|
De voorgeschiedenis
Op 31 december 2019 kreeg de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) de eerste (?) rapporten binnen over een voorheen onbekend virus dat plots in China de longziekte Covid-19 veroorzaakte. Eerst bleef alles nog bij een beperkte epidemie in de wereldstad Wuhan, maar dat groeide ondertussen uit tot een pandemie in meer dan 200 naties met, op 19.4.2020 om 10u30, 2.338.335 besmettingen en 161.030 doden.
De verspreiding van het coronavirus beheerst sinds januari 2020 het internationaal nieuws. De snelle toename van het aantal besmettingen in China, en in groeiende mate ook daarbuiten, heeft geleid tot wereldwijde vrees voor het virus en de daarmee gepaard gaande mogelijke recessie.
Nu ook gezondheidscrisis in België
Niets liet oorspronkelijk voorzien dat het virus ook de weg naar Europa/België zou vinden, maar … op 25 februari 2020 werd voor het eerst iemand besmet in Noord-Italië. Corona naderde dus. Toen waren er wereldwijd al 79.331 ziektegevallen en waren er in China al 2.595 mensen aan de ziekte overleden.
Van 24.2 tot en met 1 maart hadden vele Belgen krokusvakantie en die wordt dan vaak doorgebracht in de Dolomieten, ... in Noord-Italië ... waar de besmettingen al begonnen waren.
Je zou dus kunnen verwachten dat die skivakanties wel enige ongerustheid zouden teweegbrengen bij onze overheid, maar neen … Geplande reizen mochten doorgaan! ‘Een hardnekkig griepje’ zei Maggie, daarin gevolgd door Prof Van Ranst.
Je zou denken, dat alle vakantiegangers die in het besmettingsgebied verbleven, bij hun terugkeer, beter zouden getest worden, maar neen … Het bleek in de ogen van onze bestuurders niet nodig te zijn, ze in quarantaine te plaatsen, maar het had wel tot gevolg dat heel wat van de vakantiegangers hun besmetting konden doorgeven aan familieleden, vrienden, kennissen, dorpsgenoten, … uiteraard met het reproductiecijfer 2,5.
Veel politici, waarbij ook onze burgemeester, schatten de toestand verkeerd in en moesten daarna door het stof om zich te verontschuldigen.
Onze regering heeft …. op zijn zachtst uitgedrukt, veel te lang gewacht om strenger te reageren. Ze verspilden daarmee kostbare tijd. Zij waren niet de enige. Een bekend gezondheidsexpert, Thomas Bollyky voorspelde ooit dat ze daarvoor ‘een hoge prijs zouden betalen’.
Werden ze ongevoelig door het steeds aangroeiend aantal waarschuwingen? Dat is namelijk een bekend verschijnsel.
Onze politici ontwaken
Op 10 maart schoten ze eindelijk wakker of half-wakker. Ze begonnen maatregelen 'aan te raden', weliswaar ‘met klem’, en 'adviezen' te geven.(!)
De eerste-minister vond immers dat we ‘nog maar beperkte lokale besmettingen’ kenden en dat het belangrijk was om dat zoveel mogelijk te vertragen.
“We moeten vermijden dat op korte tijd te veel mensen ziek worden en in onze ziekenhuizen terechtkomen. Dat zou druk leggen op de hospitalen en het verzorgend personeel. Langer wachten is geen optie”, beweerden De Block en Wilmes.
Er mocht inderdaad niet langer gewacht worden, want op 11 maart stierf een eerste coronapatiënt in ons land.
Van het voornemen van de premier kwam dus helemaal niets in huis.
Niemand zal nochtans kunnen beweren dat de organisatie van de overheid voor het bestrijden van de virus, niet uitgebreid en goed gestructureerd was. Op het niveau van Volksgezondheid werden drie organen opgericht: een groep voor de beoordeling van de risico’s en één voor het beheer ervan en daarnaast een wetenschappelijk comité om advies te geven. Er werden talloze cellen opgericht naast strategische en beleidsorganen om beslissingen te nemen, waaronder de Nationale Veiligheidsraad.
Op de website https://www.info-coronavirus.be/nl/wat-doen-de-gezondheidsautoriteiten/ kunnen jullie lezen hoe dat allemaal geregeld werd.
Er zal evenmin iemand kunnen klagen dat hij/zij niet geïnformeerd werd. De nieuwsberichten op beide Vlaamse zenders en de geschreven media hielden zich haast uitsluitend daarmee bezig. Van alle kanten stroomden de experten - virologen toe en sommige werden echte TV-vedetten. Er was immers nauwelijks ander nieuws. De uitgedunde politicibijeenkomsten wilden er natuurlijk ook hun zegje over kwijt en sport- en culturele evenementen waren er niet.
En wat werd er toen beslist? Of moet ik zeggen ‘gevraagd’, ‘aangeraden’ of ‘afgeraden’, ‘wat moest kunnen’, ‘wat deed men best niet?’
Men raadde de lokale besturen aan indoor evenementen met meer dan 1.000 deelnemers te verbieden gedurende de hele maand maart. 999 mocht dus wel nog!
Manifestaties in de buitenlucht, zoals sportevenementen, werden niet verboden.
Scholen moesten open kunnen blijven.
Ze raadden niet aan dat de scholen gesloten werden, ook niet als er een aantal gevallen waren. Schoolfeesten en schooluitstappen en
schoolreizen van meerdere dagen raadden ze af, maar reizen moesten niet geannuleerd worden.
Dat hing af van de instellingen zelf.
Werk moest blijven doorgaan.
Als er echter een mogelijkheid was om meer telewerk te doen, dan kon dat door de bedrijven georganiseerd worden.
Alle vergaderingen die niet heel belangrijk waren, gingen best niet door of enkel via teleconferentie.
Ook vroegen ze bedrijven flexibiliteit om werknemers vroeger en later te laten beginnen en stoppen om het gebruik van het
openbaar vervoer te spreiden, alhoewel ze geen probleem zagen om dat te gebruiken.
Zo klaar als pompwater: alles veel te tam en zo ontliepen ze hun verantwoordelijkheid of ‘schoven die af’! Hoe kan men dat anders noemen?
Men beweerde dat alle maatregelen gebaseerd waren op wetenschappelijke adviezen.
Ze noemden dat ‘fase 2’ van de uitbraak en zegden dat die nog moesten versterkt worden, maar dat het belangrijk was om in die fase te blijven. Minister De Crem riep daarop de provinciegouverneurs naar zijn cabinet omdat zij, samen met de burgemeesters, de maatregelen op het terrein moesten afdwingen of met andere woorden ‘concretiseren’.
Beter kon men niet doen om tot een versnipperde situatie te komen!!!
De reacties bleven dan ook niet uit.
Bart De Wever (gesteund door andere politici waaronder een aantal andere burgemeesters) zei “alle begrip” te hebben “voor de moeilijke situatie waarin de federale regering beslissingen moest nemen” maar hij vond dat de ministers als enige bevoegd waren om de coördinatie van een nationale gezondheidsproblematiek op zich te nemen. “Wanneer de regering, op basis van de aanbevelingen van experts, meent dat er een ernstige dreiging voor de volksgezondheid is die ingrijpende beperkingen van het openbaar leven wettigt, dan moet ze de federale fase van het rampenplan afkondigen”. Bij een nationaal rampenplan kan het gecoördineerder en ook veel sneller gaan, omdat er geen tussenstappen meer nodig zijn.
Waarom toch die onduidelijkheid? Waarom geen uniforme maatregelen voor het hele land? Waarom de ene school of het ene rusthuis sluiten en de andere niet? Waarom kan een eetfestijn in de ene gemeente en in de andere niet?
Organisatoren van afgelaste sport- en cultuurmanifestaties zouden het faillissement riskeren omdat ze pas overmacht kunnen inroepen als bijeenkomsten duidelijk verboden zijn.
Aanvoeren dat het te gemakkelijk is om achteraf kritiek uit brengen, gaat niet op. Dit was niet de eerste viruscrisis in ons land en er zijn zodanig veel virologen in ons land, geleid door Van Ranst, die dit moesten zien aankomen.
Overgang naar de federale fase
Op 11 maart 2020, na drie nieuwe doden, besliste de regering over te gaan naar de federale fase: alle beslissingen werden voortaan genomen worden door een beheerscomité aangevuld met de minister-presidenten van de deelregeringen.
De veiligheidsraad kwam vaak bijeen en dat resulteerde in maatregelen in alle geledingen van onze maatschappij.
- Algemeen principe
- Winkels en handelszaken
- Voedingswinkels
- Markten en ambulante activiteiten
- Cafés en restaurantsHotels en andere accommodaties
- Schoonheidssalons en kapsalons
- Hersteldiensten
- Bouw
- Zorg
- Dierenzorg
- Landbouwsector
- Transport
- Organisatie van het werk in de bedrijven
- Andere sectoren en activiteiten
- Controle van de maatregelen
Eén van die maatregelen is het verbod om zich van het binnenland naar de kust te begeven, ook voor tweedeverblijvers, ook tijdens de Paasvakantie. Op Facebook wordt er gesuggereerd dat er ’s nachts meer verkeersdrukte is dan bij dag maar dat er dan geen politie zou te bespeuren zijn. Ziehier enkele nooit eerder geziene beelden.
Jullie kunnen de gestelde vragen over alles en nog wat raadplegen op https://info-coronavirus.be of op ministerieel besluit over dringende maatregelen om de verspreiding van het coronavirus COVID-19 te beperken (PDF, 244.92 KB).
Die FAQ’s worden regelmatig geüpdatet, naargelang de vragen die het crisiscentrum en de verschillende administraties binnenkrijgen.
Het ligt niet in mijn bedoeling om uit te weiden over alle genomen maatregelen of er commentaar over te geven. Ik wil er enkel over kwijt dat ze slechts aarzelend genomen werden en vaak te weinig afdoende antwoorden gaven op de vragen van de betrokken categorieën. De Nationale Veiligheidsraad moest al te vaak bijeenkomen om maatregelen te corrigeren, aan te vullen of te verlengen. De genomen acties werden wel bijna dagelijks aangevuld, maar verwarring en onduidelijkheid bleven bestaan. Om maar één sprekend voorbeeld te geven: de ordediensten, mochten boetes geven maar deden het vaak niet … omdat ze zelf niet wisten wat nu wel of niet mocht. Er werd uit het oog verloren dat coiffeurs en coiffeuses hun klanten niet op afstand kunnen bedienen. De samenscholings- en verplaatsingsregels gaven al te vaak aanleiding tot verschillende interpretaties.
Voor de rest verwijs ik naar mijn bronnen en naar de refertes die ik hier en daar in mijn tekst vermeld, naar websites en ministeriële besluiten.
(vervolg op 27 april in deel 2: over rustkuizen, gehandicaptenzorg, tekort aan beschermingsmateriaal, ...)
|
