KUNST EN LETTEREN.

Schilderij van Roelandse

In de vitrine van den Kunsthandel Sala, Breestraat alhier staat dezer dagen een schilderij van den kunstschilder Roelandse geëxposeerd. Het gegeven, een oude Volendammerschuit, aan den wal gemeerd, is in het verkort goed geteekend en in blanken toon gehouden. De aandoening is overal van gelijke kracht en om deze zuiverheid is het werk vooral te waardeeren.

In de tentoonstellingszaal kan men tevens nog een goede aquarel en enkele buitenimpressies van dezelfde hand bezichtigen, waarin mede een verrassende vooruitgang valt te constateeren.

Leidsch Dagblad 31-01-1925

KUNST EN LETTEREN. EEN PORTRET VAN H.M. DE KONINGIN-MOEDER.

Kunsthandel Sala.

De Vrint heeft, anderhalf jaar geleden een levensgroot portret geteekend van de Koningin-Moeder, dat thans in den kunsthandel van den heer Sala tentoongesteld wordt. Men vergelijkt 't onwillekeurig met de teekening van Toorop, die zooveel grootscher en sterker was.

Misschien mag van dit werk getuigd worden, dat 't sprekend gelijkt. Het geeft ongetwijfeld een sympathiek en waarschijnlijk een zeer getrouw beeld van de moeder onzer Koningin. En het pleit voor de eerlijkheid van den schilder, dat hij geen hofkoorts op het lijf kreeg bij 't volvoeren dezer opdracht. Hij heeft de grijze vorstin met genegenheid, maar zonder grootspraak, in eenvoud geportretteerd.

Zijn werk nadert zeer dergelijke teekeningen van Bobeldijk: het heeft er de rustige gevoeligheid, doch ook de slappe afronding van. Als er dan toch een nieuw portret der Koningin-Moeder besteld werd, waarom dan niet de opdracht gegund aan een krachtiger persoonlijkheid? Er zijn er genoeg, ook onder onze jongere schilders. Just Havelaar.

het Vaderland 05-08-1925 

KUNST EN LETTEREN. KUNSTHANDEL SALA.

Tentoonstelling van graphisch werk door Jan Schonk.

Dit is  nu een tentoonstelling, waarmee de aanrichter wel succes moet hebben, zelfs in Leiden. Door den eenvoud werken deze houtsneden direct, en  sterk weet Schonk te overtuigen door de klaarheid van visie. Ze zijn alle stuk voor stuk sprekend, ze winnen het in dat opzicht van de litho's, waar de sierlijke, vloeiende lijn meer ongebonden, de  vormen van vogels en visschen neerschrijft.

Het is zoo iets als een rage, waarmee tallooze lieden zich tegenwoordig op de graphische technieken werpen als middelen van uiting, zooals het batikken ook buitensporig beoefend wordt. De resultaten zijn niet, erg verheugend, de onzuiverheid van toeleg is meest gemakkelijk aan te toonen. Het wordt een beweging, die wint in breedte, niet in diepte.

Hij, die zich innerlijk gedreven voelt zich in zwart en wit te uiten, valt gemakkelijk op onder de drommen en tot die enkelen moeten we ook  Schonk rekenen. Zijn houtsneden zullen den een doen zeggen, dat hij er met zoo'n genoegen naar kijkt, omdat ze zoo verrassend eenvoudig van zwart-en-wit-verdeeling zijn, een ander vindt ze zoo sober en toch rijk van werking, een  derde formuleert zijn bewondering weer anders, maar alle sommen kwaliteiten op die voortspruiten uit het mooie besef, dat deze graphicus heeft van het wezen der houtsnede.

Hoe weet hij het vlak te vullen. De entourage bij zijn vogels is altijd in verband met den algemeenen vorm, het karakter van het dier. Zoo vult hij het vlak bij den Reuzenreiger, dien starren vogel met zijn zijdelingsch saamgedrukt lichaam, spitsen bek en lange, schrale teenen, met een dorren stam, die kale takken draagt.

Bij een Kraanvogel, met kostelijke veerpluimen, in een houding waarin de omtrek het karakter van een groote golvende lijn heeft, plaatst hij een boom met rijke zwierige bladertoeven.

Weer een andere houtsnede stelt voor twee Nimmerratten naast elkaar, de koppen met de lange halzen neergebogen, onder een boom met breed neerhangende bladerkroon, die onmiskenbaar de eigendommelijkheid van zulke vogels in zoo'n stand nader onderschrijft. En zoo zijn er vele aanduidingen te geven, die doen zien hoe helder het karakter van het dier dezen kunstenaar steeds voor den geest staat.

Tot de zeer goede werken behoort ook de litho van een Kiekendief, die magere felle roover, tusschen de sparretakken. Het lijkt ons dat deze vrije kunstenaar werk levert, dat bij het onderwijs uitstekend te pas kan komen, vooral om den leerlingen een levend begrip bij te brengen van het dier. Dergelijke hoedanigheden komen niet als te veel voor, en moet men nu eens niet negeeren.

Leidsch Dagblad 15-07-1925

Kunsthandel Sala.

Willy Sluiter.

Men schrijft ons uit 's Gravenhage:

De inhoud van deze tentoonstelling bestaat voornamelijk uit tafereelen, ontleend aan het zomersche strandleven en de sportwereld; daarbij zijn eenige bekende visscherstypen en een enkel schilderij (als zoodanig met zeker toonbare kwaliteiten) van uitvarende botters.

Het illustratieve karakter aan Sluiters werk voor een ieder ook nu weer duidelijk wezen. Ter kenschetsing van die hoedanigheid zou hier te wijzen zijn op het strandgezicht met de ontelbare badstoelen, ordeloos verspreid, zoover men maar zien kan, met wat mensenpoppetjes, hier en daar. De horizon is zeer hoog opgetrokken. "Wat 'n herrie aan het strand 's zomers", wil deze aquarel te kennen geven, - of is 't een schilderij ?

Maar zooveel meer wordt van dat 's zomersch vertier aan zee aanschouwelijk verteld, langs den boulevard of op het strand - van een formidabel O.W.'ers echtpaar als badgasten, van een mageren ouden  heer, gedoken onder een soepjas, die een badend meisje aanspreekt en nog meer kluchtigs.

Maar vooral zijn het de Juffers in badpakjes, met hun (tijdelijk) vrijgevochten paradijsrechten en hun - natuurlijk - mannelijke metgezellen; die een hoofdrol vervullen in die vaude-villes. Het illustratieve karakter met een overwegenden trek tot typeeren (zie zelfs de visschersfiguur) komt ook duidelijk uit bij de voorstellingen van voetballers en boksers in volle actie, als onder de uiterste spanning van één moment, het lichaam de meest extravagante houding aanneemt. Indien, door de ingewijden, daarbij geen technische fouten of onwaarschijnlijkheden na te wijzen zijn, zullen deze aanschouwelijke voorstellingen, als krachtig en duidelijk geteekend, daar wel bijzonder gewaardeerd worden.

En ook veel bijval zullen in dien kring de caricaturen vinden, die Sluiter een enkelen keer van die sportdemonstraties maakt. Want zin voor humor is hem tevens eigen, al moeten we dien niet hooger aanslaan dan de neiging tot het maken van grappige opmerkingen over verschillende situaties. Want ook in 't algemeen getuigen de typeringen niet van een diepere levensaanvoeling, evenmin als met water of olieverf verder gezocht wordt dan een illustratieve opkleuring van de teekening. Want hoe goed, en met compositioneel inzicht, ook verdeeld in schaduw en lichtpartijen, hebben die aquarellen vooral toch het aanschijn van een kleurplaat.

Willy Sluiter is een illustratief talent, beschikkend over een geroutineerde bekwaamheid - en pootigheid - van teekenen om actie's en standen stevig overeind te zetten. Van den eersten rang is noch dat talent noch dat beeldend vermogen, en het geestelijk tekort kan al blijken uit den stereotiepen vorm van zijn teekening. Maar hij heeft gaven, waarmee hij een niet al te kieskeurigen smaak kan voldoen, een zekere onderhoudende en amusante rederijkheid.

Een uitgever zal zeker het illustreeren van een boek eerder aan Willy Sluiter dan aan Isaäc Jsraëls opdragen. Toch zou ik liever van den laatste een zomersch strandgezicht met figuren, hebben dan van den eerste.

de NRC 09-09-1925

De heer Willy Sluyter teekende een waardevolle plaat, die in den kunsthandel der firma Sala, aan de Breestraat, is tentoongesteld en verkrijgbaar is, waarvan de opbrengst ten goede van de Vereeniging komt. (Op deze plaat vestigde onze kunstverslaggever reeds de aandacht).

Leidsch Dagblad 23-02-1925

http://www.kunstbus.nl/kunst/willy+sluiter.html

http://nl.wikipedia.org/wiki/Willy_Sluiter

GOUDEN JUBILEUM.

Heden herdacht de heer W. de Jong den dag, waarop hij voor 50 jaren in dienst kwam bij de Fa. D. Sala en Zn., Spiegel- en Lijstenfabriek en Kunsthandel alhier. De jubilaris werd hedenmorgen in de zaak op de Breestraat ontvangen, door den heer en mevr. Sala toegesproken, waarbij de heer Sala hem een enveloppe met inhoud overhandigde. Namens het personeel sprak de heer I. de Groof, die eveneens een geschenk aanbood. De jubilaris heeft den dag verder in familiekring doorgebracht.

Nieuwe Leidsche courant 05-08-1929

KUNST EN LETTEREN 

DE BUSTE VAN PROF. TREUB DOOR MAJA SERGER VAN PANKUYS.

 Kunsthandel Sala.

Maja Serger van Panhuys studeerde in het buitenland, vestigde zich langen tijd in Italië, en haar landgenooten kennen haar werk nog nauwelijks.

Te oordeelen naar de talrijke reproducties van haar sculpturen, die ik te zien kreeg, is zij een in den academischen zin buitengewoon knap beeldhouweres. Het werk heeft een eerlijk en eenvoudig karakter; het is wat onpersoonlijk, soms vervelend, nu en dan echter ongetwijfeld wel bezield. De marmerbuste van prof. Treub bevestigt dezen algemeenen indruk.

Men kan zich, vooral wanneer men zich den spiritueelen en expressieven kop van Treub voor den geest stelt, een veel markanter, boeiender, geestrijker portretbuste denken.

Een man als Mendes da Costa, maar ook een Zijl en een Wenckebach hadden waarschijnlijk een belangrijker portret gemaakt van den bekenden politicus.

Maar de buste is knap en beminnelijk. Zij is gelijkend: bij den eersten oogopslag zegt men: daar heb je Treub! Maar ze geeft niet een intensief, psychologisch beeld van dien zoo snellen en paraten geest. Zoover men het naar de reproducties beoordeelen kan, heeft de beeldhouweres zelf wel eens een sterker, scherper waargenomen portret geboetseerd. Het opvallendst in deze buste is de houding van het hoofd: daaruit spreekt een waakschheid, iets speurends en agressiefs.

Just Havelaar.

het Vaderland 14-06-1928

Kunsthandel Sala

Miss Agnes Cohen.

Men schrijft ons uit ‘s Gravenhage 

Wanneer iemand, correct gekleed, met aangenaam stemgeluid, u op een wandeling over den boulevard vergezelt en het verhaal doet van mooie verre reizen, van Spanje waarover ge droomde, van Frankrijk waarvan ge houdt, wanneer dat verhaal niet te lang duurt, met smaak verteld wordt, licht en kleurig is, dan is daar een bekoring in, even vluchtig als licht, even oppervlakkig- aangenaam als een verzorgde tea in een goed restaurant. Het verkwikt, bekoort en is weer vergeten.

Reizende Engelschen zouden hun dierbare gewoonten ontrouw worden, als ze het maken van vlotte waterverfteekeningetjes achterwege lieten. Lichte aardige kleurtjes, een correct uiterlijk, een met smaak gekozen stadshoekje, een pomp met spelende kinderen; een stil avond pleintje met een lantaarntje, een kerkje, een oud poortje; hier en daar wat avond-figuren als uit een romantisch spel, pratend, samenzwerend of verliefd; een landschap met bergen of heuvelen en een blonde hooge stad, alles even aangestipt en in goeden conversatietoon geschilderd, ziedaar wat zij als regel - en Miss Cohen maakte geen uitzondering daarop - kunnen geven.

Gaat men dit werk een maatstaf aanleggen van scheppend werk, dan is het niet met rede houdbaar. De portretten, die Miss Cohen van Toorop heeft gemaakt, zijn met vlotte bekwaamheid gegeven, maar diepere werking, scheppenden drang moet men niet zoeken.

Een in tegenlicht geziene werkman met eenigszins dieper gaande picturale bedoelingen stelt dan ook onmiddellijk te leur. De typeering van hengelaars aan een vaart (eenige malen herhaalde zij dit gegeven) is - als van een reporter - snel en voldoende van aanduiding.

Nergens echter laat het werk een wat strengere analyse toe, zoodat met de bepaling van de soort kan worden volstaan.

de NRC 11-05-1927 

KUNST EN LETTEREN

J. H. v. MASTENBROEK.

Kunsthandel Sala.

Van Mastenbroek behoort, tot de bekwame epigonen. Hij is als stedenschilder wat Gorter, is in de landschapkunst. Achter zijn werk voelt men de grootere voorbeelden. Omdat men die voorbeelden lief heeft, kost het moeite de zooveel zwakkere navolging te waardeeren.

Als van Mastenbroek eenvoudig is, wordt hij het meest zichzelf. Een aangenaam schilderij werd de voorstelling van een binnenhaven en een sluis, op een grijzen sneeuwdag. Het is een rustige harmonie van wit en grijs, in breede plans opgebouwd. De huizen zijn er als groote massa's gezien tegen de lichte lucht (no. 2). Een dergelijk werk is het buitenachtige stadje aan een vaart (no. 1), of de studie van het riviergezicht met de vele boten no. (4), die levendiger aandoet dan het groote schilderij. Er is in zulke werken een eenvoudige breedheid.

De meer Breitner-achtige werken, die het gewoel van de stad, het gedaver van den arbeid vertolken, doen te klein, te rommelig aan. Het groote en grootsche ligt niet in van Mastenbroeks sfeer. Daarom ook bevredigen de Jacob Maris-achtige studies weinig, hoewel ze smaakvol zijn van kleur. Er is sierlijkheid en vaardigheid in snel geschilderde impressies als no. 5 of no. 10, maar men mist den psychischen grond achter dit werk.

Het is meer handig dan overtuigd werk, meer receptmatig dan creatief, meer smaakvol dan ontroerend. Men krijgt dikwijls zelfs het gevoel dat van Mastenbroeks nerveuse penseelstreek een methode werd. Ik houd echter vol, dat het ruime, rustige, evenwichtig opgebouwde schilderij van de binnenhaven in de sneeuw (no. 2) een zuivere en representatieve verwezenlijking is van Van Mastenbroeks talent.

Just Havelaar.

het Vaderland 09-12-1927

Kunsthandel Sala.

Mevrouw  Payne Best- van   Rees.

Men schrijft ons uit 's-Gravenhage:

Een vrij groot aantal portretten zijn door deze jonge schilderes reeds vervaardigd, volkomen naar Engelsche snit. Dat beteekent, dat men in vele Engelsche maand en weekbladen de reproducties kan vinden van een portretsoort, welke frappante gelijkenis vertoont met de door mevrouw Payne Best beoefende. Zij heeft daarin een groote handigheid verkregen.

De portretten schijnen over het algemeen goed te gelijken, naar bevoegden konden verzekeren. De schildertrant is vlot, los, rumoerig; de kleur is berekend op uitwendige charme, dus meermalen niet ware kleur maar schijn-kleur. Een donker portret werd niet schoon van donkerten, maar vuil, akelig van onzuiverheden.

Beter bekeken wemelen trouwens de portretten van zeer bedenkelijke kleursamenstellingen; vlezige bruinen en onbestemde, groezelige toon zijn bij haar een te veel voorkomend euvel. De uiterlijke bravour, den durf van een opzet, bezit zij in hooge mate.

Hier en daar werd getracht naar stofuitdrukking, bijvoorbeeld zijden linten, juweelen, parelen. In een kinderportret wist zij de charme van de kleeding weer te geven, zooals zij trouwens overal de allure van de personen juist weet te treffen, zonder er dieper bij stil te staan, doch geheel afgaande op den dagelijkschen buitenkant.

Het spreekt vanzelf, dat daardoor volmaakte salon-portretten zijn ontstaan, geheel op hun plaats in voorname milieu's, waar het decorum een overwicht heeft op het menschelijke. De handigheid om in dit genre een effect te bereiken heeft echter met kunst niet van doen; de techniek zou trouwens een totale zuivering moeten ondergaan, alvorens van werkelijk schilderen zou kunnen worden gewaagd.

De stillevens, die mevrouw Payne Best probeerde te schilderen, geven hare tekorten nog sterker weer. Zij overschat zich nog, begint met dingen die haar krachten en inzichten verre te boven gaan. Zoo heeft zij het aangedurfd, een kristallen coupe, een waaier met groote zijden linten en een koperen kandelaar tegen een doek te schilderen; de motieven zijn vol mondaine distinctie. Wederom treft de bravour, maar van het glaswerk is niets terecht gekomen; de glimlichten zijn grof en verkeerd van lichtkracht in verhouding tot de andere waarden. Het geheel is zoo los in elkander gepenseeld, dat men waarlijk bang is om het goed te bekijken.

Hier en daar, in een interieur bijvoorbeeld, komt haar typeeringsvermogen beter tot zijn recht. De groote handigheid van typeeren, welke zij bijvoorbeeld doet blijken in het portret van den heer Sala, dient gememoreerd te worden. Doch, zooals gezegd, men moet niet gaan analyseeren en met een vluchtig overzicht genoegen nemen, om de mondaine salonsfeer naar haar lichte vlakke charme te waardeeren. Er zijn door minder handig-begaafden op onhandige wijze portretten geschilderd, die niettemin door een diepere wezenlijkheid menschelijk konden boeien of zelfs ontroeren.

Men zou wenschen, dat mevrouw Payne Best iets minder bravour bezat en iets wezenlijker zich en anderen deed gelden in haar werken. Thans wekt zooveel schijn verbazing, maar het wonder van de kunst bleef nog ver.

de NRC 08-11-1927

KUNST EN LETTEREN KUNSTHANDEL  SALA

Tentoonstelling van schilderijen, teekeningen en etsen door wijlen Waalko, J. Dingemans en Mevr. Dingemans-Numans.

De heer Sala heeft voor enkele weken in zijn kunstzaal een veertigtal werken bijeen gebracht van dit schilderspaar, dat vroeger te zamen met den schilder Simon Marie Wzn. placht te exploiteeren. De echtgenoot van mevrouw Dingemans-Numans overleed enkele jaren geleden, betrekkelijk nog jong. Als herinnering staat hier een portretschets van hem van de hand van zijn vrouw. Het werk van beide komt, wat betreft tijd en wezen, na den bloei van de Haagsche School.

Dingemans werkte veel buiten; we zien hier het bedrijf op de kaden van havensteden, met stationeerende sleeperspaarden. Hij vond zijn sujetten vooral in Rotterdam. Ook was hij veel in Limburg, waar hij boerenbehuizingen weergaf en dan den korenoogst op nazomersche dagen, met blinkend zonlicht over de velden, in Zeeland op het eiland Schouwen. Over het algemeen ademt dit alles een blijmoedigen geest.

Het best slaagde hij, die gaarne het werk- en landbouwpaard, niet als stoffage maar als hoofdmoment, schilderde, in een kade met een rij sleeperspaarden, waarachter men in het verschiet een stuk Rotterdam ziet. We bedoelen het schilderij, dat heelemaal links aan den grooten wand hangt. Het is goed van compositie, vlot geschilderd en de strook stad op den achtergrond is van kracht en lijn goed begrepen in verband met de groep knollen op den voorgrond.

Anders weer, maar eveneens goed van bouw is een pastel naar een dergelijk onderwerp, een sleepers- kar met een span paarden, een bruin en een zwart op de kade. Verder noteerden we een groote pastel van een binnenplaats van een boerderij in Limburg. Onder de etsen behoort een klaar en gevoelig panorama van Zierikzee, benevens een klein etsje van sleeperspaarden tot het beste.

Mevrouw Dingemans heeft hier uitsluitend bloemen stillevens, een paar veldbouquetten op lichtgroen grondvlak, met tallooze kleine bloempjes zorgvuldig van teekening en kleur en met iets zwierigs, en enkele stukken met prachtige orchideeën, vreemd en fantastisch als vlinders. De schilderes heeft deze kostbare bloemstukken geschilderd op de internationale bloemententoonstelling te Heemstede. Alleen voor de vroege morgenuren kon ze vergunning krijgen, wanneer de gewone bezoekers kwamen, moest ze eindigen met haar werk.

Het stuk met de groote witte en roze orchideeën en het herfstbruin van bladeren en fijn groen van varens lijkt ons het beste. Het groote doek met Amarillen is met een zekere kundigheid gedaan en veel beter dan de lijsterbessen in pot, die wat vlak doen. Het werk van beide, van de schilder zoowel als van de schilderes zal ongetwijfeld voor velen aantrekkelijkheid hebben.

Leidsch Dagblad 18-03-1927

http://www.kunstpedia.com/articles/623/1/Nederland-op-zijn-mooist---Het-vergeten-oeuvre-van-de-schilder-Waalko-Jans-Dingemans-sr/Page1.html

KUNST EN LETTEREN.

KUNSTHANDEL SALA.

Tentoonstelling van schilderijen en teekeningen door Arthur Fendel. De heer Sala heeft van den Katwijkschen schilder, die kort geleden 70 jaar werd, een tentoonstelling aangericht, waarin een overzicht gegeven wordt van zijn laatste werk.

Zijn oeuvre van, voordat de noodlottige verlamming van de rechterhand hem trof, kennen we niet. Fendel is in zekeren zin oorlogsslachtoffer. Eens in zijn atelier te Katwijk bezig met schilderen, deed een hevige mijn-explosie, die de groote ruit van het bovenlicht van zijn werkplaats bijna verbrijzelde, hem zoo ontstellen, dat hij sindsdien de macht over de hand, die het penseel voerde, verloor. Geruimen tijd werd hij hier in Leiden in het Hopitâl Wallon verpleegd, zonder veel baat evenwel. Met grooten moed tracht hij nu weer te schilderen.

Hij blijkt, deze landschapschilder, een stemmingskunstenaar, met een tendenz naar het romantische, zooals reeds de titels van de werken doen raden.

Veel maaneffecten zijn er; we wijzen speciaal op "een zoom van een nachtelijk woud, waar achter de duisternis van dicht takkengewir, de maan verschijnt"; de aquarel van een boerenerf met de donkere massa's van schuren en stallen en hooge slanke boomen, die hun kruinen tegen den nachtelijken hemel heffen.

Het Noordzeestrand schildert hij herhaaldelijk. Men zie het uitwateringskanaal en het stuk strand met de bomschuit waarboven een gemouvementeerde lucht zich welft.

Dan zijn er de boomgaarden in vollen bloesemtooi in de lente, bij het aanbreken van den dag, of in nachtelijk donker gehuld.

Arthur Fendel werd den 27en Maart 1857 te Harthau bij Chemnitz in Saksen geboren. Zijn vader had een groote machinefabriek, zoodat hij in staat was zich onbelemmerd te ontwikkelen. Eerst kwam hij op de Kon. Porcelein Fabriek te Meissen, bij Dresden. Hij versierde daar vaten met bloemmotieven. Vervolgens bezocht hij de Kon. Acad. van Beeldende Kunsten te Dresden.

Na een kort verblijf in Parijs vertrok hij naar Chicago, waar hij langen tijd woonde, later vestigde hij zich te New-York. Hij schilderde daar veel bloemen, vooral rozen en portretten, o.a dat van Kol. W. F. Cody (Buffalo Bill), In 1902 vestigde hij zich in Holland te Katwijk aan Zee, waar hij tot heden nog woont.

We willen nog de aandacht vestigen op enkele meubels van Planjer - waarmee de heer Sala het zaaltje smaakvol heeft ingericht - en een aquarel van mej. Zoetelief Tromp, een stilleven van een tinnen schaal met citroen en lichtgroene druiven.

Leidsch Dagblad 26-04-1927

DE A.S. 3 OCT.-FEESTEN IN BEELD. Bij den kunsthandel D. Sala en Zn., Breestraat alhier zullen gedurende enkele dagen in de etalage te zien zijn de teekeningen van de wagens, die de hoofdschotel zullen uitmaken in den optocht op 3 October a.s., welke optocht dit jaar - zooals reeds eerder vermeld - in het teeken zal staan van de stichting van den Leidschen Hout.

Een ieder, die zich de moeite getroost, een kijkje te gaan nemen, zal met ons eens zijn, dat met deze schetsmatige teekeningen een knap stuk werk is geleverd; de heer Jan Franken heeft zich doen kennen als een werkelijk artist, die de gave bezit, de door den heer Niko de Jong ontworpen ideeën goed weer te geven.

Naar wij vernemen is het Bestuur der 3 October-Vereeniging dan ook overtuigd een zeer goede keus te hebben gedaan door met de heeren Niko de Jong en Jan Franken in zee te gaan; zij beiden zijn vol enthousiasme en zij hebben ook zelve vertrouwen, dat deze optocht inderdaad iets goeds zal worden.

De wagens zullen gedurende de maand September onder de persoonlijke leiding van den heer Jan Franken worden in orde gemaakt; de uitvoering is weder toevertrouwd aan den bij de 3 October-vereeniging zoo wel bekenden heer Fons v. d. Velden. Zooals van zelf spreekt, ligt het in de bedoeling, dat de wagens zullen worden voorafgegaan, begeleid en gevolgd door personen in toepasselijke costumes, terwijl ook meerdere kindergroepen zullen moeten worden geformeerd.

Voor goed begrip deelen wij nog eens mede dat de optocht in drie deelen zal zijn gesplitst, ieder deel 4 wagens, t.w.: 1^e  deel Het Bosch en de Menschheid; 2^e  deel Het Bosch en zijne bewoners; 3^e  deel Het Huwelijk van den Leidschen Hout met de Leidsche Burgerij.

Leidsche Courant 16-07-1927

Kunsthandel Sala.

Willem Maris.

Men schrijft ons uit 's Gravenhage:

Deze firma heeft uit haar collectie een aantal schilderijen en aquarellen van Willem Maris bijeen gebracht en in haar zalen geëxposeerd. Het is begrijpelijk dat een kunsthandel zooiets niet geheel belangeloos doet - ze heeft uiteraard ook verplichtingen jegens zich zelf! We kunnen dus niet verwachten, een zorgvuldig gewikt-en-gewogen keurcollectie te zien.

Misschien, echter heeft dit nog wel zijn goeden kant, althans bij een kunstsoort, die mag verondersteld worden algemeen begrepen en gewaardeerd te zijn. Het kan prikkelen tot nauwer kijken, zuiverder schatten, met het gevolg van intensiever genieten!

Sinds den glorietijd van die zoogenaamde grootmeesters der Haagsche School is er weer heel wat gebeurd, waardoor ons standpunt tegenover deze kunst zich wel eenigszins wijzigde. Andere verlangens zijn gegroeid uit de ontwikkeling van begrippen en verdere uitzichten, en het is dan weldadig, te ervaren, dat, wat we eens in jeugdige geestdrift uitbundig prezen - zonder voorbehoud - nu nog, met genot te aanschouwen is, en dus van blijvende waarde moet zijn.

Vooral hun, die na in dezen tijd staan en dien meemaken, maar een andere, ook eens moderne beweging meeleefden - toen er nog voor gevochten moest worden - geeft dat een gevoel van zekerheid in zich zelf.

Al staat dan ook alles wat we hier van Willem Maris bijeenvinden, geenszins op het peil van een uitgelezen collectie, toch is er menig stuk op deze tentoonstelling, dat niet alleen de aanzienlijke beteekenis van dien schilder voor zijn tijd weer eens naar voren brengt, maar dat ook van kracht is om ons nogmaals in beschouwing van zijn kunst te verlustigen. In zoo veel varianten is eenzelfde motief - overbekend - er terug te vinden: koeien in de wei en eendjes aan of in de sloot.

Een uitzondering maakt een zee- of riviergezicht met zeilend schip - het hoort echter niet onder het kernachtigste. Uit vrij vroegen tijd is er een klein stukje met ezeltjes in de duinen, die in fijn gevoelde tegenstelling met lucht en zon, ver weg, geschilderd zijn. Het is uit zijn teerderen tijd, toen het werk aan dat van Mauve nog zeer na stond.

Als tegenstelling en tevens als staal van zijn volle ontplooiing tot den schilder van het zomersch lichtgedaver over de weiden en de hittebroeiïng in de donkerten van kreupelhout, waarin hij geheel tot Willem Maris werd, kan hier op enkele stukken gewezen worden, maar bovenal op het groote met twee koeien, vlak aan den voorgrond staande nabij het hooge riet.

De schilderijen, die het flankeeren, ook van goede kwaliteit, zijn wel meer doorgevoerd, maar worden in hun werking toch verzwakt door dit meer schetsmatig stuk, waarin de struische schildermacht, met al haar onverbroken elasticiteit, van Willem Maris zich ongebonden en triomfantelijk uitviert.

Kenteekenend, voor die vergelijking, is reeds een ondergeschikt ding als de vliegende vogels die elders nog te zeer afzonderlijke zwarte propjes zijn, maar hier als accidenteele verschijnigen opgenomen zijn in de lichtlaaiende lucht.

Onder de schilderijen - en aquarellen - met het eendenmotief zijn er ook van bijzondere kwaliteit. Zoo'n glanzend vlekje wit in de donkerten van dicht houtgewas en het beschaduwde slootwater, doet soms aan als een plots uitwieken van licht.

In de aquarellen, wanneer Maris op zijn best is - en vooral als hij geen overmatig gebruik maakt van dekverf - vinden we de geestrijke vlotheid, luchtig maar pittig-accentueerend, van zijn aquarelleer-wijze.

de NRC 12-06-1926

KUNSTHANDEL SALA.

Tentoonstelling van werken door Valkema Blouw.

Het knusse kunstzaaltje van den heer Sala leent zich heel goed voor een soort werk als van dezen kunstenaar, dat behaaglijk is en verzorgd en niet uitbundig; het verdraagt een nader bezien op technische kwaliteiten.

De bekwaamheid van den maker constateeren we het gemakkelijkst in de stillevens, goed geteekend en harmonisch van kleur als ze zijn. Hij is wars van allerlei trucs en die zekere degelijkheid doet prettig aan.

Valkema Blouw toont in de kleurige stillevens van wajangpoppen, een kruik met appels of apothekersfleschjes met boeken en dergelijke voorwerpen in een klaar licht gezien, de veel voorkomende neiging om die onderwerpen tegen een licht fond te schilderen, waartegen ze pittig uitkomen.

De landschappen zitten eveneens goed in de kleur, behoudens een enkele, zooals het groote doek rechts van den schoorsteen met de hooge lucht boven de waterpartij, waarin hij stemming tracht op te trekken door dampige atmospheer, maar dat toch iets onwezenlijks houdt, al heeft het kwaliteiten in den bouw.

We zien hier de tekortkomingen in de wat vaste schildering, beter ligt hem de geslotenheid van een landschap, waarvan het schoorsteenstuk een voorbeeld geeft, evenals het andere doek, een grasveld door hooge boomgroep afgesloten, dat simpel maar zuiver van kleur is. Hij geeft goede buitenimpressies in de kleine aquarelletjes.

In de beide grootere waterverfteekeningen slaat hij een gansch andere toon aan. De opgewektheid dit werk eigen, vindt men hierin niet, somber en grauw zijn de breedgehouden kleurpartijen.

Overigens blijft hij voor alles een stillevenschilder die zich meest van de gewoonste voorwerpen bedient voor zijn smakelijk gearrangeerde doekjes, die bijna alle een spiegelend grondvlak toonen en de reeds boven genoemde lichte achtergrond. Een uitdrukking van stoffelijkheid zal niet zijn opzet zijn. We vermoeden dan ook meer een houten tafelvlak en een kalkmuur, dan dat we het zien.

Tot de beste stillevens zijn te rekenen, dat met de pompoenen en het fleschje, een bruine aarden kruik (baardman) met roode appels en een gemberpot met rozen, terwijl van de wajangpoppen de meest schetsmatige, waar het doek gedeeltelijk blank werd gelaten ons het beste geslaagd lijkt.

Leidsch Dagblad 30-03-1926

KUNST EN LETTEREN.

Kunsthandel Sala. Tentoonstelling van Pyroplanotypen door G. Kerkhoff. In den kunsthandel Sala stelt op het ogenblik de portrettist Kerkhoff een aantal werkstukken tentoon die volgens een bijzonder procédé zijn vervaardigd. Het gaat hier om het vastleggen van een teekening op glas door branding.

Zijn we wel ingelicht dan betreft het een geheel nieuwe techniek door den maker zelf uitgevonden en omschreven als Pyro-planotypie, waarvan hij het volgende meedeelt. "Het is een systeem van verveelvuldigen van teekeningen op glas, welke reproductiën dan in den glasoven gebrand worden." De geëxposeerde portretten, waarbij opzettelijk de meer decoratieve idee van "silhouet" is gekozen, zijn naar het leven geschetst (een aantal dier schetsen zijn ter tentoonstelling aanwezig).

Op een bepaalde wijze nu, worden die schetsen voor de reproductie geschikt gemaakt, waarna de verveelvuldiging op glas naar keuze plaats vindt. Dan wordt elk portret afzonderlijk na behandeld en voltooid, zoodat ieder exemplaar een "épreuve d'artiste" is. Het brandproces in den glasoven is een proces waarbij glas en brandverf tot plm. 900 gr. verhit wordt, bij welken temperatuur de gesmolten brandverf zich met het week geworden glasoppervlak verbindt. (Glas smelt bij plm 1000 gr.)

Natuurlijk kunnen voor vermenigvuldiging ook andere objecten gekozen worden als portret; ik denk aan wapens en bijzondere gelegenheidsdoeleinden, aldus de heer Kerkhof. Het is duidelijk dat het punt waar het op aankomt n.l. de wijze waarop de potloodschetsen voor reproductie worden geschikt gemaakt door den uitvinder niet nader wordt toegelicht, hij wenscht dat blijkbaar geheim te houden.

Als algemeenen indruk kunnen we zeggen dat de heer K. in staat is een uitstekend gelijkende profielteekening te leveren, hetgeen door ieder aan de hand van hier aanwezige beeltenissen van bekende personen kan worden geconstateerd, daarbij weet hij in de schaduwpartij een zekere beweeglijkheid te houden; hier, waar de glazen voor het matglas van de buitenruiten van de zaal zijn gehangen komt een en ander goed tot zijn recht. In een serre of vestibule met veel ramen zullen vooral de gekleurde wapens een aardige versiering zijn.

Leidsch Dagblad 12-08-1926

Kunsthandel Sala, Den Haag. Onze vroegere stadgenoot, de heer S. J. Sala, heeft thans een kunsthandel gevestigd in Den Haag, Noordeinde 27a, waar hij van 20 September tot .. October een tentoonstelling van kunstwerken van C.v.d. Windt houdt.

Leidsch Dagblad 21-09-1915

Kunsthandel S. J. SALA. Tentoonstelling van werken van HENRICUS tot 31 Mei a. s. Telef. 7094. 27a Noordeinde Den Haag.

Leidsch Dagblad 17-05-1916

Heden Geëtaleerd: Lithographie "Molen De Stier"  Ao   1687 Leiden. Slechts nog enkele exemplaren. 6900 39 Uitgave van D. SALA & ZONEN, Kunsthandel, Breestraat 114 b, c, Leiden, Telef. 237

Leidsch Dagblad 18-10-1916

Men schrijft ons uit Leiden.

In het Achterzaaltje van den kunsthandel Sala is een tentoonstelling van den schilderarbeid van Jan Jans te zien.

Zoo Hollandsch als de naam van dezen schilder, is zijn opvatting van het Hollandsch landschap, dat hij in den grootst mogelijken eenvoud ziet en weergeeft. Plassen zijn het tegen een duinhelling gezien, een vaart door het lage land, een hoekje der duinen bij Schoorl onder een grijze regenlucht, ongezochte gegevens alle, waarschijnlijk uit den onmiddellijken omtrek van des schilders woonplaats.

Het Schoorlsche zeepaadje is wel een der beste werkstukken. Doch véél loopt dit werk niet uiteen. Het is zelfs eenigszins eentonig, daar de impressio van een dagmoment weinig door den schilder wordt gevoeld in zijn uitdrukken van den aard van het landschap. De karakteristiek van het landschap echter leeft in de bleeke kleuren, die Jan Jans tegen elkaar stelt. Opmerkelijk fijn gevoeld zijn die meermalen.

de NRC 15-08-1917