Wetenschappers hebben ontdekt dat het bewustzijn kan blijven voortbestaan als het brein volledig is uitgeschakeld. Een onderzoeksteam van de Universiteit van Southampton heeft tijdens de grootste medische studie naar bijna-doodervaringen vier jaar lang verspreid over 15 ziekenhuizen in Groot-Brittannië, de Verenigde Staten en Oostenrijk 2000 mensen bestudeerd die een hartstilstand kregen.

Ze ontdekten dat 40 procent van de mensen die de hartstilstand hadden overleefd kon waarnemen in de periode dat ze klinisch dood waren. Eén man herinnerde zich zelfs dat hij zijn lichaam had verlaten en vanuit de hoek van de ruimte toekeek hoe hij werd gereanimeerd.

Hoewel de 57-jarige man uit Southampton drie minuten lang buiten bewustzijn en ‘dood’ was, kon hij tot in detail beschrijven wat de zusters deden en welke geluiden de machines maakten. “We weten dat het brein niet kan functioneren als het hart is gestopt met kloppen,” zei hoofdonderzoeker Sam Parnia van de State University in New York. “Maar in dit geval bleef het bewustzijn voortbestaan terwijl het hart niet meer klopte.”

“De man kon precies vertellen wat er in de ruimte was gebeurd,” ging hij verder. “Het belangrijkste was dat hij twee bliepjes hoorde van een machine die om de drie minuten een geluid maakt. Zodoende konden we berekenen hoelang de ervaring had geduurd.”

Van de 2060 patiënten wisten 330 de hartstilstand te doorstaan en zeiden 140 dat ze konden waarnemen terwijl ze werden gereanimeerd. Eén op de vijf voelde zich ‘ongewoon vredig’ en bijna een derde zei dat de tijd sneller of langzamer ging. Sommigen zagen een fel licht, een gouden flits of zonlicht. Anderen voelden zich angstig of werden door diep water gesleurd. Dertien procent voelde zich afgescheiden van hun lichaam en hetzelfde percentage zei scherper te kunnen waarnemen.

Dr. Parnia vermoedt dat veel meer mensen zulke ervaringen hebben wanneer ze dicht bij de dood zijn, maar dat medicijnen die worden gebruikt tijdens het reanimeren voorkomen dat ze het zich kunnen herinneren.

“Veel mensen denken dat het hallucinaties of illusies waren, maar de ervaringen lijken echte gebeurtenissen te zijn,” zei dr. Parnia. “Een groot deel heeft waarschijnlijk zeer heldere bijna-doodervaringen, maar is ze weer vergeten vanwege de effecten van hersenletsel of medicijnen op het geheugen.”

Dr. David Wilde van de Nottingham Trent University verzamelt momenteel gegevens over buitenlichamelijke ervaringen in een poging patronen te ontdekken. “Er is sterk bewijs dat deze ervaringen echt plaatsvinden nadat mensen zijn gestorven,” zei hij. “We weten simpelweg niet wat er gebeurt. We hebben geen idee wat er gebeurt als je sterft en hopelijk werpt deze studie daar een wetenschappelijk licht op.”

De studie is gepubliceerd in het tijdschrift Resuscitation.