Ik schreef al drie artikels over het terrein op de hoek van de Hofstraat en de Voetbalstraat in Westende-dorp. Jullie kunnen die lezen in de map ‘Natuur’. Waarom die extra aandacht? Sinds ik negen jaar geleden begon met het publiceren van blogartikels, heb ik me dunkt toch al voldoende aangetoond dat ik hou van de natuur. Te weinig mensen (Westendenaars in dit geval) zijn daar, spijtig genoeg, voor te vinden!
Over welk terrein gaat het eigenlijk? Misschien is het wel nuttig dat ik nogmaals de (rijke) geschiedenis ervan oprakel. Er zullen toch nog wel wat Westendenaars zijn die zich daar één en ander van herinneren? ‘Heel lang’ geleden (in 1941) was daar het voetbalterrein van Racing Westende, van een ploeg met o.a. wijlen Georges Bloes, Henri Tack, … Daarna diende het terrein, tot ergernis van de omwonenden, tot opslagplaats, ja zelfs tot stort. Weten jullie nog dat daar ooit een voetbalterreintje was met twee minidoelen… en daarna een speelplein voor kinderen? Het is gelegen in de Hofstraat juist voorbij de volkswoningen “d’Yzercloove”.
En toen legde de gemeente er in 2013 een landschapspark aan… Het bestuur wilde daarmee zorgen voor ‘een mooie, maar ook uitdagende en leerrijke overgang’ tussen de woonwijken langs de Hofstraat en het aangrenzende polderlandschap. In een natuurgebied moest op een perceel van 15.000 vierkante meter, met natuurgetrouwe materialen, een park ontstaan met daarin volgende elementen: een groot evenementengazon afgebakend door taluds, picknick- en zitruimtes op verhoogde houten plankenvloeren langs de randen, een uitzichtpost met mooi uitzicht over het park, een amfitheater met daarvoor een kleine arena dat mede een kleurige indruk moest geven dankzij muurbloemen. en het landschap en voorzieningen voor jongeren zoals een heus tienernest. Er werd een boomgaard aangeplant met enkele vergeten fruitrassen zoals appels, peren, mispels en kweeperen. Daar tussendoor moesten zich paadjes slingeren, beschermd tegen onkruid. Janna droomde ervan dat de bezoeker die van een uitdaging houdt, ze op zijn/haar blote voeten zou bewandelen om de verschillende soorten ondergrond letterlijk aan te voelen. De grote zones in het park werden uitsluitend met streekeigen groen uitgerust. Wilde bloemen moesten de volle vrijheid krijgen, kortom alles zou puur natuur worden. Op de hoek van de Sportstraat en de Hofstraat zou een grote zithoek voor minder mobiele mensen ingericht worden. Die zithoek werd mooi geplaveid. Er werd ooit zelfs een fundament gegoten in gewapend beton met de bedoeling er een kaartershuisje op te plaatsen. Aan de omwonenden werd gevraagd wie het chalet gratis wilde uitbaten en koffie maken en serveren, maar er werd misschien uit het oog verloren dat ‘gratis niet bestaat’. Geen vrijwilliger dus en daarom werd maar besloten geen kaartershuisje te plaatsen en het platform weer uit te breken: een langdurig en kostelijk ‘grapje’.
Hoe een goedbedoeld initiatief verwaterde en tenslotte totaal verwaarloosd werd. Niettegenstaande de grote woorden van burgemeester Janna, was ik wel voor de idee te vinden. Ik bracht dus een eerste bezoek aan het park in december 2013. Aangenomen dat er nog enkele onvolkomenheden waren, en dat alleen regelmatig onderhoud het park bezienswaardig zou maken, mocht ik op dat tijdstip nog niet al te veel verwachten van de groei en bloei in het park. Het leek me dus logisch eens terug te gaan in de bloeimaand mei. Op enkele plaatsen begonnen bloemen kleur te geven aan het park vooral dan de boterbloem, het madeliefje en de papaver. Je kon al zien dat er heel veel onkruidbloemen bestaan en dat die mooie kleuren hebben. Je kon ook al een begin van verwaarlozing zien aan de verschillende onderdelen en zeker aan de paadjes, waarvoor het beschermend doek zijn verwachte rol niet vervulde. Omdat ik begin november 2015, bij het voorbijrijden, tekens zag van verdere verwaarlozing, bracht ik een derde bezoek. Ik zag al onmiddellijk dat het ‘park’ helemaal niet onderhouden werd zoals het hoort en dat veel voornemens nog steeds niet tot uitvoering gebracht waren. In mijn besluit stelde ik dan ook voor dat het park maar beter kon opgedoekt worden. Ja, als het toch niet onderhouden werd en als er niemand daarin geïnteresseerd bleek te zijn!!
En toen werd het landschapspark een ‘wilde wijk’ Middelkerke gaat prat op zijn kwalitatief, gestructureerd, doordacht participatiebeleid. In de gemeente bestaan vijf lokale bewonersgroepen, verdeeld over het hinterland: Slijpe, Sint-Pieterskapelle, Schore, Leffinge en Mannekensvere. Lees daarover mijn artikel van 28.12.2015 ‘Is Middelkerke wel degelijk goed bezig?’ (in de map ‘Milieu’) Een voltijdse aangestelde participatie-ambtenaar is het aanstuur- en aanspreekpunt van die bewonersgroepen. Het koepelorgaan voor heel Vlaanderen heet ‘Dorpsbelangen’. Werd Westende-dorp, samen met Lombardsijde en Wilskerke, uit het oog verloren? Of behoren die niet tot het hinterland? Het is inderdaad een feit dat hier in het dorp een nieuw initiatief, op hetzelfde gebied, moest genomen worden door de provincie vooraleer men zich bewust werd van het feit dat Westende-dorp misschien ook wel eens zou willen 'participeren'. Opdracht werd gegeven aan ‘De Batterie’, een sociaal-artistieke organisatie uit Brugge, om een gemeenschapsvormend project op te starten, dat ‘Wilde Wijken’ genoemd werd. De Batterie koos voor een wijk waar de ontmoeting tussen jong en oud nog geen evidentie was. In Westende-dorp werd er dus zo één gevonden. De Batterie besloot hier zijn tenten een jaar lang op te slaan. Het was/is de bedoeling een poging te doen om in de leefwereld van alle buurtbewoners te kruipen om zo de passies, hobby’s of vraagstukken in de wijk bloot te leggen en een echte wisselwerking met de bewoners te creëren. Je zou ook kunnen zeggen dat er geprobeerd wordt om een ‘warme’ wijk te creëren waarin de mensen dichter bij elkaar gebracht worden. Voor zoiets is natuurlijk de hulp van en de samenwerking met de gemeente noodzakelijk en die bekwamen ze ook, logischerwijze eveneens via de participatie-ambtenaar. Is dat nu een concurrent van ‘Dorpsbelangen’? Of een aanvulling ervan? Het gemeentebestuur is alleszins van mening dat ‘Wilde Wijken’ perfect past in haar participatiebeleid. Er wordt hier dus ook een permanente wijkraad opgericht, niet enkel om activiteiten te organiseren, maar – om in het verlengde van andere buurtcomités – in samenspraak met het gemeentebestuur duurzame initiatieven te nemen die het leven in de buurt beter maken.
De start Het project werd opgestart in maart 2016. De Batterie ging toen op pad, samen met de leerlingen van de lokale scholen, om de buurtbewoners te leren kennen. Die studieronde mondde uit in een ‘letterlijk’ portret van de buurt dat nu prijkt naast het voetbalpleintje.
Het buurtfeest op 19 maart was tevens de aanzet tot een nieuwe stap in het project. Eerst en vooral werd een artistieke installatie met grafische portretten, fotografie en subjectieve kaarten voorgesteld. Het is een samenwerking tussen de bewoners van de wijk en de kinderen van de lagere scholen 'Sint Lutgardis' en de 'Duinpieper' en zij kregen de medewerking van de artistieke organisatie De Batterie.
Daarna namen verschillende bewoners, jonge en oude, het initiatief om iedere woensdag enkele projecten uit te werken.
Op die bijeenkomsten werd er origineel pleinmeubilair gemaakt onder de leiding van een kunstenaar. Tevens werden een petanqueplein en een kruidentuintje aangelegd. Er werd ‘buurtsoep’ gemaakt of er werden pizza’s gebakken in de zelfgemaakte outdoor-oven.
De plaats werd een atelier waar vele handen samen de wei ombouwen tot een dynamische ontmoetingsplek. In het najaar 2016 werkte de Batterie samen met de buurtbewoners verder aan de creatie en inrichting van de Wilde Wei en namen de bewoners het heft in eigen handen. De opening van de multifunctionele container vormt het sluitstuk van deze unieke samenwerking.
Het allerbelangrijkste moet natuurlijk blijven dat de buurtbewoners nu eindelijk hun buren leren kennen. Alle initiatieven komen namelijk rechtstreeks van de bewoners zelf. Jong en oud, groot en klein, iedereen is welkom om mee te denken, om mee te werken en om creatieve ideeën in daden om te zetten.
Op 24 juni 2016 had een groot buurtfeest plaats. Dat was het resultaat van wekenlang intens samenwerken tussen de buurtbewoners om van een verlaten pleintje een mooie ontmoetingsplek te maken.
En… tenslotte de afsluitende vergadering op 18 november 2016
Omdat ik nog geen enkele vergadering noch feest bijgewoond had, wilde ik absoluut even polshoogte gaan nemen op het afsluitend feest, waarvoor aardig wat reclame gemaakt was. Bij mijn aankomst meldde ik mij aan bij enkele verantwoordelijken van ‘De Batterie’ en van het Wijkcomité Westende-dorp. Ik werd er zeer hartelijk ontvangen. Ik was zeer aangenaam verrast door het enthousiasme dat die mensen uitstraalden. Ik had in de verste verten nooit kunnen denken dat zij in het voorbije jaar zoiets zouden kunnen realiseren. Ik wil ze daarvoor van harte gelukwensen. Schijnbaar mochten ze voor verschillende verwezenlijkingen rekenen op de steun van het gemeentebestuur en ook dat mag eens eerlijk en luid gezegd worden. In een grote tent, betaald door de gemeente, was alles voorzien om een aangenaam feest te organiseren: een barbecue, broodjes uit de oven, dranken en … muziek met diskjockey want er zou later in de avond ook nog gedanst worden. Een organisator zei mij terloops dat er enkel nog een toilet en een lichtpunt ontbreekt. Dat moet er toch nog wel bijkunnen! Ik bleef daar tot 18u45, net op het ogenblik dat de burgemeester aankwam. Zij steunt het initiatief schijnbaar ten volle, voor welke reden dan ook, maar ze doet het. Ook de voorzitter van de OCMW – raad, die trouwens in de wijk woont, was aanwezig en natuurlijk ook de participatie-ambtenaar. Toen waren er een dertigtal aanwezigen maar op de foto’s zijn er wel wat meer te zien. Er werden trouwens heel wat foto’s genomen. Ik geef er hier enkele weer, een groepsfoto buiten en een overzicht van de aanwezigen binnenin de tent. Jullie kunnen de rest bekijken op het facebookadres dat in mijn ‘Bronnen’ vermeld staat.
Is dat niet wat te hoog gegrepen? Op de website van ‘De Batterie’ las ik wat meer over de organisatie en hun doelstellingen. Op het gevaar af dat ik misschien niet alles exact zou kunnen weergeven, geef ik hieronder de letterlijke tekst.
De Batterie Onderzoekt Kunst gaat uit van onderzoek en laat ruimte voor experiment. Elk project van de Batterie start met een grondige zoektocht . We laten kunstenaars én deelnemers hun context onderzoeken, de werkelijkheid bekijken en antwoorden hierop begrijpen en formuleren. We leggen de fundamenten voor een sterk inhoudelijk en zoekende kunst die een antwoord biedt op en in relatie staat met onze samenleving. De zoektocht die we met kinderen en jongeren voeren, wordt begeleid door professionele kunstenaars. De Batterie kiest voor kunstenaars die voeling hebben met participatieve werking en die met de jongeren starten vanuit inzicht en beleving en tools aanreiken om samen een artistieke creatie te realiseren. Verbindt De Batterie verbindt op een natuurlijke manier. We verbinden kinderen en jongeren met verschillende achtergronden , uit verschillende culturen, maar met hetzelfde doel: Kunst beleven en creëren. De Batterie verbindt ook buurten en steden. Ze brengt generaties samen. De Batterie verkent en verbindt verschillende kunstvormen en werkt over de grenzen van sectoren heen (cultuur,onderwijs en welzijn). Confronteert De Batterie neemt jongeren mee in de kunsten in al zijn facetten en laten hen deze voelen, beleven of begrijpen. We confronteren hen met voor de hand liggende kunst maar ook met controversiële kunstuitingen. Zo willen we bij hen vragen oproepen, de blik openen, toucheren, activeren en stereotypen doorbreken. We laten hen voelen dat kunst een antwoord is van anderen op onze wereld en willen ook hen stimuleren tot kritisch burgerschap. Vanuit dit oogpunt zien we de confrontatie van kinderen en jongeren met kunst als een essentieel onderdeel van de ontwikkeling van elk individu. Verbeeldt We onderzoeken met kinderen en jongeren nieuwe beeldtalen waarmee ze zich kunnen uitdrukken. We gaan met hen op zoek, leren hen écht kijken, anders kijken en helpen hen om vanuit experiment en ervaring een eigen taal te creëren. We reiken hen de tools aan om een eigen taal te ontwikkelen en zo vorm te geven aan hun kijk op de werkelijkheid. De jongeren worden begeleid door professionele kunstenaars die hen expertise en technieken of vaardigheden kunnen bijbrengen en waarbij in co-creatie het resultaat vorm krijgt. Realiseert De visie van de Batterie impliceert onvermijdelijk de keuze om telkens met sterke artistieke creaties naar buiten te komen. Het laat de jongeren de kracht van kunst ervaren en voelen hoe hun werk het publiek beroert, confronteert en inspireert. Het werken van deze jongeren samen met professionele kunstenaars is een weloverwogen keuze. De Batterie neemt in haar projecten jongeren mee, voor wie kunstbeleving geen evidentie is. We vinden het boeiend en essentieel om ook deze jongeren een stem te geven in de samenleving. Door met hen het publiek te overtuigen met een sterke, eigen artistieke creatie die verrast, vernieuwt en hun kijk op de samenleving weergeeft.
Willen ze op die manier de jongeren van Westende de weg wijzen naar het artistieke? Mij goed, als ze daarin slagen … ‘chapeau’. Ik heb echter twijfels en vrees dat dit wat te hoog gegrepen is.
Besluit Jullie mogen mij op mijn woord geloven als ik de hoop uitdruk op een bloeiende toekomst voor het project. Ik sta er namelijk 100% achter. Het is absoluut niet mijn bedoeling ook maar iets negatief erover te beweren. Ik wens dat het wijkcomité er mag in slagen oud en jong verder te blijven overtuigen van de voordelen van deze Westendse ontmoetingsplaats. Dat is niet vanzelfsprekend. Om zoiets in ons dorp in stand te houden is namelijk veel motivatie en overtuigingskracht nodig. Dat geldt evenzeer voor de erkentelijkheid tegenover de gemeente die niet op een man-uur, op materiaal en op een voertuig gekeken heeft om dit provinciaal initiatief tot dergelijk eervol resultaat te brengen. Ik hoop ook dat de rest van de weide nu eveneens een grondige opknapbeurt zal ondergaan en dat enkele elementen ‘in eer’ zullen hersteld worden. Ik hoorde van een verantwoordelijke dat dit reeds gebeurde met het amfitheater en dat er eveneens plannen bestaan voor de uitkijkpost.
Mijn vroegere artikels 09.12.13: Westende heeft ook een park … of het gelijkt er toch op (map Milieu) 07.07.14: Westende: hoe zag het landschapspark er uit … in de maand mei (map Milieu) 02.11.15: Westende landschapspark, een primeur, een speerpunt, een uniek en megalomaan project, dat zijn doel gemist heeft
Bronnen https://www.facebook.com/wildewijken/ http://www.facebook.com/wildewijken/photos/pcb.289592241428213/289591531428284/?type=3&theater
|