Wijzigingen – Aanvullingen.

1960 – Zaterdag 7 mei : Voetbedevaart naar Scherpenheuvel

Modest Van Steenwinkel in “De Band” nr. 4 over de “Compagnie van Scherpenheuvel” :

Dat is van heel de maanderij de mooiste maand, de milde mei ! “Meimaand ! Mariamaand ! Bedevaartmaand ! Ook dit jaar zal onze “Compagnie” weer optrekken ter bedevaart naar Scherpenheuvel, en wel op zaterdag 7 mei. Maar wat is eigenlijk de “Compagnie van Scherpenheuvel” ? Wel, het is een groepje mensen, die jaarlijks, in naam van gans de parochie, te voet op bedevaart gaan ; ledenlijsten houden ze niet, wie een paar maal meegaat wordt vanzelf als lid beschouwd. De meeste Leestenaren zijn al wel eens mee geweest. Sommigen houden het jaren vol, we hebben er al twee van meer dan zestig, een van vijfenvijftig, twee van meer dan dertig, enkelen van twintig, anderen geven het na een paar malen op, maar wie het enkele malen volhoud, als moet hij onderweg eens op zijn tanden bijten, die is ieder jaar weer trouw op post. Ieder jaar gaan we de mensen ook eens thuis bezoeken, wat ons niemand kwalijk neemt, want ik durf beweren, er is geen enkel huis te Leest, waar onze rondgangers niet met een gul hart ontvangen worden, zelfs meer, daar waar men afwezig was, brengen de meesten zelf hun bijdrage ons na. De som die we omhalen is dan ook niet onbelangrijk. Er wordt wel eens gevraagd, wat wordt met dat geld gedaan ? Buiten de algemene onkosten, die de bedevaart meebrengt, worden jaarlijks een aantal H. Missen betaald voor de overledenen en zieken van de gemeente. Te Scherpenheuvel wordt een H. Mis opgedragen tot al de intenties ons meegegeven. Door de zorg van onze leider Frans Van den Broeck hebben we een groepje in de processie tot stand gebracht. Het Mariabeeldje, ongeveer 30 cm hoog is met de hand uit hout gesneden, draagt een brocaat zijden kleed en mantel, massief zilveren kroontje en scepter, een gouden ketting en kruisje ; dit laatste gegeven door een der leden. Hier zij ook vermeld, de draagbaar, vervaardigd en geschonken door L. De Hondt, die ook sinds 1947 zich met zijn auto edelmoedig ter beschikking stelt als vervoerder van de benodigdheden tijdens de bedevaart. Met de klederen van de kinderen, wordt voor dat groepje meer dan 12.000 frank betaald. Jaarlijks wordt er ook een grote mooie kaars geofferd : die houdt dan gans het jaar wacht ; als stille getuige van onze liefde, bij het beeld der Lieve Vrouwe. Eens werd me in een buurgemeente gezegd : als ze naar Scherpenheuvel gaan, dan gebeurt er van alles, wat daarmee bedoeld werd weet ik niet, wat ik wel weet is : wat er het meest van al bij ons gedaan wordt, dat is bidden, ook ’s avonds, als ge nog even de kerk binnen gaat, vind ge de meesten nog, stil biddend in een duister hoekje voor de beeltenis van Maria. Daarom vraag ik : ga zo veel mogelijk met ons mee ; besturen van parochiale verenigingen, zet er uw leden toe aan, richt die dag geen andere uitstappen of vergaderingen in, ook gij soldaten met verlof, en gij vooral jongeren sluit aan zorg er voor dat ons ledenaantal verdubbeld ; zeg niet, dat ken ik niet ; iedereen kan dat en er is nog nooit iemand onderweg gebleven, en indien het toch niet meer moest gaan, wij zorgen wel dat U heelhuids thuis komt. O.L.Vrouw van Scherpenheuvel draagt als kenspreuk : Ik bemin die mij bemint ! De Leestenaren beminnen Maria nog, zie naar de vele kapelletjes die onze gevels versieren. Daarom, ga mee, laat deze schone gewoonte die ons voorouders meer dan een eeuw volhielden niet verloren gaan. TER ERE VAN MARIA. Tot welzijn van onze parochie.”

Het verslag van de tocht van dat jaar verscheen in De Band van juni : “Zaterdag, drie uur in de morgen, stil en verlaten ligt het dorpsplein, alleen de kerkdeur is een lichte vlek in het donker. Daar naderen vlugge stappen, het zijn de bedevaarders voor de H. Mis, kwart na drie, wanneer allen ter H. Tafel naderen. Na de mis bijeenkomst aan de Sint Annakapel, 13 vrouwen en meisjes en 34 jongens en mannen. E.P. Onderpastoor zegt een kort woordje en na de gebruikelijke gebeden (het is intussen kwart na vier geworden) op weg voor de eerste tocht Mechelen- Bonheiden. Reeds bij de eerste stappen begint het bidden van de Rozenkrans, Wees gegroet Maria... Na een korte pauze, onder een stralende meizon, en langs geurende dennenbossen, naar Keerbergen, steeds maar biddend, Wees gegroet... Daar wordt het ontbijt genomen, de eetlust verscherpt door de frisse ochtendwandeling, de broodzakken worden bijna leeggegeten. Vlug wat, want de tocht gaat verder naar Tremelo. Over een gloednieuwe baan stappen 45 mensen blijgezind naar Baal en Betekom, ondertussen biddend, Wees gegroet... Even rusten en dan verder. Om tien voor twaalf wordt Aarschot bereikt, juist tijd voor het middagmaal. Maar zo goed als deze ochtend smaakt het toch niet meer ! Nu al moe ? Dat mag nog niet, om 13 uur gaat het verder naar Rillaar en door ’t golvend Hageland klinkt onophoudend, biddend, zingend, spelend, Wees gegroet Maria... Om half vier wordt het doel bereikt : “SCHERPENHEUVEL”. Om vier uur lof, gedaan door onze Onderpastoor, enkele stille stonden rondgang, rond het altaar van O.L.Vrouw. Gezamelijke Rozenkrans en H. Kruisweg. De rest van de avond is iedereen vrij. ’s Avonds nog vervoegt Georgette Daelemans (foto onderaan) de groep en na veel over en weer geloop geraakt ieder rond tien uur tussen de lakens. De nacht is kort, om 4 uur al H. Mis en te Communie, daarna met spoed de baan op. We zijn al een kwart uur over tijd. Even voor Aarschot ontmoet men de eerste Leestenaars per fiets. Te Aarschot ontbijt, doch niet te lang, het is nog ver en ’t beloofde warm te worden. Van Betekom langs de oude weg naar Tremelo en Keerbergen. Daar werd het middagmaal genomen, iedereen krijgt een bord soep of een glas bier op kosten van de Compagnie. Daar ook vernemen we het droeve nieuws “het overlijden van onze leider”. (noot : Voorzitter van de Compagnie Frans Van den Broeck, foto’s onderaan) Rond één uur gaat het verder. Hoog op het kruis vooraan wapperen vrolijk de vlaggetjes in de wind, de zon schijnt ongenadig, hier en daar een lach, een zucht, men wordt moe, maar verder gaat het Wees gegroet Maria...naar Bonheiden toe. Nog twee uurtjes stappen over Mechelen en Battel. Even rusten en dan met Pater Onderpastoor en de Benjamin van de Compagnie op kop naar de Sint Annakapel. Een hartelijk onthaal door familie en vrienden, een ontroerend woord van onze onderpastoor die we danken omdat hij ons steeds wil vergezellen. De gewone gebeden, de zegen en het proficiat van de E.H. Pastoor en dan naar de kerk voor de zegen met het H. Sacrament. Dan gaat iedereen naar huis, oververmoeid maar zeer tevreden.” (Zie ook 1843 en 13/5/1958)

Deze editie was de eerste waarin ik zelf heb meegestapt. Ik was nog geen twaalf en de jongste van de bende. Wat me van deze tocht nog is bijgebleven zijn de moederlijke zorgen van “Emmerance van de Croes. (M.V.H.)

“De Band” versloeg de uitvaart van de voorzitter van de Compagnie Frans Van den Broeck : “Terwijl de zon van haar stralen liet genieten, en een zwak windje af en toe als fluisterend voorbij ging trok een treurende stoet langs de reeds verdroogde velden ter kerke. Omringd door getrouwen van de Compagnie van Scherpenheuvel, en gevolgd door een schare dorpsgenoten werd de lange weg al bidden afgelegd. Wees gegroet Maria, vol van genade…weerklonk het als een blijvende echo, want het stoffelijk overschot van wijlen Frans Van den Broeck, de trouwe dienaar van de Hemelse Moeder werd naar Haar toe gedragen. De eerste keer ging hij tot Haar in ’t jaar 1896, de laatste keer deed hij de weg in 1958 om uiteindelijk door Haar opgenomen te worden als uitverkorene op 8 mei 1960. Terwijl de bedevaart-kinderen op pelgrimstocht waren naar O.L.V. van Scherpenheuvel, werd hem, hun vader, de reis voorbehouden : de eeuwige reis van het aardse naar het hiernamaals. De aanwezigen in de H. Mis voelden het zo intens aan, dat een der besten was heengegaan ; feestelijk was de uitvaart bij de orgelklanken en zang : “De Engelen geleiden U het paradijs binnen ; bij uw aankomst nemen de Martelaren u op en geleiden u in de heilige stad Jerusalem. Moge het koor u ontvangen, en moogt ge met Lazarus, eens zo arm, de eeuwige rust vinden”. Rondom het open graf stonden zijn bewonderaars geschaard en werd door zijn pelgrimsdochter “Emmerence” (Noot : Emmerence Van Den Heuvel) , die op de dag van zijn overlijden, haar zilveren jubileum als bedevaardster herdacht, afscheidswoorden uitgesproken, waarin de kinderlijke gevoelens vertolkt werden. Wij willen deze uitdrukking aan onze lezers niet ontnemen, want schoner kon het niet, omwille van zijn eenvoud, zonder praal of pracht, maar sober en echt én recht uit het hart : Beste vriend Frans, geachte familie, het is voor ons een droeve plicht en een harde taak die op onze schouders weegt, de beste van de onzen te vergezellen naar zijn laatste rustplaats. Als ik zeg, de beste uit de onzen, dan weet niemand wat zulks betekent vriend Frans : wij bedevaarders, pelgrims van O.L.Vrouw, wij weten het maar al te best, wij weten wie wij verloren hebben. 62 jaar hebt gij aan het hoofd onzer Compagnie gestaan, 62 jaar hebt gij u geofferd voor ons, uw kinderen, want voor u waren wij uw bedevaart-kinderen ; steeds stond gij paraat om moed in te spreken ; zelfopoffering aan te moedigen wanneer de vermoeidheid zich van een pelgrim meester maakte ; met uw vrolijke verschijning, uw vaderlijk gemoed, hebt ge steeds onze Compagnie weten hoog te houden ; wij mogen er prat op gaan dat wij steeds van u, beste vriend, zulke goede raadgevingen hebben mogen ontvangen. Wat een harde pijn en zware beproeving was het niet voor u, toen wij verleden jaar voor het eerst een “geestelijke leiding” mede kregen van uit het dorp, en gij weerhouden waart door ziekte van uw zuster, en dus niet kon mede vertrekken naar het genadeoord van O.L.Vrouw van Scherpenheuvel ! Hoe moet uw hart niet gepopeld hebben gedurende die twee dagen verwijdering van ons, en hoe blij waart ge niet als gij de goede stand van de Compagnie mocht in ontvangst nemen, met kloeken moed en vast vertrouwen hebt gij een vol jaar gewerkt en gezwoegt, van links naar rechts gelopen om alles weer in orde te maken voor de grote tocht ; hoe verlangend was uw hart niet ook onder een geestelijke leiding te mogen gaan. Helaas, het heeft niet mogen zijn. O.L.Heer en O.L.Vrouw verkozen u. De bloem was te schoon om hier op de wereld te verwelken, daarom is O.L.Vrouw ze komen plukken, terwijl wij met hart en ziel met u verenigd waren, is Zij, de Hemelse Moeder, met u meegegaan. De slag was hard, maar als bedevaarders moet men alles kunnen verdragen, zelfs de zwaarste onder alle slagen. En nu beste vriend Frans, ons aller vader, wij zeggen u niet vaarwel, maar wel tot weerzien in den hemel. Iedere dag zal ons hart bij u zijn.”

Foto’s :
-Verslaggever en deelnemer Modest Van Steenwinkel.
-Georgette Daelemans, de latere zuster Karisia van de Norbertinessen, vervoegde de groep in Scherpenheuvel.
-De voorzitter van de Compagnie van Scherpenheuvel Frans Van den Broeck na zijn 60ste deelname gefeliciteerd door pastoor Coosemans.
-De voorzitter, hier met de pet in de hand, tussen een schare bewonderaars.
-Emmerance Van den Heuvel en Gusta Polfliet na één van hun deelnames.