5. Roomsch Armencomptoir, na 1771 het R.K. Wees- en Armenhuis, na 1825 de R.K. Armenadministratie, sedert 8 maart 1855 het R.K. Parochiaal (Wees- en) Armbestuur. Met archief van het Fonds Stadegaard

5. Weeshuizen.

Volgens Boomkamp 18) zou in 1556 een weeshuis zijn gesticht in het provenhuis van Rietwijck aan de zuidzijde van het kerkhof. Of dit jaar juist is, is niet met zekerheid vast te stellen. In een stuk van 1577 wordt echter gesteld, dat vóór 18 à 20 jaren het weeshuis werd opgericht 19), zodat wij terugrekenend de stichting mogen stellen op 1557 à 1559. Zeker is, dat het eerste weeshuis inderdaad op de door Boomkamp genoemde plaats lag, hetgeen blijkt uit een transportakte van 15 augustus 1582, waarbij een huis en erve "an de suydsijde vant Kerchoff, eertijt het Weeshuys" werd verkocht 20). Op 6 augustus 1558 sloten de huiszittenmeesters (die tevens als weesmeesters fungeerden) een overeenkomst met de zusters van de Witte Hof tot overname van de kloostergebouwen. Op 11 augustus 1559 stak het stadsbestuur er echter een stokje voor en bepaalde, dat het Mannengasthuis de gebouwen van de Witte Hof zou betrekken en dat het Weeshuis zou worden gevestigd in het gebouw van genoemd gasthuis, dat gelegen was achter het stadhuis. Op 11 juni 1561 kreeg het Weeshuis eigen regenten. Toen na de Reformatie de gebouwen van de Jonge Hof vrijkwamen, besloot het stadsbestuur op 14 februari 1576 het Weeshuis en het Leprozenhuis in dit voormalig klooster te vestigen. Het Leprozenhuis werd echter, zoals wij hebben gezien, in 1590 bij het Mannengasthuis gevoegd.

In de 17e eeuw duikt de naam Burgerweeshuis op, ten teken dat men onderscheid gingen maken tussen de verschillende categorieën wezen. Na de stichting van het Huisarmenhuis in 1609 kwamen voor plaatsing in het Burgerweeshuis alleen poorterskinderen in aanmerking. Ook na de vereninging van beide huizen in 1684 werden de burgerwezen afzonderlijk gehouden. Door deze vereniging veranderde de naam in "Burgerwees- en Huisarmenhuis", een naam, die tot 1865 werd gevoerd. Het is echter evident, dat reeds kort na 1684 het getal huisarmen niet groot zal zijn geweest en dat de nadruk op de wezenverzorging lag. In 1795 werd het gebouw aan de Doelenstraat ontruimd ten behoeve van de Franse troepen en vonden de wezen onderdak in een particulier huis in de Langestraat. Het verblijf aldaar duurde vermoedelijk slechts kort, doch in 1811 werd het gebouw opnieuw gevorderd, ditmaal om te dienen als hospitaal.

Op 18 augustus 1811 besloot het stadsbestuur zowel de burgerwezen en de R.K. wezen wegens geldgebrek uit te besteden. Een gedeelte ging naar familie en de rest werd soldaat. Na 1813 hebben de wezen hun gebouw niet teruggekregen, aangezien het stadsbestuur besloot het als kazerne in te richten. Zij kregen het proveniershuis van het Mannen- en Vrouwengasthuis toegewezen, dat in 1819, na verbouwd te zijn, werd opgeleverd. In 1824 was het getal kinderen, mede door de opzendingen naar de Koloniën van Weldadigheid, zeer gering, zodat het gebouw grotendeels verhuurd was. In 1826 ging men geheel op gezinsverpleging over. Het Burgerwees- en Huisarmenhuis beschikte derhalve sedertdien niet meer over een gebouw, hetgeen zou duren tot 17 oktober 1869, op welke dag het nieuwe Burgerweeshuis werd geopend.

Voor het echter zover was moesten enige zaken worden rechtgezet. De z.g. Weeshuiskwestie, die van 1851-1867 de gemoederen bezighield, viel in feite in twee kwesties uiteen, namelijk het geschil tussen de regenten van het Burgerweeshuis en het gemeentebestuur van Alkmaar over de vraag, of het weeshuis een burgerlijk dan wel een kerkelijke instelling van weldadigheid was, alsmede het geschil van bijna geheel protestants Alkmaar contra de meerderheid van de gemeenteraad en de regenten van het R.K. Weeshuis over de vraag, of laatstgenoemde instelling een vergoeding van het Burgerweeshuis behoorde te ontvangen.

Het eerstgenoemde geschil begon in 1851, toen het gemeentebestuur ingevolge de bepalingen van de nieuwe Gemeentewet het Burgerweeshuis als een burgerlijke instelling aanmerkte en derhalve de regenten wilde benoemen. De regenten namen ontslag, aangezien zij het Burgerweeshuis beschouwden als een Hervormde instelling. Na protesten van de kerkeraden van de andere protestantse kerkgenootschappen en na het rapport van een commissie van onderzoek, besliste de gemeenteraad op 16 juni 1852, dat het Burgerweeshuis een burgerlijke instelling was en benoemde nieuwe regenten. Deze regenten, die voorstellen inzake een nieuw reglement zouden doen, adviseerden het gemeentebestuur het nieuw te bouwen weeshuis te bestemmen voor protestantse kinderen van alle gezindten en de rechten van de rooms-katholieken af te kopen voor een bedrag van fl 76.000,-- in nationale schuldbrieven.

Dit voorstel eist enige toelichting. Toen het R.K. Armencomptoir (zie hierna) bij octrooi van de Staten van Holland van 4 september 1750 een officële status kreeg, sloot het op 4 mei 1756 een contract met het Burgerweeshuis inzake de verzorging van de rooms-katholieke wezen. In 1771 werd een R.K. Wees- en Armenhuis gesticht, dat ingevolge een stedelijk reglement van 21 februari 1772 rekenplichtig was aan het stadsbestuur en waarvan de regenten door burgemeesteren werden benoemd.

In 1807 trok het stadsbestuur de administratie van het R.K. Wees- en Armenhuis zelfs geheel aan zich, zodat er in feite twee burgerlijke instellingen, die belast waren met de wezenverzorging, naast elkaar bestonden. Hierin kwam eerst verandering bij raadsbesluit van 19 februari 1838. Tot nu toe was het aldus geweest, dat de rooms-katholieke wezen aan het R.K. Weeshuis waren "uitbesteed" tegen betaling van fl 100,-- per kind uit de stadskas, doch bij genoemd raadsbesluit werden de regenten voor de keuze gesteld, óf de roomskatholieke wezen op eigen kosten te onderhouden, óf ze ten laste te brengen van de stedelijke armenadministratie, in welk laatste geval geen gelden mochten worden besteed aan "iemand, welke nog maar enigszins als wees zoude kunnen worden aangemerkt en of alsnog naar de Kindergestichten der Maatschappij van Weldadigheid zoude kunnen worden opgezonden". Het is begrijpelijk dat de regenten, die zich met hand en tand tegen de opzending van kinderen naar de Koloniën van Weldadigheid hadden verzet, voor het eerste kozen, waarna het R.K. Weeshuis uit het gemeentelijk toezicht werd ontslagen en derhalve geen burgerlijke instelling van weldadigheid meer mocht heten. Wat het dan wel was, is twijfelachtig, met name omdat het gemeentebestuur wel toezicht bleef uitoefenen op de R.K. Armenadministratie. waardoor de merkwaardige situatie ontstond -zoals mr. A.P. de Lange in de raadsvergadering van 13 september 1848 opmerkte -, "dat de stad in strijd met de wet en de verdraagzaamheid de r.k. armvoogden aanstelt en evenzeer in strijd met de wet niet de regenten van het Weesbuis benoemt, zodat dezen ongequalificeerd regtshandelingen plegen". Een niet onbelangrijke bijkomstigheid was namelijk, dat weeshuisregenten en armvoogden dezelfde personen waren. Toen de tijd van de gedwongen opzendingen naar de Koloniën van Weldadigheid voorbij was, zouden de regenten van het R.K. Weeshuis gaarne naar de toestand van vóór 1838 zijn teruggekeerd, doch de bisschop van Haarlem wilde dit niet.

Het voorstel om de rechten van de rooms-katholieken af te kopen wekte grote beroering onder het protestantse deel van de burgerij. De gemeenteraad ging evenwel bij besluit van 8 maart 1854 met het voorstel accoord, doch van uitvoering kwam niets, aangezien de tegenstanders op juridische gronden het gemeentebestuur de bevoegdheid betwistten afstand te doen van de bezittingen van een charitatieve instelling. Tevens waren velen niet genegen de rooms-katholieken, die reeds over een weeshuis beschikten, te bevoordelen uit het bezit van het Burgerweeshuis, aangezien zij gelden hadden geschonken voor de nieuwbouw. De verontwaardiging liep zo hoog, dat de gemeenteraad op 14 november 1855 het besluit weer introk. Opnieuw verschenen rapporten over en weer en zelfs werden twee advocaten als juridisch adviseur aangewezen, aangezien de raadscommissie van onderzoek er de brui aan had gegeven.

De Raad bleek echter niet bereid toe te geven aan de verlangens van een sterke pressiegroep uit de burgerij, die eiste dat het te bouwen Burgerweeshuis slechts door protestantse kinderen zou worden bewoond en dat men geen concessies aan de katholieken zou doen. De meerderheid van de Raad wenste integendeel vast te houden aan een weeshuis voor alle kerkelijke gezindten, zodat de kwestie - alle argumenten van de tegenstanders ten spijt - zich naar een oplossing in deze geest bewoog. De zaak werd echter te elfder ure doorkruist door de onlangs benoemde burgemeester Maclaine Pont, die op 11 januari 1860 voorstelde het te bouwen Burgerweeshuis om te vormen tot Hervormd Weeshuis, welk voorstel werd ondersteund door een historische beschouwing, die weinigen vermocht te overtuigen en scherpe reacties uitlokte. De Raad wees unamiem zijn voorstel af in de vergadering van 14 oktober 1863 en tevens werd korte metten gemaakt met het voorstel-Vonk, dat de bestaande toestand wilde "bestendigen", hetgeen in feite betekende: een weeshuis voor alle gezindten "waarvoor nog geen weeshuis bestond", ergo een Christelijk Weeshuis. De Raad steunde integendeel het voorstel-Van der Kaaij, dat nog eens nadrukkelijk stelde dat het Burgerweeshuis voor alle gezindten bestemd was. Hetgeen historisch en juridisch bezien ongetwijfeld een juiste uitspraak was, aangezien noch het Burgerweeshuis, noch het R.K. Weeshuis v66r 1807 ooit kerkelijke instellingen waren geweest. Men stelde zich op het volgende standpunt: De bezittingen van het Burgerweeshuis zijn bestemd voor alle wezen en dus ook voor de roomskatholieke, welnu, wij zullen een weeshuis stichten dat al deze wezen zal kunnen bevatten, zodat, als de katholieken de voorkeur geven aan een eigen wezenverzorging, zij dit zelf dienen te bekostigen. Een principieel standpunt, dat resulteerde in het raadsbesluit van 16 januari 1867, waarbij werd besloten een Burgerweeshuis voor 150 kinderen te bouwen. Een onpractisch standpunt tevens, want op 29 januari d.a.v. deden de R.K. regenten een gedrukte circulaire uitgaan, waarin zij stelden dat het onjuist zou zijn een zo groot gebouw neer te zetten en de gemeentekas voor jaren met het onderhoud daarvan te belasten, aangezien zij immers toch niet van plan waren hun ca. 80 kinderen daarheen te zenden. Bovendien dreigden zij al hun inkomsten aan hun eigen weeshuis te zullen besteden, zodat de rooms-katholieke armen geheel ten laste van de gemeente zouden komen.

Het dilemma is tenslotte opgelost bij contract van 1867 (goedgekeurd bij raadsbesluit van 22 mei 1867), waarbij de regenten van het Burgerweeshuis en die van het R.K. Weeshuis overeenkwamen de rooms-katholieke wezen aan het R.K. Weeshuis uit te besteden tegen een bedrag van fl 40,-- per jaar per kind, waarmede men in feite terugkeerde naar de situatie van een eeuw tevoren.

Het gebouw, dat in 1869 werd geopend en dat kleiner van opzet was, werd door de vermindering van wezen echter toch spoedig te groot, reden waarom men het in 1904 gedeeltelijk en in 1915 geheel verhuurde aan het Stedelijk Gymnasium. Daarna bewoonde men met een steeds kleiner wordende groep kinderen verschillende panden, terwijl tevens een aantal wezen bij gezinnen werden ondergebracht. op 30 oktober 1924 werd het huis Kennemerhoek (Varnebroek 1) betrokken. Dit huis bleef tot 1945 bewoont, waarna men nog enige jaren gebruik maakte van een huurwoning in de Nassaulaan. In mei 1949 kwam aan de samenwoning een einde en bij het raadsbesluit van 23 februari 1967 werd het Burgerweeshuis opgeheven.

Het R.K. Wees- en Armenhuis.

Door de Reformatie, die te Alkmaar in 1573 plaatsvond, kwam een einde aan de armenzorg, zoals die bedreven werd door de kloosters en andere religieuze instellingen. Aan de bezittingen dezer instellingen werd door het stadsbestuur een passende bestemming gegeven en vooral in de eerste periode is zowel bij het stadsbestuur als bij de officiële staatskerk het streven merkbaar de bedeling der armen te gebruiken als een middel tot protestantisering van de bevolking, die ook te Alkmaar nog merendeels katholiek was gebleven. Het is aannemelijk dat, toen de Contrareformatie zich inzette en priesters in het geheim het contact met de parochianen herstelden, ook de verzorging der rooms-katholieke armen spoedig ter hand zal zijn genomen. Het plakkaat van de Staten van Holland van 4 mei 1655, dat de oprichting van armenorganisaties door aanhangers van de roomse religie onwettig verklaarde en bepaalde, dat legaten aan deze stichtingen door de armenvoogden van de staatskerk moesten worden opgevorderd, spreekt duidelijke taal. Veel heeft het echter niet geholpen, want voortaan vermaakte men legaten aan particulieren, die beloofden ze ten behoeve van arme geloofsgenoten te zullen aanwenden. Zo bijvoorbeeld het legaat-Comans, dat in 1737 aan de katholieke notaris Theodorus Heijmenberg werd vermaakt. Tevens trad in de 18e eeuw een verzachting in, die mede geïnspireerd lijkt door de toenemende armoede, waardoor de officiële armenvoogden niet meer in staat waren alle behoeftigen te ondersteunen. Wij zien dan ook gebeuren dat, te beginnen met Amsterdam in 1715, de roomse armenbezorgers in verschillende steden het recht krijgen legaten te aanvaarden. Hetgeen in feite een erkenning als instituut inhield, aangezien deze armenbezorgers door het stadsbestuur werden benoemd en rekening en verantwoording moesten doen aan burgemeesters. De rooms-katholieke armenbezorgers te Alkmaar kregen dit recht bij octrooi van de Staten van Holland van 4 september 1750, doch het is duidelijk dat het "Roomsch Armencomptoir" toen reeds lang bestond.

Het was in 1750 gevestigd op de oudegracht, het derde huis van de Zilverstraat. Blijkens berichten uit die tijd was het eerder gevestigd in de Veerestraat en in de Diggelaarsteeg 21). Het Roomsch Armencomptoir hield zich onledig met het uitdelen van geld, levensmiddelen en turf aan behoeftigen en had tevens de zorg voor wezen en bejaarden. Bij contract met het Burgerweeshuis van 4 mei 1756 had men zelfs officieel de zorg voor de rooms-katholieke wezen op zich genomen. Aangezien men de wezen en bejaarden niet in de stedelijke inrichtingen wilde besteden, werden zij naar katholieke streken gezonden. Dit geschiedde o.m. in 1750 en 1754 - dus reeds vóór het contract van 1756 -, alsook in 1759 en 1762. Deze deportaties van Alkmaarse poorters riepen echter dermate heftige reacties op bij rooms en onrooms, dat de armenbezorgers het op zeker moment niet meer aandurfden; dit mede, omdat enige belangrijke legaten hun neus voorbij gingen. Daarom kochten zij in 1711 het huis de Starrecroon op het Verdronkenoord, waarna zij op 21 mei van dat jaar vergunning kregen van het stadsbestuur in dit huis een R.K. Wees- en Armenhuis te vestigen. Deze vergunning kwam niet af dan nadat de armenbezorgers een aantal voorwaarden hadden beloofd te onderhouden, o.a. de burgemeesters de regenten zouden aanstellen, die onderworpen zouden zijn aan een door het stadsbestuur vast te stellen reglement. Bedoeld reglement werd inderdaad op 21 februari 1772 gepubliceerd. In de Franse tijd werd het huis gebruikt als hospitaal en in 1807 trok de stad de administratie van het huis zelfs geheel aan zich. In 1813 begon men opnieuw en in 1818 werd het huis met het daarnaast gelegen pand afgebroken en werd een nieuw R.K. Wees- en Armenhuis gebouwd. Met ingang van 1 januari 1825 werden de administraties der wees- en armenfondsen gescheiden, doch zij bleven berusten onder dezelfde regenten, die zich - al naar de omstandigheden het vereisten - R.K. Weesmeesters of R.K. Armenadministratie noemden.

In feite bestond dus nog dezelfde situatie als na de verlening van het octrooi van 1750, namelijk een regentencollege, dat benoemd werd door en rekenplichtig was aan het stadsbestuur. Bij raadsbesluit van 19 februari 1838 deed echter het gemeentebestuur afstand van zijn bevoegdheden ten aanzien van het weeshuis, terwijl de armenadministratie - zoals wij hiervoor gezien hebben - aan het toezicht van het gemeentebestuur onderworpen bleef; een onlogische situatie, die ondanks het verzet van sommige raadsleden voorlopig zou blijven voortduren.

Het herstel van de bisschoppelijke hiërarchie in 1853 en de totstandkoming van de Armenwet in 1854 toonden eindelijk de onhoudbaarheid van de bestaande toestand aan. De regenten van het R.K. Wees- en Armenhuis, die ongetwijfeld meer sympathisseerden met Mr. A.P. de Lange en de andere liberale woordvoerders dan met het kerkelijk-politieke streven van hun bisschop, zouden gaarne zijn teruggekeerd naar de toestand van vóór 1838.

De vooraanstaande katholieke families in de stad, waaruit de regenten en kerkmeesters werden gerecruteerd, hadden immers sedert de herleving van het katholicisme in de 17e eeuw grote invloed gehad op de kerkelijke zaken. Het was bijvoorbeeld de gewoonte, dat de schuilkerken het eigendom waren of althans op naam stonden van particulieren. Geen wonder, dat de pogingen van de bisschop om hun wees- en armenhuis om te vormen tot een kerkelijke instelling, waarin het kerkelijk gezag het voor het zeggen had, weinig enthousiasme vermochten te wekken. Met name zullen de vooraanstaande katholieken ontsticht zijn geweest door het feit, dat de bisschop achter hun rug om druk correspondeerde met de pastoors, hetgeen aan het licht kwam toen een der pastoors "zonder daartoe evenwel mijnerzijds (= de bisschop) last te hebben ontvangen" aan de regenten een concept- reglement voor het bestuur van hun instelling toonde, dat zonder hun medeweten was totstand gebracht. Op 27 december 1854 richtte de bisschop zich rechtstreeks tot de regenten. Hij stelde, dat de r.k. armenzorg te Alkmaar in een abnormale toestand verkeerde, zodat reorganisatie dringend nodig was. "Het Kerkelijk Armwezen wordt natuurlijk geregeld door het Kerkelijk Gezag", hetgeen o.m. zou blijken uit "algemene kerkelijke verordeningen, die echter de herders en vooral de opperherder in ieder bisdom zeer veel ter regeling hebben overgelaten... De gansche zaak zal ligter worden door de ondersteuning van de Eerw. Heeren Pastoors, wier bepaalde pligt het voortaan zijn zal om het Kerkelijk Armbestuur met raad en daad bij te staan, terwijl een hunner als Commissaris van den Bisschop aan de handelingen van het genoemde Bestuur raadgevende en wakend deelnemende, aan die handelingen een kracht en invloed bij de geloovigen verzekert, van welk ik de gelukkigste uitkomsten durf verwachten". De bisschop forceerde een oplossing door op 11 januari 1855 een R.K. Parochiaal Wees- en Armbestuur in te stellen, dat belast werd met de uitvoering van het in 1854 ontworpen Algemeen Reglement voor de Besturen der Parochiale en andere Katholieke instellingen van Liefdadigheid in het bisdom Haarlem. De zittende regenten werden voorlopig gecontinueerd en tevens werden twee nieuwe leden, alsmede pastoor Meijer als commissaris, aan het college toegevoegd. De zittende regenten besloten echter de nieuwbenoemden niet toe te laten zolang het stadsbestuur de vorige stichting niet had opgeheven. Op 14 februari 1855 besloot de gemeenteraad af te zien van het toezicht op de R.K. Armenadministratie, waarna op 8 maart 1855 de administratie werd overgedragen aan het R.K. Par. Wees- en Armbestuur, gevolgd door de schrapping van het R.K. Wees- en Armenhuis als burgerlijke instelling van weldadigheid bij raadsbesluit van 9 mei 1855. op 10 maart 1855 kwam het R.K. Parochiaal Wees- en Armbestuur voor het eerst bijeen.

Bij bisschoppelijk besluit van 29 november 1862 werd het nog steeds voorlopige bestuur officieel benoemd, met de last zich voortaan R.K. Parochiaal Armbestuur te noemen.

In voorgaande regelen is verhaald hoe in 1867 de Weeshuiskwestie werd opgelost door sluiting van het contract, waarbij het Burgerweeshuis op zich nam de rooms-katholieke wezen in het R.K. Weeshuis te besteden voor een bedrag van fl 40,-- per jaar. Ruim een jaar later barstte opnieuw een ruzie los, de z.g. Armenkwestie. Het verdroot de R.K. Parochiale Armbestuurders zeer, dat ingevolge de bepalingen van de Armenwet de subsidies aan de kerkelijke armbesturen geleidelijk met 5% per jaar werden teruggeschroefd, zodat zij voor 1869 nog maar recht hadden op fl 1.099,--. Het is de vraag of de Armenwet, die bepaalde dat de kerkelijke armbesturen hun eigen armen moesten verzorgen en dat het burgerlijk armbestuur alleen moch bijspringen als geen andere instelling ondersteuning gaf, te Alkmaar niet te zeer naar de letter werd nageleefd, aangezien de R.K. Armbestuurders domweg geen kans zagen voldoende geld uit hun vermogende geloofsgenoten te kloppen om de talrijke behoeftigen te helpen. Hoe het ook zij, het Armbestuur dat fl 2.500,-- had geëist, kreeg zijn begroting terug met de boodschap het bedrag terug te brengen tot fl 1.099,-Het Armbestuur zond op 30 november 1868 de begroting ongewijzigd in met de mededeling dat een geringer subsidie geweigerd zou worden. Het gemeentebestuur weigerde eveneens, waarna het Armbestuur op 29 december 1868 besloot voortaan geen behoeftigen beneden de 60 jaar te zullen ondersteunen, zodat deze ten laste van de gemeente vervielen. Ook deze kwestie hield jarenlang de gemoederen bezig en werd eerst in 1887 opgelost.

Evenals in het Burgerweeshuis verminderde ook het getal wezen in het R.K. Weeshuis na de eeuwwisseling, zodat in 1921 maar zeven kinderen in het tehuis werden verpleegd. Op 14 april van dat jaar werd besloten de laatste kinderen op een kostschool te plaatsen en op 21 april werd afscheid genomen van de religieusen, die sedert 1901 het weeshuis hadden bestuurd. Bejaarden bewoonden het huis sedert lang niet meer, aangezien zij gewoonlijk werden besteed in de in 1872 opgerichte Pius Stichting. Het gebouw op het Verdronkenoord werd in 1925 verkocht aan de R.K. Jozefgezellen en deed nadien dienst als clubhuis, alsmede als vergaderlokaal voor verschillende katholieke vereningen. In 1941 kocht het R.K. Parochiaal Armbestuur het terug en verhuurt het sedertdien.

Op 4 maart 1853 werd de kerkelijke hiërarchie in Nederland hersteld en zo werd in 1860 de statie Oudewater verheven tot parochiekerk en ingedeeld bij het bisdom Haarlem.

Spoedig hierna werden er plannen gemaakt voor een nieuwe kerk, want de periode van schuilkerken was achter de rug en men kon openlijk naar buitentreden en men wilde de kerk laten zien. In 1869 begon men met de inzameling van gelden voor de nieuwe kerk. Maar het duurde tot 1880 voordat pastoor Gerritsen het startsein kon geven voor de bouw. Twee jaar later, op 6 september 1882 werd het huidige kerkgebouw in gewijd door de bisschop van Haarlem, Mgr. Snickers.

De architect was E.J. Margry, een leerling van Cuypers die een ontwerp maakte voor de neogotische kerk. De kerk en pastorie kostten toen f 130.00,00 (€ 58.991) exclusief de kosten voor de ‘aankleding' van het gebouw. Want de altaren, de gebrandschilderde ramen, het orgel, de beelden, de kruiswegstaties, enz. werden geschonken door parochianen.

In 1956 werd het bisdom Haarlem opgesplitst in het bisdom Haarlem en Rotterdam en zo viel van af die tijd de parochie Sint Franciscus van Assisië onder de verantwoording van het bisdom Rotterdam. In 1982 droegen de Franciscanen de pastorale zorg over aan het bisdom Rotterdam en verlieten Oudewater.

http://www.archiefalkmaar.nl/index.htm