Middelkerke, gek van tennis en van wielrennen, gek van strips en van daarmee beschilderde gevels, gek van kunst in de open ruimte (lees beeldenpark) en kindvriendelijk! Dat zijn adjectieven die de gemeente zich toeëigent. Terecht of onterecht? Aan jullie om te oordelen. Waar ze hier zeker niet gek van zijn, dat is van ERFGOED.

En dat is nu precies een dada van me. Enerzijds omdat een dorpsgebouw ‘zoete’ herinneringen oproept aan de tijd van toen en anderzijds omdat ik het niet zo heb voor de moderne gevels van tegenwoordig.
Niet dat ik zo ouderwets ben … ik waardeer best het comfort van vandaag en besef wel degelijk dat een constructie die niet meer beantwoordt aan de veiligheidsnormen of aan de behoeften, niet kost wat kost in stand moet gehouden worden.

Wij werden in de voorbije weken overstelpt met informatie over de afbraak van onze ‘knechtenschool’.
      -herhaalde vragen in de gemeenteraad van Geert Verdonck aan schepen Vandekerckhove
      -discussies op Facebook
      -Geert Verdonck betuigt op FB zijn ontgoocheling omdat de andere oppositiepartijen daarover niets van zich lieten
           horen
      -dan toch reacties van LDD en N-VA
      -open bewonersbrief van de gemeente
      -open brief van Bram Constandt, historicus en kleinzoon van oud-schoolhoofd Georges Bloes
      -artikel van Dany Van Loo “Inwoners Westende woest om afbraak gemeenteschool: “Beslissing is ons door de strot
                     geduwd”

Op 28 mei 2018 verscheen mijn artikel “Westende: Oei, Oei, nu moet mijn oude, mooie en geliefde school er toch aan geloven”.

Nog even de voor en tegen afwegen
Laten we eerst even de bewonersbrief van het gemeentebestuur ontleden.
Een renovatie, dat betekent eigenlijk het behoud van de mooie gevel aan de zijde van de Henri Jasparlaan, zou volgens ons wijs college volgende nadelen hebben:
     Om alle voorzieningen op hetzelfde perceel te kunnen voorzien, zouden grote bouwblokken van drie verdiepingen
           moeten gebouwd worden in het centrum van het dorp. 
     Een groot deel van de vrije speelruimte zou worden ingenomen door bebouwing en wat overblijft van de speelplaats
          zou altijd in de schaduw liggen.
     Het optimale (medegebruik) van de gebouwen zou sterk belemmerd worden door een problematische inplanting en
          moeilijke verbindingen.
                Het huidige schoolgebouw ligt immers pal in het midden van het beschikbaar perceel.
     De bouwkost zou exponentieel stijgen.
     Het zou uiteindelijk een lelijk allegaartje worden van oude en nieuwe gebouwen.
     Enkel de voorgevel behouden is problematisch. Wij willen het voorbeeld niet volgen van de villa Cogels en van de
             gevelrij aan het Hazegras in Oostende.
Een totale vernieuwing zou betekenen:
    Kwalitatief onderwijs in een modern en goed uitgerust gebouw. 
    Welzijn van de schoolkinderen stellen boven erfgoedwaarde.
    Een mooi en luchtig gebouw, een pareltje van hedendaagse architectuur, volledig conform met alle normen, ook inzake
              duurzaamheid.

    Een 100% functionele school, een aangename leer- en leefomgeving, milieuvriendelijk en energiezuinig.

Bijkomend onderzoek
Schepen en OCMW-voorzitter Dirk Gilliaert (CD&V) vult aan: “Wij hebben wel degelijk bijkomend onderzoek gevraagd om gedeelten van de school te bewaren, maar dat bleek onmogelijk als we er de bibliotheek en een polyvalente ruimte voor de verenigingen willen in onder brengen. De huidige bib is te klein geconcipieerd. Het architectenbureau heeft ons duidelijk gemaakt dat wat wij voor ogen hadden heel duur zou uitvallen indien wij niet voor nieuwbouw zouden kiezen”.

Mening LDD
Wij zijn voor een gloednieuwe moderne school met een hoge architecturale waarde. Het voorgestelde gebouw is architecturaal weerom een gemiste kans, eerder een bunker dan een mooi futuristisch project.
Wij hebben zeker begrip voor het argument dat het dorpsgezicht zou verstoord worden, maar als we telkens uitsluitend met dat argument rekening houden, kan niets vernieuwd worden.
Bedenk eens dat men toen in 1921 ook evengoed tegen een nieuwbouw was omdat het dorpsgezicht van toen ook zou verstoord worden.
Daarom heeft lijst Dedecker in de gemeenteraad ook ingestemd met het nieuw project
Wij betreuren wel dat er geen buitenschoolse kinderopvang voorzien wordt in de nieuwbouw, wegens oppositie van de CD&V die liever nog een nieuwbouw laat oprichten achter de kerk en dichter bij de Sint-Lutgardis-school. De schoolstrijd op een zakdoek op kosten van de burger. Het is ook hoogstens eigenaardig dat deze partij het nieuwbouwproject goedkeurde in de gemeenteraad en in het schepencollege en nu via Wim Desender en Ronny Devriendt bezwaren indient om het project te vertragen, terwijl ze zelf de schepen van Ruimtelijke Ordening hebben.

Wij betreuren ook dat het project door de strot geramd werd van de gemeenteraad zonder dat de meerderheid tot vier maal toe een deftig antwoord kon of wilde geven op vragen van een raadslid over de erfgoedwaarde, kostprijs van de juridische bijstand (van de dure huisadvocaat Eubelius) of de rol van de gemeentesecretaris als mefisto* in de aanbesteding van het project.
                *duivels personage die in de Faust van Goethe een grote rol speelt

Mening Project M
Toch spijtig dat erfgoed niet wat hoger staat op het verlanglijstje van LDD. Het argument 'dat er niks vernieuwd kan worden als men met de erfgoedwaarde moet rekening houden ' klopt niet. Er zijn alleen al in Vlaanderen vele tientallen geslaagde projecten die erfgoed met nieuwbouw combineren. Nu, ieder zijn mening natuurlijk. Voor de rest kan Project M zich wel vinden in het standpunt van LDD. Wat het huidige bestuur hier in de gekende arrogante stijl op tafel legt, is inderdaad een gemiste kans, zoals we zelf al herhaaldelijk hebben aangetoond.

Lode Maesen (Progressief kartel): "Blijkbaar moet het hart en de ziel uit Westende verdwijnen".

Mening N-VA
Het gebouw heeft erfgoedwaarde, reden waarom het opgenomen is in de vastgestelde inventaris van het bouwkundig erfgoed (https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/55100. De gemeentelijke basisschool van Westende is een representatief voorbeeld van de historiserende wederopbouw in de kuststreek en in het bijzonder van het oeuvre van Pil en Carbon Bij het nemen van de beslissing moet het schepencollege de erfgoedwaarde mee in ogenschouw nemen doordat het pand is opgenomen in de vastgestelde inventaris. Jammer dat er weer een zoveelste karaktermoord op onze gemeente en in het bijzonder Westende is gepleegd.

Op een FB – vraag of er dan geen enkel architect die de uitdaging aankan om de voorgevel te verwerken in een nieuw project met alle technieken die er zijn en met de diverse materialen, antwoordt N-VA dat dit zeker het geval is.
Op een andere FB-vraag of de NV-A de Vlaamse minister van Onroerend Erfgoed Geert Bourgeois, hun partijgenoot, daarover niet kan aanspreken, antwoordt Anthony Goethals dat hij ermee bezig is.

Mening van een groep buurtbewoners

Bewoners van Westende hebben zich verenigd in hun protest tegen de beslissing en zijn niet te spreken over de manier waarop die werd genomen.
Hun woordvoerder Bram Constandt schreef hierover een open brief, met volgende inhoud:

De gemeenteraad werd maandenlang voorgelogen
De bewonersbrievenwaren dus duidelijk al voor het nemen van de officiële beslissing gedrukt.
Ze werden op de avond van de beslissing in eigen naam in de brievenbussen van Westende-dorp verspreid. Dat toont aan dat de beslissing intern al lang genomen was en dat de gemeenteraad maandenlang voorgelogen werd.

Valse tegenstelling kinderwelzijn-erfgoed
Dat de huidige gemeenteschool – en in het bijzonder de voorgevels – een grote historische waarde heeft, staat vast. De gebouwen aan de hand van de gekende architecten Carbon en Pil zijn als toonbeeld van wederopbouwarchitectuur opgenomen op de lijst van waardevol erfgoed. Het agentschap onroerend erfgoed liet dan ook weten dat het college “de erfgoedwaarde mee in ogenschouw [moet, nvdr.] nemen doordat het pand is opgenomen in de vastgestelde inventaris”. De schepenen van de meerderheidspartijen Open VLD en CD&V achten die erfgoedwaarde blijkbaar van weinig belang en trekken zich niet aan van het advies van het agentschap, noch van het advies van de gemeentelijke stedenbouwkundige ambtenaar die pleitte voor het behoud van de gevels en een weigering van de bouwvergunning op de agenda van het schepencollege liet plaatsen. Om dan toch het toonbeeld van wederopbouwarchitectuur van de gemeente, net 100 jaar na het einde van WO I af te breken, lijkt in timing toch erg ongelukkig.

Open VLD stelt dat het welzijn van de kinderen steeds voorgaat op de erfgoedwaarde. Eigenlijk gaat men hier uit van een valse tegenstelling. Kinderwelzijn en erfgoed zijn geen onverzoenbare uitersten, maar zouden steeds hand in hand moeten gaan. Kinderen al op jonge leeftijd bewust maken van de waarde van historische gebouwen, door hun te laten opgroeien in een nieuwe school mét waardevolle gevels, was hiertoe een unieke kans. Vanuit de redenering van de Middelkerkse Open VLD zouden we beter historische steden als Brugge en Gent volledig afbreken, want zeg nu zelf, stadscentra met brede lanen zijn toch een stuk praktischer en veiliger?

Men had toch minstens de waardevolle gevels kunnen behouden
Iedereen is het erover eens dat Westende nood heeft aan een nieuwe gemeenteschool.
Men had ook kunnen overwegen om een nieuw schoolgebouw op te trekken op een andere locatie, zoals bijvoorbeeld de site van het oude politiegebouw, gemeentehuis en bibliotheek.
De argumenten die Open VLD in de bewonersbrief aanhaalt om zeker niet te opteren voor het behoud van de gevels houden bovendien geen steek. Stellen dat een mix van oud en nieuw een lelijk allegaartje zou zijn, doet hedendaagse architectuuroplossingen oneer aan, en gaat voorbij aan het feit dat een dergelijke combinatie wel succesvol werd uitgevoerd wat betreft de gemeenteschool in Middelkerke waar de gevel veel minder erfgoedwaarde heeft. (zie foto’s hieronder)

Bovendien is er geen sluitend cijfermateriaal om te stellen dat de bouwkost van een renovatie exponentieel veel hoger zou zijn.
 

Gebrek aan overleg en transparantie
De gehele beslissingsprocedure is een perfect voorbeeld van wat goed bestuur niet inhoudt: geen transparantie, geen overleg, en al zeker geen inspraak. Het schooldossier beheerst al ruim een half jaar de agenda van verschillende gemeenteraden, maar op vragen werd door het schepencollege nooit geantwoord. Officieel om de procedure niet in het gedrang te laten komen, maar eigenlijk vooral om in alle stilte en zonder pottenkijkers de al lang genomen beslissing rond nieuwbouw juridisch te onderbouwen.

De eigenlijke beslissing werd overgelaten aan de bouwheer, geen enkele voorwaarde werd opgelegd. Uiteraard zal de bouwheer beslissen om voor de goedkoopste optie te kiezen en de winst te maximaliseren, maar in dat geval het is de taak van een gemeentebestuur om al bij het begin van de procedure over andere dan financiële motieven te waken. Ook intern overleg vond nooit plaats.

Er werd wel degelijk een bezwaar tegen het afleveren van de omgevingsvergunning ingediend, maar die personen werden uiteindelijk met de nodige druk op andere gedachten gebracht.

Tot slot vond het gemeentebestuur het niet nodig om het advies te vragen van hun eigen officieel erkende adviesorgaan, de cultuurraad. Het is blijkbaar de bedoeling om de bibliotheek van Westende ook onder te brengen in de nieuw te bouwen school, maar de cultuurraad werd niet geraadpleegd, noch werd hen inzage verleend in de plannen.

Kortom, een breed debat over de toekomst van Westende-Dorp dringt zich op. Een nieuwe school is noodzakelijk, maar alternatieven voor afbraak van het huidige gebouw werden nooit op tafel gelegd. Misschien is het nog niet helemaal te laat.

Wij zullen in elk geval onderzoeken welke stappen wij nog kunnen ondernemen tegen die geplande blokkendoos die het uitzicht van de buurt helemaal zal verpesten.

Wat zeg je ‘de bibliotheek afbreken’?
De bibliotheek staat er pas sinds 1998!! Ze zal waarschijnlijk plaats moeten ruimen voor woonprojecten.

Mijn persoonlijke mening
In de diverse bovenstaande meningen werden zowat alle argumenten tegen de volledige afbraak en totale nieuwbouw aangehaald. Ik moet/kan daar dus nauwelijks iets aan toevoegen.
Alleen het volgende nog…
De gemeente beweert dat grote bouwblokken van drie verdiepingen zouden moeten gebouwd in het centrum van het dorp, om alle voorzieningen op hetzelfde perceel te kunnen voorzien.  Er zouden geen drie verdiepingen nodig zijn als men de bibliotheek laat waar ze is maar ze wat uitbreidt. Een gemeenschapszaal hoeft toch niet in de school. Hecht er één aan de huidige bibliotheek. Daar is het centrum van het dorp en niet op de plaats van de school.

Laat de kinderopvang waar ze is en vernieuw het geheel. Dan is er geen nieuwbouw nodig omdat de vrije basisschool (CD&V) vreest dat hun kinderen besmet kunnen worden in de nieuwe gemeenteschool …

Met wat meer verbeelding van de architect kunnen alle (nep)argumenten van de gemeente over schaduw op de speelplaats, ligging van het gebouw in het beschikbaar perceel, wegvallen. Zo te zien op de tekening beslaat het nieuw gebouw dezelfde oppervlakte als het oud gebouw, aan één zijde afgebakend door de Duinenlaan, aan de tweede door de huidige doorgang tussen speelpleintje en gebouw en aan de derde zijde door de Henri Jasparlaan.
Het feit dat ons bestuur het voorbeeld van de villa Cogels niet wilde volgen, is nog zo’n goeie. Ziehier twee foto’s daarvan. Zij hadden die mooie gevel ook liever afgebroken gezien, zeker?

Tenslotte moet ik nog zeggen dat ik het standpunt van LDD betreur.
Of men in 1921 evengoed tegen een nieuwbouw was omdat het dorpsgezicht van toen ook zou verstoord worden? Ze hebben zeker uit het oog verloren dat het dorp toen met de grond gelijkgemaakt was door bombardementen!!!!

De mening van de bloglezer
In de rechtse kolom vinden jullie een poll/enquêteformulier. Ik zou namelijk graag weten of jullie voor of tegen het volledig afbreken en vernieuwen van de school zijn. Jullie weten natuurlijk ook dat het resultaat van zo'n enquête slechts waarde heeft als het aantal antwoorden hoog genoeg is. Ik vraag jullie dus talrijk op mijn vragen te willen antwoorden.
De poll is volledig naamloos! Bedankt bij voorbaat.

Besluit
Een hele boterham, dus! Alle meningen verzamelen kan niet in enkele regels. Dat bewijst enkel maar dat de Open VLD, na de ramp ' Zon en Zee' in 2001, nog maar eens een gevoelige snaar geraakt heeft bij veel Westendenaars.
De bewonersbrief van de partij begint met ‘Besturen is vooruitzien en beslissingen durven nemen’. Wel, dat ze dan maar eens durven beslissen om te kiezen voor renovatie in plaats van nieuwbouw.