Ik ben Leny, en gebruik soms ook wel de schuilnaam Bosheks.
Ik ben een vrouw en woon in Planeet Aarde (Nederland) en mijn beroep is Medisch Entomoloog, Imker, Wiccan en Lichtwerker .
Ik ben geboren op 22/05/0000 en ben nu dus 2024 jaar jong.
Mijn hobby's zijn: Flora Fauna Muziek Wetenschap.
Meer dan een halve eeuw heb ik een dierenopvang ( Stichting/TAO Foundation) https://taofoundation.international/nl/ voor dieren die niemand meer wil hebben. Werk als ARA(Animal Rights Advocate) voor de dieren die geen stem hebben.Dieren/Cyber activist.
V
To see a world in a grain of sand And a Heaven in a wild flower, Hold Infinity in the palm of your hand And Eternity in an hour.
~be who you are and say what you feel because those that matter... don't mind... and those that mind... don't matter..
Nice to see you here.㋡
I am a Wild Earthling.
I do not identify with illusory (and illegitimate) nation-state constructs nor do I require such constructs to verify and validate the legitimacy of my existence.
An infiltrator and subverter of institutions of indoctrination,an anti-authoritarian and an insurgent anarchist, and gravitate towards insurrectionist and anti-civilization tendencies. It's just a matter of whose.
Anti New World Order! "for our children, and our children's children"
I am a seeker, searching for truth, special behind the lies that the Goverments try to tell us.
Do not believe everything, discover your own truth!!
And please do not alowed that they take advantage of you.
Open your eyes!
Take care my friends Stay Wild & Free.. !
Tree Teardrop
X
Dropbox
Druk op onderstaande knop om je bestand naar mij te verzenden.
De brandweer heeft woensdagmiddag haar handen vol gehad aan Kwikkie de papegaai. De vogel wist te ontsnappen nadat een onvoorzichtig buurjongetje de deur opendeed bij de eigenares van de papegaai.
Toen Kwikkie eenmaal vrijheid had geproefd kon hij al snel de buurt gaan verkennen. De vogel sprong van boom naar boom en kon zo zijn baasje blijven ontwijken. Toen het baasje van de groenewangamazone het beestje zelf niet naar beneden kon halen werd de brandweer gebeld.
De ingeschakelde brandweer had niet heel veel meer succes. Met waterstralen probeerde ze het dier naar beneden te krijgen. Deze aanpak werkte alleen maar averechts want Kwikkie vloog een andere wijk in.
Nu was de hele wijk betrokken, verschillende mensen zochten naar de losbandige papegaai. Buurtbewoners zagen dat Kwikkie nu in een lagere boom zitten, laag genoeg om hem te vangen. De brandweer kon samen met de eigenaresse in een hoogwerker de vogel vangen.
Omdat het niet de eerste keer is dat Kwikkie de benen, de vleugels neemt heeft het baasje van Kwikkie nu het advies gekregen om een van de vleugels te kortwieken. Zodat Kwikkie niet voor een derde keer de wijk op stelten kan zetten.
De agenten die betrokken waren bij de fatale arrestatie van Mitch Henriquez wisten in het Haagse park waar hij was opgepakt al dat hij klinisch was overleden. Toch begonnen ze toen niet met hulpverlening zoals reanimatie, werd hij in een politiebus getild, naar het bureau gebracht en begonnen ze pas daar met de hulpverlening.
Dat zei de advocaat van de nabestaanden Richard Korver woensdag tijdens de rechtszaak tegen twee agenten die betrokken waren bij de arrestatie. Korver had een team van gespecialiseerde liplezers en gedragsdeskundigen naar de videobeelden van de arrestatie laten kijken. Zij zien een van de agenten “klaar” zeggen. Een ander zegt volgens de deskundigen ” volgens mij dood” en een andere agent checkt de hartslag van Henriquez.
De advocaat van de twee agenten noemt het door Korver ingebrachte rapport “rommelig” en betwist dat de agenten ooit over “dood” hebben gesproken. “Misschien hebben ze iets gezegd als ‘doodmoe’, dat zou veel logischer zijn.”
Henriquez overleed een dag na zijn arrestatie juni 2015. Hij werd opgepakt omdat hij tegen agenten riep dat hij een wapen bij zich had en daarbij naar zijn kruis greep. Bij die arrestatie verzette hij zich volgens de politie zo heftig dat er vijf agenten en het nodige geweld nodig waren om hem in bedwang te houden. Een van de agenten gebruikte de omstreden nekklem.
Aanvankelijk meldde een patholoog van het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) dat hij door politiegeweld, namelijk door de nekklem, was overleden. Maar begin dit jaar verscheen een nieuw rapport van een andere deskundige over de doodsoorzaak. Dinsdag steggelden deze twee, en nog een derde deskundige, in de de rechtbank over de mogelijke doodsoorzaak.
Woensdag was er ook ruimte om de nabestaanden van Henriquez te laten spreken. De moeder van de omgekomen Mitch hield een emotioneel betoog in de rechtbank.
'Grootouders leveren negatieve bijdrage aan gezondheid kind'
'Grootouders leveren negatieve bijdrage aan gezondheid kind'
Foto: 123RF
Omdat grootouders zich vaak geneigd zouden voelen om hun kleinkinderen te verwennen, heeft dit gevolgen voor onder meer het gewicht van de kinderen.
Onderzoekers van de universiteit van Glasgow bekeken 56 eerder gehouden studies uit achttien verschillende landen die het gedrag van grootouders naar hun kleinkinderen toe als onderwerp hadden.
Ze wilden weten in hoeverre grootuders invloed hadden op risicofactoren die de kans op kanker vergroten. Hierbij focusten de onderzoekers op drie onderwerpen: de invloed van oma's en opa's op het eetpatroon en gewicht van de kinderen, de fysieke activiteiten die ze samen ondernamen en in hoeverre de grootouders roken in het bijzijn van hun kleinkinderen.
Op zowel het eetpatroon als het gewicht van de kinderen bleken de grootouders een negatieve invloed te hebben. Volgens de ouders van de kinderen wordt dit veroorzaakt omdat de grootouders zich gedwongen voelen om hun kleinkinderen te verwennen met snacks die veel suiker en/of vet bevatten.
Ook zouden ze vaak niet op de hoogte zijn van de kenmerken van een gezond eetpatroon. De ouders zouden vaak niets hiervan durven zeggen, omdat ze bijvoorbeeld afhankelijk zijn van de oppashulp die zij van hun eigen ouders krijgen.
Roken en bewegen
Uit meerdere onderzoeken blijkt ook dat grootouders weleens roken in het bijzijn van hun kleinkinderen, ook wanneer hen gevraagd is dit niet te doen. Volgens hoofdonderzoeker Stephanie Chambers zouden ouders het lastig vinden om dit onderwerp ter sprake te brengen.
Ook blijkt uit de meta-analyse dat kinderen vaak te weinig bewegen wanneer zij worden verzorgd door hun opa en/of oma, al komt deze conclusie uit minder onderzoeken naar voren dan de invloed van grootouders op het gewicht van de kinderen.
De resultaten van het onderzoek zijn gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift PLOS One Journal.
Is dit 'm dan? Opnieuw 'aarde-achtige' planeet ontdekt in kosmische achtertuin
Rond de rode dwergster Ross 128 cirkelt een planeet die ongeveer anderhalf keer zo zwaar is als de aarde. Het is de op één na dichtstbijzijnde 'exo-aarde' die tot nu toe is gevonden, op slechts 11 lichtjaar afstand. Alleen de planeet van de ster Proxima Centauri, die vorig jaar is ontdekt, staat nog dichterbij.
Door:Govert Schilling
Blijf op de hoogte
Wilt u elke week alles weten over de laatste wetenschappelijke ontdekkingen, van nieuwe planeten tot medische doorbraken? Schrijf u in voor onze gratis wetenschapsnieuwsbrief.
Rode dwergen zijn klein, zwak en koel. Maar de planeet (Ross 128 b) draait in een kleine omloopbaan, op slechts 7,5 miljoen kilometer afstand van zijn ster. Daardoor is het er waarschijnlijk toch warmer dan op aarde. Misschien is er vloeibaar water aan het oppervlak.
Het koloniseren van de planeet en het stichten van een tweede aarde blijft voorlopig een verre toekomstdroom: met de huidige technieken is het al snel honderdduizend jaar vliegen. Toch willen wetenschappers er de komende jaren achter komen of er echt water is op de planeet, en misschien zelfs wel leven. Zo hopen ze een van de grootste filosofische vraagstukken van de mens te kunnen beantwoorden: zijn wij alleen in het heelal? Dankzij de kleine afstand is Ross 128 b relatief gemakkelijk te bestuderen met aardse telescopen.
Ross 128 is relatief 'rustig' - goed nieuws voor de mogelijkheid van leven op een rondcirkelende planeet
De planeet verraadt zijn aanwezigheid doordat hij zijn moederster aan het schommelen brengt met zijn zwaartekracht. Die minieme schommelingen zijn ontdekt met een Europese telescoop in Chili, door een team onder leiding van de Franse astronoom Xavier Bonfils. De ontdekking is gepubliceerd in Astronomy & Astrophysics.
Vergeleken met zijn soortgenoten is Ross 128 relatief 'rustig'. De ster vertoont wel krachtige röntgenvlammen, maar die zijn minder heftig en frequent dan bij andere rode dwergen. Dat is op zich goed nieuws voor de mogelijkheid van leven op een rondcirkelende planeet.
De vraag naar leven op Ross 128 b is dus nog onbeantwoord
Ross 128 was afgelopen voorjaar nog in het nieuws. Met de Arecibo-radiotelescoop op Puerto Rico is op 12 mei een mysterieus radiosignaal opgevangen uit de richting van de ster. Nu er ook een aarde-achtige planeet is ontdekt, werd onwillekeurig gedacht aan boodschappen van 'aliens'. Maar volgens Abel Méndez van de Universiteit van Puerto Rico was het signaal waarschijnlijk afkomstig van een satelliet. 'Hoewel die verklaring zijn eigen problemen heeft,' zegt hij, 'want het zag er niet uit als satellietcommunicatie.'
De vraag naar leven op Ross 128 b is dus nog onbeantwoord. De toekomstige Extremely Large Telescope kan op zoek gaan naar zuurstof in de dampkring van de planeet, aldus de ontdekkers. Die Europese monstertelescoop wordt in 2024 in gebruik genomen.
In een dagboek beschrijft Hendrik Groen zijn leven in een verzorgingshuis in Amsterdam-Noord. Anja Appelboom kan het onderzoek naar de kwaliteit van het verzorgingshuis niet vin ...
In een dagboek beschrijft Hendrik Groen zijn leven in een verzorgingshuis in Amsterdam-Noord. Graeme is de organisator van de eerste activiteit. Ondanks de donkere wolken zit de ...
In een dagboek beschrijft Hendrik Groen zijn leven in een verzorgingshuis in Amsterdam-Noord. Eefje moet haar plekje in het huis nog vinden. In de eetzaal ontstaat commotie over ...
In een dagboek beschrijft Hendrik Groen zijn leven in een verzorgingshuis in Amsterdam-Noord. Hendrik gooit heel voorzichtig het roer een klein stukje om: hij begint aan zijn da ...
AP De 29-jarige Victor Barrio kwam vorige week om.
Dieren In het Spaanse Teruel is een matador gedood door een stier, voor het eerst in tientallen jaren in de arena zelf. In de arena’s en tijdens stierenlopen gaat het echter wel vaker mis. Hier zijn enkele incidenten van het voorbije jaar, plus beelden van een vrouw die een stervende stier troost en een video die toont hoe viertienjarigen leren matador te worden. Opgelet: het gaat om schokkende taferelen.
1. Man daagt ‘vlammende’ stier uit. En dan gaat het mis
Iets meer dan een jaar geleden daagde in Spanje een jonge kerel een forse stier uit waarvan de horens waren uitgerust met brandende toortsen. De uitdager werd in de lucht geslingerd, tuimelde van de trappen en bleef roerloos liggen.
Lees ook
Naakt protest tegen stierenrennen
2. Stier zet enthousiaste kerel letterlijk in zijn blootje
Gênant moment voor deze enthousiaste stierenloper: de kerel eindigde in zijn blootje nadat het dier hem enkele seconden op de horens genomen had. Met zijn (onder)broek op de enkels dook hij vervolgens de tribune in, tot groot jolijt van het publiek. Het geslaagde tafereel speelde zich af in Zaragoza.
3. Stier gooit filmende toeschouwer dood
In augustus vorig jaar liep een stierenloop in Spanje fataal af voor een Spanjaard die het spektakel in de straten van Villaseca de la Sagra wilde vastleggen met zijn smartphone. Op deze beelden ziet u hoe de stier richting het slachtoffer rent. De uiteindelijke aanval staat er niet bij.
4. Matador verliest testikel in arena
Het ging in juni 2015 grondig mis voor matador Marco Galán in de grootste stierenarena van Spanje, in Madrid. De stier spietste de matador in de liesstreek, waardoor Galán zijn linkerteelbal verloor.
5. Harde beelden: stier spietst man, slachtoffer sterft later aan verwondingen
Iets meer dan een jaar geleden overleefde een 54-jarige man de confrontatie met een stier in het Spaanse Grao de Castellón niet. Het drama speelde zich af tijdens het St Pere-festival en werd gefilmd door een toeschouwer.
6. Matador krijgt hoornstoot op gevoelige plek
In april van dit jaar ging het mis voor de 19-jarige Andres Roca Rey in Sevilla, toen een stier hem spietste op een gevoelige plek. De kolos van 533 kg ramde de matador en nam hem op zijn linkerhoorn. In de arena brak paniek uit toen de stier met zijn kop begon te schudden en de jonge Peruviaan ronddroeg als een trofee. Andere matadors snelden toe om de man uit zijn benarde positie te bevrijden.
Uiteindelijk mag Rey van geluk spreken. Hij liep slechts lichte verwondingen op. De hoorn van het dier zou de matador slechts licht in het dijbeen geraakt hebben. Het bloed op de broek van de stierenvechter is afkomstig van de stier.
7. Vrouw springt in arena om stervende stier te troosten
Het protest tegen het stierenvechten blijft toenemen. Zo klom dierenrechtenactiviste Virginia Ruiz (38) in het Spaanse Malaga in de ring om een stervende stier enkele troostende woorden toe te fluisteren. “Ik wilde hem liefde geven voor hij zijn laatste adem uitblies”. Lang duurde haar troostpoging niet: enkele minuten later werd ze al van de stier gesleurd onder de ogen van een luid joelend publiek. “Ze riepen ‘fuera!’ (ga weg!) en ze scholden me de huid vol”. De stier werd nadien doodgestoken.
8. Schokkende beelden van matadorschool: 14-jarigen leren “gruwelijke sport”
In november gaf PACMA, een Spaanse dierenrechtenorganisatie, nog gruwelijke videobeelden vrij van een stierenvechtersschool in de buurt van Madrid. In de video is te zien hoe jongens van amper veertien jaar jonge stieren een pijnlijke dood injagen.
9. Wat als... je ‘knocker ball’ speelt met een woeste stier?
Wie nog twijfelt aan de brute kracht van stieren, moet ten slotte eens kijken naar dit spelletje ‘Knocker ball’, een voetbalwedstrijd waarbij de spelers in een grote opblaasbare bal kruipen. In Minnesota vond iemand het een goed idee om een stier te laten meespelen.
AFP De stier verzet zich met alle macht terwijl zijn hoorns in brand worden gestoken.
Dierenrechtenorganisaties eisen al jarenlang voor de afschaffing ervan, maar tijdens het jaarlijkse ‘Toro de Jubilo’-festival in het Spaanse dorpje Medinaceli is dit weekend opnieuw een stier in brand gestoken. Tegenstanders van het gruwelijke spektakel zeggen dat het dier ongelooflijke paniek en pijnen doorstaat voordat het wordt gedood.
Het is een middeleeuwse traditie die de inwoners van tientallen Spaanse dorpjes al honderden jaren in ere houden. Maar het festival in Medinaceli, in de regio Castilië en Leon, elk tweede weekend van november, is veruit het bekendste. Onder luid gejoel wordt een stier de arena op het dorpsplein opgesleept, waarna het dier aan een houten paal in het midden wordt vastgebonden.
Lees ook
Stieren uitdagen loopt vaak mis: 9 video’s tonen waanzin van stierenleed als entertainment
Het dier, dat zich met alle macht probeert te verzetten, krijgt daarop een ijzeren constructie om de hoorns gebonden waarop met pek ingesmeerde fakkels vastgemaakt zijn. Het dier wordt dan losgemaakt en opgejaagd door de deelnemers aan het festival.
AFP Met fakkels worden de toortsen aan de horens in brand gestoken.
Modder
De brandende stier - Toro de Fuego - probeert daarop op alle mogelijke manieren het vuur, dat zich maar op enkele centimeters van zijn hoofd bevindt, te blussen. Modder op het voorhoofd en de rug moet het dier beschermen tegen brandplekken, maar het is maar de vraag of die methode ook zo effectief is.
Vaak schudt de stier in blinde paniek zo fel met zijn kop, dat hij zichzelf verwondt. Sommige stieren lopen zichzelf bovendien letterlijk dood tegen een paal of tegen een muur in de hoop het vuur zo te kunnen doven.
EPA De stier kan in eerste instantie niet weg en panikeert terwijl hij de paal is vastgebonden.
Gruwelijk lijden
Tegenstanders en dierenrechtenactivisten zeggen dat de stieren waarvan de horens in brand worden gezet, gruwelijk lijden doordat hun horens smelten en de hitte ondraaglijk is. Het smeltende pek drupt op hun huid en in hun ogen. Hun paniek is soms zo groot dat ze een hartstilstand krijgen.
De stier wordt na afloop van het festival gedood in een slachthuis; de regio Castilië en Leon verbiedt sinds enkele jaren dat het dier op het plein zelf wordt gedood door foltering en messteken, zoals tot voor enkele jaren gebeurde.
AFP
EPA Uiteindelijk wordt de stier losgelaten en probeert hij het vuur op alle mogelijke manieren te blussen.
AFP
AFP Als de toortsen uitdoven, steken omstanders ze opnieuw aan.
AFP
AFP
AFP
By playing this video you agree to Twitter's use of cookies
This use may include analytics, personalization, and ads.
Door Joep Dohmen en Esther Rosenberg. Foto’s Merlin Daleman, 10 november 2017
Onderzoek Boeren, transporteurs, mestverwerkers en handelaars in Brabant en Limburg frauderen op grote schaal met mest. Ze rijden met lege vrachtwagens heen en weer, vervalsen administratie en omzeilen gps-controles. NRC bracht de omvang van de fraude in kaart. ‘Wie niet meedoet, heeft geen werk.’
Laat op de avond hobbelt een vrachtwagen over landwegen. De wielen worstelen zich grommend door de kuilen. Niet alle wegen hier, in het grensgebied tussen Brabant en Limburg, zijn op zo’n zwaargewicht gebouwd. Toch rijden de vrachtwagens af en aan, dag en nacht. Ze brengen mest, ze halen mest.
De rit gaat langs bossen, weiden en slecht verlichte industrieterreinen. Stankcirkels verraden stallen vol varkens, kippen en koeien. De chauffeur is alert. In het donker ziet hij een auto opvallend lang volgen. Hij overweegt om de rotonde rond te rijden, zoals drugsdealers doen om iemand af te schudden, maar na een tijdje slaat de auto af.
De boer wil de vruchtbare mest eigenlijk helemaal niet kwijt, hij wil het op zijn land. Ook wil hij transportkosten besparen; mest afvoeren kost ongeveer duizend euro per vracht.
De chauffeur rijdt een erf op. Met een loader – een soort bulldozer – schept de klant zelf een hoopje mest in de vrachtwagen. De bijna lege wagen gaat de weegbrug op. De klant draait een bon uit met het gewicht erop. Daarna wordt de loader erbij gezet op de weegbrug, waardoor dat gewicht bij dat van de vrachtwagen wordt opgeteld. Een nieuwe bon vermeldt een flink hoger gewicht.
Als de chauffeur onderweg niet wordt aangehouden, gaat de eerste bon de prullenbak in. De tweede is voor de boekhouding. Zo vervoert de chauffeur op papier veel meer mest dan in werkelijkheid. Mestfraude.
Bekijk in deze animatie hoe je een lege vrachtwagen vol laat lijken:
Weet de overheid hoe het er in het echt aan toegaat? En wíl ze dat wel weten?
Geen ander Europees land heeft zo veel koeien, kippen en varkens als Nederland. We importeren het voer en exporteren het vlees. Het restproduct blijft achter: mest.
In die mest zit stikstof en fosfaat. Dat is prima voor de gewassen, maar in hoge concentraties slecht voor het grond- en oppervlaktewater. Bemesting heeft de afgelopen jaren geleid tot overschrijding van de milieunormen in 86 van de 220 waterwinputten in Nederland.
Om het milieu te beschermen zijn er Europese regels. Die bepalen dat boeren maar een deel van hun mest op het land mogen strooien. De rest moeten ze afvoeren, naar een akkerbouwer die nog mest op zijn land mag hebben, of naar het buitenland. Alle bedrijven moeten kunnen verantwoorden wat er met hun mest gebeurt. Het bijhouden van zo’n ‘mestboekhouding’ is wettelijk verplicht.
Van oudsher is het land rond ‘de Peel’ een smokkelaarsgebied – voor je het weet ben je in België of Duitsland
Alleen, de boer wil de vruchtbare mest eigenlijk helemaal niet kwijt, hij wil het op zijn land, wat de deels lege vrachtwagens op de wegen verklaart. Ook wil hij transportkosten besparen; mest afvoeren kost ongeveer duizend euro per vracht. Hij meldt daarom in zijn mestboekhouding dat hij per vracht meer fosfaat en stikstof afvoert dan in werkelijkheid. Zo heeft hij minder vrachten nodig.
Hoeveel er gefraudeerd wordt, is niet bekend. Het Planbureau voor de Leefomgeving schreef in april in een evaluatie van de Meststoffenwet dat betrokkenen in de sector schatten dat 30 tot 40 procent van de mest illegaal wordt uitgereden. Het planbureau onderbouwde dat met cijfers uit de mestboekhouding van de boeren. De politie kwam in mei tot soortgelijke schattingen. In een rapport over georganiseerde criminaliteit staat dat 25 tot 40 procent van de mest illegaal zou worden verhandeld of gedumpt. De fraude is bovendien „relatief eenvoudig” uit te voeren en „lastig” aan te tonen.
Maar het zijn schattingen die de sector zelf ontkent. Er zouden hooguit wat ‘rotte appels’ zijn.
Van de omvang van de fraude hangt veel af. Nederlandse boeren mogen van de Europese Commissie al meer mest op eigen land uitrijden dan boeren in veel andere Europese landen. Nederland behoudt die uitzonderingspositie alleen als blijkt dat de boeren zich aan de regels houden. De uitzonderingspositie (‘derogatie’) scheelt de sector bijna 200 miljoen euro per jaar.
Op papier ziet het er goed uit, zei het kabinet eerder dit jaar. Maar weet de overheid hoe het er in het echt aan toegaat? En wíl ze dat wel weten?
Meer dieren dan mensen
Hier leven 60 procent van alle Nederlandse varkens, 40 procent van de kippen en een zesde van alle koeien
NRC onderzocht het grootste mestgebied van Nederland: het oosten van Brabant en het noorden van Limburg. In jargon heet dit het zuidelijk veehouderijgebied. Het is zwaar vervuild door de vele mest met stikstof en fosfaat.
Hier wonen meer dieren dan mensen – 60 procent van alle Nederlandse varkens, 40 procent van de kippen en een zesde van alle koeien. Samen produceren ze 16,5 miljard kilo mest per jaar, ruim eenvijfde van alle mest in Nederland.
Van oudsher is dit land rond ‘de Peel’ een smokkelaarsgebied – voor je het weet ben je in België of Duitsland. Generaties lang ploeterden de bewoners op de onvruchtbare zandgrond. Dat heeft de mensen gevormd. In dit mestland hebben ze van oudsher weinig vertrouwen in de overheid, ze lossen hun problemen zelf wel op. En: ze praten er niet graag met buitenstaanders over.
Het is als het gebruik van doping in de wielrennerij: iedereen weet dat het gebeurt, niemand die het toegeeft. Achteraf is het niet te traceren.
In het donker, op de slecht verlichte landwegen, is het goed voorstelbaar dat hier veel voor de overheid verborgen kan blijven. Tijdens de nachtelijke ritten laat de chauffeur zien hoe makkelijk en vanzelfsprekend er gefraudeerd wordt.
Neem de vervoersdocumenten. Een boer die hij bezoekt geeft hem bij aankomst een briefje waarop staat hoeveel kilo fosfaat en stikstof in de wagen moet zitten om zijn mestboekhouding kloppend te krijgen. De chauffeur vult die cijfers achteraf op de vervoersdocumenten in. Wat er echt in zijn wagen zat, doet er niet toe.
Dan de monsters. Van elke vracht die de chauffeur deze nacht rijdt, moet hij wettelijk ongeveer een halve kilo mest ter controle naar een laboratorium sturen. Hoe hoger de gehaltes fosfaat en stikstof in de monsters, hoe meer de boer op papier heeft afgevoerd. Het manipuleren van monsters is doodeenvoudig, zegt de chauffeur, kijk maar. Met een spuit voegt hij vloeibare fosfaat en stikstof aan een monster toe.
Het is als het gebruik van doping in de wielrennerij: iedereen weet dat het gebeurt, niemand die het toegeeft. Achteraf is het spul niet te traceren. Het is duur, honderd euro per liter, maar dat betaalt zich terug.
Vervoersdocumenten worden dus vervalst, monsters gemanipuleerd en ook knoeien chauffeurs met de wettelijk verplichte apparatuur die registreert waar de vrachtwagens zijn en wanneer ze mest laden en lossen. Dit systeem, waarmee toezichthouder de Nederlandse Voedsel- en Waren Autoriteit (NVWA) elke beweging volgt, blijkt eenvoudig te misleiden – bijvoorbeeld door een storing te fingeren.
In de cabine staat deze avond de gps uit. „Als ik nu word aangehouden”, zegt de chauffeur, „bel ik mijn garagehouder dat ik een storing heb. Hij weet hoe het werkt. De volgende dag drinken we een half uurtje koffie. De man stuurt me een rekening, die ik betaal.” Dan pas gaat het systeem weer aan. Op papier kan hij nu aantonen: een storing. En niemand kan nog nagaan waar hij was.
Bekijk in deze animatie hoe je een vrachtwagen van de radar laat verdwijnen:
Ook rijdt de chauffeur diezelfde week tien keer voor één boer van A naar B met vooral lucht in zijn wagen. Door de druk op de banden en assen te vergroten en weer eraf te halen, denkt het systeem dat de chauffeur wel degelijk mest rijdt, lost en laadt. De verhalen over mestfraude worden door tientallen bronnen bevestigd. Zo vertelt een chauffeur met twintig jaar ervaring in de mest aan een tafeltje in een Limburgs restaurant dat hij geen transportbedrijf kent dat níét rommelt. „Je moet wel, anders gaan de boeren naar een ander.” Ook zegt hij: „Aan het einde van de rit moet de mestboekhouding van de boer kloppen. En hij wil niet te veel betalen. Dus ga je hogere gehaltes in het restant mest duwen. Sommige boeren hebben de monsters ook gewoon klaar staan.”
Curator Hans Wagenaar in Roermond kent de trucs ook. Hij handelt het faillissement af van een middelgrote mesttransporteur in dit gebied. Ex-werknemers vertelden hem over stelselmatige mestfraude, waaronder ‘luchtvrachten’. „Ik ben duizenden tonnen mest kwijt in de administratie”, zegt Wagenaar.
De mestadviseur
Verhalen over mestfraude ‘gaan echt helemaal nergens over’
Mestbedrijven in dit gebied zijn doorgaans kleine tot middelgrote familie-ondernemingen. Ze worden bijgestaan door hun vaste dienstverleners: de voerleverancier, de leasemaatschappij, de bank, het boekhoudkantoor, het laboratorium, het garagebedrijf. Zo ontstaan netwerken, waarvan er in dit gebied enkele tientallen zijn.
Wie goed kijkt, ziet dat één man in veel van die netwerken een rol speelt: mestadviseur Frank Bergs.
Hij houdt kantoor naast een tuincentrum in het Limburgse Heythuysen. Na de schuifdeuren staan rechts de mestvorken, kaplaarzen en voederbakken. Links is de ingang van Bergs Advies. Tapijt op de vloer, tl-buizen aan het plafond.
De oprichter en eigenaar ontvangt de pers met argwaan. Bij het maken van de afspraak zei hij al: „Ik heb een natuurlijke achterdocht ten opzichte van curatoren en journalisten. Die eersten willen alleen geld van je, die tweeden schrijven uiteindelijk het verhaal wat ze zelf willen.”
Het is lang geleden. Zelf is hij vrijgesproken. Ze gaan in cassatie. Het had niet moeten gebeuren.
Frank Bergs (54) is geboren in het mestland, hier vlakbij, in het dorp Roggel. Hij volgde een technische opleiding en werkte bijna twintig jaar als verkoper voor een mengvoederfabrikant. Toen er meer en ingewikkelder wetten kwamen voor boeren, begon hij voor zichzelf. Inmiddels werken 38 mensen bij dit grootste mestadviesbureau van Nederland. Zijn klanten bezitten samen een kwart van alle Nederlandse varkens en kippen.
Bergs heeft niet alleen de boeren, maar ook de transporteurs, de verwerkers en de handelaren als klant. Hij kent hun mestboekhoudingen, berekent hoeveel fosfaten de veehouders moeten afvoeren, weet wie plek heeft en koppelt er regelmatig transporteurs en verwerkers aan. Zijn kantoor heeft als geen ander een overzicht van de meststromen in dit gebied.
Kent hij de verhalen over mestfraude? Bergs: „Die gaan echt helemaal nergens over”. Onlangs lachte hij zich „bijna dood” toen de politie grootschalige mestfraude vermoedde. Er „zal links of rechts een rotte appel in de mestwereld zitten” en iemand zal wel eens „een kruisje op een document missen”. Administratieve fout. Kan gebeuren. Want: „Mest die van A naar B gaat, daar kun je niet mee frauderen.”
Bekijk in deze animatie hoe je fraudeert met mestmonsters:
Toch hebben tientallen mestbedrijven in deze regio meer op hun geweten dan een administratieve fout. NRC achterhaalde welke bedrijven meermaals beboet zijn door de NVWA, verdacht werden van strafbare feiten en welke zijn veroordeeld door de bestuurs- of strafrechter. Dan blijkt het om 36 van de 56 mestbedrijven en hun eigenaren te gaan. Dat is 64 procent.
Ook Bergs Advies zelf blijkt deze zomer in hoger beroep veroordeeld voor het mede plegen van valsheid in geschrifte. Niet één keer, maar meerdere keren.
Met valse documenten zette het kantoor een papieren constructie op voor een Limburgse varkensboer, om te frauderen met de mestexport naar Duitsland. Een compagnon van Bergs werd persoonlijk veroordeeld voor het organiseren van de fraude. Hij antedateerde een pachtovereenkomst en vervalste facturen.
Het gesprek in Heythuysen neemt een wending. Frank Bergs is not amused. Eerst relativeert hij de veroordeling. Het is lang geleden. Zelf is hij vrijgesproken. Ze gaan in cassatie. Het had niet moeten gebeuren. „Op directieniveau hebben we er lang over gesproken. Onze conclusie was: we zijn te veel op de stoel van de klant gaan zitten.” Niet de schijnconstructie, niet het vervalsen van documenten, maar de iets te actieve houding van het kantoor ziet hij als het probleem. „Niet meer en niet minder.” Als we doorvragen beëindigt Bergs geïrriteerd het gesprek. „Niks snappen jullie van de mestwereld. Niks.”
Het mestlaboratorium
‘Ik weet geen loonwerker waarvoor geen mestbonnen zijn verwijderd’
Ook andere dienstverleners maken de fraude mogelijk. De Rabobank is in deze regio de grootste geldschieter, met meer dan twintig lokale kantoren. De bank bleef ondernemingen financieren terwijl algemeen bekend was dat ze betrokken waren bij mestfraude.
Of neem Laboratorium Roba in het Brabantse Deurne. Het is een van de zes landelijk erkende labs voor het analyseren van mest en het grootste ‘mestlab’ in de regio. Het test de – al dan niet gemanipuleerde – monsters die boeren en transporteurs opsturen.
Een van de grootste varkenshouders van het land, veroordeeld tot een kwart miljoen boete? „Die is vandaag veertig jaar getrouwd. Ik ga vanavond naar zijn feest.”
Het laboratorium blijkt in 2009 veroordeeld voor het „veelvuldig” manipuleren van mestmonsters en de mestboekhouding. Een medewerker verklaarde tegenover rechercheurs: „Ik weet geen loonwerker waarvoor geen mestbonnen zijn verwijderd.” En: wilden boeren een lager of hoger fosfaatgehalte, dan kregen ze dat.
Ook na de veroordeling is het lab nog benaderd door klanten om met monsters te manipuleren, zegt eigenaar Iwan Gijsbers. „Maar dat is absoluut niet meer het geval, daar steek ik mijn hand voor in het vuur.”
‘Nauwelijks fraude’
Deze advocaat kent iedereen in de mestsector en iedereen kent hem
En dan is er nog Linssen in Tilburg, het grootste advocatenkantoor van het mestland. Het heeft duizenden klanten, en maar liefst tien advocaten die uitsluitend agrarische zaken doen. Strafzaken en bestuurszaken. Van die laatste winnen ze naar eigen zeggen driekwart. De gelijknamige oprichter van het advocatenkantoor is zelf een boerenzoon uit Midden-Limburg, afgestudeerd in agrarisch recht. Hij kent iedereen in de mestsector en iedereen kent hem.
Op een ochtend in oktober zitten drie mannen in de spreekkamer van het statige advocatenkantoor, met donkerbruine lambrisering en schilderijen van dorpsgezichten uit de streek. Een van de mannen is oprichter Theo Linssen (61). Zijn collega heet Joost de Rooij, zijn oud-collega Ton van Beek. Ook zij zeggen dat er nauwelijks wordt gefraudeerd met mest („Nog geen 0,4 procent”) en dat de sector toch, volkomen onterecht, zó op de huid wordt gezeten. Terwijl andere branches gewoon hun gang kunnen gaan.
Ton: „Kijk dan eens naar dat chemiebedrijf in Dordrecht. En maar lozen, lozen, lozen.” Theo: „En met groot gevaar hè? Voor de mensen die daar wonen.” Ton: „Zijn er sancties opgelegd?” Theo: „Is er een stop op nieuwe chemiebedrijven in die buurt?” Ton: „Nee dus. Maar als een boer eens iets fout doet, mag er geen varkensbedrijf meer bij.”
In dit zuidelijk gebied, met 600 transporten per dag, heeft de NVWA niet meer dan vijf controleurs op de weg. Boeren en mestondernemers kennen hun namen, gezichten en de kentekens van hun auto’s. Ze appen elkaar als die in zicht zijn.
Notoir fraudeur Anthony van den B. in Lierop? Ton: „Die kwam ik zaterdag tegen, op het concours in Geldrop.” Theo: „Ik ben daar voorzitter.”
Mesttransporteur Van Dommelen in Esbeek, die 83.000 euro aan boetes kreeg? Joost: „Een goeie mens, Ad. Hij heeft een mooi bedrijf.”
Harrie van G. in Lierop, een van de grootste varkenshouders van het land, veroordeeld tot een kwart miljoen boete? Theo: „Die is vandaag veertig jaar getrouwd. Ik ga vanavond naar zijn feest.”
Hoe verweven het kantoor is met de sector, bleek in 2002. In dat jaar zag het Openbaar Ministerie Theo Linssen en Ton van Beek als mogelijke verdachten. De twee ontwierpen volgens het OM een schijnconstructie voor varkenshouders, waardoor die meer varkens konden houden dan wettelijk was toegestaan.
Het was volgens het OM een geheim genootschap, dat zichzelf zwijgplicht oplegde, werkte met side letters en de vergadernotulen in een kluis bij de notaris bewaarde. Het OM had de Tilburgse advocaten willen aanpakken wegens deelname aan een criminele organisatie. Door een tekort aan mankracht moest het OM dit plan laten varen, blijkt uit documenten in bezit van NRC.
De boeren stonden wel terecht. In 2010 oordeelde het gerechtshof dat met de schijnconstructie de „grenzen van de wet” waren opgezocht. De ene varkenshouder schikte voor vier ton, de ander werd veroordeeld tot een boete van een kwart miljoen euro. Dat was Harrie van G.
Linssen ontkent de constructie te hebben opgezet: „De samenwerking bestond al toen wij werden geraadpleegd. We hebben nooit bericht gehad dat wij als verdachten zijn aangemerkt.”
Grote belangen, kleine boetes
In de mestverwerking gaat jaarlijks 500 miljoen euro om
Dat er bedrijven tegen de lamp lopen, mag eigenlijk een wonder heten. Mestfraudeurs kun je alleen op heterdaad betrappen; aan het einde van de rit zijn de sporen vaak al gewist. Het vraagt mankracht, kennis en geduld.
In dit zuidelijk gebied, met 600 transporten per dag, heeft de NVWA niet meer dan vijf controleurs op de weg. Boeren en mestondernemers kennen hun namen, gezichten en de kentekens van hun auto’s. Ze appen elkaar als die in zicht zijn. De anderen weten dan dat ze vrij spel hebben. „Tijdens de fipronil-affaire deze zomer zagen we hier wéken niemand”, zegt een chauffeur. „Toen was het feest.”
Als je buurman iets doet wat niet mag – maar waar hij niet voor gepakt wordt en een voordeel van 100.000 euro mee heeft – dan moet je je beheersen om dat niet óók te doen
Zo groot als de belangen zijn, zo klein zijn de boetes. In de mestverwerking gaat jaarlijks 500 miljoen euro om. Betrapt op het vervalsen van een vervoersdocument? De bestuurlijke boete is 300 euro, terwijl voor burgers op valsheid in geschrifte tot zes jaar cel staat. Het was een politiek besluit om de sector bij voorkeur bestuurlijk te sanctioneren.
Tegenover de enkele controleur op de weg laat toezichthouder NVWA landelijk tientallen medewerkers boerenland opmeten, grondmonsters nemen en koeien tellen. Die controle is wél goed geregeld. Alles om de uitzonderingspositie – de derogatie – in Europa te behouden.
De Europese Commissie lijkt overigens door de papieren werkelijkheid heen te kijken en eist hardere maatregelen tegen de fraude. Zo mogen bedrijven sinds 1 oktober niet meer zelf monsters nemen van mest, maar moeten zij dit door onafhankelijke bureaus laten doen. En ook het Openbaar Ministerie roert zich vaker. Alleen al in oktober deed het twee invallen bij mestbedrijven. Het zorgt voor onrust in de sector.
‘Wij frauderen allemaal’
De toezichthouder is als ‘een waakhond zonder tanden’
Die onrust uit zich als dit najaar elf mannen samen komen op een bedrijventerrein net buiten Nijkerk, in het westen van Gelderland. Hier is het hoofdkantoor van Cumela, de brancheorganisatie voor ondernemers ‘in groen, grond en infra’, waartoe de mestvervoerders horen.
Het ‘sectiebestuur meststoffendistributie’ vergadert deze middag en heeft een kritisch lid uitgenodigd: mesttransporteur Wilfried Nielen, uit Zeeuws-Vlaanderen. Nielen toont een zelfgemaakte mindmap en houdt een vurig betoog. Hij verwoordt voor het eerst wat iedereen weet, maar niemand hier ooit hardop zei. „Heren, wij frauderen allemaal. Niemand in deze zaal uitgezonderd.” Het is doodstil. „U bent aan zet en u doet niets”, vervolgt hij. „Dat is struisvogelpolitiek.” Niemand reageert.
Nielen was geïntroduceerd door Cumela-bestuurslid Joop van Leijsen. Ze zijn bevriend. De twee willen – als enige in de sector – met naam en toenaam het zwijgen doorbreken door ook met de krant te praten. „Iedereen zwijgt ja”, zegt Van Leijsen. „Ik niet.” Net als de anonieme chauffeur en andere betrokkenen die NRC anoniem te woord stonden, hopen ze dat er iets verandert. Allereerst minder regels: daar kun je nu wel „drie, vier ordners” mee vullen. Nielen: „Mesthandelaren zijn doeners, geen denkers.”
Ook moet de NVWA meer en beter gaan controleren in het mestland. De toezichthouder is nu immers „een waakhond zonder tanden”. Dat schreef Nielen ook al eens aan Kamerleden. Geen van hen antwoordde. „Het is geen onderwerp waar je kiezers mee paait. En als je de beerput open trekt, zijn de gevolgen vanuit Europa groot.”
Maar vooral zit het in het gedrag van de ondernemers zelf, zeggen ze. Van Leijsen: „Als je buurman iets doet wat niet mag – maar waar hij niet voor gepakt wordt en een voordeel van 100.000 euro mee heeft – dan moet je je beheersen om dat niet óók te doen.”
De mindmap van Wilfried Nielen.
Als NRC de resultaten van het eigen onderzoek (‘64 procent van de mestbedrijven is veroordeeld, beboet of verdacht’) voorlegt aan Cumela, noemt Hans Verkerk, de secretaris van de sectie meststoffendistributie, dit „behoorlijk schokkend”.
Hij was erbij toen Nielen zijn betoog hield in Nijkerk. „Nielen heeft indruk gemaakt met zijn ideeën over hoe we dit achter ons kunnen laten. Daar gaan we ook iets aan doen. We nemen contact op met een bureau voor gedragsverandering. Ook moet de fraude minder profijtelijk worden. En het helpt als de NVWA meer controleert. Als ik bijvoorbeeld de exportcijfers van de varkensmest richting België analyseer, houd ik er rekening mee dat met de helft van die meststroom is geknoeid.”
Ook bestuursleden van Cumela gingen in de fout. Begin oktober was er bijvoorbeeld een inval bij mestbedrijf Arts in Stevensbeek. De financieel directeur van dat bedrijf is bestuurslid. „Wij hebben haar gevraagd om tijdelijk terug te treden”, reageert Verkerk.
Twee andere bestuursleden, John Hendriks en Joop van Leijsen, zijn meermaals beboet door de NVWA, blijkt uit onderzoek van NRC. De rechter veroordeelde Van Leijsen dit jaar tot een boete van 45.000 euro. Verkerk wist daar niet van, zegt hij. Cumela heeft geen regels voor het melden van boetes en veroordelingen. „Daarom wordt nu gepraat over een gedragscode.”
Waar Verkerk wel van weet, is de centrale rol van het kantoor van Frank Bergs in Heythuysen. Hij krijgt daar veel informatie over vanuit de sector. „Over hoe ze boeren vertellen hoe je op papier mest afvoert, terwijl die in werkelijkheid niet weg gaat.” Zowel de varkenssector als de mestsector zou zich, zegt hij, „achter de oren moeten krabben” of ze dit bedrijf hun boekhouding wel willen laten oplossen. „Want dat oplossen is natuurlijk geen oplossen. Het is gewoon fraude.”
Verantwoording
NRC onderzocht de afgelopen maanden de aard en de omvang van de mestfraude in Oost-Brabant en Noord-Limburg.
Hier wordt de meeste dierlijke mest geproduceerd en is de daarmee samenhangende milieuschade het grootst. We spraken met tientallen betrokkenen, van wie het merendeel niet met naam genoemd wil worden uit vrees voor represailles vanuit de mestwereld. We reden mee met een chauffeur die deel uit maakt van een fraudenetwerk. Hij liet tijdens zijn ritten zien hoe de fraude werkt. Waarom hij ons meenam? Hij zei dat hij wil laten zien hoe makkelijk en lucratief het is om te rommelen met mest. Naar eigen zeggen hoopt hij dat ruchtbaarheid voor verandering zal zorgen. Waarom hij fraudeert? „Iedereen doet het. Wie niet meedoet heeft geen werk.”
Gedurende het onderzoek ontvingen we twee flesjes met vloeibaar fosfaat en stikstof.
De vloeistoffen zijn in omloop in de netwerken en worden gebruikt om monsters te manipuleren. We lieten de inhoud analyseren door laboratorium Eurofins Omegam in Amsterdam. De vloeistoffen bleken extreem geconcentreerd. Het eerste flesje bevatte 240.000 milligram fosfaat per liter, het tweede 350.000 milligram stikstof per liter. Een paar druppels zijn genoeg om de gehaltes van deze stoffen in mestmonsters flink omhoog te krijgen.We vroegen cijfers op bij de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) en de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO)De NVWA en RVO vallen allebei onder de verantwoordelijkheid van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat. De NVWA houdt toezicht op de weg, de RVO doet het administratief toezicht. Daarnaast legden we de hand op opgelegde boetes aan tientallen bedrijven en op vonnissen van bestuurs- en strafrechters. Ook inventariseerden we de belangrijkste bedrijven die de mest afvoeren in de regio. Hierbij gaat het dus niet alleen om ‘foute’ mestbedrijven. Al deze gegevens vormden de basis voor de conclusie dat 64 procent van de transporteurs, handelaren en verwerkers in Oost-Brabant en Noord-Limburg is beboet, verdacht of veroordeeld. De complete lijst staat op nrc.nl De NVWA wilde geen interview gevenWe hadden de toezichthouder onder meer willen bevragen over de zeer beperkte inzet van controleurs in het zuidelijk mestgebied. De NVWA liet per e-mail weten: „De informatie ter zake is al publiek beschikbaar.” Verwezen werd naar de aanwezigheid van het hoofd van de divisie Inspectie, Gerben Maij, tijdens een hoorzitting over mestfraude in de Tweede Kamer, afgelopen zomer.In de hoorzitting zei Maij dat de omvang van de fraude „niet bekend” is bij de NVWA. Wel meldde hij dat bij controles in een kwart van de gevallen zaken niet op orde waren. Wat de Kamer niet te horen kreeg, is dat de NVWA in 2015 een nalevingsonderzoek deed naar de mate waarin mesttransporteurs en -handelaren zich aan de wet houden.
De rapportage met de resultaten is door de NVWA nooit gepubliceerd, hoewel de uitkomst opmerkelijk is: 39 procent bleek de regels te overtreden
In 2016 werd een al begonnen nalevingsonderzoek onder veehouders plots afgebroken. De NVWA zegt „prioriteit [te hebben] gegeven aan andere inspecties”.
Correctie (14 november 2017): in de oorspronkelijke tekst van deze verantwoording stond dat de uitkomst van een nalevingrapportage van de NVWA onder intermediairs in 2015 was: “dat 61 procent de regels overtreedt”. Dat is gewijzigd in: “dat 39 procent de regels overtreedt.”
Solidariteit zonder grenzen! Iedereen enorm bedankt!! Heerlijk om weer veilig thuis te zijn! 10 mensen waren naar de aankomsthal gekomen afgelopen maandag, om mij een hartelijk welkom te heten. Ook was er een camera ploeg van een programma die mij al langere tijd volgt (later meer hierover!) Ik heb een enorme verbondenheid gevoeld de afgelopen dagen van dierenvrienden en dierenrechtenorganisaties, die mij en de andere Vegan Strike Group activisten niet in de kou hebben laten staan.
Wij worden al jarenlang overspoeld met NEPNIEUWS en wel door onze eigen media..
In het straatje van de Pharma maffia de burger pushen om zinloze en gevaarlijke injecties te nemen.
Inspelen op het verantwoordelijkheidsgevoel en angst, zaken opkloppen en onwaarheden doorspelen .
Nu zouden we weer het slachtoffer zijn van nepnieuws uit Rusland en ik vraag me af is dat nu ook weer geen nepnieuws of een nieuwe truc om zaken die we we zouden moeten weten te bestempelen als nepnieuws .
Nepnieuws is misleidende informatie die wordt verspreid om geld te verdienen of om de publieke opinie te beïnvloeden.
Nepnieuws, fake berichten en hoaxes bestaan al heel lang, maar de verspreiding ervan gaat razendsnel sinds de opkomst van sociale media. Iedereen kan tegenwoordig content plaatsen op internet. Daardoor lijken de grenzen tussen nieuws, nepnieuws en advertenties te vervagen. Het wordt steeds moeilijker om ze van elkaar te onderscheiden en een gefundeerde mening te kunnen vormen.
Waarom maken mensen eigenlijk nepnieuws? Hoe herken je nepnieuws? En welke rol speel je zelf in de verspreiding?
Waarom maken mensen nepnieuws?
Omdat ze er geld mee verdienen. Hoe meer mensen op een artikel klikken, hoe meer geld ze krijgen vanwege de getoonde advertenties. En een pakkende, sensationele kop levert vaak veel ‘clicks’ op. En dus veel geld. Ook maken mensen bewust nepnieuws om meningen te beïnvloeden, bijvoorbeeld in de aanloop naar verkiezingen.
Na de Amerikaanse verkiezingen van 2016 kregen Google, Twitter en Facebook het verwijt dat ze nepnieuws de vrije loop hadden gelaten. Door die verkeerde informatie zouden de Amerikanen hun stem hebben laten beïnvloeden en kon Donald Trump president worden.
Een van die nepberichten ging over de prominente rol van Hillary Clinton in een pedofielennetwerk. Het netwerk zou gerund worden vanuit een lokale pizzeria in Washington. Het leidde tot een schietpartij in de pizzeria. De schutter wilde controleren of er kinderen werden vastgehouden als seksslaven.
We noemen dit ook wel desinformatie; nieuws dat bedoeld is om iemand bewust in diskrediet te brengen.
Als we onwaarheden als waarheid aannemen, is het erg moeilijk om een gefundeerde mening te vormen.
De Britse wetenschapper David Buckingham zegt hierover: “Het democratische politieke proces is volledig gebaseerd op het verspreiden van betrouwbare informatie. Als dat wegvalt, kunnen burgers bijna onmogelijk politieke beslissingen nemen.”
In dit artikel in de Correspondent zegt Rob Wijnberg dat objectiviteit in de journalistiek simpelweg niet bestaat: “Achter ieder nieuwsbericht, ieder verhaal, ieder journaalitem, gaat een wereldbeeld schuil, gebaseerd op ontologische (wat is werkelijk?), epistemologische (wat is waar?), methodologische (hoe komen we erachter?) en morele (waarom is het belangrijk?) aannames.” Anders gezegd; nieuws komt per definitie voort uit een standpunt.
Welke rol spelen de filter bubble en algoritmes?
Google en Facebook gebruiken algoritmes om te bepalen welk nieuws je ziet en welke zoekresultaten je krijgt. Als jij iets liket, een reactie plaatst of deelt, weet Facebook dat jij dit leuk vindt. Je krijgt dan de volgende keer dezelfde soort dingen te zien. Dat betekent ook dat je bepaalde dingen niet te zien krijgt. Algoritmes bepalen dus deels wat wij zien, weten, geloven en vinden.
Op die manier ontwikkelen we allemaal onze eigen filter bubble
Het verschijnsel waarbij websites en zoekmachines hun resultaten afstemmen op jouw (eerdere) online zoekgedrag
; je krijgt bevestigd wat je al wist. Het gevaar om je op eenzijdige bronnen te baseren, is dat je een onvoldoende kritische houding ontwikkelt en makkelijker beïnvloedbaar bent. Terwijl het, met name voor kinderen, juist erg belangrijk om zo’n kritische houding te ontwikkelen.
Algoritmes zien geen verschil tussen feit en fictie. Als er vaak op een bericht wordt geklikt, wordt het ook vaker getoond in Facebook of Google. We noemen dit click bait.
» Meer over algoritmes in de video hiernaast van NOS op 3 » Meer over de filter bubble
Hoe herken je nepnieuws?
Met deze tips kun je nepnieuws beter herkennen én met een gefundeerd weerwoord komen:
Wie is de afzender van het bericht? Bestaat deze persoon echt? Kijk bij websites altijd in de disclaimer of bij ‘over ons’
Welke intentie heeft die afzender? Waarom heeft diegene het artikel geschreven? Voor wie is het geschreven? Welke (politieke, financiële of andere) belangen heeft de afzender? Of is het zelfs bedoeld als satire?
Welke techniek is gebruikt? Hoe wordt er ingespeeld op emotie, worden er zaken weggelaten, wordt er een autoriteit aangeroepen? Welk camerastandpunt wordt gebruikt? Welke beelden worden getoond met welke muziek erbij? Worden er veel hoofdletters en uitroeptekens gebruikt in een krantenkop?
Kun je ’t verifiëren? Is het alleen buzz op sociale media, of zie je het ook in de meer gerespecteerde media? Gaat het om een onderzoek? Controleer dan hoe het is onderzocht. Hoe minder mensen ze spreken, hoe kleiner de kans dat die meningen voor heel Nederland gelden.
Welke bron is gebruikt? Nepberichten maken vaak gebruik van fictieve bronnen, dus kijk verder dan alleen een bronvermelding. Worden tekst en foto op dezelfde manier gebruikt als in de originele bron? Of is het bericht uit context gehaald? Is er geen link naar de bron? Google dan. Bij voorkeur in een anoniem venster, om je filter bubble te omzeilen.
De hele waarheid en niets dan de waarheid Nepnieuws kan wel degelijk waarheden bevatten. Hoe meer waarheid er in een bericht zit, hoe overtuigender het lijkt. Controleer of een bericht de hele waarheid en niets dan de waarheid bevat.
Of een interpretatie van andermans waarheid? Zelfs feiten kunnen op verschillende manieren worden geïnterpreteerd. Daarmee zijn ze nog niet fake.
Check ook foto’s Dat kan via Google of Tineye Reverse Image Search. Google laat precies zien wanneer en op welke sites de afbeelding eerder te zien is geweest.
Hoe stop je nepnieuws?
Wie onzin herkent, moet nog steeds toezien hoe nepnieuws verder wordt verspreid. Wil je een weerwoord geven? Verdiep je dan eerst in de verscheidenheid aan opvattingen.
Stel jezelf daarom ook deze vragen:
Wat is jouw mening? Wat maak jij zelf op uit het nieuwsbericht?
Wat doe je ermee. Deel je? En zo ja, hoe dan? In- of exclusief commentaar?
Nepfoto’s en -video’s
Bij nepnieuws wordt vaak gebruik gemaakt van een willekeurige afbeelding die min of meer het nieuws representeert.
Alexander Klöpping liet in een uitzending van De Wereld Draait Door zien hoe ver nepnieuws technisch gezien kan gaan op het gebied van audio en video. Zo kan men via manipulatie iemand iets laten zeggen wat hij of zij nooit gezegd heeft. De verregaande misbruikmogelijkheden van zulke technologieën maken het steeds lastiger om nepnieuws te herkennen.
Met behulp van Google of Tineye Reverse Image Search kun je achterhalen of foto’s bewerkt zijn, en van welke bron ze origineel komen. Onderzoeker en docent Peter Burger geeft tips.
Leer je kind kritisch kijken naar beeldmateriaal en stel deze vragen:
Wat wordt er precies gezegd in de video?
Van wie is de informatie afkomstig?
Wie is de afzender van de video?
Waar baseert de maker zich op?
Welke belangen kan diegene hebben bij de video?
Hoe kun je een bericht controleren op waarheid?
Waar zoek je als er niets op internet is te vinden?
Hoe zie je het verschil tussen een feit en een mening?
Kun je informatie op internet altijd vertrouwen?
Wat is je verantwoordelijkheid als maker van een video?
Online college voor kinderen (groep 7/8) over nepnieuws
De verzameling competenties die je nodig hebt om actief, kritisch én bewust te kunnen deelnemen aan de mediasamenleving
2016 werd de MediaMasters University georganiseerd voor groep 7 en 8. In dit online college werden Roel van Niekerk en Ivo Duijsings, presentatoren van Mashup, geïnterviewd over het thema nepnieuws.
Het college is hiernaast terug te zien.
MediaMasters Club over nepnieuws
Welke invloed heeft nepnieuws op kinderen? Is nepnieuws nieuw? En nog belangrijker: hoe herken je nepnieuws? Leerlingen uit groep 7 en 8 gaan aan de slag met MediaMissies, een doe-opdracht, een thuisopdracht en een debat rondom dit thema. Deze MediaMasters Club is tot stand gekomen met medewerking van Nieuws in de klas, Voice / Federatie Auteursrechtbelangen, Schooltv en Nieuwsbegrip.
Informatievaardigheden leren je de zin van de onzin te onderscheiden. Mensen die onvoldoende informatievaardig zijn, nemen klakkeloos dingen aan en realiseren zich onvoldoende dat informatie gekleurd kan zijn, en (bewust of onbewust) fout of verdraaid.
“Kinderen moeten op school – bij Nederlands, bij maatschappijleer, bij geschiedenis – leren praten over bronnen en de kwaliteit daarvan. Daar moet iedere leerling een soort bullshitdetector ontwikkelen.” – Remco Pijpers, specialist Jeugd en digitale media
Bijna 96% van de kinderen vindt dat het verschil tussen echt nieuws en nepnieuws duidelijk moet zijn, blijkt uit een peiling van het NOS Jeugdjournaal onder ruim 10.000 kinderen.
Op 2 april 2017 ging het in Nieuwsuur over: hoe moeten jongeren weten welk nieuws betrouwbaar is, en welk nieuws niet? De roep om ‘nieuws-les’ op school groeit. Mary Berkhout, programmamanager Mediawijzer.net: “Het item in Nieuwsuur onderstreept precies waar wij als netwerk al zo lang met veel passie naar streven: mediawijsheid heeft een vaste plek in het onderwijs nodig! Mediawijsheid wordt al meegenomen in de onderwijsvernieuwing (als deel van Digitale Geletterdheid). Maar laten we daar vooral niet op wachten, de urgentie is gewoonweg te hoog.”
In Nederland én daarbuiten houden diverse partijen zich bezig met (het bestrijden van) nepnieuws.
Nieuws in de klas biedt lesmateriaal waarmee geleerd wordt kritisch te kijken naar berichtgeving. Ook is er een Checklist nepnieuws beschikbaar.
Met ‘Wat is waar? Nieuws!’ van De frisse blik leren leerlingen in de bovenbouw van het basisonderwijs, vmbo en havo/vwo over de totstandkoming van en beeldvorming in het nieuws door een eigen reportage te maken.
Beeld en Geluid biedt het mediawijsheidspel ‘Te mooiom waarte zijn’, waarbij kinderen een vlog maken en kritischer leren kijken naar bijvoorbeeld YouTube video’s.
Nieuwscheckers is een project van de Universiteit Leiden. Studenten journalistiek checken (online) nieuwsberichten: Kloppen de cijfers? Is het echt zo gezegd? En blijkt die bewering heus uit gedegen onderzoek?
Mediawijs.be, het Vlaamse Kenniscentrum Mediawijsheid, biedt een lespakket over fake news.
Herken nepnieuws met deze infographic van de International Federation of Library Associations and Institutions (IFLA)
In hoeverre zijn de media een betrouwbare gids? Medialogica in de klas brengt het gesprek hierover op gang in het vo, mbo en hbo
Tijdens de Week van de Mediawijsheid 2016 vond voor groep 7 & 8 MediaMasters University plaats, een online college over ‘Feit, Fake of Filter: Hoe word jij beïnvloed?’
De European Association for Viewers’ Interests (EAVI) biedt een handige Engelstalige infographic met 10 soorten misleidend nieuws
In de online cursus nepnieuws van Cubiss voor onderwijs, mediacoaches en bibliotheken (educatiemedewerkers) komt o.a. beeldtaal en -manipulatie aan bod.
Drijfveer van de journalist en/of mediamaker Media hebben een belangrijke maatschappelijke functie: het informeren van de bevolking, het controleren van de machthebbende en het leveren van commentaar bij het nieuws. Maar NRC brengt ander nieuws dan De Telegraaf. En PowNed maakt programma’s vanuit een andere drijfveer dan de VPRO.
Het recht om vergeten te worden Sinds 2014 hebben inwoners van de Europese Unie het recht om online vergeten te worden. Zij kunnen bij zoekmachines als Google een verzoek indienen om bepaalde links met persoonlijke informatie te laten verwijderen. Dat levert gefilterde informatie op.
Het verschijnsel waarbij websites en zoekmachines hun resultaten afstemmen op jouw (eerdere) online zoekgedrag
De filter bubble is het verschijnsel waarbij websites en zoekmachines hun resultaten afstemmen op jouw (eerdere) online zoekgedrag. Ze laten daarbij andere informatie buiten beschouwing.
(zelf)censuur Censuur is je macht gebruiken om informatie achter te houden of de expressie aan banden te leggen.
Een voorbeeld van gekleurde informatie, zijn de (video)beelden van seperatisten die tussen de brokstukken van vliegtuig MH17 een knuffel omhoog hielden. Alsof het een trofee was. De wereld sprak er schande van.
Maar klopt het wat we zien? Een bijbehorend filmpje geeft een andere indruk. Op de film is te zien dat de man de knuffel omhoog houdt, deze vervolgens op de grond legt, zijn pet afneemt en een kruisje slaat. Wellicht zijn er te snel conclusies getrokken, en toont deze man eerbetoon aan het omgekomen kind?
Nog verder onderzoek toont aan dat de video is geplaatst door icorpus.ru, de website van een pro-Russische rebellenleider. Zou het dan simpelweg propaganda zijn, doelbewust gemaakt om een bepaald beeld te creëren in de media?
Kortom, soms is het uiterst lastig om te bepalen wat de waarheid is.
Ewout van den Berg (1986) is landelijk coördinator van de Internationale Socialisten, redacteur voor www.socialisme.nu en organisator van Marxisme Festival.
OM houdt agenten hand boven het hoofd in de zaak Mitch Henriquez
Het OM kondigde aan twee daders van de moord op Mitch Henriquez te vervolgen. Dit is beter dan niets, maar geen overwinning. Structurele verandering is nodig om de steeds verder uitdijende macht van het politieapparaat te stoppen
Twee van de vijf betrokken agenten worden vervolgd. ‘Van de twee agenten die vervolgd worden, paste één de nekklem toe en de ander heeft op de neus geslagen en pepperspray gebruikt’, aldus het Openbaar Ministerie. Volgens advocaat Roethof is één van de twee de zwaar bekritiseerde commandant. Dit besluit tot beperkte vervolging is hypocriet en helpt politiegeweld in stand houden.
In vergelijkbare zaken waarbij mensen omkomen door het geweld van een groep gaan individuele daders ook niet vrijuit voor hun ‘beperkte’ rol in het geweld. Zonder de agenten die op de benen van Mitch Henriquez gingen zitten, was hij ook geen willoos slachtoffer geweest van de nekklem en de pepperspray die in zijn gezicht werd gewreven. De andere drie zijn dus medeplichtig. Zij schoten Mitch niet te hulp toen hij bewusteloos in een busje werd getild. De agenten opereerden als groep en moeten daarom ook als groep berecht worden.
Niet alleen de gedeeltelijke vervolging van de daders is een klap in het gezicht van de nabestaanden. Zo wordt geen van de agenten vervolgd voor een gebrek aan medische zorg. Hiernaast lijkt het OM voor te sorteren op vrijspraak of lage straffen omdat het de aanhouding en het naar de grond werken van de grappende Mitch ‘terecht’ noemt – in tegenstelling tot het rapport van afgelopen zaterdag. Vier jaar geleden was de vooronderstelling dat de 17-jarige Rishi Chandrikasing een wapen droeg, reden genoeg voor de rechter om de dodende agent vrij te spreken.
Het in het rapport beschreven politiegeweld in de zaak van Henriquez in combinatie met de poging door het OM om dit toe te dekken, moeten reden zijn om onderzoek te heropenen naar eerdere dodelijke slachtoffers van de politie. Ten minste zeven mensen zijn sinds de moord op Henriquez in de handen van de politie overleden. Van Rupert Lodevica, Mitchel Winters en Umaru Sesay kennen we de naam, van de vooralsnog naamloze doden uit Den Haag, Dordrecht, De Kwakel en Amsterdam-Oost niet. Publieke centrale cijfers ontbreken.
Politiegeweld is structureel Het grote aantal dodelijke slachtoffers van politiegeweld in Nederland – ook in vergelijking met omliggende landen – is een direct resultaat van racisme en een politieapparaat dat meer bezorgd is om PR dan om mensenlevens. Dit wordt versterkt door het beleid van ministers, het OM en burgemeesters die de afgelopen jaren stelselmatig de bevoegdheden van agenten hebben verruimd en elke terughoudendheid met geweldstoepassing uit de weg gingen.
Zo werd in samenspraak met de Haagse politie een rapport gefabriceerd waarin etnisch profileren ontkend werd. Hiernaast subsidieert de gemeente Den Haag met veel geld een aantal jongerenorganisaties in de Schilderswijk. Dit mes snijdt aan twee kanten: de politie kan zeggen dat er ‘resultaat’ wordt geboekt en kan deze ‘dialoog’ tegelijkertijd gebruiken om activisten de mond te snoeren.
Elke beslissing om dodende agenten niet te vervolgen of vrij te spreken, benadrukt dat agenten boven de wet staan. Het nieuwe wetsvoorstel van van der Steur wil deze aparte berechting zelfs formaliseren door dodende agenten niet direct als verdachte aan te merken. ‘Uitgangspunt is om recht te doen aan en meer rekening te houden met de speciale – en vaak kwetsbare – positie van de politieagent.’ Het is dit beleid dat de ervaring van agenten centraal stelt – en niet die van slachtoffers – dat voorkomt dat agenten terughoudender worden in het toepassen van geweld.
De zorg om de dodende agent staat in schril contrast met de schandalige behandeling van nabestaanden van slachtoffers van politiegeweld. Zo stellen de ouders van Michael Koomen dat zij door het OM en de politie ‘werden behandeld als criminelen’, zouden er volgens de media verdovende middelen in Rishi’s bloed hebben gezeten en werd de ongewapende Mitchel als ‘fervent kickboxer’ bestempeld. De vader van Ihsan Gürz werd zelfs het zwijgen opgelegd door de rechter.
Hoe verder? De dood van Mitch Henriquez is een voorbeeld van wat er gebeurt als agenten steeds meer mogen van de minister en de rest van de politiek. Het OM gaat enkel tot vervolging over vanwege de ophef over de beelden, de rellen en protesten. Onze burgerrechten staan steeds verder onder druk. Of we nu willen demonstreren, actie voeren in de Schilderswijk of filmpjes maken voor YouTube. Om deze trend te keren doet het ertoe welke eisen activisten naar voren schuiven.
Verschillende eisen kunnen onze positie versterken tegenover de politie:
1. Voer stopformulieren in. Deze zijn niet waterdicht, maar kunnen agenten dwingen om verantwoordelijkheid te nemen voor hun handelen. In Den Haag werd afgelopen zomer nog een raadsmeerderheid op dit punt overruled door burgemeester van Aartsen. 2. Ontneem agenten hun pistolen. In Groot-Brittannië draagt het gros van de agenten geen pistool en is het aantal dodelijke slachtoffers beduidend lager. 3. Berecht dodende agenten zoals ieder ander. Heropen hiervoor het onderzoek naar eerdere slachtoffers van politiegeweld en stop het wetsvoorstel van Van der Steur dat aparte berechting van agenten wil invoeren.
Deze hervormingen kunnen helpen om (gekleurde) levens beschermen tegen politiegeweld, maar zijn hier geen definitief antwoord op. De wortels van de politie liggen in een ontzettend ongelijke maatschappij waarin een kleine minderheid alle rijkdom in handen heeft. Deze 1% gebruikt de politie om de status quo te verdedigen en racisme om de aandacht hiervan af te leiden en mensen te verdelen.
Dit maakt de strijd tegen politiegeweld een centraal punt voor socialisten. Deze strijd kan alleen succesvol zijn wanneer die gekoppeld wordt met verzet tegen elke vorm van onderdrukking en racisme: van Zwarte Piet en islamofobie tot de hypocriete ophef over ‘tuigvloggers’. Het is deze systematische ontmenselijking in combinatie met toenemende bevoegdheden voor de politie die steeds meer slachtoffers maakt.
Berecht alle agenten die Mitch Henriquez hebben gedood! Gerechtigheid voor alle slachtoffers van politiegeweld!
Zie voor meer info onderstaande infographic over het gedraai van de politie.
Ja, zegt de agent, bloedverwurging kan handig zijn
Zaak-Mitch Henriquez De dood van een 42-jarige Arubaan leidde tot rellen in Den Haag. Maandag begon de zaak tegen de agenten die hem arresteerden.
Freek Schravesande
Als een volleerd docent vechtsporttechniek begint de rechter een college verwurging. „Het hoofd is het stuur van het lichaam”, dicteert hij in de rechtszaal. „Als je dat te pakken hebt kun je iemand controleren.” Máár, zegt hij ook, het kan misgaan. Op een groot scherm toont hij het plaatje van een ‘bloedverwurging’, de nek omklemd door een arm in een V-vorm. „De hersenen krijgen hierbij geen zuurstof meer.”
De rechter wendt zich tot agent DH01, die samen met DH02 vanachter een kamerscherm terechtstaat wegens betrokkenheid bij de dood van Mitch Henriquez op 28 juni 2015 op een festival in het Haagse Zuiderpark. „Het klopt dat u weleens de bloedverwurging hebt gebruikt?”
„Ja inderdaad”, zegt een vervormde stem in de microfoon. „Maar niet in dit geval.” Iemand met een nekklem een korte black-out geven kán handig zijn, zegt de agent, maar bij de aanhouding van Henriquez was dat volgens hem niet gelukt. Zó’n sterke arrestant had hij nooit eerder meegemaakt. Hij kreeg zijn arm simpelweg niet om de nek.
De eerste dag van de strafzaak tegen de twee agenten in de extra beveiligde rechtbank bij Schiphol kwam maandag wat stroef op gang. De advocaten van de nabestaanden van de 42-jarige Arubaan, wiens dood leidde tot dagenlange rellen in de Haagse Schilderswijk, drongen aan op uitstel. Ze hadden via een particulier recherche- bureau beeldmateriaal gevonden van de fatale arrestatie. Op de beelden, van een omstander, zou onder meer zichtbaar zijn dat het hoofd van Henriquez verkleurde tijdens een vermeende verwurging. Maar de rechter vond het nieuwe onderzoeksmateriaal geen reden de zaak, die al eens was uitgesteld, nog langer te vertragen. En tijd om de beelden te bekijken is er genoeg: de rechtbank heeft de twee komende weken uitgetrokken voor behandeling van de zaak.
En dus hield de rechter op de eerste dag de verdachten alvast feiten voor uit het omvangrijke dossier – liefst honderd getuigen zijn er gehoord. Henriquez was op zijn neus geslagen, mogelijk in een nekklem genomen, er was pepperspray in zijn ogen ingewreven en hij had een gebroken strottenhoofd opgelopen. Maar wat was nu eigenlijk de aanleiding geweest voor het politiegeweld?
Volgens getuigen had een dronken Henriquez meermalen naar zijn kruis gegrepen en gezegd dat hij een wapen had. De omstanders dachten dat het een grapje was, maar de agenten vonden de situatie wél bedreigend en daarom grepen ze in.
Henriquez was buiten bewustzijn toen ze hem in een busje meenamen naar het bureau. „Op driehonderd meter afstand stond een ambulance”, houdt de rechter agent DH02 voor. „Dat wist ik niet”, antwoordt hij. „Een bewusteloze arrestant moet áltijd per ambulance worden vervoerd”, zegt de rechter. „Die regel kende u niet?” DH02: „Die regel ken ik nú wel.”
'Nekklem is al gevaarlijk als je het goed doet'
De Arubaan Mitch Henriquez is omgekomen door politiegeweld. Tijdens zijn arrestatie werd een nekklem gebruikt en daar worden agenten te weinig op getraind, zegt de politievakbond. Bovendien kan de klem zeer gevaarlijk zijn.
De greep is al gevaarlijk als je het goed doet", zegt Eric Sanders van Procentrum, een trainingsbedrijf voor politiemensen. "Het is een middel om de zuurstof en bloedtoevoer af te snijden. Daardoor gaat een arrestant doen wat je vraagt of raakt hij bewusteloos. Als je de greep ondeskundig toepast, is het nog gevaarlijker. Je kan te lang vasthouden."
Agenten krijgen een aantal grepen aangeleerd. De nekklem hoort daar niet bij, zegt Sanders. "Als je de vaardigheden niet of in beperkte mate beheerst, bestaat de kans dat je erntig letsel toebrengt aan iemand."
Dat kan bijvoorbeeld als je de greep verkeerd inzet. "Als je in een stresssituatie niet signaleert dat iemand daadwerkelijk in ademnood komt, kunnen er ongevallen ontstaan."
Nieuwe beelden opgedoken van politiearrestatie van Mitch Henriquez
In de strafzaak over Mitch Henriquez, die in 2015 om het leven kwam na een hardhandige politiearrestatie op een popfestival, zijn nieuwe beelden opgedoken. Daarop is te horen hoe omstanders uitspraken doen als: 'Helemaal bewusteloos. Er zit weinig leven in. Er zit helemaal geen leven meer in. Goed gedaan jongens, hij is helemaal bewusteloos.'
Door:Wil Thijssen
Ook is op de beelden volgens de advocaat te zien hoe een van de vijf agenten een bewegingsloze Henriquez omhoog trekt, terwijl een ander hem naar beneden duwt. 'Dat strookt niet met uitspraken van de politie dat de Arubaan zich tot het eind van zijn arrestatie verzette', aldus Richard Korver, advocaat van Henriquez' nabestaanden.
Bovendien zou op de beelden te zien zijn - ze zijn nog niet in de zittingszaal vertoond - hoe Henriquez' hoofd paars kleurt.
Korver eiste maandagochtend aanhouding van de zaak en opdracht aan het OM om de nieuwe beelden te onderzoeken. Ook stelt de advocaat dat de Rijksrecherche deze beelden mogelijk bewust voor de rechtbank heeft weggehouden. Hij verkreeg ze na inschakeling van een recherchebureau. 'De Rijksrecherche had deze originele, veel scherpere beelden ook kunnen krijgen', aldus Korver.
De rechtbank heeft besloten de zaak niet aan te houden, maar verzoekt advocaat Korver de beelden aan het dossier toe te voegen, zodat alsnog kan worden besloten of er wel of geen nader onderzoek moet worden verricht.
Meer over de zaak-Henriquez
Familie Mitch Henriquez: 'Wij krijgen pas rust wanneer alle vijf agenten worden gestraft' 'Ik zal nu alles vertellen wat ik op mijn hart heb. Eerder lukte het me niet. Ik kon alleen maar huilen. Nu heb ik de kracht wel. Genoeg om te vertellen wat ons is overkomen. Ik hoop dat geen enkele andere moeder in Nederland hoeft mee te maken wat mijn gezin afgelopen 28 maanden heeft doorgemaakt', aldus de moeder van Mitch Henriquez in een interview met de Volkskrant. Lees dat stuk hier. (+)
4 BELANGRIJKE MOMENTEN OP EEN RIJ
Bijna 2 jaar na het voorval: strafzaak uitgesteld naar november 2017 door twijfels doodsoorzaak De zaak over de dood van Henriquez wordt uitgesteld naar november dit jaar. Een deskundige trekt in een nieuw rapport een andere conclusie dan de forensisch patholoog. Niet verwurging, maar een hartritmestoornis zou de doodsoorzaak zijn. Door die nieuwe conclusie moet een derde deskundige uitsluitsel bieden.
Ruim een jaar na het voorval: twee agenten vervolgd voor dood Henriquez, wat deden zij fout? Het Openbaar Ministerie vervolgt twee van de vijf agenten voor de dood van Mitch Henriquez. De agenten wordt doodslag dan wel dood door schuld ten laste gelegd. Vooral het gebruik van de nekklem wordt hen aangerekend: de Rijksrecherche oordeelde in november 2015 al dat de dood van Henriquez verklaard kan worden door het geweld van de agenten.
Een week na het voorval: wat gebeurde er met Mitch Henriquez? Mitch Henriquez, op vakantie in Nederland om zijn zwangere dochter te bezoeken, wordt met flink geweld overmeesterd door de politie. Eén van de politiemannen klemt zijn armen om de nek van Henriquez, een ander houdt zijn benen vast. Een derde heeft een knuppel: wat gebeurde er op die bewuste avond met Mitch Henriquez?
Twee dagen na het voorval: Mitch Henriquez overlijdt na arrestatie, protesten in Schilderswijk lopen uit de hand Op een muziekfestival in het Zuiderpark in Den Haag wordt de 42-jarige Arubaan Mitch Henriquez hardhandig gearresteerd. Een dag later overlijdt hij in het ziekenhuis, waarop protesten in de Schilderswijk uit de hand lopen. Er worden vergelijkingen gemaakt met dodelijke arrestaties van zwarte inwoners in Amerika en ook de term etnisch profileren valt. De overheid stuntelt met verklaringen over de toedracht.
'Ik zal nu alles vertellen wat ik op mijn hart heb'
Vandaag begint het proces tegen twee van de agenten die betrokken waren bij de dood van Mitch Henriquez. Zijn familie wil dat ze alle vijf worden gestraft. 'Pas dan krijgen we rust, en kan ook Mitch rusten.'
'Vanmorgen heb ik naar de foto van Mitch gekeken, de foto waar ik elke dag tegen praat. Ik heb mijn zoon gevraagd: geef me de kracht om mijn boodschap over te brengen', zegt Maria Henriquez (68). 'Ik zal nu alles vertellen wat ik op mijn hart heb. Eerder lukte het me niet. Ik kon alleen maar huilen. Nu heb ik de kracht wel. Genoeg om te vertellen wat ons is overkomen. Ik hoop dat geen enkele andere moeder in Nederland hoeft mee te maken wat mijn gezin de afgelopen 28 maanden heeft doorgemaakt.'
In de zwaarbeveiligde rechtbank op Schiphol begint vandaag het proces tegen twee van de vijf Haagse agenten die betrokken waren bij de dood van Mitch Henriquez. De 42-jarige Arubaan stierf op 28 juni 2015 na een gewelddadige arrestatie. Zijn zus Germaine (37) is vorige maand overgekomen vanuit Aruba. Zijn moeder Maria verblijft al anderhalf jaar bij familie om het proces voor te bereiden, om altijd in de buurt te zijn voor overleg met haar advocaat Richard Korver. Want gerechtigheid voor Mitch gaat niet vanzelf, zeggen ze. Het is een gevecht geweest met justitie, stellen ze. Een strijd die nog steeds voortduurt, en die na dit proces niet voorbij zal zijn.
Maria: 'Het was acht uur 's avonds op Aruba toen de telefoon ging. Het was Alex, mijn neef. Hij zei: ik ga iets ernstigs zeggen over je zoon. De toon in Alex' stem verraadde wat zou komen. Ik begon te trillen en gaf de telefoon aan mijn dochter Germaine. Ik wilde het niet horen.'
Germaine: 'Alex zei dat er iets ergs met Mitch was gebeurd en dat hij waarschijnlijk niet meer zou bijkomen. Ik begon te schreeuwen.'
We voelen ons machteloos. We vertrouwen de overheid niet meer
Maria: 'Ik heb de auto gepakt en ben naar mijn oudste dochter, Lila, gereden. Hoe ik het gedaan heb, weet ik niet meer. Lila was in shock, helemaal stil. Als een dode bloem.'
Germaine: 'Het is nu twee jaar geleden. Ik mis hem. En wat ik heel erg vind: zijn stem en zijn gezicht beginnen in mijn geheugen te vervagen.'
Maria: 'Mitch was geen ruziemaker. Hij was een vrolijke jongen. Ik heb nooit klachten over hem gehoord. Nooit, nooit, nooit.'
Germaine: 'Eigenlijk praten we er niet veel over. Maar het is goed dat we het er nu wel over hebben. We voelen ons machteloos. We vertrouwen de overheid niet meer. Onze vragen worden niet beantwoord.'
Psst, vind je dit interessant?
Ontdek Topics nu 1 maand gratis en stel je eigen nieuwsoverzicht samen.
Mitch Henriquez kwam om het leven nadat hij op een Haags festival door vijf agenten tegen de grond was gewerkt. Hij zou zich verzet hebben tegen een arrestatie. Twee van de vijf agenten zullen de komende dagen terechtstaan: één omdat hij de omstreden nekklem toepaste. Een ander omdat hij tegen de neus van Mitch sloeg en pepperspray gebruikte. Ofwel: ze zouden disproportioneel veel geweld hebben gebruikt tegen een man die de openbare orde verstoorde, een veertiger die een stuk of vijf biertjes ophad en 'voor de grap' riep dat hij een wapen bij zich had terwijl hij naar zijn kruis greep.
Filmpjes van de hardhandige arrestatie verschenen nog diezelfde avond op internet. En de dagen erna liepen betogingen tegen politiegeweld en racisme uit op rellen in de Haagse Schilderswijk.
Maria: 'De filmpjes van de arrestatie wil ik niet zien. Ik heb alleen het stukje gezien van het moment dat Mitch met zijn voeten trappelt terwijl de agenten op hem zitten. En de beelden van hoe ze zijn slappe lijf van de grond hijsen terwijl zijn hoofd naar beneden zakt. Dat was meer dan genoeg. Straks - tijdens het proces - zal ik ook weglopen als de beelden worden vertoond.'
De grove arrestatie is niet het enige verwijt dat de nabestaanden de agenten maken: nadat ze Henriquez - die zichtbaar buiten bewustzijn was - hadden geboeid, vervoerden ze hem in een politiebus naar het nabijgelegen politiebureau. Dit is tegen de regels: als iemand onwel is, mag je hem niet vervoeren. De agenten hadden meteen een ambulance moeten bellen. Op het festivalterrein waren bovendien EHBO'ers en een ambulance aanwezig, op slechts 300 meter afstand.
Hierdoor werd pas na zeven 'kostbare' minuten met de reanimatie gestart. En hoewel het hart van Mitch in het ziekenhuis weer op gang werd gebracht, was het kwaad al geschied. Nadat een arts had geconstateerd dat behandeling zinloos was, werd de kunstmatige beademing gestopt.
Maria: 'De agenten - alle vijf - hebben Mitch niet geholpen toen hij hulpeloos op de grond lag in het park. Ze zijn toch opgeleid om mensen te helpen?
Germaine: 'De agenten hebben bovendien gelogen.'
Aanvankelijk werd door justitie naar buiten gebracht dat Mitch pas onwel werd in de politiebus. Op filmpjes die omstanders hebben gemaakt, is te zien hoe de forse Arubaanse man er op het festivalterrein al als een levenloze pop bij ligt. 'Dat was niet de enige leugen. De agenten hebben in hun eerste verklaringen ook tegen de rijksrecherche gezegd dat ze niet inhoudelijk met elkaar over de zaak hebben gesproken', zegt Maria. Maar uit een verklaring van hun leidinggevende blijkt dat er diezelfde avond een debriefing met hen is geweest. Ook stuurden betrokken agenten in de dagen na de dood van Mitch berichten naar elkaar in een Whatsappgroep. De nabestaanden hebben hierdoor het gevoel dat de agenten hun verklaringen mogelijk op elkaar hebben afgestemd.
Maria: 'We willen precies weten wat er is gebeurd. Daarvoor willen we een keer goed met ze praten. Dat hebben we gevraagd. Via de politie. Via hun advocaten. Maar het antwoord is telkens 'nee'.
'Waarom hebben ze hem op zo'n grove manier behandeld? Wat is er gebeurd in het busje? Waarom was Mitch bont en blauw? Zijn ribben waren gebroken. Zijn strottenhoofd was gebroken. Hij had overal kneuzingen.'
Germaine: 'Toen Mitch' lichaam aankwam in Aruba voor de begrafenis, herkende ik mijn broer niet meer. Hij was helemaal misvormd.'
Maria: 'Onze vragen blijven onbeantwoord. Na de dood van Mitch kwam Gerard Bouman, de toenmalige korpschef, ons op Aruba condoleren. We spraken een half uur, en vroegen ook hem wat er precies was gebeurd. Hij antwoordde: dat wordt nog uitgezocht, ik kan er niks over zeggen. Hij was vriendelijk. Maar we hadden niks aan dit gesprek.'
Gewoon doorbetaald
Ruim een jaar later lekten via NRC e-mails uit van de politie. Daaruit bleek dat Bouman 'zeer betrokken' was bij het vijftal agenten. Na Henriquez' dood werden de agenten buiten functie gesteld door de Haagse politiechef Paul van Musscher. Maar nog geen drie maanden later deed Bouman de vijf agenten een 'aantal harde toezeggingen'. De inmiddels overleden korpschef van de Nationale Politie draaide de gevolgen van hun buitenfunctiestelling terug: de vijf agenten kregen hun volledige salaris weer doorbetaald en ze ontvingen hun politiepas terug. Ook gaf Bouman hun de garantie dat ze hun baan zouden behouden.
Maria: 'Bouman gaf er een verkeerd signaal mee af, alsof het goed was wat de agenten hebben gedaan.'
Oncontroleerbaar
Maria: 'Wat ook steekt: wij hebben geen idee wie de agenten zijn.'
Bij hoge uitzondering blijven de namen van de verdachten in deze strafzaak geheim: in het dossier worden de vervolgde agenten DH01 en DH02 genoemd. De andere drie agenten 'heten' DH03, DH04 en DH05. Als reden noemt justitie: veiligheid. Er zijn bedreigingen geuit aan hun adres.
Germaine: 'Maar ze worden toch niet bedreigd door ons? Kom op zeg, wij zijn maar met drie vrouwen. Mijn moeder, mijn oudere zus Lila en ik.'
27 juni 2015 Mitch Henriquez wordt aangehouden in het Haagse Zuiderpark. De volgende dag overlijdt hij. In de dagen erna lopen demonstraties tegen politiegeweld uit op rellen.
1 juli 2015 Uit voorlopig onderzoek blijkt dat Henriquez door zuurstofgebrek om het leven is gekomen. De vijf betrokken agenten zijn vanaf dan officieel verdachten.
19 september 2016 Het OM maakt bekend dat twee van de vijf agenten worden vervolgd. Dit tweetal zou buitensporig veel geweld hebben gebruikt, de andere drie agenten niet.
8 oktober 2016 Via NRC lekken interne e-mails uit. Voormalig korpschef Bouman heeft de betrokken agenten in 2015 al de garantie gegeven dat ze niet zouden worden ontslagen.
10 november 2016 Het OM besluit dat de betrokken agenten niet vervolgd worden voor meineed en valsheid in geschrifte. De familie Henriquez had aangifte gedaan. Volgens hen hebben de agenten onjuiste verklaringen afgelegd. Of dat zo is, heeft het OM niet onderzocht, omdat de agenten niet onder ede stonden toen ze de verklaring aflegden.
15 december 2016 De resultaten van het interne politie-onderzoek worden bekend. Twee agenten krijgen voorwaardelijk strafontslag voor de periode van een jaar. Twee anderen krijgen een berisping, de vijfde gaat vrijuit. Dit staat los van de strafzaak.
27 maart 2017 Er rijst twijfel over de doodsoorzaak van Henriquez door nieuw forensisch onderzoek dat de verdediging heeft laten uitvoeren. De zaak wordt uitgesteld.
30 maart 2017 Het gerechtshof besluit dat de andere drie agenten niet alsnog zullen worden vervolgd. De familie Henriquez had hier via een artikel 12-procedure om gevraagd. De familie dient een klacht in bij het Europees Hof. Dit Hof heeft op 6 oktober laten weten de zaak in behandeling te nemen.
Het wakkert hun zorgen verder aan: overheidsdienaars waren betrokken bij de dood van Mitch. En diezelfde overheid moet nu zorgen voor gerechtigheid voor Mitch. Maar kan dat wel als de rechter moet oordelen over een totaal geanonimiseerd dossier? Ze vrezen dat er hierdoor iets misgaat en vinden dat de procesgang zo niet te controleren is. Volgens hun advocaat Richard Korver heeft de rijksrecherche bijvoorbeeld geen onderzoek gedaan naar het verleden van de verdachten. Vragen als 'Zijn er vaker klachten geweest over agressie bij deze agenten? Zaten ze misschien tegen een burn-out aan?' worden niet beantwoord, aldus de nabestaanden. En ze kunnen het zelf ook niet onderzoeken.
Germaine: 'We willen hun namen niet aan anderen bekendmaken. Maar we willen wel weten wie ze zijn. Voor onszelf. Om te controleren wie wat heeft gedaan. Maar ook om niet telkens op straat te hoeven denken: is deze agent misschien de moordenaar van mijn broer?
'Mijn zus Lila zegt het zo: stel je voor, over vijf jaar ga ik naar een barretje en raak ik in gesprek met iemand. Dan zal er altijd een stemmetje in mijn hoofd zijn dat zegt: misschien praat je met de moordenaar van je broer. Lila is als de dood dat ze die angst voor altijd zal hebben. Dat ze nooit meer iemand in de ogen kan kijken zonder dit te denken.'
Maria: 'Als ik nu een agent zie...' Geëmotioneerd. 'Ik weet het juiste woord niet. Ik wil niet zo verder leven.'
Eigenlijk zou het proces in april al zijn begonnen. Germaine: 'Maar toen gooide de verdediging op het laatste moment een bommetje. En dat terwijl de hele familie al naar Nederland was gevlogen.'
Dat bommetje was een rapport van Kees Das, het voormalige hoofd van de afdeling Forensische Geneeskunde bij de GGD Amsterdam. Hij stelde - op basis van het onderzoeksrapport van de patholoog van het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) - dat Mitch mogelijk is overleden door een hartritmestoornis, en zeer waarschijnlijk niet door verwurging, zoals het NFI eerder constateerde. De rechtbank stelde de zaak toen uit tot november, zodat een derde forensisch expert de zaak opnieuw kan bekijken.
Ik kan pas verder als ik het héle, eerlijke verhaal heb gehoord
Germaine: 'Dat ze op het laatste moment met een nieuw rapport kwamen, voelde als een klap in het gezicht.'
Maria: 'We krijgen hierdoor het gevoel dat de agenten hun verantwoordelijkheid niet nemen. Ik kan pas verder als ik het héle, eerlijke verhaal heb gehoord.'
Europees Hof
De familie Henriquez stapte onlangs naar het Europees Hof, dat op 6 oktober liet weten de zaak in behandeling te nemen. Volgens de familie wordt hun het recht op een eerlijk proces onthouden: ze hebben niet alle informatie, vragen zich af of het strafrechtelijk onderzoek wel deugdelijk is verlopen en nemen er geen genoegen mee dat DH03, DH04 en DH05 niet worden vervolgd. Volgens het OM hebben deze agenten niets gedaan wat heeft bijgedragen aan de dood van Mitch Henriquez. 'Maar ze hebben ook niks gedaan om Mitch te helpen', zegt Maria. 'Mijn zoon lag daar. De ambulance was op het festivalterrein. Als ze die hadden gewaarschuwd, was mijn zoon nu misschien nog in leven.'
Germaine: 'We willen rechtvaardigheid voor Mitch. We willen dat ze alle vijf gestraft worden.'
Maria: 'Dan pas krijg ik rust, en kan ook Mitch rusten.'
Na de uitspraak vliegt Maria weer naar Aruba. Als de zaak wordt behandeld door het Europees Hof, komt ze terug. 'Ik kon afgelopen anderhalf jaar niet heen en weer vliegen, want ik leef van een Arubaans pensioen. Maar ik wil zo graag terug naar mijn eiland', zegt ze. De grafsteen - die enkele maanden na Mitch' dood is geplaatst - heeft ze nog niet gezien. En in haar huis op Aruba liggen alle spullen nog die van haar zoon waren.
Maria: 'Zijn bed, zijn kleren. Alles. Ik verlang er naar om zijn geur te ruiken in zijn kleren.'
Dieren In de bossen van Maleisië heeft fotograaf Michael Gordon unieke beelden kunnen maken. De man heeft er een Borneose nevelpanter en haar twee welpen gefilmd. De wilde dieren worden niet vaak gespot, omdat ze meestal diep in de bossen vertoeven en erg zeldzaam zijn. De nevelpanters komen alleen voor op de eilanden Borneo, Sumatra en Batu. Volgens schattingen leven er in het wild nog maar 700 nevelpanters, ze worden namelijk bedreigd door jagers en ontbossing. De dieren eten apen, kleine herten, vogels en hagedissen. Ze zijn bovendien ook de gevaarlijkste roofdieren op Borneo, een eiland dat gedeeld wordt door Maleisië, Indonesië en Brunei.
rv De Borneose nevelpanter komt alleen maar voor op de eilanden Borneo, Sumatra en Batu. De panters zijn heel zeldzaam en worden niet vaak gespot.
Wonen Er gaat geen week voorbij zonder dat een burenruzie het nieuws haalt. Kunnen we nog wel met elkaar praten? In digitale tijden van sociale media lijkt een goed gesprek soms een brug te ver. Nochtans is dat hét geheim voor een hartelijke relatie met je buren. Zeker als de spanning hoog oploopt, zoals bij een bouw of renovatie. Livios sprak met bemiddelingsexpert Mike Gelders (KU Leuven). Hij heeft drie tips voor iedereen met buren… én bouwplannen!
+++Mike Gelders is advocaat en erkend bemiddelaar. Hij doceert bemiddelingstechnieken aan de rechtsfaculteit van de KU Leuven+++
Lees ook
Dit zijn de drie meest voorkomende oorzaken van burenruzies
1. Betrek je buren bij je project
“Een burenruzie is vaak het resultaat van jarenlang groeiende frustratie. Het is dus belangrijk dat je een onenigheid zo vroeg mogelijk aanpakt. Om op goede voet te beginnen: spreek je buren aan, laat hen weten wat je plannen zijn, wanneer de werken van start gaan en wat de impact ervan is.”
Deze aanpak is volgens Gelders cruciaal: “Luister naar je buren en erken hun bezorgdheden. Zo zet je ze niet voor onaangename verrassingen en geef je hen het gevoel dat ze betrokken zijn bij je bouw. Dat kan het verschil maken tussen een zorgeloos project en een eerste bezwaar tegen je bouwplannen. Voor jou gaat het misschien om een nieuwe veranda, maar je buur denkt aan zijn zonlicht dat wegvalt. Hou daarom rekening met elkaars wereld.”
Vraagje tussendoor: heb je eigenlijk een vergunning nodig voor een veranda? Lees hier het antwoord!
2. Ga voor persoonlijke contact
Mails, sms’jes of WhatsApp-berichten zijn dagelijkse kost. Maar Mike Gelders raadt aan om het eerste gesprek rond je (ver)bouwproject in levenden lijve te voeren. “Dit hoeft niet lang te duren, klop gewoon even aan bij je buren. Liep de communicatie in het verleden stroef? Dan is dit misschien de ideale aangelegenheid om de onderlinge band wat te versterken.”
3. Vertel je volledige verhaal, maar geef je niet té bloot
“Vertel hoe dan ook je volledige verhaal”, zegt Gelders. “En hou geen cruciale info achter die straks toch naar boven komt en de verstandhouding onder druk kan zetten. Onthoud wel dat je geen verantwoording hebt af te leggen of toestemming moet vragen. Je deelt je plannen gewoon mee. Plaats jezelf dus niet in een zwakke positie.”
En wat als het toch fout dreigt te lopen?
Hoe goed je het ook bedoelt, niet iedereen staat open voor dialoog. En dan kan het snel gaan. “Zit er al jaren een kink in de kabel tussen jou en je buren, dan is een renovatie vaak de aanleiding om de discussie weer te doen oplaaien. En dat gaat soms ver. Veel mensen stellen een heus dossier op, halen de wet erbij en interpreteren de regeltjes – al dan niet terecht – in hun voordeel. Tot in de rechtbank toe.”
Soms heeft een escalerend conflict zelfs financiële gevolgen voor je bouwproject. Gelders geeft een voorbeeld: “Als je aannemer ’s morgens heel vroeg begint te werken, is dat misschien geen probleem voor jou, maar wettelijk gezien kan het om nachtlawaai gaan. Doen je buren moeilijk, dan kan je aannemer tijd en geld verliezen en dit aan jou doorrekenen.”
Wat als je er zelf niet uitkomt?
“Grijp tijdig in, nog voordat de zaken escaleren”, adviseert Gelders. “Denk je dat het de verkeerde kant uitgaat? Loop dan niet weg van het probleem en vermijd dat beide partijen in een tunnelvisie vervallen. Erken je eigen gevoel, zet je trots opzij en stel voor om een bemiddelaar in te schakelen. Dit kan wel alleen als beide partijen akkoord gaan.”
Bij wie kan je hiervoor terecht? “Dat kan informeel via een onpartijdig persoon die je allebei vertrouwt. Besef wel dat de info die je prijsgeeft niet vertrouwelijk is. Beslist je buur om naar de rechtbank te stappen op basis van geschreven info, zoals een mailtje, dan kan hij bepaalde informatie tegen je gebruiken. Doe je het via een erkend bemiddelaar, dan blijft alles vertrouwelijk en mag informatie niet voor de rechter gebruikt worden. Bovendien heb je dan ook wettelijke garanties achteraf: voert je buur niet uit wat er is afgesproken, dan kan je dit veel gemakkelijker afdwingen via de rechtbank.”
Ik ben Leny, en gebruik soms ook wel de schuilnaam Bosheks.
In vergelijkbare zaken waarbij mensen omkomen door het geweld van een groep gaan individuele daders ook niet vrijuit voor hun ‘beperkte’ rol in het geweld. Zonder de agenten die op de benen van Mitch Henriquez gingen zitten, was hij ook geen willoos slachtoffer geweest van de nekklem en de pepperspray die in zijn gezicht werd gewreven. De andere drie zijn dus medeplichtig. Zij schoten Mitch niet te hulp toen hij bewusteloos in een busje werd getild. De agenten opereerden als groep en moeten daarom ook als groep berecht worden.
