|
Naar aanleiding van de uiteindelijke keuze van een casinoproject, is er de laatste tijd heel wat te doen geweest over het feit dat er onvoldoende of te late ‘inspraak van de bevolking’ zou geweest zijn. Ik heb het daar al over gehad in mijn vorig artikel waarin ik me afvroeg of die ‘stem van het volk’ echt wel zin heeft. Misschien zullen sommige lezers van deze blog het niet volledig eens zijn met het huidig artikel, maar ik vond het toch nodig om daar wat dieper op in te gaan.
Wat betekent ‘inspraak’
Onder inspraak wordt verstaan: “het betrekken van burgers bij het voorbereiden, vormen of uitvoeren van beleid van de overheid.”
Is de overheid daartoe verplicht?
Dat is geregeld door de ‘Openbaarheid van bestuur’. Dat is vastgelegd in de Grondwet in 1993.
Zowel de Belgische federale wetgever als het Vlaams Parlement en de andere wetgevende instanties hebben vervolgens, ieder voor zich, een regeling uitgewerkt. In al deze regelgevingen wordt een onderscheid gemaakt tussen actieve en passieve openbaarheid. Actieve openbaarheid houdt in dat de overheden op een systematische manier de burgers informeren over het gevoerde beleid. Passieve openbaarheid houdt in dat de burgers mogen verzoeken bepaalde bestuursdocumenten te zien.
Elke overheid in Vlaanderen is verplicht om haar burgers zo goed mogelijk te informeren. De Vlaamse overheid, de provincies, gemeentebesturen Incl OCMW's en andere besturen moeten de burger duidelijke informatie geven over hun beleid en over hun dienstverlening.
In milieu-aangelegenheden wordt de inspraak verzekerd door het Verdrag van Aarhus: iedereen heeft recht op milieu-informatie, het recht om betrokken te worden bij de besluitvorming inzake milieu en recht op beroep in milieuaangelegenheden.
Het Decreet over het Lokaal Bestuur
(https://codex.vlaanderen.be/PrintDocument.ashx?id=1029017&geannoteerd=true#H1084817) geeft aan de gemeenten de opdracht om de inwoners zo veel mogelijk bij het beleid te betrekken. Elke gemeente (Incl OCMW) dient de nodige initiatieven te nemen om de participatie met de burgers te bevorderen. Het is grotendeels van kracht gegaan op 1 januari 2019, wanneer de nieuwe legislatuur van de gemeenteraden startte, volgend op de lokale verkiezingen van oktober 2018.
Het Decreet omschrijft daarnaast een aantal meer gereglementeerde vormen van burgerparticipatie zoals o.a. adviesraden, voorstellen van burgers, verzoekschriften, volksraadplegingen, burgerbudgetten en klachtenbehandeling.
https://lokaalbestuur.vlaanderen.be/regelgeving/decreet-lokaal-bestuur
Ik zie twee soorten projecten:
Ten eerste, diegene waarbij slechts een beperkt deel van de inwoners betroffen zijn. Alleen de personen die rechtstreeks betrokken zijn bij de problematiek in kwestie kunnen inspraak hebben bij het besluitvormingsproces.
- bouw van een nieuwe school op een nieuwe locatie of aanleg van een nieuw schoolplein: de leerkrachten en de ouders
(of de commissie van) moeten op zijn minst advies mogen geven of hun voorkeur uitdrukken
- veranderingen aan het verkeersplan: de betrokkenen mogen hun bezwaren uiten; het verleggen van de tramroute in
Lombardsijde is daarvan een schoolvoorbeeld. Enkel de Lombardsijdenaar kan daar nadelen van ondervinden.
Een ander voorbeeld: de bouw van een brug over het kanaal Passendale – Nieuwpoort en de aanleg van een weg naar
het rondpunt op de Westendelaan, teneinde de badplaats(en) te ontsluiten en de Spermalieweg te ontlasten.
Een tachtigtal betrokken buurtbewoners (vooral boeren) en geïnteresseerden waren in 2018 aanwezig op een
infomoment daaromtrent.
- het inplanten van een vervuilende instelling in een woonwijk
- de inrichting, wijziging of opheffing van recreatieve voorzieningen; voorbeeld: bouw van een zwembadcomplex
- beleidsvoornemens betreffende de stads- of dorpsvernieuwing
- de heraanleg van het dorpsplein van Lombardsijde: raakt alweer enkel de inwoners van die deelgemeente
- de reorganisatie van een dorpskern (bijvoorbeeld die van Westende) zodat de leefbaarheid ervan in het gedrang zou
kunnen komen
- de inrichting, wijziging of opheffing van parkeervoorzieningen voor een aantal auto’s, waardoor het leefmilieu van een
buurt te grondig gewijzigd wordt;
- de aanleg van een verkaveling die al te grote invloed heeft op het leven, bijvoorbeeld die niet overeenstemt met het
karakter van een wijk zoals een sociale verkaveling middenin een badplaats die moet leven van toerisme.
Ten tweede, diegene die alle bewoners van de gemeente aanbelangen
- de inplanting van een windmolenpark, omdat het landschapsschoon erdoor kan aangetast worden
- de inplanting van een hotel met sportinstallaties, dat de verkeersontsluiting van verschillende bestaande wegen in de
gemeente al te veel zou belasten
- de inrichting van een naaktstrand, omdat sommige dat een schending van de eerbaarheid kunnen vinden
- de afbraak van erfgoedgebouwen, omdat dit een verarming kan betekenen voor gans de gemeente
- overdreven uitrusting met extreem kostenplaatje van sportinstallaties (bouw kleedkamers en kantine Lombardsijde,
kunstgrasveld terrein Davo Westende) omdat dat geld uiteraard uit de zakken van alle belastingbetalers komt; subsidies
komen onrechtstreeks uit dezelfde bron
- de inplanting van een asielcentrum in een toeristische omgeving
Welke argumenten kunnen de bevraagden naar voor brengen?
Inspraak houdt in dat de burgers al betrokken worden vanaf de eerste voorbereidingen.
Zelfs dan zal een inwoner zelden in staat zijn, met dezelfde kennis van zaken als de overheid, te oordelen over de noodzaak en over de details van het project.
Hij/Zij kan wel vinden dat de kostprijs te hoog of onredelijk is, dat de locatie niet oordeelkundig gekozen werd (bijvoorbeeld zijn/haar uitzicht belemmert) of dat het uitzicht hem/haar helemaal niet bevalt (niet aangepast aan de omgeving, te modern of te ouderwets, …)
Bij de projecten van de eerste categorie kunnen de betrokkenen wel waardevolle informatie inbrengen, misschien niet over het geheel van het project maar welbepaalde inwoners kunnen natuurlijk persoonlijk benadeeld worden door een nieuw project en op dat punt de nadruk leggen.
Werden de inwoners op een correcte manier betrokken bij het casinoproject?
Dat was spijtig genoeg niet het geval, zelfs al werden ze uitgenodigd op een uitstekend georganiseerd infomoment. De beslissing was toen al genomen en de oorspronkelijk geraamde kostprijs werd met 10 miljoen verhoogd. Die schijnt pas gekend geweest te zijn bij het indienen van de projecten. De beoordeling van de burger kon dus enkel nog gaan over het uitzicht en het klopt wat je in alle media terugvindt “Kleuren en smaken …”
Vertegenwoordigt de gemeenteraad dan de bevolking niet?
De gemeenteraad vervult de rol van verbinder tussen samenleving en gemeentebestuur. Dat betekent: enerzijds voeling hebben met wat er in de samenleving speelt en vervolgens vertalen in het (dagelijks) bestuur en beleid van de gemeente.
Nu is het algemeen bekend dat een minderheid wel een bezwaar kenbaar kan maken maar dat daar maar uitzonderlijk rekening mee gehouden wordt. De leden van de meerderheid die geen deel uitmaken van het college, zijn gebonden door de partij(en)tucht.
Er bestaan ook twee gemeenteraadcommissies: algemeen beleid, vrije tijd en toerisme. Ze zijn samengesteld uit gemeenteraadsleden van alle partijen en kunnen dus wel aan hetzelfde euvel lijden als de gemeenteraad. Zij zouden de grote projecten (casino, zwembad, naaktstrand, ontsluiting, enz …, ontstaan in het brein van het college grondig moeten bestuderen en in naam van de burgers moeten optreden. Of zij de nodige hardnekkigheid aan de dag kunnen leggen, dat betwijfel ik.
Welke is dan de rol van de gemeentelijke adviesorganen?
Je kunt geen onderwerp of project vernoemen waarvoor in een gemeente geen raad bestaat. Ze hebben wel een louter adviserende taak. Zij kunnen nooit beslissen over het voor advies voorgelegde probleem. Ze zijn samengesteld uit experten en ingewijden in de betroffen onderwerpen in een bepaalde raad.
Om er geen enkele te vergeten heb ik de website van de gemeente geraadpleegd. Ook de opdracht van een adviesraad stamt uit dezelfde bron.
Een adviesraad adviseert het gemeentebestuur door het formuleren van nieuwe voorstellen, het aanreiken en uitwerken van ideeën, het voeren van sensibiliseringsacties, het aankaarten van knelpunten en het onderzoeken van probleemsituaties.
Sommigen onder jullie zullen dat ‘de theorie’ noemen maar … zo hoort het. Hierna de verschillende raden:
Sector vrije tijd: - jeugdraad - sportraad - cultuurraad, met 3 deelraden: bib, erfgoed en kunst
Sector welzijn: - het lokaal overleg kinderopvang (LOK) - - seniorenraad – werkgroep lokale economie - land- en
tuinbouwraad - inclusie en toegankelijkheidsraad( verstrekt advies in de aangelegenheden die rechtstreeks personen met
een beperking betreffen)
Sector omgeving: - de gemeentelijke commissie voor ruimtelijke ordening (GECORO) - milieuraad - woonraad
Verder zijn er:
Noord-Zuidcomité: neemt deel aan de conceptie en de uitvoering van het beleid rond ontwikkelingssamenwerking
en voert een permanente bewustmaking.
Schoolraden
De gemeente ondersteunt de gemeentelijke adviesraden inhoudelijk en logistiek.
Sommige adviesraden zijn verplicht (als gevolg van wetten en decreten): GECORO, de sportraad, de cultuurraad, de jeugdraad, de milieuraad en (in principe) de schoolraden (één in elke school)
Het college van burgemeester en schepenen zal ook andere initiatieven nemen om inspraak van burgers bij het beleid te stimuleren. Hiertoe beschikt men over een aantal structurele methodieken zoals informatievergaderingen, consultatierondes, openbare onderzoeken, hoorzittingen, evaluatieformulieren, klachten en meldingen, kwantitatieve en/of kwalitatieve bevragingen van bepaalde doelgroepen…
Besluit
Uit mijn artikel zou dus moeten blijken dat de burger ruim vertegenwoordigd wordt door allerlei adviesorganen. De eventuele bezwaren van een burger kunnen dus via heel wat kanalen doordringen tot het bestuur, waarvan uiteraard verwacht wordt dat zij minstens luisteren naar de aangebrachte adviezen.
Bronnen
https://www.bing.com/search?q=adviesraden+in+Middekerke&qs=n&form=QBRE&sp=-1&pq=adviesraden+in+middekerke&sc=0-25&sk=&cvid=8907676DBFA74530B8C466469DC1123F
Commissie algemeen beleid samenstelling:https://www.middelkerke.be/de/node/10291
Commissie vrije tijd en toerisme samenstelling: https://www.middelkerke.be/de/node/10292
|
