Het vosje, de aardhommel, het roodgatje of toch de honingbij. In een gemiddelde tuin zijn elk voorjaar meerdere soorten bijen te zien. Al is lang niet elk gazon een paradijs voor de bij. Deze kleine harige bestuiver kan best wat hulp gebruiken. Ruim de helft van de bijna 360 soorten in Nederland is bedreigd. Wilde bijen zijn zoals bekend ook belangrijk voor bestuiving van onze voedselgewassen.
Eerst nationale bijentelling
Een eerste stap om wat voor de bij te doen is om van je tuin een paradijs te maken! Het radioprogramma Vroege Vogels spreekt zondag Vincent Kalkman van EIS Kenniscentrum Insecten. Hij is mede-initiatiefnemer van de allereerste ‘Nationale Bijentelling’, die dit weekend (21 en 22 april 2018) is gehouden. Maar hoe maak je van je tuin een bijenparadijs? Deze tips helpen je verder!
Maak een oase van bloemen
Kies allereerst vooral voor zoveel mogelijk verschillende inheemse plantensoorten. Het liefst ook soorten, die door het hele jaar door bloeien. Zoals wilde marjolein, klokjes, landbladige ereprijs, longkruid, knoopkruid.
In het najaar is het tijd voor het planten van bloembollen. Plant vooral vroegbloeiende soorten zoals vingerhelmbloem, gewone vogelmelk en boerenkrokus.
Zonnige, niet vol begroeide plekjes zijn favoriet onder bijen die in de grond nestelen. Laat in de winter ook wat uitgebloeide planten staan.
Maak een rommelhoekje
Hommels en bijen houden van een rommelige tuin. Veel soorten maken hun nesten in de bodem of in een rommelhoekje met boomstronken en holle takjes. Stop ook met het schoffelen onder de heg om onkruid weg te halen. Het gevaar is dat je zo ook nesten van met name hommels om zeep helpt.
Vermijd bestrijdingsmiddelen
Misschien is deze tip binnenkort achterhaald. Want Europa stemt eind april 2018 over een verbod op drie verschillende bestrijdingsmiddelen in de landbouw. Het zijn neonicotinoïden, insecticiden die werken op het centrale zenuwstelsel van insecten. Ook wel 'bijengif' genoemd. Vooral de insecticide imidacloprid ligt al jaren onder vuur.
Het gif wordt doorgaans gebruikt als zaadcoating en is de afgelopen jaren in verschillende studies in verband gebracht met de afname van de (wilde) bij. Al zijn er volgens veel bijenwetenschappers meer oorzaken voor die achteruitgang. Zoals de verschraling van de natuur, bebouwing en de intensieve landbouw. De afgelopen jaren is meermaals gesproken over een mogelijk verbod op neonicotinoïden in Europa.
Kortom, vermijd spuitbussen, korrels, kakkerlak- en mierenlokdozen, houtverf, vlooienbanden of vliegenvangers waar neonicotinoïden in zitten.
Meest voorkomende bijen in tuinen
Een kleine twintig bijensoorten kun je in heel Nederland in het voorjaar aantreffen in je tuin. Ze zijn vrij algemeen en hebben klinkende namen als roodgatje, steenhommel, rosse metselbij, vierkleurige hommel, grijze rimpelrug en de viltvlekzandbij.
De mooiste van het bal is ongetwijfeld het vosje. Deze bij is zo harig als een gedrongen hommel en zijn rug is zo bruin als een vos. Hij maakt zijn nesten in de bodem. De zandhoopjes die hij maakt lijken op de hoopjes die mieren ook maken.
Het roodgatje heeft een witbehaarde kop en een glanzende roodgoude punt op zijn achterlijfje. Het is een zandbij. De vrouwtjes verzamelen onder meer het stuifmeel van de wilg en de paardenbloem.
De aardhommel is misschien wel de meest algemene hommel die in Nederland voorkomt. In het voorjaar zit hij op de wilg en later in het jaar op soorten zoals de distel, klaver en vingerhoedskruid. Zoals de naam al zegt maakt zij een nest in de bodem.
De boomhommel is een vrij grote hommel die anders dan de meeste soorten niet in de bodem zijn nest maakt maar bovengronds. In holtes, onder daken, in schuren en stallen, in oude vogelnestjes of in opgehangen nestkastjes. Het borststuk is oranje-bruin en het achterlijf zwart met een witte punt.
Vroege Vogels
Vroege Vogels is hét programma over natuur en milieu. Op zondagochtend te beluisteren op NPO Radio 1 en vrijdagavond te zien op NPO 2. Like Vroege Vogels op Facebook of volg het programma op Twitter.
Ik ben Leny, en gebruik soms ook wel de schuilnaam Bosheks.
Donald van Doesburg Oosterbaan 1 Het is tijd voor een vluchtplan zodat de dieren weg kunnen uit de Oostvaardersplassen waar straks de belangen van jagers en toeristen centraal komen te staan.