Pre- en probiotica: schatten van de natuur.
Veel mensen verwarren pre- en probiotica, maar wat is het verschil?
Prebiotica zijn plantaardige vezels.
Zij zijn de bron van "probiotica", de levensbelangrijke bacteriën in de darmflora. Ons lichaam kan niet gezond blijven zonder een goede darmflora, rijk aan "probiotische bacteriën" en onrechtstreeks zonder een voeding die rijk is aan "prebiotica".
Waar vinden we prebiotica?
Prebiotica zitten in ons voedsel, in het bijzonder in planten.
De vezels van groenten en fruit voeden de "goede" darmbacteriën en helpen hen zich te reproduceren. Het zijn de ”koolhydraten” of natuurlijke complexe suikers, zeer verschillend van de eenvoudige of geraffineerde suikers die schadelijk zijn voor de gezondheid. Deze complexe koolhydraten worden niet verteerd in het bovenste maag-darmkanaal, maar veel lager in de dikke darm, in het bijzonder in de rechterkant (blinde darm en colon ascendens). Ze worden niet geassimileerd door mensen en zijn geen bron van energie voor onze cellen maar wel voor de bacteriën in onze darmflora.
Onder de complexe suikers in planten vindt men cellulose dat een niet-assimileerbaar koolhydraat is waardoor het behoort tot de de categorie vezels.
Komen ze ook in fruit voor?
Er zijn andere soorten vezels van kleinere afmetingen die erg belangrijk zijn: fructooligosaccharides (FOS), aanwezig zoals de naam impliceert in fruit, vooral wanneer het vers en seizoensgebonden is.
Specialisten spreken ook over inuline dat een mengsel is van fructose en andere eenvoudige suikers van nature in veel planten. Deze voedingsvezels worden ook wel "fructanen" genoemd.
De bronnen van vezels in onze voeding zijn talrijk en uitsluitend plantaardig. Volle granen bevatten veel, maar ook fruit, groente, peulvruchten ... Deze voedingsmiddelen moeten dus een groot deel van onze voeding uitmaken.
Er zijn oplosbare en onoplosbare vezels.
We moeten onderscheid maken tussen oplosbare vezels (pectine in de schil van appels en veel andere vruchten, in algen, inuline aanwezig in veel groenten en fruit, ...) en onoplosbare vezels (lignine,zemelen ...).
Onoplosbare vezels, meer of minder hard, spelen de rol van bezem voor spijsverteringsafval in de dikke darm en de endeldarm, maar kan ook irritatie veroorzaken wanneer men overdrijft, met kleine rectale bloedingen tot gevolg (bloed in de ontlasting).
Oplosbare vezels brengen water, vitaminen en sporenelementen aan en nemen actief deel aan het onderhoud van de darmwand. Vervolgens ondergaan zij in de dikke darm een fermentatie door bacteriën waarmee de darmflora zich voedt. Bifidobacteriën en lactobacillen zijn de families van de typische micro-organismen van de meest bestudeerde darmflora.
De vezels uit fruit kunnen zo worden gegeten maar moeten deze uit granen en groenten eerst gekookt worden?
Niet noodzakelijk. Dit is altijd het geval bij industriële bereidingen waar overmatig wordt gekookt voor de houdbaarheid en voor het verminderen van bacterieel risico. Maar al te vaak heeft men het idee dat groenten noodzakelijkerwijs moeten gekookt worden en de methodes zijn meestal slecht gecontroleerd. We koken te lang of bij een te hoge temperatuur of druk, of in de magnetron ... maar verliezen veel aan smaak.
Bedenk dat vitaminen en antioxidanten in planten zeer gevoelig zijn voor temperatuur, maar ook voor druk of energieverschijnselen geactiveerd in de magnetron. Verliezen betreffen dus ook vitamines en dat kunnen wij, vooral vandaag, best vermijden.
In het geval van vezels zet een buitensporig kookproces een deel van de vezels en complexe suikers om tot eenvoudige suikers. Het zijn de zogezegde verborgen suikers die slecht zijn voor de darmflora en de gezondheid. Overmatig koken is niet goed voor de gezondheid, veroorzaakt een bittere smaak, zozeer zelfs dat men zelfs bij een eenvoudige compote suiker gaat toevoegen terwijl de suiker in het fruit al ruim voldoende moet zijn voor de smaak.
Fruit moet eigenlijk niet gekookt worden en wordt best vers gegeten met een voorkeur voor vers, seizoensgebonden en biologische fruit.
Sommige mensen hebben moeite om vezels te verteren. Vaak wordt hen een voeding voorgeschreven zonder of met een minimum aan residuën. Het is een methode die direct ongemak in de darmen verwijdert maar niet mag worden gehandhaafd op lange termijn. Deze patiënten kunnen eigenlijk oplosbare of zachte vezels uit bepaalde vruchten kiezen, zoals kleine bananen, mandarijnen, peren en appelen zonder schil, aardbeien ... We moeten ze opnieuw heel geleidelijk invoeren eerder aan het begin van de maaltijd en goed kauwen. Aanvankelijk worden grapefruit, ananas en granaatappel afgeraden met uitzondering van hun verse sappen.
Verhitten van voedingsmiddelen met zachte vezels is af te raden in tegenstelling tot voedsel met onoplosbare vezels.
Om te genieten van de voordelen van de vezels van granen en peulvruchten (bonen, linzen, kikkererwten ...) koken wij ze beetgaar. Aldus zal goed kauwen de smaak vrijmaken en de vertering voorbereiden die zal doorgaan in de maag en de dunne darm, met de vloeistoffen aangemaakt door de lever (gal) en de pancreas.
Wat zijn de belangrijkste functies van de prebiotica?
De 8 essentiële functies van prebiotische vezels voor onze gezondheid
- De absorptie van mineralen, vooral calcium en magnesium in de darm. Vergeet niet dat het beste calcium voorkomt in planten en niet in dierprodukten waarvan het calcium slechts voor 30% maximum door ons lichaam wordt geabsorbeerd. Planten zijn ook rijk aan kalium, die strijdt tegen de verzuring van de weefsels en de bloeddruk positief reguleert.
- Vermindering van het verlies aan calcium wat het botweefsel in gevaar kan brengen met osteoporose als gevolg. Er is geen behoefte aan geneesmiddelen tegen deze ziekte alhoewel zij systematisch worden voorgeschreven rond de leeftijd van de menopauze. Het voorschrijven van deze middelen zijn een zoveelste gezondheidsschandaal; gevaarlijk en absoluut niet effectief tegen osteoporose.
- Het verlagen van de bloedlipiden, in het bijzonder de triglyceriden.
- Stimulatie van de immuniteit want de darmflora speelt de rol van activator en regulator van het immuunsysteem. Handhaving van een goede intestinale mucosa beperkt het risico op allergische reacties en auto-immuunziekten.
- Beschermende werking tegen darmkanker door vorming van korte keten vetzuren (boterzuur, propionzuur, azijnzuur), energie voor de cellen van de dikke darm, stimulatie van de vernieuwing van de cellen en hun specialisatie bij het remmen van carcinogenese.
- Het verminderen van obstipatie met een betere consistentie van de ontlasting wat uitscheiding vergemakkelijkt. De vezels geven gewicht aan de stoelgang maar ook een goede hydratatie.
- Gasvorming door fermentatie: 20 tot 80% stikstof, 10 tot 40% kooldioxide, 5-20% waterstof en 1 tot 20% methaan ... Reukloze karige gasvorming ... als je de gewoonte hebt groenten te eten bij elke maaltijd.
- De behoefte aan kauwen wat een vroege verzadiging veroorzaakt en de invloed op de bloedsuikerspiegel vermindert. Deze effecten kunnen obesitas, metabole aandoeningen en diabetes voorkomen.
En de probiotica?
De eerste die er door geboeid was, was de Franse Oekraïner Ilya Iljitsj Mechnikov, die de Nobelprijs voor de Geneeskunde ontving in 1908. De term probiotica is de tegenhanger van antibiotica en dateert uit 1965.
Volgens de WHO en de Voedsel- en Landbouworganisatie (FAO), is de officiële definitie van probiotica: 'levende micro-organismen die, wanneer opgenomen in voldoende hoeveelheden, positieve effecten uitoefenen op de gezondheid, naast de traditionele nutritionele effecten. "
Deze zijn in feite voornamelijk melkzuurbacteriën, micro-organismen en bacteriën types (geen gistculturen) aanwezig in geheel ons spijsverteringskanaal variërend in concentraties van boven naar beneden (zeer weinig in de maag en heel veel in de dikke darm).
Het zijn dus bacteriën, onschadelijke micro-organismen die nuttig zijn voor onze gezondheid?
Per definitie hebben deze bacteriën geen pathogene effecten waardoor ze authentieke 'goede bacteriën' zijn. Meer dan 1000 verschillende soorten zijn terug te vinden in onze darmflora (ook wel "microbiota genoemd”), die 100.000 miljard micro-organismen omvatten en een gewicht van 1,5 tot 3 kg. Duizenden studies zetten de specialisten ertoe aan te spreken over een echt orgaan omdat de fysiologische functies van de microbiota van belang zijn voor de gezondheid. Een deel van deze microbiota bestaat uit deze beroemde probiotica.
Antibiotica behandelingen, zoals chemotherapie die de levensduur van cellen of organismen verkorten - allen in te zetten wanneer zij echt nodig zijn - vernietigen gemakkelijk geheel of gedeeltelijk de intestinale flora.
Dit verklaart het belang van melkzuurbacteriën - een soort van herzaaiing van de darmflora - na antibiotica- of chemotherapie. De lange termijn effecten van probiotica zijn duidelijk gunstig en merkbaar afhankelijk van de gebruikte bacteriestammen.
Onze darmflora kan dus variëren?
De microbiota of darmflora verandert voortdurend, afhankelijk van wat we eten:
Te veel dierlijke eiwitten veroorzaakt constipatie, slechte geuren, colitis of terugkerende intestinale pijn.
Te veel koolhydraten (brood, witte rijst, pasta, gebak, snoep, ...) en het tegenovergestelde manifesteert zich: diarree, onwelriekende winderigheid ...
Te veel antibiotica veroorzaakt intestinale irritatie, verzwakte immuniteit, slechte transiet ...
Wij moeten onze maaltijden bijgevolg goed samenstellen en begrijpen wat er gebeurt in ons spijsverteringsstel van boven naar beneden.
De samenstelling van elke maaltijd moet altijd verschillende porties fruit en groenten bevatten omdat hun vezels voeding zijn voor de "goede bacteriën".
Deze probiotica kunnen soms helpen bij een dieetwijziging of een slechte flora opnieuw in evenwicht brengen, maar zijn geen vervanging van een evenwichtig dieet op lange termijn. Deze levende organismen zijn nodig voor de spijsvertering en de balans van de betrokken organen van hoog naar laag.
Elke dag ziet ons spijsverteringskanaal 10 liter vloeistof passeren komende van drankjes en het water in voedsel.
- Onze speekselklieren kunnen tot 1,5 liter speeksel met een alkalische pH fabriceren. In onze smaakpapillen hebben we ongeveer 100.000 polymorfe bacteriën.
- Onze maag produceert 1 liter maagzuur en bevat relatief weinig bacteriën (100-1000).
- Onze lever produceert ongeveer 1 liter gal met alkalische pH, die steriel is (bevat geen bacteriën).
- De alvleesklier maakt ongeveer 1 liter pancreas vloeistof met bij alkalische pH, eveneens steriel.
- De dunne darm, 4 tot 6 meter lang, produceert 1 liter per meter en bevat 10 000 tot 1 miljoen bacteriën.
- De dikke darm neemt de vloeistof weer op en is de belangrijkste bacteriële verblijfplaats (maximaal 100 miljard !!).
Wat zijn de specifieke functies van probiotica?
De 7 essentiële functies van probiotica voor onze gezondheid.
- Het onderhoud van de darmwand, want de colonocyten of colocytes en enterocyten (darmcellen van de dunne darm en de dikke darm) leven tot vier dagen en worden voortdurend vernieuwd. De dode cellen worden regelmatig afgevoerd.
- Preventie van intestinale porositeit (lekkende darmen) die moleculen of onverteerde voedingsstoffen laten passeren en dus potentieel allergeen of antigeen zijn. Deze porositeit veroorzaakt veel malabsorptie en gevaarlijke toxines voor alle organen van de lever tot de hersenen via spieren, gewrichten, botten ...
- De synthese van vitaminen: vitamine K (noodzakelijk bij de stolling van bloed bij kleine verwondingen); vitamine B9 of foliumzuur (noodzakelijk om neurale geboorteafwijking in de lumbale regio en heiligbeen dat zich moeilijk sluit en een open ruggetje te voorkomen); vitamine B12 (essentieel voor het functioneren van het centraal zenuwstelsel, in het bijzonder voor de bescherming van de myelineschede rond de zenuwvezels die de doorgang van zenuwimpulsen toelaat.
- De opname van voedingsstoffen (voedingsmiddelen die de vertering hebben ondergaan) die de darmwand passeren en door het bloed naar de lever worden gevoerd.
- De activering van het immuunsysteem
- Bescherming tegen een aantal pathogene bacteriën in het darmkanaal dankzij de productie van een soort immuglobine antilichamen (IgAs).
- De regulatie van de immuunrespons: zonder darmflora, zouden we allergisch zijn voor alles. Een goede darmflora is geassocieerd met een zeer lage sensibilisatie terwijl een sterke verstoring van de darmflora steeds wordt geassocieerd met een allergische aanleg.
Aldus speelt ons spijsverteringskanaal een belangrijke immune rol?
Inderdaad, 80% van onze immuniteit ontstaat in ons spijsverteringskanaal, wiens balans direct afhankelijk is van wat we eten. Goede immuniteit wordt bereikt door het dagelijks eten van veel fruit en groenten ... Vers en van het seizoen!
Herstel van de darmgezondheid is één van de eerste behandelingen bij autoimmuunziekten. De link tussen onze eetgewoonten en epigenetische effecten op verschillende organen en lichaamsweefsels zijn niet onmiddellijk of voor de hand liggend.
Slechte darmgezondheid heeft dus heel verschillen gevolgen voor verschillende mensen?
Slechte darmgezondheid kan, in de genetische gevoeligheid van het individu, ziekten creëren:
- Huid: eczeem, lupus erythematosus, sclerodermie, vitiligo ...
- Digestiven: gastritis, pancreatitis, hepatitis, de ziekte van Crohn, colitis, colorectale kanker ...
- Schildklierziekte van Hashimoto
- Spier- en botontstekingen: fibromyalgie, spondylitis, artritis, reuma …
- Neurologische ziekten: multiple sclerose (MS), amyotrofe laterale sclerose (ALS), de ziekte van Alzheimer en Parkinson ...
- Cardiovasculair ziekten: hart- en pericardiale ontsteking, arthritis, atherosclerose ...
- Storingen aan de luchtwegen: sarcoïdose, interstitiële pneumonie ...
- Prekanker toestanden van het immuunsysteem: goed- en kwaadaardig lymfopathiëen …
- Metabole ziektes: diabetes, dyslipidemie, metabool syndroom, overgewicht, obesitas ...
Waar vinden we probiotica?
De prebiotica (oplosbare plantaardige vezels) aanwezig in ons dagelijks dieet zijn de bron van de vorming van onze probiotische darmflora.
Hun overvloed in planten vereist een langdurig kauwen van plantaardige vezels om de actie van fytaten voorkomen. Deze complexe moleculen worden geassocieerd met bepaalde metalen zoals ijzer die de absorptie door de darmen verhinderen.
Aanvullingen kunnen gebeuren met melkzuurbacteriën (ook bekend als probiotica). Voor een positieve invloed op de darmflora is het noodzakelijk dat de probiotische stammen goed gekozen worden in voldoende hoeveelheden van minimaal 10 miljard per applicatie.
Voor een peuter schrijven studies een behandeling voor van 15 tot 30 dagen. Voor een volwassene wordt een behandeling van 1 tot 2 maanden aanbevolen.
Dit type suppletie wordt aanbevolen in geval van antibiotica, gastro-enteritis, prikkelbare darmsyndroom of terugkerende infecties.
Het is belangrijk te weten dat een langdurige suppletie met probiotica nooit zo effectief is als een echte verandering in dieet: eet veel groenten en fruit, absoluut op dagelijkse basis.
Is het waar dat probiotica ook aanwezig zijn in pollen?
Het klopt inderdaad dat pollen een beschermende probiotische rol kunnen spelen tegen pathogene flora in de darmen. Pollen bevatten 1 om 10 miljoen melkzuurbacteriën per gram.
Deze flora kan perfect geconserveerd worden door bevriezing en vernietigd indien gedroogd als stuifmeel.
Het INRA in Toulouse was in staat om in vitro aan te tonen dat verse pollen zeven pathogenen kunnen afremmen: Proteus mirabilis en vulgaris vaak verantwoordelijk voor urineweginfecties o.a. Staphylococcus aureus die verantwoordelijk zijn voor voedselvergiftiging met risico's van sepsis; de Yersinia enterocolitica.
Behandeling met pollen heeft gunstige gevolgen op de behandeling van de ziekte van Crohn. Het laat de regeneratie toe van de eerste laag van darmcellen die zich om de 2 of 3 dagen vernieuwen.
Het effect van probiotische pollen is zelfs groter dan van de in de reklamemedia zo geprezen probioticaprodukten zoals Actimel en andere.
Oorspronkelijk artikel:"Prébiotique et probiotique: des merveilles de la nature", La lettre du Professeur Joyeux, Janvier 7, 2016.
14-01-2016, 21:57 geschreven door opabio
|