Wie zou dat beeld kunnen vergeten dat zich dertien jaar geleden afspeelde in een schminkzaaltje van de VRT?
Wij zagen toen een ontgoochelde, boze JMD die de vraag van Bart Dewever ‘gij zult mij geen hand willen drukken zeker?’ onbeantwoord liet en zich alleen liet ontvallen ‘Dat zijn geen manieren, hé?’

Wat was er gebeurd?
Laten wij eerst even in het kort de politieke loopbaan van Jean-Marie Dedecker overlopen.

Bij de VLD en zeer kortstondig bij de N-VA
Jean-Marie Dedecker werd bij de VLD (door Verhofstadt) als wit konijn binnengehaald voor de federale verkiezingen van 13 juni 1999. Hij haalde 52.492 voorkeurstemmen en werd rechtstreeks verkozen. Hij zetelde als senator van 13 juni 1999 tot 15 juli 2004, daarna was hij lid van het Vlaams Parlement en tegelijk gemeenschapssenator voor VLD – Vivant van 22.7.2004 – 16.10.2006
JMD was jarenlang erg populair bij de rechtse kiezers van de VLD, maar steeds minder bij de VLD-top die een uitgesproken linkse koers ging varen en de eigen macht en carrière veel belangrijker vond dan politieke principes of het partijbelang.

Op 11 oktober 2006 meldt VLD-voorzitter Bart Somers in een persconferentie dat hij Dedecker niet langer in de partij wenst. ‘s Avonds komt het partijbestuur samen om de uitsluitingsprocedure op te starten. Eerder op de dag werd Dedecker al uit de VLD-fractie van Oostende geweerd. Volgens Somers heeft Dedecker zich de voorbije dagen laten zien als een ”onverbeterlijke ruziemaker en nestbevuiler”. Nog volgens Somers heeft hij door ruzie te stoken zware schade toegebracht aan de VLD in Oostende. JMD was immers van 2001 tot 2012 gemeenteraadslid van Oostende.

Zijn ontslag was de voorspelbare ontknoping van een reeks frontale aanvaringen van Dedecker met de partijtop. Zijn ongezouten standpunten over het vreemdelingenstemrecht en het cordon sanitaire waren voor Verhofstadt en Somers een voortdurende bron van ergernis. Bij een rechtsreeks duel voor het voorzitterschap moest Dedecker maar nipt de duimen leggen voor de kandidaat van het politbureau van de VLD. Er kwam een flinke portie creatief rekenwerk aan te pas om Somers tot winnaar uit te roepen. Lees hier meer over in mijn artikel ‘JMD één tegen allen?)

Na zijn ontslag zetelde JMD als onafhankelijke (14.10 – 3.12.2006) in de Vlaamse Raad. Hij  richtte op 17 november 2006, samen met enkele medestanders, waaronder Boudewijn Bouckaert, de denktank Cassandra op.

Eind 2006 maakte Dedecker zich lid van de N-VA die een kartel gevormd had met de CD&V. Dat stond de oranje partij niet aan, zogezegd vanwege de stijl van Dedecker. Ze dreigden dan ook het kartel met de Vlaams-nationalisten op te zeggen. De Wever, die toen nog een kleine partij voorzat, koos voor het kartel en zegde het 10 dagen-lidmaatschap van Jean-Marie op. Hij zetelde gedurende die korte tijd ook in de Vlaamse Raad voor N-VA en daarna (11 december 2006 - 27 juni 2007) opnieuw als onafhankelijke.

De stichting van LDD
Geen VLD, geen N-VA meer, maar Cassandra besloot dat er voldoende basis was voor een nieuwe liberale partij in Vlaanderen.
Op 4 januari 2007 lichtte Dedecker zijn plannen toe door te stellen het Vlaamse partijpolitieke equivalent te willen zijn van Geert Wilders en Pim Fortuyn. Hij noemde zijn project een gezond rechtse politieke formatie.

De nieuwe politieke partij werd dan ook op 19 januari 2007 officieel voorgesteld aan de pers als Lijst Dedecker, Partij van het Gezond Verstand. (LDD)
Op 19 mei 2007 hield de partij een grote verkiezingsmeeting te Antwerpen in de aanloop naar haar eerste (federale) verkiezingsdeelname op 10 juni 2007. Er waren ruim 600 aanwezigen. De partij behaalde verrassend 6,5% van de stemmen, goed voor vijf zetels in de Kamer voor Volksvertegenwoordigers. Eén daarvan werd bezet door JMD (10.6.2007 – 12.6.2010) Hij moest daarvoor wel ontslag nemen in het Vlaams parlement en als gemeenschapssenator, mandaat dat hij bekleedde voor zijn eigen partij van volksvertegenwoordiger kieskring West-Vlaanderen (13 juni 2010 - 24 mei 2014)

Er werd ook een Senaatszetel behaald.

Bij de Vlaamse verkiezingen op 7 juni 2009 behaalde LDD maar liefst 313.176 stemmen, 7,62% of 8 zetels. De glorietijd voor de partij!

Tussen 2009 en 2014 zetelde Eppink als eerste opvolger van lijsttrekker Jean-Marie Dedecker, die zijn zetel niet opnam, voor LDD in het Europees Parlement. Eppink is het enige Europees parlementslid ooit geweest van de Lijst Dedecker. Hij maakte er deel uit van de eurosceptische fractie van Europese Conservatieven en Reformisten..

Bij de federale verkiezingen op 13 juni 2010 waren de resultaten teleurstellend: ‘slechts’ 150.577 stemmen, 3,7% en maar 1 zetel, voor Dedecker zelf als vertegenwoordiger

Hij bood zijn ontslag aan als partijvoorzitter en werd opgevolgd door Lode Vereeck, maar hij bleef toch politiek actief. Tevens werd een naamsverandering van de partij aangekondigd mits behoud van het acroniem LDD. De nieuwe naam werd voorgesteld op een nieuwjaarsreceptie op 22 januari 2011: Libertair, Direct, Democratisch. Daarbij werd ook meegedeeld dat Jean-Marie Dedecker toch opnieuw voorzitter van zijn partij werd.

In 2012 verhuisde Dedecker naar Middelkerke, waar hij later dat jaar opkwam bij de gemeenteraadsverkiezingen. Zijn partij werd er met 25% tweede, na Open VLD. Met 2331 voorkeurstemmen werd Dedecker de populairste politicus in de gemeente, maar toch viel hij uit de boot voor een bestuurscoalitie, want Open VLD ging in zee met CD&V.

Voor de verkiezingen in 2014 diende LDD alleen in West-Vlaanderen een lijst in voor de Kamer. Dedecker was lijsttrekker, maar zijn partij haalde de kiesdrempel niet en dus werd hij niet herkozen.

Sinds de verkiezingen van 25 mei 2014 is de partij niet meer vertegenwoordigd in een parlement.
JMD is wel erelid van de Kamer van Volksvertegenwoordigers (sinds 30 juli 2014) en eresenator (sinds 20 oktober 2014)
Op heden is er enkel in Middelkerke nog een actieve partijwerking.

Op 14 oktober 2018 werd Dedecker bij de gemeenteraadsverkiezingen in Middelkerke verkozen tot burgemeester met een absolute meerderheid van ruim 44%: zijn lijst kreeg 14 van de 25 zetels in handen.

Dedecker opkomen voor de N-VA? Is de ruzie tussen Bart en Jean-Marie dan opgelost?
Jean-Marie zou nu de N-VA lijst duwen voor de federale verkiezingen op 26 mei 2019.
Alhoewel hij en Bart De Wever eigenlijk onverzoenbaar leken, hebben de twee voorzitters van LDD en van N-VA heel recent definitief de strijdbijl begraven.
Tijdens een gezellig etentje - biefstuk/friet - in het volkse restaurant Piétrain in Antwerpen. Naast de voormalige kemphanen was ook Theo Francken aanwezig.

De hereniging van Dedecker en de N-VA was het beetje het monster van Loch Ness geworden in de Wetstraat: vaak voer voor speculatie maar nooit werkelijkheid. Het 'Monster van Loch Ness' is een dier dat volgens de sage zou leven in een groot, diep meer in Schotland. Bestaat het beest echt of niet? Daar zijn twijfels over.

‘Ik maakte daar een fout, en deed die mens pijn’, zegt Bart nu. ‘In de politiek heb ik nooit zoveel verdriet gevoeld als toen. Daarom ben ik blij dat Jean-Marie en ik het eindelijk hebben kunnen uitpraten.’

Het water tussen de twee was al een tijdje minder diep. Jean-Marie Dedecker stak de voorbije jaren zijn bewondering voor de politicus Bart De Wever niet onder stoelen of banken.

Burgemeester en actief op federaal vlak? Gaat dat wel?
Op Facebook lezen we dat veel Middelkerkenaars, die al hun hoop stellen in het nieuw bestuur, vinden dat Jean-Marie zich toch beter zou concentreren op zijn burgemeesterschap.

Hij heeft ooit beweerd dat zijn vrouw van hem zou scheiden als hij nog eens elke week naar Brussel zou moeten.

Zijn de twee functies niet te combineren?
Dedecker zegt in Het Laatste Nieuws dat hij getwijfeld heeft over de stap die hij nu neemt. 'Maar als ik in mijn gemeente iets moois wil opbouwen, dan heb ik machtige vrienden nodig in Brussel. En ik geef toe: mijn ego en temperament hebben altijd heimwee gehad naar het donderdagse spreekgestoelte in de Kamer'.

De twee functies goed uitoefenen is volgens mij doenbaar, mits een goede organisatie en mits goede afspraken te maken met zijn ploeg. Ik kan best begrijpen dat ‘het politieke beest in hem’ niet nee kan zeggen tegen een terugkeer naar de nationale politiek.
Men mag natuurlijk niet vergeten dat daarmee ook optredens in de media gepaard gaan. Telkens JMD een straffe uitspraak doet en dat gebeurt niet zelden, wordt aan zijn mouw getrokken voor een TV – optreden.

Is Dedecker welkom ‘bij’ de N-VA?

De tegenstanders
De mening van Jan Peumans:
“Waar ik me aan erger, is de wijze waarop die man spreekt over het Vlaamse Parlement, dat hij een veredelde gemeenteraad noemt. Ik vind dat zeer arrogant. Ik weet niet of hij een plaats verdient.”

Enkele N-VA parlementsleden vinden dat er geen plaats is voor Jean-Marie Dedecker in hun partij. Ze zien met lede ogen aan hoe de nationale partijtop de West-Vlaming lokt om als onafhankelijke de N-VA-Kamerlijst te duwen bij de verkiezingen in mei. “Zijn komst wordt de West-Vlaamse afdeling opgedrongen door Bart (De Wever, nvdr.), Theo (Francken, nvdr.) en Sander (Loones, nvdr.), maar ik vind het een zwaktebod. Er wordt zelfs gevreesd voor een hopeloos verscheurde N-VA. De West-Vlaamse afdeling plaatst hier heel wat vraagtekens bij.”

Een West-Vlaams parlementslid: “Francken is een grote fan van de komst van Dedecker omdat ze goed bevriend zijn. Maar Dedecker heeft altijd zwaar geschoten op de West-Vlaamse N-VA, terwijl hij vriendje speelt met Theo en de Antwerpenaren. Bij ons ga je dus weinig mensen vinden die roepen dat hij moet komen.”
Nog een andere volksvertegenwoordiger begrijpt naar eigen zeggen toch de overweging van De Wever: “Ja, de West-Vlaamse N-VA scoorde slecht bij de afgelopen gemeenteraadsverkiezingen. De resultaten in steden als Brugge, Kortrijk en Oostende waren dramatisch. Maar met Dedecker zorg je er enkel voor dat we iets minder zullen verliezen aan het Vlaams Belang. Op termijn kan hij echter mensen binnen de partij tegen elkaar opzetten. Dedecker heeft al eerder bewezen dat hij voor de tribune speelt, niet voor de ploeg.”

Ben Weyts, Vlaams minister voor Mobiliteit, een zeer goede vriend van Bourgeois, zal JMD ook niet graag zien komen. Die zei het volgende over de minister op 21.11.2014: “We hebben een nieuwe keizer-koster. Regelneef Ben Weyts wil tuffen aan 70km per uur, een rijbewijs met punten en een verbod op flitsmeldingen”

Vlaams minister-president Geert Bourgeois zou fel gekant zijn tegen de piste van de partijtop. Het is een publiek geheim dat Bourgeois en Dedecker niet op dezelfde golflengte zitten. De N-VA-ouderdomsdeken is dan ook meermaals een mikpunt van spot geweest van de LDD’er. “N-VA heeft te lang geteerd op Geert Bourgeois, die het imago van een onderpastoor heeft, klonk het begin deze maand nog in Trends.
Geert Bourgeois blijft Dedecker nochtans een man met een goede inborst, een goede man vinden, maar met nogal een groot ego en die nogal snel escaleert: “Hij heeft een stijl en een ego die de mijne niet zijn”.

Toch blijft het nog maar de vraag in welke mate het intern verzet gehoor zal krijgen. Geert Bourgeois kan wel rekenen op eindeloos respect binnen de eigen rangen. Geen enkele N-VA’er is vergeten hoe hij in 2003 de enige verkozen N-VA’er was en zo de partij in leven hield.

De ‘positieven’
Het was Theo Francken (N-VA) zelf die de zaak aanzwengelde op de radio, als antwoord op Jan Peumans. Hij brak opnieuw een lans voor de komst van de kersverse burgemeester van Middelkerke. “Ik ben al jaren goed bevriend met Jean-Marie. We delen veel ideeën, dus ik ben voorstander. Ik denk dat hij een enorme versterking zou zijn”.
Het interne protest tegen Dedeckers komst werd ‘overruled’ door partijvoorzitter De Wever die het stemmenkanon absoluut op zijn lijst wilde.
Het gewicht van De Wever en Francken is nu eenmaal verpletterend binnen N-VA.
Om al die weerstand te onderdrukken wordt door de partijtop (Sander Loones) ook verklaard dat Dedecker niet in de N-VA fractie zal zetelen als hij verkozen wordt:” Hij zal dan zijn eigen parlementslid zijn binnen zijn eigen fractie. Hij kan zijn eigen mening blijven verkondigen en zal niet in de N-VA zetelen’, zegt Loones. ‘Het belangrijkste is dat hij zijn mening zegt en zijn nek uitsteekt.’

“Zijn komst is vooral een strategische keuze”, zegt een parlementslid. “In 2014 strandden Vlaams Belang en LDD elk op een zuchtje van een zetel. Dat zou nu wel eens anders kunnen zijn. Dus dan kan Dedecker maar beter bij ons zitten, is de redenering.”
Ook Dedecker ziet het zo: “Het is voor N-VA alle hens aan dek in West-Vlaanderen. Ze hebben versterking nodig, en dan kan de komst van een ervaren en ouder figuur als ik misschien net dat extraatje bieden.”

Wat betekent ‘onafhankelijke’?
Dedecker wordt GEEN lid van de N-VA. “Ik heb vooraf heel duidelijk gemaakt: als er opnieuw wordt gesproken over een inlijving bij de partij, dan wil ik daar minstens twee deurwaarders bij’. 

 “Ik blijf een vrije geest maar we sluiten een verstandshuwelijk op ideologisch vlak.”
‘Er zijn verschillen, maar vooral gelijkenissen’, zegt Sander Loones over de samenwerking tussen de N-VA en Dedecker op Radio 1. Onze burgemeester vindt dat N-VA een onmisbare schakel is voor een centrum-rechts bestuur: ‘ Ik heb voor hen gekozen op basis van hun programma. Ik ben voor een socio-economisch rechts Vlaanderen, voor een confederaal Vlaanderen, voor een strenge migratiepolitiek. Dat zijn allemaal zaken waarover wij hetzelfde denken. Ik zal hen daar dan ook in steunen. Noem het een ideologisch verstandshuwelijk.’
Of dat dan ook betekent dat hij zich kritisch zal opstellen tegen de N-VA?. “Ik ga niet zomaar schieten op ‘mijn eigen mensen. Als ik kritiek heb, zal ik die eerst intern bespreken.”

Mocht N-VA na 26 mei in een federale regering stappen, dan zal Dedecker geen deel uitmaken van de meerderheid, zo benadrukt hij. “Ik ben en blijf dan een onafhankelijk parlementslid en zal doen wat er van een parlementslid verwacht wordt: de uitvoerende macht, de regering controleren’. 

Campagne
Sander Loones, tot voor kort minister van Defensie, zal de West-Vlaamse lijst trekken. Hij erkent dat er tegenstand is tegen de ‘terugkomst’ van Dedecker. “Maar het worden bijzonder belangrijke verkiezingen. Verschillende partijen staan klaar om zaken die we hebben verwezenlijkt terug te draaien. Dat willen wij niet en dat wil Jean-Marie Dedecker ook niet. Daarom heeft hij zich aangeboden en ik ben zeer blij met zijn steun. Elke stem telt.”

Lijsttrekker Loones vindt het belangrijk om duidelijk naar de kiezer te communiceren dat Dedecker als onafhankelijke op de kieslijst staat. ‘Daarom is hij een lijstduwer. Jean-Marie heeft een krachtige stem rond krachtige standpunten.’
Dedecker geeft zelf aan dat hij geen eigen campagne plant maar zich “volledig inschrijft” in de N-VA-campagne van de nog altijd relatief onbekende Loones. “Met strak geleide ploegcampagnes kunnen we elkaar bevruchten”, geeft die laatste aan dat hij optimaal wil profiteren van Dedecker als posterboy.

De term posterboy (vertaald als affichekind, uithangbord) verwees oorspronkelijk naar een kinddat geteisterd was door een ziekte of misvorming waarvan de afbeelding wordt gebruikt op posters of andere media als onderdeel van een campagne om geld in te zamelen of om vrijwilligers aan te werven voor een oorzaak of organisatie.

Dedecker: ‘We gaan samen op de poster. Ik maak deel uit van de N-VA-verkiezingsmachine.’

Maar wat levert Dedecker N-VA concreet op? Met “40.000, misschien 50.000” stemmen legt Dedecker de lat voor zichzelf bijzonder hoog. Ter vergelijking: de vorige Kamerlijsttrekker Brecht Vermeulen haalde er 37.005. In het allerbeste scenario voor N-VA zorgt Dedecker daarmee niet alleen voor het behoud van de zes West-Vlaamse Kamerzetels, maar ook voor een bonuszetel.

Of er nog LDD’ers op de lijst staan, wou Dedecker niet kwijt. ‘Ik heb me vandaag geout. Wat er straks gebeurt na de lijstsamenstelling zullen we nog zien.’

Vorige artikels
“Jean-Marie Dedecker boegbeeld, getalenteerd schrijver en spreker, kortom een politiek fenomeen … toekomstig burgemeester van Middelkerke?” op 6.2.2017 in de map ‘Politieke partijen’

“Jean-Marie Dedecker, één tegen allen?“ (zie map Politieke partijen op 28.1.2013)

Bronnen
https://donviona.wordpress.com/2006/10/11/bizar-jmdedecker-uit-de-vld-gezet-2/
https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2017/12/19/de-wever-en-dedecker-begraven-strijdbijl/ door Nico Cardone

De Wever en Dedecker leggen het bij 19/12/2017 door Matthias Verbergt
https://www.tijd.be/dossiers/verkiezingen-2019/n-va-lonkt-naar-jean-marie-dedecker-voor-west-vlaamse-lijst/10074120.html door
https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2019/01/18/geert-bourgeois-dedecker-heeft-groot-ego-en-escaleert-snel-in/
https://www.nieuwsblad.be/cnt/dmf20190118_04112936 “Geert Bourgeois (N-VA) over zijn imago, zijn grootste ontgoocheling en Jean-Marie Dedecker: “Hij heeft een ego en stijl die niet de mijne zijn” door Frank Poosen en Arnout Gyssels
www.standaard.be/cnt/dmf20190117_04109713: “Ik sluit een verstandshuwelijk met N-VA’ door es
https://www.knack.be/nieuws/belgie/sander-loones-als-dedecker-verkozen-wordt-zal-hij-niet-in-de-n-va-fractie-zetelen/article-normal-1417947.html
http://www.standaard.be/cnt/dmf20181129_03998029: “De eeuwige paringsdans tussen Jean-Marie Dedecker en N-VA: komt er deze keer wel iets van? Door jfja, san, bbr, mv.
http://www.standaard.be/cnt/dmf20190111_04096007: “West-Vlaanderen moet buigen voor De Wever”
https://www.nieuwsblad.be/cnt/dmf20190117_04109744: Dedecker terug bij N-VA, “maar ik blijf een vrijdenker én vrijzegger” door agy, syd
http://newsmonkey.be/article/24748: “Jean-Marie Dedecker woest om regelneef en keizer-koster Ben Weyts”
http://www.standaard.be/cnt/dmf20190116_04107583