|
Vier dagen vóór de 75ste verjaardag van bevrijding van Westende, die plaatsgreep op 12 september 1944, heeft de gemeente Middelkerke een groots feest georganiseerd. We moesten er destijds zo lang op wachten en dat was dus zeker een goede manier om dat op een heuglijke manier in de herinnering te brengen. Schepen Eddy Van Muysewinkel was daarvoor de drijvende kracht en de dienst erfgoed de regisseur.
Verloop
Uit folder gemeente Foto van ‘Het Nieuwsblad’
Om 16 uur startte een feestelijke optocht aan de Calidris, via de Essex Scottishlaan en de Westendelaan naar het oorlogsmonument aan de Sint-Laurentiuskerk. De belangstelling was zeer groot en enthousiast. Ik was wel een weinig maar aangenaam verrast toen ik zag dat tientallen gezinnen in beide straten de Canadese vlag hadden uitgehangen. De stoet was mooi om te bekijken, alhoewel ik ook een stem opving die beweerde ‘dat het wel wat meer had mogen zijn’. Misschien was dat wel niet volledig onterecht maar het kan ook positief bedoeld geweest zijn.
De roeper opende de stoet, gevolgd door de spelers van de West Coast Pipe Band, in 2005 opgericht in Koksijde, die prachtige klanken uit hun doedelzak toverden.
Foto’s Gwen Laremans
Ze werden gevolgd door elf legervoertuigen, waarvan sommige bij mij persoonlijke herinneringen opriepen, namelijk de Jeep Willy’s en de GMC.
p>
Foto Dany Van Loo (Het Nieuwsblad) Foto Sabine Bieno Willems
In de spaties tussen de voertuigen traden de re-enactors op. Leden van een toneelgroep in originele kledij uit die tijd, speelden de rol van gewone, blijde burgers. Sommige droegen bordjes, met opschriften als ‘Leve de Canadezen’, ‘Westende dankt zijn bevrijders’, ‘In donkere tijden hoopten wij op jullie’, ‘Honour on our Liberators’, ‘Dank aan onze bevrijders’, ‘Westende bevrijd 1944 – 2019’, ’12 september 1944’, Essex Scottish Regiment For Ever, ‘Jullie versloegen de vijand in de duinen en veroverden onze harten’, ‘Door de Canadezen bevrijd, keren wij naar ons huis verblijd’.
Sommige vrouwelijke figuranten hadden plaatsgenomen in de voertuigen. Zo zat raadslid Bianca, mooi uitgedost in een volgens haar zelfgemaakt kleed, in een jeep.
Hier en daar werden papieren Canadese vlaggetjes uitgedeeld en kinderen deelden snoep uit.
Foto’s Sabine Bieno Willems Eigen foto
Foto Benny Proot
Een paar groepen of groepjes of enkelingen mogen niet vergeten worden: Kristof Jacobs als kopman van enkele militairen in uniform van Canadese regimenten, een motorrijder en een fietser.
Foto Sabine Bieno Willems Foto Gwen Laremans Foto Sabine Bieno Willems
Ik verwachtte min of meer dat op het kruispunt met de Joseph Matthieulaan bloemen zouden neergelegd worden aan het fotopaneel dat herinnert aan de bevrijding, maar dat gebeurde niet.
Eigen foto
Dat bord moet er nu een goeie vijf jaar geleden geplaatst zijn en het duidt ook aan dat hier een rustpunt is van de wandeling ‘Schuddebeurze’. Ik zal wel de enige niet zijn die daar toen niet erg mee opgezet was. Daar stond daarvoor immers het volgend gedenkteken
Foto Annick Keters
Dat gedenkteken had men nooit mogen wegnemen. We mogen namelijk niet vergeten dat twee Canadese militairen sneuvelden bij de bevrijdingsgevechten tussen 10 en 12 september.
In de tekst van het huidig paneel worden de namen van de twee gesneuvelde Canadese militairen niet eens vermeld.
Dat waren sergeant Edgar Rivait (25 jaar) en soldaat Douglas Lyttle (19 jaar).
Waarom het vorig gemeentebestuur zo weinig respect daarvoor opbracht, mag bovendien blijken uit wat in de wandelgangen verteld wordt: het monumentje werd gewoon op het stort gegooid.
Burgemeester Dedecker antwoordde op mijn vraag daarover dat de zondag aanwezige Ereconsul Agneessens hem liet verstaan dat hij plannen heeft in dat verband.
Een youtube-film van 11’58” van Marc Haverals, van de volledige stoet, voorafgegaan door een opwarming van de doedelzakgroep op het strand, kan bekeken worden op
https://www.youtube.com/watch?v=PRUOD1WSYDE&feature=youtu.be&fbclid=IwAR2vyO4zr11h7HIoZzooikgSBqZ1TcDcuauKlBj2MbJtgiGGie_u3Xas0O0
Huldebetoon aan het oorlogsmonument van Westende
De stoet trok daarop via de Westendelaan naar het oorlogsmonument aan de kerk, waar, rond 17 uur dan een officieel huldemoment plaatsgreep. De roeper leidde alles in goede banen.
Ziehier de groep ‘Autoriteiten’
Foto Sabine Bieno Willems
Er werden toespraken gehouden door
Frédéric L. Agneessens, Ereconsul van Canada voor Vlaanderen
Jean-Marie Dedecker, burgemeester
Eddy Van Muysewinkel, schepen
Eigen foto’s
Er werden bloemtuilen neergelegd door bovenstaande autoriteiten alsook door
Fregatkapitein Luc Desanghere, korpscommandant van de provincie West-Vlaanderen
samen met
Luitenant-Kolonel SBH Quentin Van Kerckhoven, kwartiercommandant kamp Lombardsijde
Schepen Natacha Lejaeghere
Een mevrouw in militair uniform (????)
Tijdens de huldiging weerklonk muziek van het ensemble ‘De Confrérie van Toulouse-Lautrec’ (te weinig, vond ik), terwijl het Camerlinckxkoor heerlijk gezang ten beste bracht.
De Confrérie van Toulouse-Lautrec uit Oostende is een groep vrienden die onder andere
op plechtigheden bij monumenten op de klaroen blazen ter ere van de gesneuvelde
soldaten "Ten Velde" of "Last Post" en de andere militaire eerbewijzen.
Ze speelden hier een aandoenlijke ‘Last Post’
Foto Dany Van Loo (Het Nieuwsblad)
Twaalf zangers van het Camerlinckxkoor brachten hartverwarmende muziek. Zij staan bekend voor hun
hoofdzakelijk vierstemmige liederen uit verschillende periodes en culturen, van diverse origine en componisten, in
hun eigen taal. Hun repertoire zou nu meer dan 300 partituren omvatten.
Als slot van het huldebetoon brachten het koor en de doedelzakspelers gezamenlijk ‘Amazing Grace’. Dat is één van de liederen die ik het liefste hoor. Kennen jullie het misschien niet?
Hier kunnen jullie het beluisteren https://www.bing.com/videos/search?q=amazing+grace&qpvt=amazing+grace&view=detail&mid=684185457B6328D47C2C684185457B6328D47C2C&&FORM=VDRVRV
Foto Sabine Bieno Willems
Het was een goede, soms ontroerende plechtigheid.
Muzikaal gedeelte van het feest
Van 18 tot 22 uur greep op het Arthur Meynneplein of markt, een ‘Bal Populaire’ plaats met optredens van de Coast Big Band (vanaf 18 uur) en Slick Nick & the Casino Special ((voorzien) vanaf 19u30).
De “Coast Big Band” is het grootste jazzorkest uit het Conservatorium Aan Zee (CAZ) in Oostende. De muzikanten zijn allemaal leerlingen en gepassioneerde amateur muzikanten die les volgen in het CAZ en de band staat onder de leiding van Yves Fernandez, jazztrompettist. De band bestaat al verschillende jaren en verzorgde al verschillende lokale optredens. Hun optreden in Chicago tijdens de gerenommeerde Midwest Convention, waar de Coast Big Band als allereerste niet-Amerikaanse band mocht spelen in de categorie Jazz Bands, was een hoogtepunt!
Eigen foto
De markt was goed gevuld met toeschouwers. Een grote biertent, een standje van ‘ ’t Zwientje’, een tearoom, eethuis en brasserie in Lombardsijde en ‘Cross to Romania’, de lokale vereniging die zich reeds sinds eind de jaren ‘90 inzet voor Roemeense bevolkingsgroepen die in armoedige omstandigheden leven. Het bakken van hun pannenkoeken zal wel goed opgebracht hebben.
‘Slick Nick and the casino special’, een Antwerps zevental dat aan de wieg stond van de retro revival. Ze brachten Rock & Roll, Rythm & Blues en swing. Denk aan Radio Modern sfeer met mooi grijs jasje, zwarte strikjes en veel attitude. De frontman, Slick Nick, fungeert als mister entertainment himself. De muzikanten hebben hun strepen al verdiend bij talloze bands.
Het optreden was voorzien vanaf 19u30. Om 20u30 waren ze echter nog bezig met hun voorbereiding.
Ik ben niet langer gebleven, zoals zoveel anderen, zodat ik jullie enkel onderstaande foto kan aanbieden.
Bij navraag bleek dat velen terugkeerden en er een leuke avond beleefden.
Eigen foto
Expo ‘Westende Bevrijd 1944-2019’
Naast het uitstekend initiatief, dat ik in een vorig artikel behandelde, om op het marktplein een mini-cinema in een container aan te bieden en naast het bevrijdingsfeest op 8 september 2019, bracht de gemeente nog een derde mogelijkheid om de bevrijding in de herinnering te brengen van zijn inwoners, een tentoonstelling gewijd aan het bevrijdingsleger van de Canadezen. Die was geopend van 30 augustus tot 15 september 2019 in ‘De Kilt’ Essex Scottishlaan, 3 telkens van 10 tot 18 uur.
Uit folder gemeente
De tentoonstelling omvatte voorwerpen in verband met de bevrijding, die Westendenaar Kristof Jacobs na jaren intens zoeken, kon verzamelen. Hij toont uniformen, uitrusting, lichte wapens en objecten van de Canadese bevrijders en van de Duitse bezetter. Niet alledaags en mooi gepresenteerd.
Ik meen te mogen zeggen dat felicitaties hier echt op hun plaats zijn.
Met toelating van Kristof mocht ik de onderstaande foto’s nemen, waarvoor dank.
In het verslag van de gemeenteraad van 24.09.1947 had ik gelezen dat Romain PAQUAY, gewezen onderofficier van het Essex Scottishregiment, die meehielp aan de bevrijding van Westende op 10, 11 en 12 sep 1944 als aandenken aan deze ‘heuglijke’ dagen zijn uniform schonk aan de gemeente Westende (toen uiteraard nog zelfstandig)
De gemeente had reeds bij de opening van de Essex Scottishlaan op 10.6.45 het vaandel van het regiment ontvangen.
Om mijn artikel wat te illustreren, had ik dus graag een foto van dat vaandel en van het uniform daaraan toegevoegd. Ik vroeg dus (in 2007) aan de gemeente om daartoe de toelating te krijgen. De gemeente vond echter dat dit niet kon en gaf daarvoor volgende rechtvaardiging: “Gezien het uitzonderlijke historische belang van dit uniform en omwille van de kwetsbaarheid van de materialen is het niet aangewezen deze stukken permanent tentoon te stellen. Licht, temperatuurschommelingen en vocht hebben immers een zeer nefaste inwerking op de weefsels: ze verkleuren, desintegreren... Daarom moet blootstelling aan deze elementen zoveel mogelijk worden vermeden. Dat betekent natuurlijk niet dat het uniform voor altijd achter slot en grendel zit, integendeel. Bij speciale gelegenheden kan het nog altijd tentoongesteld worden.”
Dat is dus nu gebeurd voor het uniform, maar waar is het vaandel? Zou het kunnen dat beide toch niet in de beste omstandigheden bewaard worden? Misschien moet toch maar een manier gevonden worden om dat toch te doen, zonder dat ze beschadigd worden.
In 2012 werd Kristof Jacobs ingehuldigd in The Royal Canadian Legion. Zijn passie voor alles wat met de wereldoorlogen te maken heeft, kende daarmee een nieuw hoogtepunt. “Ik kreeg bij mijn inhuldiging een opdracht mee die ik zo goed mogelijk en in alle sereniteit probeer uit te voeren”, zegt Kristof. Door zijn inhuldiging en de onderscheiding is hij op veel plaatsen waar Canadezen worden gehuldigd aanwezig als vertegenwoordiger van The Royal Canadian Legion.
Jacobs schreef ook een aan te bevelen boek over de Brits-Australische bezetting van Nieuwpoort in 1917.
Besluit
Dat was een waardig feest waarvoor de gemeente en zijn diensten, in het bijzonder ‘Erfgoed’, en Kristof Jacobs een pluim verdienen.
Bronnen
Foto’s van Gwen Laremans, Sabine Bieno Willems, Dany Van Loo (Het Nieuwsblad), Dirk Benoot, Annick Keters, overgenomen met toestemming van de fotografen. Foto’s hier en daar wat kleiner gemaakt wegens opgelegde groottebeperking door Seniorennet (100 kB)
Folders gemeente
|
