9. The sale marks the beginning of the Sala family's dominion over Montorroell, which lasted at least into the late sixteenth century. Initially, the Salas encountered remarkable success in establishing themselves as lords of a small fortress in the Catalonian countryside. They began an active program of territorial expansion and administrative consolidation, gradually developing ties with other castles and important families in the area.

9. De verkoop markeert het begin van de heerschappij van de familie Sala over Montorroell, die op zijn minst duurde tot in de late zestiende eeuw. Aanvankelijk, boekten de Sala’s opmerkelijk succes erin zichzelf te vestigen als Lords van een kleine vesting in het Catalaanse platteland. Zij begonnen met een actief programma van territoriale uitbreiding en administratieve consolidatie, geleidelijk aan de banden met andere kastelen en belangrijke families in het gebied verstevigend.

Sometimes through marriage and frequently through business negotiations and legal maneuvers, they expanded their wealth and feudal holdings, while gaining for themselves what must have been a prominent position within the community. By the late sixteenth century, however, the Salas' economic (and possibly political) status appears to deteriorate, and the family began to sell and pledge as security for loans many properties which had remained in their hands for almost two centuries.

Soms door huwelijk en vaak door zakelijke onderhandelingen en gewettigde manoeuvres, breidden zij hun rijkdom en feodale landerijen uit, en bereikten voor zichzelf een status die binnen de gemeenschap een prominente positie moet zijn geweest. In de late zestiende eeuw, echter, schijnt de economische (en mogelijk politieke) status van de Sala’s te verslechteren, en de familie begon met het verkopen en verpanden, als onderpand voor leningen, van vele bezittingen, die bijna twee eeuwen in hun handen waren geweest.

Such thorough liquidation may be an indication of financial ruin, stemming perhaps from a family error or from the poor economic climate of Catalonia at the time. In addition, Montorroell, like many other castles of this period, probably lost whatever military and political importance it had possessed during the previous three hundred years, becoming as a result more burdensome than profitable. With the beginning of the seventeenth century, then, the period of the Sala family aggrandizement came to an end.

Dergelijke grondige liquidatie kan een aanwijzing zijn voor financiële ondergang, die misschien te wijten is aan pech in de familie of aan het slechte economisch klimaat van het Catalonië uit die tijd. Bovendien verloor Montorroell waarschijnlijk, net als veel andere kastelen in deze periode, het militair en politiek belang welk het had bezeten tijdens de voorafgaande drie honderd jaar, waarvan de lasten steeds zwaarder drukten, zonder profijt op te leveren. Tenslotte kwam er aan het begin van de zeventiende eeuw een eind aan de periode waarin de Sala-familie tot grote bloei kwam.

Evidence concerning Raymundus de Sala's activities as lord of Montorroell is not abundant. At the time of his purchase of the castle, he received oaths of fealty from four local inhabitants (MS 66). Additionally, two important charters from 1375 and 1376 record his purchase of property rights and rents from individuals who would eventually come under Montorroell's authority (MSS 72, 74 and 75). These transactions suggest a continuing expansion of territory under the castle's control.

Er is geen overvloedig bewijsmateriaal betreffende Raymundus de Sala's activiteiten als Lord van Montorroell. Ten tijde van zijn aankoop van het kasteel, ontving hij eden van trouw van vier lokale inwoners (MS 66). Bovendien, registreren twee belangrijke oorkonden van 1375 en 1376 zijn aankoop van eigendomsrechten en huren van individuen die uiteindelijk onder het gezag zou komen van Montorroell (MSS 72, 74 en 75). Deze transacties veronderstellen een voortdurende uitbreiding van grondgebied onder het beheer van het kasteel.

With Raymundus' death in 1386, the estate was left to his wife Alamanda and their minor children (Elienor, Bernardus, Guillermus, and Raymundus Andrea; an older daughter, Violans, was married one year before Raymundus' death). Although Alamanda assumed control of the family purse (paying her daughter Violans' dowry [MS 96] and taxes [?] to the city councillors of Vic [MS 102]), lordship of Montorroell reverted to the lord of Lluçà.

Met de dood van Raymundus in 1386, werd het landgoed nagelaten aan zijn vrouw Alamanda en hun minderjarige kinderen (Elienor, Bernardus, Guillermus, en Raymundus Andrea; een oudere dochter, Violans, was één jaar vóór de dood van Raymundus gehuwd). Hoewel er wordt verondersteld dat Alamanda de familiefondsen beheerde (zij betaalde de bruidsschat en belastingen van haar dochter Violans (MS 96) aan de stadsraadsleden van Vic (MS 102), kwam het adellijk landgoed weer onder beheer van Lord van Lluçà.

l0. In 1391 Alamanda petitioned the local court for permission to transfer to her son Raymundus Andrea his inheritance (including lordship of the castle), but Raymundus rejected the proposal and was assigned a new guardian by the court (MS 104). By 1401 or 1402, however, charters indicate that Raymundus Andrea had assumed the lordship of Montorroell (MSS 110, 111, and 114).

l0. In 1391 diende Alamanda bij het lokale hof een verzoekschrift in, om aan haar zoon Raymundus Andrea zijn erfgoed, (met inbegrip van het Lordschap van het kasteel) over te dragen, maar Raymundus verwierp het voorstel en er werd een nieuwe toezichthouder aangewezen door het hof (MS 104). In 1401 of 1402, nochtans, tonen de oorkonden aan dat Raymundus Andrea het Lordschap over Montorroell op zich heeft genomen (MSS 110, 111, en 114).

Among the major accomplishments of Raymundus Andrea was his purchase in 1414 of the remaining one-third share of Montorroell from Raymundus de Pagaria (Peguera), son of Raymundus de Pagaria and lord of Lluçà (MSS 129 and 132). Raymundus' acquisition of this portion of the castrum points to a conscious attempt at consolidation, giving the Salas virtual autonomy over Montorroell except when royal or episcopal jurisdiction was invoked.

Een van de belangrijkste aanwinsten van Raymundus Andrea was de aankoop in 1414 van het resterende één derde aandeel van Montorroell van Raymundus de Pagaria (Peguera), zoon van Raymundus de Pagaria en Lord van Lluçà (MSS 129 en 132). De aanwinst van Raymundus van dit gedeelte van het castrum wijst op een bewuste poging tot consolidatie, die de Sala’s de feitelijke autonomie inzake Montorroell geeft, behalve wanneer er sprake was van koninklijke of bisschoppelijke jurisdictie.

In the years following this purchase, Raymundus Andrea also extended his influence in the ares by acquiring tithe rights in the parishes of St. Petrus de Roda and St. Michael dela Guardia (MS 159) and property in the parish of Vic (MS 142). In various transactions dating from 1400 to 1414, he also purchased and consolidated rights to the manse of Poal, in the parish of Vic (MS 258). A large number of charters including oaths of fealty and land inventories testify to Raymundus' expanding wealth and authority (MSS 124, 130, 133, 134, and 137). His success in his endeavors is clear in a nuptial donation to his son Salvator in 1433, consisting of 1,500 Aragonese florins and immovables, a considerable gift for the period (MS 151).

With the death of Raymundus Andrea in 1437, Montorroell passed to his son Salvator Sala.

In de jaren na deze aankoop, breidde Raymundus Andrea zijn invloed ook uit in de regio door tienden-rechten te verwerven in de parochies van St. Petrus de Roda en St. Michael de la Guardia (MS 159) en bezit in de parochie van Vic (MS 142). In diverse transacties daterend van 1400 tot 1414, kocht hij en consolideerde zijn rechten aan de hoeve van Poal, in de parochie van Vic (MS 258). Een groot aantal oorkonden met inbegrip van eden van trouw en land-inventarissen zijn getuigen van de uitbreidende rijkdom en gezag van Raymundus (MSS 124, 130,133, 134, en 137). Het succes van zijn inspanningen is duidelijk in het huwelijksgeschenk aan zijn zoon Salvator in 1433 dat bestaat uit 1.500 Aragonese florijnen en onroerende goederen, een aanzienlijke gift voor deze periode (MS 151).

Met de dood van Raymundus Andrea in 1437, is Montorroell overgegaan op zijn zoon Salvator Sala.

11. Although the documentation decreases after this period, there are a few indications that Salvator further enhanced the Sala family holdings. In 1446, for example, he purchased one-half the manse of Pinu in the parish of St. Genesius de Pinu (MS 169), while thirteen years later, in 1459, he consolidated his rights to that estate by buying the remaining half from the city councillors of Vic (MSS 180 and 181). In 1454 he received tithes from the parish of St. María des Peyes (MS 172).

11. Hoewel de documentatie na deze periode vermindert, zijn er verder nog enkele aanwijzingen dat Salvator de Sala familiebezittingen verbeterde. In 1446, bijvoorbeeld, kocht hij de helft van de hoeve van Pinu in de parochie van St. Genesius de Pinu (MS 169), terwijl hij dertien later jaar, in 1459, zijn rechten op dat landgoed consolideerde door de resterende helft te kopen van de stadsraadsleden van Vic (MSS 180 en 181). In 1454 ontving hij tienden van de parochie van St. María des Peyes. (MS 172).

In 1478, Montorroell again changed hands, this time passing to Salvator's son Johannes. Thirty-one years later, in 1509, Benedictus Sala, son of Johannes, inherited the castle from his father, and in 1540 Petrus Onofrius Sala acquired it from his father Benedictus (whose intestate death necessitated legal action in the disposition of some of the family property; MS 215). The few documents that survive from the sixteenth and seventeenth centuries suggest that, despite a number of minor property acquisitions-in 1525 of the right to redeem the manse of ça Noguera (MS 2l0), in the 1550s of one-half the castellany of Torrelló ( MS 268), and in 1561 of a dwelling (MS 255)-the period of the Sala family expansion was over.

In 1478, kwam Montorroell opnieuw in andere handen, dit keer overgedragen aan Salvator’s zoon Johannes. Éénendertig jaar later, in 1509, erfde Benedictus Sala, zoon van Johannes, het kasteel van zijn vader, en in 1540 verwierf Petrus Onofrius Sala het van zijn vader Benedictus (hij overleed *intestate, hetgeen gerechtelijke stappen vergde om de familiebezittingen te regelen; (MS 215). De weinige documenten die uit de zestiende en zeventiende eeuw zijn overgebleven, suggereren dat, ondanks een aantal minder belangrijke aanwinsten - in 1525 van het recht om de hoeve van ça Noguera terug te kopen (MS 2l0), in 1550 de helft van het kasteeltje van Torrelló (MS 268) en in 1561 van een woning (MS de 255) - een einde kwam aan de periode waarin de bezittingen van de familie Sala zich uitbreidden.

*Intestate; sterven zonder wettelijke wilsbeschikking.

12. In 1506, for example, Johannes had sold a perpetual amortizing annuity of twenty-seven solidi and ten denarii for about twenty-eight librae (Barcelona) (MS 202), while by 1603 Onofrius Josephus Sala, son of Petrus Honofrius, was forced to sell-reserving the right to redeem-portions of the major and minor tithes collected in the parishes of St. Petrus de Roda and St. Michael dela Guardia (MS 265; 1595), the manse of Poal in the parish of Vic (MS 258; 1591), and one half the castellany of Torrelló (MS 268; l603).

12. In 1506, bijvoorbeeld verkocht Johannes een langdurige aflossing op een lijfrente van zevenentwintig solidi en tien denarii voor ongeveer achtentwintig librae (Barcelona) (MS 202), terwijl rond 1603 Onofrius Josephus Sala, zoon van Petrus Honofrius, gedwongen werd om gedeelten te verkopen (met het recht van terugkoop) van de tienden (belastingen) die geïnd werden in de parochies van St. petrus de Roda en St. Michael de la Guardia (MS 265, in 1595), de hoeve van Poal in de parochie van Vic (MS 258 in 1591) en de helft van het kasteeltje van Torrelló (MS 268, in 1603).

Already in 1585 Onofrius Josephus had pledged to the cathedral chapter of Vic obligations of tasca (one eleventh of the crop) collected within the jurisdiction of Montorroell and all feudal obligations due from Elizabetha des Ca llar (awarded through arbitration in 1545; MS 217) as security on a payment of three hundred librae (Barcelona) (MS 253).

Reeds in 1585 had Onofrius Josephus aan de kapittelen van de kathedraal van Vic obligaties van tasca beleend (één elfde deel van de oogst) die binnengehaald werd in het rechtsgebied van Montorroell, en alle feodale contracten die hij verplicht was aan Elizabetha des Callar (toegekend door arbritage in 1545, MS 217) als onderpand voor een betaling van drie honderd librae (Barcelona) (MS 253)

Whether the Salas were able to survive this period of financial insecurity remains uncertain, for the documentation on the family's activities and on Montorroell ends in 1603. It seems likely, however, that the precarious economic situation of Catalonia during this period, the depreciation of Montorroell's strategic and political importance, the fact that the Salas were in need of large sums of money, and the eventual impressive loss of family resources contributed to an overall decline in their status, perhaps to the point of threatening or reversing their earlier financial and social gains.

Of de Sala’s in staat zijn geweest deze periode van financiële onzekerheid te overleven blijft onzeker, omdat de documentatie van de activiteiten van deze familie en van Montorroell eindigt in 1603. Het lijkt aannemelijk, echter, dat de precaire economische situatie van Catalonië, de strategische en politieke waardevermindering van Montorroell, het feit dat de Sala’s behoefte hadden aan grote sommen geld, én het uiteindelijke indrukwekkende verlies van familiemiddelen bijdroeg tot een algemene daling van hun status, waarschijnlijk tot het punt waarop dit bedreigend werd of een keerpunt was in hun eerdere financiële en sociale winsten.

Einde inleiding
________________________

Vertaling Erna Rienties
________________________

Inleiding deel 2

Het volgende schema geeft een overzicht van de Lords van Montorroell
van 1297 tot 1585

The following schema presents the lords of Montorroell from 1297 to 1585.