Bosheks

De luiaard heeft niet de beste reputatie in het dierenrijk. Ze zijn lui en dom. Ze bewegen zo goed als niet en ze zijn bijna volledig bedekt met algen. Bovendien klimmen ze naar de grond om een raar ritueel uit te voeren tijdens de ontlasting bij de voet van een boom. Stomme beesten! En ga maar na, in zowat elke taal ter wereld heeft de naam voor de dieren ongeveer dezelfde betekenis. Het Engelse worth “sloth” verwijst naar één van de zeven hoofdzonden. De Fransen gaan voor “la Paresse” wat letterlijk “luiheid” betekent, het Duits spreekt over “das Faultier”, “het luie dier” en het Spaans noemt het “el perezoso”, wat “de luie beer” betekent.

Ultieme wapen tegen roofdieren

Deze reputatie is niet helemaal terecht want de luiaard gebruikt traagheid als het ultieme wapen in een evolutionaire oorlog tegen arendsogen en snelvoetige roofdieren als jaguars. En wat is een betere manier om onopgemerkt in het woud te leven dan volledig bedekt te zijn met de begroeiing? Dat rare ritueel tijdens de ontlasting is trouwens een vorm van speed dating… maar dan zonder de speed natuurlijk.
Er is natuurlijk een kern van waarheid in deze gemeenschappelijke visie maar de stereotiepen verbergen de waarheid.
“Ik vermoed dat luiaards helemaal niet lui zijn, ze zijn volgens mij ongelooflijk voorzichtig,” zegt Rory Wilson, een bioloog aan Swansea University in Wales. Hij is de uitvinder van “the daily diary”, een handig elektronisch gadget dat de beweging van dieren registreert. Het apparaat werd voornamelijk gebruikt om dieren die snel bewegen zoals pinguïns en aalscholvers te bestuderen maar Wilson besloot om het apparaat op trage wezens te gebruiken en luiaards waren de voor de hand liggende keuze.

Snelheid vs onzichtbaarheid
“Het feit dat ze traag zijn, maakt ze niet per se lui. Niemand zegt van mosselen dat ze lui zijn en die diertjes bewegen bijna net zo traag. In een wereld bevolkt door roofdieren zoals jaguars en roofvogels zou je denken dat snelheid een goede verdediging is. De apen die hetzelfde bladerdak delen in Midden- en Zuid-Amerika zijn voor die optie gegaan, maar luiaards lachen die dieren in hun gezicht uit. Zij sluiten de ogen en blijven doodstil zitten wanneer de apen bij gevaar wegstuiven. In plaats van weg te lopen, hebben luiaards een veel betere strategie: onzichtbaarheid.”

Voor een luiaard is het meest gevreesde roofdier de harpij. Dat zijn geweldig grote adelaars met onzettend krachtige klauwen en een scherpe bek. “Een luiaard heeft niet de minste kans,” zegt Wilson, “tenzij hij ervoor kan zorgen dat de arend hem niet ziet.”
Dat trucje vereist een enorme kracht. “De spieren van een mannelijke turner aan de ringen wanneer hij zich in kruisbeeld positie zet, trillen. Voor een luiaard is dat allemaal kinderspel. Ze kunnen uren in eenzelfde positie zitten alsof er geen enkele spierkracht bij betrokken is, alsof de zwaartekracht voor hen niet telt.”
Luiaard