Bosheks

Het wattenstaafje waarmee een monster verzameld wordt voor de coronatest moet heel diep de neus in. Zo diep, dat sommige mensen het gevoel hebben dat het tot in hun hersenen doordringt. En precies dat is nu één keer gebeurd. Amerikaanse artsen beschrijven het zeldzame ongeluk in het vakblad JAMA Otolaryngology, Head & Neck Surgery.

Een vrouw van in de veertig die op corona getest was omdat ze een hernia-operatie moest ondergaan, kreeg kort daarna last van een eenzijdige loopneus, hoofdpijn en moest overgeven. In het neusvocht werd het eiwit bèta-2-transferrine gemeten, een eiwit dat bijna uitsluitend voorkomt in hersenvocht. CT- en MRI-scans lieten zien dat de vrouw achterin de rechter neusholte een gat van bijna twee centimeter had in de schedelbasis.

Toevallig had de vrouw drie jaar geleden ook een CT-scan laten maken in verband met aanhoudende neusklachten. Op de beelden uit 2017 was te zien dat het gat er toen al zat, maar het was destijds kennelijk niet opgemerkt.

Endoscopie met een kleine camera in de neus bracht een klein spleetje aan het licht ergens achterin de neusholte. Door de opening was het witgrijze hersenvlies te zien. In de buurt was een litteken te zien, mogelijk een spoor van het wattenstaafje.

De vrouw is onmiddellijk geopereerd om het gat te dichten (hoe het nu met haar gaat schrijven de artsen niet). Hoe klein zo’n gaatje ook is, de open verbinding geeft een risico op hersenvliesontsteking of het ontstaan van luchtbelletjes in de schedelholte, beide met ernstige gevolgen.

Volgens Kees Tulleken, emeritus hoogleraar neurochirugie in Utrecht, betrof het een zeldzame aangeboren afwijking, waarbij het zachte hersenvlies uitstulpt in de neusholte. „Blijkbaar heeft de wattenstaaf dat blaasje lekgeprikt”, zegt Tulleken. „Dat gaat heel soms ook mis bij het aanleggen van neussondes.”

Ook de Amerikaanse artsen benadrukken dat deze bijzondere complicatie van neusbemonstering alleen kon ontstaan doordat deze patiënt op de verkeerde plek een stukje bot miste. Maar, zeggen ze ook, laat het wel een waarschuwing zijn dat men voorzichtig moet zijn bij mensen die eerder neusoperaties hebben ondergaan of bijvoorbeeld een schedelbasisfractuur hebben gehad.

Eén geruststelling geven de Amerikanen nog wel: er moet voor dit soort incidenten bij mensen al een gat in de schedelbasis zitten; er is nog nooit een wattenstaafje door het bot geboord, hoe dun dat op die plek ook is.