In een document, getiteld ‘Fact Sheet on WMD Threat Reduction Efforts’, onthult het Amerikaanse ministerie van Defensie voor het eerst het specifieke aantal faciliteiten dat de VS in Oekraïne heeft gesteund. Daarnaast bevat het een opsomming van wat het land bereikt zouden hebben aan het verminderen van nucleaire, chemische en biologische wapens in landen die vroeger onderdeel waren van de Sovjet-Unie.
Vreedzame doeleinden
Het Pentagon beweert dat de faciliteiten deel uitmaakten van een vreedzaam volksgezondheidsproject en niet gericht waren op de ontwikkeling van biologische wapens. Het stelt dat de VS heeft ‘samengewerkt om de biologische veiligheid, beveiliging en de surveillance van ziektes te verbeteren in Oekraïne’, door steun te verlenen aan ‘46 vreedzame Oekraïense laboratoria, gezondheidsfaciliteiten en locaties voor ziektediagnose gedurende de laatste twee decennia.’ Het Pentagon benadrukt dat het werk van deze biolabs ‘vaak werd uitgevoerd in samenwerking met organisaties zoals de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) en de Wereldorganisatie voor diergezondheid (OIE)’.
Het bestaan van biologische onderzoeksfaciliteiten werd op 8 maart al erkend door Victoria Nuland, onderminister van Defensie. Twee dagen later haastte toenmalig Witte Huis-persvoorlichtster Jen Psaki zich om de Russische beschuldigingen van Amerikaanse betrokkenheid bij de ontwikkeling van biologische wapens in Oekraïne af te doen als ‘belachelijk’.
De VS beticht Rusland en China in het document van het ‘verspreiden van desinformatie en het zaaien van wantrouwen’ over zijn inspanningen om de wereld te ontdoen van massavernietigingswapens.
Reacties Rusland en China
Volgens Irina Yarovaya, vice-voorzitter van de Russische Doema, probeert de VS een biologisch wapenprogramma te verbergen achter een vreedzame facade. “De informatie van het Pentagon laat er geen twijfel over bestaan dat het hier gaat om het wereldwijde militaire biologische project van de VS,” zei ze. Ze is ervan overtuigd dat het Pentagon – zich verschuilend achter de claim dat het gaat om geheime informatie – ‘een militair biologisch inlichtingennetwerk en militair biologische testterreinen heeft gecreëerd’.
De Chinese regering eist dat de VS volledige en gedetailleerde informatie verstrekt over de activiteiten van de Amerikaanse militaire laboratoria in Oekraïne, vertelde de woordvoerder van het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken Zhao Lijian op een persconferentie. “Wij doen nogmaals een beroep op de VS om volledige en gedetailleerde uitleg te geven over de activiteiten die zij in Oekraïne hebben uitgevoerd, en niet over de activiteiten die van Oekraïense zijde zijn uitgevoerd," zei hij. "Ook dringen wij er nogmaals bij de VS op aan hun bezwaren tegen de totstandkoming van een verificatieprotocol te laten vallen.”
Russische beschuldigingen
In maart presenteerde het Russische leger documenten waaruit zou blijken dat Oekraïne belangstelling had voor het gebruik van drones om biologische wapens mee te verspreiden die in door de VS gefinancierde biolabs zijn ontwikkeld. Tijdens dezelfde presentatie werden namen bekendgemaakt van Amerikaanse functionarissen die betrokken zouden zijn geweest bij de biolabs. Ook werd de rol die Hunter Biden in het programma gespeeld zou hebben belicht.
Een van de belangrijkste bewijsstukken was een brief van het Oekraïense bedrijf Motor Sich aan de Turkse dronefabrikant Baykar Makina – maker van de Bayraktar TB2 en Akinci drones –, gedateerd 15 december 2021. De Oekraïeners vroegen in deze brief specifiek of de drones 20 liter aan aerosolen konden vervoeren tot een bereik van 300 kilometer. Daarmee zouden ze binnen het bereik van een fors aantal grote Russische steden en bijna geheel Wit-Rusland komen. “We hebben het over de ontwikkeling door het Oekraïense regime van technische middelen voor de levering en het gebruik van biologische wapens, met de mogelijkheid om deze tegen de Russische Federatie te gebruiken,” aldus luitenant-generaal Igor Kirillov, commandant van de Russische Nucleaire, Biologische en Chemische Beschermingstroepen.