|
Naast scholen voor gewoon onderwijs in de verschillende deelgemeenten, zijn er in Middelkerke ook twee scholen voor buitengewoon onderwijs gevestigd.
Waarom buitengewoon onderwijs?
Het is onderwijs voor kinderen die het gewoon onderwijs niet kunnen volgen vanwege leer- of gedragsproblemen, vanwege een lichamelijke, een zintuiglijke of een verstandelijke beperking.
Vanaf de leeftijd van dertien jaar, uitzonderlijk vanaf twaalf jaar, kan/mag een kind naar het buitengewoon secundair onderwijs mits een CLB* attest te hebben.
*Centrum voor leerlingenbegeleiding (zie verder)
De maximumleeftijd is 21 jaar maar dat kan verlengd worden tot maximum 25 jaar, na goedkeuring van de Commissie van Advies voor het Buitengewoon Onderwijs.
De bewuste persoon krijgt in een gespecialiseerde instelling aangepaste lessen en deskundige begeleiding op zijn/haar maat.
De klasgroepen zijn kleiner dan in het gewone onderwijs, men beschikt er over speciale leermiddelen en over hulpverleners (logopedist, kinesitherapeut, psycholoog, ergotherapeut, orthopedagoog, verpleegkundige, tolk Vlaamse gebarentaal).
Dat maakt ook dat de kostprijs per leerling en per jaar in het buitengewoon onderwijs heel wat hoger is dan in het gewoon onderwijs.
Ziehier de bedragen voor 2011 voor het buitengewoon secundair onderwijs, per leerling, in euro:
(GO = gemeenschapsonderwijs, VGO = vrij gesubsidieerd onderwijs)
|
|
|
|
Net
|
2006
|
2007
|
2008
|
2009
|
2010
|
2011
|
|
GO
|
15.589,88
|
16.057,05
|
18.538,92
|
18.640,71
|
19.277,19
|
19.701,33
|
|
VGO
|
14.805,73
|
15.843,42
|
16.700,81
|
16.583,29
|
17.695,62
|
18.354,54
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Bron: http://www.ond.vlaanderen.be/onderwijsstatistieken/2010-2011/nedl%20zakboekje/111070_zakboekje_NL.pdf
Let wel, dat zijn niet de prijzen die een leerling moet betalen, maar het is de kostprijs voor de instelling/ de overheid.
Opleidingsvormen
De opleiding wordt aangepast aan de aard en ernst van de beperking van de leerling.
Er worden vier opleidingsvormen georganiseerd:
Opleidingsvorm 1: geeft een sociale vorming met het oog op integratie in een beschermd leefmilieu. Leerlingen die deze opleiding afronden stromen door naar een dagcentrum of bezigheidstehuis of blijven gewoon thuis.
Opleidingsvorm 2: geeft een algemene en sociale vorming en een arbeidstraining. Zij wil leerlingen integreren in een beschermd leef- en arbeidsmilieu. De opleiding bestaat uit twee fasen.
Opleidingsvorm 3: (is buitengewoon beroepsonderwijs) geeft een algemene, een sociale en een beroepsvorming met het oog op integratie in een gewoon leef- en werkmilieu.
Opleidingsvorm 4: (wordt niet georganiseerd in Middelkerke) bereidt voor op een studie in het hoger onderwijs (ho) en wil de leerlingen integreren in het actieve leven. Deze opleidingsvorm richt zicht tot leerlingen met voldoende intellectuele vaardigheden om de programma's van het gewoon onderwijs te volgen, op voorwaarde dat er pedagogische methodes en middelen worden aangeboden die zijn aangepast aan hun beperking.
De opleidingsvormen in het secundair worden aangeboden voor leerlingen behorend tot één van de 7 omschreven types. Het type heeft te maken met de aard van de beperking of probleem van de leerling.
- type 1: lichte mentale beperking
- type 2: matige of ernstige mentale beperking
- type 3: socio-emotionele en/of gedragsproblemen
- type 4: fysieke (= lichamelijke) beperking
- type 5: langdurig zieke jongeren
- type 6: visuele beperking
- type 7: auditieve beperking
Centrum voor leerlingenbegeleiding (CLB)
Je mag alleen naar het BuSO als je een inschrijvingsverslag hebt bestaand uit een attest en een protocol van een erkend CLB. Er staat in welke opleidingsvorm en welk type buitengewoon onderwijs het meest geschikt is voor de jongere.
Een CLB kan de leerlingen helpen met leren en studeren, met het kiezen van een geschikte studierichting, met psychische en sociale problemen en met hun gezondheid. Niet enkel de leerling, maar ook de ouders en de school kunnen er terecht bij een team dat bestaat uit onder andere artsen, psychologen, pedagogen en maatschappelijke werkers.
De Middelkerkse scholen
|
School
|
Adres
|
Net
|
Hoofdzetel
|
CLB
|
|
Ter Strepe
|
Westendelaan 39
|
Vrij gesubsidieerd onderwijs
|
Katholiek Buitengewoon Onderwijs Oostende-Gistel in Middelkerke
|
Frére Orbanstraat 145 Oostende
|
|
De Zeeparel
|
Dennenlaan 2A*
|
Gemeenschapsonderwijs
|
Ter Zee Oostende
|
Hennepstraat 53 Oostende.
|
*Sinds 2003 op het vroegere domein van basisschool de Zeepaardjes
 
|
|
Opleidings-vormen
|
Types
|
Afdelingen
|
|
Ter Streep
|
3
|
1 + 3
|
Grootkeukenmedewerker, bakkersgast, tuinbouwarbeider en onderhoudsassistent (schilderwerk, hout, sanitair- en laswerk)
|
|
De Zeeparel
|
1
2
KernschoolAutisme*
|
2 + 4
2 + 4
|
Metaal, hout, groen, onderhoud, bandwerk
Arbeidstoeleiding
|
|
*voor leerlingen vanaf 13 jaar met een CLB attest BuSO OV1of OV2 type 2,4
|
|
|
|
De twee scholen zijn dus geen concurrenten van elkaar aangezien zij onderwijs verstrekken in verschillende opleidingsvormen. Ze behoren wel tot een verschillend onderwijsnet. Het zijn beide scholen voor buitengewoon secundair onderwijs.
Ter Strepe
Ingericht door vzw Katholiek Buitengewoon Onderwijs Oostende-Gistel (Kaboog).
Deze vzw heeft nog twee scholen van buitengewoon lager onderwijs namelijk de H. Hartschool uit Oostende en de Rietzang uit Gistel/Zevekote.
De school maakt deel uit van de scholengemeenschap Petrus en Paulus Oostende (samen met VTI, Sint-Andreas, Sint-Godelieve, Sint-Lutgardis, Sint-Jozef en OLV-college).
Hoe verloopt de vorming?
Ter Strepe verstrekt algemene, sociale en beroepsvorming met het oog op integratie in een gewoon leef- en werkmilieu aan leerlingen met een lichte mentale achterstand en emotionele- en gedrag stoornissen.
Het eerste jaar is een observatiejaar waarin 4 opleidingen verstrekt worden (bakkersgast, grootkeukenmedewerker, onderhoudsassistent en tuinbouwarbeider). Het dient om de leerlingen kennis te laten maken met de vier beroepen. Naast 16 uur algemene en sociale vorming (ASV) (taal, rekenen, godsdienst, creatieve activiteiten en lichamelijke opvoeding) zijn 16 uur beroepsgerichte vorming (BGV) voorzien.
Daarop volgt de opleidingsfase van 2 leerjaren waarin de leerling één van de hier bovengenoemde opleidingen kiest. Elf uur ASV (waaronder nu ook 1 uur informatica) en 21 uur BGV maken het weekprogramma uit.
In het 4de en 5de jaar, kwalificatiefase genoemd, doorlopen de leerlingen stages, 3 weken in het eerste jaar en 6 weken in het 5de jaar. Tien uur ASV en 22 uur BGV zijn voorzien.
Na het beëindigen van de opleiding kan de leerling, indien gewenst, een Alternerende Beroepsopleiding (ABO) volgen, in samenwerking met de VDAB. Tijdens dit schooljaar komen de leerlingen twee dagen per week naar school waar ze verder begeleid worden naar een effectieve tewerkstelling, de andere drie dagen werken ze in een bedrijf.
Interne zorg
Tijdens hun verblijf in de school worden de leerlingen pedagogisch ondersteund door leerlingenbegeleiders/opvoeders, leerkrachten, jojo-medewerker.
(Het JoJo project is een tewerkstellingsproject van het Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming. Het project richt zich in het bijzonder tot laaggeschoolde, allochtone en kansarme jongeren. De inzet van de startbaners in scholen(gemeenschappen) gebeurt via drie projecten: waaronder preventieproject.
Er is tevens paramedische ondersteuning voorzien door een sociaal verpleegster, die zorgt voor medische hulp en voor de contacten met de externe organisaties die specifieke hulp kunnen bieden aan de leerlingen. Door een kinesitherapeut en logopediste die tijdens het lesgebeuren als hulp in de klas meewerken.
Binnen de instelling werd ook een GOK- team * (Gelijke Onderwijs Kansen) opgericht, dat bestaat uit leerkrachten, een opvoeder en een directielid).
- Het doel is dat via ondersteuning alle leerlingen dezelfde mogelijkheden en kansen krijgen om te leren en zich te ontwikkelen. Er wordt gewerkt rond 2 grote thema's: "leerling- en ouderparticipatie" en "preventie en remediëring van studie- en gedragsproblemen". Concreet doen ze inspanningen voor de leerlingenraad, leren leren, schorsingen, langdurig afwezige leerlingen
Door hun initiatieven verbeteren ze het beleid op school voor die leerlingen die er nood aan hebben, maar dit komt uiteraard ten goede aan alle leerlingen op school. Nauwe samenwerking en overleg met de leerlingbegeleiding dragen hier ook toe bij.
De school werkt nauw samen met het Comité Bijzondere Jeugdzorg (dat zorgt voor de rechten van het kind: bescherming, diensten, participatie), de Dienst Geestelijke Gezondheidszorg, de Sociale Dienst van de Jeugdrechtbank, het JAC (Jongeren Adviescentrum), VDAB
).
Dat is eveneens het geval met de Diocesane Pedagogische Begeleidingsdienst Brugge. DPB kiest voor een doorgedreven werking aan de basis en dit liefst in de context van de hele school. Prioritair in hun begeleidingswerk is en blijft de aanwezigheid van school- en vakbegeleiders in de scholen zelf, dicht bij het schoolbestuur, de directie, de leraren en de opvoeders.
Aantal leerlingen in het Nederlandstalig buitengewoon secondair onderwijs in Ter Strepe Middelkerke volgens onderwijsniveau, type en geslacht in het schooljaar 2011-2012.
|
Type 1*
|
Type 3**
|
Jongens
|
Meisjes
|
Totaal
|
|
Jongens
|
Meisjes
|
Totaal
|
Jongens
|
Meisjes
|
Totaal
|
|
55
|
16
|
7
|
15
|
2
|
17
|
70
|
18
|
88
|
* type 1: kinderen met een lichte mentale handicap
** type 3: kinderen met karakteriële problemen (gedrags- en emotionele stoornissen, ADHD*, autisme,
)
***ADHD staat voor Attention Deficit Hyperactivity Disorder. Het wordt ook wel aandachtstekort - hyper kinetische stoornis of aandachtstekort - hyperactiviteitstoornis genoemd.
Hoeveel leerlingen slagen erin door te stromen naar het gewoon arbeidscircuit?
Zoals hierboven reeds gezegd heeft de opleidingsvorm 3 tot doel de integratie in een gewoon leef- en werkmilieu te bereiken.
Van de leerlingen type 1 met lichte mentale achterstand slagen 65% erin om die doelstelling te bereiken.
Van de leerlingen type 3, die moeilijker handelbaar zijn, zijn er slechts 15% die in dat opzet slagen.
Wat zal de toekomst voor de school brengen?
Hoewel daar nog geen termijnen bij genoemd worden, zouden er plannen bestaan om de school voor BLO (buitengewoon lager onderwijs) uit Gistel en/of Oostende naar Middelkerke over te brengen.
In de toekomst zou de school er ook een internaat bijkrijgen.
Ik bedank de directrice mevrouw Martine Rabaey voor de hartelijke ontvangst en voor het ter hand stellen van de nodige documenten.
Bronnen
Schoolbevolking http://www.ond.vlaanderen.be/onderwijsstatistieken/2010-2011/statistisch_jaarboek_pdfs/11_213_234.pdf
http://www.dpbbrugge.be/buo/
http://wvg.vlaanderen.be/jongerenwelzijn/PDF/IWMI_POO_VHV_GHV/JIJ_EN_HET_CBJ_DEF.pdfBrochure Ter Strepe Een school met zicht op de toekomst
De Zeeparel Middelkerke Ter Zee Oostende
De volledige naam van de school luidt: School voor individueel begeleid en aangepast buitengewoon secundair onderwijs (BuSO) voor jongeren van 13 tot ca 21 jaar met een matige tot zware mentale retardatie en/of met Autisme-Spectrum-Stoornis (ASS).
Hoe verloopt de vorming?
Het is individueel begeleid onderwijs omdat er in principe geen klassikaal programma bestaat.
Alle lessen worden opgevolgd op basis van de persoonlijke kennis, inzet, vorderingenen vaardigheden van de jongere.
De term Aangepast onderwijs slaat op het veelvuldig gebruik van hulpmiddelen en/of technieken om de mogelijkheden van de student maximaal te ontplooien of om eventuele beperkingen tot een minimum te reduceren.
OV1 Leefgroep
Opleidingsvorm 1 bereidt jongeren van het type 2, 3 en 4 voor op een zinvolle dagbesteding in een dagcentrum en/of op beschermd wonen thuis of in een andere woonvoorziening.
Daarbij worden de accenten vooral gelegd op dagdagelijkse communicatie, (zelf)redzaamheid, sociale vorming, zinvolle vrijetijdsbesteding en (senso)motoriek (= koppeling tussen het vermogen om te bewegen en het opdoen van zintuiglijke prikkels, zoals zien, horen, voelen, bijvoorbeeld om een bal te kunnen vangen moet je die kunnen zien)
Bij de samenstelling in (kleine) klasgroepen wordt rekening gehouden met de mogelijkheden en het sociaal functioneren van de leerlingen.
OV2 Leef- & werkgroep
Opleidingsvorm 2 bereidt jongeren van het type 2 en 4 voor om te kunnen functioneren in een beschermende leef-, woon- en werksituatie. We onderscheiden 2 fasen.
In fase 1 maken de leerlingen op een eigen tempo, samen met de leerkracht, de overgang van het lager naar het secundair onderwijs. Aan de hand van een individueel stappenplan werken de leerlingen aan de uitbreiding van hun mogelijkheden en leren de basistechnieken aan die ze nodig hebben om in fase 2 zich verder te kunnen ontwikkelen.
Communicatie, (zelf)redzaamheid, sociaal-maatschappelijke vorming, zinvolle vrijetijdsbesteding en (senso)motorische ontwikkeling vormen dan ook de basis van hun algemene vormingsuren. Het wekelijks koken van hun eigen middagpotje bevestigt hun groei naar zelfstandigheid.
In fase 2 worden de leervaardigheden en werkattitudes functioneel uitgebouwd om zo tot een optimale integratie in een beschermende leef-, woon- en werksituatie te komen. Vooral de arbeidsgeschiktmaking komt daarbij aan bod. In deze fase wordt ook de mogelijkheid ingebouwd tot stage lopen in een beschutte werkplaats of andere dienstverlenende of sociale voorziening in functie van een eventuele latere tewerkstelling. De mogelijkheid om op school kennis te maken met houtbewerking, metaalbewerking, (groen)onderhoud, opknapwerk of een administratieve opdracht en dit zowel in groepswerk of 'aan de band' is dé voorbereiding op een latere tewerkstelling en/of vrijetijdsbesteding.
Leerlingen lopen daarom stage in enkele lokale instellingen en bedrijven: OCMW, containerpark en werkplaats gemeente, carwash,
Kleine klasgroepen bieden de mogelijkheid tot individuele benadering van de leerlingen.
Aangepast leer- en werkmateriaal beantwoordt aan de individuele noden van de leerlingen en bevordert de sociale- en denkvaardigheden, de noodzakelijke werkattitudes.
Zowel in de opleidingsvorm 1 als 2 worden de jongeren zowel individueel als in groep paramedisch (logo, kine, verpleging) begeleid en extra (ortho)pedagogisch ondersteund door speciaal opgeleid personeel.
De aanwezigheid van een bibliotheek, sportzaal, zwembad, cultuurzaal en winkels in de groene 'achtertuin' van de school maakt dat de leermomenten volledig aansluiten bij concrete leefsituaties binnen en buiten de school.
De school is verder nogal vooruitstrevend inzake het welbevinden en de maximale ontplooiing van de jongens en meisjes.
Extra-murosactiviteiten, relationele vorming, bewegingstherapie volgens Veronica Sherborne (zie http://www.multiplus.be/literatuur/Sherborne.pdf ), aangepast gebruik van de computer, leefsleutels (zie http://leefsleutels.be/cms/secundair/ ), gebruik van visuele communicatieprogramma's zoals Beta (zie http://www.betavzw.be/) en Vijfhoekpicto's (zie http://www.ictwijs.eu/index.cfm?ee=2|327) geven een extra dimensie aan het dagdagelijks structuurprogramma.
Naast een aantal dagdagelijkse projecten in verband met een betere voorbereiding op de aangepaste arbeidsmarkt en het later leven in de maatschappij hebben we ons dit jaar vooral verdiept in een project om de eenvoudige menselijke (zintuiglijke) waarden van onze jongeren te stimuleren en/of verder te ontplooien.
Hieruit ontsproot de senso-tuin gedachte.
Wat is autisme eigenlijk?
Autisme is een pervasieve ontwikkelingsstoornis
(zie http://nl.wikipedia.org/wiki/Pervasieve_ontwikkelingsstoornis) die zich kenmerkt door beperkingen in de sociale interactie, de communicatie en door zich steeds herhalend gedrag. De stoornis is al aanwezig vóór de geboorte, maar is op zeer jonge leeftijd vaak nog niet duidelijk te diagnosticeren. Vaak is dat pas vanaf het derde levensjaar mogelijk, maar het kan ook pas op latere leeftijd duidelijk worden, afhankelijk van de alertheid van ouders, verzorgers en artsen. De stoornis kan niet genezen worden. Een persoon met een ernstige vorm van autisme kan niet zelfstandig leven. Vroeger dacht men dat alleen mensen met een verstandelijke handicap autistisch konden zijn. Tegenwoordig wordt autisme als grotendeels onafhankelijk van de intelligentie beschouwd. Wat de oorzaken van autisme betreft, zijn er nog maar weinig wetenschappelijk goed onderbouwde conclusies. Autisme is afgeleid van het Griekse woord αὐτός, zelf.
Autisme is een ingrijpende stoornis in de ontwikkeling van het kind, met gevolgen voor de rest van het leven. Bij personen met autisme kan de ontplooiing van onder andere de sociale relaties, de taal en de verbeelding heel verstoord verlopen.
Ik bedank de heer Eric Sorel en zijn assistente mevrouw Martine Verhaeghe voor de hartelijke ontvangst en de rondleiding in hun school.
Bronnen
http://users.skynet.be/website.autiplanet/Autiplanet/index2.htm
|
