Als Westende en Lombardsijde samen vermeld werden, dan heeft dat nooit goed geklonken. Zijn het altijd gewoon twee ruziënde buren geweest of zat daar veel meer achter?
Mijn vader zaliger vertelde mij ooit dat de jongens uit Westende niet welkom waren op een bal in Lombardsijde want ze moesten ‘hun’ meisjes gerust laten.
Maar er zat inderdaad nog meer achter. Weten jullie dat er ooit sprake was van een ‘koude oorlog’ tussen beide gemeenten? De aanleiding daartoe was een grensgeschil, dat zijn hoogtepunt bereikte in 1959 en 1960.
Landmeter Huyghebaert kreeg einde 1957 van de gemeente Westende de opdracht om de grenslijn tussen Westende en Lombardsijde vast te leggen en daar een plan van op te stellen. De scheidingslijn werd gematerialiseerd met behulp van grenspalen, te bekostigen door beide gemeenten samen. Lombardsijde weigerde echter te betalen omdat de paaltjes niet de grens volgden, vastgelegd door de landmeter en beschuldigde Westende ervan stiekem grondgebied van de buren te willen inpalmen.
De overheid bemoeide zich ermee, in de respectieve gemeenteraden werd hevig gediscussieerd en de pers begon de ruzie interessant te vinden. Krantenkoppen als ‘Le litige frontalier entre W et L’ of de ‘Strijd tussen W en L’ werden haast dagelijkse kost.
Lombardsijde had een kazerne op zijn grondgebied. Men wist daar dus goed dat de aanval de beste verdediging is. Ze zonden een ‘geheim rapport’ naar de regering waarin ze op hun beurt grondgebied eisten van Westende. Sommige kranten noemden dat de “Grootscheepse expansiepolitiek van Lombardsijde”.

De argumenten van Lombardsijde luidden als volgt.
“Wij worden langs drie zijden ingesloten door Westende en door een hoek van Nieuwpoort.
Daardoor en wegens de aanwezigheid van de kazerne, gedeeltelijk in duinengebied en langs het strand, hebben wij, zonder gebiedsuitbreiding, geen toekomst meer als badplaats. Daardoor zijn wij in onoverkomelijke financiële moeilijkheden geraakt.
Ons bestuur is verplicht een badendienst in te richten op ons strand en dat bijna uitsluitend voor badgasten die logeren in Westendse hotels en appartementen.
De meeste inwoners van het betwist gebied vragen niet beter dan bij ons ingelijfd te worden, want ze gaan er naar de kerk, ze doen er hun inkopen en hun kinderen lopen er school.”

In november 1959 besloot het Westends gemeentebestuur om over dat laatste punt een volksraadpleging te houden. 168 gezinnen met 538 gezinsleden werden aan huis bezocht.
Slechts vijf daarvan, met samen 10 leden, wensten bij Lombardsijde te worden gevoegd!!!

De andere punten werden als volgt weerlegd.
"Als sommige van onze leerlingen de gemeenteschool van L bezoeken, dan is dat te wijten aan een vinnige schoolstrijd die sedert onheuglijke tijden heerst’ waarbij uw leerkrachten de Westendse bevolking bewerken om hun kinderen toch maar naar L te sturen om zo hun aantal leerlingen op te drijven. Wij betalen trouwens een aanzienlijk bedrag voor die schoolgaande kinderen.
U kunt onmogelijk beweren dat onze inwoners, die in uw winkels hun inkopen doen of naar uw kerk gaan, uw gemeentelijke financiën zouden bezwaren, integendeel…
Er zijn nog slechts heel weinig van onze inwoners of onze zomergasten die naar uw strand gaan.
Het zijn juist uw inwoners en honderden badgasten die in uw appartementen en op kampeerterreinen verblijven, die ’s zomers dagelijks het Sint-Laurentiusstrand bezoeken, er aan alle strandspelen deelnemen en er baden. De reden daarvan zou te vinden zijn in het feit dat er op ons strand een degelijke reddingsdienst ingericht is, met twee ervaren baders-redders, reddingsboot, verbandkast en reanimatietoestel. Iedere zomer worden op uw vlakbijliggend en minder bewaakt strand personen gered door onze redders. Ook op het strand voor de camping Cosmopolite, 500 meter meer naar het westen, werden onze de redders reeds herhaaldelijk ter hulp geroepen.
In uw brief van 21 oktober 1959 erkent u dat trouwens met volgende tekst ‘Ons bestuur houdt eraan uw redders te loven, die meerdere malen tussenbeide kwamen om baders uit hun hachelijke toestand te redden.’
Wat de aanwezigheid van de kazerne betreft: uw bestuur heeft zelf alle mogelijke stappen aangewend om deze op uw grondgebied te krijgen, omdat militairen steeds nering meebrengen. Dat dit de seizoenbedrijvigheid zou schaden, had u maar vroeger moeten inzien.
Er staan wel overal duidelijk zichtbare aanwijsborden bij de niet-bewaakte zones op uw strand, maar niemand kijkt er naar om omdat de veldwachter, enig lid van uw politie, niet in staat is om er het baden te verbieden. Westende beschikt wel over politie maar u hebt die verboden om tussen te komen op uw grondgebied zodat onze redders die niet ter hulp kunnen roepen als ze last hebben van onwillige baders. Tussen haakjes, wij stellen ook vast dat uw verbod nadelige gevolgen heeft voor de ‘zedelijkheid’ in de aanpalende duinen.
Tenslotte, als uw bestuur geen middel meer ziet om uit de hachelijke financiële toestand te geraken, dan ligt de oplossing voor de hand: samensmelten met Westende.
Wij merken trouwens op dat nu reeds een gedeeltelijke fusie heeft plaatsgehad. Voor de twee gemeenten is er nog slechts één Rode-Kruisafdeling, één bond van Kroostrijke Gezinnen, één afdeling van het Davidsfonds, één bond van Vuurkruisers, één christelijke en één socialistische mutualiteit, één christelijk en één socialistisch syndikaat, één Raiffaisenkas, één voetbalclub, één turnvereniging en één duivenmaatschappij. “

Het “Wekelijks Nieuws” schrijft op 12 februari 1960 dat er een Salomonsoordeel gevraagd wordt over deze ongelukkige grensafbakening. Ze schrijven talrijke moeilijkheden toe aan deze ‘onzinnige toestand’.
Maar “Het Laatste Nieuws” brengt veertien dagen later nieuwe hoop met het bericht dat weldra een ontwerp over samensmelting van gemeenten zal verschijnen.

Op 23 september 1966 verklaart de gemeenteraad van Lombardsijde zich ‘in principe’ akkoord met de fusie van beide gemeenten die samen een oppervlakte van 1151 ha zouden beslaan met 4.386 inwoners en met een kader van 19 vaste en 18 zomerpersoneelsleden. De kazerne zou deel blijven uitmaken van de nieuwe gemeente.
De Westendse gemeenteraad neemt op 14 september 1966 volgend standpunt in. De nieuwe gemeente zou ‘Westzijde’ heten en zou het wapen van Lombardsijde overnemen. De huidige zetel van het gemeentebestuur Westende is centraal gelegen en zou ook de nieuwe zetel worden van de samengevoegde gemeenten.

           

Twee partijen stelden zich aan de kiezers voor. De ‘Gemeentebelangen’ onder de leiding van Julien Soetaert met alle uittredende raadsleden van Westende (Soetaert zelf, Georges Morel, Frans Tack, Gabriël Vannecke, Raymond Servais, Edmond Deswaef, Hector Bouckenaere, William Ossaer, Albert Vandenkerckhove) tegenover de ‘Fusiebelangen’ aangevoerd door Raoul Bouve en met uittredende raadsleden van Lombardsijde (Valère Germonpré, Gilbert Maertens, Henri Broucke) maar toch ook enkele Westendenaars. De Gemeentebelangen haalden 11 zetels tegenover 4 voor de Fusiebelangen.

Het was de start van een bitsige strijd tussen Soetaert en Bouve. Deze laatste gaf toen een informatieblad uit ‘De Belleman van Westende’ waarin over elke gemeenteraadszitting verslag uitgebracht wordt op een zeer kritische manier. Ik heb ze allemaal bewaard en zal er later eens meer aandacht aan besteden.

De ‘koude oorlog’ was wel voorbij, de vijandelijkheden waren gestaakt, maar er is toch steeds een vleugje vijandigheid overgebleven.

Bronnen
Uittreksels gemeenteraadszittingen in gemeentelijk archief.
Krantenknipsels uit die tijd

07-02-2020, 08:41 Geschreven door Rigo