|
Op 1 mei 2011 werd voor de elfde keer een Erfgoeddag ingericht.
Op die dag wil men publiek, pers en beleid in Vlaanderen en Brussel sensibiliseren rond cultureel erfgoed opdat iedereen op een eigentijdse, kwalitatieve en zinvolle manier zou omgaan met het cultureel erfgoed in zijn dagelijkse omgeving.
Elk jaar wordt rond een welbepaald thema gewerkt. In 2011 was dat Armoe troef.
Erfgoeddag is een initiatief van FARO, Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed vzw, in samenwerking met de erfgoedgemeenschappen in Vlaanderen en Brussel, met volle steun van de Vlaamse overheid.
Bij die gelegenheid wordt een brochure uitgegeven Armoe troef.
Ik neem daaruit integraal de volgende tekst over:
"Een hele dag lang kun je in heel Vlaanderen en Brussel terecht voor een fantastisch en veelzijdig erfgoedaanbod. Je gastheren zijn onder andere musea, archieven, bewaarbibliotheken, kerkfabrieken, verzamelaars, heemkundige kringen, verenigingen waar armen het woord nemen en amateurkunstenaars(verenigingen). Met de hand op het hart: zij zullen hun uiterste best doen om je een dag lang - tussen 10 en 18 uur - in de watten te leggen. Een aantal organisaties laten hun activiteit ook langer duren. Uiteraard hopen ze op je terugkeer nà Erfgoeddag - als dat geen fijne garantie is voor een vijfsterrendag voor het oog en het verstand... Bovendien is dit alles volledig gratis.
De brochure vermeldt, per gemeente en zijn deelgemeenten, de activiteiten die op die dag georganiseerd worden. Ik vond daarin Blankenberge, De Panne, Knokke, Koksijde, Oostende
maar geen Middelkerke.
Kopij te laat ingediend, dacht ik
Op de website waarin men zijn gemeente kan invoeren om meer te vernemen over het verloop van de dag, kreeg ik volgend resultaat.
Misschien helemaal de overheid niet ingelicht, dacht ik
Maar neen! Wat stel ik uiteindelijk vast, na het raadplegen van het infoblad van de gemeente De sirene en van de evenementenkalender op de gemeentelijke website?
Middelkerke deed gewoon niet mee! Echt waar!
Heeft Middelkerke misschien geen erfgoed?
Natuurlijk wel, maar de bouwwoede haalt het soms op de bewaring ervan. De eerlijkheid gebiedt mij wel te zeggen dat de erfgoeddagen in de voorbije jaren terecht met groot succes bekroond werden.
Omdat ik het maar niet kon begrijpen, ging ik heel ver om een verklaring voor de niet-deelname te vinden.
Wil de (te) rijke of boven zijn stand levende gemeente Middelkerke misschien de indruk geven dat hier geen armoede heerst en ook nooit geheerst heeft? Natuurlijk moet steeds weer wat verbeelding aan de dag gelegd worden om het opgelegd thema te volgen, maar de voorbije jaren hebben aangetoond dat aan de deelnemers heel wat speelruimte gegund wordt.
Het organiseren van een binnen- en een buitententoonstelling voor de Belle-Vue zou de erfgoedplannen doorkruist hebben. Hebben ze gekozen tussen Armoe troef en het luxehotel Belle Vue dat van 1909 tot 1911 gebouwd werd naar het ontwerp van de befaamde architect Octave Van Rysselberghe? Dat vierde namelijk op 1 mei 2011 zijn honderdjarig bestaan. Zelfs leden van de koninklijke familie kwamen er ooit op vakantie.
Op de gelegenheidsreceptie waren alvast veel schepenen en andere mandatarissen aanwezig..
Deze gebeurtenis kon natuurlijk moeilijk opgevoerd worden als bijdrage van de gemeente in Armoe troef. Met alle respect, maar ik vond die binnententoonstelling toch maar wat aan de magere kant.
Er bleef mij dus enkel de ultieme vraag, aan de gemeente zelf: waarom hebben jullie toch niet deelgenomen? Het antwoord kwam snel, waarvoor mijn dank.
De gemeente (Marc Constandt, archivaris) verklaart
Het thema lag ons niet te best
Het thema Armoe troef zou niet eenvoudig toe te passen geweest zijn, omdat daarbij de kans gelopen wordt in meer of mindere mate stigmatiserend te werken. Niemand zou graag het predicaat arm meekrijgen.
Dat vind ik een zeer zwak argument. Mag ik eens wat titels van organisaties opsommen?
In Blankenberge werd de tegenstelling tussen de arme lokale bevolking en de rijke toerist getoond alsook het harde maar armoedig leven van de vissers. In de Panne vertelde men het verhaal van de doodgewone mens die probeerde te overleven tijdens de eerste wereldoorlog. In Heist had men het over de arme jeugd en over de vissers. In Koksijde kwamen eten en drinken in de Middeleeuwen aan bod, naast vakantiekolonies voor arme kinderen. In Oostduinkerke kon men zien hoe de arme vissers leefden. In Oostende in de vereniging voor familiekunde had men het over het sociaal drama van de Vissersopstand in 1887 en over de hongerjaren 1845-1850 en de migratie naar de VS. En er was nog zo veel meer
Hier zou men weliswaar ook gebroed hebben op een plan om getuigenissen te verzamelen hoe mensen in tijden van schaarste/ armoede creatief omgaan met voeding. Dat zouden ze dan hebben doen resulteren in een soort panelgesprek met een vorm van proevertjes.
De uitwerking van de idee, die Marc Constandt sterk noemt, leek echter op zon korte tijd niet te lukken met de beschikbare mensen.
Is er dan geen enkele vereniging in de gemeente die een onderwerp voor zijn rekening wilde nemen?
Graningate ook niet? Of de één of andere particulier kon misschien eens zijn documentatie bovengehaald hebben, bijvoorbeeld over de miserie met de barakken na de eerste wereldoorlog en de armoede die toen heerste. Misschien moeten meer mensen betrokken worden bij de geschiedenis en het erfgoed van Middelkerke. Misschien willen de archiefdienst en het museum te veel zelf doen.
Er werd gevreesd dat de prestaties van vorige jaren niet zouden geëvenaard/ verbeterd kunnen worden.
De gemeente vreesde niet sterk en origineel genoeg uit de kast te kunnen komen binnen het verplichte thema zoals voorgaande jaren, met de campingtentoonstelling en de zogenoemde Kunst en Kitsch editie. Daarom pasten ze liever een jaar. Ook dat vind ik niet zon sterk argument (of excuus)!
Erfgoeddag is geen competitie, hé!
Deelnemen aan monumentendag EN aan erfgoeddag zou te veel zijn voor Middelkerke
Middelkerke zou er al jaren voor pleiten om afwisselend een Open Monumentendag en een Erfgoeddag te organiseren. Men vindt dat het voor eerder kleine gemeenten niet altijd evident is om tijdens hetzelfde kalenderjaar een programma te maken over beide onderwerpen.
Besluit
Hoewel Middelkerke dus niets wilde organiseren, kan wel gezegd worden dat men binnen het thema gebleven is: het was hier inderdaad armoede troef.
Een troost: de gemeente neemt in 2011 wel deel aan Open Monumentendag. De intentie bestaat om er ieder jaar minstens bij één van beide organisaties bij te zijn. Ik vind dat niet genoeg!! Wat denken jullie?
Bronnen
http://www.erfgoeddag.be/2011/index_content.cfm?pagina=4205
http://www.middelkerke.be/page147104042.aspx
|
