Vertalingen van en verwijzingen naar artikels over gezond leven en maatschappij meestal gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek. Wie volgens mij niet eerlijk is krijgt een FOEI!
Geen enkele informatie op deze blog is bedoeld voor diagnose, behandeling, verlichting of genezing van een ziekte.
Organische tomaten zijn écht gezonder dan tomaten die op de gewone manier gekweekt worden. Ze bevatten namelijk veel meer vitamine C en bestanddelen die chronische ziekten tegengaan. En dat ondanks dat ze kleiner zijn dan gewone tomaten. Organische tomaten worden tijdens de kweek namelijk aan hun lot overgelaten en moeten dus voor zichzelf opkomen. Dat maakt ze krachtiger.
Geen pesticiden Gewone tomaten worden behandeld met pesticiden en kunstmest. Hierdoor hebben ze weinig tot geen last van ongedierte en groeien ze beter. Voor organische tomaten is dat veel moeilijker en volgens wetenschappers zorgt de stress die organische tomaten ervaren bij het groeien ervoor dat er veel meer gezonde stofjes in de tomaten terecht komen. Eerder werd al aangetoond dat organische tomaten beter smaakten, maar nu blijkt dus ook dat ze qua gezondheidsvoordeel hun hogere prijs waard zijn. De organische tomaten werden overigens wel bemest, maar niet met kunstmest, maar met dierenmest en groencompost.
Kleiner, maar gezonder Voor het onderzoek werden de tomaten vergeleken die op een organische en een traditionele boerderij in Brazilië gekweekt werden. De boerderijen lagen op ongeveer 1,5 km afstand van elkaar en hadden een zelfde soort natuurlijke omgeving. Van beide boerderijen werden 30 tomaten onder de loep genomen. De organische tomaten bleken 40 procent kleiner te zijn. Wel bevatten ze 57 procent meer vitamine C en meer dan twee keer zoveel polyfenolen. Polyfenolen helpen onder meer tegen hartziekten, kanker en dementie, maar ook tegen prostaatkanker.
Bron: Daily Mail
Oorspronkelijke titel: "Organische tomaten echt gezonder" Voor oorspronkelijk artikel zie onder bijlage
Vitaminen A, D en K2 voor een gezond lichaam, maar ontbreken in onze moderne voeding.
(NaturalNews) De in vet oplosbare vitamines A, D en K2 zijn essentieel voor het opbouwen van sterke gezonde lichamen. Deze vitaminen helpen mee aan de opname van essentiële mineralen zoals zink en magnesium die nodig zijn voor het optimaal functioneren van het lichaam. Vetoplosbare vitaminen ondersteunen verder botten, tanden en een gezond immuunsysteem. Traditionele culturen hadden dit begrepen. Ze eerden tijd geteste wijsheid over voeding en gaven hun kennis door aan toekomstige generaties om er voor te zorgen dat ze een perfecte gezondheid zouden behouden. Helaas, moderne bewerkte voedingsmiddelen missen deze vitaminen.
Traditionele culturen die in vet oplosbare vitamines consumeren etaleren een buitengewone gezondheid. Weston Price onderzocht in de jaren dertig van vorige eeuw gedurende 10 jaar afgelegen culturen in 14 landen. Hij bestudeerde zorgvuldig de inhoud van het voedsel van deze primitieven door het voor analyse op te sturen naar zijn laboratorium in de VS. Hij ontdekte dat de inheemse culturen minstens 10 keer zoveel in vet oplosbare vitaminen aten dan een typische Amerikaan. Hij ontdekte een gemeenschappelijke voedingsstof in 'heilige' voedingsmiddelen die zeer werden gewaardeerd door de inwoners en noemde het Activator X. Activator X is inmiddels geïdentificeerd als vitamine K2. Hij vond dat alle individuën die hij volgde vrij waren van ziekte en een perfecte geestelijke en lichamelijke gezondheid vertoonden zolang ze zich hielden aan hun eigen voeding. Artsen, tandartsen of gevangenissen waren niet nodig in deze culturen.
Vetrijke versus vetarm voeding. 30 tot 80 procent van de inheemse voeding was samengesteld uit voedzaam vet van gezonde grazende dieren en zeedieren. Alleen traditionele voedingsmiddelen bevatten deze drie essentiële voedingsstoffen, vitaminen A, D en K2. Deze vitamines ontbreken in de sterk bewerkte, vetarme voeding verbruikt door de gemiddelde Amerikaan en deze voedingstekorten dragen bij tot de epidemie van lichamelijke en geestelijke ziekten in dit land. Tekort aan vitamine D bij de gemiddelde Amerikaan is algemeen gekend. Dit tekort alleen al wordt in verband gebracht met een groot aantal ziekten, waaronder kanker, psychische aandoeningen, diabetes, nier-en vaatziekten, astma en spierzwakte. Vitamine feiten Vitaminen A en D werken synergetisch samen en zijn nodig in een 10:1 verhouding. Beide zijn giftig als ze niet samen worden gebruikt. Het is een mythe dat plantaardige voedingsmiddelen vitamine A bevatten. In werkelijkheid bevatten plantaardige voedingsmiddelen de voorloper beta-caroteen die in vitamine A kan worden omgezet, maar slechts met grote moeite. Nog minder bekend is het feit dat vitamine A, D en K2 samen moeten aanwezig zijn om een optimale gezondheid te waarborgen. Voeding en supplementen die voldoende vetoplosbare vitaminen garanderen. Voedingsmiddelen die de in vet oplosbare vitamines A, D en K2 bevatten zijn orgaanvlees, room, kaas, boter, vetten en eigeel van grazende dieren, samen met vis lever, eieren en schaaldieren. Om voldoende hoeveelheden van deze essentiële voedingsstoffen binnen te kijgen zijn een goede bron van gefermenteerde levertraan (vitamine A en D) samen met boterolie (vitamine K2) belangrijke aanvullingen. Dr Price ontdekte dat, als hij deze voedingsstoffen gaf aan zeer zieke personen, ze terug gezond werden. Tot in de jaren vijftig van vorige eeuw werden publiekscampagnes wijdverspreid in de VS en Engeland om het gebruik van levertraanoliën te promoten om de gezondheid te beschermen. Met de wijdverspreide voedingstekorten waarmee de meeste Amerikanen worden geconfronteerd is het advies om gefermenteerde levertraan en boterolie te consumeren actueler dan ooit voorheen. Voor meer details over de in vet oplosbare vitaminen zie: http://www.westonaprice.org. Informatie over een nutriënt-rijk dieet is hier beschikbaar: http://www.westonaprice.org/basics/principles-of-healthy-diets.
Bronnen voor dit artikel: Price, Weston. Nutrition and Physical Degeneration. 8thEdition. La Mesa, CA: the Price-Pottenger Nutrition Foundation,2009. Print. Fallon,
Sally. (2012, July 31) The Principles of Healthy Traditional Diets.
Nourishing Traditional Diets Course. Growing Edge Institute. (www.growingedgeinstitute.com)
Fallon, Sally. (2012, August 1) Know Your Fats: Fats and Oils
Explained. Nourishing Traditional Diets Course. Growing Edge Institute. (www.growingedgeinstitute.com)
Over de auteur: Michelle Goldstein heeft een licentie van klinisch maatschappelijk werkster en is werkzaam als geestelijk gezondheidstherapeut. Ze vond een remedie bij de alternatieve geneeskunde voor haar 11-jarige die in 2008 een "ongeneeslijke ziekte" had. Haar twee jaar zoeken leidde tot experimenten met meer dan 12 verschillende holistische praktijken. Mevrouw Goldstein is nu gepassioneerd over alternatieve gezondheidszorg en de politiek die het beinvloedt. Ze heeft nu holistische benaderingen opogenomen in haar raadgevende praktijk. Mevrouw Goldstein is klaar met haar eerste ontwerp van een uitgebreid boek over alternatieve gezondheid. Haar doelstelling is om anderen positief te beïnvloeden met haar schriftelijke en sociale actie. Haar hobbies zijn kort interval hardlopen en zwemmen, wandelen, lezen en schrijven.
Vertaald naar: "Vitamins A, D and K2 build heamthy bodies but are missing in modern diets" Friday, February 22, 2013 by: Michelle Goldstein, Natural News.
Resveratrol in druiven en wijn beschermt tegen doofheid en Alzheimer.
(NaturalNews) Er is hoop op een natuurlijke manier om twee van de meest gevreesde aandoeningen bij ouderen te voorkomen - gehoorverlies en de ziekte van Alzheimer. Volgens een nieuwe studie online gepubliceerd voorafgaand aan de gedrukte versie in het tijdschrift KNO-Head and Neck Surgery, kan resveratrol, een stof die in rode druiven en rode wijn voorkomt en bekend is om zijn anti-oxidanten en onstekingsremmende eigenschappen, bescherming bieden tegen gehoor-en cognitieve (i.v.m. denkvermogen) achteruitgang.
"Onze laatste studie richt zich op resveratrol en het effect op bioontsteking, een reactie van het lichaam op letsels en iets dat wordt beschouwd als de oorzaak van veel gezondheidsproblemen waaronder de ziekte van Alzheimer, kanker, veroudering en gehoorverlies" zei de hoofdauteur Michael D. Seidman, directeur van de afdeling Otologic/Neurotologc Surgery in de afdeling KNO-Head & Neck Surgery van het Henry Ford Hospital, in een persmedeling. "Resveratrol is een zeer krachtige chemische stof die bij oudere mensen bescherming lijkt te bieden tegen ontstekingen in het lichaam, cognitie en gehoor."
De onderzoekers wezen erop dat gehoorverlies ongeveer één op de vijf Amerikanen treft. En terwijl het horen over het algemeen afneemt als mensen ouder worden, wordt een nieuwe en groeiende jongere bevolking geconfronteerd met doofheid. Het blijkt dat meer dan 12 procent van de Amerikaanse soldaten die naar huis terugkeren uit Irak en Afghanistan geplaagd worden door aanhoudend ernstig gehoorverlies. Wat meer is, van deze vorm van lawaai-geïnduceerd gehoorverlies is vastgesteld dat het de slaap en communicatie verstoort. Het verhoogt ook het risico op hart-en vaatziekten door het verhogen van de bloeddruk en het verhogen van de "slechte" vormen van cholesterol in het bloed en de bloedsuiker.
Voor hun nieuwe studie focusten de onderzoekers van het Henry Ford Hospital zich op de manier waarop het ontstekingsproces de verouderingseffecten, cognitie en gehoorverlies, beïnvloeden. Bij gezonde ratten identificeerden zij het potentiële beschermingsmechanisme van resveratrol bij geluidsbelasting door het meten van het effect op cyclooxygenase-2 (COX-2 of een enzym dat verantwoordelijk is voor ontsteking en pijn) en de vorming van zuurstofradicalen - die onder teveel stress kunnen leiden tot aanzienlijke schade aan celstructuren. De experimenten toonden aan dat de ratten aan dewelke resveratrol gegeven was vooraleer ze werden blootgesteld aan lawaai voor een lange periode veel minder kans hadden op lange-termijn effecten van lawaai-geïnduceerd gehoorverlies. Resveratrol bleek aanzienlijk de reactieve zuurstofvorming te verminderen en reactieve COX-2 expressie af te remmen waardoor minder gehoorverlies en minder mentale achteruitgang van de dieren.
Over de auteur: Sherry Baker is een veel gepubliceerd schrijver wiens werk is verschenen in Newsweek, Health, de Atlanta Journal and Constitution, Yoga Journal, Optometry, Atlanta, Artritis Today, Natural Healing Newsletter, OMNI, UCLA's "Healthy Years" nieuwsbrief, Mount Sinai School of Medicine's "Focus on Health Aging" nieuwsbrief, de Cleveland Clinic "Men's Health Advisor" nieuwsbrief en vele anderen.
Oorspronkelijke titel: "Resveratrol in grapes and wine protects from deafness and Alzheimer's" Sunday, February 24, 2013 by: Shery Baker, Health Sciences Editor, Natural News
De waarheid achter broccoli - Gezondheidsvoordelen en mogelijke risicofactoren
NaturalNews) Broccoli wordt beschouwd als één van de meest voedzame groenten met talrijke gezondheidsvoordelen. Dit is de belangrijkste reden waarom er een enorme toename is van het aantal mensen dat broccoli opneemt in zijn dagelijkse voeding. Maar iedereen moet zich bewust zijn van het feit dat de voordelen voor de gezondheid van deze groente reëel zijn bij gebruik van de juiste hoeveelheid en het koken op de juiste manier. Men moet eveneens weten dat broccoli ook componenten heeft die het lichaam kunnen schaden, zodat iedereen wordt aangeraden om eerst te bepalen hoe de groente veilig wordt gekookt om van de voordelen te kunnen genieten.
De bewezen wonderen van broccoli Broccoli bevat een aanzienlijke hoeveelheid voedingsstoffen die zeer goed zijn voor de gezondheid waaronder vitamine A, C, foliumzuur, vezels en calcium. Deze kruisbloemige groente is ook populair geworden vanwege zijn vermogen om de volgende voordelen voor de gezondheid bieden:
1. Voorkomt kanker. Broccoli is rijk aan glucoraphanin dat door het menselijk lichaam wordt verwerkt tot een verbinding die kanker voorkomt. De werking is gebaseerd op het elimineren van H. pylori dat bekend staat als een bacterie die maagkanker veroorzaakt. De groente is ook rijk aan indool-3-carbinol dat is een zeer krachtig anti-oxidant. Anti-carcinogene eigenschappen die effectief de ontwikkeling van prostaatkanker, baarmoederhalskanker en borstkanker verhinderen door een betere gezondheid van de lever, zijn eveneens aanwezig in broccoli.
2. Onderhoudt een gezonder zenuwstelsel. Dit kan worden toegeschreven aan het hoge kaliumgehalte. Dit werkt niet alleen het behoud van een gezonder zenuwstelsel in de hand maar helpt ook de hersenen optimaal functioneren. Het bevordert tevens de regelmatige groei van de spieren.
3. Regelt de bloeddruk. Dit is mogelijk door de aanwezigheid van magnesium, calcium en kalium.
4. Vermindert cholesterol. De groente bevat een enorme hoeveelheid oplosbare vezels die bewezen effectief te zijn bij het verwijderen van cholesterol uit het lichaam.
5. Een geweldige aanvulling op uw dieet. Voor degenen die een dieet volgen kan broccoli een gezonde aanvulling zijn. Het is rijk aan vezels, die problemen met de spijsvertering en constipatie en te veel eten voorkomen en onderhoudt een lager en gezonder niveau van de bloedsuikerspiegel.
Inzicht in de mogelijke gezondheidsrisico's van broccoli Broccoli bevat ook componenten die schadelijk kunnen zijn voor het lichaam waarvan men best op de hoogte is. Voor degenen die bloedverdunners, nemen is overmatige inname van broccoli niet verstandig omdat het kan interfereren met de medicijnen waardoor het risico op een beroerte toeneemt. Het eten van één tot twee tasssen broccoli per dag kan ook de kans op nierstenen vergroten.
Er moet ook worden opgemerkt dat de wijze waarop de groente gekookt wordt invloed heeft op zijn voedend vermogen. Het eten van rauwe broccoli is de beste manier om alle aangeboden voedingsstoffen binnen te krijgen. Koken met behulp van een lage stoomtemperatuur (stoomoven of stoompan) gedurende maximum vijf minuten werkt ook mee in het behoud van de voedingsstoffen.
Vertaald naar: "The truth behind broccoli - Health benefits and possible risk factors" Thursday, February 21, 2013 by Sandeep Godiyal, Natural News.
Zes belangrijke gezondheidsvoordelen van magnesium.
(NaturalNews) Verkeerde voedingsgewoonten, medicijnen, en uitgeputte bodems zijn de meest voorkomende oorzaken waarom veel mensen een tekort hebben aan magnesium, een noodzakelijke voedingsstof voor de goede werking van vrijwel alle systemen van het lichaam. Het goede nieuws is echter dat de integratie van meer magnesium in uw dieet niet moeilijk is en positief effect heeft op je algehele gezondheid.
Het blijkt dat magnesiumtekort allerlei chronische gezondheidsproblemen veroorzaakt die, als ze niet worden aangepakt, uiteindelijk leiden tot ernstiger problemen. Daarom is het belangrijk om voldoende magnesiumrijke voedingsmiddelen te eten en regelmatig hoge kwaliteit magnesium supplementen te nemen voor een optimale gezondheid. Hier zijn zes voorbeelden waarom magnesium uw gezondheid kan verbeteren:
Omdat magnesium nodig is voor een goede vertering kan aanvulling helpen 1) tot het verlichten van gastro-intestinaal ongemak en ziekte. Magnesium werkt als een co-enzym in het spijsverteringskanaal, wat betekent dat het voedsel helpt afbreken en voedingsstoffen assimileert in het lichaam. Magnesium helpt ook bij de productie van zoutzuur in de maag en leidt tot de productie van gezonde gal in de lever.
Magnesium, het vierde meest voorkomende mineraal in het lichaam, wordt gebruikt als onderdeel van de meer dan 300 essentiële metabolische reacties, waarvan er één betrekking nheeft op 2) het reguleren van gezonde bloedsuikerspiegel. Een tekort aan magnesium is direct gekoppeld aan het veroorzaken van insulineresistentie, wat op zijn beurt kan leiden tot diabetes en andere chronische aandoeningen.
Magnesium is ook nodig voor 3) een gezond hart omdat het mineraal helpt in het transporteren van kalium, calcium en andere voedingsionen naar de celmembranen. Volgens een studie uit 2006 gepubliceerd in het tijdschrift Modern Nutrition in Health and Disease, helpen deze voedingsstoffen bij het bevorderen van gezonde zenuwimpulsen, spiercontractie en het normale hartritme.
In de media wordt voortdurend bericht over het belang van calcium voor het behoud van gezonde botten, maar een veel belangrijker mineraal voor 4) het voeden van gezonde botten is magnesium. In feite is ongeveer de helft van de magnesium in ons lichaam opgeslagen in onze botten en magnesium fungeert ook als een co-factor met zowel calcium en vitamine D voor het behouden en versterken de botstructuur.
Door zijn sterk eliminatiepotentieel, wordt magnesium beschouwd als een 5) krachtige ontgifter, vooral omdat je lichaam "meester antioxidant" glutathion, magnesium nodig heeft om goed te functioneren. De opname door het lichaam van zware metalen, milieuchemicaliën, pesticiden en herbiciden, en diverse andere giftige stoffen wordt sterk afgeremd wanneer voldoende magnesium in het lichaam aanwezig is.
Kanker is dramatisch gestegen in de afgelopen eeuw en zal naar verwachting bijna verdubbelen in de komende decennia. Maar het behoud van gezonde magnesiumniveaus in uw lichaam kan 6) uw risico op het ontwikkelen van kanker sterk verminderen. Uit een studie onlangs gepubliceerd in het American Journal of Clinical Nutrition blijkt dat voor elke 100-milligram (mg) verhoging van magnesium, het risico op de ontwikkeling van colorectale kanker daalt met ongeveer 13 procent.
Een aantal van de beste bronnen van natuurlijke magnesium zijn chlorofyl, zeewier, rauwe cacao, koriander blad, gedroogde pompoenpitten, en amandel boter. Het Linus Pauling Institute aan de Oregon State University (OSU) heeft een nuttige lijst op haar website gezet van voedingsmiddelen met een hoog gehalte aan natuurlijke magnesium: http://lpi.oregonstate.edu/infocenter/minerals/magnesium/
Je kunt ook aanvullen met een hoogwaardige magnesiumsupplement zoals magnesiumoxide, magnesium aminozuur chelaat, magnesium orotaat, magnesium chloride, magnesium lactaat, magnesiumsulfaat, magnesiumcarbonaat, magnesiumglycinaat, magnesium malaat en magnesium taurate.
Vertaald naar: "Six amazing benefits of magnesium - and some great ways to get more of it" Tuesday, February, 2013 by: Jonathan Benson, Staff writer Natural News.
P.S. Volgens de lijst gepubliceerd door het Linus Pauling Institute http://lpi.oregonstate.edu/infocenter/minerals/magnesium/ zijn vooral havervlokken, bruine rijst en spinazie goede bronnen van magnesium. Onder de noten is de paranoot de koploper (zie bijlage)
Light frisdranken verhogen het risico op diabetes.
(NaturalNews) Frisdranken hebben de reputatie van de slechtste drankjes voor onze gezondheid. Deze dranken bevatten veel suiker waardoor bij frequente consumptie de kans op diabetes mellitus, één van de meest gevreesde ziekten van onze tijd, sterk verhoogt. Hierdoor schakelen de mensen over op dieetdrankjes. Maar studies tonen aan dat het vervangen van gewone frisdrank door hun dieet variant niet noodzakelijkerwijs het risico op diabetes verlaagt. In feite is het tegenovergestelde waar. Geeft light frisdrank een groter risico op diabetes?
Van suiker, een essentieel ingrediënt voor veel fysiologische processen, is bekend dat het ook veel negatieve effecten op het lichaam heeft wanneer er teveel van gebruikt wordt. Met de moderne eetgewoonten en de opkomst van verwerkte levensmiddelen zijn mensen niet op de hooge van de hoeveelheid suiker die zij innemen langs die voeding. De toename van de suikerconsumptie is recht evenredig met de snelheid van obesitas. Daarnaast kan het bijdragen tot het ontstaan en de verslechtering van bepaalde aandoeningen zoals diabetes.
Door bewustwording van deze gezondheidsproblemen zijn dieet varianten van frisdrank, die gebruik maken van kunstmatige zoetstoffen zoals aspartaam, steeds populairder geworden in de rekken van de supermarkten en in familiediëten. Ze zijn erg populair want ... zonder suiker en dus ook geen calorieën. De creatie van deze dranken brachten mensen die een afvaldieet volgden en/of anderen die lijdden aan diabetes aan het dansen van vreugde. Maar als wij recente studies in acht nemen moeten de mensen twee keer nadenken voordat zij grijpen naar die light frisdranken.
Dat lijkt een merkwaardige vaststelling te zijn maar verschillende studies uitgevoerd door gerenommeerde onderzoekers tonen aan dat mensen die "light" frisdrank drinken daadwerkelijk hun risico op type II diabetes zien toenemen. De kansen voor het krijgen van diabetes is bij dieet drinkers zelfs hoger dan bij degenen die gewone frisdrank drinken. Nog verontrustender is dat er een verslaving ontstaat aan deze dranken. Volgens studies, drinken mensen die regelmatig light frisdrank consumeren twee keer zoveel in vergelijking met degenen die regelmatig gewone frisdrank of vruchtensap drinken.
Wat zijn de redenen achter deze verrassende statistiek? Studies hebben aangetoond dat degenen die producten consumeren met kunstmatige zoetstoffen zoals aspartaam een hogere affiniteit hebben voor suiker. Dat wil zeggen, degenen die worden blootgesteld aan hogere hoeveelheden aspartaam eigenlijk verlangen naar meer suikerhoudende producten, wat leidt tot eetbuien die verder het risico op diabetes kunnen verhogen en andere gezondheidsproblemen kunnen inluiden.
Last but not least, ook al bevat aspartaam geen suiker heeft het toch een aantal fysiologische effecten vergelijkbaar met suiker, waardoor de bloedsuikerspiegel en uiteindelijk het insulineniveau ontspoort. Het is deze plotselinge toename in de productie van insuline die leidt tot desensibilisatie, het belangrijkste symptoom van Type II diabetes.
En terwijl het risico op type II diabetes bij frekwent gebruik van light frisdrank nog in discussie en in onderzoek is, kan de rol ervan in andere gerelateerde ziekten niet betwist worden. Het heeft een directe rol in de verspreiding van stofwisselingsziektes. Een dergelijk syndroom verhoogt het risico op type II diabetes, hoge bloeddruk, centrale obesitas, en andere vervelende fysiologische en fysieke mankementen.
Er kan worden betoogd dat studies hebben aangetoond dat zolang je een algemeen gezonde levensstijl aanhoudt (eten van gezonde voeding en met consistente lichaamsbeweging, enz.), je de gezondheidsrisico's door te veel consumptie van light frisdrank kunt vermijden. Maar zoals analisten van gelijk welke studie weten is dat statistieken niet liegen. Als je geen Type II diabetes wilt krijgen(of andere gezondheidsproblemen), is het beter light frisdranken te mijden en niet met het lot te spelen.
Vertaald naar: "The truth about diet soda and diabetes: Diet soda increases the risk of diabetes" Tuesday, february 19, 2013 by Sandeep Godiyal, Natual News.
Niet alleen kinderen worden geschaad door de vaccinatiehype. Lees het artikel over de woede van mensen die een verplichte inenting moesten ondergaan en er schade hebben aan over gehouden op de URL die je hieronder in bijlage kunt aanklikken.
Verder nog de mislukte stunt van Piers Morgan die zich zich live op TV liet vaccineren ... en ziek werd.