In ‘Sirene’ (nummer 101 van juli – augustus 2007) konden wij lezen dat de Vlaamse overheid een inrichtingsplan klaar had voor het duinengebied tussen Westende en Lombardsijde, “van de Oceaanlaan tot grosso modo de terreinen van de (ex) – campings Cosmos en Cristal Palace.
Dat bericht verheugde mij toen ten zeerste en ik keek al hoopvol uit naar de verwezenlijking van dat plan.
De twee facetten ervan interesseren mij namelijk in hoge mate, de natuur en de geschiedenis van Westende.
Dat uitkijken bleef maar duren en ik moet toegeven dat ik bijna de hoop opgegeven had.
Tot … ik een paar weken geleden onderstaand bord zag staan en … de bulldozers op en af begonnen te rijden.

Op onderstaand plan van het ontwerpbureau voor landschap en stedenbouw 'Fris in het Landschap' uit Gent wordt aangegeven welke werken er zullen uitgevoerd worden. Ik had graag van het ‘Agentschap voor maritieme dienstverlening en kust’ in Oostende de bevestiging gekregen dat het plan zo zal uitgevoerd worden, maar ze deden de moeite niet om daarop te antwoorden (de overheid is een glazen huis, nietwaar?)
Laten wij ons voorlopig concentreren op het terreingedeelte waar vroeger de camping ‘Cosmos’ gevestigd was.

De duinen worden in hun oorspronkelijke staat hersteld
De overheid wil niet enkel de duinen in hun oorspronkelijke toestand herstellen, maar ze ook op een verantwoorde manier toegankelijk maken voor de natuurliefhebbende wandelaars.
Men schijnt inderdaad op dezelfde manier te werk te zullen gaan als in het gebied tussen de kazerne en de IJzermonding. Ook hier zullen leerrijke infopanelen over de fauna en flora in dat prachtig gebied de wandelaars informeren...
Op alle duintoppen werd helmgras aangeplant. Er werden poelen aangelegd en houten omheiningen moeten ervoor zorgen dat kwetsbare plaatsen niet kunnen betreden worden.

De aandacht gaat eveneens naar de Atlantikwall … of wat er nog van overblijft.
Natuurlijk hebben de beide wereldoorlogen hun stempel gedrukt op de Westendse geschiedenis.
Tijdens de eerste werd Westende met de grond gelijk gemaakt. De tweede is ons natuurlijk bijgebleven door de lange aanwezigheid van de Duitse bezetters. De ouderen onder ons hebben zelfs nog levendige herinneringen aan de vele door de Duitse en lokale werkkrachten gebouwde bunkers, die samen de ‘Atlantikwall’ vormden. En wie heeft er destijds niet gespeeld in de vele (nu verdwenen) tunnels die de bunkers met elkaar verbonden?
Deze muur was een ononderbroken opeenvolging van steunpunten, batterijen en radarstations, geëchelonneerd langs gans de kust.
Op het Westends grondgebied werden twee steunpunten en een batterijstelling uitgebouwd.

De ‘Heeres Küstenbatterie‘ 3/HKAA 823 bezette het terrein van de ex-camping Cosmos en werd later opgenomen in het hiernagenoemd steunpunt ‘Seydlitz’. De bunkers van de batterij werden nog merkwaardig goed bewaard. Op de foto hierboven zien we de opstelling: 6 personeelsbunkers (8, 13, 14, 16, 25 en 26), 6 munitiebunkers (10, 11, 18, 19, 21 en 22), 6 schootsstellingen (9, 12, 15, 20, 21 en 24) waarvan vier door zand bedolven en/of overgroeid) maar vooral de vuurleidings- en observatiebunker (nr 17) die elke Westendenaar wel kent. Hieronder zien jullie de ingang van deze laatste plus één type bunker van elk, in het midden de personeelsbunker en rechts de munitiebunker. Daaronder zien jullie links een open schootsstelling en rechts het Frans kanon 155 mm K 418 (f) waarmee de batterij uitgerust was.

Ter hoogte van Sint-Laurentius stond de ‘Heeres-Küstenbatterie Seydtlitz’.
De batterij omvatte 72 of 75 (volgens de bron) bouwwerken waarvan 47 in beton.
De bewapening bestond uit (zes) kanonnen 155 mm voor rechtstreeks vuur, luchtafweerkanonnen en schijnwerpers. De overeenstemmende bouwwerken waren dus vooral schootstellingen bevolen door een vuurleidingspost, een keuken, toiletten en uitkijkposten met mitrailleurs.
Alle bunkers langs het strand werden opgeruimd in 1981.
In 1991 heeft minister Sauwens (helaas) de 15 bunkers in de duinen tussen de Oceaanlaan en de Strandlaan laten slopen “in het kader van het verfraaiingsplan van de kust”.
Toch zijn er aan de andere zijde van de Strandlaan nog enkele over, zij het dan dat ze zo goed als volledig verzand zijn. Misschien worden ze ook nog vrijgemaakt?
Dit steunpunt is vooral bekend voor zijn unieke bewaarde antitankmuur, een vrij uitzonderlijke ronde gevechtspositie ‘Tobroek’ en een vuurleidingsbunker, die in 2007 als erfgoed beschermd werden.
Van de muur blijven vandaag nog ongeveer 150 meter over, maar straks is die volledig verzand want er zijn nog slechts 40 cm zichtbaar, langs beide zijden. Jullie zien hieronder hoe de muur er vroeger uitzag en wat er nog van overblijft.

Ter hoogte van de ex-camping Cristal Palace en van de militaire camping bevond zich het steunpunt ‘von Seeckt’. Ook daar treffen we nog enkele bunkers aan maar bij het opruimen van de camping Cristal Palace vielen de meeste onder de sloophamer. In de militaire camping zijn nog slechts een paar bunkers bewaard gebleven.

Welke zijn de verdere plannen?
Volgens ‘Sirene’ zouden de bunkers later kunnen bezocht worden, onder begeleiding. Ik ben echt benieuwd hoe men dat zal doen. Ze zouden ook voorzien worden van deuren, waarschijnlijk om ongewenste bezoekers van allerlei aard tegen te houden.
Doorheen de stelling van de batterij zou een wandelweg aangelegd worden tot aan de ‘Calidris’.
Op een ‘uitkijkplek’ (Nr 15 op het plan) zou een informatiepaneel over ecologie en geschiedenis geïnstalleerd worden. De muur zal herschapen worden in een educatieve wand.

Jullie mogen zich zeker verwachten aan meer artikels over dit onderwerp.

Bronnen
http://users.telenet.be/WMF-home/WMF_2006_4.PDF
http://www.frisinhetlandschap.be/FIHL_4_cosmos_C.html

24-04-2011, 00:00 Geschreven door stammer
Reageren (1)

Plan voor de duinen tussen Westende en Lombardsijde.

In het nummer 101 van juli – augustus 2007 van ‘Sirene’ las ik dat de Vlaamse overheid een inrichtingsplan klaar had voor het duinengebied tussen Westende en Lombardsijde, “van de Oceaanlaan tot grosso modo de terreinen van de (ex) – campings Cosmos en Cristal Palace.
Het college van burgemeester en schepenen zetelt in de adviserende stuurgroep die vastlegt hoe de duinenzone recreatief en educatief kan opengesteld worden.
Zo dacht men aan een uitkijktoren en infopanelen over ecologie en geschiedenis.
De duinen groeien ondertussen wel degelijk naar hun oorspronkelijke toestand toe, maar waarom is het zo stil als het gaat over het plan?

Schuddebeurze/ Bamburgbatterij

Een aantal jaren geleden heb ik op de ‘Open Monumentendag’ een bezoek gebracht aan de ‘Bamburgbatterij’ gelegen in het natuurgebied ‘Schuddebeurze’. Toen werd gewag gemaakt van het regelmatig openstellen voor het publiek. maar waarom horen wij niets meer over een bezoek aan de bunkers? Een goed begin zou al zijn dat er aan de ingang een informatiebord geplaatst wordt.
In juni 2004 zette toenmalig Vlaams milieuminister Tavernier met een spadesteek het herstel in van de 1100 jaar oude fossiele duinen in de ‘Schuddebeurze’.
Daar werd een oud huisvuilstort uit de jaren ’50 weer uitgegraven en een gedempte vijver blootgelegd om de 17 ha grote binnenduin weer duin te maken. Voor dit saneringsproject werden toen 197.300 euro uitgetrokken. Ook hier werd gezegd: “Nadien wordt het terrein opengesteld voor het publiek Dit is voor de gemeente Middelkerke een mooie toeristische troef en de ideale manier om mensen de kans te geven van de natuur te genieten.”
Hier dient gezegd dat natuurvrienden wel af en toe een bezoek aan het domein brengen, maar wanneer komt er een echte doorbraak? Ook hier zou een bord aan de ingang op zijn plaats zijn.

28-09-2008, 00:00 Geschreven door stammer
Reageren (0)