|
De Windsor Swastika's.
Dohle logt: ‘Er waren minstens drie Swastika-clubs: de club The Swastika's uit Windsor (Nova Scotia), The Swastika's uit de staat Alberta en The Fernie Swastika's uit British Columbia. De spelers uit Windsor waren in 1910 de eersten die het hakenkruis als symbool kozen voor hun team.'
Dat gebruik stond geheel los van de zware symbolische lading, die de swastika of hakenkruis later zou krijgen door de nazi’s. Dohle schreef over het gebruik van die swastika: ‘Ik denk dat je er vier hockeysticks in kunt zien, samengesmeed tot een symbool van een hecht team. Het zijn vier gestyleerde sticks die in een denkbeeldig vierkant in een kruis liggen.’
Dit symbool was al veel langer bekend uit zowel India als de Viking-cultuur. Oud-redacteur Jan Gerritsen van het NRC-Handelsblad mailde mij in 2004: ‘In de Noordse Viking-cultuur staat de swastika voor Thorshamar, de hamer van Thor – de god van de donder.’
Hij vervolgt: ‘In IJsland was de (blauwe) swastika (op een witte ondergrond) het symbool van de eerste, in 1914 opgerichte en nog steeds bestaande IJslandse scheepvaartmaatschappij, Eimskip. De boeg van de schepen van Eimskip waren tot weinige jaren geleden getooid met deze swastika.’
Nederlandse sportclubs
Ook in Nederland bestonden minimaal drie sportclubs met de naam Swastika. In Haarlem werd op 15 juli 1924 zo’n voetbalclub opgericht, die in de eerste jaren ook dit symbool voerde in shirt en op briefpapier. Gerritsen heeft een mogelijke verklaring voor het gebruik hiervoor:
‘In de twintiger jaren bestond in Nederland nog een grote belangstelling voor de wereld van Walhalla, Thor, Freya etc. Het is zeer waarschijnlijk dat de Haarlemmers door de Noordse swastika van Thor en niet door het Indiase geluk zijn geïnspireerd. De Noordse mythologie bood in die jaren twintig uitkomst bij naamgeving van nieuwe clubs omdat veel voetbalclubs al Griekse namen (Sparta, Ajax, Xerxes etc) en Latijnse motto’s (Robur et Velocitas, Vitesse) hadden en de spoeling dun was geworden.’
Hoe dan ook: in Haarlem heeft deze club tot en met 1944 bestaan. Het was zelfs een grote en invloedrijke vereniging, die niets te maken had met het nationaal-socialistische ideeëngoed. Sterker: door de gebeurtenissen in Duitsland besloot de club in 1935 de swastika niet meer op het shirt te drukken en als clublogo te gebruiken. Het nieuwe logo werd vanaf toen het gemeentewapen van Haarlem met de letter 'S' doorheen. Dat de club er na 1944 mee ophield is zonder uitleg te begrijpen, want wie had na de Bevrijding nog zin om te spelen bij Swastika?
|
