In de Vlaamse badplaatsen zijn de avondmarkten zodanig ingeburgerd dat je ze nog nauwelijks kunt wegdenken. In onze gemeente worden er tijdens de zomermaanden juli en augustus niet minder dan 22 ingericht: in Lombardsijde, in Westende en in Middelkerke. Wij  schijnen daarbij deze keer wel de koploper van de rangschikking te zijn. Of dat positief is, dat is een ander geval.xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

Omdat ik geruchten opving dat er dit jaar geen avondmarkten zouden plaatsvinden, vroeg ik aan de schepen voor markten Lode Maesen hoe de vork aan de steel zat en aan de oppositiepartijen welk hun standpunt was. Enkel de CD&V vond het de moeite niet om te antwoorden.

Hoe komen die markten eigenlijk tot stand?

Een paar marktkramers roepen zichzelf uit tot ‘baas’ of ‘leider’ van de markt. Ze nemen deel aan de aanbesteding per opbod, die de gemeenten uitschrijven. De hoogste bieder haalt het en neemt de organisatie voor zijn rekening.

De in Middelkerke bestaande vijfjarige concessie liep eind 2007 af en het gemeentebestuur moest er dus een nieuwe uitschrijven voor de periode 2008-2013. Op de dienst financiën was de persoon die hiervoor instaat in het begin van het jaar echter met zwangerschapsverlof. Het dossier bleef dus maar liggen en de concessie werd tenslotte slechts in de maand mei op de gemeenteraad gebracht. Alle partijen keurden toen unaniem een instelprijs goed  van €155.000 per jaar.   Dat bedrag was er gekomen via een simpele indexaanpassing en afronding van de €137.000 die vroeger betaald werden.

De marktleiders willen natuurlijk zoveel mogelijk geld verdienen en ze kennen zeer goed de zwaktes van de gevolgde procedure. Als een paar bonden erin slagen een monopoliepositie uit te bouwen, dan kunnen zij hun wil opleggen. Zij beslissen dan waar en welk bedrag er aan de gemeenten aangeboden wordt. Is er een weerspannige die zich daartegen wil verzetten, dan wordt deze tot de orde geroepen (en zelfs bedreigd, zo verklaart er één op internet).

De gemeenten denken dat ze zich niet kunnen veroorloven om geen markten aan te bieden aan de toeristen en als de tijd dan nog begint te dringen, dan kunnen de marktbazen een gemeente gemakkelijk in de tang nemen. Zo gebeurde het dan ook.

Het Middelkerks gemeentebestuur ontving dus geen biedingen en kreeg te horen dat de instelprijs te hoog was. Een verlaging kon echter maar beslist worden in de gemeenteraad die pas in juni opnieuw bijeenkwam.  Vooraf werd reeds een tweede oproeping gelanceerd, gepubliceerd in de dagbladen. De samenzwering onder de marktbazen hield stand  De prijs werd verlaagd naar €120.000.  De CD&V vond deze keer dat die prijs nog te hoog lag. De meerderheid oordeelde dat die partij wilde toegeven aan de druk van de marktbazen en vond dat dit niet kon. Er kwamen drie biedingen binnen, alle voor 120.000 euro. Het schepencollege paste de wet toe die zo’n geval voorziet en besliste de winnaar bij loting aan te duiden. Toen werd toch een marktbaas gevonden die bereid was €131.000 te bieden.

Als de concessie binnengerijfd is, dan organiseren (= toekennen van plaatsen) de marktbazen de markt en moeten de ‘gewone’ marktkramers een lidgeld en standgeld betalen aan die ‘leiders’.

Deze beweren dat ze de prijs van de concessie absoluut laag willen houden opdat de marktkramer minder standgeld zou moeten betalen.

Veel marktkramers zijn echter een totaal andere mening toegedaan en vinden dat de organisatoren alleen aan hun eigen winst denken. Zo lees ik in één van de bronnen dat in de Kerkstraat in Middelkerke bijvoorbeeld 240 euro moet betaald worden voor een standplaats van twee bij zes meter, wat algemeen als sterk overdreven bestempeld wordt.

De lijst Dedecker stelde voor de prijs die de marktkramers moeten betalen, te plafonneren (12 euro per lopende meter) wat volgens hen de prijzen van de aangeboden waren zou doen zakken en aldus de koopkracht van de bezoekers zou verhogen. Dat zijn nog eens optimisten !

Het is duidelijk dat heel wat vragen kunnen gesteld worden bij die avondmarkten.

De eerste behelst de organisatie ervan.  Hoe lang zal het oneerlijk, tot foefelen aanleiding gevend, systeem van aanbesteding per opbod nog in stand gehouden worden?

Zou de gemeente de markten niet beter zelf organiseren, om die maffiapraktijken te vermijden? Dat is ook de mening van de directeur van de Koninklijke Unie van Middenstand en van de meeste marktkramers die het gedoe van de ‘bazen’ kotsbeu zijn. Zij vragen de oprichting van een democratisch gekozen markcomité per gemeente. Het gemeentebestuur ziet natuurlijk liever het geld binnenkomen zonder dat zij personeel moeten inzetten.

De tweede vraag gaat over het nut van die avondmarkten. Zijn de toeristen er echt nog in geïnteresseerd? Sommigen houden er schijnbaar van, na het zonnebaden, nog wat rond te lopen tussen marktkramen. ‘Batjes’ vallen daar reeds lang niet meer te doen. Alle markten gelijken op elkaar en het aanbod is zeer beperkt. Het wordt een saaie bedoening!

Kunnen de badplaatsen dan niets beter aanbieden? Schijnbaar wel, want er is nu al bijna een overaanbod aan evenementen, die elk zorgen voor hun deel aan verkeers- en lawaaioverlast

Brengen deze avondmarkten een meerwaarde voor de handelaars? Voor de cafés wel zou je denken. In Westende-dorp is er nog slechts 1 café binnen de markt, in Lombardsijde nog een paar. Het feit dat men het aanvangsuur van 16 op 17 uur gebracht heeft voor Middelkerke en Westende “om de handelaars te beschermen” wijst toch ook al op het relatief klein voordeel voor de lokale handel, die in Westende-dorp en Lombardsijde fel ingekrompen is..

Ik vind dat er wel eens ernstig zou moeten nagedacht worden over die avondmarkten.

Bronnen

Artikel “Het Nieuwsblad” door efo op 030608: “Gemeente organiseert extra avondmarkten” 

Artikel “Het Nieuwsblad” door efo  “Toch avondmarkten op de zeedijken”

Artikel “Het Nieuwsblad” “William Juré bedriegt iedereen”