|
Zoek maar eens op internet de betekenis van het adjectief ‘kunstminnend’. Je vindt geen verhelderend antwoord maar je kunt wel aannemen dat dit betekent ‘houdend van kunst’. En dat wist je al!
De Kunsten maken, naast Bibliotheken, Media, Archieven, Monumenten en Archeologie, Onderwijs, Erfgoed en Musea deel uit van de cultuur van een volk..
Onder kunst wordt in het algemeen verstaan: het product van creatieve menselijke uitingen zoals schilderen, tekenen, fotografie, grafiek, beeldhouwen, theater en toneel, muziek en zang, dans, film, bouwkunde of architectuur, literatuur en poëzie.
Elke definitie van kunst is cultuurspecifiek en tijdgebonden. Van vrijwel elke cultuur zijn voorwerpen bekend die zich onderscheiden van ‘gewone’ objecten doordat er in het algemeen een hogere esthetische waarde aan wordt toegeschreven.
Welke Middelkerkse schepen ontfermt zich over cultuur?
In Middelkerke is de bevoegdheid voor ‘Cultuur’ politiek verdeeld over verschillende schepenen. De website van de gemeente over de organisatie van het bestuur is weliswaar niet bijgehouden, maar ik heb mij gebaseerd op de ‘Sirene’ van Nov-Dec 2015.
Bart Vandekerckhove is bevoegd voor ‘Cultuur’. Is dat te veel voor hem alleen? Men zou het zeggen, want Michel Landuyt heeft, naast ‘Toerisme’, ook ‘Erfgoed en Musea’ en ‘Kunst in publieke ruimten’. Die ruimten kunnen zowel binnen als buiten gelegen zijn. Michel is dus de man voor al de kunst in Middelkerke. Francine Ampe-Duron is daarenboven bevoegd voor de ‘Bibliotheken’. Toch een eigenaardige verdeling of spreiding, niet?
Maar ja, als Michel iets wil!
Houdt ons gemeentebestuur van kunst?
Aangezien de uitingen van kunst zeer talrijk en verscheiden zijn, is het niet eenvoudig daar inzicht in te krijgen.
Eén van de genoemde kunstvormen schijnt alvast te kunnen rekenen op de grote steun of de volle aandacht of liefde van onze ‘burgervaadren’: de beeldhouwkunst.
Zojuist werd alweer een nieuw paradepaardje van stal gehaald: een beeldenpark! Dat zou massaal toeristen en inwoners (?) moeten lokken.
Wat staat er allemaal al in de gemeente?
We mogen zeggen dat nogal wat beeldhouwwerken verspreid staan over de gemeente.
Veel daarvan leggen een verband met zon, zee, strand en wind … en met strips natuurlijk.
Daar zijn er enkele mooie of zelfs zeer mooie bij … voor wie van moderne kunst houdt.
Recht voor de in-/uitgang van de Westendse Theresiakapel staat een Mariabeeld (=staakkapel), dat Westende-bad op 19 juni 1966 oprichtte ter ere van Maria. Misschien is dat wel geen echt kunstwerk maar een Mariabeeld zoals ze wel eens aan de lopende band gemaakt worden. Uniek zal het wel niet zijn.
In 1992 werd in het ‘hart’ van Westende-bad het werk ‘Zon, Zee en Vernieuwing’ van Pieter Boudens, schriftbeeldhouwer of letterkapper uit Brugge, geplaatst. Het staat op het kruispunt van Meeuwenlaan en Distellaan als confrontatie van ‘de snelheid van het leven’ met ‘het ritme van de zee’. Het is een letterkundig, monumentaal kunstwerk met een rationele steen die staat voor ‘bedoelen en denken’ en een emotionele steen die staat voor ‘gevoelen en beminnen’.
Het is uitgevoerd in ruwe, blauwe hardsteen.
In 1997 begon Middelkerke, wel te verstaan de deelgemeente Middelkerke, een stripgemeente te worden. Op het Epernayplein werd het eerste bronzen beeld van een stripfiguur, Jommeke met Flip, geplaatst.
Eerste (Voorlopig) laatste
Het zijn er ondertussen 17 geworden, jaarlijks één, alle langs de ‘Zeedijk’ in Middelkerke.
Monique Mol uit Beauvoorde ontwierp de beelden van Suske en Wiske (2002), Robbedoes en Kwabbernoot (2003), de Smurfin (2004), Lambik (2005 – 20.469 e), Annemieke en Rozemieke (2006 – 23.000 e), agent 212 (2011), Natasja (2012) en Jerom (2013).
De Oostendse kunstenares Josyane Vanhoutte ontwierp Fanny (2007), Cedric (2008), Marsupilami (2009) en De Rode Ridder (2010).
De overige werken van diverse kunstenaars zijn: Jommeke (1997 Valeer Peirsman), Nero (1998 Jan Maillard), Kiekeboe (1999) en Lucky Luke (2000) (beide van Luc Madou) en Urbanus (2001 Luc Cauwenberghs),
In 2014 en 2015 kwam er geen beeld bij omdat men ze eerst allemaal in orde wilde stellen. Zo werd Nero voor 9.317 euro in een bronzen kleedje gestoken en Jommeke werd door vandalen beschadigd en voor 1.500 euro hersteld.
Op de facebookpagina van ‘Kunstatelier Monique Mol’ schrijft de artiest op 15 mei 2015 dat ze druk bezig is met ‘Filiberke en Pekkie’. Het beeld staat wel nog niet op de zeedijk!
Ik moet jullie helaas de prijs van de aankopen sinds 2007 schuldig blijven. Dat wordt namelijk niet meer in de gemeenteraad besproken. Ik neem aan dat ze rond de 25.000 euro zullen draaien.
Wie alle beelden wil bekijken, vind er een afbeelding van op http://users.skynet.be/martinod/stripbeeld-nl.html of op de website van de gemeente http://www.toerismemiddelkerke.be/toerisme/stripstandbeelden.aspx
Van gans de reeks mag gezegd worden dat het mooie beelden zijn, die vast en zeker in de smaak vallen bij de vakantiegangers die langs de dijk wandelen.
In 1999 gaf de gemeente aan Patrick Steen uit Keiem de opdracht voor een levensgrote roestige ezel ‘Bébèr’, symbool van de deelgemeente Lombardsijde en van de lokale carnavalsgemeenschap, opgebouwd uit allerlei stukken materiaal. Het werk staat in de Oude Nieuwpoortlaan.
Broederlijk ernaast, op enkele meters, staat sinds 2004 het borstbeeld van Freddy Maertens.
Het werd eveneens ontworpen door Josyane Vanhoutte.
Meer Info op http://www.routeyou.com/nl-be/location/view/47494152/borstbeeld-freddy-maertens
In 2003 werd gestart met de driejaarlijkse Beaufort, kunst in open lucht.
Elke kustgemeente ondersteunt dat initiatief telkens met een paar tienduizenden euro’s, die bedoeld zijn als werkkapitaal. Daar blijft uiteraard geen spoor van hangen.
Als ‘investering in het kunstpatrimonium van de gemeente’, kocht Middelkerke telkens één van de tentoongestelde werken.
Dat was niet het geval in 2006 omdat Michel Landuyt toen het werk ‘Shark’ van Cerny weigerde omdat het een geboeide Saddam Hoessein voorstelde in zijn ondergoed in een bak met sterk water.
Voor de eerste editie was dat ‘Caterpillar 5bis’ van Wim Delvoye, mooi van constructie in cortenstaal maar even roestig als Beber. De prijs ken ik niet, maar dat zal niet goedkoop geweest zijn. Gelukkig kon daarvoor gerekend worden op de Vlaamse overheid die betaalde met hetzelfde geld als de gemeente, namelijk het onze.
Het werk is opgesteld op de dijk tussen de Rotonde en de Krokodiel als symbool voor de zeewering.
In 2009 werd in de belvedère van de watertoren aan de wijk 'Krokodiel' een lichtinstallatie geplaatst met wisselende kleuren. Het is een werk van de Nederlandse kunstenares Tamar Frank.
Niet alleen bedroeg de aankoopprijs 38.000 euro, maar later kwam daar nogmaals 4.479,73 (samen 42.479,73 euro) bij voor herstelling en vervanging van onderdelen.
We kunnen dat gerust een miskoop noemen: op een watertoren die misschien verdwijnt, te teer in vochtige en verwerende omgeving en dus vaak defect.
In 2012 was het ‘I can hear it’ van Ivars Drulle, twee hoornen die staan op het strand rechtover de ‘Rotonde’. Het heeft 85.000 euro gekost. Het ‘luisterend meisje’ is een prachtig beeld, dat weliswaar regelmatig lijdt aan verzanding tot aan de heup.
Michel Landuyt noemde dat in een krantenartikel ‘de trompetten van de Pool Drulle’, die eigenlijk een Let is. Maar ja, een schepen van ‘Erfgoed, musea en kunst in de publieke ruimte’ kan niet alles weten.
Sinds 2005 staat tegenover de Van Hinsberghstraat in de Leopoldlaan een kunstwerk van Liliane Vertessen ‘Tegen de wind in’. Het kostte 35.696,67 euro.
In de gemeenteraad van 20 oktober 2008 werd beslist het pleintje naast het gemeentehuis een ‘moderne look’ te geven. Dat gebeurde in eigen beheer, maar de materialen kostten toch 48.300 euro. In de gemeenteraad van 12 maart 2009 werd beslist, een sfeerverlichting met twee lichtpunten, conform aan de nachtlampjes van de Oostendelaan, aan te brengen bij het kunstwerk met fontein. De prijs daarvan bedroeg 8.420,21 euro.
Ziehier hoe het eruitziet, verdeeld over twee foto’s:
 *
* op die bank gaat er zeker niemand zitten, zo vuil is die!!!
Het beeld rechts hierboven is simpel van opvatting en niet lelijk. Of het een echt kunstwerk is, dat is een andere zaak. Van dichterbij gezien geeft dat:
Na de afwerking van het evenementenplein met drie ondergrondse verdiepingen parkeerplaatsen in 2011 werden de bewoners van de ‘markt’ verwend met 25 afschuwelijke bloembakken (à 3.336 euro/stuk! Prijsvraag mondeling beantwoord in gemeenteraad.)
Ereburger en bekend filmmaker en kunstenaar Raoul Servais mocht ook een bijdrage leveren aan het vernieuwd marktplein, zij het dan een (zeer) dure. Aan de kant van de Oostendelaan en aanleunend tegen het nieuwe bushokje ziet men een kunstwerk van zijn hand. Het heet ‘Transcendente Metamorfose’ en kostte 71.318 euro. Het is 6 meter op 4,5 meter groot. Het is uitgevoerd in Zuid-Chinese gevlamde graniet en gepolierde Italiaanse graniet. Het stelt in zes taferelen de evolutie van mens tot vogel voor. Het werk beschrijft de hoogmoed van de mens om telkens weer beter te willen zijn dan ieder ander wezen. Natuurlijk is dat geen allusie op Janna en Michel!!
Op het pleintje rechtover de gemeenteschool van Westende, op de hoek van de Henri Jasparlaan en de Duinenlaan, staat sinds 2012 een zeilstructuur, bedoeld als kunstwerk. Hiervan bedroeg de prijs 27.104 euro.
De nieuwste aanwinst: Olnetop
Middelkerke wil nu het grootste beeldenpark aan zee aanleggen. Logisch toch! Verwachtten jullie soms iets anders? Voor minder doen ze het nooit!
Naast de Caterpillar en de hoornen van Drulle zal het kunstwerk 'Olnetop' van Nick Ervinck, er als derde werk deel van uitmaken. De gemeente betaalt 80.000 euro voor het beeld. Het stond drie jaar GRATIS in de duinen van Bredene. ‘Mooi meegenomen’, noemen ze dat daar!
Misschien moet Middelkerke dat voorbeeld ook eens volgen!
Deze aankoop gebeurde in het kader van Beaufort 2015, omdat er dit jaar geen grote kunstwerken tentoongesteld werden, die anders daarvoor in aanmerking kwamen.
Ze geloven dat het een nieuwe toeristische publiekstrekker wordt en hopen dat ze het in de toekomst nog kunnen uitbreiden.
Michel Landuyt gaf als opstelplaats aan: “in Westende, eigenlijk Middelkerke, ter hoogte van de Rotonde en ‘op de as tussen zee, strand duinen en polders’. Is dat voor jullie ook zo duidelijk?
Het staat op 100 meter van het kunstwerk ‘de Rotonde’ dat er helaas troosteloos/levenloos bijligt.
Olnetop is een abstract buitensculptuur uit polyester en staal. Ik vind het een mooi beeld, goed opgesteld en zichtbaar vanop grote afstand, ook vanaf de Parklaan.
Kunstenaar Nick Ervinck zegt over zijn werk: “Het heeft iets monsterlijk. Het werk laat zich niet echt in één woord omschrijven, maar het is geïnspireerd op de natuur en techniek. Het is digitaal ontworpen, maar wel ambachtelijk uit polyester vervaardigd."
Heel wat mensen zien de kracht van de zee en het schuimende water in het werk.
Is Middelkerke mecenas, kunstliefhebber of investeerder?
Onze gemeente geeft dus veel geld uit aan beeldhouwwerken. Doen ze dat omdat ze jonge beeldhouwers willen steunen? Of uit liefde voor de beeldhouwkunst? Of willen ze meer faam veroveren omwille van hun rijkdom aan kunst in open lucht?
Een mecenas is een persoon die als beschermheer of -vrouw optreedt van, onder andere, kunstenaars door ze van financiële middelen te voorzien, zodat ze zich zorgeloos kunnen wijden aan hun scheppend werk. Hij/Zij is meestal welgesteld, zodat hij zich het financiële offer kan veroorloven. De begunstigde artiest wordt ‘protégé’ genoemd. Middelkerke vertoont dus schijnbaar wel kenmerken van een mecenas, maar ik denk niet dat men hier echt wakker ligt van de noodzaak aan bescherming van jonge Belgische kunstenaars.
Jong zijn de kunstenaars van de aangekochte werken alvast niet: Raoul Servais (1928), Valeer Peirsman (1932), Monique Mol (1939), Josiane Vanhoutte (1946), Luc Cauwenberghs (1952), Liliane Vertessen (1952), Pieter Boudens (1955), Jan Maillard (1960), Patrick Steen (1961), Wim Delvoye (1965), Nick Ervinck (1981), Luc Madou (? )
Dat men (= het bestuur) hier grote liefde koestert voor kunst, dat betwijfel ik al evenzeer.
Een investering is een opoffering in tijd, geld of mankracht ten behoeve van een doel dat pas op lange termijn wordt behaald.
Dat moet het zijn! Ze houden van grote opvallende dingen, die weliswaar aantrekkelijk zijn zodat ze toeristen kunnen bekoren. Ze kijken dus niet op vele tienduizenden euro’s per werk als ze daarmee maar de pers kunnen halen en als ze misschien in de toekomst de reputatie kunnen opbouwen van ‘kunstgemeente in open lucht’. De bevoegde schepen moet zich toch kunnen manifesteren!
Vanuit de optiek van de gemeente kunnen we hier dus wel degelijk spreken van een ‘investering’.
De inhuldiging
Op 7 november werd het beeld ‘Olnetop’ officieel ingehuldigd. Omdat ik niet meer uitgenodigd word om plechtigheden bij te wonen, moet ik mij dus beperken tot het kopiëren van het programma.
Om 10u30 kwamen de genodigden bijeen in ‘De Branding’ waar ze een panelgesprek bijwoonden met de kunstenaar Nick Ervinck, met Jan Moeyaert (vzw Kunst) en met Michel Landuyt (schepen van kunst in de open ruimte)
Om 11.15 u. vertrokken ze per bus naar het kunstwerk waar ik hen stond ‘op te wachten’. Om 11u30 werd het onthuld door burgemeester Janna Rommel-Opstaele, bijgestaan door enkele schepenen.
Het was een onderonsje! Geen gewone inwoners/tweede verblijvers, geen geldschieters dus, alleen VIP’s. Ook geen oppositieleden, op de klassieke uitzondering na! Of moeten de andere misschien de zaterdagvoormiddag werken?
Besluit
De kunstwerken werden, behalve in Lombardsijde, vooral opgesteld (en aangekocht) voor de toeristen, vooral op de zeedijk van de deelgemeente Middelkerke. Ik vrees dat een grote meerderheid van de inwoners de moderne kunst niet in het hart draagt en versteld staat van de hoge bedragen die eraan besteed worden. Ze mogen wel helpen betalen.
Tel maar eens de sommen op die in 2011-2012 besteed werden!
Het feit dat Michel Landuyt zijn bevoegdheid inzake ‘Toerisme’ uitgebreid heeft met, onder andere, kunst in de open ruimten, omdat het volgens hem bij het toeristisch gebeuren past, is daar het schoonste bewijs van.
Of het beeldenpark een goede investering is, dat zal de toekomst moeten uitwijzen. Zouden de toeristen daarvoor echt naar Middelkerke komen?
Mijn vorige artikels over kunst
05.12.2007 Kunst roest
24.12.2012 Middelkerke en Westende: kunst steunen of verspilling?
Bronnen
Wikipedia
http://www.toerismemiddelkerke.be/toerisme/page18722120.aspx beber
‘Het Nieuwsblad 03.09.2015: “Middelkerke realiseert beeldenpark op strand Westende”
http://www.middelkerke.be/page1161942.aspx
http://stripfestivalmiddelkerke.be/index.php/nl/standbeelden
|
