De wet over de GAS-boetes – wat houdt die in?
Het systeem van de GAS-boetes of ‘Gemeentelijke Administratieve Sancties’ is niet nieuw. Het bestaat al sinds 1999 en is ‘uitgevonden’ door toenmalig minister van Binnenlandse Zaken Luc Van den Bossche (SP-a).
Aanleiding daartoe was dat storende vormen van overlast, tot wanhoop van vele burgemeesters, zelden of nooit vervolgd werden. Parketten hadden daar immers de tijd en de mankracht niet voor.
In de federale kamer werd op 30 mei 2013 een strengere wet goedgekeurd. De gemeenten zouden nu in staat moeten zijn om de overlast aan te pakken.
Er waren 109 stemmen vóór van de meerderheidspartijen en de N-VA, 15 stemmen tegen van Ecolo-Groen, FDF en LDD (dat is Jean-Marie Dedecker), en 9 onthoudingen van Vlaams Belang.
Sommige beweren dat het strenger maken niet nodig was omdat het bestaand systeem goed werkt.
De nieuwe wet houdt ondermeer in dat minderjarigen vanaf 14 jaar al een boete kunnen krijgen. Voorheen was dat 16 jaar.
Concreet voorziet de wettekst dat de boetes verhogen tot maximaal 350 euro voor meerderjarigen en 175 euro voor minderjarigen. Ook is er sprake van een gemeenschapsdienst van maximaal 15 uur voor minderjarigen en 30 uur voor meerderjarigen, als alternatieve maatregel.
De tekst verplicht de gemeenten, die in hun politiereglement GAS - boetes vanaf 14 jaar voorzien, de betrokken minderjarigen daarvan met alle mogelijke communicatiemiddelen in te lichten. Minister van Binnenlandse Zaken Joëlle Milquet (CDH) beklemtoont dat het slechts uitzonderlijk zal gebeuren dat een minderjarige tot een boete van 175 euro wordt veroordeeld, vermits er eerst een verplichte bemiddeling wordt opgelegd. Pas wanneer die faalt, en de minderjarige ook niet akkoord gaat met een gemeenschapsdienst van maximaal 15 uur, wordt de boete effectief opgelegd.
De burgemeester krijgt nu eveneens de mogelijkheid om een tijdelijk plaatsverbod op te leggen, wat betekent dat de betrokkenen zich niet op een bepaalde plaats mogen ophouden.
Voorts zullen meer groepen ambtenaren boetes kunnen uitschrijven en zullen gemeenten de krachten kunnen bundelen. (zie verder)
Nieuw is ook dat verkeersovertredingen kunnen bestraft worden via een GAS – boete. Het gaat dan vooral om overtredingen op het ‘stilstaan en parkeren’.
De wet treedt binnen zes maanden in voege. Op die manier hebben de gemeenten de tijd om zich voor te bereiden.

Als dat geen ‘rare’ wet is!
Toen ik in ‘Het Nieuwsblad’ las dat zowel de burgemeester van Koksijde, Marc Vanden Bussche (Open VLD) als de korpschef van de zone Westkust Nico Paelinck lieten verstaan dat ze de nieuwe wet niet gaan toepassen, dacht ik ‘dat moet een lapsus zijn want voor een 1 aprilgrap is het toch al te laat!”
Was dat geen ‘insubordinatie’ of ‘burgerlijke ongehoorzaamheid’? Ik kende toen nog de inhoud van de wetswijziging niet, maar neen hoor: de wet stelt inderdaad dat de gemeente haar volledige vrijheid behoudt om te beslissen om het systeem van de gemeentelijke administratieve sancties al dan niet toe te passen. Met andere woorden: ze beslist autonoom of zij voor de sancties opteert, voor welke feiten ze dat wil doen en of zij deze sancties ook wil toepassen op minderjarigen.
Mochten de belastingswetten toch ook maar op die manier opgesteld zijn!
Als ik dan nog lees dat een minderjarige eerst moet gevraagd worden of hij/zij bereid is een gemeenschapsdienst uit te voeren, vooraleer een boete te krijgen, dan valt mijn mond helemaal open.
Ik zal zeker weer ouderwets zijn? Maar ja, de tijden veranderen, nietwaar? Dat zal het wel zijn!

Nog enkele verduidelijkingen
Je kan een GAS - boete krijgen voor alle overtredingen op de algemene politieverordening van de gemeente. Voorbeelden zijn het achterlaten van hondenpoep (en van paardendrollen?), overlast door blaffende honden, nachtlawaai, Enz…
Alle personen ouder dan 16 jaar en rechtspersonen (zoals bvb. een vzw of een vennootschap) komen ervoor in aanmerking.
Het is de politie die de inbreuken, die kunnen leiden tot een GAS - boete, vaststelt

Wie legt de GAS - boete op?
Het is de sanctionerende ambtenaar, aangewezen door de gemeenteraad, die de boete oplegt.
De nieuwe wet zal het bestaande Koninklijk Besluit van 7 januari 2001 wijzigen dat vastlegt welke personen als sanctionerende ambtenaar aangeduid kunnen worden. In principe blijft dat de gemeentesecretaris of een andere gemeentelijk ambtenaar, met uitzondering van de ontvanger.
Daarnaast kunnen voortaan ook, tegen een vergoeding,personeelsleden van intergemeentelijke samenwerkingsverbanden (Vlaams Decreet van 6 juli 2001) worden aangeduid. Ook een provinciale sanctionerende ambtenaar kan nog steeds, tegen vergoeding,worden aangewezen op voorstel van de provincieraad.
Op die manier wil men bereiken dat de ambtenaar zo neutraal mogelijk optreedt.

Deze wetswijzigingen hebben al heel wat controversen uitgelokt. Iedereen heeft er plots een uitgesproken mening over. Op mijn vraag wat de korpschef van de Middelkerkse politie ervan vindt, verkoos hij ‘zich van commentaar te onthouden’.
Laten we even de voor- en tegenstanders aan het woord. De uitspraken hieronder werden grotendeels overgenomen uit de diverse door mij vermelde bronnen.

Wat zeggen de voorstanders van de wet?

De overlast wordt er toch mee aangepakt en justitie wordt erdoor ontlast!
Het parket en de politie moeten prioriteiten stellen. De kleine overlast waarvoor de GAS - boetes bedoeld zijn, vormen logischerwijze geen prioriteit voor het parket en voor de politie. De boetes kunnen dus een stok achter de deur zijn om kleinere vergrijpen zoals wildplassen aan te pakken.Die werken vaak het onveiligheidgevoel in de hand en blijven met de boetes niet langer onbestraft. De politie en het parket kunnen zich zo concentreren op ernstiger inbreuken.

Het is een flexibele wet!
De grootte van het probleem is afhankelijk van de grootte van de stad. Zo zal nachtlawaai in Oostende een groter probleem zijn dan in Middelkerke. Elke gemeente kan de administratieve sancties invullen in functie van de lokale toestand en zo eigen prioriteiten leggen.

Dat is een efficiënte maatregel
Wie een overtreding begaat, moet vaak maanden wachten voor hij zich voor de rechter kan verdedigen en een straf opgelegd krijgt. De GAS - boetes worden veel sneller afgehandeld, waardoor de straf direct op de handeling volgt. Die procedure is bovendien heel wat goedkoper.

Wat zeggen de tegenstanders?

Het bewijst het falen van het justitiebeleid
‘Ik noem dit de institutionalisering van de verzuring’, zegt Nico Paelinck, korpschef van de politiezone ‘Westhoek’. ‘Het bewijst alleen het falen van het justitiebeleid. Dat had beter geïnvesteerd in meer personeel dan die taken naar de gemeenten over te dragen.

Geldboetes opleggen aan minderjarigen? Het zijn toch de ouders die betalen!
‘Die jonge gasten geraken er op die manier al te makkelijk vanaf. Ze hebben meer deugd van enkele uren te helpen met bijvoorbeeld de reinigingsdienst als ze weer eens een vuilbak omgekieperd hebben. Dan pas beseffen ze wat ze aangericht hebben.’, zegt alweer Nico Paelinck.

De maatregel werkt gemeentelijke willekeur in de hand
Het GAS - stelsel laat alle lokale overheden toe om, geheel naar eigen smaak en voorkeur, vormen van overlast buiten de wet te stellen en zonder proces te bestraffen. Wat begon als een verdedigbaar beleidsinstrument om tastbare vormen van maatschappelijke overlast - sluikstorten bijvoorbeeld - te bestraffen zonder justitie verder te overbelasten, is intussen scheef gegroeid tot een ‘ronduit bedreigend systeem’.
De regering geeft een vage omschrijving van de feiten die met een GAS - boete mogen bestraft worden. De gemeenten kunnen dat zeer ruim interpreteren en bepalen zelf wat overlast is. Dat leidt soms tot bizarre regels en het straffen van onbenulligheden, en de burger weet nauwelijks nog wat wel en niet mag.
De jongerenvoorzitters van vier van de zes regeringspartijen pleitten dan ook voor een nationaal register dat alle vormen van overlast samenbrengt.Het is namelijk niet gemakkelijk te bepalen wat overlast juist is en zeker niet om bij te houden wat in een welbepaalde gemeente mag of niet mag.
Op een faceboekpagina werd opgeroepen om aan minister Joëlle Milquet een mail te sturen met de vraag om de reglementen van de 589 gemeentes en 195 politiezones op te sturen. Zo zou men niet voor onaangename verrassingen staan als men eens in een andere gemeente terechtkomt.
Volgens de CD&V is de kritiek op de GAS - boetes vooral ingegeven door de amateuristische regels die her en der in Vlaanderen zijn ingevoerd. Hierna volgen de meest absurde.

Kortrijk: Verboden mensen te beledigen.
Deinze: Het is tijdens carnavalsoptochten verboden opgeraapte confetti te gooien.
Dendermonde: Verboden om met twee van een waterglijbaan naar beneden te
          glijden.
Antwerpen: Eendjes voederen in het park en sneeuwballen gooien zijn verboden
Beveren: Verboden vogelnesten te verwijderen.
Leuven: Straatmuzikanten mogen niet vals spelen.
Mol: Verboden iemand te laten schrikken.
Hasselt-Zonhoven-Diepenbeek: Niet zitten op bankleuningen, geen kartonnen
     dozen verslepen.
     Enkel sinterklaas, zwarte piet, de Kerstman en de paashaas mogen nog het
     gelaat bedekken.
Lokeren: Het beoefenen van waarzeggen, uitleggen van dromen, kwakzalverij en
     aanverwante praktijken is verboden.
Mechelen: verboden een broodje te eten op de trap van de kathedraal

In het artikel in 'Het Nieuwsblad' over de op 30 mei 2013 goedgekeurde wijziging van de wet over de GAS – boetes, zag ik dat men op een gewenste gemeente kan klikken om te zien of die gemeente daaraan meedoet en welke overtredingen er allemaal bestraft worden.
Voor Middelkerke staat, spijtig genoeg, enkel aangegeven dat ze meedoen.
Ik heb dan ook via de korpschef van onze politiezone, die mij doorstuurde, aan de gemeentesecretaris gevraagd wat het Middelkerks politiereglement voorziet, maar ik mocht spijtig genoeg (nog?) geen antwoord ontvangen. Als men op het net dat reglement opvraagt, dan krijgt men ‘De pagina die u zoekt is ofwel verwijderd, of van naam veranderd of is tijdelijk niet beschikbaar.'
Men zal er zeker nog aan bezig zijn! Ik geeft toe dat ik het wat laat gevraagd heb.

Ik heb al eens een artikel geschreven (zie map ‘Dijk en Strand’ – Welkom aan de Toerist) over wat al dan niet verboden is op de stranden van de badplaatsen. Ook dat loopt fel uiteen. Zo is bij ons het gebruik van draagbare radio’s, cassetterecorders en draagbare televisietoestellen verboden. Ik troostte de Middelkerkse toerist toen met het feit dat sommige andere badplaatsen veel strenger zijn. Vaak mag je daar niet luid roepen, zingen, fluiten of op een trompet spelen. De ijsverkoper mag er slechts zijn waar met gedempte stem aanprijzen. In één plaats verbieden ze zelfs te schelden. In een andere plaats zijn ook piano’s verboden. In nog een andere is het niet toegestaan om vuurwapens af te vuren. Bij ons mocht dat toen allemaal wel, want het werd niet verboden.

De scheiding der machten is in gevaar
Volgens sommigen zijn de GAS - boetes een aanslag op de fundamenten van onze rechtsstaat. Door de versmelting van wetgever en rechter in één instantie wordt de scheiding der machten uitgehold. De sanctie - ambtenaar van de gemeente is zowel rechter als vorderend magistraat en wordt nu ook nog bemiddelaar', zegt Nico Paelinck.
Sommige vragen zich af wie de rechtzoekende burger dan nog beschermt tegen de willekeur van de burgemeester - rechter?

Leeftijdsgrens viseert jongeren
De leeftijdsgrens voor GAS - boetes naar veertien jaar verlagen is erg omstreden. Veel organisaties die met het welzijn van jongeren en kinderen bezig zijn, waaronder Unicef, vinden dat kinderen met die boetes kunnen gestraft worden voor gedrag dat vroeger als normaal werd aangezien. De boetes zouden niet in overeenstemming zijn met het kinderrechtenverdrag.

Moeilijk aan te vechten
In de procedure kan 'een verdachte' zijn zaak schriftelijk of mondeling verdedigen bij de GAS - ambtenaar.Wie dan effectief een boete krijgt, kan die aanvechten bij de politierechter. Voor personen tussen 16 en 18 jaar moet het dossier naar de jeugdrechtbank.Maar de verdediging is moeilijk, omdat de GAS - wet buiten de bestaande strafwetgeving staat. Een boete aanvechten kost natuurlijk ook geld en tijd.

De goedgekeurde GAS – wetgeving rammelt langs alle kanten
Het is een trieste dag voor de rechtsstaat, de democratie en het middenveld.
Rechtswaarborgen ontbreken, rechtszekerheid kan niet gegarandeerd worden, de scheiding der machten glijdt verder af en kinderen van 14 komen in het vizier. Allemaal zonder ernstige evaluatie van de huidige wetgeving en zonder grondig onderzoek. Wanneer experts en middenveldspelers vroegen om gehoord te worden, was daar geen tijd voor.

Jongeren worden te vaak met overlast geassocieerd
Als twintig jongeren een plein terroriseren, dan verkopen ze natuurlijk overlast. Als ze met drie op een bankje net iets te luidruchtig te keer gaan, dan is dat niet het geval. Jongerengedrag wijkt soms af, het stoort sommigen vaak en het kan in een aantal gevallen effectief leiden tot overlast. Toch kan de administratieve sanctie nooit bedoeld geweest zijn om een verbod op adolescentie in te voeren via een alternatief rechtscircuit dat zich onttrekt aan de gangbare democratische controle.
Kattenkwaad en storende overlast mogen niet verward worden!

Om de protesten af te sluiten laat ik jullie even de tekst lezen van het liedje dat een moeder schreef om te protesteren:

Lieve schat, ik moet eens met je praten
in je opvoeding zitten wat gaten
‘k heb je veel leugens verteld bovendien
van alles wat ik je heb geleerd
was blijkbaar toch wel wat verkeerd
het spijt me dat ik dat nooit heb gezien
want je mag je niet verkleden schat
luid zingend lopen door de stad
geen broodjes eten op de trappen van de kathedraal
als je lachen wil, zonder geluid
ben je vrolijk, ‘k wil niet dat je fluit
dat kost te veel centjes allemaal
vergeef me maar dat ik je stimuleerde
om gek te doen, je zelfs leerde
op je bezemsteel verder te vliegen dan ons huis
en jij dan naar de bakker vloog
in je beleving ging je echt wel hoog
stralend lachend met een brood kwam je weer thuis
maar je mag nu niet meer vliegen schat
die bezemsteel hebben we gehad
brood zullen wij wel met de wagen halen
fantasie is niet meer toegestaan
met hekserij is het voorgoed gedaan
voor vrolijkheid moet je voortaan betalen

Besluit
Verdraagzaamheid is natuurlijk aangewezen. Wij zijn ook jong geweest en we zijn allemaal wel eens ons boekje te buiten gegaan. Ik ben echter van mening dat GAS – boetes een teken van zwakheid zijn. Beschikken de ouders, de leerkrachten en de wijkagenten dan niet meer over het nodige gezag om de jeugd in toom te houden? Kennen ze nog wel de normen die het onderscheid moeten aangeven tussen kattenkwaad en ernstige overlast. Is er wel voldoende samenwerking tussen de verantwoordelijken? Waarom worden de ernstige feiten niet door de overkoepelende overheid vastgelegd en waarom tenslotte laat men een kinderrechter niet gewoon zijn werk doen en echt onhandelbare jongeren kordaat tot de orde roepen?

Bronnen
Opiniestuk van Bart Eeckhout in ‘De’ Morgen’ van 29 mei 2013: “Stop de verGASsing, nu het nog kan
Artikel in ‘De Standaard’ van 30 mei 2013 door jvt “De pro's en contra's van de GAS - boetes”
Artikel in ‘Het Nieuwsblad’ van 31 mei 2013 door Mark Maes: ‘GAS - boetes voor jongeren vervangen door
         taakstraffen’
Artikel in ‘Gazet van Antwerpen’ (overgenomen van Belga) op 31 mei 2013: “Vlaamse Jeugdraad enorm 
         verontwaardigd over goedkeuring GAS - wet “
Artikel in ‘Gazet van Antwerpen’ van 31 mei 2013: “GAS - boetes mogen geen vrijgeleide voor willekeur zijn”
Artikel in ‘Het Nieuwsblad’ van 30 mei 2013 “Dit zijn de gekste GAS - boetes”
http://www.vvsg.be/veiligheid/bestuurlijke%20handhaving/gas/pages/welkomgas.aspx
http://www.vandaag.be/bizar/126813_moeder-maakt-liedje-tegen-gasboetes-video.html
https://www.facebook.com/events/475776705830135/

10-06-2013, 00:00 Geschreven door stammer
Reageren (0)