Waarom die vraag?
Omdat ik zeer verbaasd was toen ik burgemeester Landuyt hoorde beweren dat de gemeente ‘financieel zeer gezond was’. Ik twijfelde daar namelijk aan met al die overdreven hoge uitgaven die het huidig bestuur doet. Daarom nam ik mij al geruime tijd voor die financiële toestand eens grondig te bestuderen.
Bronnen zijn daarvoor in voldoende mate beschikbaar. Vooreerst bestaan er databanken bij het Agentschap Binnenlands Bestuur van de Vlaamse regering. In samenwerking met hun studiedienst (SVR) werden van de 308 Vlaamse gemeenten profielschetsen opgemaakt. Deze bevatten gegevens over de gemeente in alle domeinen, waaronder dus ook deze over bestuurskracht, zoals dat zo mooi heet.
Professor Herman Matthys, docent publieke financiën aan de universiteiten van Gent en Brussel, hield de afgelopen dagen de financiën van onze gemeenten tegen het licht. Hij baseerde zich daarvoor eveneens op bovengenoemde databanken. De recentste gegevens komen uit de gemeenterekeningen van 2010.
Zijn resultaten werden gepubliceerd in ‘Het Laatste Nieuws’.
Sommige linkse journalisten twijfelen aan zijn resultaten.
Ook onze lokale CD&V afdeling maakte zich zorgen over de gemeentelijke financiële toestand in hun tweemaandelijks partijkrantje (jaargang 11 mei-juni 2012) en dat was voor mij het sein om eens aan mijn grondige studie te beginnen.
Ik zal de cijfers van Middelkerke bespreken, natuurlijk, maar deze tevens vergelijken, daar waar dat zinvol is, met deze van de andere kustgemeenten, behalve Oostende.

Het oordeel van de CD&V Middelkerke
Door gewezen eerste schepen Liliane Pylyser-Dewulf en haar voorzitter Wim Desender, werd berekend hoeveel de totale schuld van de gemeente in 2012 zal bedragen. Zij kwamen tot het besluit dat die zal stijgen met 32%, namelijk van 42 miljoen euro naar bijna 56 miljoen euro.
Ook de werkingstoelage aan het OCMW zal vanaf 2013 drastisch verhogen; dit komt door de opening van het nieuwe rust- en verzorgingstehuis en de aanwerving van het nodige extra personeel.
Zij beweren daarbij dat de aanleg van de ondergrondse parking en vernieuwde markt in Middelkerke met een leasingproject, af te betalen vanaf 2013, daarvan aan de basis ligt. Rekening houdend met de verkoop van ondergrondse garages en met subsidies, zou dat project toch nog altijd 16 miljoen euro bedragen.
Bij leasingprojecten moeten de budgetten maar ingeschreven worden op het moment van oplevering, dus eind 2012.
Bovendien zou er in de begroting 2013 13 miljoen euro moeten ingeschreven worden om Middelkerke beter te beschermen tegen de impact van stormvloeden en de eventuele 1000-jarige storm.
De CD&V is van mening dat de huidige meerderheid eigenlijk haar twee prestigeprojecten gewoon door de volgende bestuursploeg laat betalen.
Begin 2012 zou het gemeentebestuur een brief van de provincie gekregen hebben om hen erop te wijzen dat het financiële evenwicht gevaar loopt als de schulden niet drastisch naar omlaag gaan. En aangezien er integendeel enkel sprake is van toename van de schuld …
De huidige meerderheid mag eigenlijk nog van geluk spreken, volgens de CD&V, dat de interesten historisch laag zijn, maar dat had de Open VLD wel niet voorzien.
Nochtans namen de inkomsten enorm toe: de opcentiemen stegen in 2006 van 1600 naar 1750 (boven het gemiddelde van een middelgrote gemeente), de inkomsten uit de 2^de verblijven namen een hoge vlucht en in tegenstelling tot buurgemeenten Koksijde en De Panne blijft er nog altijd een aanvullende personenbelasting van 5%. CD&V Middelkerke pleit er daarom voor de geïnde belastingen optimaal aan te wenden, prioriteiten te stellen, overbodige uitgaven te schrappen.

Cijfers voor Middelkerke
Ziehier de cijfers voor 2010 en daar waar beschikbaar deze voor 2000 en 2006 en 2012

*Uitstaande schuld is de som van de leningen ten laste van de gemeente, leasingschulden, diverse schulden op meer dan een jaar en aflossingen van leningen
**Gewone dienst (begrotingsrekening): omvat courante ontvangsten en uitgaven, die noodzakelijk zijn voor de normale en dagelijkse werking van de gemeente. Hoewel er geen rekening gehouden wordt met de buitengewone ontvangsten en uitgaven , behoren de aflossingen van leningen en intrestbetalingen tot de gewone dienst. ***Buitengewone dienst (begrotingsrekening): omvat de ontvangsten en uitgaven (leningen, investeringen) die een invloed hebben op de omvang van het gemeentevermogen.
**** De investeringen zijn ontleend aan de buitengewone dienst. Bovendien zijn in de investeringscijfers niet alleen het eigen dienstjaar, maar ook overgedragen kredieten vorige dienstjaren en nieuwe kredieten vorige dienstjaren inbegrepen. Ten slotte gaat het bij de investeringen over aanrekeningen, dat wil zeggen daadwerkelijke uitgaven op basis van de gefactureerde uitgaven.
***** . VTE = combinatiecijfer voor deeltijds en voltijds tewerkgestelde

Vergelijking met zeven andere kustgemeenten Excl Oostende

*VTE = combinatiecijfer voor deeltijds en voltijds tewerkgestelden
** Gemeentefonds
Wat een gemeente (en een OCMW) krijgt uit het Gemeentefonds, hangt van heel wat factoren af. Ten eerste is er natuurlijk het bedrag van het Gemeentefonds als geheel (1.959 miljoen euro in 2010).
Een tweede factor zijn de verdeelcriteria, met een reeks voorafnames voor grote steden, centrumsteden, provinciale steden en kustgemeenten en verder sociale criteria, criteria met betrekking tot de centrumfunctie, de open ruimte en de fiscale draagkracht.
Wat een bestuur krijgt, hangt daarbij niet alleen af van de eigen score op een bepaald criterium, maar ook van de scores van alle andere gemeenten.
Een derde factor is de garantieregeling. Die bepaalt dat geen enkele gemeente minder mag krijgen dan de som van de oude fondsen in 2002. Wie door de verdelingsregeling dat bedrag niet haalt, krijgt een aanvulling die gefinancierd wordt door de andere besturen.
Het vierde en laatste element is de bestraffing voor gemeenten met te lage aanslagvoeten. Besturen die niet ten minste 700 opcentiemen onroerende voorheffing en 5% aanvullende personenbelasting heffen, krijgen minder uit het Gemeentefonds. Wat van hen wordt afgenomen, wordt weer verdeeld onder de andere gemeenten.

Mijn commentaar

Algemene bemerkingen
Aangezien de Open VLD nu bijna twee legislaturen aan de macht is, kunnen argumenten zoals ‘wij hebben er de laatste maanden toch iets aan gedaan’ niet aanvaard worden.
In verschillende domeinen hebben zij de uitgaven en belastingen in de eerste legislatuur zo fors laten oplopen zodat een vermindering tijdens de tweede wel aangewezen was.

Belastingen
De aanvullende belastingen op de personen werd in de eerste legislatuur verhoogd van 6,5 naar 7. Hoewel een vermindering naar 5 in 2012 altijd welkom is, kan dat enkel gezien worden als een soort rechtzetting en tegelijkertijd natuurlijk als een verkiezingsstunt, maar niet als een vermindering van de belastingsdruk op de inwoners.. Er werd gewacht tot het einde van de legislatuur om daartoe over te gaan om de kiezers te charmeren.
De opcentiemen of onroerende voorheffing stegen van 1.400 naar 1.750 tijdens de twee legislaturen.
De belasting op de tweede verblijven nam een hoge vlucht en gelijk daarmee de inkomsten voor onroerende voorheffing. Als er onder de burgers van Middelkerke over de hoge uitgaven van deze meerderheid gesproken wordt, dan hoort men wel eens, ironisch, “de tweede verblijvers zullen het wel betalen…”.

Aantal personeelsleden en daaruit voortvloeiende personeelskosten
Het minste wat gezegd kan worden, is dat onze gemeente rijkelijk van personeel voorzien is. Voor de gemeente zelf is enkel de getalsterkte van Koksijde en Knokke-Heist, de zogenoemde elitebadplaatsen, hoger dan de onze.
Dat het personeelsbestand tijdens de tweede legislatuur met 12 eenheden verminderd werd, kan nauwelijks als een afbouw beschouwd worden.
Voor het OCMW personeel, gezien per inwoner, heeft enkel Blankenberge meer leden, waaruit natuurlijk ook voortvloeit dat onze gemeente in de kosten daarvan, per inwoner dan, enkel voorafgegaan wordt door Koksijde.
Professor Matthys beschrijft de personeelskosten in Middelkerke dan ook als VEEL TE HOOG.

Uitgaven vs Ontvangsten
Er werd in 2010, voor gewone en buitengewone dienst samen, meer uitgegeven dan er binnenkwam. Men kan dat moeilijk het werk van een goeie huisvader noemen.

Schuld per inwoner
Het maakt ons eigenlijk niets uit, maar Koksijde, waar de hoogheidwaanzin weelderig tiert en dat wel eens als voorbeeld diende voor onze burgemeester, heeft veruit de hoogste schuld per inwoner van Vlaanderen, namelijk 5.335 euro. Alhoewel ‘onze’ schuld van 2006 naar 2010 verminderd werd met 373 euro per persoon, kan dat niet opwegen tegen de verhoging met 643 euro van 2.000 naar 2.006. Middelkerke bekleedt de vierde plaats na Koksijde, Nieuwpoort en Blankenberge.

Score
Begrotingsspecialist Prof Herman Matthys geeft de gemeente 4 op 10 voor haar financieel beleid.

Wie durft daar nu nog spreken van ‘goed bestuur’?

Bronnen
CD&V Direct 16 april 2012
http://lokalestatistieken.be
http://www.binnenlandvlaanderen.be
http://aps.vlaanderen.be/sgml/largereeksen/5552.htm
http://aps.vlaanderen.be/lokaal/pdf/gemeente-2012/Nieuwpoort.pdf
http://aps.vlaanderen.be/lokaal/pdf/gemeente-2012/Koksijde.pdf
http://aps.vlaanderen.be/lokaal/pdf/gemeente-2012/DePanne.pdf
http://aps.vlaanderen.be/lokaal/pdf/gemeente-2012/Bredene.pdf
http://aps.vlaanderen.be/lokaal/pdf/gemeente-2012/Blankenberge.pdf
http://aps.vlaanderen.be/lokaal/pdf/gemeente-2012/Knokke-Heist.pdf
http://aps.vlaanderen.be/lokaal/pdf/gemeente-2012/DeHaan.pdf
http://aps.vlaanderen.be/lokaal/pdf/gemeente-2012/Middelkerke.pdf
http://binnenland.vlaanderen.be/financi%C3%ABn/fondsen