"We brengen de honden vandaag nog naar veilige opvangplekken. Op deze gespecialiseerde locaties zullen de dieren de juiste zorg, hulp en aandacht krijgen om ze te laten wennen aan leven in een huiselijke omgeving. Veel honden zijn namelijk niet gesocialiseerd en niet zindelijk", vertelt de toezichthouder op Twitter. Het bedrijf wordt tijdelijk stilgelegd en er wordt een 67-jarige man aangehouden. Dit is de eerste keer dat de NVWA deze zware maatregel oplegt aan een hondenfokker.

Alleen ging dit allemaal niet zonder slag of stoot. Er ging hier nog veel aan vooraf. Hart van Nederland zet de belangrijkste gebeurtenissen op een rij:

Vanaf 2019

Volgens dierenwelzijnsorganisatie House of Animals wist de NVWA in 2019 al van de misstanden van Jan P. De fokker zou een hersteltermijn van twee weken hebben gekregen en er werd een last onder dwangsom opgelegd. Alleen kwam er na twee weken geen herinspectie. Dit gebeurde volgens Paul Bours van House of Animals pas in maart 2021.

Volgens NVWA-woordvoerder Bjorn Elsebrock klopt dit niet helemaal: "Voor zover ik weet zijn we sinds 2019 bezig met deze fokker. En ook in 2020 en 2021 zijn we hier wel degelijk geweest. Dat we al een tijd bezig zijn met deze fokker geeft aan hoe complex de situatie soms kan zijn."

"Als NVWA werken we met het bestuursrecht en dat is gericht op herstel. We moeten de houder dus de tijd geven om orde op zaken te stellen. Je hebt te maken met een juridische weg die je als toezichthouder grondig dient te bewandelen. Soms blijkt namelijk tijdens inspecties dat er zaken zijn verbeterd, maar worden er ook nieuwe overtredingen geconstateerd. Dat kost tijd. Daarnaast is de omvang van het bedrijf de afgelopen jaren gegroeid en zijn de overtredingen toegenomen. Ook speelde de coronacrisis ongetwijfeld een rol", zegt Bjorn.

2022

Maar eigenlijk begint in november vorig jaar pas echt de soap rondom de Brabantse fokkerij als House of Animals undercoverbeelden van de verschrikkelijke situatie bij de beruchte fokker naar buiten brengt.

Twee weken later besluit de voorzieningenrechter van de rechtbank Oost-Brabant dat Jan P. die honderden honden verwaarloosde, moet stoppen met de praktijken. Volgens de rechter waren de activiteiten in strijd met het bestemmingsplan. De fokker kreeg zes weken de tijd om de honden te herplaatsen.

Nog geen maand later klaagt House of Animals twee dierenartsen aan die volgens de organisatie weet hadden van de misstanden bij de fokker en die bewust in stand hielden. Eind december gaat de NVWA weer langs bij de fokkerij waarbij de toezichthouder zo'n dertig honden in bewaring neemt. Volgens de autoriteit gaf de Brabantse fokker, na eerdere opgelegde maatregelen, nog steeds niet de zorg die de honden nodig hadden. Zo zaten er onder meer te veel honden in een hok en werden die slecht tot niet schoongemaakt.

In 2022 interviewde Hart van Nederland oud-werknemer Lissy die een boekje opendeed over de wantoestanden bij de fokkerij:

2023

Je zou denken nieuw jaar, nieuwe kansen. Maar de beruchte fokker weet van geen stoppen en raakt nog meer in opspraak. Begin januari vindt er een kort geding plaats waarbij House of Animals wil dat de NVWA de dieren binnen 24 uur wegneemt. Al vond de rechter dat die onvoldoende informatie had en hierdoor geen uitspraak kon doen. Toch haalt de voedsel- en warenautoriteit eind januari 435 honden weg bij fokkerij Kwispel Enzo. De dieren worden opgevangen op plekken waar ze wel de juiste zorg kunnen krijgen.

Begin februari besluit de Raad van State dat de fokkerij binnen zes weken moet sluiten omdat die in strijd is met het bestemmingsplan van het gebied. De gemeente mag een dwangsom opleggen als Jan P. de eis niet vervult. En dit gebeurt ook want de hardleerse dierenfokker weet van geen ophouden. Begin deze maand wordt er zelfs voor de zesde keer een dwangsom opgelegd.

Ondertussen komt het bedrijf ook in het nieuws doordat blijkt dat de horrorfokker op hetzelfde terrein illegale vleeshandel heeft. Daar verkopen ze volgens drie Brabantse kranten bedorven vlees. Ook komt de fokker negatief in het nieuws als er op het terrein meermaals mensen worden aangevallen. Een inspecteurs van de NVWA en PowNed-verslaggever Tom Olthof moesten klappen incasseren of ontwijken.

Enorme operatie

Dinsdag was de maat echt vol. Toezichthouder NVWA nam alle nog aanwezige honden mee en wordt het bedrijf tijdelijk stilgelegd. Maar waarom duurde het zolang voordat de dieren werden meegenomen? Volgens de NVWA zijn bij eerdere inspecties eerst de honden meegenomen die directe medische zorg nodig hadden. "Helaas hebben we meer honden gezien die medische zorg nodig hadden, maar daar hebben we de fokker de tijd gegeven om de situatie te herstellen. De fokker zou immers met minder honden meer zorg per hond moeten kunnen bieden", vertelt NVWA-woordvoerder Bjorn Elsebrock aan Hart van Nederland.

Ook is de capaciteit van gespecialiseerde opvangplekken voor de honden een uitdaging: "We hebben bij deze fokker bijna 700 dieren meegenomen. De asielen zitten vol en ook andere handhavingsinstanties nemen dieren in bewaring/beslag. Je kunt je voorstellen dat het tijd kost om dit voor elkaar te krijgen. Waar we nu dus mee bezig zijn is een enorme operatie en vraagt veel van de capaciteit van de NVWA, RVO, de opslaghouders en de dierenambulance. Deze is inspectie is goed voorbereid en daar hebben we ook tijd voor nodig. Zo heb je veel dierenartsen en inspecteurs nodig, en moet je ook het transport regelen."

Bij de actie van dinsdag nam de toezichthouder in totaal 160 honden mee. Ook die moeten allemaal weer een gouden mandje krijgen.

Hart van Nederland / ANP