Hoeveel Nederlanders de allergie hebben, is niet bekend. Daar willen het RIVM en de universiteit nu antwoord op krijgen. ,,Ik verwacht dat er veel meer mensen met klachten rondlopen die niet weten dat het hierdoor komt’’, stelt UMCG-allergoloog Hanneke Oude Elberink.

Het zogenoemde alfa-gal-syndroom is een aandoening waarbij patiënten na een tekenbeet ziek worden als ze vlees eten. Eerder was al bekend dat de Amerikaanse Lone Star-teek deze reactie kan opwekken. ,,Deze teek komt niet in Europa voor, dus we namen dat ter kennisgeving aan’’, zegt tekenexpert Hein Sprong van Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM).

,,Maar toen hier in Nederland ook meldingen kwamen waarbij het er op leek dat mensen ineens herhaaldelijk ziek werden na het eten van vlees, ging er bij ons een belletje af.’’ Sprong werkt samen met twee allergologen van Universitair Medisch Centrum Groningen die onderzoek doen naar allergische reacties op tekenbeten.

Niet alle Nederlandse teken dragen de alfa-gal bij zich, weten de onderzoekers inmiddels. Het lijkt er op dat het vooral gaat om de Ixodes ricinus. Het aantal tekenbeten is de afgelopen jaren echter sterk toegenomen. Jaarlijks worden er nu 1,3 miljoen tekenbeten geregistreerd. De experts verwachten daarom ook dat het aantal mensen met complicaties de komende jaren alleen maar toeneemt. Ook in andere Europese landen wordt nu onderzoek gedaan naar deze allergie. In Duitsland blijkt de aandoening veel onder boswachters voor te komen.

De allergische reactie ontstaat doordat in het speeksel van de bijtende teek de lichaamsvreemde stof alfa-gal zit. Die heeft het kleine beestje eerder opgedaan bij het bijten van een ander zoogdier. Door de beet vindt overdracht naar mensen plaats. Het immuunsysteem van de mens kan hierop reageren door het aanmaken van afweerstoffen tegen deze lichaamsvreemde stof, die overigens wel van nature in zoogdieren voorkomt. 

,,Als iemand daarna vlees eet, kan een allergische reactie ontstaan’’, aldus Oude Elberink. Overigens blijkt dat het alleen gaat om vlees van runderen, varkens, schapen en paarden. Wit vlees, van kippen en ander pluimvee veroorzaakt geen problemen.

De Ixodes ricinus is ook de boosdoener achter de infectieziekte van Lyme. Hierbij wordt een bacterie overgedragen. Naar nu blijkt, kan een teek dus ook een stofje doorgeven waar je allergisch voor kunt worden. Opmerkelijk, aldus Sprong, omdat we allergieën altijd relateren aan de allergiebron. Dat de teek mogelijk de oorzaak is van nog meer menselijke ziektes acht hij zeer denkbaar. ,,Daar wordt op dit moment onderzoek naar gedaan.’’

Over het onderwerp publiceerde UMCG-allergoloog Oude Elberink in het Nederlands Tijdschrift van de Geneeskunde een artikel. Hierna werd ze veel gemaild en gebeld door huisartsen. ,,We veronderstellen dat er veel mensen mee rondlopen zonder dat ze weten wat ze hebben. We hopen dat zij nu begrijpen wat er aan de hand is.’’