|
Kapel heeft verschillende betekenissen, die iedereen wel kent. (*)
Ik wil het hier hebben over de bedehuisjes, bedeplaatsen, heiligenbeelden (meestal Maria), grotten, nissen, kruisen en de kleine kastjes tegen huizen en bomen die men overal langs onze Vlaamse wegen aantreft.
Dat verschijnsel heeft reeds verschillende personen geïnspireerd om daarvan de inventaris op te maken.
Valentin Degrande, een onderwijzer op rust uit Assebroek, heeft de 2.530 weg- en veldkapellen, die West-Vlaanderen rijk is, opgespoord. Ze zijn verspreid over meer dan 200 gemeenten. Hij bezocht ze één voor één en schreef daarover het boek Waar men gaat langs West-Vlaamse wegen.
Om het geheel overzichtelijk te maken deelde hij ze in naar de bouwvorm. 'Meer dan de helft van het bestand noemt hij toegankelijke kapellen, gebouwtjes met een interieur en een toegangsdeur. Gevolgd door de niet-toegankelijke pijler- en mijterkapellen (35procent). De rest, die hij niet in zijn inventaris opnam, bestaat afwisselend uit muurkapellen, open kapellen en staakkapellen (Onze-Lieve-Vrouwebeeld op een betonnen of houten paal).
Volgens Degrande zou Middelkerke aldus 19 kapelletjes tellen: 2 in Leffinge, 1 in Lombardsijde, 1 in Mannekensvere, 2 in Middelkerke, 4 in Schore, 2 in Sint-Pieterkapelle, 5 in Slijpe, 1 in Westende en 1 in Middelkerke.
Volgens de website http://kadoc.kuleuven.be/kapelletjes/west-vlaanderen.php zouden dat er echter 26 zijn omdat daar alle types vermeld worden.
Ik heb me voor dit blogartikel beperkt tot Westende. Ons dorp telt drie kapellen/ kapelletjes van totaal verschillende types.
De eerste en belangrijkste is natuurlijk de toegankelijke Sint-Theresiakapel in Westende-bad. Het is eigenlijk al meer een kerk dan een kapel.
Juist voor de eerste wereldoorlog werd ze gebouwd door toedoen van vooraanstaande toeristen. Helaas werd de kapel niet gespaard door de oorlog en in juni 1926 werd een nieuwe gebouwd naar de plannen van architect Victor Rubbers. De kapel was toen eigendom van de Association pour le Service et lEntretien du culte catholique. In de laatste dagen van de tweede wereldoorlog werd de kapel opnieuw beschadigd. In 1948 werd ze overgedragen aan de kerkfabriek van Westende, samen met de bekomen rechten voor herstel dat hetzelfde jaar reeds uitgevoerd werd. Door de uitbreiding van het toerisme werd de kapel te klein. Daarom werd ze in 1954 verlengd en op 25 juli 1954 ingewijd.
De glasramen werden in de jaren zestig ontworpen door de bekende glazenier Cor Westerduin, overleden in Oostende in 1980. De kapel is opgenomen in de lijst van het Vlaams instituut voor het onroerend erfgoed. (gegevens gedeeltelijk overgenomen uit Kronijke van Westende-bad van Marc Constandt)
Recht voor de in-/uitgang van de Theresiakapel staat een Mariabeeld (=staakkapel), dat Westende-bad op 19 juni 1966 oprichtte ter ere van Maria.
De onmiddellijke omgeving van het beeld, net zoals de ganse omgeving van de kapel, aan die zijde, is spijtig genoeg niet te best onderhouden (toestand 29 september 2009).
Het derde kapelletje is een pijlerkapel in de Schuddebeurzeweg, ter hoogte van de Langestraat. Het werd opgericht ter ere van Onze-Lieve-Vrouw te lande op 23 oktober 1961. Het draagt verder de inscriptie Bid voor ons en KWPW (?). Hoewel mooi bebloemd, zou het kapelletje ook wel wat beter onderhouden mogen zijn. (toestand 29 september 2009). De kapel wordt vermeld in het boek van Degrande, zonder verdere beschrijving, maar er bestaat daarover wel een door de auteur opgestelde fiche, raadpleegbaar in het Provinciaal Archief in Brugge.
Eigenlijk had ik jullie wat meer willen vertellen over de staakkapel in Westende-bad en de pijlerkapel in de Schuddebeurzeweg. Meestal worden die namelijk opgericht voor een welbepaalde reden. Als dank voor een verhoord gebed (overleven in oorlog, goede oogst, genezing) of gewoon uit godsvrucht?
Ik had ook willen weten wie er de oprichter en/of eigenaar van is. Wie is er voor verantwoordelijk?
In de gemeente Middelkerke bestaat een dienst Erfgoed. Omdat religieus erfgoed een essentieel deel is van ons cultureel patrimonium, dacht ik me dus tot deze dienst te kunnen wenden. Als het dan misschien nog aanvaardbaar kan zijn dat ze niet over meer informatie beschikken (alhoewel!), meen ik toch te mogen verwachten dat een vraag tenminste beantwoord zou worden. Dat noem ik dienstverlening en beleefdheid. Mijn twee emails bleven echter beide zonder gevolg. Wat doet die dienst dan wel?
*Ik heb ooit iemand gekend die geen kapelletje kon voorbijgaan. Hij ging eerst naar de kerk en dan naar de kapel.
|
