1939 22 augustus :
Egied Bradt, geboren te Leest op 7 maart 1905 gekozen tot
gemeentesecretaris met 8 stemmen op
de 8.
1939 25 augustus :300 Leestenaars onder de wapens geroepen.
Bij valavond kwam er op 25 augustus
opnieuw een mobilisatiebevel
voor 300 man van de gemeente Leest.
Elke daarop volgende nacht volgden
oproepingen en opeisingen van
rollend materieel.
(Albert Huysmans, Pinksteren
Soldaatjes, DB , augustus 1982)
1939 25 september : Constant Diddens uit de
Molenstraat benoemd tot bediende voor
het
gewestelijk komiteit afgevaardigde er der gemeente.(GR)
1939 26 oktober :
Op vraag van de gouverneur, tot beveiliging der archieven tegen
luchtaanvallen besloot de gemeenteraad
de noodige kassen tot berging der
archieven te laten maken bij Th. Teughels, schrijnwerker en deze kassen
in
gereedheid te houden om tn gepasten tijde geplaatst te worden in de
kelder der
kerk.
1939 26 oktober : Gezien de benarde tijden die de gezinnen
van werkloozen door
maken gedurende de wintermaanden en in het bijzonder van de werkloozen
gezinnen waarvan de man weder onder de wapens is geroepen besluit de
raad
een gemeente toelage te verleenen van 3000 fr aan hoogervermelde
werkloozen of gezinnen voor kolen en brandstof gedurende de
wintermaanden en
deze
som in te schrijven in de begrooting 1940.
Deze beslissing van de gemeenteraad
zou echter door Baron Holvoet, gouverneur
van de provincie, ongedaan gemaakt
worden. (GA-30/12/1939)
1939 20 november :
Juffrouw Rheinhard zal als interimaris fungeren aan de
jongensschool daar meester Meyers
opgeroepen wordt.
1939 4 december
Gemeenteraad :
De vleeskeuringsrechten worden met
ingang van 1 januari 1940 vastgesteld als
volgt : paarden, ezels, muilezels,
stieren, ossen, koeien en vaarzen per dier : 15 fr.
Varkens, schapen, kalveren en
geiten, per dier : 7 fr.
Lammeren, geiten en speenvarkens,
per dier : 3 fr.
Paspoortenvergelding
personen die 15 jaar geworden zijn en voor de eerste
maal
een paspoort afhalen, eveneens personen die bij hun huwelijk zich in de
gemeente komen vestigen, dienen een vergelding van 1 frank te betalen.
Personen wier paspoort beschadigd is of verloren is geraakt dienen 2
frank te
betalen.
1939 12 december
Gemeenteraad :
Victor De Laet geeft zn ontslag
als voorzitter van de Passieve
Luchtbescherming. Wordt opgevolgd
door Juliaan Geerts die ook Gemeentelijk
Directeur der Territoriale Burgerlijke Wacht is.
Elodie Nuytkens benoemd tot
kuisvrouw der schoollokalen, buiten het
reinigen
zal
de benoemde kuischvrouw zonder bijkomende vergelding moeten leveren,
al
de noodige gereedschappen tot het reinigen der lokalen, zoals borstels,
zeep, enz.
Bovendien zal ze gedurende de wintermaanden al de kachels moeten
aansteken
en
het hout en stroo desaangaande noodig leveren zonder bijzondere vergelding.
Elodie Nuytkens ontving daarvoor het totaal der
bedragen die voordien werden
uitbetaaldaan de schoolhoofden, hetzij 250 fr per klas,
dus aan 6 klassen
maakt dat 1500 fr.
Voor het reinigen der privaten 2 x 100fr.
De Raad besloot met 5 stemmen tegen
4 geen tuchtmaatregelen uit te spreken
tegen meester De Leers.
De meester had het aan de stok
gekregen met de vorige gemeenteraad die een
lijvig dossier van maar liefst 50
bladzijden tegen hem had aangelegd.
...4de
punt. Tuchtmaatregelen tegenover de heer De Leers, schoolhoofd.
De
heer De Leers wordt geroepen ten einde zich te verantwoorden op het verslag
van
den heer Troch, hoofdinspecteur van 13.9.1939.
Wanneer de heer De Leers de vergadering heeft vervoegd, geeft de heer
secretaris (E.Bradt) lezing van genoemd verslag dat luidt als
volgt :
Ministerie van OpenbaarMechelen,den 13de
september
Onderwijs,Schooltoezicht1939.
Hoofdtoezichtsgebied Mechelen
Nr 10.133/2Aan den heer Minister van
Openbaar
Onderwijs te Brussel.
Mijnheer de Minister, het gemeentebestuur te Leest
heeft mij een onderhoud gevraagd om den moeilijken toestand der gemeentelijke
jongensschool te bespreken. Deze vergadering had heden plaats. In aanwezigheid
van den heer burgemeester en het schepencollege.
Het nieuw gemeentebestuur doet er reeds zijn beklag
over dat het schoolhoofd de heer De Leers, voortgaat op eigen hand alles te
regelen en het gezag van zijn overheid blijft ontkennen.
Samen met den heer burgemeester ben ik naar de school
gegaan en heb den heer De Leers doen opmerken dat hij onder bijzonder toezicht
staat en zich moet onderwerpen aan de dienstbevelen van het gemeentebestuur en
van de Inspectie.
Hij heeft geantwoord dat hij dit bijzonder toezicht
niet aanvaardt en naar het Departement zal gaan om te protesteren.
Ik ben van oordeel dat het noodig is gebruik te maken
van dit eventueel bezoek, om den heer De Leers erop attent te maken dat de heer
Roels Inspecteur-Generaal, met wie ik een onderzoek ter plaatse deed, hem
insgelijks heeft aangezetzich te
onderwerpen aan zijn overheden en desnoods maatregelen zouden getroffen worden.
Ik meen verder dat het nuttig ware den heer De Leers
te doen kennen dat hij zijn opmerkingen langs bestuurlijken weg moet doen, en
hij zich niet meer op het Departement moet aanbieden.
Het dossier De Leers bevat reeds een 50-tal bladzijden
die tegen hem pleiten : het wordt tijd dat hieraan een einde komt.
De Hoofdinspecteur (getekend) Troch.
Daarna vraagt den heer burgemeester aan den heer De
Leers wat hij hierop te antwoorden heeft.
De heer De Leers verklaart er enkel te moeten op
antwoorden dat het hier om een misverstand gaat en dat hij dit ten zeerste
betreurt.
Nadat de heeren J.J.De Laet en F. Boonen hem vragen of
hij, naar de verklaring van den heer burgemeester, bij den heer hoofdinspecteur
Troch is geweest om zijne verontschuldigingen aan te bieden en of hij ook deze
aan de vergadering zou willen aanbieden, antwoordt den heer De Leers, dat hij
wel een bezoek gebracht heeft bij den heer hoofdinspecteur Troch op aanraden
van den heer inspecteur Hammenecker, doch dat dit bezoek alleenlijk ging om het
misverstand te herstellen en dat het bezoek heel gemoedelijk was.
Dat hij bijgevolg geen verontschuldigingen aan den
Raad kan aanbieden daar het om geen beschuldiging maar wel om een misverstand
ging.
Daarna doet de heer De Laet nogmaals opmerken dat het
allemaal misverstanden zijn zoowel met de inspectie als met het vroeger
gemeentebestuur.
Ten laatste doet de schepen heer De Prins P. uitschijnen
dat aan het verslag niet veel belang dient gehecht.
De voorzitter acht de verklaringen van den heer De
Leers voldoende en verzoekt hem de vergadering te verlaten.
Ten slotte legt de voorzitter de Raad de volgende
beslissing ter (geheime) stemming :
Dient er een tuchtstraf toegepast aan den heer De
Leers, schoolhoofd ja of neen ?
De stemming geeft den volgende uitslag : geldige
stembrieven : negen. Vijf neen, vier ja.
Gezien de volstrekte meerderheid zich heeft
uitgesproken om geen tuchtstraf toe te passen, gezien het aandringen van den
heer Provinciegouverneur om een beslissing, zal kopy dezer zoo spoedig mogelijk
aan den heer provinciegouverneur voor kennisgeving overgemaakt worden.
Daarna verklaart de voorzitter de zitting gesloten om 8 uur en 10 minuten.
Bij bevel, de secretaris(getekend) E.Bradtde burgemeester (getekend)
Verschueren.
De gemeenteraad
bestond uit burgemeester T. Verscbueren, de schepenen P. De Prins en P.
Busschot, de raadsleden De Laet, F. Boonen, J. Apers, J. Beullens, J. Nuytkens,
K. Silverans en secretaris E. Bradt.
In de gemeenteraad
van 24 januari 1940 las burgemeester Verschueren een brief voor van
hoofdinspecteur Troch, waarin deze laatste het volgende schreef : ...ik acht het nuttig u te doen kennen dat
hier geen enkel misverstand bestaat, maar er zijn klare feiten die bewijzen dat
schoolhoofd De Leers, het gezag van zijn overheid miskent. Het is waar dat hij
op mijn bureel kwam maar niet, zoals hij zegt, om een misverstand recht te
zetten, maar wel om zijn verontschuldigingen aan te bieden. U wordt derhalve
beleefd verzocht in de eerstkomende vergadering van den gemeenteraad de zaak in
haar juist daglicht te stellen...
Er werd opnieuw
gestemd. De Sussen verlieten de zaal en de Blekken stemden vijf maal tegen
een tuchtstraf.
Voor een goed begrip
: de Blekken veroverden, onder Theophiel Verschueren, de meerderheid in de
gemeenteraad met de kiezing van oktober 1939.
1939 30 december :
De Raad besloot aan den heer Theodoor
Teughels, wonende
alhier Dorpstraat, opdracht te geven tot het maken van twee bibliotheekkassen
naar
het model der bestaande bibliotheek van de vergaderzaal en elke dezer
1939 6 augustus :
Te Leuven werd Koenraad M. Emmeregs tot priester gewijd.
Pater Emmeregs
Pater Kamiel zoals men
hem in het dorp kende was te Leest geboren op 14 april 1913. Na zijn studies te
Hoogstraten ging hij bij de Dominikanen waar hij op 6 augustus 1939 priester
werd gewijd.
Hij was werkzaam te
Antwerpen, te Genk en te Tienen.
In gans Vlaanderen
was hij gekend als Sinjoorke. Onder deze schuilnaam schreef hij meer dan 30
jaar artikels in het parochieblad Kerk en Leven. Ruim 1800 verschenen er van
zijn hand.
In deze periodiek
schreef A. Menu na zijn overlijden volgende bijdrage :
Gelukkige Dominikaan.
De jonge Kamiel Emmeregs begon zijn noviciaat bij de
dominicanen te Gent op 23 september 1932. Hij was oud-leerling van het Klein
Seminarie van Hoogstraten. Na zijn filosofie- en theologiestudies werd hij op 6
augustus 1939 tot priester gewijd. Hij begon zijn apostolaatsleven in het
klooster van Antwerpen, verbleef een jaar te Genk en werd in 1947 geroepen naar
Antwerpen-Linkeroever als medewerker van P.B. Janssens aan het Studiecentrum
voor Zielzorg en Predikatie. Dat was het begin van zijn lange activiteit aan
het parochieblad. In 1959 werd hij overgeplaatst naar Tienen : hij was er
overste van 1959 tot 1965.
Ik lees in de catalogus van de Vlaamse dominicanen,
jaar 1973, bij de naam Emmeregs : Procurator, promotor van de afdeling van de
Dominicaanse Lekenorde, Verantwoordelijke voor het Rozenkransapostolaat,
Biechtvader voor de studenten van de Normaalschool, Animator van het Centrum
voor Godsdienstige bezinning te Tienen, Lid van de redactieploeg van het
parochieblad Kerk en Leven, Directeur der Broeders Alexianen te Tienen.
De laatste jaren was zijn activiteit wel verminderd om
reden van zijn gezondheidstoestand, maar hij was en bleef een mens met hart en
ziel bekommerd en gegeven aan de mensen. Een rasechte dominicaan.
Beste Kamiel, op zondag 6 november, twee uur voor uw
dood, hebt gij heel eenvoudig aan uw overste gezegd : ik ben altijd een
gelukkige dominicaan geweest. Dat was echt zo, Kamiel omdat gij altijd waar echt
zijt geweest. Gij wist als zoon van een gezonde, diepchristelijke
landbouwersfamilie, dat gij in alles van God afhankelijk waart.
M. Van Helsen :
in feite kende iedereen en niemand u.
Iedereen kende Sinjoorke, schrijver van de cursiefjes in het parochieblad onder
de titels Spijkertjes, Vliegende Sigaren en Vrij Commentaar.
Maar praktisch niemand, buiten zijn eigen omgeving,
wist dat pater Emmeregs de auteur was en daar kon hij zich heimelijk in verheugen.
Sinjoorke was voor velen een begrip. Op een volkse
manier en met de nodige dosis humor die hem steeds heeft gekenmerkt- schreef
hij over al wat de kerk en mens aangaat.
In het begin van de vijftiger jaren had hij het
regelmatig aan de stok met de linkse pers.
Tot het einde van de jaren vijftig bleef hij zich
actief inzetten voor het parochieblad.. Dan kreeg hij een andere taak
toegewezen te Tienen. Maar zijn kroniekje bleef hij schrijven.
En de
hoofdredacteur Felix Dalle :
Ik heb u vooral gekend als medewerker van Kerk en
Leven. Uw leven was getekend door het parochieblad. 32 jaar hebt u onder de
schuilnaam Sinjoorke wekelijks, stipt, uw bijdrage geleverd aan ons blad. U
hebt er nooit een decoratie voor gekregen, maar u zou die nooit hebben willen
dragen op uw witte dominicanerkleed.
In de laatste algemene redactievergadering van ons
blad was uw stoel leeg. We hebben u even piëteitsvol herdacht.Nu zullen vele
lezers nog maanden lang uw naam in KERK EN LEVEN zoeken. Dat ze even stil
worden, bidden tot de Heer en bezinnen over de vergankelijkheid van het leven.
Dat is uw posthume bijdrage en we weten dat u om die korte bezinning blij zou
zijn. Voor een paar maanden laten we uw stoel, uw rubriek VRIJ COMMENTAAR open.
We waren op uw uitvaart. De dominicanerkerk in Tienen,
die de uwe was, is voor een goed jaar volkomen uitgebrand. We weten dat ook dit
u aan het hart is geslagen en dat het de grote beproeving was die de Heer van u
vroeg. Misschien was dit de lanssteek in uw kommervol hart.
We zullen proberen enkele van uw raadgevingen in plam
memoriam op te volgen.
Stoor je nooit aan wat ze zeggen, wanneer je je pen
in trouw aan de Kerk hebt gebruikt !
(Over de velen die u zelf lasterlijk hebben
beschuldigd en pijn gedaan).
Probeer altijd de armsten te verdedigen ! Wees
klaar in je uitspraken ! Haal het goede uit het verleden, maar kijk altijd
voor je uit !
Geloof dat de Heer je zegent als je oprecht bent in
je woord !
Toen u reeds overleden was zijn in ons blad nog drie
bijdragen van u verschenen : uw laatste drie van de ongeveer achttienhonderd.
Uit één van die laatste schrijven we over :
van sommige heiligen wordt verhaald dat zij de dood lachend
tegemoet traden. Wellicht hebben we last om dit te geloven. En misschien,
psychologisch gezien lijkt dit ten volle haalbaar en aanvaardbaar voor alwie
erin slaagt de cchristelijke opvatting over leven en dood ten volle te
doorgronden en te verwerken. Daarom ook is het, dat men in de moderne uitvaartliturgie
volop vreugdevolle alleluias is gaan zingen.
Pater Kamiel
overleed in de H. Hartkliniek te Tienen op 6 november 1977.
Fotos :
-Augustus 1939 : Dominikaan Kamiel Emmeregs geeft zijn
eerste priesterzegen aan de uitgang van de parochiekerk in Leest. De
mobilisatie was volop in gang. De dag na deze eremis moest hij ook onder de
wapens.
Foto : amateur-archeologen tijdens hun
opgravingen in 1983. (foto DMW)
1939 OPGRAVINGEN
Dat jaar startte de
Mechelse amateur archeoloog J. Uytterhoeven opgravingen aan de
Steinemolenhoeve.
Jan De Decker
daarover in De Band van 1958 :
Aan de heer J. Uytterhoeven uit Mechelen was een
overlevering bekend over een kasteel dat verzonken lag in een weide te Leest,
waar waar de huidige steenweg Hombeek-Kapellen op den Bos onder de spoorbaan
doorloopt.
In de volksmond heette het dat dit kasteel in de grond
gezonken was als een straf van God omdat de kasteelheer zwart goed zou hebben
gekocht.
Bij ondervraging van de mensen aldaar, bleek dat het
vertelsel van het verzonken kasteel nog door sommigen gekend was, doch ook
een andere versie werd vernomen : er zou aldaar een villa gestaan hebben en de
bewoner dezer villa kan geen voet verzetten zonder dat de maalder van de
Steinemolen (een 200 meter daarvandaan) zijn bewegingen had afgeloerd. De villaheer
werd deze toestand te sterk : hij brak de villa af en daar liggen nu nog de
stenen rond te rijden.
Dhr. Uytterhoeven begon zijn opzoekingen op een
tarweveld van Louis Ceuppens.
Op 60 cm diepte stuitte hij op een vloer van een
romeinse woning, deels gaaf, deels doorheen gehaspeld. De vloer vertoonde
constante kenmerken van de goedkoopste betonvloer der gewone romeinse villas
in ons land : d.i. een steunvlak van ruwe mergelstenen en daarop een 8 cm dikke
laag van het zo stevige romeinse beton, gekend als opus signinum (naar een te
Signia, Italië gedane uitvinding).
Het is een licht-roze mengeling van kalk en gemalen
tichels waarin kleine brokjes van vermillioen-rode tichels verdronken zijn,
zelfs tal van kleine rolkeien aan de onderkant.
Deze mooi uitziende laag werd dan glad gestreken, in
de meeste villas zelfs gepolijst, zodat de vloer werkelijk het uitzicht had
van wat we heden granito noemen.
Verder was deze vloer begrensd door de fundering van
een muur in zogenaamd opus incertum (mengeling van lichtroze morter met
allerlei steenafval), meestal tichels, doch nog al veel blauwe leistenen,
waaruit zelfs een geheel gave bakstenen plavei van 22x21x5 cm te voorschijn
kwam.
Peilingen in de omgeving der muurresten gedaan,
brachten danig verhakkelde stukken van romeinse tichels en vorsten aan het
daglicht, hier en daar wat grote en kleine scherven van grijze, bruine, rode en
vaal-gele ceramiek, zelfs een deel van een halfverbrande lijkurn.
Ook brokjes van geel-bruine verharde leem.
Volgens Dhr. Uytterhoeven staan we hier niet voor de
resten van een eigenlijke romeinse villa, doch veel eerder voor deze van een
mutatio (wisselplaats voor paarden en muilezels, zoals er gedurende de
romeinse overheersing op regelmatige afstanden bestonden langsheen de heirbanen),
misschien wel in verband met een caupona of zelfs taberna waar de reizigers
zich tevens van voedsel konden voorzien en logies verkrijgen.
De gedachte aan een mutatio steunt niet zozeer op de
aanwezigheid van een heirbaan (de oude Mechelbaan of Kapellebaan is een deel
der romeinse heirbaan die vroeger Utrecht met Bavay verbond over Breda,
Mechelen, Merchtem, Asse,enz..), dan wel op de afwezigheid van weelde-tekens in
het gevondene.
Meer nog op vinden door de eigenaarvan de Steinemolenhoef van tal van kleine
hoefijzers wanneer hij een vijver groef vlak tegenover de vindplaats.
De vindplaats werd gemakkelijkheidshalve
Steinemolenveld gedoopt, doch het is best mogelijk dat ze deel uitmaakte van
het zogenaamde Stawerk, een reeks velden die zich uitstrekten ten noorden der
vindplaats.
In Mechelse schepenakten worden volgende schrijfwijzen
gevonden van deze zonderlinge benaming Stawerk :
-in 1351 : pecchiam terrae te leest op Steiwerc
-in 1429 : bonar. Terre Beatricis de Steynemolen sitam
in Leest supra Cleyn Steenwerc inter Sigeri de Steynemolen
-in 1539 : een stuck lants geh. Steywerck groot sesse
dachwant gel. In de prochie van Leest in de Biest.
-in 1602 : tot Leest opt Sywerck.
-in 1777 : het Stauwerck (WB), 1778 : het Stauwerck
land aen s Heerenstraete.
-in 1877 : het Stawerk. (MB)
Men is van mening dat de benaming tot een
oorspronkelijk Stein-werk zou kunnen teruggaan. Voor de w moet die n
wegslijten en dan zou de benaming wel een zinspeling kunnen zijn op het stenen
werk of puin van het belgo-romeins gebouw.
In april 1983 werd
door de Archeologische vereniging Oud Mechelen een onderzoek ingesteld naar
de bevindingen van J. Uytterhoeven.
Na enkele weken
intense arbeid werden de eerste grondvesten van een Romeinse bewoning blootgelegd.
De eerste conclusies
van 1939 moesten worden herroepen.
Er werd tot de
vaststelling gekomen dat het hier ging om de graanschuur van het geheel,
waarvan verschillende paalkuilen konden waargenomen worden.
De eigenlijke
bewoning was van weelderige herkomst daar er brokstukken van diverse
muurschilderingen te voorschijn kwamen, alsook fragmenten van hypocausttegels
(verwarmingsinstallatie), honderden scherven van imbrex en tegula (dakpannen).
Deze laatste
vertoonden indrukken van dierenpoten, daar ze op de grond in openlucht gedroogd
werden.
De reeds opgegraven
gedeelten zijn bevloerd met Romeinse beton (opus signinum).
Eveneens werden
funderingen gevonden van een muur in oostwestelijke richting.
Bij de vondsten
behoren, naast de zeer schaarse aardewerkscherven (waaronder een gedeelte van
een amphora), een fragment van een handmolensteen en een bronzen messchede.
Grondpeilingen
wijzen op het bestaan van verschillende gebouwen in de onmiddellijke omgeving.
Hieruit kan besloten
worden dat het een zeer uitgestrekte villa moet zijn geweest.
De opgravingen
stonden onder leiding van de licenciate Archeologie en Kunstgeschiedenis Myrna
Peeters en van amateur-archeoloog Jean Willems.
De Raad besloot een gunstig advies
uit te brengen aan de vraag van Frans Jos. De
Block uit Hingene om een rechtmatigen autobuschdienst te
mogen uitbaten van
Mechelen naar Breendonk over Hombeeck, Leest en Tisselt.
1938 16 oktober
Gemeenteverkiezingen.
De leden van het hoofdbureel
ontvingen een zitpenning van 50 fr, de voorzitter
van het afdelingsbureel 40 fr en de
bijzitters en de secretaris van het
afdelingsbureel20 fr. (GR-12/10/1938)
1938 14 november :
4 stemmen ja, 4 stemmen neen, teneinde meester De
Leers een tuchtschorsing van 8 dagen op
te leggen, met berooving van wedde.
Hoofdreden
: het niet-accepteren van meester Huysmans als titularis van de
nieuw-opgerichte 4de
graad.
Het besluit werd aan de bevoegde
overheid overgemaakt.
Uit de
gemeenteraad van 14 november 1938
Tuchtrmaatregelen
tegenover hoofdonderwijzer De Leers.
...15de punt op het agenda :
Het talrijk publiek wordt verzocht de zaal te
verlaten, en de Raad vat in geheime zitting het 15de punt der
dagorde aan.
Zoals het den heer De Leers op 11 november 1938
schriftelijk medegedeeld werd, wordt hem nu mondeling gezegd dat hij zich te
verantwoorden heeft over de punten die hem den 22 oktober door den heer
Hoofdinspecteur Troch medegedeeld werden en waarover deze hem onderhoord en
ondervraagd heeft.
Om het den heer De Leers gemakkelijk te maken voor
zijn verdediging wordt hem verzocht deze punten op te schrijven, wat hij dan
ook doet.
Deze punten zijn, kort samengevat :
1. Verdeeling der leerlingen de eersten der klas
niet in het 7de en 8ste studiejaar betere leerlingen
die tevens ouders zijn, moeten in het 6de studiejaar blijven.
2. Uurrooster den 6 mei overgemaakt voor
onmiddellijke toepassing niet gebeurd.
3. In het 7de en 8ste studiejaar
lesgeven ongeveer gelijk aan deze van het 6de en 5de
studiejaar.
4. Beweert dat er geen vierde graad bestaat en dat hij
er geen wil.
5. Verbiedt boeken mee naar huis te nemen.
6. Bij geneeskundig toezicht laat de lessen niet
regelmatig voortgaan in de klassen waar het geneeskundig toezicht niet gebeurt.
7. Maakt opmerkingen tegenover onderwijzer 4de
graad (Huysmans) die ongepast zijn en op scheldpartijen gelijken opvoedende
rol dezer handelingen.
8. Tracht onderwijzer 4de graad zoveel
mogelijk te vervelen met vooropgezet doel deze klas te doen vallen en den
onderwijzer het leven in de klas onhoudbaar te maken, als wraakmiddel omdat hij
niet in de 4de graad klas onderwijzer mag ??
9. Misbruikt het vaandel, eigendom der gemeente, en
het schoolhuis om deel te nemen aan politieke gebeurtenissen en om openbaar en
openlijk tusschen te komen in de dorpspolitiek.
Daarna wordt er den heer De Leers medegedeeld dat hij
gedurende 30 minuten het woord heeft. Het is op dat ogenblik 21u17.
Samenvattend zegt de heer De Leers, o.a. :
1. Ik, als schoolbestuurder, en niemand anders, deel
de leerlingen in over de verschillende studiejaren. Ik doe dat volgens mijn
oordeel. De indeeling die er gedaan werd, is volgens mij de beste.
Ikben schoolbestuurder en ik deel in. Inspecteur
Hammenecker is na de indeeling in de school gekomen en heeft mijn indeeling aan
de gemeente overgemaakt.
2. Inspecteur Hammenecker heeft mij geschreven dat ik
de uurroosters, die bij zijn schrijven gevoegd waren, moest ophangen om ze toe
te passen, - bijgevolg heb ik de uurroosters der gemeente niet toegepast.
3.De leerlingen van mijn kleine klas heb ik verdeeld
over mijn groote klas en over de nieuwe klas.
Ik zeg hoe er moet onderwezen worden en ik heb gezegd
dat er zo moet onderwezen worden : dat er leerlingen van het 5de
studiejaar nu bi j mij en Huysmans zullen onderwezen worden. Ik zoo wel als
Huysmans, dus wij samen gaan de leerlingen zoover brengen dat ze de lessen van
den vierden graad zullen kunnen volgen.
Huysmans kan onmogelijk zoomin als ik het zevende
studiejaar onderwijzen.
4. Ik zeg dat de 4de graad, een groote
fiasco is overal en in alle scholen handel en stelkunde kunnen niet onderwezen
worden, dat begrijpen de kinderen niet- er kan hier geen 4de graad
opgericht worden.
5. Het Schepencollege heeft beslist dat de
schoolboeken mochten mee naar huis genomen worden, ik wist er niets van.
Had ik het geweten dan zou ik gezegd hebben dat dit
verkeerd was en wel onder oogpunt van gezondheid, want die boeken moeten
dienen voor latere leerlingen en kunnen thuis besmet worden en alzoo nadeelig
worden voor latere leerlingen en tevens onder economisch oogpunt, t.t.z.
strijdig met spaarzaamheid en bezuiniging, want de boeken verslijten veel gauwer
en meer met ze mee te nemen.Ik heb nooit boeken laten meenemen naar huis.
Ik heb Huysmans gezegd, dat ik niet toelaat dat er
boeken mee naar huis genomen worden. Ik heb mij gesteund op een conferentie
gegeven te Boom in 1932.
Huysmans zegt mij dat hij toelating heeft van het
schepencollege om boeken mee naar huis te nemen. Ik zeg hem dat hij niets met
het schepencollege te maken heeft, dat hij mijn ondergeschikte is en dat ik als
schoolhoofd alleen het recht heb met de overheid in aanraking te komen en dat
hij een overdrager en bespieder is.
De brief van den inspecteur Hammenecker ken ik, want
de secretaris heeft er mij lezing van gegeven en hem mij laten lezen.
Ik wist niet dat de onderwijzers de boeken mochten
meegeven en er is mij daarover geen order gegeven.
6. Toen het geneeskundig toezicht gebeurd is, heb ik
mijn leerlingen over twee klassen verdeeld en Huysmans is blijven les geven.
Ik heb meester Meyers, als getrouwde persoon, gelast
met het uitkleden der leerlingen. Ik heb dan Huysmans naar de klas van meester
Meyers geplaatst bij de leerlingen van meester Meyers. Hier is een verklaring
van den dokter dat in mijn school het geneeskundig toezicht regelmatig gebeurt.
7. Huysmans heeft me gezegd : gaat ge me gerust laten
? Dat is opstand tegen mij die hoofdonderwijzer ben. Nooit is er in mijn
mond een scheldwoord, wel bij anderen.
Ik heb Huysmans wel uitgemaakt voor leugenaar in
tegenwoordigheid van hoofdinspecteur Troch en inspecteur Hammenecker, toen wij
een onderhoud hadden den 22 oktober1938 samen met de burgemeester en
sekretaris. Later heb ik tegen Huysmans gezegd dat ik eerlijk wil behandeld
worden en dat hij een leugenaar is omdat hij gezegd heeft dat hij den vierden
oktober verlof had met toelating van het schepencollege en dit is niet waar want
het is met toelating van den burgemeester.
Huysmans had wel verlof tot den 8e oktober
1938 doch hij moet zich aan mij presenteren als hij afkomt van het leger. Dit
is me trouwens ook opgelegd door inspecteur Hammenecker en dien brief kan ik u
toonen.
8. Hoe zou ik iemand het leven onhoudbaar maken ? Dat
vraag ik me af. Ik misdoe niemand iets.Ik zou niet weten hoe ik iemand tracht
te vervelen.
Ik weet wel dat meester Hellemans hier weggegaan is,
doch het is uit oorzaak van zijn anti-vaderlandsche gevoelens dat hij bij mij
weggegaan is ; ik zeg anti-vaderlandsche gevoelens, want zo is het.
De brief van den heer Minister dat er met meer takt en
eerbied moet omgegaan worden tegenover de medewerkers is niet op mij bedoeld
maar wel op Hellemans, want Hellemans heeft mij voor dief beticht. Ik heb tegen
Hellemans niets gezegd en ik ben valsch beticht geworden.
Ik schrijf aanmerkingen in het klasdagboek doch die
zijn gezien door inspecteur Hammenecker ik schrijf regelmatig in alle
klasdagboeken.
Ik heb mijn plicht gedaan en Hammenecker zegt dat ik
goed gedaan heb doch Huysmans is en blijft weerspannig.
9. De vlag heeft op mijn huis gestoken doch ik ben
valsch beschuldigd want mijn zoon heeft de vlag gestoken.
Gij, burgemeester, beschuldigt mij valsch want ik heb
de vlag niet gestoken ; mijn zoon Emiel heeft het gedaan en daarom heb ik
gezegd dat gij nog met mijn zoon zult af te rekenen hebben.
Het is nu reeds veertig minuten dat de heer De Leers
gesproken heeft.
Om 21u59 verlaat hij de zaal.
Daarna worden de verklaringen van den heer De Leers
punt voor punt gezamenlijk overloopen. Bij het laatste punt wordt gezegd dat in
1932 bij de gemeenteverkiezing de vlag ook uitgestoken was op het schoolhuis
bewoond door meester De Leers.
Er wordt dan overgegaan bij geheime stemming om op den
heer De Leers een schorsing van 8 dagen met berooving van wedde toe te passen.
De uitslag der stemming geeft drie stemmen ja, drie stemmen neen en één
ongeldige stem en een wit briefje. Een nieuwe stemming geeft vier stemmen ja en
vier stemmen neen.
Dit besluit werd aan de bevoegde overheid overgemaakt.
Daarna werd de zitting gesloten om half elf des
avonds.
De Raad gezien de gemeente reeds sedert ongeveer een jaar, twee lokalen der
Zoogezegde zustersscholen, toebehoorende aan de Vzw de Parochiale
werken
Der
Dekenij Mechelen-Zuid, in kosteloos gebruik heeft.
Gezien het bestuurskomiteit hiervoor thans aan de gemeente een kleine
huur
vraagt.
Gezien deze vraag niet meer dan billijk is daar de gemeente ook huur
moet
betalen voor de klassen der gemeentemeisjesschool in den Kouter, lokalen
die
slechter zijn dan de nieuwe der zusterscholen, besluit :
vanaf het jaar 1938 1000 fr huur te betalen voor de twee lokalen der
zoogezegde
zustersscholen en dit ieder volgend jaar...
De
gemeenteraad, gezien de plaatselijke Boerengilde in het Brughuis een
landbouwavondschool ingericht heeft, gezien het bestuur der boerengilde
een
toelage van 600 fr aanvraagt om de algemeene onkosten te helpen dekken,
besluit
met
5 stemmen tegen 3 en 1 onthouding de gevraagde toelage van 600 fr te
verleenen.
1938 30 november
Gemeenteraad :
Een vergoeding van 100 fr werd
gestemd voor het reinigen van de schoollokalen.
(4 lokalen in de jongensschool en 4
in de meisjesschool) dus totaal 400 fr per
school.
Voor het reinigen der privaten
werd 100 fr gestemd.
Daar de meisjesschool gebruik
maakte van 2 privaten (een nog steeds in de
Kouter) deelde men die op in 50 fr
voor de school in het Dorp en 50 fr voor die
1938 17 juni :
Rond 09u30 kwam er een militair vliegtuig neer in de Tisseltbaan.
De twee inzittenden (26 en 23
jaar)kwamen om het leven.
1938 Het
Nieuwsblad zaterdag 18 juni 1938 :
Militair vliegtuig stort te
pletter te Leest-Mechelen.
De twee inzittenden op slag gedood. Het toestel is
tegen hoogspanningsdraden aangevlogen en viel een driehonderdtal meter verder
neer.-
De twee verminkte lijken der slachtoffers werden naar
het militair gasthuis overgebracht.
Vrijdagmorgen tien minuten na negen uur, heeft zich te
Leest een vliegtuigongeval voorgedaan, waarbij twee militairen uit Brussel die
een proefvlucht ondernamen, den dood hebben gevonden.
Zij waren even voor negen uur te Brussel opgestegen,
toen het toestel boven het grondgebied van Leest, in de hoogspanningskabels die
de stad Mechelen met Aalst verbinden, verward geraakte en van daaruit een
driehonderdtal meter verder te pletter stortten.
Zowel de piloot, luitenant Joie, verbonden aan den vliegdienst van Evere als
luitenant Jones, van het 2de regiment Lanciers, werden op slag
gedood.
Een ongeval dat groote opschudding verwekte
Wij hadden vrijdagvoormiddag te Leest gelegenheid
verschillende personen te ondervragen die het ongeval zagen gebeuren.
Zeggen wij vooraf dat het vliegtoestel neerstortte in
het korenveld van den h. K. Rottiers, wonende Koeistraat te Leest. De man was
niet thuis en familieleden moesten eerst door geburen van het ongeval worden op
de hoogte gebracht.
Een gebuurvrouw, Mevr. Lemmens, bevond zich achteraan
het huis, toen zij kort na negen uur een militair vliegtoestel, een honderdtal
meter boven den grond zag rondcirkelen. De motor liet enkele knallen hooren en
toen het toestel aan de hoogspanningskabels was gekomen zag Mevr. Lemmens dat
het toetel erin geraakte. Het schommelde met groote bewegingen naar links en
naar rechts en viel te pletter achter hare woning in een korenveld.
Dadelijk snelde zij ter plaatse en vond het toestel met het voorste gedeelte
diep in den
grond geboord.
Menschen leeft gij nog ?
Mevr. Lemmens kon haar oogen niet gelooven. En in een
eerste opwelling riep zij uit : Menschen leeft gij nog ?
Dan kwam ook de tweede getuige K. Verbeeck,
toegesneld.
Beiden moesten vaststellen dat de twee inzittingen deerlijk verminkt werden en
geen teeken van leven meer gaven.
Van alle zijden kwam nu het volk toegestroomd, onder
meer ook soldaten van het 7de Linieregiment van Mechelen, die in de
omgeving op een 800 tal meter oefeningen maakten onder leiding van luitenant
Gilson.
Dadelijk werd een ordedienst ingesteld die de
nieuwsgierigen die weldra tot honderdtallen aangroeiden , op afstand te houden.
Dr . Stuyck van Leest werd verwittigd en deze stelde
vast dat luitenant Jones, 24 jaar oud, nog licht ademde. Kort daarop was hij
echter ook een lijk.
E.H. De Vits, onderpastoor te Leest, heeft de twee
slachtoffers, in extremis, de laatste sacramenten toegediend.
De twee verminkte lijken waren nog vastgebonden in het
toestel, toen men ze ter plaatse ontdekte. Eerst nadat de gendarmen en de
soldaten ter plaatse waren, werd de staart van het toestel , dat de lucht
instak, neergehaald en werden de twee ongelukkigen uit hun zitting genomen.
Luitenant Joie, 27 jaar oud, was de schedel
verbrijzeld.
Hersenstof lag in het korenveld rondgespreid. De
ongelukkige was ook de vingers van een hand gerukt.
Luitenant Jones, die als waarnemer in het vliegtoestel
had plaatsgenomen, vertoonde een diepe snedevan het oog tot aan den mond. De ongelukkige was daarbij de beenen op
verschillende plaatsen gebroken.
Het toestel.
Het vliegtoestel was een Fairy Fox 99 Nr AF 6170 van
het centrum van Evere-Brussel.
Het was gemonteerd met een machinegeweer, zoodat t
wel een proefvlucht gold. Het toestel zelve was volkomen vernield.
Terwijl honderden aanwezigen zich op de plaats van het
ongeval verdrongen en de nabije aardappelvelden letterlijk overrompeld werden,
cirkelden tien militaire vliegtuigen rond en brachten de militairen groet aan
hun verongelukte makkers.
Het eerste onderzoek.
Uit het eerste onderzoek ter plaatse bleek dat de
piloot reeds den naphtetoevoer had afgesneden, wat een voorbereiding is voor de
landing. Zoo is het ook uit te leggen dat het toestel dat nog 300 liter
brandbare stoffen inhield, niet is in brand geschoten en de lijken niet werden
verkoold.
Daar het toestel slechts op een geringe hoogte vloog,
hebben de inzittenden geen gebruik kunnen maken van hun valscherm.
De soldaten van het 7de Linieregiment zagen
het toestel boven het dorp cirkelen. De piloot zocht waarschijnlijk een
landingsplaats en hij zou waarschijnlijk in dit maneuver zijn geslaagd als het
toestel niet tegen de kabels was gevlogen. Twee kabels waren gebroken.
Het parket ter plaatse.
Omstreeks 11 uur is het militair parket van Evere ter
plaatse afgestapt...
Fotos :
Boven:Te Leest-bij-Mechelen vloog een militair vliegtuig
tegen een electrische hoogspanningsdraad, waardoor het neerstortte. De piloot
en de waarnemer werden beiden gedood. Hieronder het vernielde vliegtuig,
vooraan onder het zeil, beide verongelukten. (Zondagsvriend 23/6/1938)
Midden : Mevrouw Lemmens een der voornaamste
getuigen van het vliegongeval.
Onder : Onder grote belangstelling werden de lijken
van de twee slachtoffers in den ambulance-wagen geladen. (Het Nieuwsblad
18/6/1938)
Tot de grote
vacantie, in juli 1938, zal woensdagnamiddag verdeeld worden al volgt :
13u30 tot 14u00 aardrijkskunde.
14u00 tot 14u30
oefening aardrijkskunde.
14u45 tot 15u15
voordragen.
15u15 tot 15u45
zang.
De Raad houdt er aan
uitdrukkelijk te bepalen dat de turnlessen van den derden en den vierden graad
niet gelijktijdig gegeven worden.
Aanwezig in deze
gemeenteraad : Victor Jozef De Laet (burgemeester), Jozef Apers en Frans
Boonen, schepenen, Prosper Busschot, Petrus De Prins, Juliaan Geerts, Petrus
Mertens, Frans Muysoms, Jan Nuytkens en Alfons Van Dam, raadsleden en Lodewijk
Wuyts secretaris.
1938 12 juni : Aardschokken in ons land.
Even
voor twaalf uur overal trillingen waargenomen. Op sommige plaatsen
schade aan huizen toegebracht. Paniek in scholen en cinemas.
Ook
in Engeland en Frankrijk. Te Mechelen en omliggende werd de aardschok
vrij
sterk opgemerkt. Hier deden zich zelfs instortingen voor.
Zoo
werd onder meer de puntgevel van de mouterij Lamot zoo erg beschadigd
dat
deze naar beneden kwam.
In
de Fr. De Merodestraat ontstond zelfs een kortsluiting en de geleidingen van
de
tram kwamen op de straat terecht...
Ook
uit de omliggende gemeente bereikten ons berichten dat de bevolking door
een
sterke trilling opgeschrokken werd en de straat opsnelde. (KH-GvM)
1938 Rik De Bruyn
werd de nieuwe muziekchef van de fanfare Sint Cecilia.
Onder zijn leiding werden op 24
wedstrijden uitsluitend eerste prijzen behaald,
waarvan 13 met lof van de jury.
In 1965 werd hij opgevolgd door
Theo Fierens, na 27 jaar de dirigeerstok te
hebben gehanteerd.
Stan GobienLeest in Feest :
De derde dirigent van St.Cecilia was Rik De Bruyn.
Hij was Ceciliaan in hart en nieren en wanneer een dirigent het na hem voor
bekeken hield, vervulde hij nog dikwijls de functie van overgangsdirigent.
Hetbestuur kon zo uitkijken naar een
opvolger en dat kon een tijdje duren omdat Rik De Bruyn als geen ander de muzikanten
op een gunstige wijze kon beïnvloeden.
Rik De Bruyn werd Rik van t Kot genoemd omdat zijn vader omstreeks 1900 chef
was van het Leestse station. Het station bevond zich op de kruising tussen de
spoorweg Mechelen St Niklaas en de Juniorslaan.
Rik werd geboren in 1909 in het ruthuis, de
verplichte woning van de Leestse stationschef. Deze stationswoning stond in de
volksmond bekend als tkot, vermoedelijk omdat de buitenmuren nogal zwart
waren van het roet van voorbijrijdende stoomtreinen.
Rik De Bruyn ging in 1923, op 14-jarige leeftijd naar
het Mechels Conservatorium om er de avondlessen in de beeldhouwklas te volgen. Hij
maakte de verplaatsing naar Mechelen met Floriaan Meyers, die intussen in de
Leestse gemeenteschool als onderwijzer was aangesteld.
Meester Meyers volgde er de lessen in de teken- en
schilderklas.
Rik De Bruyn begon direct na de lagere school te
werken als leerling-houtsnijder bij de geronommeerde Mechelse meubelfabrikant
Stevens, destijds gevestigd aan de Consciencestraat. Vanaf 1940 werd hij
meestergast bij Van Linthoudt, een ander bekend Mechels meubelbedrijf.
Tweeëntwintig jaar heeft hij daar gewerkt en daarna stapte hij over naar een
Leests bedrijf, namelijk het familiebedrijf Jacobs, destijds gevestigd aan de
Scheerstraat, nu Ten Moortele.
Vanaf 1945 werkte hij na zijndagtaak in zijn eigen atelier aan de Dorpsstraat,
rechtover de Sint-Jozefskapel. Toen hij bij Jacobs werkte, mocht hij de hele
dag thuis in zijn atelier werken. Wanneer later het Leestse meubelbedrijf zijn
deuren sloot, werd Rik zelfstandig houtsnijder. Hij heeft altijd meer werk
gehad dan hij ooit klaar kreeg omdat hij een echte meester in het vak was. Hij
beeldhouwde alles wat hij mooi vond en wat de klanten verlangden.
Toen hij met pensioen ging bleef hij houtsnijwerk
maken voor het plezier. Heel wat Leestenaars en vroegere klanten vroegen hem
nog dikwijls een of ander beeld te snijden.
Zo kwam een van zijn beste vrienden Pieter Verbeeck,
oud-muzikant van de Leestse fanfare en een van de weinige saxofoonspelers die
de vereniging ooit had, hem eens vragen een beeld te snijden uit een oude balk
die al meer dan 100 jaar in de grond had gezeten. Deze balk stutte destijds de
wip aan t wiphuis. Rik kon er alleen een grote zuil met druivenranken van
maken, zo hard was hij. Het is een van zijn lievelingsstukken geworden.
In heel wat Leestse woningen zijn beelden te zien die onderaan het voetstuk de
initialen H.D.B. dragen of waar voluit Rik De Bruyn is vermeld.
Rik De Bruyn begon als muziekant bij St.Cecilia in
1922. Hij had veel talent en hij was autodidact. In zijn jonge jaren ging hij
zelfs bal spelen met een gelegenheidsorkestje op kermissen in de buurt.
Muziek leerde hij op eigen kracht zodat hij na verloop van tijd ook de
basisprincipes van de harmonieleer onder de knie had. Het dirigeren had hij in
de praktijk geleerd.
Onder leiding van Rik De Bruyn behaalde St.Cecilia
Leest op 24 muziekwedstrijden uitsluitend eerste prijzen waarvan dertien met
lof van de jury.
Rik De Bruyn bleef muzikant en speelde bariton tot in
1983.
Hij overleed in 1991.
Fotos : tweemaal Rik De
Bruyn en uniek houtsnijwerk van zijn hand.
1936 Het Kapelleke
van de Boerinnengilde op de hoek Tisseltbaan Juniorslaan werd
opgericht ter gelegenheid van het
25-jarig bestaan den de Boerinnenbond.
Het draagt de volkse spreuk :
Langs deze weg zet gene voet, of zegt Maria
Weesgegroet.
1936 2 maart : Na
meer dan een jaar aandringen kreeg meester De Leers eindelijk
een nieuwe nationale vlag. De oude
was versleten. (GR)
1936 6 maart : ...De heeren Felix Van der Auwera uit
Koningshooikt en Louis
Verstraeten uit Beersel worden aangeduid om de nieuwe jongensschool te
bouwen voor de som van 149.800 fr.
1936 7 mei : De
gemeenteraad besloot een taks op de rijwielen in te voeren.
...per
rijwiel op den openbaren weg gebezigd, wordt een belasting geheven
van
5 fr.
1936 22 juni
Schepencollege : ...Gezien er
aanstaanden maandag te Leest
feestelijkheden zullen plaats hebben (22 juni), ter gelegenheid van het
ambtsjubileum van den heer pastoor.
Gezien deze feestelijkheden van Openbaar en Algemeenen aard zullen zijn
besluit : er wordt aan de gemeentelijke onderwijzers en onderwijzeressen
te Leest
en
aan hun leerlingen vrijaf gegeven voor den ganschen dag op maandag
maandag 22 juni 1936.
Met het geld dat werd rondgehaald
(iedereen mocht geven wat hij of zij wou)
n.a.v. het 25 jaar pastoorschap van
pastoor Beuckelaers te Leest werd de Sint
Apolloniakapel gebouwd.
Deze kapel werd nadien verplaatst
omdat ze in de weg stond voor uitbreiding
van de Molenstraat.
SINT APOLLONIAKAPEL
De
Sint-Apolloniakapel in de Molenstraat (hoek Vinkstraat) was een geschenk van de
parochianen aan pastoor Beuckelaers, toen hij in 1936 vijfentwintig jaar
pastoor was te Leest.
Voordien stond daar
reeds een veldkapel. Ze was echter beschadigd door de beschietingen in de
eerste oorlogsdagen van de Eerste Wereldoorlog en ze moest verplaatst worden
toen de Molenstraat een nieuwe betonbaan kreeg.
Sinds de processie
niet meer uitging, verviel ook de jaarlijkse make-up van de veldkapellen.
Vooral deze kapel was er na enkele jaren erg aan toe.
Ravottende bengels
deden de rest : alleen de ruwbouw bleef nog over.
In 1977 werd een
veldkapellenaktie gevoerd. De Apolloniakapel verrees uit haar puinen. Smid Jan
Van Riet uit de Kapellebaan zorgde voor het kruisje op de toren : daarin
verwerkte hij de tang van Sint-Apollonia.
Het houten hekje aan
de ingang werd door Jan Teughels gemaakt uit een afgedankte communiebank uit de
kerk.
Patrones van de
tandpijn, bid voor ons !
Geweerdig ons,
ellendige en kranke stervelingen, van de tandpijn te verlossen zo stond er in
de oude litanie tot Sinte-Apollonia. Iedereen wist in die tijd nog dat men zijn
tandpijn kon afkopen bij deze lieve heilige.
Deze jonge
martelares werd in het jaar 250 in het vuur geworpen nadat de beulen al haar
tanden hadden uitgerukt.
Deze legende werd in 1977 uitgebeeld boven het altaar van de
Sint-Apolloniakapel in een expressieve keramiek van George Herregods : twee
Romeinse soldaten zijn met een reuzentang Apollonias tanden aan t bewerken.
De Romeinse soldaat draagt een geweer met bajonet en moderne dekoraties wat wil
zeggen dat zoiets van alle tijden is.
Ook nu nog zijn
onschuldigen slachtoffer van bruut geweld, dikwijls zelfs van de officiële
macht.
De teksten op de
muren zijn aanroepingen uit de oude litanie.
In de voorkant van het altaar zitten echte mensentanden.
(LG-blz.208,209)
J.A. Huysmans naar
mondelinge overlevering van zijn grootvader Peter Coosemans in De Band van
maart 1979 :
Op de helling van de verbindingsweg tussen Molen en
Scheerstraat stond er in 1282 links een lemenrieten boerderij met handelshooi
schuren : het Moonshof, en rechts op de akker Maald genoemd, een oudere
kloosterhoeve, later na de woelingen der Spanjaarden en Geuzen onbewoond
gebleven.
Ze werd aangekocht door een Waalse Jonker, wiens nicht
met haar twee meiden daar hun intrek namen. De juffrouw die vele avonden door
tandpijn huilend aan het ijlen ging, beweerde dat te middernacht boven het erf
er Franc-masons met muziek en dans rondzoefden, wijl uit den bornput
jammerklachten opwelden.
Toen zijn er twee paters met olielamp en kwispelend
wijwater, drie nachten telkens biddend 500 maal die bornput komen omtoeren
terwille van de angstige vrouwen.
Wat later liet de Jonker aan de wegtoegang een kapel
bouwen ter ere van Sint Apollonia.
Elk met goeie tanden nu nog weet zonder spotternij :
Gun Apollonia twee centen tegen tandpijn en ge zijt ze kwijt !
Tussen 1282 en 1578 was er achter die kloosterhoeve op
het hoger deel van de akkermaal een met knotwilgen afgezoomd perceel waar het
Mechels recht aan drie galgen haar grootste misdadigers liet opknopen, wier
geesten daar bij nacht als Franc-masons rondspookten, en waar de dorpelingen
hun deugnieten op vermaanden : Gij komt er zeker van de Maalt ?
Toen was de jeugd ook enigzins agressief, doch hun
meeste slachtoffers herkenden daarbij een deel van hun eigen vroegere
kwajongensstreken. Die belhamels uitten hun verveling na een feest of
kermisbal, van zonder lief naar huis te moeten door de toen nog aan alle huizen
hangende vensterblinden in den ochtend af te haken en die dan in kaartenhuizenrijen
op de dorpsplaats te zetten. Dus konden daar de eigenaars in den voormiddag hun
verdwenen gerief komen uitzoeken.
Uit de omgevende velden werden soms alle graanschoven
op de aanpalende wegen in gelid genesteld, zodat de eerste marktmensen voor een
vervelende verkeersopstopping stonden. Losgemaakte waakhonden der boerderijen
liepen blaffend en vechtend in den ochtend met rammelende kettingen door de
buurt en tuinen, tussen honderden vrijgelaten kiekens met voor de eigenaars
steeds vervreemd of minder aantal.
Eens besloot een Mechels rechter, wiens dienstmeid een
dochter was uit de herberg In den Sleutel tot huiszoeking en mogelijke
aanhouding van een hier gekend Jefke Kiek, door die meid verdacht als zekere
dader van een bij haar ouders verdwenen dozijn kiekens. Twee agenten kwamen met
de dievenwagen bij Jefkens ouders gereden en vroegen om Jef, die niet bleek
thuis te zijn. Toen begon een zoeken van onder tot boven. Maar Jefke was reeds
langs achter met twee balen kiekens om het huis gerend, en deponeerde zijn buit
in de dievenbak en trok de velden in. Na het vertrek van het ontmoedigd
gerechtsdeel naar Mechelen kwam een paar uur later van ginds een bericht in den
Sleutel dat het ergens weergevonden roofgoed kon worden afgehaald.
Fotos : bovenaan : het kapelleke van de Boerinnengilde.
Midden : praalwagen bij het jubileum van pastoor Beuckelaers. Voerman is Jaak De Croes. In de wagen Jaak Voet en Soï van Pachter.
Foto : De
postkaart met een fiere Louis Van Wauwe naast zijn wondervisch. De zwarte
vlek op de foto, rechtsonder de rugvin, is de inslag van de dum-dumkogel,
dewelke Louis als
projectiel
gebruikte.
In 1932 schoot Louis
Van Wauwe, met een geweer van Duitse makelij uit de eerste wereldoorlog, een
bruinvis neer in de Zenne.
Het zoogdier werd
echter niet onmiddellijk gedood en slaagde erin stroomafwaarts door te zwemmen
tot Heffen, waar het werd opgehaald door plaatselijke bewoners.
Louis, die samen met
Jef Verbeeck zijn zieltogende prooi was gevolgd, eiste zijn rechten op en kreeg
na lang redetwisten de bruinvis mee naar Leest.
Het dier werd
ontdaan van zijn ingewanden, volgepropt met ijs en voorlopig bewaard in een
grote diepvrieskast tot de eerstvolgende tweede Paasdag.
Op die bewuste dag
stonden Louis Van Wauwe en de gebroeders Verbeeck vol enthousiasme met hun
curiosum op het Leestse Dorpsplein. De bruinvis veilig weggeborgen voor
nieuwsgierigen in een tent.
Toegangsprijs 1
frank.
Jef Verbeeck wist
daarover in 1980 nog het volgende te vertellen :
Om volk te lokken
riepen wij luidkeels : kom dat zien ! kom dat zien ! Een wondervis van onder de
dertig kilo ! Iedereen trapte er natuurlijk in. Men verwachtte zich aan een vis
van honderddertig kilo. Alleen de aandachtiger toehoorder liet zich niet
vangen...
Hun expositie kende
zo veel succes dat ze het enkele dagen later overdenen te Hofstade
aan de Putten.
De bruinvis werd
later niet vooraleer Louis Van Wauwe zich met zijn buit liet vereeuwigen op
postkaarten- begraven in de tuin van de familie Verbeeck op de Tisseltbaan.
Louis Van Wauwe was
afkomstig uit Temse waar hij op 20/1/1907 werd geboren.
Na zijn huwelijk met
Maria Polfliet (1931) vestigde hij zich te Leest en betrok er vele jaren een
huisje in het Pensenstraatje.
Hij overleed o
17/12/1977 te Mechelen waar hij de laatste jaren van zijn leven had
doorgebracht.
De andere
hoofdvertolker van dit avontuur (P.Phocaena) is familie van de kleine
tandwalvissen, visetende zoogdieren die nooit langer dan 2 m worden. Ze jagen
vaak in scholen (tot 150 dieren) in ondiep water en kwamen vroeger in grote
aantallen aan onze en de Nederlandse kust voor.
Op 24 december
1936(zie verder) werd er te Leest
opnieuw een bruinvis neergeschoten,
ditmaal door de
Hombeekse jachtwachter Lodewijk Meulemans.
1930 Op 3 mei
kregen de Leestse schoolhoofden volgend schrijven van de
burgemeester:
...Ingevolge
omschrijving van Mr de Gouverneur der provincie van 30 april
l.l.
en het besluit der Bestendige Deputatie, doen wij u een boekje geworden,
betrekkelijk het vieren van Bebloemd België in 1930, als herdenking der
honderdste verjaring van s lands
onafhankelijkheid.
Namens de Hoogere overheid aanzoeken wij u, de kinderen uwer school aan
te
zetten en propaganda te maken bij de kinderen en de ouders, tot het
verfraaien
hunner
woningen, door het aanbrengen van bloeiende planten.
1930 13 mei : ...Het College gaat over tot het sluiten
der voorloopige overeenkomst,
met
inwoners der gemeente, waarvan eigendommen dienen ingelijfd te worden
voor
het ontwerp van herlegging van den steenweg van groot verkeer van Leest
Dorp
naar de grens Thisselt, aan de prijzen door den Raad bepaald op 72.000,...
en
60.000 franks het hektaar, toe te passen van het dorp tot de beek aan 72.000
franks hektaar, en van overkant der
beek in de richting Thisselt aan 60.000 fr
het
hektaar.
Aan
de eigenaars, andere gemeenten bewonende, zal een schriftelijk aanbod
gedaan worden... (SC)
1930 15 mei : Zes
Leestse landbouwers, die land bewerkten langsheen de Aabeek,
tekenden verzet aan tegen de
inrichting van een wasserij te Zemst. (GA)
-GA, 1930 15 mei,
bezwaar van eigenaars en huurders van weiland en grond palende aan de Aabeek
gericht tot de burgemeester van Zemst :
De
ondergeteekenden :
1. Willem
Slachmuylders, landbouwer, Kapellebaan nr.6
2. Jan Fierens,
landbouwer, Bist nr 4.
3. De Prins
Pieter, landbouwer, Kleinheidestraat 14.
4. Somers Jan
Hendrik, landbouwer, Rennekauter 8.
5. Jan Frans
Doms, landbouwer, Thisseltbaan 4.
6. Verbeeck
Hendrik, hovenier, Tisseltbaan 8, allen te Leest wonende.
Zijnde allen
eigenaars en gebruikers van weilanden en hovenierslanden, te Leest gelegen,
langsheen den waterloop
nummer 1, van het atlas der waterlopen, genaamd Aabeek, welken waterloop zich richt op het
grondgebied der gemeente Sempst.
Gezien de
aankondiging door het gemeentebestuur van Sempst gedaan, de inrichting
mededeelende van eene
wascherij op eenen eigendom van Joseph Robberegst van Sempst, nr.77, met
kennisgeving dat alle
reklaam ten laste den 19 mei 1930 dient gedaan te worden.
Overwegende dat
eenen waterloop, den eigendom van het oprichtingsperceel land aandoet, en zich ontlast in de
Aabeek nr.1 van Leest.
Dat de
aangevraagde inrichting hare vuile en ongezonde waters gaat ontlasten in beek
nr. 1, dus een groot gevaar
zal daarstellen voor het vee ter weiden, dat van de waters der beek gebruik
maakt, en voor het verder
gebruik van het beekwater, gevaar daarstelt voor vele besmettingen, aan groenteteelten
en veldvruchten.
Dientengevolge
doen de bovengemelden verzet tegen de ontworpen inrichting.
1930 19 juni :
Wijziging van het sluitingsuur der drankhuizen.
...de
openbare plaatsen, alwaar men drank verkoopt zullen alle dagen worden
gesloten van den 1ste april tot den 30ste
september om 1 ure s nachts en het
blijven tot 4 ure s morgends, en van 1 october tot den 31ste
maart om 12 ure
middernacht en het blijven tot 4 ure s morgends.
Om
te voorkomen dat de schikking van dezen artikel niet worde verijdeld, is
het
aan eeniegelijk verboden zich te verzamelen na de uren in zelven artikel
vermeld, voor de deuren der herbergen of op andere plaatsen, am aldaar
te
drinken of gezelschappen te maken... (GR)
1930 19 juni :
Veldwachter Huybrechts werd benoemd tot dwangbeveldrager
der
gemeentebelastingen.
1930 12 september
: Nieuwe vraag van het gemeentebestuur aan de
Nationale
Maatschappij der Belgische Spoortewegen te Brusselom machtiging te
Bekomen tot het plaatsen van elektrische leidingsdraad onder den tunnel
van
de spoorbaan Mechelen-Dendermonde gevende doorgang voor het verkeer
Mechelen-Kapelle op den Bosch, ter plaatse Steinemolen, om verlichting
onder den tunnel te kunnen geven...
Ingezien het druk verkeer van autos, autokamions en ander gerij, en de
korte
kromming van den steenweg langs de twee zijden der aangehoogde
spoorbaan,
is
het doorrijden van den tunnel, bij avond zeer gevaarlijk...
1930 16 september
: Aan Frans Van der Goten, schilder
Rennekauter Leest.
Gelief zoodra mogelijk te willen overgaan, voor rekening der gemeente
Leest,
tot
de numeroteering van de huizen der gemeente Leest. Wij voegen hierbij
een
boekje opgemaakt per straat, met de namen der huisbewoners, met
de
numero achter den naam, welke numero moet geschilderd worden aan de
voornaamste deur van ieder woning, in wel zichtbare zwarte cijfers.
(Ondertekend) Secretaris Vandenbossche.
1930 2 december :
Brief van gemeentebestuur gericht aan Mijnheer de Minister :
...hierbij
uittreksel uit den Kiezerslijst voor den Werkrechtersraad betrekkelijk
de
Werkgeversafdeling.
Hieronder geven wij u de namen der hoofden dewelke personeel in dienst
hebben...:
Daelemans Jan Bt, De Boeck Jan Alfons, De Coster jan Baptist, allen
landbouwer
en
wonende Winkelstraat.
De
Prins Petrus, landbouwer Kleinheidestraat.
Leemans Karel, landbouwer Grooteheidestraat.
Scheers jan Jozef, landbouwer,Tinneschuurstraat.
Spruyt Frans, landbouwer, Winkelstraat.
Spruyt Jan Baptist, landbouwer Winkelstraat.
Van
der Hasselt kinderen, Ferd., landbouwer, Kapellebaan.
Van
Winghe wwe Frans, landbouwer, Kapellebaan.
Verschueren Cyriel, landbouwer, Scheerstraat
Vloebergh Lodewijk, metser, Koeistraat.
Daarbij dient gebracht Mr Coemans Charles, eigenaar van het kasteel De
Mot
alhier gelegen, wonende te Mechelen Wilsonlaan 127, als werkgever aan
den
hovenier van zijn kasteel namelijk Jan Jacobs, wonende Bist nr.10
Leest.
1930 6 december :
Een gunstig advies werd door de gemeenteraad uitgebracht op de
vraag van hovenier Hendrik Verbeeck
strekkende om machtiging te bekomen,
om
een deel der molenbeek, waterloop nr. 1 van het atlas der gemeente Leest,
loopende door zijne eigendommen, recht te maken...
1930 6 december : De burgemeester maakt den Raad opmerkzaam,
dat een
olmenboom van ruim 2 meters omvang, staande in den hof der pastorij,
aangedaan is van de algemeene plaag der olmenboomen, derwijze dat een
deel
der
takken drooggeworden zijn ;
dat
12 kanadaboomen, staande in de Molenstraat, door wormen aangetast
zijn, en slechts als brandhout zijn. Eénparig werd besloten machtiging
te
