De meeste lezers dezer Courant zullen voorzeker met belangstelling kennis hebben genomen van het oordeel der jury van deskundigen over de uit Leyden ingezondene voorwerpen op de Algemeene Nationale Tentoonstelling van Nijverheid te Haarlem; met gespannen verwachting werd dit oordeel door menig inzender tegemoet gezien, en, zooals doorgaans, zijn de verwachtingen van den een verwezenlijkt, terwijl de ander daarin werd teleur gesteld.

Moesten wij in der tijd de juistheid der klagt erkennen "wat zijn er weinige inzenders uit Leyden," toch meenden wij regt te hebben om zeggen, dat Leyden's industrie in menig opzigt waardiglijk op de Algemeene Nationale Tentoonstelling werd vertegenwoordigd; en thans wordt de waarheid dezer bewering door het oordeel der jury gestaafd.

Immers van 57 inzenders, aan wie eene 1^e of zilveren medaille is toegewezen of aan wie deze zoude zijn toegekend, indien zij geene leden der jury waren geweest; zijn 5 leden van het Leydsche departement, waarvan 4, t.w. de heeren J. Scheltema, J.C. Zaalberg, W. Wolters en B.F. Kranz inwoners van Leyden, terwijl de vijfde, de heer J.M. van Kempen zijne belangrijke Fabriek in het naburige Voorschoten gevestigd heeft.  

Elf tweede of bronzen medailles  werden aan inzenders uit Leyden toegekend, namelijk aan de heeren P.L. Paters, Sanders & Co, J.H. Noortveen & Co, J. en A. le Poole, J.J. Hoogeboom & Zoon, Gebr. van Wijk & Co, Jan Zuurdeeg & Zoon, P. van der Meer & Zonen, H.A. Schmier, D. Sala & Zonen en A.W. Sythoff.

Eindelijk nog werd het fabriekaat van 7 inzenders uit Leyden, t.w. van de heeren F. Hakkaert, J.C. van Vuuren, L.H. Vervoort & Co, Gebs. ven Wijk & Co, J.E. Zirkzee, D. Noothoven van Goor en C.A. Emeis eene eervolle vermelding waardig gekeurd.

Voorwaar! wij mogen dit oordeel over de voortbrengselen van Leyden's industrie alleszins verblijdend noemen, wij mogen trotsch zijn op de inzenders uit Leyden, en hun dank weten, dat zij den naam en de eer onzer stad op de Haarlemsche Tentoonstelling naar eisch hebben gehandhaafd.

De onderscheiding, aan de meesten van hen te beurt gevallen, zij hun ten spoorslag, om voort te gaan met hunnen ijver en hunne krachten aan de ontwikkeling der nijverheid te wijden! Het is ons niet onbelangrijk voorgekomen, na te gaan hoe de verhouding der bekrooningen tot het aantal der inzenders hier en elders is.

Daartoe hebben wij uit de alphabetische naamlijst, achter den catalogus geplaatst, het aantal der inzenders uit verschillende plaatsen in ons vaderland opgemaakt en de uitkomsten van het oordeel der jury over het ingezondene uit die plaatsen, welke 10 of meer inzenders geleverd hebben, vergeleken.

Wij vertrouwen, dat wij den lezers dezer Courant geene ondienst doen door hen hiermede bekend te maken.

Leydse Courant 02-09-1861

Wij lezen in de Prov. Zwolsche Courant:

De vergadering, die 1.1. Dinsdag door de afdeeling Zwolle vanwege de Vereeniging van fabrieken en handwerksnijverheid werd gehouden, mag voorzeker als goed geslaagd en aan het doel beantwoordende beschouwd worden.

De heer D. A. Sala, uit Leiden, toonde een uitmuntend practicus in het blazen en bewerken van glasvoorwerpen te zijn, zóó zelfs, dat hij niet voor de moeilijkste verbindingen of vormen stilstond, maar deze met veel gemak en bekwaamheid uitvoerde.

Veel belangrijks mocht het tamelijk ruim opgekomen ledental van hem leeren, en voorzeker zullen allen met genoegen terugdenken aan den avond, waarop een in ons land zoo weinig beoefend vak zoo aanschouwelijk verklaard werd.

Leidsch Dagblad 19-12-1871

LEIDEN, 30 September.

Op de landbouwtentoonstelling, die van wege de Holl. maatschappij van landbouw thans te Hoorn wordt gehouden, is aan den heer D.A. Sala alhier de tweede prijs toegekend voor eene verzameling thermometers, en aan den heer Speet, bloemist buiten de Hoogewoerdspoort, een prijs van het hoofdbestuur voor eene prachtige verzameling Dahlia's en twee bloemruikers.

Aan onzen voormaligen stadgenoot den heer A.H. Valk Jz. (firma Valk en Comp.) zijn niet minder dan zes medailles toegekend. De eerste, tweede en derde prijs, uitgeloofd voor werktuigen door inzenders vervaardigd in Nederland voor akker-, hooi- en tuinbouw, zuivelbereiding en stalvoedering zijn alle door genoemde firma behaald, alsmede de eerste prijs voor eene verzameling tuinsieraden, bloemtobben enz., en de tweede prijs voor eene verzameling handgereedschappen voor den ooft- en tuinbouw.

Door het hoofdbestuur werd hier nog bijgevoegd een prijs voor eene verzameling werktuigen en gereedschappen, alle in meerdere of mindere mate betrekking hebbende op land- en tuinbouw en verder aanbevelenswaardig voor huishoudelijk gebruik.

Leydse Courant 02-10-1871

De Algemeene Tentoonstelling van voortbrengselen van Tuinbouw, die heden Vrijdag te Amsterdam werd geopend en tot Woensdag aanstaande zal te bezigtigen zijn, telt 840 nommers van inzendingen, die door pracht, schoonheid en zeldzaamheid uitmunten, en zelfs uit verschillende streken van Europa afkomstig zijn.

Elke inzending bevat meestal onderscheidene soorten, soms ten getale van 260 stuks, waaruit men den omvang van deze Tentoonstelling kan opmaken.

Behalve onderscheidene giften, zooals van Z.M. de Koning ƒ2000, van H.M. de Koningin ƒ1000, van het Rijk ƒ5000 en van de stad  Amsterdam ƒ3000,  zijn door bijzondere personen 33 gouden en 125  zilveren  medailles geschonken.

Uit Leiden en omstreken zijn talrijke voorwerpen ingezonden, zooals: uit 's Rijks Academietuin verzamelingen van groote warme en koude kasplanten door Prof. W.F.R. Suringar; van geneeskrachtige planten, een niet bloeijende in Europa nieuw ingevoerde plant, warme kasplanten, een groote cycadie, pandaneën, aroideën, varens enz. door den heer H. Witte; van vollegrondsplanten met bont, gevlekt, gestreept of gekleurd blad en van eenige in tuinen of in het wild voorkomende vergiftige planten door Mr. S. Tak ; van bloeijende cenerarias, amaryllissen en planten ter versiering door den heer J.C. Rodbard; van bloempotten enz. door den heer S. Geijsbeek Molenaar; van vroege tulpen door den heer J. Ziegeler en D.M. van der Hoef; van 30 bloeijende cerenarias door den heer W.C. de Sain; van vervroegde aardbezien door den heer H. Beekman; van bloeijende primula chinensis en viola tricolor door den heer F.W. Meijer; van oranjeboomen door Jhr. Mr. D.T. Gevers van Endegeest; van tulpen en crocussen in bloei door de firma M.C. Alkemade en Zoon; van tuinameublementen door den heer W.G. la Garde; van drukwerken door den heer A. W. Sijthoff; van bloeijende bol- en knolgewassen door Gebr. de Graaff; van stamrozen door den heer J.D. Speet; van glazen etiquetten door den heer D.A. Sala.

Gouden medailles zijn toegekend aan H. Witte als 1ste prijs voor een niet bloeijende plant in Europa nieuw ingevoerd en niet in den handel, en aan dezelfde als 1ste prijs voor de meest volledige verzameling van geneeskrachtige planten; aan D.M. van der Hoef als 1ste prijs voor 30 potten dubbele tulpen in bloei, en aan Prof. W.F.R. Suringar voor een collectie warme kasplanten.

Zilveren vergulden medailles aan Mr. S. Tak als 1ste prijs voor een verzameling van 50 vollegrondsplanten ; aan H. Witte als 2de prijs voor een verzameling van 25 varens voor de warmen kas; aan J.D. Speet als 2de prijs voor een verzameling van 25 stamrozen in bloei;  

aan Gebr. de Graaff als 3de prijs voor een verzameling van bloeijende bol- en knolgewassen; aan J.C. Rodbard als 3de prijs voor ecu verzameling van 25 bloeijende Arnaryllis.

Groote zilveren medailles aan H. Witte als 2de prijs voor een verzameling van 6 Pandaneën en als 2de prijs voor 30 Aroideën; aan J.C. Rodbard als 1ste prijs voor een verzameling van 30 bloeijende ceneraria's; aan D.M. van der Hoef als 3de prijs voor een verzameling van 50 potten enkele vroege tulpen in bloei; aan J. Ziegeler als 3de prijs voor een verzameling van 30 potten dubbele tulpen in bloei; aan P.J. Dagevos voor een agave.

Zilveren medailles aan H. Witte als 2de prijs voor een groote en fraaije Pandanée; aan F.W. Meijer als 2de prijs voor een verzameling van 25 viola tricolor; aan J. Ziegeler als 4de prijs voor een verzameling van 50 potten enkele vroege tulpen in bloei; aan Mr. S. Tak voor vergiftige planten; aan Prof. W.F.R. Suringar voor diverse planten; aan H. Witte voor 25 varens voor de koude kas; aan A.W. Sijthoff voor een pracht-exemplaar van den Catalogus.

De Thermometer van Fahrenheit teekende alhier Donderdag des namiddags te 5 uur 46°, des avonds te 8 uur 44°, te 10 uur 44°. - Vrijdag morgen te 5 uur 41°, te 8 uur 47C°, 's middags te 12 uur 54°, 's namiddags te 4 uur 50°.

Leidsch Dagblad 08-04-1865

WANDELINGEN OP DE TENTOONSTELLING VAN TUINBOUW 7-12 April 1865.

Doorzoek 't bevallig rijk van 't bontgetooide kruid... Verscheidenheid alom bij 't heerlijkst, prachtigst schoon! Een rijken schat, doch dien ge nooit doorgrondt. VON HALLER.

"Een hemel boven mij, een hemel beneden mij, een hemel rondom mij!"

Deze woorden van een lief natuurkind, dat ten eerste male van de hoogte boven Thun het verrukkelijk panorama der "Tweelingzeeën" aanschouwde, drongen zich aan mij op, telkens wanneer ik gedurende de dagen van den 7den tot den 12den April, den voet zette binnen ons prachtig Paleis voor Volksvlijt, dat de vaderlandsliefde van den arts Sarphati, het genie van den bouwmeester Outshoorn zal vereeuwigen.

Inderdaad, wat kon liefelijker en trotscher, wat schooner en verhevener zijn dan deze vereeniging van 't heerlijkste en 't bevalligste der natuur binnen de ruime wanden van een onovertroffen meesterstuk der bouwkunde? Wat was te vergelijken bij dezen schat van vormen die den beeldhouwer in verukking bragt, deze kleurenpracht die den schilder verbaasde, deze die u liefelijk tegenwasemden, deze weelde die den grijsaard terugverplaatste naar de dagen van zijn morgenrood deze bron van kennis, waaraan men erkennen moest dat alle bronnen van beschaving cijnsbaar zijn?

En daarom, is 't eene vermetele poging u nog eens door 't Paleis te willen rondleiden, nu die weelde, die kleurenpracht, dat morgenrood van daar zijn verdwenen nu die verwen noch geuren zich aan woorden kunnen huwen.

Gelukkig hebben twee mannen van smaak en genie de welwillendheid gehad, hum talent aan deze zwakke schets te paren, om meer dan deze, eene afschaduwing te geven van 't schoon, dat hier ruim vijftigduizend menschen in verrukking bragt, en de bewoner van Italië, met den Spanjool, Brit, Gal, Fin, Duitscher, Noorman en Slavoniër, naar de IJstad voerde.

Al deze vreemden, behoorende tot de edelsten dier volken en de bloem van Nederland, waren vereenigd, toen 't feest, door de Koninklijke Nederlandsche Maatschappij tot Aanmoediging van den Tuinbouw voorbereid en gegeven op Vrijdag den 7den April werd geopend. Een ruischende muziek van Amstel's burgerwacht heette de feestelingen welkom, en 't klateren van fonteinen mengde zich met die toonen en met den kreet van bewondering, die de totaal-indruk aan vier duizend gasten ontrukte.

Amstel's burgervader heette de opgetogenen welkom. Na de aandacht gevestigd te hebben op 't doel en de strekking van dit feest, bragt hij hulde aan allen die tot het welslagen dezer onderneming hadden bijgedragen, aan de ontwerpers der tentoonstelling, aan de schenkers van 163 medailles en eener som van bijna f 14,000 voor de verdere kosten van bekrooning, aan de natuurvrienden die 't waarborgfonds van f 8380 hadden bijeengebragt, aan de inzenders van en inzonderheid aan de commissie van beheer die hare taak zoo goed begrepen, zoo voortreffelijk vervuld had. Hij dankte de leden van 't Congres voor hunne talrijke opkomst en rigtte ten slotte eenige woorden in 't fransch tot de vreemdelingen.

Andermaal liet de muziek zich hooren, en terwijl het Volkslied door de zaal klonk, bewoog de stoet autoriteiten en de feestcommissie zich van 't oost naar het westfront: de slagboom, die de zaal in tweeën splitste, viel, en de wandeling door de schoone ruimte was weder vrij. De bezoekers bewogen zich in verschillende golvende rigtingen door de dreven, telkens verrast door nieuwe schoonheden, nieuwe effecten, nieuwe vormen.

Wat 't genot dier wandeling bijzonder verhoogde, was de ontmoeting van tal van mannen, die zich door de uitbreiding der botanische wetenschap groote verdiensten hebben verworven: een von Siebold, die onze Flora met de heerlijkste planten van 't rijk-gezegend Japan heeft verrijkt; een Morren, de verdienstelijke redacteur van la Belgique Horticole; een Hasskarl, van Cleve, beroemd als reiziger en botanist; een Goeppert, van Breslau, die Silezie's hoofdstad een tweede Kew schonk, een Barral, van Parijs, wiens naam wereldvermaardheid verwierf, en vele anderen van groote verdiensten.

Behalve de tentoonstelling, had het daarmede verbonden Internationaal Congres van Kruidkunde en Tuinbouw hen allen te Amsterdam bijeengebragt; slechts von Siebold kwam om de tentoonstelling alleen.

Ten 3 ure werd het congres geopend, waaraan bijna 400 leden deelnamen, bijeengekomen uit schier alle oorden van Europa, uit de Nederlanden, België, Frankrijk, Groot-Brittanje, Spanje, Italië, Zwitserland, Pruissen, Oostenrijk, Beijeren, Hannover, Saksen, Mecklenburg, Baden, Sleeswijk, Luxemburg, Weimar, Hessen, Nassau, Hamburg, Frankfort, Zweden, Denemarken en Rusland.

Bij zoo groote verscheidenheid van gasten, kon de verwelkoming bezwaarlijk, anders dan in 't fransch geschieden. En verdienstelijk kweet de voorzitter der Tuinbouwmaatschappij, de hoogleraar C. A. J. A. Oudemans, zich van deze taak. Na herinnerd te hebben, dat het plan tot het houden van internationale tentoonstellingen van Planten van België was uitgegaan, betoogde hij het historische regt van Amsterdam om binnen zijne muren de tweede internationale vergadering te houden. Een der tijdperken toch van de wedergeboorte der kruidkunde dagteekent van den tijd, toen men reizen ondernam om in verre gewesten de schatten van het plantenrijk te gaan inzamelen; toen men de middelen uitvond om aan die voortbrengselen van vreemden grond een kunstmatig tweede vaderland te verschaffen.

Amsterdam nu kon onder al de steden van Europa in het algemeen en onder die van Nederland in het bijzonder in dit opzigt het hoofd verheffen en te regt op de eer aanspraak maken, daartoe het krachtigst te hebben bijgedragen. Men verwondere zich daarover niet, want die, wedergeboorte had plaats, ten tijde, dat Amsterdam reeds eene koninklijke plaats onder de eerste koopsteden der wereld bekleedde, en zijne vloten alle zeeën beploegden. Daarbij moet ten ere der Nederlandsche hoofdstad getuigd worden, dat, terwijl zij schatten inzamelde, zij nimmer het belang der wetenschap uit het oog verloor. Hetgeen Amsterdam toen deed en later nog kon doen als koningin der handelsteden, was aan de andere steden en landen onmogelijk. Daarom kan Neerland's hoofdstad sedert meer dan anderhalve eeuw te regt aanspraak maken op de hulde van allen die belang stellen in de kruidkunde.

De plaats waar sedert 1682 de nieuw-ingevoerde planten bewaard werden, is dezelfde Hortus, welke nog ten huidigen dage tot sieraad strekt van onze stad en ingezetenen, zoowel als zij onderhouden is, niet op kosten van den staat, maar van de stad; een bewijs te meer van de onafhankelijkheid, welke hier steeds heeft geheerscht, wanneer het gold de bevordering, der kruidkunde. Om die verzameling vruchtbaar te doen zijn voor de wetenschap, heeft Amsterdam niet teruggedeinsd voor de kosten om een leerstoel der kruidkunde aan deze, inrigting te verbinden, die, dank zij dit blijk van vrijgevigheid, de eer heeft zich te beroemen op mannen als Jan en Gaspard Commelin, Blasius, Ruysch, Hotton, de beide Burman's, Vrolik, de Vriese en Miquel.

Te Amsterdam is ook de eerste maatschappij van landbouw ontstaan, Amsterdammers zijn de stichters geweest der schoonste hoven en villa's die ter verbreiding der kruidkunde in Nederland aanmerkelijk bijdroegen, en binnen Amsterdam werden talrijke en onschatbare werken over botanie gedrukt, die nergens elders konden worden uitgegeven. De erkentelijkheid vordert de IJstad daarvoor te huldigen, die ook nu weder door het opofferen van belangrijke sommen tot liet welslagen dezer tentoonstelling heeft medegewerkt. Hij wenscht, dat, wanneer de Congresleden naar hunne haardsteden zullen teruggekeerd zijn, zij eene aangename herinnering zullen medenemen aan de hoofdstad van dit land der vrijheid.

't Was een schoon denkbeeld der talrijke vreemdelingen, om dezen feestgroet in liet Nederlandsch ie beantwoorden, en 'hij die deze taak vervulde, de heer L. Piron, hoogleeraar aan 't Koninklijk Atheneum te Brussel en afgevaardigde van wege 't Belgische gouvernement, toonde zich haar en zijnen beroemden naam waardig.

"Het zij," zoo sprak hij, "een der gelastigden der Belgische regering vergund, bij de opening dezer geleerde zittingen, zijnen Noordschen broederen een hartelijken groet te sturen.

Ofschoon wij ten onzent de Fransche taal gedurig beoefenen, zoo wil ik nogtans eenige woorden uiten in uwe spraak, die tevens de moedertaal der meerderheid in België is.

Wanneer wij den voet op dezen alouden en alvermaarden grond der wetenschap plaatsten, ging ons het hart open, bij de herinnering van al wat Holland voor tuinbouw en kruidkunde gedaan heeft. Holland heeft in Europa lust en smaak verspreid tot het kweeken van vreemde gewassen. Holland heeft de eerste plantentuin gesticht, en in den beginne der 17de eeuw werd de Leydensche tuin de stapelhof aller gewassen des aardbols.

Zoo heeft Leyden liet meest bijgedragen tot de ontwikkeling van land- en tuinbouw, niet alleen door de menigvuldigheid zijner gewassen, maar ook door de geleerden, welke daar hun onderwijs gaven. Laat mij hier tusschenlasschen, dat onze Lobelius als arts aan den persoon des Zwijgers gehecht was.

Inderdaad biedt ons dat groote tijdvak eene heerlijke reeks van beroemde kruidkundigen, van geleerde tuinbouwers. lk noem u enkel Bontius, Paew, Vorstius, Rhede, Rumphius, Commelin, Paul Verman, Wachendorf, Burman, Munting, den Europeschen Boerhaave, den beschermer van Linnaeus, den grootste aller natuurkundigen. Holland bezit, den roem dezen vorst der wetenschap gevormd te hebben; hier werd Linnaeus onthaald, hier vond hij de middelen zich te verheffen. In 1735 ontving hij hier den doctorgraad in de medicijnen. Eenen Boerhaave tot zijnen zoon gewonnen, eenen Linnaeus grootgebragt te hebben, zijn die twee titels niet voldoende om een klein land tot de hoogsten adelstand der wetenschap te verheffen!

Was ik niet te midden eens volks dat zijne geschiedenis kent, dan zou ik u spreken van Nederland's vermaarde tuinen in Amsterdam, Utrecht, Franeker, Haarlem. Maar een eenvoudig verslag over die gewassen-verzamelingen en over die mannen, die er de natuurwetenschap onderwezen, vereischte een gansch boekdeel.

In 1752 wilde Keizer Frans I in Duitschland den lust opwekken tot plantenkunde en hofbouw en riep uit Holland den beroemden Jacquin, met twee verdienstelijken bloemisten, Adriaan Stichhoven, van Leyden, en den Delftenaar van der Schot. Zoo groot was toenmaals Holland's roem op het gebied van Flora.

Sinds dien verliep eene eeuw, en Holland heeft niets van zijnen ouden roem verloren; deze werd gestaafd door eene reeks van kruidkundigen die verdiensten en faam erlangden, en heden nog een sieraad onzer schoone vereeniging zijn. En thans, nadien wij Amsterdam's prachtige tentoonstelling bewonderd hebben, thans moeten wij bekennen, dat Holland ook op het praktisch gebied zijnen luister bewaarde. Dit bewijst ook de schitterende vergadering, die uit zoo vele gewesten van Europa hier zamenstroomde; dit bewijst de bescherming waarmede Hunne Majesteiten de Koning en de Koningin der Nederlanden en hun edele Zoon de Prins van Oranje, de maatschappijen van kruidkunde vereeren, hier waar de wetenschap nog haar vaderland erkent, waarin wij, zoo als vroeger de groote Linnaeus, zoo gulhartig onthaald worden.

In tegenwoordigheid van zoo vele tolken der wetenschap, kan ik met fierheid zeggen, dat er eene innige verwantschap bestaat tusschen Noord- en Zuid-Nederland. Hebben wij vorig jaar in onze hoofdstad de schatten van Gent, Antwerpen en Brussel ten toon gesteld, wij vinden heden hier den bloei van Amsterdam, Haarlem, Leyden en vele andere steden.

Die verwantschap bepaalt zich niet bij onze gelijke liefde voor dezelfde wetenschap; kunst en wetenschap met haar bekoorlijk schoon, vereenigen en verbinden ook de harten hunner vereerderen met een heerlijken bloemenband. Hopen wij dat deze bloemige broederband door den Hemel en door de Vorsten beider landen beschermd en bij onze toekomende vergadering nog vaster toegehaald zal worden."

Hoe schoon de woorden van Oudemans en Pir.. mogten klinken, hoe zij het vaderlandsch hart mogten streelen, toch verlangde ieder aan 't einde der aanspraken, naar de tentoonstellingszalen terug om eene andere taal te hooren, de taal der natuur, de taal van God zelven, eene taal waarvan geen enkele klank voor ons verloren gaat, zoo wij slechts willen luisteren.

Kom, plaats u bij dit prachtig middelperk, waarin eene strelitzia in 't toppunt van den piramidalen aanleg vormt. De schoonste varen, de veelkleurigste azalea's, de, welriekendste rozen, de prachtigste bloeijende epacris en erica's maken er de glanspunten van uit, nevens eene livistona en twee verschillende encephalartos. Het zachte gloeijen der rozen doet u den blik lang vestigen op die koningin der bloemen, door Flora zelve aan hare liefde toegeheiligd en door Venus niet haar bloed gekleurd.

Doch hoezeer hier de schoonste der schoonen, in rijke verscheidenheid geuren en groeijen en bloeijen, hoe gaarne ge ook langs rozen wandelt, hoezeer ge geen afscheid van haar kunt nemen, toch dwaalt uw oog af naar de rijk gekleurde azalea's, die breed uitgespreid en kelk aan kelk gesloten, als pluimenbedden van 't schoonste oranje, 't liefelijkst rood, van zilverwit en zachtgeel de schitterende groene bladeren naauwelijks laten uitkomen. Ge meent u van haar niet te kunnen losrukken, en werkelijk zoudt ge uren lang geen voet verzetten, zoo ge niet wist ook in andere perken geheele groepen dezer allerbekoorlijkste rotsstruiken te ontmoeten. Zich verschuilend bij die vorstelijke pracht, schijnen de erica's zich te verbergen, doch wilt ge deze bevallige bloem onzer zandstreken oplettend beschouwen - en ik hoop dat ge het doet, uit dankbaarheid voor 't genot dat ze u bereidde telkens als ge eene wandeling deedt over de heide en ge zult eene onbegrijpelijke verscheidenheid van klokjes en stengeltjes, van kleuren en blaadjes ontwaren, en opmerken dat van de vierhonderd soorten die men kent, hier zeer velen, en wel de schoonsten, vereenigd zijn. De vreemde vormen der strelitzia houden u lang bezig, en nog meer zou deze u boeijen, ware voor haar de tijd van bloei aangebroken. Dan zou zij zich vertoonen met prachtige bloembundels, wier vormen en kleuren u aan de vaak bewonderde sneb van den pelikaan zou herinneren.

Honderd schreden reiken nauwelijks toe, om u langs dit middelperk te, bewegen, en toch is bij iedere schrede het gezigt anders, en weer geheel anders ziet ge al het omringende weergekaatst in de vier kolossale spiegels, die in 't achtkant zijn aangebragt.

Tal van paden kunt ge na volgen, oost- en westwaarts langs velerlei bedden en perken, of zuid- en noordwaarts, naar de zaalwanden, waar de schoonste tulpen prijken, en zacht gloeijende hiacinthen de liefelijkste geuren verspreiden. Moge de naam van narcissen u herinneren aan 't volkomenst beeld van zelfzucht, inbeelding en eigenliefde, gij herinnert u tevens van welk een onschatbaar belang de teelt voor Nederland is, en hoe duizende bewoners onzer duinstreek in haar een ruim middel van bestaan vinden Van den tulpenhandel durf ik u niet spreken: de geschiedenis der windnegotie daardoor ontstaan, is u te bekend, om er onzen tijd aan te wijden.

Zijlanen langs verschillende beplantingen voeren u naar 't, midden terug, waar ge gaarne een oogenblik poost op een der banken langs de ooster- of wester-fontein, om bij 't geklater der waterstralen het schoon te bewonderen van prachtige rhododendronsperken, van met rijpe vruchten versierde oranjehagen, rozenprieelen en pelargoniebedden, of met verrukking neer te zien op nieuwe verzamelingen azalea's, of u te verbazen over vormen van varens, zooals de natuur ze nog alleen op de Zuidzee-eilanden voortbrengt.

Palmen en naaldboomen vormen de schilderachtigste groepen aan de noord- en de zuidzijde van 't orkest, en daaronder merkt ge wellingtonia's op, van weinige jaren ouderdom, bestemd, om zoo ze gespaard worden, eens op te klimmen tot reuzen, waarbij onze Wester- en Zuidertorens pygmeën zullen gelijken.

Hier prijkt een perk van de schoonste camellia's, wier schitterend loof het keurigst verlakt leder in glans overtreft, wier bloem met de roos naar den prijs der schoonheid dingt. Daar staat ge stil bij yucca's, agaves, dracaena's, aloe's, anemonen, leliën, fritillaria's en zoo schoone amaryllis, dat ge u verbaast, dat menschen die zoo schoone vormen, zoo liefelijke mengeling van kleuren onder het oog bekomen, deze bij den arbeid hunner handen vergeten en u wangestalten kunnen te voorschijn brengen. Prent de vormen der bloemen in uw geheugen, o werkman, en de arbeid uwer handen zal zich veredelen.

Na een paar fraaije aquaria beschouwd te hebben, snellen we den trap op en begeven ons naar de galerijen, waar, op lange tafels, duizenderlei voorwerpen zijn tentoongesteld: uitmuntende collecties appelen, peren en andere vruchten, groenten, bloemen, gereedschappen voor den tuinbouw, bloemvazen van de edelste vormen en met het keurigste schilderwerk, tuinsieraden, plans van lusthoven, schilderijen, afbeeldingen van allerlei gewassen, prenten waarop de bouw en zamenstelling der planten is voorgesteld, tal van werken over de kruidkunde, kunstmatig vervaardigde bloemen en vruchten, ten dienste van 't onderwijs, gedroogde planten en grasscheutjes tot sierlijke bouquetten gevormd, zaden, zwammen en collecties insekten, wier kennis van overwegend belang is voor den tuinbouw. Al die duizende voorwerpen zijn zoo uitmuntend gerangschikt, dat het u gemakkelijk valt een goed overzigt van 't geheel te erlangen, en het belang van iedere groep u in het oog springt.

Behoef ik u aan te sporen om van hier naar beneden te zien, om te pogen het Eden daar met een enkelen oogslag in uwe ziel te prenten?

In de zuidwestelijke zijvertrekken maakt de zaal der bouquetten het glanspunt uit, en hier, waar de schoonste bloemen geuren, vertoeft ook de schoonste helft van 't menschelijk geslacht bij voorkeur. 't Gaat niet vlug, hier alles in oogenschouw te nemen: dikwerf kunt ge den voet geen duimbreed voortschuiven, en ge vergeet het vaak wanneer er de gelegenheid toe is: ge ondervindt nergens meer dat niets sterker boeit dan schoonheid.

Langs een fraaijen tuinkoepel bereiken wij de zaal der tropische planten, waar anoetochilus, aroideën, begonia's, bromeliaceën, cacteen, caladiums, marantaceen, nepenthes, orchideën enz., door hare vreemde, vormen u in eene nieuwe wereld verplaatsen. Onder de eersten zijn er met zoo schoone gouden nerven tusschen het groen, dat ge ze enverwelkbaar wenscht, om er het schoonste tapijt, het schoonste bekleedsel van te vervaardigen; onder de nepenthes wijs ik u bij voorkeur op eene nepenthes destellatoria, wier lange bladeren aan het einde een vorm aannemen, als waren ze tot kruiken omgebogen of in elkander geslagen.

Natuur, wat zijt ge rijk! Onder de duizend lessen die ge ons geeft, is deze de verhevenste, de hartverheffendste: "om de geheimen van Gods schepping te doorgronden, behoeft de mensch de beloofde eeuwigheid."

http://www.paleisvoorvolksvlijt.nl/index.shtml

Paleis voor Volksvlijt 3d. Het virtuele Paleis voor Volksvlijt maakt gebruik van de inDuality plug-in (± 9,5 MB) van Pelican Crossing. In principe wordt deze automatisch geïnstalleerd bij het eerste bezoek. N.B. Helaas werkt de 3D plug-in niet op de Mac.

http://www.paleisvoorvolksvlijt.nl/3d/

De canon van Amsterdam

http://www.at5.nl/tv/de-canon-van-amsterdam/aflevering/2887

Van 1864 tot 1929 stond op het Frederiksplein in Amsterdam het prachtige gebouw van glas en gietijzer. Nu domineert de aansteker en het luciferdoosje van de Nederlandse Bank. Wordt het tijd voor verandering? Geef uw mening.

Maandagavond werd, tijdens het televisieprogramma Flogiston door Wim T. Schippers een stichting opgericht die ervoor gaat ijveren het Paleis voor Volksvlijt weer te herbouwen. Het zou tussen de 50 en 150 miljoen euro kosten. Het gebouw van de Nederlandse Bank zou moeten worden afgebroken.

Bij de bouw in de jaren 60 van de negentiende eeuw was heel wat materiaal nodig: "ruim 2000 stuks heimasten, 370 kubieke el dennenhout, 390 kub. el greenenhout, 18 kub. el eikenhout, 2400 kub. el metselwerk, 270 kub. el hardsteen en 13,500 el gegoten en gesmeed ijzer, behalve de klinkersteenen, benoodigd om eene oppervlakte van 6600 vierkante el te bestraten."

Oorspronkelijk was het plan steeds nieuwe exposities te organiseren van producten uit kunst, nijverheid en industrie. Zo werden er fietsexposities door de RAI georganiseerd. Omdat dat niet genoeg opleverde werden permanentere bestemmingen verzonnen. Zo werd er een concertzaal geopend. Daarvoor moest de zaal ontsierd worden met acoustiek-bevorderende lappen. Er waren ballet-, muziek-, cabaret- en theatervoorstellingen te zien. Van 1907 tot 1911 was er een bioscoop gevestigd.

Het gasverlichtte paleis brandde in 1929 bijna helemaal af. Alleen de mooie winkelgallerij bleef staan tot 1961.

http://geschiedenis.vpro.nl/artikelen/7401632/

GAS ORNEMENTEN

in VERGULD KOPER, BRONS en KRISTAL zijn in ruime sortering voorhanden bij de firma D. SALA & ZONEN, terwijl de BRANDERS, BALLONS, GLAZEN, ENZ. te verkrijgen zijn bij D. A. SALA, Instrumentmaker, daarnaast.

Leidsch Dagblad 23-11-1866

In de Zwolsche Courant leest men:

De hier ter stede bestaande afdeeling ter bevordering van fabriek- en handwerksnijverheid wenschte dit jaar hare wintervergaderingen te openen met het doen optreden van iemand, die eene specialiteit in zijn vak mag genoemd worden.

Immers het is bekend, dat de heer D. A. Sala, industrieel te Leiden, een der weinigen in ons vaderland is, die zich met het kunstglasblazen en de daaraan verwante werkzaamheden bezighouden.

Van de goede resultaten getuigt niet alleen zijne fabriek, maar werd nog niet lang geleden in eene vergadering van industrieelen te Rotterdam mede blijk gegeven. Zoo deze lezing bij de leden de gewenschte belangstelling mocht opwekken, zal, naar wij meenen, het bestuur pogingen aanwenden om met eenige andere industrieelen overeenkomsten voor enkele buitengewone lezingen te sluiten.

Leidsch Dagblad 09-12-1871

- Door de commissie van beoordeeling der ingezonden voorwerpen op de tentoonstelling van bloemen, planten enz. van de afd. 's Gravenhage en omstreken der Holl. Maatschappij van Landbouw, die thans te 's Hage geopend is, zijn o.a. toegekend:

gouden medaille aan den heer C. Eveleens, te Aalsmeer, Voor eene verzameling van 30 coniferen, door grootte en verscheidenheid uitmuntende;

zilveren medaille en ƒ10 aan den heer P Harting te Aalsmeer, voor eene verzameling van 30 hulsten, door verscheidenheid uitmuntende; twee bronzen medailles en ƒ2.50 aan den heer F.W. Meijer te Leiden, voor twee verzamelingen van 20 reseda odorata in bloei;

bronzen medaille aan den heer D.A. Sala te Leiden, voor een verzameling tuin gereedschappen (glazen planten-etiquetten en thermometers voor kasten); bronzen medaille aan den heer J. Plantfeber te Leiden, voor eene verzameling bloempotten van aardewerk;

zilveren medaille aan den heer C. Eveleens te Aalsmeer, voor eene verzameling heesters, palmboomen en coniferen; zilveren medaille aan de hh. Koning en Co te Sassenheim, voor eene verzameling hyacrathen op glazen gekweekt.

Leidsch Dagblad 03-04-1871

Gisteren had alhier ten huize van den heer F. Stokhuyzen door een lekkage eene gasontploffing plaats, ten gevolge waarvan de heer D. A. Sala op aangezicht en handen belangrijke brandwonden bekwam.

Leidsch Dagblad 15-12-1869

- Op de tentoonstelling van bloemen en planten in het Paleis voor Volksvlijt te Amsterdam zijn o.a. bekrooningen toegekend aan: den acclimatatie-tuin van wijlen jhr. von Siebold alhier een verguld zilv. medaille; aan F. W. Meyer alhier een verguld zilv. medaille: aan D.A. Sala alhier een verguld zilv. medaille; aan F.A.W. Weeningh, te Koudekerk, een zilv. medaille: aan P. Harting, te Aalsmeer, een gouden medaille en f20; aan C. Eveleens te Koudekerk, twee gouden medailles; aan W.C. Boes, te Boskoop, een verguld zilv. medaille en f10; aan P. Hooftman Jz., te Boskoop, een gouden en een verguld zilv. medaille.

Leydse Courant 03-04-1871

ONTEIGENING

Vonnissen Arr. Rechtbank te 's Gravenhage d.d. 5 April 1935. Uitgesproken ten name en ten behoeve van de Gemeente LEIDEN, de onteigening van: de perceelen, gelegen aan de Vischmarkt no. 22, 23, 24, 25 en 26 en aan de Koornbrugsteeg no. 4 en 4a, 6 en 6a, thans kadastraal bekend Gemeente Leiden Sectie G. no. 1840 - voorheen Sectie G. nos. 203, 204, 205, 1707 - staande ten name van de naamlooze vennootschap Leidsche IJzerhandel, voorheen firma J.C. BERNARD, opgericht 1836, gevestigd te Leiden, met bepaling van het bedrag der schadeloosstelling op f.111.792.- voor de eigenares, en aan den huurder H.D. SALA te Leiden f.630.- en dat van het schadebedrag van f. 111.792.- zal worden uitgekeerd aan de naamlooze vennootschap Eerste Nederlandsche Hypotheekbriefbank te 's Gravenhage f. 43.000.- met rente; het perceel, gelegen aan de Vischmarkt no. 8, kadastraal bekend gemeente Leiden Sectie G no. 186, staande ten name van WILHELMINA GEERTRUIDA DE LAMAAR, weduwe van MAARTEN BOEKWIJT, te Leiden, met bepaling van het bedrag der schadeloosstelling op f. 32.338.-. 4540 De Officier van Justitie te 's-Gravenhage.

Leidsch Dagblad 17-05-1935

De Commissie van beoordeeling voor de tentoonstelling van planten enz., van de afdeeling 's-Gravenhage en Omstreken der Hollandsche Maatschappij van Landbouw, in het gebouw der Teeken-academie te 's-Gravenhage gehouden, heeft o.a. toegekend een gouden medaille

(1ste prijs) aan C. Eveleens, te Aalsmeer, voor eene verzameling van dertig conifeeren, die door grootte en verscheidenheid uitmunten; een zilveren medaille en f 10

(1ste prijs) aan P. Harting, te Aalsmeer, voor eene verzameling van dertig hulsten, voor den vollen grond, die door verscheidenheid uitmunten; twee bronzen medailles en f 2.50

(2de en 3de prijs) aan F. W. Meijer, te Leiden, voor eene verzameling van twintig reseda odorata in bloei; een bronzen medaille

(2de prijs) aanJ. Plantveber, te Leiden, voor de uitgebreidste verzameling bloempotten van aardewerk;

een zilveren medaille aan C. Eveleens. te Aalsmeer, voor eene verzameling groen blijvende heesters, palmboomen voor den kouden grond en conifeeren;

een zilveren medaille aan Koning & Co., te Sassenheim, voor eene verzameling Hyacinten, op glazen gekweekt;

en een bronzen medaille aan D. A. Sala, te Leiden, voor de fraaiste en doelmatigste verzameling tuingereedschappen.

De Commissie bestond uit de heeren J. Everwijn, te Noordwijk, en W. Hoog, te Noordwijkerhout, M. Been, te Rotterdam, D. De Graaf, te Leiden, P. Van der Laan, Zorgvliet bij 's Gravenhage.

Leidsch Dagblad 17-04-1871

LEIDEN 21 September.

Blijkens de eerste bekrooningslijst van de te 's Gravenhage geopende tentoonstelling van de Holl. maatschappij van landbouw is een 1^e prijs toegekend aan den heer D.A. Sala alhier, voor thermometers; een 1^e prijs aan den heer J.D. Speet, voor 30 potten Dianthus; en een prijs van het bestuur aan den heer P. Steenhuizen voor het goedkoopste en doelmatigste dekkleed voor paarden en ezels.

Aan den heer D.M. van der Hoeff te Oegstgeest zijn 4 eerste, 5 tweede en 3 derde prijzen toegekend. Aan de firma Valk en Co, te Lochem, vielen 2 eerste, 2 tweede en 2 derde prijzen ten deel.

Leydse Courant 23-09-1872

Zaterdag II. hielden de leden van het departement Leiden der Nederlandsche maatschappij ter bevordering van nijverheid, des avonds te 7 ure, in gebouw van 't Nut van 't Algemeen, hunne vijfde gewone vergadering van het maatschappelijk jaar I871/1872, en hadden daarbij het voorregt hunnen hooggeschatten voorzitter, prof. van der Boon Mesch, weder in hun midden tegenwoordig te zien, die door eene langdurige ongesteldheid verhinderd werd, de vier eerste vergaderingen te leiden.

Nadat de vice voorzitter, dr. D. de Loos, Z.H. gel. met zijn herstel hartelijk had geluk gewenscht, betuigde deze den heer de Loos daarvoor zijnen welmeenenden dank en bragt tevens hulde aan de uitstekende wijze, waarop door den vice-voorzitter gedurende zijne afwezigheid het praesidium was waargenomen.

Vervolgens werd naar aanleiding eener missive van het departement Zutphen besloten: 1°. adhaesie te schenken aan het adres van wege dat departement tot het hoofdbestuur der Nederlandsche maatschappij ter bevordering van nijverheid gerigt, voor zooveel betreft het daarin gedaan verzoek aan het hoofdbestuur om bij de regering pogingen aan te wenden, om het laatstelijk door de maatschappij tot exploitatie van staatsspoorwegen vastgestelde en verhoogde goederentarief weder tot zijn vroegeren maatstaf terug te brengen; 2°. zich te verklaren tegen het tweede gedeelte van gemeld adres, waarbij het departement Zutphen zijn verlangen te kennen geeft, dat het hoofdbestuur aan de regering doe blijken van zijne instemming met eene inkomstenbelasting, als liggende dit niet op den weg der maatschappij.

Na afloop der huishoudelijke werkzaamheden leverde de heer D. A Sala, instrumentmaker alhier, welwillend voldoende aan eene daartoe tot hem gerigte uitnoodiging van het bestuur, eene hoogst belangrijke bijdrage over "het glasblazen" in het algemeen, en "de vervaardiging van thermometers, barometers en areometers" in het bijzonder.

Spreker, schetste vooraf, in korte trekken, hoe sints eene reeks van jaren de industrie van het glasblazen als inheemsch bij de bewoners van het Thuringerwald, voor deze steeds eene ruime bron van bestaan oplevert, en later de hertog van Saksen-Coburg, door te zijnen koste eene gazleiding daar te stellen, de bevolking tegemoet kwam in het op eene meer gemakkelijke en voordeelige wijze van uitoefenen dezer industrie, dan zulks vroeger geschiedde met behulp der gewone olielamp.

Daarna begaf spreker zich op het gebied der praktijk, stelde zijn talrijk gehoor in de gelegenheid door uitstekend geslaagde proeven te zien, op welke wijze de alcohol- en kwikthermometers, barometers en areometers werden vervaardigd, en eindigde ten slotte door "het spinnen van het glas" aanschouwelijk voor te stellen.

De voorzitter betuigde hierop uit naam der leden zijn dank aan den spreker en uitte daarbij den wensch, dat hij steeds de schoonste vruchten zoude mogen inoogsten bij de beoefening van een tak van nijverheid,  waarin niet alleen spreker, maar reeds diens thans overleden  vader zich een welverdienden en eervollen naam had verworven.

Leydse Courant 20-02-1872

H. G. KRIEK, Leegewerfsteeg te Leiden,

opvolger van wijlen den Heer D. A. SALA, is op de Tentoonstelling van Landbouw, te houden in het lokaal ZOMERZORG, geëtaleerd met eene fraaie collectie Anoride, Metallieke en alle andere soorten van BAROMETERS en THERMOMETERS.

Leidsch Dagblad 12-08-1876

Kegelen. De uitslag van den onderlingen wedstrijd van den "Leidschen Kegelbond" is:

Personeele wedstrijd: Kampioen C. v. d. Wilk 68punten; 2de H.D. Sala 65 punten; 3de L. Zaalberg 63 punten. Vrije baan wedstrijd: 1. J.P.T. v Brussel 49. 42. 2. C. Dieben 49. 41. 3. H. Huysman 48. 4. C. v. d. Wilk 47. 46. 5. Th.C. Coster 47, 44, 6- R. de Wilde 2 X 46. 7. P. Dieben 46. 44. 43. 8. H. Diepenheim 46. 4 X 43 9. J.P. v. Raay 46. 43. 42. 10. J. Meysen 46. 43. 41. De korpswedstrijd is uitgesteld tot Maandag 10 Nov. a.s.

Leidsch Dagblad, 03-11-1913

Leiden, 12 Juli.

Naar aanleiding van den verleden week op „Rhynzigt" welgeslaagden onderlingen zwemwedstrijd, waartoe de directeur het initiatief had genomen, is bij eenige personen de wensch ontstaan om dergelijke wedstrijden meermalen te houden.

De onvermijdelijke kosten echter daaraan verbonden, hebben een vijftal stadgenooten, t.w. de heeren C.A. Bader, A. en H. Rappard, A.D. Sala en G. Henri Sijthoff, doen besluiten pogingen aan te wenden tot oprichting van eene vaste club, die zich ten doel stelt jaarlijks zulke feesten uit te schrijven.

Zij zullen daartoe een beroep doen op de medewerking van alle belangstellenden, en wel met des te meer vertrouwen op kans van slagen, wanneer zij in aanmerking nemen dat in vele andere plaatsen in ons land, kleiner in bevolking dan Leiden, zulke zwemclubs reeds bestaan.

Het nut der zwemkunst is zoo algemeen bekend, dat het onnoodig is dit hier weer voor de zooveelste maal te bespreken. Geenszins ongegrond is dan ook het vertrouwen der commissie op aller medewerking, waarom hun dezer dagen eene lijst ter inteekening zal worden aangeboden, waarop wij hopen dat spoedig een aantal namen zullen prijken.

De voorloopige commissie stelt zich voor, zoo mogelijk nog dit jaar een wedstrijd uit te schrijven. Met haar zijn wij overtuigd dat eene dergelijke club ook levensvatbaarheid heeft, wanneer de contributie niet te hoog gesteld wordt.

Leidsch Dagblad, 13-07-1886

Al diegenen die iets te vorderen hebben van of verschuldigd zijn aan den boedel van wijlen Mej. C.F. SALA, geb. KNAGE, gelieven daar opgaven van te doen vóór of op den I5den April 1875, ten huize van den Wel-Ed. Heer Notaris WIJNSTROOM. LEIDEN, 18 Maart 1875. F.A. KNAGE.

Leidsche Courant 19-03-1875

TE ZIEN,

heden 20 September, van 10 tot 3 ure ten huize van de Boekhandelaren GEBROEDERS VAN DER HOEK, de Optische en Physische Instrumenten, het Glaswerk, Saniteitsgoed, de Gaz-artikelen, de glazen Plant-Etiketten, Draaibank,Blaastafel enz. alles afkomstig van het Magazijn van wijlen den Heer D. A. SALA.

Leydse Courant 20-09-1875

Leiden, 9 Mei. -

De "Leidsche Zwemclub" hield Zaterdag een algemeene vergadering in "De Harmonie". Aan het verslag van den secretaris ontleenen we het volgende: "De Leidsche Zwemclub mag met voldoening op het jaar 1897 terugzien.

Op de lijst toch van de namen der prijs winners op wedstrijden, in 1897 gehouden, komt niet minder dan elfmaal de naam van een lid onzer Vereeniging voor, nl. 6-maal die van den heer E. Douwes Dekker, 2 maal die van den heer G.J. Sala en verder die van de heeren H.M. Bijleveld, F. Muller, J. Krak en W. Oudshoorn.

Het examen als geoefend zwemmer werd dit jaar door 10 personen afgelegd; aan allen kon het gevraagde diploma worden uitgereikt. Op 4 Juli hield onze Vereeniging op "Rhynzigt" een zwemfeest, dat uitmuntend slaagde. Als bestuursleden traden af de heeren C.W.H. Vorster en J. M. OBreen."

Uit de mededeelingen van den waarnemenden penningmeester bleek, dat de toestand der kas gunstig is. Als nieuwe bestuursleden werden gekozen de heeren H.M. Bijleveld en G.J. Sala. De Vereeniging hoopt op 3 Juli a. s. haar jaarlijksch zwemfeest te geven.

Leidsch Dagblad 10-05-1898

Leiden, 26 Juli.

In een der lokalen van het gymnastiekgebouw alhier had Zaterdagavond eene vergadering plaats van belangstellenden in de oprichting van eene „Leidsche Zwemclub."

Ze werd geleid door den heer G. Henri Sijthoff, die er op wees hoe goed ook hier ter stede zulk eene vereeniging kon bestaan, evenals in zoo menige andere plaats. Reeds nu hadden zich 110 personen als leden aangemeld, zoodat de club als gevestigd kan worden beschouwd. Echter is het noodig dat in verband met de zeer lage contributie de leden in hun kring nog meer leden trachten aan te werven.

Door het organiseeren van goede wedstrijden zal men daarop dan te meer trotsch kunnen zijn en zal eenmaal de Leidsche Zwemclub met eere kunnen worden genoemd. Voordat tot de behandeling van het conceptreglement werd overgegaan, werd besloten dat de leden boven de 16 jaren eene beslissende stem en die beneden dien leeftijd alleen eene adviseerende stem in de vergaderingen zullen hebben.

Het reglement zelf gaf slechts tot enkele opmerkingen en vragen aanleiding en onderging in dien geest eenige wijziging.

Het voorloopig bestuur, bestaande uit de heeren C.A. Bader, A. en H. Rappard, A.D. Sala en G. Henri Sijthoff, werd, onder dankbetuiging voor de tot nu genomen moeite, voorgoed benoemd; terwijl besloten werd dat nog dit jaar een onderlinge wedstrijd zal plaats hebben, en wel op Zondag 22 Augustus a. s.

Leidsch Dagblad, 27-07-1886