|
Deze week wil ik het hebben over een Westendse sportieve vereniging, de ‘Campingschutters’, die van 1986 tot 2007 (en daarna nog enkele jaren in Nieuwpoort) veel succes kenden in ons dorp en omgeving. Ze bereikten dat door met de handboog en pijlen pluimen van een wip te schieten.
Geschiedenis van de wip
Het eerste gebruik van de boog als wapen, eerst voor de jacht en daarna voor het gevecht, zou dateren van 15.000 jaar geleden.
De handboog raakte bekend omwille van zijn doeltreffendheid, tijdens de gevechten in de Middeleeuwen. Bij de aanvallen op een burcht, kasteel of vesting, moesten de schutters op de grond steeds omhoog schieten. Dat laatste is de uitleg die Jan Vlamynck gaf aan zijn nieuwsgierige campingbewoners. Het gebruik van de boog als wapen nam af met de komst van het vuurwapen. Sindsdien ontwikkelde het wipschieten zich als een typisch Vlaamse recreatiesport/volksport
Nergens bestond er een rijkere schutterscultuur dan in Vlaamse en Brabantse steden.
Soorten wippen
Schieten naar de Staande wip is een discipline waarbij geschoten wordt op een wip op 28 meter hoogte. De wip is een ijzeren constructie met een reeks pinnen waarop de vogels worden vastgezet. Vogels zijn kleine houten of plastieken blokjes waaraan kleurige pluimen bevestigd zijn. Voor de wedstrijd kan aan elke vogel een bepaalde waarde toegekend worden. De hoofdvogel staat helemaal bovenaan, op de twee bovenste armen worden de twee zijvogels en de twee zogenaamde 'kallen' gezet. De kleine vogels worden verdeeld over de onderste drie dwarslatten.
 
Er bestonden twee soorten staande wippen, de open wip en de muit. De open wip is een paal met daarop vogels in de open lucht. De muit heeft onderaan drie palen die een driehoek vormen met daar bovenop een kooi, waaronder de vogels zitten. De muit biedt het voordeel dat de pijlen niet ver van de wip verspreid worden.
De Liggende wip is een discipline van het boogschieten waarbij geschoten wordt op een horizontale wip op 17 meter afstand.
De schiethouding
Er zijn allerlei factoren die invloed hebben op het schot: de houding van de schutter, de concentratie... Maar ook de lichaamsbeheersing is belangrijk. Men moet weten (voelen) welke spieren gebruikt worden om zo weinig mogelijk te trillen.
De start van de Westendse gilde
Het begon op 25 april 1956 onder impuls van Hilaire Soetaert, op dat ogenblik uitbater van de camping, van Alberic Boone, Alberic Duflou en Robert Dedecker, vader van. Ziehier de stichters en de inhuldigingsfoto.
 
Bij de start werd er geschoten op een liggende wip, die opgesteld stond in een zaal van de ‘Camping’. Dat liet toe, ook later nog, het schieten ook in de winter te beoefenen. In 1957 werd een open staande wip opgericht middenin de camping. Dat was er echter één ‘zonder muiten’. Voor wat zakgeld zochten jonge knapen, pijlenrapers genoemd, de ver rondgestrooide pijlen. Luc Dedecker, zoon van Robert en broer van, was één van die knapen, in opdracht van zijn vader.
Maar na een zekere tijd moest men noodgedwongen een andere wip aankopen. Zo kocht de uitbater van de camping Hilaire Soetaert in de omgeving van Zaffelare, uit een faillissement, voor 5.000 BFr een wip met 2 muiten. Die hield het dertig jaar uit.
Bij de start werd er nog geschoten met houten of metalen bogen (links op de foto hierboven). Die werden later vervangen door de katrolboog, een "hightech" boog met katrollen zodat de pees bij geringere booglengte toch ver kan worden uitgetrokken. (rechts op de foto)
In september 1988 besliste het bestuur de verouderde wip volledig te moderniseren. Het mechanisch gedeelte werd vernieuwd. De mast bleef staan maar werd herschilderd. Er werd een nieuwe muit, motor en wip gemonteerd. De oude wip was namelijk zeer moeilijk te bedienen, daar de motor uitgerust was met riemen. Enkel Oscar Desmet en Martin Vanloo konden dat. Bij de gerenoveerde wip waren alle bestuursleden daartoe in staat.
De vernieuwde wip kostte 350.000 BFr maar er kon gerekend worden op een financiële bijdrage van de uitbater van de camping Jan Vlamynck en op de financiële steun van het Gemeentebestuur (100.000 BFr).
Jaarlijks betaalde de schuttersclub een gedeelte van de zware investering af.
De nieuwe wip werd natuurlijk feestelijk ingeschoten.
Het uitbaten van de camping
De ouders van Jan Vlamynck namen op 1 mei 1970 de camping over van de familie Hilaire en Yvonne Soetaert – Moermans.
Jan was toen 15 jaar en hij groeide dus op in de camping … en in het boogschieten. In het jaar 2000 werden de gronden van de oude camping aangekocht. In 2015 werd het resterend gedeelte gekocht (atelier – burelen) en dan afgebroken.
Het bestuur
Zo’n schuttersvereniging heet een ‘gilde’ en naast een voorzitter heeft die ook een ‘hoofdman’, een secretaris, een penningmeester en commissarissen. Voorzitter en hoofdman waren in feite overlappende functies. De hoofdman zit alle algemene en bestuursvergaderingen voor, handhaaft de orde, doet de wet naleven en vertegenwoordigt de gilde waar dit nodig is. Is ook de wapenmeester van de gilde. Eertijds, in de Middeleeuwen, was er alleen maar een hoofdman en een deken. Voorzitter was eigenlijk meer een eretitel.
De eerste voorzitter/hoofdman was Hilaire Soetaert, de eerste secretaris was Robert Dedecker, opgevolgd door Werner Ingelbrecht, van 1968 tot 1996 door Martin Vanloo en tenslotte door Jan Vlamynck tot het einde in 2011/2012.
Hilaire overleed in 1995 en werd in zijn functie van voorzitter vervangen door zijn zoon Jerome en als hoofdman door Robert Boone. Beide opvolgers bleven de functies bekleden tot de Westendse gilde ermee ophield.
Martin Vanloo oefende ook nog een hele tijd de functie van penningmeester uit. Op 7 juli 1993 werd Gerard Bervoet dat, tot 19.9.1996. Na diens ontslag verving Robert Boone hem.
Er waren ook commissarissen. René Coucke, Gerard Bervoet en Michel Duprez vervulden die rol. Ze hielden bijvoorbeeld de punten bij. Dat was belangrijk, vooral bij een beschrijf. Daar waren namelijk geldprijzen aan verbonden en discussies daarover kan men missen als kiespijn.
De koning van elk jaar werd ook lid van het bestuur.
‘Deken’, eigenlijk een eretitel, kon men worden als men zich zeer verdienstelijk maakte voor de vereniging. Dat deed Robert Dedecker als secretaris door in de beginjaren altijd aanwezig te zijn en zorgvuldig de punten bij te houden. Later werd hij ‘eredeken’, toen hij steeds minder en tenslotte niet meer aanwezig was op de schietingen.
Hij werd dan als deken opgevolgd door Oscar Desmet, die de titel mocht voeren als dank voor zijn nuttig onderhoudswerk aan de wip.
De verschillende schietingen en de prijzen
Iedere donderdagavond was er om 19 uur een clubschieting, waaraan ongeveer een 25 - tal schutters deelnamen.
De top, de zijde, de kallen en de gewone vogel leverden respectievelijk 4, 3, 2 en 1 op. De behaalde punten werden opgeteld en dat leverde een algemene rangschikking op. Rond 20.30 werd er een bijkomende schieting gehouden, een ‘potjesschieting’, niet voor punten. Er werden twee ploegen gevormd en dat leverde uiteraard een winnaar en een verliezer op.
Jaarlijks was er een koningsschieting. Er werd enkel op de topvogel geschoten. Dat verschilde van club tot club. In Westende werd de titel betwist in 3 ronden op de staande wip en in 5 ronden op de liggende wip.
Op de staande wip was dat normaal op Hemelvaartdag, op de liggende wip was dat op een zondag einde november. Wie driemaal naeen tot koning gekroond werd, mocht zich keizer noemen. De eerste keizer op de liggende wip was Boone Alberic, reeds schutter in 1936 en tot aan zijn dood in 1993 nog fervent schutter!! De enige dame op de erelijsten is Yvonne Moermans, echtgenote Hilaire Soetaert, die in 1960 koningin werd op de liggende wip. Ik heb gemeend dat dit feit een foto waard was.
Als er een koning is, moet er ook een prins zijn.
De prinsenschieting greep plaats als eerste schieting na de koningsschieting. De koning mocht daar uiteraard niet aan deelnemen.
Er waren ook nog enkele andere belangrijke schietingen: jaarlijks was er het nationaal kampioenschap en er werd ook deelgenomen aan het Westkustkampioenschap.
Bij speciale dagen, Pasen, Sinterklaas, en Nieuwjaar, werden vriendenschietingen georganiseerd.
Je kon ook algemeen kampioen worden of kampioen hoogvogels of kampioen kleine vogels.
Er werd ook aandacht besteed aan de jeugdschutters, tussen 11 en 18 jaar. Helaas was er onder de jongeren te weinig interesse voor het boogschieten. Zij werden als gewone schutters aangezien maar betaalden wel minder lidgeld.
Om de 5 jaar werden zowel voor de staande als voor de liggende wip, beschrijven georganiseerd. Dat zijn wedstrijden waaraan ook niet-leden mochten deelnemen, tegen betaling. In het nationaal krantje ‘De Wipschutter’ werden de datums gepubliceerd. Dat leverde in de jaren ’60 soms tot 80 à 90 schutters op per beschrijf. Uiteraard werden hun (goede) resultaten eveneens beloond met prijzen in geld of in natura.
Ieder jaar was er een beschrijf gesponsord door de firma ‘Groenten en Fruit Denys’ uit Oostende, vandaar de naam ‘Denysschieting’. Wie de eerste topvogel afschoot won een mooie fruitschaal.
Bij de eerste schieting op de liggende wip, in clubverband, op de donderdagavond van de periode van 15 oktober tot en met 10 maart, werd diegene die de eerste topvogel afschoot beloond met een extra prijsje. Dat heette dan de ‘wintervogel’. Hetzelfde gold voor de staande wip bij het begin van de periode vanaf 1 april tot en met 30 september. De eerste topvogel werd dan ‘zomervogel’ genoemd.
In Middelkerke was er ook een heel oude schuttersgilde op de liggende wip, de ‘Schuttersvrienden’. De ‘Parkschutters’ richtten in de jaren ’90 een staande wip op (Park van Middelkerke) onder andere met Roland Swinnen die met eigen geld, de wip bekostigde.
Naast geldprijzen waren er ook prijzen in natura: een waardevolle fruitkorf en/of tinnen schotel, konijnen, bakjes witloof, paaschocolade, … Die prijzen kwamen uit het geld in de clubkassa, maar ook van twee banken (BBL en KB), de firma bouwmateriaal Blomme, van leden-schutters, van de lokaaluitbater.
In 2004 werd de schieting op de liggende wip stopgezet bij gebrek aan schutters.
Goud voor de gilde
Naast de jaarlijkse soupers/feesten werd ook volle aandacht besteed aan de verjaardagen van de gilde. Op 25.4.1996 werd het 40 – jarig bestaan gevierd. Daaraan werd een medaille als aandenken verbonden.
Het groot feest vond plaats op 10 juni 2006 voor het vijftigjarig bestaan. Daarmee werden de ‘Campingschutters’ de oudste actieve sportclub van Westende.
De gilde werd uitgenodigd op een receptie in het gemeentehuis. In de ‘Hacienda’ werd uitgepakt met een tentoonstelling ‘met al het mooie’ uit een halve eeuw schuttersclub: soorten bogen, trofeeën, foto’s, … Tenslotte werd de viering afgerond met een feestmaaltijd in het campingrestaurant. Om de 50ste verjaardag extra in de kijker te zetten, werd de titel van ‘Koninklijke Vereniging’ aangevraagd. Die eretitel werd uiteraard gevierd.
Ziehier foto’s van de receptie in het gemeentehuis en van een gedeelte van de tentoonstelling.
 
Op 6 juli 2006 werd het bestuur uitgenodigd bij de Gouverneur van West-Vlaanderen, Paul Breyne, om het officieel document van de Koninklijke titel in ontvangst te nemen.
Hoe overleefde de gilde financieel?
Er moest uiteraard lidgeld betaald worden om deel te mogen uitmaken van de gilde.
Vanaf 8.10.2001 werden subsidies gevraagd aan de gemeente. Daarvoor werd een kostenberekening ingediend met volgende jaarlijkse posten: verzekeringen, keuringskosten, lidgeld van de vereniging aan overkoepelende organisaties zoals de KNBBW (Koninklijke Nationale Bond der Belgische Wipschutters), aankoop plastieken vogels, aankoop prijzen, klein onderhoud. In 2001 resulteerde dat in een totaalbedrag van 66.709 Belgische francs.
De vrijetijdsbesteding vereiste ook voor de boogschutters zelf een aanzienlijk bedrag, berekend op 4.871 BFr. Daarin zaten de prijs van de boog 11.000 BFr en 3.000 BFr aan pijlen af te schrijven in 7 jaar.
De laatste schietingen van de ‘Campingschutters’
Er werd voor de laatste keer geschoten op de wip van de ‘Camping Westende’ op donderdag 27 september 2007. De muit en de wip waren namelijk naar beneden gegleden en werden onherstelbaar beschadigd. De ‘Campingschutters’ bleven onder die naam bestaan maar ze schoten tot 1.1.2011 verder bij de Sint-Sebastiaangilde in het Bloso Centrum Witteburg in Nieuwpoort. Toen hielden de ‘Campingschutters’ op met bestaan. Wie daarna verder wilde schieten werd aangeraden lid te worden van de Sint-Sebastiaangilde.
De betekenis van de ‘Campingschutters’ voor Westende
Jan Vlamynck heeft mij een kopie overgemaakt van het volledig archief van de gilde, dat zeer veel foto’s bevat. Ik heb die allemaal aandachtig bekeken en daarop veel mensen van Westende herkend, ook van Nieuwpoort. Ik meen daaruit te mogen besluiten dat de schuttersgilde belangrijk geweest is voor veel Westendenaars, of met andere woorden, dat de gilde een belangrijk deel heeft uitgemaakt van het maatschappelijk leven van Westende. Jan Vlamynck en Robert Boone waren de hoofdbezielers van de gilde, met de steun van vele anderen zoals Martin Van Loo en Oscar Desmet, teveel om ze allemaal op te noemen, die jarenlang zorgden voor de administratieve rompslomp en voor de goede gang van zaken in de gilde.
De leden slaagden erin de gilde jarenlang in stand te houden in een goeie verstandhouding, een sportieve geest en gezelligheid, vaak tussen pot en pint, soms tot in de late uurtjes.
Ziehier in de volgorde, Briek Boone, naast het trio Robert Boone, Jan Vlamynck en Martin Va Loo in 2006 en daarnaast Oscar Desmet in 2010.
Robert en Oscar waren eventjes 70 jaar schutter en op 30.9.2010 werden ze daarvoor gehuldigd. Robert was erbij vanaf de oprichting. Dat was eveneens het geval voor de eerste voorzitter Hilaire Soetaert, later opgevolgd door zijn zoon Jerome. Deze laatste was bij de start pas 13 jaar. Als zoon van de voorzitter en campinguitbater groeide hij op in de wereld van het boogschieten, net zoals Jan Vlamynck.
 
Hilaire Jerome
Bronnen
Artikel in ‘De Zeewacht’ van George Keters op 2 juni 2006
Info en foto’s van Jan Vlamynck, huidig uitbater van ‘Camping Westende’
Artikel van Georges Keters “Nieuwe staande wip voor Campingschutters Westende”
Documentatie en foto’s van Martin Van Loo
|
