Een plant die zo giftig is dat hij vroeger gebruikt werd voor executies: de gevlekte scheerling is gewoon te vinden in bermen langs wegen. Oorspronkelijk was de plant vooral te vinden in Limburg en in duingebieden, maar nu duikt hij overal op. "Het is één van de giftigste planten van Nederland."

De gevlekte scheerling doet het goed in de Nederlandse bermen en juist doordat hij langs (snel)wegen groeit, verspreidt hij zich gemakkelijk door het hele land. En dat moeten we volgens plantenkenner Stef van Walsum inperken. "Hij is echt extreem giftig", vertelt hij tegen EditieNL. "Een heel klein beetje innemen kan al fataal zijn." 

Toch hoeven we ons niet direct heel veel zorgen te maken wanneer we langs de berm lopen. "Aanraken kan geen kwaad, al zou ik dat ook niet aanraden, omdat je later misschien met je handen aan je gezicht zit."

Op de verspreidingskaart van het NDFF & FLORON is heel duidelijk te zien dat de plant zich via de snelwegen door heel Nederland verspreidt. 

"De gevlekte scheerling is één van de giftigste planten van Nederland", zegt Van Walsum, maar het is zeker niet de enige veelvoorkomende plant die gevaarlijk is. "Denk bijvoorbeeld aan de taxus. Alles daaraan is giftig, behalve het vruchtvlees van de besjes." Andere giftige planten die we vaak in de tuin of in de natuur tegenkomen zijn het vingerhoedskruid, de monnikskap en de berenklauw.

Toxicoloog Antoinette van Riel van het Vergiftigingencentrum krijgt jaarlijks zo’n 1000 vragen binnen over giftige planten. Vaak gaat het dan om jonge kinderen die bijvoorbeeld van een plant hebben gegeten, maar ook huisdieren kunnen het slachtoffer zijn.

Gevaren

"Het hangt heel erg van de plant af wat er kan gebeuren", zegt Van Riel. "Het kan variëren van hartritmestoornissen tot lokale irritatie op de plek waar contact is geweest."

Ook de mate van contact is van belang: "Als een kind een hapje neemt, bijvoorbeeld van de taxus, dan proberen we er altijd achter te komen hoeveel ze hebben gehad. Als ze alleen vruchtvlees hebben gehad, dan kun je even afwachten wat er gebeurt. Maar als de pit kapot is of als ze die hebben doorgeslikt, dan moeten ze wel behandeld worden."

Van Riel waarschuwt ouders dat niet alleen de vrije natuur gevaarlijk kan zijn: "Verschillende van die giftige planten staan ook in veel tuinen. Denk dus goed na welke planten je in je tuin wilt hebben als je jonge kinderen hebt."