Middelkerke is een wielergekke gemeente. Of is het eerder een wielergek gemeentebestuur? Of is het een wielergekke groep inwoners met aan het hoofd de wielergekke sportschepen Johnny Devey?
Burgemeester Janna Rommel-Opstaele en schepen Devey dromen er al jaren van dat hun gemeente ooit het startschot zal mogen geven of een eindspurt meemaken van een uiteraard vlakke rit in de ronde van Frankrijk.
In mijn dagblad lees ik dat ze er blijven voor inzetten, zelfs al hebben ze er voor 2014 weer naast gegrepen, ten voordele van Ieper, die de start van de vijfde rit mag organiseren. Moeten we dat ‘inzetten’ beschouwen als ‘gokken’ of mag Middelkerke er inderdaad verder op blijven rekenen, dat hun droom ooit bewaarheid wordt? In 2015 al, hopen zij. De Tour start dan in Utrecht om vervolgens wellicht door ons land te komen.
Laten wij even alle facetten van hun droom en van de organisatie op een rijtje zetten.

In welke wielerorganisaties heeft Middelkerke nu al één of meerdere voeten?
De grote trots van Devey is natuurlijk de Noordzeecross veldrijden waarvan hij erelid of werkend lid of toegetreden lid is.
Als jullie daar meer over willen weten, dan kan dat in twee van mijn vorige artikels, uiteraard in de map ‘Sport’.
Op 24 februari 2013 beschreef ik mijn wedervaren op de cross op 16 februari 2013 en op 23 september 2013 maakte ik de eindbalans ervan op. Ik zocht zo goed mogelijk alle kosten op en kwam tot een eindresultaat van bijna 70.000 euro. Ik ben er echter zeker van dat het wel nog een stuk meer zal geweest zijn.

Middelkerke was ook al 11 jaar na elkaar, vanaf 2003, de startplaats van de Driedaagse van De Panne – Koksijde. Ik heb die start twee keren bijgewoond en jullie kunnen daarover mijn relaas lezen van 4 april 2010 en van 3 april 2011. In 2014 start de wedstrijd opnieuw in De Panne. Het organisatiecomité beweert dat Middelkerke niet meer geïnteresseerd was omdat het niet paste in hun budget.
Er is wel nog een doortocht van Middelkerke voorzien.

De organisatoren van de driedaagse van West-Vlaanderen hebben zopas met het gemeentebestuur van Middelkerke een nieuwe overeenkomst bereikt om de eerste rittenkoers van het seizoen nog tot 2016 in onze badplaats te laten starten met een proloog. Die vindt volgend jaar plaats op 7 maart. De eerste rit vertrekt uit Brugge. Mijn waarneming bij vorige edities was dat het deelnemersveld nogal zwak was en weinig grote namen voorstelde, wat de wedstrijd vanzelfsprekend minder aantrekkelijk maakte.
Behalve in de deelgemeente Middelkerke zelf, staan ook nauwelijks toeschouwers langs de omloop van de proloog.

De doortocht van Gent-Wevelgem
Die is nauwelijks het bekijken waard. De echte koers begint pas veel later en bij ons rijdt een volledige groep met keuvelende renners voorbij.

Zoals ook al eens in 1958, beleefde Middelkerke op maandag 9 juli 2007 de doortocht van de Tour de France. Het ging om de rit van Duinkerke (F) naar Gent, met een tussensprint ter hoogte van de Heidestraat en een bevoorradingszone in de Spermaliestraat. Het gemeentebestuur vatte dat, zoals altijd, groots op. Het moest een onvergetelijk feest worden: er werden zwaaivlaggetjes en gele petjes uitgedeeld, de ganse gemeente werd geel bevlagd/gekleurd. Op het plein van Westende waren drankkraampjes en tafeltjes opgesteld.
De publicitaire karavaan, tussen 13u36 en 13u58, werd tussen 15u09 en 15u41 gevolgd door de renners. Een flits … en het was voorbij.

Op 10 augustus 2013 werd het dernycriterium van Lombardsijde georganiseerd. Sympathiek, maar een echte wedstrijd is er niet te zien en de spanning is ver te zoeken.

 Op 6 juli 2013 had de kwarttriatlon plaats moeten grijpen, maar dat ging niet door. De organisatie zou nu de nodige tijd nemen om het concept voor 2014 te herwerken zodat de uitstraling naar deelnemers en publiek toe, opnieuw het niveau van de jaren 2000 kan halen.

Ik heb nu ook vernomen dat de gemeente de ‘Tour de l’Eurométropole’ vroeger ‘Circuit Franco Belge’, ook nog ‘Tour de Wallonie’ subsidieert. In 2013 was er een aankomst voorzien in Nieuwpoort, voorafgegaan door enkele plaatselijke ronden. Het is een kleine rittenwedstrijd die van 2 - 5 oktober 2014 zal verreden worden.

Wat is eigenlijk de meerwaarde van heel dat wielergebeuren voor Middelkerke?
In oktober 2013 verklaart sportschepen Devey in ‘Het Nieuwsblad’ over de Noordzeecross: “Met 600.000 tv-kijkers en ruim 15.000 betalende toeschouwers zorgt dat wielerevenement telkens voor een enorme toeristische en economische meerwaarde. Wielrennen is en blijft een sport van het volk, laat ons dat niet vergeten. Dat daaraan een prijskaartje hangt, is vanzelfsprekend, maar de return is navenant. Wat men ook moge beweren, het wielergebeuren zorgt voor een grote meerwaarde in Middelkerke”.
Ook de gemeentesecretaris schreef mij destijds dat de publiciteit voor de gemeente een handelswaarde heeft van ‘wellicht honderdduizenden euro’s’.
Eigenlijk is de cross op zich een slecht voorbeeld voor wat zij beweren. Ik heb dat al proberen te ontzenuwen in mijn balans van de cross. Misschien ben ik wel bedoeld met ‘wat men ook moge beweren’?
Aangezien er gegeten en gedronken wordt op de omloop, zowel door VIP’s als door het plebs, kan men bezwaarlijk beweren dat de plaatselijke horeca/ economie daarvan profiteert, wel de organisatoren natuurlijk.
‘s Avonds was er dan nog de prijsuitreiking in het casino, dat wel profiteert, maar de andere horecazaken toch niet?
Ik was één van de talloze toeschouwers die onmiddellijk na de cross op mijn tram stond te wachten.
Ik schreef ook al eens dat het Epernayplein tien minuten na de start van de driedaagse van De Panne opnieuw leeg was, neen niet om de horecazaken te gaan vullen, maar naar het openbaar vervoer en naar de persoonlijke wagens. Natuurlijk zijn er een paar van de omliggende cafés of tearooms die zoals de ‘Manderlay’ hun 14 tafeltjes gevuld kregen maar dat is het spreken niet waard.
De hotels hadden er niets aan want ik stelde namelijk vast op de website van de driedaagse dat geen enkele ploeg één van de drie nachten doorbracht in een Middelkerks hotel. Ze trekken uiteraard vooral naar De Panne, maar ook naar Gent, Kortrijk, Koksijde, Drongen, Nazareth, Wetteren, Oudenburg, Doornik, Waregem, Aalst, Erpe-Mere, Oostende, Deinze of Deurle.
Men kan zich nu afvragen of de doortocht van zo’n koers nog wel de moeite loont om daaraan centen te besteden.
Ik las zojuist dat de Limburgse gemeente Heers geen doortocht meer wil van de Eneco Tour … wegens te duur. De blauwe burgemeester vindt namelijk dat besparingen noodzakelijk zijn en dat de wedstrijd de lokale middenstand geen extra opbrengsten oplevert.
En dan wordt van die Limburgers gezegd dat ze traag zijn. Van begrip alleszins niet!

Het dernycriterium in Lombardsijde heeft zeker geen meerwaarde voor de lokale economie. De organisatoren sluiten overeenkomsten met de uitbaters van allerlei kraampjes en de lokale handelaars, voor zover die er nog zijn op de omloop, krijgen geen kansen.

Wat de ronde van Frankrijk betreft: dat is natuurlijk het grootste wielerevenement.
Dat kan dus uiteraard wel wat meer volk aantrekken. Alle ritten van de tour zijn zo opgevat dat de renners in de late namiddag aankomen en ’s anderendaags op een andere plaats vertrekken. In het beste geval, vóór of na de koers, zou de karavaan dus 1 avond en nacht in Middelkerke vertoeven.
Heeft Middelkerke wel de nodige hotels? Ik vrees van niet. Zelfs al wordt beweerd dat er gaan bijkomen, zal moeten blijken of die hotels qua sterren beantwoorden aan de wensen van de heren renners en hun gevolg. Doen die het wel voor minder dan vier sterren?
Wie heeft dan eigenlijk wel baat bij zo’n organisatie? De sponsors natuurlijk, die daarvoor ons belastingsgeld gebruiken. En verder? Is het niet enkel de horeca die daarvan profiteert? Niet alle inwoners zijn immers wielergek.
Waarom moeten wij absoluut een wielergemeente worden? Omdat het zo’n ‘zuivere’ sport is? Het is de 'sport van het volk', zegt Devey. Hoeveel procent van dat volk zou hij bedoelen? Is het gerechtvaardigd dat zo’n groot gedeelte van het budget besteed wordt aan wielrennen?
Als de horeca-uitbaters er echt baat bij hebben, dan moeten zij misschien een deel van de kosten dragen?
Als de gemeente mordicus wil blijven beweren dat die wielerwedstrijden een enorm economisch en toeristisch belang hebben, dan zouden ze toch wel eens met cijfers moeten boven water komen.
Kopen of huren de mensen een huis of appartement in Middelkerke omdat daar veel wielerwedstrijden ingericht worden? Hebben ze daardoor Middelkerke leren kennen?
Misschien moet daarover eens een wetenschappelijke enquête uitgevoerd worden?

Hoe vaak mocht ons land de tourkaravaan of het tourcircus verwelkomen?
Hieronder vinden jullie de ritten op Belgische bodem in de voorbije vijfentwintig jaar. 

Hoe zijn Ieper en Waregem er in geslaagd de tour naar hun stad te halen?

Ieper
Het is vooral oud-premier Yves Leterme die daarvoor het lobbywerk heeft verricht.
Leterme: "Het is een werk van jaren geweest. Ik heb al lang een goed contact met Tour-organisator ASO. Daar is later het contact bijgekomen met de parcoursbouwer, die nog voor de ploeg van Jef Braeckevelt reed. Voor de rest los je af en toe eens iets op voor die mensen. Dat creëert banden en dan gaat het zoals met zo veel: als je elkaar een plezier kunt doen, gebeuren zulke dingen uiteindelijk."
Bovendien zal de herdenking in het kader van de eerste wereldoorlog in Ieper ook wel een rol gespeeld hebben.
De Ieperse burgemeester zag nog andere troeven: "Ieper is een fantastisch mooie stad om zo'n start te organiseren. We hebben de afgelopen jaren al enkele wedstrijden gehouden en getoond dat we dit aankunnen."

Waregem
“De keuze voor Waregem was niet vanzelfsprekend”, beweren ze daar. Er werden uit Vlaanderen eveneens kandidaturen voor aankomst en/of startplaats ingediend door Antwerpen, Bilzen, Brugge, Deinze, Gent, Heusden-Zolder, Knokke-Heist, Kortrijk, Mechelen, Middelkerke, Poperinge, Roeselare, Veurne, Vilvoorde en Werchter-Rotselaar. Na het uitstippelen van het parcours van de Tour bleven toen enkel nog Brugge, Deinze, Gent, Kortrijk, Roeselare, Waregem en … Middelkerke over.
Dat het Waregem werd, hadden ze te danken aan de vriendschap die ploegleider Jef Braeckevelt had met de afscheidnemende tourbaas. 
Ik vrees dus dat ereburger Freddy Maertens voor die ‘vriendjespolitiek’ niet groot genoeg is en in zijn onderhandelingen met de tourdirectie wat te licht uitvalt, niettegenstaande zijn palmares in die rittenwedstrijd.
Hopen dat na Ieper in 2014 alweer voor een West-Vlaamse gemeente zal gekozen worden in 2015, lijkt mij ook wat optimistisch.

Hoeveel kost het?
Natuurlijk verkrijgt men zoiets niet gratis. Al naargelang de bron lees je allerlei bedragen.
Schepen Dominique Dehaene van het kartel CD&V/N-VA in Ieper: "Er geldt sowieso een vaste fee die betaald moet worden om als stad deel te nemen aan het Tour de France - parcours. Om een rit te laten vertrekken zal dat bedrag ongeveer 80.000 euro bedragen en om een rit te laten aankomen hangt het bedrag rond de 120.000 euro. Daarnaast valt het nog af te wachten welke extra kosten erbij zullen komen."
De organisatiekosten zijn daar uiteraard niet inbegrepen.
De start van de ronde kost natuurlijk nog veel meer. Utrecht zou 10 miljoen euro moeten ophoesten om startplaats te mogen zijn. Het bedrijfsleven betaalt daarvan wel de helft.
Toen Brugge zich in 2004 kandidaat stelde, rekenden ze als kostprijs voor het Tour-evenement op 200.000 tot 250.000 euro. Dat zal 10 jaar later heel wat meer zijn!
De gemeente Middelkerke schrijft in zijn begroting voor 2014 de bedragen in die ze voorziet als steun/ subsidie voor de verschillende wedstrijden: 35.000 euro voor de Driedaagse van West-Vlaanderen, 30.000 euro voor de Noordzeecross en 30.000 euro als toelage voor TV/vzw Cyclocross, 30.000 euro voor het dernycriterium, 30.000 euro voor ‘Tour de l’Eurométropole’, 15.000 euro voor doortocht Driedaagse van De Panne (dat laatste onder voorbehoud)…
Zelfs al vinden we dat nu al veel, dan moeten we weten dat dit niet de totaalbedragen zijn die aan die wedstrijden besteed worden. Daar komen nog heel veel organisatiekosten bij: politie, werklieden gemeente, brandweer, …
Ik zou wel eens jullie mening daarover willen kennen, maar ik persoonlijk vind dat al die uitgaven samen de spuigaten uitlopen.

Besluit
Als we lezen dat een start of een aankomst van de Ronde van Frankrijk de ‘ultieme droom’ is van ons gemeentebestuur, hoe mogen we dat dan opvatten?
‘Ultiem’ betekent ‘allerlaatste, uiterste”. Houdt het daar dan mee op?
Daarmee bedoel ik dus enkel dat ‘redelijkheid’ hier ten zeerste aangewezen is.

Bronnen
Artikel in ‘Het Nieuwsblad’ van VLN op 24 oktober 2013