Romenu is een blog over gedichten, literatuur en kunst Maar Romenu is ook een professionele freelance vertaler Du-Ne en Ne-Du http://www.roumen-vertalingen.nl/
Georg Trakl werd op 3 februari 1887 in het conducteurshuis aan de Waagplatz 2 in Salzburg geboren. Zijn vader, Tobias Trakl, was een handelaar in ijzerwaren en zijn moeder, die ook psychische problemen had, was Maria Catharina Trakl, (meisjesnaam Halik). Voorts had hij nog drie broers en drie zussen. Margarethe (doorgaans Grethe genoemd) stond hem het naast, zelfs zodanig dat sommigen een incestueuze verhouding vermoeden. Zijn jeugd bracht hij door in Salzburg. Vervolgens bezocht hij van 1897 tot 1905 het humanistische gymnasium. Om toch een academische opleiding te kunnen volgen, werkte hij tot 1908 in de praktijk bij een apotheker. Sommigen vermoedden dat hij dit vooral deed om zichzelf opiaten te kunnen verschaffen. Bij het uitbreken van WO I werd Trakl als medicus naar het front in Galicië (heden ten dage in Oekraïne en Polen) gestuurd. Zijn gemoedsschommelingen leidden tot geregelde uitbraken van depressie, die verergerd werden door de afschuw die hij voelde voor de verzorging van de ernstig verwonde soldaten. De spanning en druk dreven hem ertoe een suïcidepoging te ondernemen, welke zijn kameraden nochtans verhinderden. Hij werd in een militair ziekenhuis opgenomen in Kraków, alwaar hij onder strikt toezicht geplaatst werd.Trakl verzonk daar in nog zwaardere depressies en schreef Ficker om advies. Ficker overtuigde hem ervan dat hij contact moest opnemen met Wittgenstein, die inderdaad op weg ging na Trakls bericht te hebben ontvangen. Op 4 november 1914, drie dagen voordat Wittgenstein aan zou komen, overleed hij echter aan een overdosis cocaïne
Paul Celan
Paul Celan werd onder de naam Paul Antschel op 23 november 1920 geboren in Czernowitz, toentertijd de hoofdstad van de Roemeense Boekovina, nu behorend bij de Oekraïne. Paul Celans ouders waren Duitssprekende joden die hun zoon joods opvoedden en hem naar Duitse christelijke scholen stuurden. In 1942 werden Celans ouders door de Duitse bezetter naar een werkkamp gedeporteerd en daar vermoord. Hijzelf wist aanvankelijk onder te duiken, maar moest vanaf juli 1942 in een werkkamp dwangarbeid verrichten. Celan overleefde de oorlog. Via Boekarest en Wenen vestigde Celan zich in 1948 in Parijs. Daar was hij werkzaam als dichter, vertaler en doceerde hij aan de prestigieuze Ecole Normale Supérieure. Vermoedelijk op 20 april 1970 beëindigde hij zijn leven zelf door in de Seine te springen.
Gerard Reve
Gerard Reve over: Medearbeiders ”God is in de mensen, de dieren, de planten en alle dingen - in de schepping, die verlost moet worden of waaruit God verlost moet worden, door onze arbeid, aangezien wij medearbeiders van God zijn.” Openbaring ”Tja, waar berust elk godsbegrip op, elke vorm van religie? Op een openbaring, dat wil zeggen op een psychische ervaring van zulk een dwingende en onverbiddelijke kracht, dat de betrokkene het gevoel heeft, niet dat hij een gedachte of een visioen heeft, maar dat een gedachte gedachte of visioen hem bezit en overweldigt.”
Simon Vestdijk
Simon Vestdijk (Harlingen, 17 oktober 1898 – Utrecht, 23 maart 1971) was een Nederlands romancier, dichter, essayist en vertaler. Zijn jeugd te Harlingen en Leeuwarden beschreef hij later in de Anton Wachter-cyclus. Van jongs af aan logeerde hij regelmatig bij zijn grootouders in Amsterdam, waar hij zich in 1917 aan de Universiteit van Amsterdam inschrijft als student in de medicijnen. Tijdens zijn studie die van 1917 tot 1927 duurde, leerde hij Jan Slauerhoff kennen.Tot 1932 is hij als arts in praktijken door heel Nederland werkzaam. In 1932 volgt zijn officiële schrijversdebuut met de uitgave van de bundel Verzen in De Vrije Bladen. Doorslaggevend voor Vestdijks uiteindelijke keuze voor de literatuur is zijn ontmoeting in 1932 met Eddy Du Perron en Menno ter Braak. Deze ontmoeting had tot resultaat dat hij redactielid werd van het tijdschrift Forum Kort daarop, in 1933, wordt zijn eerste novelle, De oubliette, uitgegeven. In hetzelfde jaar schrijft hij Kind tussen vier vrouwen, dat, eerst geweigerd door de uitgever, later de basis zal vormen voor de eerste drie delen van de Anton Wachter-romans. In 1951 ontvangt Vestdijk de P.C. Hooftprijs voor zijn in 1947 verschenen roman De vuuraanbidders. In 1957 wordt hij voor het eerst door het PEN-centrum voor Nederland voorgedragen voor de Nobelprijs voor de Literatuur, die hij echter nooit zal krijgen. Op 20 maart 1971 wordt hem de Prijs der Nederlandse Letteren toegekend, maar voor hij deze kan ontvangen overlijdt hij op 23 maart te Utrecht op 72-jarige leeftijd. Vestdijk was auteur van ca. 200 boeken. Vanwege deze enorme productie noemde de dichter Adriaan Roland Holst hem 'de man die sneller schrijft dan God kan lezen'. Andere belangrijke boeken van Simon Vestdijk zijn: "Kind van stad en land" (1936), "Meneer Visser's hellevaart" (1936), "Ierse nachten" (1946), "De toekomst de religie" (1947), "Pastorale 1943" (1948), "De koperen tuin" (1950), "Ivoren wachters" (1951), "Essays in duodecimo" (1952) en "Het genadeschot" (1964).
K.P. Kavafis K.P. Kavafis werd als kind van Griekse ouders, afkomstig uit Konstantinopel, geboren in 1863 in Alexandrië (tot vandaag een Griekse enclave) waar hij ook het grootste deel van zijn leven woonde en werkte. Twee jaar na de dood van zijn vader verhuist het gezin in 1872 naar Engeland om na een verblijf van vijf jaar naar Alexandrië terug te keren. Vanwege ongeregeldheden in Egypte vlucht het gezin in 1882 naar Konstantinopel, om na drie jaar opnieuw naar Alexandrië terug te gaan. In de jaren die volgen maakt Kavafis reizen naar Parijs, Londen en in 1901 zijn eerste reis naar Griekenland, in latere jaren gevolgd door nog enkele bezoeken. Op de dag van zijn zeventigste verjaardag, in 1933 sterft Kavafis in Alexandrië. De roem kwam voor Kavafis pas na zijn dood, dus postuum. Deels is dat toe te schrijven aan zijn eigen handelswijze. Hij was uiterst terughoudend met de publicatie van zijn gedichten, liet af en toe een enkel gedicht afdrukken in een literair tijdschrift, gaf in eigen beheer enkele bundels met een stuk of twintig gedichten uit en het merendeel van zijn poëzie schonk hij op losse bladen aan zijn beste vrienden.
Thomas Mann
Thomas Mann, de jongere broer van Heinrich Mann, werd geboren op 6 juni 1875 in Lübeck. Hij was de tweede zoon van de graankoopman Thomas Johann Heinrich Mann welke later één van de senatoren van Lübreck werd. Zijn moeder Julia (geboren da Silva-Bruhns) was Duits-Braziliaans van Portugees Kreoolse afkomst. In 1894 debuteerde Thomas Mann met de novelle "Gefallen". Toen Thomas Mann met 21 jaar eindelijk volwassen was en hem dus geld van zijn vaders erfenis toestond - hij kreeg ongeveer 160 tot 180 goldmark per jaar - besloot hij dat hij genoeg had van al die scholen en instituties en werd onafhankelijk schrijver. Kenmerkend voor zijn stijl zijn de ironie, de fenomenale taalbeheersing en de minutieuze detailschildering. Manns reputatie in Duitsland was sterk wisselend. Met zijn eerste roman, Buddenbrooks (1901), had hij een enorm succes, maar door zijn sceptische houding tegenover Duitsland na de Eerste Wereldoorlog veranderde dit volledig. Stelde hij zich tot aan de jaren twintig apolitiek op (Betrachtungen eines Unpolitischen, 1918), meer en meer raakte hij bij het Politiek gebeuren betrokken. Zijn afkeer van het nationaal socialisme groeide, zijn waarschuwingen werden veelvuldiger en heftiger. In 1944 accepteerde hij het Amerikaanse staatsburgerschap. Tussen 1943 en 1947 schreef Mann Doktor Faustus (zie Faust), de roman van de 'Duitse ziel' in de gecamoufleerd geschilderde omstandigheden van de 20ste eeuw. In 1947 bezocht hij voor het eerst sinds de Oorlog Europa, twee jaar later pas Duitsland. In 1952 vertrok hij naar Zwitserland. Op 12 augustus 1955 stierf hij in Zürich. Twintig jaar na zijn dood, in aug. 1975, is zijn literaire nalatenschap geopend: dagboekaantekeningen van 15 maart 1933 tot 29 juli 1955, alsmede notities uit de jaren 1918 tot en met 1921.Belangrijke werken zijn: Der Zauberberg, Der Tod in Venedig, Dokter Faustus , Joseph und seine Brüder en Die Bekenntnisse des Hochstaplers Felix Krull.
Rainer Maria Rilke
Rilke werd op 4 december 1875 geboren in Praag. Hij had al naam gemaakt als dichter met zijn bundels Das Stundenbuch en Das Buch der Bilder, toen hij de literaire wereld versteld deed staan en wereldfaam verwierf met de publicatie van zijn twee delen Neue Gedichte in 1907 en 1908. Hij verzamelde daarin het beste werk uit een van zijn vruchtbaarste periodes, die hij grotendeels doorbracht in Parijs. Rilke was daar diep onder de indruk gekomen van Rodin, bij wie hij een tijdlang in dienst was als particulier secretaris. Rodin, zei hij later, had hem leren kijken. Dit kijken kwam neer op intense concentratie, om het mysterie te kunnen zien ‘achter de schijnbare werkelijkheid'. Latere en rijpere werken als Duineser Elegien (1912-1923) en het ronduit schitterende Die Sonette an Orfeus (1924) illustreren Rilkes metafysische visie op het onzegbare, dat haar verwoording vindt in een hermetische muzikale taal. Op 29 december 1926 overlijdt Rilke in het sanatorium in Val-Mont aan de gevolgen van leukemie. Enkele dagen later wordt hij, overeenkomstig zijn wens, begraven op het kerkhof van Raron.
* * * * * * * * * * * * * * * *
Romenu
Over literatuur, gedichten, kunst en cultuur
19-11-2017
Am fünfundzwanzigsten Sonntage nach Pfingsten (Annette von Droste-Hülshoff)
De opwekking van de dochter van Jaïrus door Ilja Repin, 1871
Am fünfundzwanzigsten Sonntage nach Pfingsten Evang.: Von des Obristen Töchterlein
Weck' auf, was schläft; streck' aus die Hand, Du Retter Gott! Betäubung liegt Auf meinem Geist, ein bleiern Band. Er ist nicht tot, nur schlafbesiegt, Nur taumelnd trunken, ein Helot, Der knirschend schlang in Sklavennot Den Wein, so der Tyrann ihm bot: So nieder liegt in mir, was da vom Rechten.
Ja, in den schwersten Stunden doch Blieb ein Bewußtsein mir, daß tief Wie in des Herzens Keller noch Verborgen mir, ein Erbteil, schlief, Gleich warmer Quelle, die hinab Versickert in der Höhle Grab Und droben läßt den Herrscherstab, Frost, Sturm und Schnee, um ihr Besitztum fechten.
Und der Tyrann, so niederhält Mein bestes und mein einz'ges Gut, Nicht Trägheit ist's noch Lust der Welt; Es ist der kalt gebrochne Mut, O, wie ich tausendmal gesagt, Verstandes Fluch, der trotzig ragt Und scharf an meinem Glauben nagt: Weh', ein Geschenk, verfallen bösen Mächten!
Zu einer Zeit, schwarz wie die Nacht, Zu einer Zeit, die ich erlebt, Da war ich um mein Heil gebracht, Wie dürres Blatt am Zweige bebt. Trostlos und ohne Hoffnung war Unglaube wie die Sonne klar; Mein Leben hing an einem Haar: O, solche Stunde gönn' ich nicht den Schlechten!
Soll ich es sagen, daß die Not Gesteigert ward durch Menschenmüh? Nicht weiß ich, was dem Staub gebot; Doch unglückselig sah ich sie, Auflachend nur in Krampfes Spott, Frech, doch vernichtet, ohne Gott, Unsel'ge, aber arme Rott', Um das verzweifelnd, was sie möchten ächten.
Schwach hieß, wer ohne Zucken nicht Ins Auge der Vernichtung sah; Doch in dem Blicke lag Gericht, Dem Lächeln Todesschauer nah. Warum man nicht in Ruh mich ließ, Im Freundschaftsmantel überdies, Als ob der Arzt das Messer stieß? Ich weiß es nicht, doch will ich drum nicht rechten.
So höret denn, was mich geschützt Vor gänzlichem Verlorengehn: Daß ich Unglauben nicht benützt, Des Frevels Banner zu erhöhn; Und der Entschluß gewann den Raum, Ob mir gefällt des Lebens Baum, Zu lieben meines Gottes Traum Und auch dem Toten Kränze noch zu flechten.
Unglaub' ist Sünde; aber mehr: Sünd' ist Unglaube; sie allein Mag aller Zweifel frost'gem Heer Der stärkste Bundesgenosse sein. O, wär' ich tugendhaft, dann ließ Nicht einsam mich die Finsternis; Fällt doch ein Strahl in mein Verlies Weil ich nicht gänzlich zugesellt den Schlechten!
Ein Kleinod hab' ich mir gehegt, Da mein Bewußtsein, ob befleckt, Doch nicht in Schnee und Eis gelegt Und nicht in Lava sich gestreckt. Ach, Odem noch die Liebe hat, Die Hoffnung treibt ein grünes Blatt, Und auch der Glaube todesmatt Faltet die Hände, ob sie Segen brächten.
O reiche, Gnäd'ger, deine Hand, Wie du dem Mägdlein sie gereicht! Zerreiß der dumpfen Träume Band, So mächtig mir und dir so leicht! Ja, mag dein Odem drüber wehn, Ein Strahl aus deinem Auge gehn: Dann ist wohl da, was auferstehn Und was fortan in deiner Schar mag fechten.
Annette von Droste-Hülshoff (10 januari 1797 – 24 mei 1848) Burg Hüllshoff, het geboortehuis van de dichteres tijdens het jaarlijkse Winterträume-festival
Scott Cairns, Sharon Olds, Mark Harris, Karel van den Oever, Christoph Wilhelm Aigner
De Amerikaanse dichter, librettist en essayist Scott Cairnswerd geboren op 19 november 1954 in Tacoma, Washington. Zie ook alle tags voor Scott Cairns op dit blog.
Adventures in New Testament Greek: Nous
You could almost think the word synonymous with mind, given our so far narrow history, and the excessive esteem
in which we have been led to hold what is, in this case, our rightly designated nervous systems. Little wonder then
that some presume the mind itself both part and parcel of the person, the very seat of soul and, lately, crucible for a host
of chemical incentives—combinations of which can pretty much answer for most of our habits and for our affections.
When even the handy lexicon cannot quite place the nous as anything beyond one rustic ancestor of reason, you might
be satisfied to trouble the odd term no further—and so would fail to find your way to it, most fruitful faculty
untried. Dormant in its roaring cave, the heart’s intellective aptitude grows dim, unless you find a way to wake it. So,
let’s try something, even now. Even as you tend these lines, attend for a moment to your breath as you draw it in: regard
the breath’s cool descent, a stream from mouth to throat to the furnace of the heart. Observe that queer, cool confluence of breath
and blood, and do your thinking there.
Draw Near
προσέλθετε
For near is where you’ll meet what you have wandered far to find. And near is where you’ll very likely see how far the near obtains. In the dark katholikon the lighted candles lent their gold to give the eye a more than common sense of what lay flickering just beyond the ken, and lent the mind a likely swoon just shy of apprehension. It was then that time’s neat artifice fell in and made for us a figure for when time would slip free altogether. I have no sense of what this means to you, so little sense of what to make of it myself, save one lit glimpse of how we live and move, a more expansive sense in Whom.
In the taxi alone, home from the airport, I could not believe you were gone. My palm kept creeping over the smooth plastic to find your strong meaty little hand and squeeze it, find your narrow thigh in the noble ribbing of the corduroy, straight and regular as anything in nature, to find the slack cool cheek of a child in the heat of a summer morning— nothing, nothing, waves of bawling hitting me in hot flashes like some change of life, some boiling wave rising in me toward your body, toward where it should have been on the seat, your brow curved like a cereal bowl, your eyes dark with massed crystals like the magnified scales of a butterfly's wing, the delicate feelers of your limp hair, floods of blood rising in my face as I tried to reassemble the hot gritty molecules in the car, to make you appear like a holograph on the back seat, pull you out of nothing as I once did—but you were really gone, the cab glossy as a slit caul out of which you had slipped, the air glittering electric with escape as it does in the room at a birth.
Beyond Harm
A week after my father died, suddenly I understood his fondness for me was safe—nothing could touch it. In that last year, his face sometimes brightened when I entered the room, and his wife said that once when he was half asleep he smiled when she said my name. He respected my spunk—when they had tied me to the chair, that time, they were tying up someone he respected, and when he did not speak for weeks I was one of the beings to whom he was not speaking, someone with a place in his life. The last week he even said it, once, by mistake. I walked into his room and said "How are you," and he said, "I love you too." From then on, I had that word to lose. Right up to the last day, I could make some mistake, offend him, and with one of his old mouths of disgust he could re-skew my life. I did not think of it much, I was busy wiping his face and holding his cup and touching his shoulder. But then, a while after he died, I suddenly thought, with amazement, he will always love me now, and I laughed—he was dead, dead!
Sharon Olds (San Francisco, 19 november 1942)
De Amerikaanse schrijver en literaire biograaf Mark Harris (eig. Mark Harris Finklestein) werd geboren op 19 november 1922 in Mount Vernon, New York. Zie ook alle tags voor Mike Harrisop dit blog.
Uit: Bang the Drum Slowly
"No doubt you have got a roomie for company," said I. "Oh yes," said she, "but she is on a flight to Mexico City," and she yawned, and I started telling myself it was insane to go on in a snowstorm, besides which what could I do when I got there and how much more sense it would make to get there in the morning fresh as a daisy, and on and on. But then I said to myself, "Henry, what a louse you are with a wife 3 months pregnant that you kissed goodby not 7 hours ago!" "I have got to make a couple phone calls," I said. I called Goose Williams. I could not of sold Goose anything, and I knew it, but if I didn't at least try I wouldn't of had the nerve to list the trip deductible. He used to hate me. His wife said he went out for a loaf of bread Sunday and was never seen since. "I do not know which is worse," she said, "having Harold home or having him away." "I wish to speak to him concerning insurance matters," I said. "Harold already cashed in all his insurance," she said. "He should not of done that," said I. "Harold should not of done a lot of things," she said, "and a lot more things he should of done he never quite tended to. Tell me, Henry," she said, "is Harold at the end of the trail?" I could not get used to her calling him "Harold." "Goose?" said I. "At the end of the trail? That is the most ridiculous thing I ever heard of." "Tell me the truth," she said. "He is at the end of the trail. He has not got as much as one full season left in him. He has got only his wife and his debts and his children, and all of them a pain and a burden to him," and I held the telephone away from my ear and looked out through the glass at the stewardess. She was twisted around on the stool, studying the seams of her stockings. "He will be 35 come August," she said. The stewardess twisted her body first one way and then the other, and I said to myself, "It is true that you have got a wife back home, but it is also true that you only live once, and furthermore she practically as much as invited you up." "I wish you was Harold," she said, "and Harold was you. How old are you, Henry?" I do not even think I answered. She begun crying a little, and I easied the phone back on the hook and slid the door open and started out. But right away I got these further pictures of Holly back home worrying about me and probably following me on the clock and no doubt picturing me rushing in one plane and out the other, and I quick closed the door again and called Joe Jaros and spoke to his wife.”
Mark Harris (19 november 1922 - 30 mei 2007) Scene uit een theateropvoering in Arlington, Virginia, 2014
De trein rolt op de zwarte bol der aarde o, angst-versnelling van mijn hartstocht in de afgrond naar God. De gloeiende veeg van mijn vinger, fosforisch op de blauwe glaswand van een nacht; het grauw geraas van een levenslot aan de duistere bocht van een dennenbos waar God mij wacht. O, gij daverend hart der machien, en uw God-verloren vlucht, O, gij kreunende jacht van wiel na wiel, gij, gij, wroegende zucht die uit de schoorsteen viel; en de lange, angstige glijding der sporen die achter de aarde reeds het gerucht van de verre trein doen horen. De nacht-trein die gilt en loeit. Maar, de nacht-trein gloeit: traan van Laurentius in augustus-nacht, glimworm in een ver veld, goud-meteoor die onder de blauwe nacht-boog snelt. De nacht-trein zit vol mensen die dromen, waken, denken, wensen en vooral met pijn iets verwachten: zij rijden dagen, weken, nachten op de brandzwarte bol der aarde. - Is God nog ver? - zo denkt een somber man die uit het raampje staarde naar maan en ster.
Karel van den Oever (19 november 1879 – 6 oktober 1926) Cover
„Mehlschwalben häckseln und schneiden die goldfädig blaue Morgenluft. Scharen von Pappelsamen steigen auf vom Fluss, ziehen über die Dächer und fahren dann durcheinander wie leichtes Schneegestöber bei Sonne. Der bewaldete Hügel mit Sonnenkorona, gelbsprühende Baumkronen.
In einem großartigen Gewitter auf dem Hügel angekommen; riesige bleiche Risse durch dunkle Fladen, und ein Brummen von himmelhohen Bären. Regen, ungestümer Regen, scharfer Regen, darin die Mauersegler im Kreis flatterten, von Donnern umgerührt.
Dicker sumpfiger Nebel, darin Regen fließt. Während der Nacht einer Nachtigall zugehört, ein ungeübter Gesang ohne die großen Triller, war ein Naturtalent ohne Ausbildung. Dieser schwellende Regen, kalt und hart, in den Rinnen röchelt es, Regenrinnen aus Aluminium machen mehr Geräusche. Noch immer Nebel, darin Regenkompositionen mit erregt rufender Goldammer auf dem Leitungsdraht. Seit zweieinhalb Tagen nun Nebel, fett und unlöslich; dass da draußen was lebt ist nur durch Vogelstimmen angedeutet. Das Tal eingefettet, dick bestrichen, hier oben ist es nun hell mit schrundigen Wolken auf Laschblau“.
Christoph Wilhelm Aigner (Wels, 18 november 1954) Wels
Alan Tate, Anna Seghers, Elise Bürger, Girolamo de Rada, Veronika Aydin
De Amerikaanse dichter Alan Tatewerd geboren op 19 november 1899 in de buurt van Winchester, Kentucky. Zie ook alle tags voor Alan Tate op dit blog.
Winter Mask To the memory of W. B. Yeats
IV I supposed two scenes of hell, Two human bestiaries, Might uncommonly well Convey the doom I thought; But lest the horror freeze The gentler estimation I go to the sylvan door Where nature has been bought In rational proration As a thing worth living for.
V Should the buyer have been beware? It is an uneven trade For man has wet his hair Under the winter weather With only fog for shade: His mouth a bracketed hole Picked by the crows that bore Nature to their hanged brother, Who rattles against the bole The thing that he lived for.
VI I asked the master Yeats Whose great style could not tell Why it is man hates His own salvati6n, Prefers the way to hell, And finds his last safety In the self-made curse that bore Him towards damnation: The drowned undrowned by the se The sea worth living for.
Allen Tate (19 november 1899 – 9 februari 1979) Cover
„Bismarck liess seine inneren Grenzpfähle ziehen, nicht um das Land herum, sondern quer durch, dass die Preussen ein Stück ins Schlepptau bekamen. Denn die Bewohner waren zwar nicht gerade rebellisch, sie waren nur allzu gleichgültig wie Leute, die allerhand erlebt haben und noch erleben werden. War es wirklich die Schlacht von Verdun, die die Schulbuben hörten, wenn sie sich hinter Zahlbach auf die Erde legten, oder nur das fortwährende Zittern der Erde unter den Eisenbahnzügen und Märschen der Armeen? Manche von diesen Buben standen später vor den Gerichten. Manche, weil sie sich mit den Soldaten der Okkupationsarmee verbrüdert, manche, weil sie ihnen unter die Schienen Lunten gelegt hatten. Auf dem Gerichtsgebäude wehten die Fahnen der Interalliierten Kommission. Dass man die Fahnen eingeholt hat und gegen die schwarz-rot-goldene vertauscht, die das Reich damals noch hatte, da ist noch längst keine zehn Jahre her. Selbst die Kinder haben sich neulich daran erinnert, als das hundertvierundvierzigste Infanterieregiment zum ersten Mal wieder mit klingendem Spiel über die Brücke zog. War das abends ein Feuerwerk! Ernst konnte es hier oben sehen. Brennende, johlende Stadt hinter dem Fluss! Tausende Hakenkreuzelchen, die sich im Wasser kringelten! Wie die Flämmchen darüberhexten! Als der Strom morgens hinter der Eisenbahnbrücke die Stadt zurückliess, war sein stilles bläuliches Grau doch unvermischt. Wieviele Feldzeichen hat er schon durchgespült, wieviele Fahnen. Ernst pfeift seinem Hündchen, das ihm das Halstuch zwischen den Zähnen bringt. Jetzt sind wir hier. Was jetzt geschieht, geschieht uns. (…)
"Fritz, jetzt kriegst du ja", sagte sie, "deine Jacke wieder." "Hoffentlich", sagte der Junge. "Wenn man sie nur nicht sehr zugerichtet hat", sagte das Mädchen. "Weisst du, der Alwig, der ihn zuletzt gepackt hat, das ist ein Roher." Gestern abend hatte man in den Dörfern von nichts anderem gesprochen als von dem Flüchtling, den man in Alwigs Hof gestellt hatte ... Als man das Lager Westhofen vor mehr als drei Jahren eröffnete, als man Baracken und Mauern baute, Stacheldrähte zog und Posten aufstellte, als dann die erste Kolonne von Häftlingen unter Gelächter und Fusstritten durchgezogen kam, woran sich damals schon Alwigs beteiligten und Alwig ähnliche Burschen, als man nachts Schreie hörte und ein Gejohle und zwei-, dreimal Schüsse, da war es allen beklommen zu Mute. Man hatte sich bekreuzigt vor solcher Nachbarschaft. Mancher, den sein Arbeitsweg weit herumführte, hatte auch bald die Sträflinge unter Bewachung auf Aussenarbeit gesehen.“
Traurig schleichen meine Tage Nur die Nacht hört meine Klage Wenn die Heimchen zirpend ziehn, Wenn des Schlafes Zauber fliehn, Wenn im Thurm die finstern Eulen, Wilde Grabgesänge heulen, Wein' ich, meines Jammers Zähren Kann nicht Trost, nicht Hoffnung wehren. Lebensfreuden fliehn vorüber Immer wenn die Seele trüber,
Und in der Erinn'rung Tiefen Wo betäubt die Schmerzen schliefen Leben noch die nimmersatten Alten, nebelgrauen Schatten, Nagen, bis das Herz will brechen, An dem Hoffen sich zu rächen!
Alles ist fiür mich verloren! Mein Verderben ist beschworen; Niemand will dies Herz erkennen, Ach! müßt ich in Flammen brennen, Nicht so grausam würd' ich leiden! Leicht möcht' ich das Leben meiden, Aber diese Todesqualen Lindern keiner Hoffnung Strahlen.
Hab ich darum froh gesungen, Darum mich empor geschwungen, Zu der Dichtkunst lichten Höhn, Mich so ganz zerstört zu sehn! Was mich einst so hoch entzükket, Hat mich in ein Nez verstrikket, In ein Nez, das Furien ziehn, Dem ich nimmer kann entfliehn!
Jugend blüht' auf meinen Wangen, Seeligkeit war mein Verlangen, O wie hab' ich mich betrogen, Nie war mir das Glück gewogen, Ach! des Leidens bittre Schaale Leer ich schon zum zweitenmale' Tod! nur du bist mir willkommen; Nimm mich auf ins Land der Frommen!
Elise Bürger (19 november 1769 - 24 november 1833) Stuttgart, markt en raadhuis op een oude ansichtkaart
Die Erde hatte die Eichen verwandelt, Frisches Wasser im Meer Bläute im Tageslicht; Aber die Taube von Anakreon Lebte noch in altem Tempe. Eines Tages flog sie weg, um in den Bergen zu trinken, und kehrte nicht wie gewohnt zurück. Sie erfror nicht im Schnee, Sie wurde von keinem Pfeil tödlich verwundet, Doch zog sie hinaus, bis sie Zu meinem glückseligen Haus kam. Im Morgengrauen, als Erde und Haus Und Meer wieder erschienen - Welche Freude floß aus meinen Augen - Weckte sie mich, ihre Flügel Streiften gegen die Fensterscheibe. Ich stand auf und schaute hinaus: Reifende Trauben Bedeckten unsere Felder, Blühender Flachs Wehte im Wind Mit einem sanften Lächeln, Und wie die Blumen - der Himmel. Du schautest dich um und vergaßest Alle menschlichen Sorgen. Die Ährenleser sangen Zwischen den Garben. Gerade zurück Von der Fremde war ich, wieder zusammen Mit meinen Schwestern. Meine Mutter Sprach stets nur von mir. Eine Freude erfüllte meinen Körper, Wie die von schönen Mädchen, Die abends im Bett spüren, Wie ihre Brüste Zu schwellen beginnen.
Vertaald door Robert Elsie
Girolamo de Rada (19 november 1814 – 28 februari 1903) Cover
„Mein allererster Freund hieß Klaus. Eine Hexe mit rotem Kopftuch und großer Nase hatte meiner Oma prophezeit, dass es ein Felix sein würde, oder ein Balthasar. Zumindest ein Leopold. Aber es wurde nur ein Klaus. Mein erster Freund wurde er zufällig, ungeplant. Eigentlich wollte ich damals Peter. Ja, ich weiß, ein Peter ist auch kein Leopold. Dennoch! Peter war der Ritter. Klaus war sein Knappe. ‘Klaus, der Käskopp’, sagten wir. Ein halber zumindest, denn seine Mutter kam aus Holland. Holland lag hinter dem Wald. Klaus, Peter und ich - wir wanderten in eine andere Zeit. Im diesigen Licht früher Nebelschwaden taten wir unseren Schwur. „Freundschaft“, raunten wir. Und: „Für immer!” Unsere Turniere hielten wir auf den Rheinwiesen ab oder unter den großen Bäumen der Hetter direkt hinterm Damm. Immer war es Peter, der am schnellsten rennen und am höchsten klettern konnte. Und stundenlang schauten wir ihm zu, wenn er verbotenerweise zum Wasser hinunterstieg und Stein um Stein darauf hüpfen ließ. Klaus baute uns eine Burg. Aus alten Brettern nagelte er eine Bude direkt unter eine der alten Kastanien. Das war der Ort unserer Feste. Im Frühjahr stieg Peter in die noch kahlen Äste und erzählte uns von unserem Reich. „Bis zu den Pappeln reicht es“, rief er zu uns hinunter. „In gerader Reihe stehen sie dort, wie Soldaten, die eine Grenze zu bewachen haben.“
“Op de vraag wat een grootse roman zo groots maakt zijn veel kleine antwoorden gegeven. Een grootse roman wil je telkens weer herlezen. Een grootse roman geeft zichzelf nooit helemaal prijs. Over een grootse roman raak je nooit uitgepraat. En, uit de dossiermappen van de leesbevordering: een grootse roman verrijkt je leven. Het is allemaal even waar als weinigzeggend en afgesleten. En dan nog: ik ken mensen - schrijvers vooral, en ook een bepaald soort criticus - die juist over apert slechte romans nooit uitgepraat raken; de grootse laten ze bij voorkeur onbesproken omdat dan onvermijdelijk hun eigen kleinheid aan het licht komt. En verleidt een grootse roman inderdaad altijd tot herlezen? Achttien jaar geleden las ik Moby Dick. Ja ja, onovertroffen, natuurlijk, natuurlijk - maar nóg een keer lezen, integraal? In vergelijking met Oorlog en vrede wordt Tolstojs novelle De dood van Ivan Iljitsj beschouwd als een wat kleinere prestatie, en niet alleen voor wat betreft omvang. Kan zijn. Ivan Iljitsj heb ik vier of vijf keer gelezen, en ik zal het blijven herlezen. Een secundair kenmerk van de ‘grootse roman, is dat er in de loop van de tijd een onuitputtelijk aantal interpretaties op is losgelaten. Van een afstand lijken grootse romans in dat opzicht soms op hologrammen, op te vullen met de meest spectaculaire en elkaar tegensprekende duidingen. In het voorjaar van 2002 gaven honderd schrijvers, onder wie Milan Kundera, Salman Rushdie, V.S. Naipaul en Nadine Gordimer, antwoord op de vraag wat de beste en grootste roman aller tijden is. Don Quichot van Cervantes kwam met grote meerderheid van stemmen als eerste uit de bus. In Vrij Nederland stond eens een opmerkelijk stuk over de manieren waarop ieder tijdvak zich zijn eigen Don Quichot had toegeëigend. Wij dachten altijd dat Don Quichot een echte picareske is, een schelmenroman die is opgebouwd uit een carrousel van vertellingen en avonturen van twee hartveroverende antihelden, de onfortuinlijke ridder Quichote en zijn trouwe metgezel Sancho Panza. Maar zo eenvoudig is het kennelijk niet. Aan het einde van de zeventiende eeuw gold de waardering voor Don Quichot inderdaad de hilarische enormiteiten, de dwaasheid en de spot. In Engeland mocht het boek gedurende een groot deel van de zeventiende eeuw niet worden verspreid, omdat van alle grappen en grollen in Don Quichot geen moreel zuivere boodschap uitging. Na opheffing van het verbod kregen Britse lezers echter vooral oog voor de ernst achter de satire, de tragedie achter de picareske. Weer later groeide Don Quichot uit tot het beslissende boek voor satirici als Alexander Pope, Henry Fielding en Laurence Sterne.”
Joost Zwagerman (18 november 1963 - 8 september 2015)
Wonderbaarlijk buigt zich over water, zij kent mij niet
het is zomer, de zon schijnt, hommels gonzen, krekels tsjirpen en de wind gaat liggen, uitgelaten, maar voorzichtig, allemaal voor haar
zij ziet zichzelf en denkt dat ik dat ben, ik, ik
zij raakt met haar lippen het water aan
zij wil geen ander zijn, zij houdt van mij.
Lange tijd
Lange tijd gaat het goed, stromen de rivieren vriendelijk naar zee, bloeien de bloemen, dartelen de vlinders, slapen de filosofen in de brede schaduw van het dualisme, geven mensen elkaar gelijk, is het leven zacht en grootmoedig, fluisteren meisjes in een oor:
'Laten we..enzovoort, o laten we altijd...enzovoort...'
Heel lang gaat het goed, onwaarschijnlijk lang gaat het onwaarschijnlijk goed. Het gaat nog altijd goed,
zelfs nu gaat het nog goed en nu.
Een gesprek
'Waar zullen wij afscheid nemen?' 'In de regen.' 'Zullen wij schuilen?' 'Nee!' 'Hoe zullen wij ons voelen?' 'Ziek, vals en verlegen.' 'Wat zullen wij zeggen?' 'Wij zullen het niet weten.' 'Wat zullen wij denken?' 'Was het maar gisteren, morgen of nooit.' 'Zal een van ons gelijk hebben?' 'Geen van ons zal gelijk hebben.' 'Zullen wij elk een andere kant uitgaan?' 'Wij zullen elk een andere kant uitgaan.' 'Zullen wij omkijken?' 'Een van ons zal omkijken. Stilstaan, aarzelen en omkijken.'
Zo spraken zij met elkaar, telkens weer opnieuw. Maar zij vroegen nimmer wie. Wie zou omkijken. Wie.
Graag zou ik me inschrijven voor de cursus puntlassen U weet, ik ben niet geschikt voor puntlassen Ik ben te klein en te magertjes voor puntlassen Toch zou ik me graag willen inschrijven voor de cursus puntlassen
En er zitten ook heus voordelen aan mij Zo kan ik het inschrijfgeld makkelijk betalen Ik bulk zogezegd van de centen Tevens ben ik een geïnteresseerde leerling, het gaat mij puur en alleen om het puntlassen Niemand hoeft mij tijdens de lessen af te trekken Aan sociale contacten geen gebrek
Toch zou ik mij graag inschrijven voor de cursus puntlassen Ik ben namelijk erg begeesterd door het idee van puntlassen Ik kan mij volledig verliezen in het puntlassen U kunt rekenen op mijn ongebreidelde inzet tijden de cursus puntlassen.
Gedicht voor Rafael 'Aartsengel' Mendez
Een koperen instrument bespeelt men Nooit met een brokkelige mond. Dat was les één.
Rafael. Exporteer je Mexicaanse paters en nonnen En predik met je vibratostem de laatste revolutie. Draai met je cornet de kleine revolutie af, Voor generaals die geen naam bezitten.
Ach, Rafael. Schone Rafael. Leer mij toch hoe je met Een zilveren snor verdriet kan hameren. Hoe je professioneel bidden moet En waar de zon voor staat.
God heeft ons al genezen. Rafael.
Wou je ons wat zeggen Rafael? Ga jij over de geest van mijn mensen met Een geslepen metalen tong? Geluid is toch maar lucht die zich dood gooit tegen trommelvlies?
Sorry meneer Mendez, Niemand heeft je taaltje verstaan.
Een goede muzikant verkoopt zijn huis, Huurt een vrouw, huurt zijn kinderen in de stad waar hij slaapt en Heeft geen woord meer over zichzelf te zeggen. Dat was les twee.
Hoeveel appels duurt het voor je er genoeg van hebt gehad, gek genoeg vergeet ik steeds weer wat ik lees, elke avond vertelt een gast in de lounge dezelfde grap aan zijn gezel: het lachen is smakelijk, duurt telkens drie minuten.
Zou ik hardop de lemma's langs moeten gaan en zien of je oplicht bij bepaalde woorden?
We weten het aantal intussen nauwkeurig, de laatste die we samen aten liet een smaak van as en maden na en sindsdien
verslind ik beschrijvingen, voor wie niet geaaid wordt krijgt het werkwoord aaien een haast magische lading.
Als we niet zo moe waren, viel het te proberen: nog één keer elkaar volledig afmatten en dan eindelijk slapen, dromen van appels.
We zullen
Zeker, mijn liefste, ze zullen, maar wij zullen meer, ze zullen zullen, maar met speels gemak zullen we meer
wat ze ook zullen: ze maken geen enkele kans want wij zullen meer, we leven allemaal niet meer dan gemiddeld
tachtig jaar, zij niet en wij niet maar zie maar mijn liefste wat wij uit die zeg veertig jaar nog kunnen peuren terwijl
zij, ach ze zullen maar en zullen, geef ze honderd jaar voor mijn part en nog zullen ze niet meer dan wat ze zelf zullen
alle vogels die hun vleugels uitslaan, tegelijk, niet om te willen vliegen maar uit pure schrik, ze zullen net als wij mijn lief
maar voor het zover is, zullen we, zullen wij, wat we zouden in die hele rij van gezegende jaren die we nog hebben, zullen we.
“Schillings had gezegd: je moet gewoon denken dat je daar alleen staat. Net als op al die andere dagen. Juist. Het zou precies zijn als die talloze andere weken, maanden, jaren, als op die honderden ochtenden dat hij in alle rust aan zijn kleine revolutie had gewerkt. Goed. Het was een gewone doordeweekse dag. Hij en het paard. Anders niets. Hij ademde in en keerde zich weer naar het publiek. Buurvrouw Piehl, zag hij, was gebleven. In een hoekje had ze een tafeltje opgesteld en daarop koffie en lebkuchen uitgestald. Schillings stond bovenop de ijzeren trap en gaf het teken. * Vier jaar eerder, in de zomer van 1900, had Von Osten het paard in Voronezj gekocht. De fokkers van de Khrenov-stoeterij hadden het dier uitbundig geprezen om zijn mooie korte stap, stuwende draf en krachtige knieactie; loftuitingen waarnaar de oude man beleefd had geluisterd maar die hem maar weinig leken te interesseren. Hij verzocht een moment met het dier alleen. Met zijn grote werkhanden tastte hij over de schedel, minutenlang, als een arts die met de vingertoppen een zwelling in kaart brengt. Daarna betaalde hij zonder morren de vraagprijs: twee lichtroze biljetten van vijfhonderd roebel met een afbeelding van Peter de Grote. Terug in Berlijn liet hij het paard wennen aan een karig menu van louter oud hooi. Aanvullende lekkernijen waren te verdienen door de bevelen van de nieuwe meester minutieus op te volgen. Vrijwel meteen was toen op de binnenplaats het grote telraam verschenen, tegen de muur van de houten stal en recht voor de neus van het nieuwe paard, dat na een eerste naamloze week uiteindelijk toch weer Hans werd genoemd. De lessen begonnen. Van achter hun ramen op de verdieping keken de bewoners toe hoe de oude man dagen, weken, maanden achtereen in lange sessies de gekleurde bollen van het telraam in nieuwe combinaties verschoof, daarbij steeds het bijpassende cijfer scanderend. Ze keken elkaar stilzwijgend aan; was hun huisbaas gek geworden? ‘Het gaat er om,’ had hij Frau Piehl uitgelegd, ‘dat Hans nu eerst gebarentaal leert.’
Pauline Genee (Heemskerk, 18 november 1968)
De Duitse schrijver Klaus Mannwerd op 18 november 1906 geboren in München als oudste zoon van Thomas en Katia Mann. Zie ook alle tags voor Klaus Mann op dit blog.
Uit:Mephisto
»In einem der westdeutschen Industriezentren sollen neulich über achthundert Ar-beiter verurteilt worden sein, alle zu hohen Zuchthausstrafen, und das im Laufe eines to einzigen Prozesses.« »Nach meinen Informationen sind es nur fünfhundert gewesen; über hundert andere hat man erst gar nicht abgeurteilt, sondern heimlich umbringen lassen, ihrer Gesinnung wegen.« »Sind die Löhne wirklich so entsetzlich schlecht?« 15 »Miserabel. Dabei fallen sie noch - und die Preise steigen.« »Die Dekorierung des Opernhauses für heute abend soll 60.000 Mark gekostet haben. Dazu kommen mindestens noch 40.000 Mark andere Spesen - nicht mit-gerechnet die Unkosten, die es der öffentlichen Kasse gemacht hat, das Opernhaus, wegen der Vorbereitungen für den Ball, fünf Tage lang geschlossen zu halten.« 20 »Eine nette kleine Geburtstagsfeier.« »Ekelhaft, daß man den Rummel mitmachen muß.« Die beiden ausländischen jungen Diplomaten verneigten sich, auf den Gesich-tern das liebenswürdigste Lächeln, vor einem Offizier in großer Uniform, der hinter seinem Monokel einen mißtrauischen Blick auf sie geworfen hatte. »Die ganze hohe Generalität ist da.« Sie sprachen erst wieder, als sie die große Uniform außer Hörweite wußten. »Aber sie sind alle für den Frieden begeistert,« fügte der andere boshaft hinzu. »Wie lange noch?« fragte fröhlich lächelnd der Erste, wobei er eine kleine Dame von der japanischen j Botschaft begrüßte, die am Arm eines hünenhaften Marineof- 10 30 fiziers klein und zierlich einherschritt. »Wir müssen auf alles gefaßt sein.« Ein Herr vom Auswärtigen Amt gesellte sich zu den beiden jungen Botschaftsat- taches, die sofort dazu übergingen. Pracht und Schönheit der Saaldekoration zu prei-sen. »la, der Herr Ministerpräsident hat Freude an diesen Dingen.« sagte, etwas ver-legen, der Herr vom Auswärtigen Amt. - »Aber es ist alles geschmackvoll,« versi-cherten die beiden jungen Diplomaten. beinah im gleichen Atem. - »Gewiß,« sprach gequält der Herr aus der Wilhelmstraße. - »Eine so prachtvolle Veranstaltung kann man heute nirgends als in Berlin finden,« sagte einer der beiden Ausländer noch. Der Herr vom Außenministerium zögerte eine Sekunde lang, ehe er sich zu einem höfli-chen Lächeln entschloß. Es entstand eine Gesprächspause. Die drei Herren blickten um sich und lausch-ten dem festlichen Lärm.“
Klaus Mann (18 november 1906 – 21 mei 1949) Affiche voor de gelijknamige film uit 1981
What can a table do by itself against the roundness of the earth? It already has enough to do allowing nothing to tumble, allowing the chairs to converse softly and in turn to come together on time.
If time blunts the knives, dismisses and brings diners, varies the topics, the words, what can the pain of its wood do?
What can it do about the cost of things, about the atheism of the supper, of the last supper?
If the wine is spilt, if bread is wanting and people grow absent, what can it do but remain motionless, rooted between hunger and the hours, with what intervenes though it should wish?
Vertaald door John Lyons
Vögel ohne Vögel
Nein, natürlich keine unerfahrenen Vögel mit dem Gesang des Anfängers, unbeständig oder falsch. – Andere Klänge und andere Schwingen. Ich spreche vom gesamten Schubert in schweifenden Flügen, von einem Ausbruch, im Gezwitscher gehört, das hinaufsteigt Oktave um Oktave. Spreche von Vögeln ohne Ich, ganz ohne Schnabel, himmelblau und ohne Beine, Vögel, die einfach nur Musik sind im höchsten Aufstieg der Lüfte. Nein, natürlich keine Vogeltenöre, dicke, lügenhafte, mit schweren Federn, sondern Pfeile, die sich von einer Partitur lösen und himmelwärts steigen oder darüber hinaus, ohne Pause das Herz dessen betören, der zuhört und dankbar verstummt … – Glauben Sie mir. Ich spreche von reinen Klängen, von Vögeln ohne Vögel.
Vertaald door Helwig Brunner und Susana Romano-Sued
“I know I was all right on Friday when I got up; if anything I was feeling more stolid than usual. When I went out to the kitchen to get breakfast Ainsley was there, moping: she said she had been to a bad party the night before. She swore there had been nothing but dentistry students, which depressed her so much she had consoled herself by getting drunk. “You have no idea how soggy it is,” she said, “having to go through twenty conversations about the insides of peoples’ mouths. The most reaction I got out of them was when I described an abscess I once had. They positively drooled. And most men look at something besides your teeth, for god’s sake.” She had a hangover, which put me in a cheerful mood – it made me feel so healthy – and I poured her a glass of tomato juice and briskly fixed her an Alka- Seltzer, listening and making sympathetic noises while she complained. “As if I didn’t get enough of that at work,” she said. Ainsley has a job as a tester of defective electric toothbrushes for an electric toothbrush company: a temporary job. What she is waiting for is an opening in one of those little art galleries, even though they don’t pay well: she wants to meet the artists. Last year, she told me, it was actors, but then she actually met some. “It’s an absolute fixation. I expect they all carry those bent mirrors around in their coat pockets and peer into their own mouths every time they go to the john to make sure they’re still cavity- free.” She ran one hand reflectively through her hair, which is long and red, or rather auburn. “Could you imagine kissing one? He’d say ‘Open wide’ beforehand. They’re so bloody one- track.” “It must have been awful,” I said, refilling her glass. “Couldn’t you have changed the topic?” Ainsley raised her almost non- existent eyebrows, which hadn’t been coloured in yet that morning. “Of course not,” she said. “I pretended to be terribly interested. And naturally I didn’t let on what my job was: those professional men get so huffy if you know anything about their subject. You know, like Peter.” Ainsley tends to make jabs at Peter, especially when she isn’t feeling well. I was magnanimous and didn’t respond. “You’d better eat something before you go to work,” I said, “it’s better when you’ve got something on your stomach.”
I have traveled long, alone – In each turning, still, I see her Face and the dark mountain valley, In the last light of the fading day.
The ruddy footworn path is wild and long, Tracing down all of my woodland years, Shorter in front, longer behind, fading song, Was its form cut by me or the grazing deer?
I row beneath you on the ancient lake, Before sun arrives and after he is gone, I will still be rowing even in my dreams, Great yellow hills, my work is never done.
Seán Mac Falls (Boston, 18 november 1957) Schilderij door David Coleridge Ryan bij het laatste van bovenstaande gedichten
tijdens de nacht presenteerde mijn droom de rekening aan een verleden
dat niet wilde betalen omdat het nog altijd niet was verteerd
toegift vooraf
in de tulpstraat ontmoette ik 28 apri11942 een joodse jongen die één dag voordat het officieel in de dagbladen werd verplicht gesteld al een jodenster droeg
hij ging er geen uur later de gaskamer om in
Jaap Meijer (18 november 1912 - 9 juli 1993) Hier met echtgenote Liesje
Der Letzte Traum Zum Gedenken an Detlev v. Liliencron
Es war am sechsten Abend, und Gott sprach: Alles ist gut geworden. Alles. Nur der Mensch: was ist der Mensch? Er träumt wie Ich. Er möchte ewig leben, ewig träumen. Wenn ich nur schlafen könnte ! endlich schlafen ! -
Es war am sechsten Abend, und ein Dichter sprach auf dem Sterbebettt: Was ist der Mensch? Er hielt die Hand des liebsten Freunds umklammert, er wollt ihn ansehn mit den Schöpferaugen, sie irrten durch ihn hin wie Säuglingsaugen durch eine fremde, unerschöpflich fremde, traumvolle Welt - er stammelte:
Sechs Tage keinen Schlaf. Nur Träume. Hörst du ? Alles war gut. Nur Ich - was ist mit mir ? Ich seh da immer Menschenschaaren ziehn - da an der Wand - Heerschaaren - Kriegerschaaren - von Land zu Land mit mir - Erobererschaaren - von Stern zu Stern - zur Schlacht - Schlachtopferschaaren - im Traum - sie opfern sich für Gott hin - hörst du? die ganze Welt hin - sich hin - mich hin - Gott! - Wenn ich nur endlich schlafen könnte - schlafen - -
Äonische Stunde Alfred Mombert zu Ehren
Du himmlischer Zecher! Noch einen Tropfen Schwermut in meinem Glase, noch eine Träne wild in meinem Herzen, glühte, glänzte, doch du sangst, du sangest - es rauschte ein Meer durch uferlose Weiten, in unsrer Nähe wogten gespiegelte Sterne, Geister tanzten über dem Erdball, hoch auf quoll der Tropfen in meinem Glase, eine Lichtflut - und hell in deine fiel die Träne aus meinem Herzen.
Richard Dehmel (18 november 1863 – 9 februari 1920) Portret door Max Liebermann, 1909
A British tar is a soaring soul, As free as a mountain bird, His energetic fist should be ready to resist A dictatorial word. His nose should pant and his lip should curl, His cheeks should flame and his brow should furl, His bosom should heave and his heart should glow, And his fist be ever ready for a knock-down blow.
His eyes should flash with an inborn fire, His brow with scorn be rung; He never should bow down to a domineering frown, Or the tang of a tyrant tongue. His foot should stamp and his throat should growl, His hair should twirl and his face should scowl; His eyes should flash and his breast protrude, And this should be his customary attitude!
Uit: The Yeomen of the Guard (Komische opera van Gilbert en Sullivan)
A laughing boy but yesterday,
A laughing boy but yesterday, A merry urchin blithe and gay, Whose joyous shout came ringing out Unchecked by care or sorrow. Today a warrior all sunbrown, When deeds of soldierly renown Are now the boast of London town, A veteran tomorrow, today a warrior, A veteran tomorrow!
When at my Leonard's deeds sublime, A soldier's pulse beats double time, And brave hearts thrill as brave hearts will At tales of martial glory. I burn with flush of pride and joy, A pride unbittered by alloy, To find my boy, my darling boy, The theme of song and story, To find my darling boy The theme of song and story! To find my boy, my darling boy, The theme of song and story!
William S. Gilbert (18 november 1836 – 29 mei 1911) Scene uit een opvoering van “The Yeomen of the Guard” in San Francisco, 2011
“Das erste Mal sah ich ihn im jahre 1911 bei der Kati Kobus. Da trug er einige von den Gedichten vor, die nachmals unter dem Titel: ,Die Schnupftabakdose' bei Piper gesammelt erschienen und von Seewald (der sich seiner Mitarbeit an meggendörflichen Unternehmungen keineswegs zu schämen braucht) illustriert waren, jetzunder aber vergriffen sind. Ringelnatz war in jenen praehistorischen Zeiten ein simpler Hans Bötticher und arbeitete als solcher gelegentlich am holdselig entschlafenen ‘März' und am ,Simplicissimus' 'mit. Unter seinem stillos bürgerlichen Namen erschien übrigens (bei Albert Langen) das überaus wertvolle Buch: ,Ein jeder lebts'. Und Niemand kennts. Das zweite Mal sah ich ihn im jahre 1920 bei der firma ,Schall und Rauch', die damals noch in Literatur machte. Ringelnatz war unheimlicher geworden, echter, proletischer, knacklger. Er trug seine Turngedichte vor. "Deutsche frau' schmetterte er, ohne eigentlich zu schmettern; denn er hatte - wie stets - einen Wunderlieblichen in der Krone, "deutsche Frau, dich ruft' der Barrn. Denn dies trauliche Geländer fördert nicht nur Hirn und Harn, sondern auch die Muskelbänder, Unterleib und Oberlippe. Sollst, das Hüftgelenk zu stählen, dich im Knickstütz ihm vernlählen. Deutsches Weib, komm, kippe, kippe!" Und dazu demonstrierte er an einem Miniatur-Barren die Ziele und Zwecke seiner an lahns Geist geschulten Turn-Lyrik. Das dritte Mal sah ich ihn im Herbt 1921 in einem leipziger Cabaret. Als ich eintrat, sagte er eben monologisierend und in Würdigung seiner eignen Produktion: ,)Oottverdammich, das reimt sich ja garnich !" Er sagte das auf Sächsisch und mit einem Ton in der Stimme, den kein Unsachse jemals zu imitieren imstande sein wird. Mein Herz schlug bis hinauf in die Ganglien. Wie? Ringelnatz, dieses prächtige fossil, wäre ein Landsmann? Wir sahen uns infolgedessen öfter. Mein Blut hatte ein sicheres Ohr bekundet, gewissermaßen. Ja, Ringelnatz, das internationale Urviech, hatte in Leipzig ob der Bleisse die Schule besucht ("besucht", hahahahah!) und war mit vielerlei Wurzeln im Sächsischen "verankert". Es konnte' nicht anders sein. So schritten keine berlinischen füße, so ragte keine pommersche Nase, so tremolierte kein bayrisches Organ, so schlabberte kein rheinländisches Maulwerk.”
“Ik had het gekoesterd als een wolvin haar wollige welp, het diep in mijn schoot gedragen, mijn kostbaar geheim. Ik zou het hem als een trofee aanbieden, triomfantelijk, juichend, en hij zou van ontroering geen woord kunnen uitbrengen… – Geen narcose ! zei ik bits. De spuit bleef onbeweeglijk, vlak bij mijn arm. Een vragende blik in de ogen – oude ogen met wallen en ceel rimpels omheen – boven het witte masker. – Ik wil hem voelen uitrukken, zeg ik. De dokter geeft de spuit terug aan de verpleegster. – Hoe kun je ’t zo haten, zegt hij. Hém haat ik, van hém wil ik af, moet ik af. Hij is een kankergezwel dat in mijn lijf vreet, me uitholt, me doodt. Ik wil niet kapot, ik gun het hem niet. – Sonde, zegt de arts. Koud staal dringt mijn lichaam binnen. Ik klem mijn tanden opeen, concentreer me met de hele inzet van mijn wil op de vlijmende pijn, vecht tegen het wee gevoel in mijn maag, tegen de vlucht van mijn bewustzijn… … – Ze is bewusteloos, zegt een vrouw. – Niet waar, mompel ik, en open mijn ogen tegen het verblindend licht. Ik voel me open scheuren. Een verdomde pijn. De laatste pijn, die ik voor jou doorsta. Laat straks dat wurm van jou op sterk water zetten, en bied het je nieuwe grote liefde als zegeteken aan.”
Mireille Cottenjé (18 november 1933 - 9 januari 2006)
Joost van den Vondel, Guido van Heulendonk, Pierre Véry, Auberon Waugh, Dahlia Ravikovitch, Rebecca Walker, Christopher Paolini, Archibald Lampman, Max Barthel
Doorluchtig koopslot, meesterstuk Van KEIZER, die ons Koopgeluk Aan uw gerief zo dier verplichte, Wat geest heeft uwe naam bedocht? Spruit die van ’t veld, dat Dido kocht, Toen zij haar hof en Koopstad stichtte?
Of heeft de Beurs die naam Gebaard, De Beurs, die ’t geld met zorg bewaart? Zo blijf de Zedigheid bevolen: Want schepen brieven, geld en goed, En Beursgeloof is eb en vloed. De Beurs wordt om haar geld bestolen:
En wat ’s een geldeloze Beurs? Een koopmans gasthuis vol getreurs. De Beurs heeft ook haar Martelaren. De winst verandert met de wind. D’een mist het geen een ander vindt. ‘T is kunst te winnen en bewaren.
Uw wissel draaft vast op en neer. Dat postpaard maakt wel knecht van heer, En Reinout kan het schaars berijden. Het slaat dan voor dan achter uit, En van ter zijde; en wordt gestuit Met smert; dies pas zijn hoef te mijden.
Verzekert gij het zeegevaar; Wat borg zal uw verzekeraar Verzeekren van uw scha te boeten, Daar ’t grimmelt van onzekerheên? De terling geeft u zes, of een … Wie weet wat kans u zal gemoeten?
Daar nu de zuil ’t gewelfsel stut, Dook eertijds, in zijn rieten hut De visser, die met list van fuiken De gauwste Amstelvis bedroog Daar Koopliên, onder uwe boog, Nu zon, nu regenbui ontduiken.
Mistrouw dan vrij uw Koopfortuin. Carthago leit bestulpt met puin, En waar is Tyrus? waar de muren Van Sidon, en zijn koopmansstraat? Het Beursgeluk dat komt, en gaat. ‘T geluk kan zelden steen verduren.
Laat zestig winters P.C. Hooft begroet zijn vriend Vos(sius) door woorden van Vondel te citeren:
'laat zestig winters vrij dat Vossenhoofd besneeuwen, nog grijzer is het brein, dan 't grijze haar op 't hoofd, dat brein draagt heugnis van meer dan vijftig eeuwen, en al haar de wetenschap, in boeken afgesloofd, Sandrart, beschans hem niet met boeken of met blaêren, al wat in boeken steekt, is in dat hoofd gevaren.'
Joost van den Vondel (17 november 1587 – 5 februari 1679) Borstbeeld in Apeldoorn
“Dat is in orde 'Dat is in orde, meneer Blancke, u heeft dat zeer goed begrepen.' Blancke zei dank u, kwam overeind uit het formicastoeltje en verliet het bureau van professor Koornhert. In de gang snelde Zeger Boon, de eerste van het rijtje studenten dat op hun beurt zat te wachten, hem tegemoet. 'En?' 'Hastings,' zei Blancke. 'Jezus,' zei Boon. Het klonk als een rijmpje — spontaan bedacht, en net ernaast, zoals vaker in zijn liedjes. Goed/roes. Hou van jou/heb het koud. 'Hastings, Jezus.' Het coupletje nog een keer herhalend keerde Boon zich naar de deur, zijn blik op de zoemer gevestigd waarmee Koornhert hem naar binnen zou sommeren, en trok zijn stropdas wat strakker aan. De vleugel van een min of meer witte hemdsboord floepte omhoog, als een vlagje waarmee hij alvast om een staakt-het-vuren vroeg. Blancke duwde alles weer in de juiste plooi. 'Geen paniek,' zei hij, 'hij vraagt nooit tweemaal hetzelfde.' 'Ik panikeer niet,' zei Boon, zweet parelend op zijn bovenlip. Hij leek een andere persoon, totaal niet te vereenzelvigen met de rebel die Blancke tijdens het jaar aan het werk had gezien. De zoemer ging, als een nijdige hommel, en joeg de laatste kleur uit Boons wangen. 'Hastings,' zei hij nog eens. Blancke gaf hem een bemoedigende tik tegen de schouder, opende de deur voor hem en toen ze weer dichtklapte, bleef hij achter in een mengeling van shag- en zweetaroma's.”
« — Et voilà! déclara le voyageur. — Voilà, quoi? — Voilà! J'ai exécuté le programme. J'ai fait tout ça! — A propos! s'exclama Lepicq. Nous diras-tu pourquoi tu t'es enfui de Saint-Agit sans me prévenir, en m'y lais-sant seul? Tu n'avais pas l'excuse de t'être vu enlevé et séquestré, toi... — Well! C'est tout simple. Je croyais que notre ami le romancier avait réellement gagné les Etats. Je me suis dit: « Il n'a envoyé qu'une carte postale. Well! moi aussi, je ferai! Je prendrai ma revenge. » Et j'ai fait! J'ai expédié le câble! Aussi laconique, mais encore plus américain! Ainsi, cher vieux Lepicq, toutes tes déductions sur ma dis-parition étaient fausses. Et dis-moi, à présent: qu'as-tu fait depuis? — Suivi ma voie, moi aussi! Je suis avocat et détective. L'aventure de Martin squelette aura été ma première affaire! — Détective! Wonderful! L'Agence Pinkerton... Le Jules Huret... vous vous rappelez? Un damné vieux farceur, ce Jules Huret. Et comment va le business? — Heu!... fit Lepicq. Par ces temps de crise... — Une question, dit le romancier. — Je t'en prie. — D'où diable t'est venue l'idée de déterrer, la semaine dernière, la classe que nous avions enterrée en 1914? — Justement... commença Lepicq avec vivacité. Mais il n'acheva pas sa phrase. — Le culte du souvenir? — Pas précisément... Un peu embarrassé, l'avocat hésitait. Il se décida: — Je voulais retrouver les noms des anciens condisci-ples, que j'avais à peu près tous oubliés — à l'exception des vôtres, naturellement. Après ce tourbillon de la guerre qui avait séparé tant d'êtres... Je ne savais même pas si tu étais encore vivant, vieux romancier! Mon intention était de me livrer à des recherches concernant certains de nos camarades de jadis. Quelques-uns pouvaient avoir fait brillamment leur chemin et être en état de me confier une affaire, par exemple… — Je comprends! Mais pourquoi ne pas aller deman-der directement ces renseignements à l'actuel directeur de Saint-Agit? Tu sais que c'est Mirambeau. Enfin... celui que j'appelle Mirambeau dans mon roman. L'OEuf, quoi! L'ani-mal a fait toute la guerre sans une égratignure. Et tu l'aimais bien... — Précisément... Je l'ai vu, d'ailleurs, et c'est lui qui m'a dit que je te trouverais ici... Seulement... je ne l'ai vu qu'après avoir déterré la classe... Avant, cela m'aurait gêné.. »
"She hoped that publication of the fuller version, in book form, might undo some of the damage, but never lived to see it. She was not convinced by my arguments, that the diaries were thoroughly enjoyable and interesting and worth publishing. Like many of the upper class, she had a hatred for publicity, but also a passion for selling things. Any crooked timber merchant who came to the door could persuade her to sell him an avenue of mature oak trees at £15 a tree. On this occasion - offered a large sum for her husband’s Diaries - it got the better of her once again, but she was protected from severe criticism by meeting only her family, most of whom were quite pleased by it all. It was the only controversial thing she ever did, apart from marrying Evelyn Waugh thirty-six years earlier. Her politics, in so far as she concerned herself with politics, were those of the populist right. She mistrusted do-goodism, while being profoundly convinced that the working classes were justified in any demands they cared to make. As a woman who had lived all her life in large country mansions, she felt a distinct sympathy for the rumbles of the indigenous urban proletariat against Commonwealth immigration. 'All I mind about these people,’ she explained once, looking out of the window at her acres of parkland, 'is that they come over here and take our jobs.’ She, who had never had a job in her life, felt instinctive sympathy for those who wanted one, perhaps. This may seem a slightly sour picture but I am not sure that her life - in the twenty years of her youth, the twenty-nine years of her marriage, or the seven years of her widowhood - was a particularly happy one. When she decided she was poor, she took to an indescribably nasty sherry-type beverage from Cyprus. Only she and one of her sisters were able to drink it. I think it may have contained some toxic substance as it destroyed her sense of balance, while Gabriel, her sister, was similarly affected. During Lent, when she restricted herself to one glass a day, she found a receptacle which others might have identified as an exceptionally large flower vase. But it saw her through."
Auberon Waugh (17 november 1939 -16 januari 2001) Cover
Yona, shalom, this time I’m the one who’s talking and you won’t interrupt anymore. Now, God help us, you’re in the ranks of the holy and pure. Who would’ve believed you’d come to this, that you’d finally calm down. And what a riot you stirred up when you took your leave, each man suddenly at his brother’s throat. Hitting, spitting, and instead of you, they hung on the wall two drawings, that’s all, to help us recall. And they called you holy and their faces grew pale, and they called you defiled and oh how they sighed, and they cried Holy Holy, whore whore, and lots...
Vertaald door Chana Bloch en Ariel Bloch
An Unsatisfactory Answer to The Question
What do you think of the murder of the Prime Minister? Yes, what do you think of the murder of the Prime Minister? And what do you feel? Are you in shock or depressed? A question was asked. And do you stutter or are you unsure of what will happen, or do you speak with such bewilderment because of the future or the present— A question was asked. And perhaps you feel stupid or without a point of view? Answer. And I reply: All that you say is right and you are a dear person. And I want to add one more thing: The Prime minister died a happy man. Peace to the dust of the Prime Minister Husband and father and something more: the son of Red Rosa.
Vertaald door Karen Alkalay-Gut
Dahlia Ravikovitch (17 november 1936 – 21 augustus 2005) Cover
De Amerikaanse schrijfster, uitgeefster en politiek activiste Rebecca Walkerwerd geboren op 17 november 1969 in Jackson, Mississippi. Zie ook alle tags voor Rebecca Walker op dit blog.
Uit:Becoming the Third Wave
“The backlash against U.S. women is real. As the misconception of equality between the sexes becomes more ubiquitous, so does the attempt to restrict the boundaries of women’s personal and political power. Thomas’ confirmation, the ultimate rally of support for the male paradigm of harassment, sends a clear message to women: “Shut up! Even if you speak, we will not listen.” I will not be silenced. I acknowledge the fact that we live under siege. I intend to fight back. I have uncovered and unleashed more repressed anger than I thought possible. For the umpteenth time in my 22 years, I have been radicalized, politicized, shaker) awake. I have come to voice again, and this time my voice is not conciliatory. The night after Thomas’s confirmation I ask the man I am intimate with what he thinks of the whole mess. His concern is primarily with Thomas’ propensity to demolish civil rights and opportunities for people of color. I launch into a tirade. “When will progressive black men prioritize my rights and well-being? When will they stop talking so damn much about ‘the race’ as if it revolved exclusively around them?” He tells me I wear my emotions on my sleeve. I scream “I need to know, are you with me or are you going to help them try to destroy me?” A week later I am on a train to New York. A beautiful mother and daughter, both wearing green outfits, sit across the aisle from me. The little girl has tightly plaited braids. Her brown skin is glowing and smooth, her eyes bright as she chatters happily while looking out the window. Two men get on the train and sit directly behind me, shaking my seat as they thud into place. I bury myself in The Sound and the Fu7y. Loudly they begin to talk about women. “Man, I fucked that bitch all night and then I never called her again.” “Man, there’s lots of girlies over there, you know that ho, live over there by Tyrone’, Well, I snatched that shit up.” The mother moves closer to her now quiet daughter. Looking at her small back I can see that she is listening to the men. I am thinking of how I can transform the situation, of all the people in the car whose silence makes us complicit.”
Uit:Erfenis (Vertaald door J. Meerman, F. Cnossen, E. van Rijsewijk en G. Beelen)
“In den beginne waren er draken: trots, fel en onafhankelijk. Hun schubben leken op edelstenen, en iedereen die ernaar keek, werd door wanhoop gegrepen, want hun schoonheid was groot en angstaanjagend. En ongetelde eeuwen lang bewoonden ze als enigen het land Alagaësia. Toen schiep de god Helzvog de stoere en geharde dwergen uit het steen van de Hadaracwoestijn. En deze twee volkeren vochten menige oorlog. Daarna zeilden de elfen over de zilveren zee naar Alagaësia. Ook zij streden tegen de draken. Maar de elfen waren sterker dan de dwergen en zouden de draken hebben uitgeroeid, zoals ook de draken de elfen hadden kunnen uitroeien. Daarom kwam tussen de draken en de elfen een wapenstilstand en verdrag tot stand. In het kader van dit bondgenootschap schiepen ze de Drakenrijders, die in Alagaësia duizenden jaren lang de vrede handhaafden. Ook de mensen voeren naar Alagaësia. Evenals de gehoornde Urgals. En de Ra'zac, die de jagers van het donker en de eters van mensenvlees zijn. En de mensen sloten zich bij het pact met de draken aan. Toen stond de jonge Drakenrijder Galbatorix tegen zijn eigen soort op. Hij maakte de zwarte draak Shruikan tot slaaf en haalde dertien andere Rijders over om hem te volgen. Die dertien heetten de Meinedigen. Galbatorix en de Meinedigen roeiden de Rijders uit, legden hun stad op het eiland Vroengard in de as en doodden elke draak die niet de hunne was. Er waren toen nog drie eieren over: het ene rood, het andere blauw en het derde groen. En uit elke draak bij wie dat kon, haalden ze het hart van harten — het eldunarf — dat de macht en de geest van een draak bevat, los van hun lichaam.”
Christopher Paolini (Los Angeles County, 17 november 1983) Cover
A moment the wild swallows like a flight Of withered gust-caught leaves, serenely high, Toss in the windrack up the muttering sky. The leaves hang still. Above the weird twilight, The hurrying centres of the storm unite And spreading with huge trunk and rolling fringe, Each wheeled upon its own tremendous hinge, Tower darkening on. And now from heaven's height, With the long roar of elm-trees swept and swayed, And pelted waters, on the vanished plain Plunges the blast. Behind the wild white flash That splits abroad the pealing thunder-crash, Over bleared fields and gardens disarrayed, Column on column comes the drenching rain.
Winter-Thought
The wind-swayed daisies, that on every side Throng the wide fields in whispering companies, Serene and gently smiling like the eyes Of tender children long beatified, The delicate thought-wrapped buttercups that glide Like sparks of fire above the wavering grass, And swing and toss with all the airs that pass, Yet seem so peaceful, so preoccupied;
These are the emblems of pure pleasures flown, I scarce can think of pleasure without these. Even to dream of them is to disown The cold forlorn midwinter reveries, Lulled with the perfume of old hopes new-blown, No longer dreams, but dear realities.
Archibald Lampman (17 november 1861 – 10 februari 1899)
“Der Himmel scheint in einer kleinen Stadt der Erde viel näher zu sein als in Berlin, und wenn diese kleine Stadt in der Nähe des Bodensees liegt, kommt der Himmel an den schönen Sommertagen bis auf die Erde und berührt die Wälder, Hügel und Wiesen, glüht in den Blumen und leuchtet im nahen See und in den fernen, wildgezackten Bergen der Schweiz. Das Leben geht seinen gelassenen Gang, und auch der Briefträger Hull in jener kleinen Stadt ging seinen gelassenen Gang. Jeden Tag wanderte er durch die Straßen, ein Bote des Schicksals, und verteilte Licht und Schatten, Freude und Leid. Hull war ein stolzer Mann, er kannte die Welt und hatte viele Freunde, aber sein größter Stolz war seine Tochter Marianne. Sie war schön und in ihrer strahlenden Gesundheit wie eine kleine Madonna anzusehen. Hull war ein stolzer Träumer. Seine Frau war gestorben, aber sie schien in ewiger Jugend in ihrer Tochter auferstanden zu sein. In seinen früheren Jahren hatte Hull als Matrose die Meere befahren und viele Andenken von seinen Reisen mitgebracht. Und wenn der Vater von den fremden Ländern erzählte, da war es, als ob die Stube gläserne Wände hätte. Die Lackarbeiten, die Holzschnitzereien und Matten belebten sich und waren mehr als Kulisse schöner Berichte. Die schwäbische Sommersonne erfüllte das Zimmer und rückte Amerika, Australien und Asien in ihre Glut. Und wenn der Vater als Bote des Schicksals seine Post verteilte, stand Marianne bei den fremden Gegenständen und hörte die Stimmen fremder Länder und Meere. Ihre Kinderseele war aufrührerisch, ihre kleinen Gedanken jagten in die Welt und suchten das Abenteuer. Vor allen schönen Dingen liebte sie einen kleinen chinesischen Gott, sie nannte ihn: Herr Du. Der Vater, der die Liebe des Kindes sah, schenkte ihr den steinernen Götzen. Damals war sie dreizehn Jahre alt. Die Puppen liebte sie nicht mehr, sie trieb sich mit den Jungens im nahen Wald und manchmal auch am See herum, sie konnte schwimmen, laufen und klettern wie ein Junge. Ihre blonden Haare flogen um das erhitzte Gesicht wie eine Flamme.“
Max Barthel (17 november 1893 – 28 juni 1975) Cover
Tags:Joost van den Vondel, Guido van Heulendonk, Pierre Véry, Auberon Waugh, Dahlia Ravikovitch, Rebecca Walker, Christopher Paolini, Archibald Lampman, Max Barthel, Romenu
De Nederlandse dichter en schrijver Jelko Arts werd geboren in Den Bosch in 1991. Hij studeerde Nederlandse Taal en Cultuur en Letterkunde in Nijmegen, en behaalde een masters in Literair bedrijf. Zijn teksten verschenen onder andere in De Titaan, Trouwen De Gelderlander. Hij stond als performer op festivals als de Zwarte Cross, Opiums Torenkamerfestival, Onbederf’lijk Vers en de Vierdaagse feesten. Hij is oprichter en programmamaker bij Boek op de Banken geeft les en workshops. Hij is onder agentschap bij de fijne mensen van De Nieuwe Oost (voorheen Literair Productiehuis Wintertuin). In de zomer van 2016 vertrok Jelko met deBuren naar Parijs, om daar twee weken te wonen en te werken. In 2016/2017 was hij onderdeel van het Slow Writing Lab, het talentprogramma van het Nederlands Letterenfonds. Arts is de eerste helft van schrijversduo Arts & Lentes.
Uit: Opstijgen
“Ik krijg mijn Boeing 757 niet voorbij de zoldertrap,’ zeg ik. Het is zondagochtend, ik sta op straat, bij de voordeur van de buurman, die in zijn ogen wrijft. ‘Sorry?’ zegt hij. ‘Ik woon hiernaast, ik zit verlegen om een beetje hulp, mijn Boeing is te zwaar om in mijn eentje door het trapgat te dragen,’ zeg ik. De buurman krabt aan zijn stoppels. ‘Het is zondagochtend,’ zegt hij. ‘Dat maakt op zich niet uit, maar is het dringend?’ ‘Ja, nogal,’ zeg ik. ‘Ik vertrek zo naar een clubdag voor vliegtuigfanaten en ik wil mijn Boeing vanmiddag graag tentoonstellen.’ ‘Een Boeing? Je bedoelt het vliegtuig?’ vraagt hij. ‘Ja, een model. Hij staat op zolder en nu moet hij naar mijn auto worden getild. Normaal gesproken zou ik mijn zus bellen, maar zij gaat op zondagochtend altijd naar onze ouders. En de kans dat ze wil komen helpen is trouwens minimaal: ik ben nogal tegen haar uitgevallen na een ongelukje met een Concorde.’ ‘Wauw,’ zegt de buurman lachend. Hij trekt heel kort een wenkbrauw op. Hij is een jaar of veertig denk ik, hij heeft een gezin en een BMW. We knikken vaak, als hij ’s avonds thuiskomt en ik toevallig net de gordijnen dicht trek. Ik sta er nu pas bij stil dat we elkaar misschien niet goed genoeg kennen. Ik sta hier nogal plompverloren. De buurman gaapt. ‘Sorry,’ zeg ik daarom. ‘Ik wil je natuurlijk niet lastig vallen, misschien lukt het me wel alleen.’ ‘Nee joh,’ zegt hij, ‘Ik ga even met mijn vrouw overleggen.’ Hij verdwijnt de woonkamer in. Ik blijf achter en ik probeer vooral niet teveel naar binnen te kijken. Gestoord worden op je rustige zondagochtend is al genoeg inbreuk op je privacy, dus kijk ik gewoon maar even naar de lucht. Als de buurman terugkomt heeft hij een colbertje over zijn pyjamashirt aangetrokken. Hij zegt: ‘Ze willen straks nog wel naar oma, maar ik kan best even komen helpen.’
‘Ik ben dan ook altijd op de vlucht, ook!’ riep de haas Leendert ineens uit. Waar hij nu weer voor weggelopen was, wist hij niet eens meer. Hij draafde maar. Hij had dat weglopen al van zijn eerste jeugd af gehad. In het begin was het natuurlijk speelsheid geweest, want toen vond hij iedere gelegenheid om het op een hollen te zetten, schitterend. Maar zo speels was hij nu niet meer en af en toe schemerde hem wel iets, dat hij wel wat veel wegliep voor een haas die het leven aan kan; althans aan zou moeten kunnen. Hij had echter niemand om mee van gedachten te wisselen over al die dingen, want ook van andere hazen was hij altijd weggevlucht. Als je wegloopt, dacht Leendert, kom je ergens anders. Maar voor mij maakt het niets uit, of ik hier ben of ergens anders. Leendert keek om zich heen en overwoog of dit nu bijvoorbeeld een plaats was, om steeds naar terug te keren. Hij zat midden in een weiland en het regende. Een mistroostige en langdurige najaarsplensbui. Het gras lag plat en het was zo doornat, dat iedereen er wel verdrietig van moest worden. Nu viel er een druppel midden in een oog van Leendert en dat bracht hem opnieuw in draf. Hij rende zonder op te kijken het hele weiland door en kwam tot stilstand voor een vrij brede vaart. Hij was er al eens eerder geweest en wist wat hem wachtte. De regen maakte belletjes in het water. Hij had er al twee keer naar gekeken en het was een van de weinige dingen waar hij niet voor wegliep. Sterker: hij kon er niet vandaan komen! Eerst keek hij er alleen een tijd lang naar en vervolgens begon hij te luisteren naar het geluid. Aanvankelijk ruiste al dat water alleen maar en kreeg men de indruk van een onbeschrijfelijke natheid; maar als men er zich in verdiepte, ging het rinkelen. Van heel laag tot heel hoog en Leendert kreeg daar rillingen van. Niet van de vochtigheid of van de kou, maar in het bijzonder van dat rinkelen. Die rillingen begonnen langs zijn rug, liepen dan door zijn achterpoten, sprongen vandaar in de voorpoten en kwamen uiteindelijk in zijn borst terecht, rondom het hart en dan moest Leendert ineens naar adem snakken. Vervolgens ontspande alles zich weer iets, tot de rillingen opnieuw optraden in zijn rug en wederom hun kringloop maakten. Leendert dacht af en toe: ik zou wel willen, dat het iets anders en iets meer werd dan rillen, maar dat werd het nooit. Wanneer de belletjes kleiner werden en de regen ophield, verviel hij tot besluiteloosheid. Hij keek voorzichtig om en kroop langzaam van de rand van het water weer omhoog naar de wei. En dan ging hij weg, maar niet zoals anders met grote vluchtsprongen, maar juist vreemd traag. Zo traag, dat het wel leek of hij met het optillen van een poot wachtte tot de vorige secuur op de aarde stond, omdat hij daar anders wel eens naast zou kunnen stappen. Op die manier kroop hij heel bekommerd voort, maar het was wel een manier van lopen, die uitdrukking gaf aan de stemming die bellen in het water wekten.”
Anton Koolhaas (16 november 1912 – 16 december 1992)
For whom are we searching? For whom are we searching? For Okigbo we are searching! Nzomalizo!
Has he gone for firewood, let him return. Has he gone to fetch water, let him return. Has he gone to the marketplace, let him return. For Okigbo we are searching! Nzomalizo!
For whom are we searching? For whom are we searching? For Okigbo we are searching! Nzomalizo!
Has he gone for firewood, may Ugboko not take him. Has he gone to the stream, may Iyi not swallow him! Has he gone to the market, then keep from him you Tumult of the marketplace! Has he gone to battle, Please Ogbonuke step aside for him! For Okigbo we are searching! Nzomalizo!
They bring home a dance, who is to dance it for us? They bring home a war, who will fight it for us? The one we call repeatedly, there’s something he alone can do It is Okigbo we are calling! Nzomalizo!
Witness the dance, how it arrives The war, how it has broken out But the caller of the dance is nowhere to be found The brave one in battle is nowhere in sight! Do you not see now that whom we call again And again, there is something he alone can do? It is Okigbo we are calling! Nzomalizo!
The dance ends abruptly The spirit dancers fold their dance and depart in midday Rain soaks the stalwart, soaks the two-sided drum! The flute is broken that elevates the spirit The music pot shattered that accompanies the leg in its measure Brave one of my blood! Brave one of Igbo land! Brave one in the middle of so much blood! Owner of riches in the dwelling place of spirit Okigbo is the one I am calling! Nzomalizo!
Chinua Achebe (Ogidi, 16 november 1930)
De Portugese schrijver José Saramagowerd geboren op 16 november 1922 in het dorpje Azinhaga in de provincie Ribatejo. Zie ook alle tags voor José Saramago op dit blog.
Uit: Der Doppelgänger (Vertaald doorMarianne Gareis)
„Für den Berichterstatter oder den Erzähler, denn höchstwahrscheinlich bevorzugt man eine Figur mit akademischen Siegel, wäre es an diesem Punkt ein Leichtes zu schreiben, auf dem Heimweg des Geschichtenerzählers durch die Stadt, bis hin zu seiner Wohnung, ereignete sich nichts. Als wären sie eine Art Zeitmaschine, werden diese vier Worte, es ereignete sich nichts, überwiegend in Situationen eingesetzt, in denen professionelle Skrupel es nicht zu lassen, eine Rauferei auf der Straße oder einen Verkehrsunfall zu erfinden, deren einziger Zweck es wäre, Lücken in der Handlung zu füllen, wo doch die Dringlichkeit besteht, zur nächsten Episode zu gelangen, oder vielleicht ungewiss ist, was mit den Gedanken, welche die Figur selbst hervorbringt, zu machen sei, vor allem dann, wenn diese nichts mit den Lebensumständen zu tun haben, in denen sie entscheiden und handeln soll. Genau in einer solchen Lage befand sich unser Lehrer und frischgebackener Videoliebhaber Tertuliano Maximo Afonso, als er im Auto nach Hause fuhr. Es ist wahr, dass er nachdachte, viel sogar und intensiv, doch seine Gedanken waren so weit entfernt von all dem, was er in den letzten vierundzwanzig Stunden durchlebt hatte, dass die Geschichte, die zu erzählen wir uns vorgenommen haben, unweigerlich eine andere würde, wollten wir seine Gedanken in unsere Erzählung aufnehmen. Dies könnte sich natürlich lohnen, oder besser gesagt, es würde sich wahrscheinlich lohnen, denn schließlich wissen wir alles über Tertuliano Maximo Afonsos Gedanken, doch das hieße, alle bisher unternommenen Anstrengungen, diese fünfzig kompakten, mühsam erarbeiteten Seiten, für null und nichtig zu erklären und an den Anfang zurückzukehren, zur ironischen, trotzigen ersten Seite, und eine bereits geleistete anständige Arbeit eines riskanten Abenteuers wegen, das nicht nur neu und anders, sondern auch höchst gefährlich wäre, auf Spiel zu setzen, denn dazu würden uns die Gedanken Tertuliano Maximo Afonsos ohne Zweifel bringen. Begnügen wir uns also mit dem Spatz in der Hand und verzichten wir auf die Taube auf dem Dach. Für mehr bleibt auch keine Zeit. Tertuliano Maximo Afonso hat soeben sein Auto eingeparkt, legt die kurze Entfernung bis zu seinem Haus zurück, in der einen Hand die Aktentasche, in der anderen die Plastiktüte, was geht ihm wohl durch den Kopf, natürlich rechnet er sich aus, wie viele Videos er bis zum Schlafengehen sichten kann, ein heikles Wort, das hat man nun davon, wenn man sich für Nebendarsteller interessiert, wäre der Typ ein Star, erschiene er gleich auf den ersten Bildern.“
José Saramago (16 november 1922 - 18 juni 2010) Standbeeld in Conil de la Frontera
“In 1977 kwam de ziekte die ik onder de leden had tot een diagnose: multiple sclerose. Terug uit het ziekenhuis bleek ik in zoverre hulpbehoevend dat ik iemand nodig had om de boodschappen voor mij te doen. Aan een bouwvakker die ik kende, vroeg ik of hij iemand wist die dat zou kunnen doen (pas later zou ik de meer geijkte wegen leren kennen) en die stuurde iemand die tamelijk aangeschoten bij mij op de stoep verscheen. Hij zei dat hij 'Simon' kende. Ik dacht dat hij de winkel van Simon de Wit bedoelde, maar hij bedoelde Simon Carmiggelt, die hij trouwens helemaal niet kende maar alleen noemde omdat hij wilde aangeven dat hij in de literaire wereld thuis was. Stof voor een stukje. Ik schreef het op 10 december 1977. Het heette `Simon' en ik nam het later op in de bundel Ieder woelt hier om verandering. Onopzettelijk, maar toch, heb ik hem met dat stukje naar mij toe geschreven. Want hij belde mij op en vroeg: 'Maar wat heb je eigenlijk?' Ik zal daar wel iets sombers over gezegd hebben, in elk geval zei hij: 'Ik kom zaterdagmiddag bij je langs.' En dat deed hij en we praatten in de grote achterkamer van mijn huis op de Oudezijds Voorburgwal. Ik zat op het bed dat daar stond — in al mijn kamers hebben altijd bedden gestaan want een bank vond ik in die tijd nog 'burgerlijk', ik had er trouwens geen geld voor — en hij zat op een stoel tegenover mij. Tegen het eind van zijn bezoek, ik moest al een taxi voor hem bellen, kwam hij naast me zitten. Ik schoof een eindje op, uit beleefdheid, maar dat was niet de bedoeling want hij begon aan een lange zoen. (Kus, zei hij.) Ik was in eerste instantie stomverbaasd. (...)
Peter Vos woonde in die tijd op de onderste verdieping van mijn huis op de Oudezijds Voorburgwal. Hij probeerde op te houden met drinken en had het daar erg moeilijk mee. 'Als we nou eens Simon Carmiggelt hier vragen, die is ook opgehouden met drinken, die weet er misschien iets op,' stelde ik voor. Peter, die een even kinderlijke vereerder van de schrijver was als ik, verwachtte daar veel van, ik belde dus op en Simon kwam. We ontvingen hem met thee en toast met zalm. We waren alle drie verheugd, maar toen het Grote Advies moest komen zei Simon: `Ja jochie, als je op wilt houden met drinken, zit er niets anders op dan niet meer drinken.'
Renate Rubinstein (16 november 1929 – 23 november 1990)
Younger and given to daydreams, she imagined trading bodies with someone, a best friend, the boy she had a crush on. But the fact was more fantastic, a fairy-tale adventure where the wolf wins, and hides in the girl's red hood. How it happens she doesn't really remember, drifting off with a vague sense of being drawn out through a single point of her skin, like a bedsheet threaded through a needle's eye, and bundled into a body that must be his.
Sometimes she startles, as on the verge of sleep you can feel yourself fall backward over a brink, and snaps her eyelids open, to catch herself slipping out of the bed, her legs swinging over the edge, and feels the sudden sick split-screen impression of being for a second both she and her. What he does with her while she's asleep, she never really knows, flickers, only, conducted back in dreams: Walking in neighborhoods she doesn't know and wouldn't go to, overpasses, ragweed, cars dry-docked on cinderblocks, wolf-whistles, wanting to run away and yet her steps planted sure and defiant. Performing tasks too odd to recognize and too mundane to have made up, like fixing a green salad with the sunflower seeds and peppers that she hates, pouring on twice the oil and vinegar that she would like, and being unable to stop.
Her hands feel but are somehow not her own, running over the racks of stacked fabric in a clothing store, stroking the slick silk, teased cotton and polar fleece, as if her fingers each were a tongue tasting the knits and weaves. Harmless enough.
Uit: I Can’t Believe You Just Said That“In 2015, after 27-year-old Omar Hussain left his job at a Morrisons supermarket in Buckinghamshire and fled the United Kingdom to join the radical terrorist jihadist group ISIS, he was extraordinarily disappointed to find out how rude they all were. We all get annoyed at our colleagues from time to time, but for Omar Hussain the everyday rudeness displayed by those simultaneously plotting to bring down the very tenets of Western civilisation was a step too far. In a blog he wrote in his first few months in the desert, he complained in no uncertain terms about the ‘bad manners’ of his fellow radicalised death-cult militants. Under a series of numbered headings on Tumblr, the bearded and bespectacled Hussain launched a blistering attack on Arab administrative skills. ‘There is no queue in any of their offices,’ wrote the furious Briton. ‘You could be waiting in line for half an hour and then another Arab would come and push in the queue and go straight in.’ When serving his peers dinner after a long day of terrorist training in the desert, Omar was shocked to be ‘pounced upon by everyone in the room. I therefore refused to give anyone food until every single one of them was sitting down in their seats. Unfortunately, I had to treat them like primary school students.’ Poor Omar just hadn’t known what he was letting himself in for. In subsequent blogs and tweets, you can tell he was becoming withdrawn. He talks of loneliness; he has trouble peeling potatoes; he spends his free time trying to find chocolates or feeding a local cat called Lucy. What Omar perceived as the rudeness of others really affected him: this kind of behaviour was not what he signed up to ISIS for, and it was wearing him down. It only got worse. ‘In the West, it is common knowledge to walk out of a room wearing the same pair of shoes that you wore while entering the room. Nay, it is common sense!’ he wrote at one point, and you know someone’s annoyed when they use words like nay. ‘However, here in Sham, our Syrian brothers [. . .] believe that everyone can wear each other’s footwear. Sometimes you would enter a building and when leaving, you would see the person with your shoes walking 100 yards ahead of you and it can be quite irritating.’
“Plinius de Oudere verhaalt de volgende anekdote over de beide meest befaamde schilders uit de Griekse Oudheid, Parrhasius en Zeuxis. De twee gingen een wedstrijd aan. Zeuxis gaf een tros druiven zo bedriegelijk juist weer dat de vogels er gretig op af kwamen. Parrhasius kwam aan met een leeg doek, dat evenwel niet echt was, maar geschilderd; Zeuxis, overmoedig geworden door de vergissing van de vogels, vroeg hem, toch eindelijk dat doek eens op te lichten en zijn schilderij te laten zien. Toen hij zijn blunder had bemerkt, gaf hij zich ruiterlijk gewonnen: hij had vogels beetgehad, maar Parrhasius hem, de kunstenaar (Nat. hist. xxxv 3). Plinius' eeuwenlang herhaalde anekdote herinnert er ons aan, dat de bewondering van de gewone man zich altijd het eerste richt op de bedrieglijk echte nabootsing. Dat geldt voor u en voor mij; dat gold ondanks alles ook voor de onverbeterlijk heroïserende en naar ideale normen stylerende mensen van de Renaissance; dat gold blijkbaar zelfs voor die aartsslimmerikken, de oude Atheners: dat hun Plato die kant van de kunst minachtte, ontging de gewone man ten enen male. Weinigen hebben oog voor een majestueuze, sterke compositie; iedereen heeft oog voor verbluffend knappe details; vooral als het er veel zijn, en prachtige: ‘je kijkt je ogen uit’, en het is ‘net echt’. In dat opzicht zijn wij allen kleine kinderen; ook de snobs staan even naïef naar het Altaar van het Lam te kijken als de Vlaamse dorpsmensen die na de Gentse Floralia het altaar van de Van Eycks met open monden en verrukte ogen, soms voor de zoveelste maal, aanstaren. Dat schouderophalen over ouderwetse virtuositeit, en die voorkeur voor brutale stilering (tot kubistische misvorming of tot het bijna-niets toe), als het geen mode is, dan raakt het in de richting van een soort schizoïde, koppige aanstellerij.”
Frits van der Meer (16 november 1904 – 19 juli 1994) Het Lam Gods door Jan van Eyck, 1432
Can the bard descry a schooner scudding landward, sails expanded? Hear what's said beside the cod-stacks? See the merchants strut like peacocks? 'Shorebound breezes shove the weary ship along! The boys are thronging! Packs of people crowd the sidewalks! Perky shop-clerks stop and goggle!'
Quatrains
Ah, who mourns an Icelander, all alone and dying? Earth will clasp his corpse to her and kiss it where it's lying.
Such is my lot, my lonely doom. Life would have brimmed with pleasure had I known her better whom I hunger for and treasure.
May your mornings all be gay! May your nights bring gladness! Here, this dark December day, I dwell in exile sadness.
Look! the sun is circling north, soon it will shine above you! Would that I once more might set forth, with one more chance to love you!
Jónas Hallgrímsson (16 november 1807 – 26 mei 1845) Standbeeld in Reykjavík
Am Fenster die Nacht, die ich nicht fortblasen kann. Mein Rücken atmet; irgendwo im Norden, achtzig Kilometer von hier, schläft der Bruder, von Geburt an der ältere. In seinem dritten Haus ist er dicker geworden. In seinem Garten blüht der schönste Oleander. Einmal sah ich ihn schlafen wie ein sattes Baby. Er lag auf einer Pritsche neben mir, dem Studenten; hatte die erste Frau und ihr Haus verlassen.
Der Zauber
Schneeluft. Die roten Dächer leuchten von der gelben Sonne; am Himmel stehn die grauen Wolken in dem stillen Blau. Was sich an Farbe sammelt, strahlt hervor und tönt mit einem Sägekreischen überland. Der Rauch aus jedem Schornstein steigt schnurgerade hoch, und höher; wenn er an graue Wolken stößt, wird's wieder schneien.
Nach dem Sommer
Im Windschatten der Westwand standen wir. Sie war braun in ihrem schwarzen Blumenkleid. Erklärte mir sehr lange einen kurzen Brief. Es kamen ihre Freunde, meine Freunde. Ein Dampfzug stampfte durch die weite Kurve. Hinter der Schranke wartete ein fremder Herr mit Hund und sah auf uns wie wir auf ihn. Als er verschwunden war, streichelte ich ihre Haut.
Hugo Dittberner (Gieboldehausen, 16 november 1944) Gieboldehausen
Tags:Anton Koolhaas, Chinua Achebe, José Saramago, Renate Rubinstein, Craig Arnold, Danny Wallace, Frits van der Meer, Jónas Hallgrímsson, Hugo Dittberner, Romenu
„Ein grauhaariger Mann stand klatschend in der Herrengasse. Obwohl es leicht regnete und viele Passanten Schirme wie buntfarbige Sprechblasen über ihren Köpfen spazieren trugen, schaute der Mann in den Himmel und spendete ihm Beifall. Die meisten Menschen wichen der seltsamen Er-scheinung aus. Viele wurden auch langsamer, als sie näher kamen, und suchten nach einer Sammel-büchse oder einem Hut, in die man Münzen werfen konnte. Aber da es nichts dergleichen gab, blieb ihnen nur übrig anzunehmen, dass der Mann ein Verrückter war. Ein Kind, das an der Hand seiner Mutter ging, begann ebenfalls zu klatschen, als es den Mami bemerkte. Die Mutter griff so-fort ein und bog die Hände des Kindes wieder auseinander. Dabei fiel ihr der Schirm auf den Boden. René Templ trat versehentlich auf den Schirm, stolperte und stieß gegen die Einkaufstasche der Frau. Er entschuldigte sich und hob das Ding auf, putzte es umständlich ab und gab es ihr zurück. Tempi schaute ihr nach, als sie die Straßenseite wechselte. Der Schirm hatte ein wenig an Symmetrie eingebüßt tmd eierte, wenn man ihn drehte. Nichts bleibt fib: lange Zeit unversehrt. Das Bild in Natalies Wohnung war aus dem Rahmen gefallen und sie hatten es gemeinsam wieder an seine Stelle gehängt. Das hatte zwei Stunden gedauert. Danach war nur mehr Zeit für eine kurze Umarmung geblieben. Er hatte seine Hose anbehalten. Ein merkwürdiges Bild: Ein endloser Raum, angefiillt mit den immer gleichen geometrischen Figuren. Würfel, miteinander verbunden durch längliche Quader. Der Weg nach Hause Nute ihn jeden Tag durch die Innere Stadt. Er liebte diesen Stadtteil, weil er sehr weit von seiner Wohnadresse entfernt lag. Wenn er von dieser wohltuenden Ferne wieder ge-nug hatte, fuhr er mit der Straßenbahnlinie 7 bis zur Eggenberger Allee. Hier, versteckt zwischen zwei imposanten Mehrfamilienhäusern, wohnte er in einem kompakten, aber immerhin zweistöcki-gen Haus. In der kleinen Auffahrt stand eine alte, rostige Wäschestange, auf der sein Sohn früher geturnt hatte. Jetzt freilich ging das nicht mehr. Den Garten ließ er, so gut es ging, verwildern. Ein Vogelhäuschen gab es dort, das er nicht gebaut hatte. Am Haus selbst hatte er kaum jemals etwas reparieren müssen. Und in einem dicken Zementblock eingemauert kauerte ein Gartengrill, den er noch nie verwendet hatte. Sein Leben hier war das des fantasielosen Nachmieters. Spuren hinterließ Ren6 Templ nur in seinem Arbeitszimmer, und auch da nur in kleinen überschau-baren Ausmaßen. Er tippte auf der Schreibmaschine seine handtellergroßen Geschichten, die er dann anschließend in stundenlanger Arbeit revidierte oder in ausfiihrlichen Selbstgesprächen kom-mentierte. An Programme zur Textverarbeitung und deren unberechenbares Verhalten hatte er sich nie gewöhnen können. Vom Fenster aus sah man direkt auf die Allee.“
Clemens J. Setz (Graz, 15 november 1982)
De Nederlandse schrijver, fysicus en voormalig politicus voor Democraten 66 Jan Terlouwwerd geboren in Kamperveen op 15 november 1931. Zie ook alle tags voor Jan Terlouw op dit blog.
Uit: Briefgeheim
Ik ga naar huis,’ zei Eva. ‘Zie ik je morgen nog?’ ‘Kom je bij ons?’ ‘Ja, da’s goed.’ Eva groette mevrouw Smit en liep opgewekt naar huis. Maar toen ze thuiskwam merkte ze direct dat het mis was. Moeder stond te strijken. Hield ze de bout iets te stijf vast? In ieder geval had ze haar uitgelubberde blauwe vest aan, met nergens iets vrolijks. En ze zei iets te gewoon: ‘Dag Eva’. Niet ‘hallo,’ of ‘ben je daar eindelijk eens!’ Ze konden Eva niks wijsmaken. Als er ruzie was verraadde het huis dat op honderd kleine maniertjes. Vaders hoedje hing niet aan de kapstok. Hij droeg het haast nooit, maar altijd als hij kwaad het huis uitliep zette hij dat met een nijdig gebaar op zijn hoofd. Er stonden geen gebruikte theespullen – blijkbaar hadden ze niet even samen wat gedronken. O nee, ze was er zeker van, al probeerde haar moeder ook heel normaal te doen, er was beslist hooglopende ruzie geweest. Dat kon weer een leuk weekendje worden. Eva wist precies hoe het zou zijn. Zwijgen tegen elkaar, zwijgen tot het leek of de kamer boordevol beton zat. En als ze elkaar iets moesten zeggen, dan ging dat via háár.”
Jan Terlouw (Kamperveen, 15 november 1931) Affiche voor de gelijknamige film uit 2010
1 Menschlich fühl ich mich verbunden mit den armen Stasi-Hunden die bei Schnee und Regengüssen mühsam auf mich achten müssen die ein Mikrophon einbauten um zu hören all die lauten Lieder, Witze, leisen Flüche auf dem Clo und in der Küche – Brüder von der Sicherheit ihr allein kennt all mein Leid Ihr allein könnt Zeugnis geben wie mein ganzes Menschenstreben leidenschaft lich zart und wild unsrer großen Sache gilt Worte, die sonst wärn verscholln bannt ihr fest auf Tonbandrolln und ich weiß ja: Hin und wieder singt im Bett ihr meine Lieder – dankbar rechne ich euchs an: die Stasi ist mein Ecker die Stasi ist mein Ecker die Stasi ist mein Eckermann
2 Komm ich nachts alleine mal müd aus meinem Bierlokal und es würden mir aufl auern irgendwelche groben Bauern die mich aus was weiß ich für Gründen schnappten vor der Tür – sowas wäre ausgeschlossen denn die grauen Kampfgenossen von der Stasi würden – wetten?! – mich vor Mord und Diebstahl retten denn die westlichen Gazetten würden solch Verbrechen – wetten?! – Ulbricht in die Schuhe schieben (was sie ja besonders lieben!) dabei sind wir Kommunisten wirklich keine Anarchisten Terror (individueller) ist nach Marx ein grober Feller die Stasi ist, was will ich mehr mein getreuer Leibwäch mein getreuer Leibwäch mein getreuer Leibwächter
Wolf Biermann (Hamburg, 15 november 1936) Hier in 1977 met een van zijn kinderen
dear Berrigan. He died Back to books. I read It's 8:30 p.m. in New York and I've been running around all day old come-all-ye's streel into the streets. Yes, it is now, How Much Longer Shall I Be Able To Inhabit the Divine and the day a bright gray turning green feminine marvelous and tough watching the sun come up over the Navy Yard to write scotch-tape body in a notebook had 17 and 1/2 milligrams Dear Margie, hello. It is 5:15 a.m. fucked til 7 now she's late to work and I'm 18 so why are my hands shaking I should know better
The Sonnets: XV
In Joe Brainard's collage its white arrow He is not in it, the hungry dead doctor. Of Marilyn Monroe, her white teeth white- I am truly horribly upset because Marilyn and ate King Korn popcorn,' he wrote in his of glass in Joe Brainard's collage Doctor, but they say 'I LOVE YOU' and the sonnet is not dead. takes the eyes away from the gray words, Diary. The black heart inside the fifteen pieces Monroe died, so I went to a matinee B-movie washed by Joe's throbbing hands. 'Today What is in it is sixteen ripped pictures does not point to William Carlos Wiliams.
“In his vision of a car crash with the actress, Vaughan was obsessed by many wounds and impacts–by the dying chromium and collapsing bulkheads of their two cars meeting head-on in complex collisions endlessly repeated in slow-motion films, by the identical wounds inflicted on their bodies, by the image of windshield glass frosting around her face as she broke its tinted surface like a death-born Aphrodite, by the compound fractures of their thighs impacted against their handbrake mountings, ban above all by the wounds to their genitalia, her uterus pierced by the heraldic beak of the manufacturer’s medallion, his semen emptying across the luminescent dials that registered forever the last temperature and the fuel levels of the engine. It was only at these times, as he described this last crash to me, that Vaughan was calm. He talked of these wounds and collisions with the erotic tenderness of a long-separated lover. Searching through the photographs in his apartment, he half turned towards me, so that his heavy groin quieted me with its profile of an almost erect penis. He knew that as long as he provoked me with his own sex, which he used casually as if he might discard it for ever at any moment, I would never leave him. Ten days ago, as he stole my car from the garage of my apartment house, Vaughan hurtled up the concrete ramp, an ugly machine sprung from a trap. Yesterday his body lay under the police arc-lights at the foot of the flyover, veiled by a delicate lacework of blood. The broken postures of his legs and arms, the bloody geometry of his face, seemed to parody the photographs of crash injuries that covered the walls of his apartment. I looked down for the last time at his huge groin, engorged with blood. Twenty yards away, illuminated by the revolving lamps, the actress hovered on the arm of her chauffeur. Vaughan had dreamed of dying at the moment of her orgasm.”
“Erster Akt Ein Bauernzimmer, Kellerwohnung im Hotel »Zum grauen Schwan«. Durch zwei links hochgelegene Fenster fällt das Dämmerlicht eines Winterspätnachmittags. Unter den Fenstern steht ein Bett aus weichem, gelbpoliertem Holz, darin Frau Henschel krank liegt. Sie ist eine Frau von etwa sechsunddreißig Jahren. Nahe dem Bett die Wiege mit ihrem halbjährigen Töchterchen. Ein zweites Bett an der Hinterwand, die gleich den übrigen blau getüncht und gegen die Decke mit einem dunklen Streifen abgesetzt ist. Rechts vorn ein großer brauner Kachelofen mit Ofenbank. In der geräumigen »Helle«, dem Raum zwischen Ofen und Wand, ist viel kleingehacktes Brennholz aufgestapelt. Die Wand rechts enthält eine kleine Tür zur Kammer. Hanne Schäl, junge stramme Magd, ist in voller Beschäftigung; sie hat die Holzlatschen beiseite gestellt und läuft in den dicken blauen Strümpfen herum. Sie schiebt einen eisernen Topf, in dem etwas kocht, aus dem Röhr und wieder hinein. Kochlöffel, Quirl, Durchschlagsiebe liegen auf der Bank; ein großer, irdener, bauchiger Krug, der in einen Flaschenhals ausläuft und verstöpselt ist; der Bornkrug steht auch darunter. – Hannes Röcke sind in einen Wulst gerafft, ihr Mieder ist schwärzlichgrau, die nervigen Arme trägt sie bloß. – Um den Ofen herum läuft oben eine vierkantige Stange; lange, sogenannte Jagdstrümpfe sind über sie zum Trocknen aufgehängt, außerdem Windeln, Lederhosen mit Bändchen und ein Paar Wasserstiefel. Rechts davon eine Lade und ein Schrank; alte, bunte schlesische Stücke. Durch die offene Tür der Hinterwand sieht man in einen dunklen, breiten Kellergang und gegenüber auf eine Glastür mit bunten Scheiben; hinter ihr eine Holztreppe nach oben. Auf dieser Treppe brennt immer eine Gasflamme, so daß die Scheiben durchleuchtet sind. Es ist Mitte Februar und im Freien stürmisch. Franz, ein junger Kerl in einfacher Kutscherlivree, zum Ausfahren fertig, guckt herein. Franz. Hanne! Hanne. Nu? Franz. Schläft de Henscheln? Hanne. Was denn sonste? Mach bloß nich Lärm. Franz. Die Tieren schlagen woll genung im Hause! Wenn se dadavon nich ufwacht –! Ich fahr' nach Waldenburg mit'm Kutschwagen. Hanne. Wer fährt denn mitte? Franz. De Madam; einkoofen zum Geburtstag. Hanne. Wer hat denn Geburtstag? Franz. Karlchen!“
Gerhart Hauptmann (15 november 1862 - 6 juni 1946) Scene uit de gelijknamige film uit 1956
„Es konnte eine Mango sein, oder eine sich rot öffnende Bananenblüte, es konnte ein schillernder, frisch aus dem Meer gezogener Snapper sein, der kraftvoll auf den Tisch schlug und in der LUft nach Wasser schnappte. Es konnte das Meer selber sein oder eine Handvoll Sand, der Anblick des Vulkans vor dem Abendhimmel oder das Gesicht eines Bettlers, der keineswegs blind war, sondern Sterne trug, wo andere ihre Augen haben. Andres hatte nichts Geringeres als die Schönheit entdeckt, den Kern der Schönheit, die Essenz. Sie war es, nach der er sich sein Leben lang gesehnt hatte. Das Mangel hatte ihn süchtig gemacht, die Fülle riss ihm zu sehr am Herzen. Es war das Maß, auf das es ankam, endlich hatte er es verstanden. Und das Mädchen hatte es. Es hatte genau das richtige Maß. (…)
Wer war der Mann auf dem Schiff, der sich aus irgendeinem Grund in den Kopf gesetzt hatte, den Rest seines Lebens damit zu verbringen, in einer etwas besseren Kaschemme im Dschungel einer asiatischen Großstadt immer herrlicheres Essen zu kochen und sein Lebenswerk damit zu krönen, an einem zufälligen Tag für zufällige Gäste das denkbar beste, köstlichste, gesündeste, beglückendste Mahl der Welt zu bereiten? Wann nimmt solch eine Idee Gestalt an, und wann will sie die Welt gestalten? Und was muss zuvor geschehen? Könnte man nicht auf einfacherem Weg, sozusagen auf gutem Weg, zu solchen Heldentaten kommen? Muss es immer der Weg durch Leid und Prüfung sein? Müssen die Irrwege allesamt begangen werden, um irgendwann in der Mitte seines eigenen Labyrinthes anzukommen?“
« Cette cohue était enchevêtrée roue à roue, trente voitures de front pressées sur la chaussée, débordant sur les trottoirs, d’autres convois venait de droite et de gauche s’emboutir stupidement les uns dans les autres, stoppés à perte de vue dans un grouillement de visages hagards, de poings brandis, d’uniformes débraillés, de têtes platinées, de blouses multicolores, dans un vacarme de vociférations, de trompes, de moteur vrombissants, de gendarmes épouvantés, battant des bras au milieu du flot d’injures que vomissaient sous leur quatre et cinq galons d’innombrables officiers émergeant jusqu’au ceinturon des portières. Au beau milieu de cette folie, un char de combat, serré de toutes parts, toupillait sous ses chenilles, un lieutenant jailli de la tourelle gesticulait comme un sémaphore, jurant qu’il allait charger et tout défoncer. Quelqu’un cria : « Des avions ! ». Les écailles de tôle du monstrueux serpent s’entrechoquèrent dans un fracas accru : « Mais avancez, avancez, sacré nom de Dieu ! On va être mitraillé sur place ». Chacun était prêt dans l’instant à écraser les femmes, à réduire les enfants en bouillie, à déchiqueter sa propre mère pour s’échapper. L’orgueilleux Paris, tordu d’immonde coliques, fuyait au hasard en se conchiant. Notre colonne, forte des priorités militaires, parvint à se dégager en arrachant des radiateurs, en crevant des pneus, en aplatissant des ailes. Sur la route d'Orléans, le flot s'écoulait à perte de vue. Des centaines et des centaines de voitures déferlaient, emportant des officiers de toutes armes et de tous grades, des feuilles de chêne, des feuilles de lierre, des foudres, des grenades, des croissants, des amiraux, des généraux, des frégatons, des colonels, des lieutenants de vingt-cinq ans, des aviateurs, tous les bureaux, tous les ministères, tous les services de Paris qui détalaient en abandonnant leurs archives et leurs cartes ; des états-majors qui avaient plié bagages en laissant au fond de quelque grange, avec leurs godillots ou deux vélos pour dix hommes, leurs secrétaires, leurs téléphonistes, leurs plantons ; des super-intendants dont les magasins géants étaient demeurés portes béantes, livrés au sac de la populace dans des villes que les Allemands n'atteindraient peut-être pas avant huit jours ; des officiers de troupe aussi, reconnaissables à leurs écussons, dont les dépôts regorgeant d'hommes, les régiments de pionniers, les parcs de voitures, les postes d'essence, les batteries antiaériennes, déménageraient comme ils le pourraient, sans véhicules, sans vivres, sans argent, sous les bombes et sous la conduite d'un adjudant déboussolé ou d'un aspirant imberbe promu depuis quinze jours ; des médecins aussi, et encore des médecins, aux képis amarante, plus scandaleux encore que tous les autres, ayant lâché les malades, les blessés, les hôpitaux remplis de souffrances, d'agonies, de plaies qui allaient pourrir, de membres qui se gangrèneraient, beaucoup de ces misérables ayant levé le camp avec les voitures de la Croix-Rouge aux brancards vides. "
Lucien Rebatet (15 november 1903 - 24 augustus 1972) Collage door Javier Muñoz, 2012
If it is unpermissible, in fact fatal to be personal and desirable
to be literal—detrimental as well if the eye is not innocent—does it mean that
one can live only on top leaves that are small reachable only by a beast that is tall?—
of which the giraffe is the best example— the unconversational animal.
When plagued by the psychological, a creature can be unbearable
that could have been irresistible; or to be exact, exceptional
since less conversational than some emotionally-tied-in-knots animal
After all consolations of the metaphysical can be profound. In Homer, existence
is flawed; transcendence, conditional; "the journey from sin to redemption, perpetual.
A Jelly-Fish
Visible, invisible, a fluctuating charm an amber-tinctured amethyst inhabits it, your arm approaches and it opens and it closes; you had meant to catch it and it quivers; you abandon your intent.
Marianne Moore (15 november 1887 – 5 februari 1972)
De Duitse schrijfster en journaliste Susanne Fröhlich werd geboren op 15 november 1962 in Frankfurt am Main als dochter van een notaris. Fröh;ich deed in in 1982 eindexamen aan de Schillerschule Frankfurt. Na het afbreken van haar rechtenstudies (4 semesters) en vrijwilligerswerk debuteerde maakte Fröhlich in 1984 bij de Hessischer Rundfunk (radio). Van 1988 tot zomer 2007 presenteerde zij het Ausgehspiel in hr3. Op tv presenteerde zij „Allein oder Fröhlich“, „Vorsicht Fröhlich“, „Fröhlich bei Nacht“ en „Wir vier“. Ondertussen heeft Fröhlich verschillende boeken gepubliceerd waarvan in totaal meer dan een miljoen exemplaren zijn verkocht. Haar eerste roman “Frisch gepresst” ging over een vrouw genaamd Andrea Schnidt, die moeder wordt. Het boek werd in 2012 verfilmd. Andere delen uit deze serie zijn: “Frisch gemacht”, “Familienpackung”, “Treuepunkte”, “Lieblingstücke” en “Lackschaden”. In haar boek ”Jeder Fisch ist schön, wenn er an der Angel hängt“ richt zij zich tot vrouwelijke singles. In haar roman “Der Tag, an dem Vater das Baby fallen ließ” smijt de moeder van de overleden baby de vader eruit en begint een lesbische relatie met de werkster. Het grootste succes van Susanne Fröhlich tot nu toe is “Moppel-Ich”, een handleiding die op een humoristische manier omgaat met gewichtsproblemen. Dit boek werd ook verfilmd voor de televisie.
Uit: Lieblingsstücke
»Jesus ist hier bei uns in Eschborn«, ruft die Stimme ekstatisch. Jesus ist in Eschbom. Das wäre, wenn es tatsächlich stimmt, ein ziemlicher Knaller. Ich meine, ich möchte Je-sus nicht zu nahe treten, aber warum um alles in der Welt sollte er nach Esdlorn kommen? Ein Mann wie Jesus hat doch wirklich andere Möglichkeiten. Wozu ist er schließ. lieh Jesus? Was nützt einem so eine Funktion, Beruf wäre wohl die unpassende Bezeichnung, wenn man dann doch in Eschborn rumhängen muss? Und noch dazu bei die-sem Schmuddelwetter. Da wäre es doch bestimmt auf den Malediven oder den Seychellen netter. Wärmer allemal. Die Strände, die Palmen. das türkisfarbene Wasser, nette Cocktails, all das sollte Jesus ja wohl bekannt sein. Und an-sonsten, falls ihm das Rumliegen am Strand nicht so gefällt, viele Männer langweilen sich da ja schnell mal, und Jesus ist ja nun eindeutig ein Mann, gibt es auch noch Städte wie New York, Rom, Venedig oder Paris. Internationale Metropolen. Und wenn es denn unbedingt Deutschland sein muss, würde ich an Jesus' Stelle doch lieber mal nach Berlin. Für Jesus würde sich der Wowereit sicherlich einen Abend frei nehmen. Dass eale Wahl angeblich ausgerech-net auf Eachborn fällt, genauer gesagt aufs Gewerbegebiet Eschborn Süd, spricht entweder für seine Leidensfähigkeit (die ja weitreichend bekannt ist) oder auch nur dafür, dass er entweder keinen Geschmack oder keine Ahnung hat. Beides aber sollte man von Jesus doch erwarten können. »Jesus ist in F.schhorn und sagt uns hallo«, wiederholt die Stimme noch aufgeregter die gewagte These, und weil das so dermaßen bekloppt ist und alle trotzdem so irrsin-nig bewegt sind, nutze ich diesen Moment, nehme meine Tasche und meine Decke und verlasse so unauffällig wie möglich den zugigen kleinen Raum über der örtlichen Mehrzweckhalle. Vielleicht hat Jesus ja Lust mitzukom-men. Ich kann mir nur sehr schwer vorstellen, dass er an dieser Veranstaltung hier Spaß hat. Ich jedenfalls nicht. überhaupt nicht, und deshalb muss ich hier weg. Annabelle kommt mir hinterher. »Wo willst du denn hin?«, fragt sie entsetzt, »das Semi-nar geht doch noch den ganzen Tag!« »Ich bitte dich«, sage ich, »was soll denn nach Jesus noch kommen?«, und hoffe, dass sie den Scherz kapiert. Tut sie aber nicht. »Hast du ihn auch gesehen?«, will sie ernsthaft wissen, und ich weiß wirklich nicht, wie diese Frau meine Freun-din sein kann. So viel habe selbst ich verstanden. Beim Channcling spricht man durch andere. Also Jesus durch unsere Semi-narleiterin Asmara. Deshalb kann man ihn auch definitiv nicht sehen, höchstens hören. Annabelle, meine Freundin, ist, unter uns gesagt, nicht das hellste Licht, aber dafür eine absolut hartnäckige Person. Immerhin hat sie mich zu diesem bescheuerten Seminar überredet. »Charmeling mit Asmara« nennt sich diese dubiose Veranstaltung, zu der man nur eine warme Decke, etwas zu essen und die Teilnahmegebühr von zweihundertneunzig Euro mitbringen muss.“
Susanne Fröhlich (Frankfurt am Main, 15 november 1962)
“Ik word gered door geschreeuw van Rosa uit de keuken. 'Ping, ping, hallo! Jongens, kan dit mee? Warme borden! Ping! Tafel één! Ik maak alles maar één keer! Ping! Kan iemand lopen?' Ik spring op, maar Rosa en Bart komen mij al tegemoet met de borden. 'Ach, het gaat ook wel zo,' zegt Rosa. Ze steekt heel kort haar tong naar mij uit. We gaan zitten. Bart wil geen wijn: het bier smaakt goed. Ik ben de hele tijd een beetje bang dat hij iets kapotmaakt, of dat hij een vieze boer laat, maar voorlopig valt het allemaal mee en eet hij zelfs met mes en vork. De coquilles zijn zo lekker dat er pas weer over iets anders kan worden gepraat nadat iedereen dat twee of drie keer heeft gezegd. Ik besluit beleefd en gezellig te zijn. `En Bart,' vraag ik. 'Wat doe jij? Ook iets artistieks?' `Nee, antropologie. Laatste jaar.' Wat voor onderwerp?' Ja, heel breed eigenlijk. Ik doe nu een onderzoek in de Bijlmer, naar kleine minderheden met een eigen kerk en een eigen cultuur. Ik ga in november waarschijnlijk naar Afrika.' 'Om te kijken waar die mensen vandaan komen?' `Ja,' zegt Bart. 'En hoe hun familie daar leeft, en wat de verschillen zijn met hier. En misschien ga ik dan ook nog een paar maanden vrijwilligerswerk doen of zo.' 'En betaalt de universiteit dat allemaal?' Rosa drukt onder tafel met haar hak op mijn tenen. Ik vertrek geen spier. 'Ja,' zegt hij. 'In ieder geval de eerste maand. Voor daarna probeer ik nog een soort beurs te krijgen.' `Spannend,' zegt Rosa. 'Maar waar hadden jullie het nou over, daarnet? Met die Romeinen?' `Rachel studeert af aan de Rietveld,' zeg ik, en onderdruk een grijns. Rachel bloost weer. '0 ja, waarvoor jullie ook in New York waren,' zegt Rosa. 'Is dat nog gelukt?' `Ja hoor,' zegt Bart. 'Toch?' 'Ja,' zegt Rachel. 'Ik moet nog heel veel monteren.' `Maar wat was die zin nou, met die Romeinen?' Nu schop ik Rosa tegen haar enkel. `Romans through the time. A stone's search for entertainment now and then,' zegt Bart. `Zo heet het.' 'A rock's quest,' verbetert Rachel. Rosa staat op. Ik veer op uit mijn stoel en begin de borden te verzamelen. `Laat maar,' zegt Rosa. 'Geef maar.' Ze neemt de borden uit mijn handen en loopt naar de keuken. Ik ga weer zitten. `Zal ik je weer even helpen?' vraagt Bart. `Nee,' roept Rosa. 'Het is al klaar. Maken jullie maar ruimte voor een grote pan. Ik kom eraan.' `Zij kan echt. Zo lekker koken,' zegt Bart. 'Kun jij dat ook?"
Jonathan van het Reve (Amsterdam, 14 november 1983) Cover
„Durch das Bullauge des Flugzeugs sind bereits die ersten Felder zu sehen, ihnen folgt ein Häusermeer und verschwindet wieder, dann schwenkt die Tragfläche nach oben, und durch das Fenster ist nur noch das Himmelblau zu sehen. Der Flügel senkt sich wieder, und Hammoudi sieht ein von der Sonne verbranntes Feld. Die Räder setzen unsanft auf. Der internationale Flughafen von Damaskus hat sich seit Hammoudis letztem Besuch kaum verändert. Hinter den Kabinen, von denen die Farbe abblättert, stehen dieselben schlechtgelaunten Grenzbeamten wie immer. Mürrisch mustern sie seinen Pass und machen ihn darauf aufmerksam, dass er in ein paar Tagen abläuft. »Deswegen bin ich ja hier«, sagt Hammoudi. Der Grenzbeamte in seiner schlechtsitzenden Uniform scheucht ihn fort. Hammoudi ist gerne in Syrien, doch stets unter Vorbehalt: Sein ganzes Leben lang wurde ihm eingetrichtert, dass es hier keine Zukunft gebe und er spätestens nach dem Studium nach Kanada, Australien oder Europa auswandern sollte. Das Leben, das er in Syrien gelebt hatte, hat diese Vorbehalte bestätigt. Das Gepäck lässt lange auf sich warten. Mehrere Großfamilien werden ungeduldig; Kinder quengeln; ein Herr mit graumeliertem Haar zündet sich eine Zigarette an und wird vom Wachpersonal ermahnt; Putzfrauen laufen betont langsam mit ihren Wassereimern hin und her, ohne etwas zu putzen. Als das Licht über dem Gepäckband endlich rot aufblinkt, scharen sich alle um den Ausgabepunkt und versuchen, sich einen strategisch günstigen Platz zu sichern, wobei zwei blonde Männer mit rötlichem Bart, die laut Schweizerdeutsch miteinander sprechen, am Ende siegen. Als das Karussell sich endlich in Bewegung setzt, geht ein Raunen durch die Menge. Das Gepäck wird schnell vom Band genommen. Taschen, Koffer aus unterschiedlichsten Materialien, Bündel, Rucksäcke und Kartons werden geschultert, auf die Gepäckwagen gelegt und euphorisch in Richtung des Ausganges geschoben. Hinter der Absperrung in der Ankunftshalle steht eine Masse von Menschen, die nach ihren Verwandten und Freunden Ausschau halten und auf diese zustürmen, sobald die Tür zur Gepäckausgabe sich einen Spalt breit öffnet. Ein Polizist ermahnt sie immer wieder, nicht zu nahe an die Tür zu kommen. Auf den Gesichtern wechseln sich in kurzen Abständen Freude, Neugierde und Bestürzung ab. Kinder mit Luftballons in den Händen stehen ratlos herum, Babys, deren Väter mit Blumensträußen winken, reiben sich vor Müdigkeit die Augen.“
Olga Grjasnowa (Bakoe, 14 november 1984)
De Zweedse schrijfster Astrid Lindgren werd als Astrid Ericsson geboren op 14 november 1907 en groeide op op de boerderij Näs in Vimmerby in Småland. Zie ook alle tags voor Astrid Lindgrenop dit blog.
Uit: Pippi Langkous (Vertaald door Liesbeth Zuiderveen Borgesius-Wildschut en Saskia Ferwerd)
“Op die mooie zomeravond, toen Pippi voor de eerste keer over de drempel van Villa Kakelbont stapte, waren Tommy en Annika toevallig niet thuis. Ze logeerden een weekje bij hun oma. En toen ze de eerste dag nadat ze weer thuis waren gekomen over het tuinhekje stonden te kijken, wisten ze nog niet dat er zo dichtbij een kind was komen wonen. Ze stonden net te overleggen wat ze zouden gaan doen en vroegen zich af of er die dag nog iets leuks zou gebeuren, toen het tuinhekje van Villa Kakelbont openging en er een meisje uit stapte. Het was het vreemdste meisje dat Tommy en Annika ooit hadden gezien. Dat was Pippi Langkous, die een ochtendwandeling ging maken. Zo zag ze eruit: haar haar had dezelfde kleur als een wortel en het zat in twee stijve vlechtjes, die van haar hoofd af stonden. Haar neus leek op een aardappeltje en was helemaal gespikkeld door de zomersproeten. Onder die neus zat een nogal grote mond met spierwitte tanden. Haar jurk was nogal apart. Pippi had hem zelf gemaakt. Eigenlijk had hij helemaal blauw moeten worden, maar er was niet genoeg blauwe stof. En dus had Pippi er roze lapjes in genaaid. Om haar spillebenen zaten lange kousen, de ene kous was bruin en de andere zwart. En dan had ze nog een paar zwarte schoenen aan, die precies twee keer zo lang waren als haar voeten. Die schoenen had haar vader op de groei voor haar gekocht in Zuid-Amerika. En Pippi wou nooit meer andere hebben. Maar wat Tommy en Annika het allermeeste verbaasde, was de aap die op de schouder van het vreemde meisje zat. Het was een klein aapje met een blauw broekje en een geel jasje aan en een witte strohoed op. Pippi begon te wandelen met één been op de stoep en het andere been in de goot. Tommy en Annika keken haar na, zo ver ze konden. Na een poosje kwam Pippi terug, en nu liep ze achterstevoren. Zo hoefde ze zich niet om te draaien als ze weer naar huis ging. Vlak voor Tommy en Annika’s hek bleef ze staan. De kinderen keken elkaar aan. Ten slotte zei Tommy: ‘Waarom loop je achterstevoren?’
Astrid Lindgren (14 november 1907 - 28 januari 2002) Scene uit de gelijknamige film uit 1969
De witte sneeuw, waarmee de vlakten pronken, Boelt met de zonne tot haar schade en schand. Ze ligt en lacht en tintelt, wonnedronken, Totdat ze smelt en slijk maakt op het land.
De witte sneeuw, waarvan de bergen vonken, Wanneer de hemel stooft en staat in brand, Die zonnelach weerkaatst, en zonnelonken, Blijft eeuwig hoog en eeuwig diamant.
Al eveneens, vergaat of staat de Minne: Die niets beoogt dan 't laag genot der zinnen, Ziet zijn geluk verslijkt eer hij 't vermoedt;
Veel hoger wil ik mijne liefde plaatsen, Waar ze ongedeerd het zonlicht kan weerkaatsen, En rein blijft in des hemels hoogste gloed.
Het vlas staat in de blom
Het vlas staat in de blom, Al groen en blauwig; En 't windje vliegt er om Zo vleiend lauwig.
De herels rechten flinks Hun tere topkens, En keren, rechts en links, Hun kleene kopkens.
Hoe zot en preuts ze zijn, Elk met zijn vaantje Van hemelblauw satijn Op 't groene staantje!
Hier beet een bruine bie; En ginder, ginder, Vlug weg en weder, zie! Een witte vlinder!
En voort, tot waar dat blauw En groen in 't koren, Vol lokkend grijs en grauw, Verloopt, verloren;
Zo ver als om-en-dom Het oog kan dragen, Het vlas staat in de blom Te wiegewagen.
René de Clercq (14 november 1877 - 12 juni 1932) Deerlijk. De Dorpsstraat op een oude ansichtkaart.
De Engels-Mexicaanse schrijfster Chloe Aridjiswerd geboren in New York op 6 november 1971 (en dus niet op 14 november zoals eerder vermeld). Zie ook alle tags voor Chloe Aridjis op dit blog.
Uit: Assunder
“Until then, it is true, I envied my colleagues at the new Tate, and when this sun first rose I would, on days off, walk along the river to the museum and spend long whiles on my back staring upwards. A mirror had been fastened to the ceiling and there’d be dozens of us lying in random configurations on the concrete floor, waving at our reflections above, and I felt like I was at a site of pagan worship, all eyes converging on this great yellow sphere whose emanations remained a mystery – that is, until the guards began complaining of headaches and dizziness and cursing the fumes released from the artificial astral body, especially Martin Strake who, already prone to migraines and sensitivity to light, made a point from the start of looking the other way. After a few weeks the monofrequency lamps really took their toll; Martin succumbed to their haze, his legs grew weaker, his eyesight began to blur, his movements trance-like as if dictated by this overhead sun, attached to it by invisible strings. And I succumbed, I too, and for several weeks went to worship the ephemeral god, until I found out this supposed orb wasn’t even a whole but a semicircle. We had been going to pay our respects to a semicircle, made whole by its reflection in a mirror. To this day I wish I hadn’t looked at the catalogue and had continued with my fantasy of the whole, but in the end, all that matters is that the Scandinavian’s piece was eventually replaced by something else of monstrous proportions yet not as precarious and that Martin Strake gradually regained his former self and could turn his eyes towards the Turbine Hall without dissolving. I used to envy those who were assigned temporary rather than permanent exhibits before realising that temporary is too risky; you never know what you are going to get. Life at our Gallery is more predictable. Early each week we are assigned different sections of a wing and, within these sections, four rooms a day. In the morning we shed our civvy clothes and slip on our uniform: a mouse-grey jacket with matching trousers or skirt, a pale lilac shirt and a shiny purple tie. We are given twenty-four minutes a day to change, an iron always available in the changing room, and in my nine years working here those twelve minutes in the morning and twelve in the evening, during which all kinds of little transformations take place, have gone by in a flash.”
“People who work in the news media do not watch The Apprentice because of what’s been happening in the news media for a number of years, causing all of us who work in it to never want to hear the words “You’re fired” again. This was a mistake. Donald Trump, the actor who plays “Donald Trump,” appeared on The Apprentice for eleven years. At its peak, the show had 20 million viewers. And Trump is a good actor. Donald Trump is almost as good as Alec Baldwin at being Donald Trump.” (...)
“And yet the debate was highly informative—if you turned the sound off. The event was broadcast with a split screen so that each presidential candidate was visible while the other candidate was talking. The talk was insipid, but the expressions on the candidates’ faces were fascinating. Trump was serious of mien. He concentrated intently on what Hillary was saying. Sometimes there was a little twitch of annoyance; sometimes, a small frown of disagreement. But mostly he looked deeply thoughtful. (Where he got that look is anyone’s guess. Maybe he purchased it at the same strange haberdashery where Hillary buys her Hillary costume.) Clinton is supposed to be the one with the deep thoughts. But there she was thoughtlessly making rude grimaces whenever Trump was speaking. Mom always said, “You shouldn’t make faces—your face may get stuck that way.” Hillary’s face got stuck that way. She spent the whole evening with a wipe-that-look-off-your-face look on her face.” (...)
“There isn’t, incidentally, any such thing as an ancient Chinese curse saying, “May you live in interesting times.” The phrase seems to be a piece of invented Orientalist folklore coined in the 1930s by First Lord of the Admiralty Sir Austen Chamberlain, half-brother of Prime Minister Neville Chamberlain who went off to Munich to appease Hitler. And let’s not be silly and forget that the Chamberlain brothers lived in much more accursedly interesting times than our own. What I thought was going on in the 2016 election cycle was a mere fight to the death between two fundamental American political ideologies.”
P.J. O'Rourke (Toledo, Ohio, 14 november 1947) Cover
Uit: The Red Dress(Vertaald door Kristina Sakalavičiūtė)
“Nora suddenly jumped up, locked the door and, throwing off the violet sweater and green skirt resolutely, grabbed the red dress and froze for an instant. Then, in a frenzy—as if someone were impatiently yelling at her to hurry—she began to dress, rushing, staggering, having difficulty getting into the sleeves. Getting into the fiery garb was not so simple, even though Nora was smaller than Elegija. The dress clung to her and outlined her body, emphasizing her breasts, pulling tight on her hips and thighs. It fell from her knees in tiny pleats, which spread on the floor like sharp tentacles. Nora looked at herself in the mirror, pulling back her black hair. It used to have a blue sheen, but now it became chestnut-colored because of the intensity of the red dress. She narrowed her eyes and smiled with satisfaction. The inside of the dress was the opposite of its silky exterior. It was coarse and chafed her in a strange way. Nora thought it felt like a facial masque of egg whites and yeast that tightens on one's face. She began to walk around the room, a trifle dissatisfied that the dress restricted her steps. She imagined Salome floating across the stage—not shuffling like Cho-Cho-San. Fortunately, she had another costume for the dance scene. Suddenly, somebody knocked at the door. Nora started and rushed to take off the dress. But it was so tight it seemed almost impossible to pull off—the dress kept catching on her shoulders. "Yes, my shoulders really are broader than Elegija's," Nora uttered, wriggling, squirming and crying out. The dress did not yield. Someone was now persistently knocking at the door. "Hey, Nor, open the door," rang Vilija's deep voice. "Stop fooling around." "Quick, Nora, or I'm going to bust. I can't hold it any more. Some Georgians lugged this huge box here for Elegija," Laimis shouted, kicking the door.”
Jurga Ivanauskaitė (14 november 1961 - 17 februari 2007)
“The girl was young when she did it, and she didn't live there. This was in 1962. She was eighteen. She'd been hired to tidy the place. It was three, maybe four years before anybody noticed. The letters were so small, and they always ate in the kitchen. And when they did discover them, she was already gone to Halifax. By that time the girl had a reputation to escape from. So when they put two and two together and figured out it was she that did it, they weren't surprised. Of course she'd be the one to do something like this, they said—shameless girl, not shocking at all. A cod fisherman, a captain, lived in the house with his wife, one of the original Locke mansions on Gurden Street overlooking the harbor. They never had children, but dust collects nonetheless in a house so huge. The girl had never been in a place that grand. At least that's what they told each other when they found her letters. RGL. That she'd wanted to leave her mark in the world, something that would last, something that would stay. The family still lived in town, her father and brothers sold hardware, so they could have held somebody accountable for the damage if they'd wanted to. But the captain and his wife talked it over and decided not to mention it to anyone. Not that they approved—Lord no. It was defacement of property. Vandalism. Of course it was an heirloom; it had belonged to her mother's mother, a burnished mahogany drop-leaf built in York in 1844. They could never approve. But they were quiet people; they kept to themselves in the hard times, and even in the good times they held their distance. Besides, what could anybody do about it now? What was done was done. Still, that didn't mean the captain's wife didn't watch more carefully over the other girls who came to clean, and it didn't mean the captain didn't sometimes think of her sugar breath, that morning, the one out of a thousand when he was home and slept late—he'd startled her in the kitchen. Captain Adelbert! I didn't have any idea you were home, me banging the pots down here to wake the dead. His only intention was to touch her sweater (Lucy was out, still teaching school then), but he couldn't stop and kissed her, her hands at her sides. She didn't resist or desire, and that had made him a fool for years.”
Tags:Norbert Krapf, Jonathan van het Reve, Olga Grjasnowa, Astrid Lindgren, René de Clercq, Chloe Aridjis, P.J. O'Rourke, Jurga Ivanauskaitė,, Peter Orner, Romenu
Christine Otten, Inez van Dullemen, Frank Westerman, Timo Berger, Hadjar Benmiloud, Nico Scheepmaker, José Carlos Somoza, Peter Härtling, Stanisław Barańczak
Uit:De laatste dichters Herfst Hij herinnerde zich de precieze datum: n november 1979. Het was een donderdagnamiddag. Hij was in Ameja's flat, een chic appartement op de achtste verdieping aan Columbus Avenue. Hij keek naar buiten. Het regende zacht. Hij keek naar de druppels op het raam die langzaam naar beneden gleden, zich kronkelend een weg baanden over het glas. Buiten waren de straatlantaarns al aan. Hij zag de bomen in Central Park, de bonte schakering van geel en groen en rood en roestbruin. De dunne waterige wolken erboven en het bleke oranjegele zonlicht dat erdoorheen probeerde te breken. Zelfs nu, ruim twintig jaar later, herinnerde hij zich ieder detail van het treurige uitzicht. Alsof alles stilstond. De glanzende weerspiegeling van zijn gezicht in het glas. De lichtjes van de auto's en taxi's beneden in de straat versmolten tot een langgerekt glinsterend beeld, een vervagende lichtflits die zich nestelde op zijn netvlies. Nooit eerder had hij New York zo gezien, de stad als een abstract schilderij, bevroren onder zijn blik. De stad als een perfecte weerspiegeling van zijn gemoedstoestand. Hij voelde zich kalm. Zijn hoofd was helder. Hij hoorde het trage zoemen van de verwarmingsketel. Het was alsof hij zijn hele leven naar dit moment toe had gewerkt. Alles wat hij tot nu toe had beleefd, al het geweld, de commotie, de liefdes, de seks, de teleurstelling, het succes, vloeide uit hem weg en liet hem leeg achter. Zo voelde hij zich: alsof hij klaar was te vallen, zo diep als maar kon. Ameja was weg. Ze had hem gezegd dat ze laat zou zijn, dat ze voor zaken naar Harlem moest en dat hij op haar moest wachten. Vanuit de keuken sijpelde de branderige, bittere geur van gekookte cocaïne de woonkamer in. Zaid zat in de keuken. Zaid was een vooraanstaande predikant van de Nation of Islam. Hij was niet weg te slaan bij Ameja. 'Kom op, brother Umar, dit moet je proberen, dit is de volgende stap,' had hij gezegd met die fluisterende, samenzweerderige stem van hem. 'Dit gaat verder dan snuiven, dit is de hemel op aarde.' Hij zei het nooit waar Ameja bij was. Ameja had hem verboden het spul te roken. Hij kon zoveel wit poeder van haar krijgen als hij wilde, zolang hij het maar niet rookte. 'Dan is het afgelopen,' zei ze. 'Dan gooi ik je eruit.' Die middag was hij nuchter. Hij had zich geschoren en gedoucht en een van de witte zijden overhemden aangetrokken die Ameja voor hem had gekocht bij een nicht op sa5th Street. Ameja kocht van alles voor hem.”
“Iedere nieuwe reis was een testcase voor me waardoor ik in staat was mijn geest een nieuw sopje te geven, mijn West-Europese arrogantie op de helling te zetten. Geen schoonmaakbeurt van mijn huis maar een schoonmaak van mijn manier van denken. Ik mis het reizen. Tegelijkertijd mis ik het terugkeren van de reis om wat ik gezien heb te kunnen herkauwen. Het kost me moeite het leven dat achter me ligt te overzien. Daar heerste een duidelijk ritme van eb en vloed, een naar binnen en weer naar buiten gerichte beweging. Soms bleef ik dagenlang in bed liggen met een grote rotzooi aan boeken en papieren om me heen zodat ik mijn energie kon opladen. Ik mis de verrukking van het rijden in een trein, de vertrektijd op een bord te zien staan, in krijt geschreven, vaag lichtschijnsel te zien scheren over een desolaat perronnetje aan het eind van de wereld. Het geluid van de wielen onder me, geen telefoon meer, geen brieven of tv-beelden. Kinderen, man, poes, planten, schoonmoeder, allemaal tot schimmen verbleekt. Het had iets met een verdwijntruc te maken, het verlangen iemand anders te worden. Reizen in de catacomben van een wereldstad: Tokyo. Omlaagduiken in het ondergrondse netwerk en tegelijkertijd de bovengrondse stad zonder ogen registreren. Wie waren al die mensen met wie ik samen reisde? Wat waren hun verborgen verlangens? Ik zie nog het meisje in de metro voor me dat haar stripboek las met op haar shirt Mickey Mouse is my Hero, daarnaast een man die een cryptogram oploste en met zijn trillende hand Japanse lettertekens in hokjes plaatste. Tegenover mij een kromgebogen oude vrouw die de dag van de Bom op Hiroshima nog moet hebben meegemaakt. Om me heen nieuwsgierige ogen, geverfde ogen, doodse, bedrieglijke, starende, impertinente, verleidelijke ogen. Gestropdaste heren, hangend aan lussen in de fluisterende trein die door de mollengangen onder de metropool Tokyo van hot naar her suist.”
Inez van Dullemen (Amsterdam, 13 november 1925) Cover
“Op mijn dertigste kreeg ik mijn eerste enige echte baan. Zo een met een salarisschaal, een dertiende maand en een kerstpakket. ‘U krijgt een auto.’ De adjunct-hoofdredacteur zei het zakelijk: een auto hoorde bij mijn functie. Het voelde als de hoofdprijs in een televisiequiz. Per 1 december 1994 werd ik algemeen verslaggever. ‘Verslaggever’ vind ik een mooiere titel dan dan ‘journalist’. Als verslaggever gééf je iets, en geven is - meestal - leuker dan nemen. Maar dan de toevoeging ‘algemeen’: het mocht dus over álles gaan. Mijnbouw én ruimtevaart. Terschelling én Nova Zembla. De oerknal én de apocalyps. Bij ons op de krant - NRC Handelsblad - stond de algemeen verslaggever boven de verslaggever binnenland. Wij vergaderden op maandag en mochten de rest van de week naar eigen inzicht besteden; ‘binnenland’ vergaderde iedere ochtend om 8 uur aan de middentafel en stortte zich aansluitend op het nieuws om de deadline van 13 uur te halen. Voor de leden van de redactie binnenland geen auto-van-de-zaak. Vijf jaar had het me gekost om hier te komen: in het kantorenpark van Rotterdam Alexander aan de A20. Ik was in Wageningen opgeleid tot irrigatie-ingenieur, maar ik wilde schrijver worden, of eerst maar journalist. Wegwezen uit Wageningen zag ik als voorwaarde voor welk schrijverschap dan ook. In de herfst van 1988 had ik de sprong gewaagd. Maar zodra mijn stage bij een tijdschrift in Amsterdam op 31 december afliep, was ik teruggeworpen op de provincie, op Wageningen. Oud en Nieuw dat jaar bezorgde me een kater die niet overging. Op straat kreeg ik te horen: ‘Hé, jij was toch naar Amsterdam?’ Van de wederomstuit sloot ik me op in mijn kamer – met De brieven van Vincent van Gogh. ‘Je kunt een groot vuur in je ziel hebben, en niemand komt er zich aan warmen.’ Ik kwam mijn bed niet uit en wentelde me in zijn Weltschmerz. ‘De voorbijgangers zien niets dan een beetje rook boven uit de schoorsteen komen, en gaan huns weegs.’ In elke brief vond ik iets troostrijks of grappigs. ‘Om te slagen heb je ambitie nodig, en ambitie lijkt me iets absurds’, schrijft Vincent in de zomer van 1887 vanuit Parijs aan zijn broer Theo. Meteen in de volgende brief, aan zijn zus Wil: ‘Leer dansen of wordt verliefd op een of meer notarisklerken, officiers, enfin ’t geen onder uw bereik is, doe liever, veel liever een aantal dwaasheden dan Hollandse studie. ’t Dient glad nergens toe."
Ach, könnt ich einer dieser Geckos sein, mal starr wie ein Toter mal mit einem Meter pro Sekunde die Wand hinauf
Mimese, Mimikry, Moneten was soll's: Solange die Maden im Mund, ist der Gourmet gezügelt; Heuschrecken kommen sautiert auf den Teller, den Spinnen wird nachgesetzt im blauen Dampf Bad oder ganz entspannt auf dem Parkplatzpoller aufgelauert.
Ach, könnt ich einer dieser Gecken sein, im schillernden Schuppenfrack mit diesen Basedowschen Augen ohne Wimpernschlag, diese Leichtigkeit ich meine nicht die Lamellen, mit denen sie kopfüber an Glas anhaften ich meinen ihren Stil, dieses Techno tänzelnde, dieses plötzliche Innehalten in Denkerpose.
Ach, könnt ich El Greco sein ich würd' nicht den Großinquisitor malen mir genügten diese Echsen in grellen Farben, die über die Leinwand flitzen und jeder Fliege etwas zuleide tun.
Timo Berger (Stuttgart, 13 november 1974) Stuttgart
“Verwende kleine meisjes krijgen deze feestdagen van hun marionet-ouders een Hello Barbie: de nieuwste generatie paspop die niet alleen praten kan, maar ‘ook heel goed luisteren’. Je moet wel heel hersenloos zijn om dit aan je kind te geven. Deze robot-Barbie kost naast 80 dollar ook al je privacy. Een ingebouwde microfoon registreert alles wat er gezegd wordt, stuurt dit sneller dan de Barbiejet naar het hoofdkwartier van Barbie en Ken, en verwerkt de input in algoritmes die ‘inzichten verschaffen in de hersenspinsels’ van hun vijfjarige gebruikers. Zo weet Barbie steeds beter wat ze terug moet zeggen, en zo weet Mattèl, (maar ook elke willekeurige hackende buurjongen, zie ‘een kind kan de hack doen’ in de laatste NRC Next) eigenlijk àlles. Ook dingen die niemand van je prinsesje wil weten. Mijn Barbies konden gelukkig alleen luisteren. Als onvermoeibare therapeuten hebben ze hele gezinsdrama's voor me verwerkt. In mijn Barbiehuis gebeurde onmenselijke dingen, en als er eentje praten kon had ze je de vreselijkste dingen verteld. Ik moet er niet aan denken dat Mattèl had meegeluisterd. De acht Barbies maakten het thuis gezellig met opengeknipte ballonnen, mishandelden met paperclips de twee Kens, en maakten daar vervolgens met elkaar weer ruzie over totdat een van hen heel hard ging schreeuwen. Dit onder begeleiding van de soundtrack van Goede Tijden, Slechte Tijden. Om het goed te maken deden Ken, Kenny en Barbie één tot en met acht altijd gewoon hun kleren uit. Dat was het spannendst. Daar maakte ik soms (altijd) rare geluiden bij. Hello Barbie had vast de kinderbescherming ingeschakeld.”
De zee is de zee, een geweldig vat waarin dood en verderf regeren. Ik neem op zijn tijd een verfrissend bad, maar leer toch de dood niet waarderen.
De zee is als zee ook een levensbron, dat kun je bij iedereen lezen. En toch zit ik liever terzij in de zon een beetje mijzelf te wezen.
De zee is de zee, het domein van de vis, en de draagster van duizenden schepen. Ik weet dat de zee een godgeschenk is, maar ik heb het er niet op begrepen.
Electriciteit
Het is avontuurlijk te leven in een land vol elektriciteit, waar de dingen eendrachtig streven naar een beetje beweeglijkheid.
Je drukt op een knop en ze zoemen, ze schudden, bewegen en draaien, of laten zich 'bruikbaar' noemen omdat ze op hun manier naaien.
Maar in werkelijkheid zijn ze alle (contant of met winkelkorting) uit de hemel op aarde gevallen en min of meer self-supporting.
Laatst kreeg ik zo'n kreng op mijn voet: hij snorde en dronk van mijn bloed.
Nico Scheepmaker (13 november 1930 - 5 april 1990) Cover
Uit:Clara et la pénombre (Vertaald door Marianne Million)
« L’horrible. “Il était à sa droite. Un geste léger, une ombre mobile illuminée par la clarté du seuil. Elle tourna sur elle-même avec un calme inédit. Le degré d’horreur qu’elle éprouvait était parvenu à son maximum (elle se sentait sur le point de hurler), ce qui signifiait qu’elle avait enfin découvert l’horrible et qu’elle s’apprêtait à le contempler. C’était une fillette. Une fillette qui vivait au grenier. Elle portait un ensemble bleu marine de Lacoste et avait les cheveux lâches et très bien coiffés. Sa peau semblait de marbre. On aurait dit un cadavre. Mais elle bougeait. Elle ouvrait la bouche, la refermait. Elle battait intensément des paupières et elle la regardait. La terreur lui traversa la peau. Son cœur devint une souris et elle le sentit grimper à l’aveuglette à l’intérieur de sa poitrine jusqu’à lui obstruer la gorge. Ce fut un instant de terrifiante éternité, une fraction de seconde fugace et définitive, comme l’instant de notre mort. En quelque sorte, d’une façon inexplicable mais puissante, elle sut à cet instant précis que cette fillette était la vision la plus terrifiante qu’elle eût jamais contemplée et qu’elle contemplerait jamais. Ce n’était pas seulement horrible, mais infiniment insupportable. (Cependant, sa joie ne connaissait pas de limites. Elle contemplait enfin l’horrible. Et l’horrible était une fillette de son âge. Elles pourraient être amies et jouer ensemble.) Elle s’aperçut alors que le vêtement Lacoste était celui que sa mère lui avait mis ce dimanche, que la coiffure était semblable à la sienne, que les traits étaient les siens, que le miroir était grand et que son cadre était dissimulé dans la pénombre. -C’était une frayeur stupide, lui dit sa mère, qui était accourue en l’entendant crier et la tenait dans ses bras."
Ich frage mich, was ich aufheben soll. Viel habe ich zusammengetragen in den letzten Jahren: für wen könnte es nützlich sein. Wer hätte Spaß daran?
Wenn ich wieder schreibe, dann über die Bruchstücke, von denen wir annehmen, sie seien alles. Mein Gedächtnis erinnert Sätze, die erst Erinnerung haben werden. Wenn überhaupt.
Alte Liebe
Woher weisst du, dass meine Knie schmerzen, dass Knoten meine
Finger teilen, dass mir mein Atem Mühe macht, wenn ich liebe. Woher weisst du, dass ich fremd gehe,
Yes, with the voice that, miles above O’Hare, tunes in to tell you all is going well (ten tons of metal hanging in mid-air with you inside — how could that scare the hell out of you) — with that warm (yet sparkling cold) vocal soft drink, full of refreshing bubbles of confidence, for no doubt ever troubles the hand that holds what it’s been told to hold;
or that of a TV evangelist blaring: “Downtrodden? It’s godless behavior: Send a check and you’ll make our special list of guests for the next Coming of the Savior”, as he drowns out even his backup (seven blond bouffant angels plus the drummer’s racket) with his electric-blue message and jacket: “You Too Shall Enter the Kingdom of Heaven”,
or, above all, the voice of a pop star, Mary, say, as in “Peter, Paul and Mary” (in their prime, that is), crooning that we are all human, hence our lot is not so scary; we soft-rock, after all, the same big boat, and isn’t hate just dissonance, forever to be remixed as harmony? (a clever harmonic shift here catches at our throat) -
if I could speak with such a voice; but no. No radiant resonance of vocal chords, no vibrant diaphragm; instead, a raw respiratory tract, where the work horse of hoarse voice drags its cart (or is it hearse), its neighs and whinnies increasingly timid, too hurried, though, to observe the speed limit. Not that You spare me disguised messengers: hosts of them have descended with their tips and words of wisdom. B., our Latin teacher (himself a lisper): “I say, move your lips, my lad! Don’t whisper!” Or that constant feature of any public talk I’m weak enough or vain enough or fool enough to offer: the frail old ladies who approach and proffer backhanded compliments: “Marvellous stuff,
sir, but we didn’t catch a single word; can’t you speak up, so that those in the farther rows can hear too?” Oh lord. No, being heard seems to me somehow — I don’t know — well, harder than speaking; to be heard, you’ve got to utter your words with the faith, not that they are true, but that they matter. Otherwise, you mutter. Faith is your voice coach. But what about You,
what about Your own speech impediment? Why dont’t You ever speak up, just to let us hear You, if not fully comprehend? Move your lips, my Lord. Marvellous stuff, yet I, in my back row, cannot catch a squeak. Forgive me. Seriously: I do try. Rather, I understand, the way one stutterer does another: by suffering with him as he tries to speak.
Vertaald door Stanisław Barańczak en Clare Cavanagh
Stanisław Barańczak (13 november 1946 – 26 december 2014) In 1986
Tags:Christine Otten, Inez van Dullemen, Frank Westerman, Timo Berger, Hadjar Benmiloud, Nico Scheepmaker, José Carlos Somoza, Peter Härtling, Stanisł,aw Barań,czak, Romenu
De Amerikaanse dichter, columnist en humorist Bert Leston Taylorwerd geboren op 13 november 1866 in Goshen, Massachusetts. Zijn vader, die in de walvisindustrie werkte, had tijdens de burgeroorlog als officier in de marine gediend. De Taylor's verhuisden naar New York, waar Bert de openbare school en vervolgens de New York University bezocht. Hij studeerde oorspronkelijk rechten, maar gaf dat op om journalistiek na te streven. Hij probeerde tevergeefs zijn eigen tijdschrift te publiceren en verhuisde toen naar Vermont, waar hij voor een aantal bronnen schreef. Later begon hij zijn eigen krant, wederom onsuccesvol, het duurde maar een paar maanden. Vervolgens schreef Taylor editorials voor de Manchester Union, ontmoette zijn vrouw, Emma Bonner en verhuisde naar Minnesota, waar hij redacteur werd van de News-Tribune. In 1899 verhuisde Taylor naar Chicago en deed mee aan een wekelijkse competitie voor bijdragen aan een column, "A Little Bit About Everything." Taylor won drie weken op rij de competitie en kreeg de opdracht om die column te schrijven. Vanwege de populariteit van de column kreeg hij zijn eigen column, "" A Line o 'Type or Two, "wat een succes was. Taylor nam in 1903 ontslag en verhuisde naar Connecticut. Daar werd hij redacteur van het tijdschrift, "Puck." In 1909 werd hij terug naar Chicago gelokt om opnieuw zijn column voor de Tribune te hervatten en bleef daar toen tot aan zijn dood. Naast columns en poëzie schreef Taylor ook drie Libretto's, waaronder “Captain Kidd, Coin Collector” dat in 1894 werd geproduceerd.
The Lazy Writer
In summer I’m disposed to shirk, As summer is no time to work. In winter inspiration dies For lack of out-door exercise. In spring I’m seldom in the mood, Because of vernal lassitude. The fall remains. But such a fall! We’ve really had no fall at all.
On The Eve
Now fare they forth to battle, And none for peace shall sue; And ye who sneer and cavil -- They fight your battle, too. Scoff if you will, but stand aside, For there is work to do.
All ye who mock and flout them May go your idle ways: They care for no man s censure, They ask for no man s praise. Against Oppression s sullen ranks A stainless flag they raise.
And every wife and mother, And child that hugs her knee, And every son and father That is or is to be, Shall one day rise and praise the men Who struck for you and me.
Then go they forth to battle, And high the hope they hold; And in the time to follow Their story will be told: For men have fought, and kept the faith, Since "the brave days of old."
Bert Leston Taylor (13 november 1866 – 19 maart 1921)
Am vierundzwanzigsten Sonntage nach Pfingsten (Annette von Droste-Hülshoff)
De Cijnspenning door Peter Paul Rubens, ca. 1612
Am vierundzwanzigsten Sonntage nach Pfingsten Evang.: Vom Zinsgroschen
Gebt Gott sein Recht und gebt's dem Kaiser auch! Sein Odem ist's, der um den Obern schwebet, Aus Hochmut nicht; in Eigenwillen hebet Nicht eure Rechte gen den heil'gen Brauch. Doch Gott und Welt im Streit: da, Brüder, gebet Nicht mehr auf Kaiserwort als Dunst und Rauch. Er ist der Oberste, dem alle Macht Zusammen bricht, wie dürres Reisig kracht.
Den Eltern gib und gib auch Gott sein Recht! O weh des Tiefgesunknen, dem verloren Der frömmste Trieb, Jedwedem angeboren, Den Freisten stempelnd zum beglückten Knecht. Doch stell' den Wächter an der Ehrfurcht Toren Und halte das Gewissen rein und echt; Er ist der Vater, dem du Seel' und Leib Verschuldest, mehr als irgend Mann und Weib.
Den Gatten lieb' und denk' an Gott dabei! Er gab den Segen dir, als am Altare Den Eid du sprachst, gewaltig bis zur Bahre In Fesseln legend deine Lieb' und Treu'. Doch wird die Liebe Torheit, o dann wahre, O halte deine tiefsten Gluten frei! Er ist es, dem du einer Flamme Zoll Mußt zahlen, die kein Mensch empfangen soll.
An deine Kinder hänge nur dein Herz, In deren Adern rollt dein eignes Leben; Das Gottesbild, in deine Hand gegeben, Es nicht zu lieben, wäre herber Schmerz. Doch siehst du zwischen Glück und Schuld es schweben, Wend' deine Augen, stoß es niederwärts; Er, über tausend Kinder lieb und hehr, Er sieht dir nach, ist deine Seele schwer.
Und auch dem Freunde halte Treue fest, Mit der die Ehre innig sich verbunden, Ein irdisch Gut, was Gnade doch gefunden, So lang es nicht die Hand der Tugend läßt. Doch nahen glänzender Versuchung Stunden, Dann aller Erdenrücksicht gib den Rest Und klammre an den Einen dich, der dann Dir mehr als Freund und Ehre geben kann.
So biete Jedem, was sein Recht begehrt, Und nimm von Jedem, was du darfst empfangen; Dein Herz, es mag an zarten Banden hangen, Die Gottes Huld so gnadenvoll gewährt; Doch drüber wie ein Glutstern das Verlangen Nach Einem leuchte, irdisch unversehrt, Nach Einem, ohne den dein Herz so warm Ewig verlassen bliebe doch und arm.
Annette von Droste-Hülshoff (10 januari 1797 – 24 mei 1848) Burg Hüllshoff, het geboortehuis van de dichteres tijdens een tuinbeurs.
Dit buikje is niet van het bier... mijn leven is een leugen en ik ben een leugenaar want het door mij geschrevene is de waarheid niet
dit buikje is niet van het bier maar van de beelden die ik te gulzig heb opgeslokt er valt niet van poëzie te leven de mens maakt muziek zij weet hoe dat moet jeroen brouwers schrijft een boek hij weet hoe dat moet ik weet niet zoveel ik snap niets van de grote verdwijntruc en dat is op dit moment erg vervelend de kamer is gevuld
op een dag - die dag hoeft nooit te komen - zal ik hem vragen iets voor mij te doen
wat aftrekbaar is van de belasting want zelfstandig zijn is hip kinderwensen bootmissers en trouwperikelen het bezoek is immers dertig plus mijn demonen zijn leeftijdsloos
ik zal hem een aanbod doen dat hij niet kan weigeren
laat ik even mijn ogen sluiten en daarna drie keer met mijn ogen knipperen dan verdwijnt het bezoek vanzelf
Zo zitten we weer...
zo zitten we weer hele dagen in de tuin naar de vogels te kijken en 's avonds vallen we in slaap voor de televisie
sinds die nacht toen alle doden ontwaakten uit hun graven het gedoe dat dat opleverde mag als bekend worden verondersteld zeker met een stel van die hufters die ineens weer terug waren
hoe dood je iets dat al dood is en dan die allesoverheersende geur van verrotting
ik was immers gelukkig toen ik jullie ineens weer zag er waren nog zoveel onafgemaakte onbesproken zaken hoewel het er nu gek genoeg weer niet van komt
“Ik klim de smalle, losstaande ladder op. Eenmaal boven zie ik meteen het muffe gordijntje, de ingang van het kamp dat we twee jaar geleden bouwden. Voor we begonnen met de balen te stapelen, hadden we een heel plan getekend. Het werd een kamp in de vorm van een slakkenhuis, in het midden een hol. Er moesten drie gangen omheen worden gebouwd, waarvan twee doodlopende. Daarin hingen we plakkerige vliegenvangers op, om indringers te vatten. Dit alles bouwen besloeg meerdere zomerdagen. Toen het klaar was hebben we hier één keer de nacht doorgebracht. Het is een goed teken dat Pim dit hol niet heeft afgebroken. Ergens binnen in de stapels stro klinken gedempte stemmetjes, onverstaanbaar. Ik kruip onder het gordijntje door. De gang waarin ik terechtkom is smaller, donkerder en muffer dan ik had verwacht, maar misschien ben ik gewoon breder. Ik kan er nog net op handen en knieën door kruipen. Hoe dichter ik naar de kern toe beweeg, vanwaar de stemmen komen, hoe moeilijker het wordt te ademen. Vlak voor het einde van de gang, tegen het hol aan, zit een dikke spleet tussen twee balen. Er valt een streep licht door. Hier hoor ik Laurens plots klaar en duidelijk. 'Agnes is die met het oké lichaam. Maar haar kop is zo verschrikkelijk lelijk. En bij Kim is het net omgekeerd. Die heeft wel een oké kop, maar tussen ons gezegd en gezwegen, zij is een pannenlat.' Waarschijnlijk vroeg Pim hem tussen twee meisjes een zeer hypothetische keuze te maken. 'Wist je dat de mossels van meisjes zout proeven?' zegt Pim. 'En hoe weet jij dat dan?' 'Vergelijk het met een slokje zeewater. Soms eerder de Noordzee. Soms Atlantische oceaan.' Zowel Pim als Laurens hebben nog nooit in de Atlantische oceaan gezwommen. Dat weet ik zeker. We zijn alle drie nooit verder dan Nederland of Frankrijk gereisd, dat was waar we ooit fier over waren, dat we door dat gebrek aan kennis de klascomputer mochten gebruiken om foto's op te zoeken.”
Uit:Handleiding voor poetsvrouwen (Vertaald door Maaike Bijnsdorp, Lucie Schaap en Elles Tukker)
“Op een gegeven moment ging ik door hem ook zelf naar mijn handen kijken. Ik zag hem half grijnzen toen hij me daarop betrapte. Voor het eerst kruisten onze blikken elkaar in de spiegel, onder DE MACHINES NIET TE VOL LADEN. Er straalde paniek uit mijn ogen. Ik keek in mijn eigen ogen en weer omlaag naar mijn handen. Afgrijselijke ouderdomsvlekken, twee littekens. Onindiaanse, zenuwachtige, eenzame handen. Ik zag kinderen en mannen en tuinen in mijn handen. Zijn handen lagen die dag (de dag dat ik naar de mijne keek) elk op een strakblauw dijbeen. Meestal trilden ze hevig en liet hij ze gewoon trillen op zijn schoot, maar die dag hield hij ze stil. De inspanning die het hem kostte om ze niet te laten trillen maakte zijn adobekleurige knokkels wit. De enige keer dat ik buiten de wasserette met mevrouw Armitage had gepraat was toen haar wc overstroomde en het water via de kroonluchter op mijn verdieping naar beneden kwam. Het licht bleef gewoon branden terwijl het water er regenbogen in spetterde. Ze greep mijn arm met haar klamme, stervende hand en zei: 'Is het geen wonder?' Hij heette Tony. Hij was een Jicarilla Apache uit het noorden. Toen ik hem een keer bij het binnenkomen nog niet had gezien, wist ik dat het zijn slanke hand was op mijn schouder. Hij gaf me drie muntstukken. Ik begreep het niet, had bijna dank je wel gezegd, maar zag toen dat hij de bibberaties had en de drogers niet kon bedienen. Nuchter valt dat al niet mee. Je moet de knop met je ene hand omdraaien, het muntstuk met de andere erin doen, het vakje met de munt naar beneden duwen en dan de knop terugdraaien voor de volgende munt.”
Lucia Berlin (12 november 1936 - 12 november 2004)
De Duitse schrijver, illustrator, radiopresentator en muzikant Frank Witzelwerd geboren op 12 november 1955 in Wiesbaden. Zie ook alle tags voor Frank Witzelop dit blog.
Uit: Die Erfindung der Roten Armee Fraktion durch einen manisch depressiven Teenager im Sommer 1969
„Aber was komisch ist, dass die unseren Namen sagen, also den Namen für unsere Gruppe, Rote Armee Fraktion, obwohl der noch gar nicht richtig feststeht, weil wir eigentlich noch mal abstimmen wollen, weil Claudia den nicht so gut findet, ihr allerdings auch nichts anderes eingefallen ist, weshalb sie gesagt hat, dass wir vielleicht gar keinen Namen bräuchten, weil wir schließlich keine Kinder sind, die einen Club gründen, was auch stimmt, obwohl es schon besser ist, einen Namen zu haben, besonders wenn noch andere dazukommen. Trotzdem frage ich mich, woher die das in den Nachrichten wissen, weil wir niemandem was gesagt haben, also, ich auch nicht, nicht mal Achim. Und Claudia würde garantiert nichts sagen, weil sie auch in der Basisgruppe ist, und da dürfen sie wirklich nie verraten, was sie da besprechen, und bei Bernd ist es ohnehin klar, weil der manchmal schon nervt mit seiner Geheimniskrämerei. Aber der Michael Reese, der hält sich immer verdächtig nah bei uns auf, weil er aufschnappen will, über was wir re-den und was wir gut finden, damit er das nachmachen kann. Aber gerade weil wir das wissen, weil das außerdem nervt, diese Nachmacherei, passen wir bei ihm besonders auf, und in der Schule reden wir über so Sachen sowieso nicht, das haben wir vorher ausgemacht, auch nicht in der Pause. Wenn was ist, dann sagen wir einfach, heute Mittag an der Lohmühle oder irgendwo anders, oder wenn’s ganz dringend ist, dann auf dem Nachhauseweg am Sportplatz, aber auch da passen wir immer höllisch auf, weil da manchmal auch Lehrer sind. Aber beim Reese weiß man nie, und Bernd meint auch, dass der uns vielleicht richtig hinterherspioniert und in der kleinen Pause, wenn wir im Fahrradkeller kurz eine rauchen, zurück in den Klassenraum geht und unsere Ranzen durchwühlt, weshalb wir nie was Verdächtiges in der Klasse lassen, sondern alles immer im Parka haben. Reese liest auch Landserheftchen und hat als Einziger eine Frisur, wo die Haare mit Pomade nach hinten gekämmt werden. Damit sieht er richtig spießig aus, aber beim Sport, wenn er durchgeschwitzt ist und die Haare nach vorn fallen, gehen sie über sein ganzes Gesicht, so lang sind die. Und dann in der einen großen Pause, als wir Boxschläge immer nur markiert und knapp vorm Gesicht abgebremst haben, hat er Bernd direkt auf die Nase gedroschen und behauptet, er hätte sich verschätzt, aber vielleicht war das damals schon Absicht, vielleicht ist er wirklich hinter uns her und will sich rächen, weil wir uns immer über ihn lustig machen, denn er wird immer so schnell rot und lässt dann jedes Mal einen Stift auf den Boden fallen und bückt sich und hebt ihn auf, damit es so aussieht, als wäre ihm bloß vom Bücken das Blut in den Kopf gestiegen.“
“'t Gebeurde op een novemberochtend. Jaren van gezelligheid (een sluipende gezelligheid met de daarbij horende drankjes) braken me op. Ik schudde mijn katterig hoofd en moeizaam kwam ik tot het inzicht dat ik moest stoppen met dat ritueel. Mijn studie van het caféleven was me uit de hand gelopen. Rond 1970 begon het. In bierhuizen, knijpjes, waar het vrije woord levendig werd gebruikt, verschansten we ons. Een stelletje rotlachers en dromers... Goochelend met woorden charmeerden we, als we de kans kregen, nieuwsgierige meisjes die naar het 'vrijgevochtene' lonkten. De drank had nog een erotische impact. Toch sneller dan je verwachtte werd de gezelligheid in die kringetjes een verlammende aangelegenheid. Ik had al 's eerder opgemerkt: altijd dezelfde koppen in de kroeg, niet te vergeten je eigen blaséje kop. Gevolg: conflicten vanwege de schijnrelaties - iedereen denkt iedereen te kennen, wat achterklap oplevert die niet onderdoet voor het geouwehoer in, laten we zeggen, een doorsnee straatje. Hoewel, dat was het verraderlijke: telkens keerde het gevoel terug dat je sublieme ogenblikken beleefde. Vooral in het holst van de nacht. Je rookt een pijpje, je drinkt een glaasje, grootse werken zweven voor je geest, je zal de wereld versteld doen staan, maar o wee, de volgende ochtend heb je weer 't zuur. `Gedaan met het gezellige doorzakken,' mompelde ik op die koude novemberdag in '74. Met krakende pas naderde ik het Roelof Hartplein terwijl een sneeuwbui me tot op het bot verkleumde. Ik vroeg me af wat ik de afgelopen nacht had aangericht. Iemand vermoord? Dodelijke beledigingen? Uitgesloten... deze keer was ik van hot naar haar in een auto vervoerd en uiteindelijk lag ik in een bovenhuis, ergens achter het Concertgebouw, op een stretchbed te ronken. Vaag herinnerde ik me nog een gillende vrouw in het trapportaal en Rijk de Gooyer, zingend op de wc. Merkwaardig... liep daar toevallig niet De Gooyer, aan de overkant van het Roelof Hartplein? Ik zag hem op z'n rug. Onmiskenbaar de gestalte van onze komiek; misschien dat-ie me kon opvrolijken.”
Johnny van Doorn (12 november 1944 – 26 januari 1991)
Teach me – you say, from your avid twenty-one years believing still that one can teach something
and I, who passed sixty look at you with love that is, with farawayness, (all love is love of differences the empty space between two bodies the empty space between two minds the horrible presentiment of not dying in twos)
I teach you, gently, some quote from Goethe (Stay instant! You are so beautiful!) or from Kafka (once there was, there was once a mermaid that did not sing)
while the night slowly slides into dawn through this window that you love so much because its nocturnal lights conceal the true city
and actually we could be in any place these lights could be those of New York, Broadway Avenue, those of Berlin, Konstanzerstrasse, those of Buenos Aires, calle Corrientes and I withhold from you the only thing that I truly know: poet is one who feels that life is not natural that it is astonishment discovery revelation that it is not normal to be alive
it is not natural to be twenty-one years of age nor be more than sixty
it is not normal to have walked at three in the morning along the old bridge of Córdoba, Spain, under the yellow light of its streetlamps
-three in the morning- not in Oliva nor in Seville.
Vertaald door Diana Decker
Cristina Peri Rossi (Montevideo, 12 november 1941)
“I thanked him, returned to the protesters, and said: "The permit allows us to walk on the other side of the street if we don't block access. I am now going to walk on the public sidewalk and not block it. It is legal to do so. Please join me if you wish." My partner and I then returned to the event-side sidewalk and began to walk peacefully arm in arm, while about 30 or 40 people walked with us in single file, not blocking access. Then a phalanx of perhaps 40 white-shirted senior officers descended out of seemingly nowhere and, with a megaphone (which was supposedly illegal for citizens to use), one said: "You are unlawfully creating a disruption. You are ordered to disperse." I approached him peacefully, slowly, gently and respectfully and said: "I am confused. I was told that the permit in question allows us to walk if we don't block pedestrian access and as you see we are complying with the permit." He gave me a look of pure hate. "Are you going to back down?" he shouted. I stood, immobilised, for a moment. "Are you getting out of my way?" I did not even make a conscious decision not to "fall back" – I simply couldn't even will myself to do so, because I knew that he was not giving a lawful order and that if I stepped aside it would be not because of the law, which I was following, but as a capitulation to sheer force. In that moment's hesitation, he said, "OK," gestured, and my partner and I were surrounded by about 20 officers who pulled our hands behind our backs and cuffed us with plastic handcuffs.”
Naomi Wolf (San Francisco, 12 november 1962)
De Engelse dichter, singer-songwriter, Anglicaans priester en academicus Ayodeji Malcolm Guitewerd geboren op 12 november 1957 in Ibadan in Nigeria. Zie ook alle tags voor Malcolm Guite op dit blog.
A Sonnet for St. Francis
‘Francis rebuild my church which, as you see Is falling into ruin.’ From the cross Your saviour spoke to you and speaks to us Again through you. Undoing set you free, Loosened the traps of trappings, cast away The trammelling of all that costly cloth We wind our saviour in. At break of day He set aside his grave-clothes. Your new birth Came like a daybreak too, naked and true To poverty and to the gospel call, You woke to Christ and Christ awoke in you And set to work through all your love and skill To make our ruin good, to bless and heal To wake the Christ in us and make us whole.
Patrick
Six years a slave, and then you slipped the yoke, Till Christ recalled you, through your captors cries! Patrick, you had the courage to turn back, With open love to your old enemies, Serving them now in Christ, not in their chains, Bringing the freedom He gave you to share. You heard the voice of Ireland, in your veins Her passion and compassion burned like fire.
Now you rejoice amidst the three-in-one, Refreshed in love and blessing all you knew, Look back on us and bless us, Ireland’s son, And plant the staff of prayer in all we do: A gospel seed that flowers in belief, A greening glory, coming into leaf.
»Ja ... und die Tochter ... ?« »Die ...«, sagte meine Mutter, »... die hatte zu viel Wasser geschluckt, und Richard hat sie rausgeholt.« »Na, nun werdet ihr ja reich werden.« »Einen Taler hat er bekommen«, sagte meine Mutter, zuckte die Schultern und stellte das Bügeleisen auf einen Teller. »Ach Rosa«, begann sie wieder, »jetzt bin ich mal wieder soweit.« »Was ist denn?« »Na ja, du weißt doch, die Männer lassen einen nicht in Ruh'.« »Was«, sagte die hochgeschnürte Rosa, »schon wieder? Seit wann denn?« »Im dritten Monat«, sagte meine Mutter. So erfuhr ich, dass es einen Großherzog von Mecklenburg gab, dessen Tochter mein Vater für drei Mark gerettet hatte, dass die Männer die Frauen nicht in Ruhe lassen und dass man im dritten Monat sein konnte. Jene hochgeschnürte Frau namens Rosa hieß School mit Nachnamen, und ihr Mann Heinrich hatte nicht weit von uns einen Kolonialwarenladen und fast eben so viel Söhne und Töchter wie mein Vater. Der Ort lag am Meer, in einer weitgeschwungenen Bucht, mit Steilküsten, Buchen- und Tannenwäldern, und einer, wie im Badeprospekt stand, ozonreichen Luft. Es war ein kleiner Ort, mit etwa 500 Einwohnern, und seine Häuser, am Strand noch drei- und vierstöckig, wurden etwa einen Kilometer landeinwärts immer kleiner, bis hin zu den armseligen Hütten der Fischer. Die Sozialdemokratie, damals noch eine revolutionäre Partei, war noch nicht bis ans Meer gedrungen. Mein Vater war noch stolz darauf, herrschaftlicher Diener auf einem Gut in Hinterpommern gewesen zu sein, und meine Mutter wusch mit Hingabe die Unterwäsche der Baroninnen und Komtessen, die im Sommer kamen, um sich unter der Aufsicht meines Vaters und seiner Kollegen ins salzhaltige Ostseewasser zu begeben. Damals gab es noch keine Strandkörbe, sondern nur Badehütten, und der Strand war deshalb nur spärlich beflaggt. Aber auf den drei Bädern —schlossähnlichen Bretterbauten mit Zinnen und Türmen — wehte die schwarzweißrote Flagge und die Reichskriegsflagge. Sie kündeten von der kaiserlichen Macht und von der Ruhe und Ordnung im Lande, und oft kam es mir vor, als ständen sie ebenso wachssteif im Wind wie der Schnurrbart meines Vaters, der jeden Morgen vor dem Spiegel balsamiert und hochgezwirbelt wurde. An jenem Nachmittag nun, an dem ich erfahren hatte, dass man im dritten Monat sein konnte und dass der Großherzog von Mecklenburg meinem Vater einen Taler für die Errettung aus Badenot gegeben hatte, erschien auch unser Gemeindevorsteher, ein ehemaliger Offizier niederen Ranges, und gratulierte meinem Vater, der dabei verlegen an seinen Schnurrbartenden zupfte.“
Hans Werner Richter (12 november 1908 – 23 maart 1993)
„Habe ich schon erwähnt, daß das Haus leer ist? Ich meine vollkommen leer. Zum Schlafen rollt Hor sich in einer Ecke zusammen, oder er legt sich nieder, wo er eben ist, auch mitten in einem Saal, wenn dessen Wände zu fern sind. Nahrungssorgen hat Hor nicht. Die Substanz, aus der Wände und Säulen bestehen, ist eßbar — für ihn jedenfalls. Sie besteht aus einer gelblichen, ein wenig transparenten Masse, deren Genuß Hunger und Durst sehr schnell stillt. Außerdem sind Hors Bedürfnisse in dieser Hinsicht gering. Das Verrinnen der Zeit bedeutet ihm nichts. Er hat keine Möglichkeit, sie zu messen, außer am Schlag seines Herzens. Aber der ist sehr unterschiedlich. Tage und Nächte kennt Hor nicht, ein immer gleiches Dämmerlicht umgibt ihn. Wenn er nicht schläft, so zieht er umher, doch verfolgt er kein Ziel. Es ist einfach ein Drang, ein Bedürfnis, dessen Befriedigung ihm Vergnügen bereitet. Dabei widerfährt es ihm nur selten, daß er in einen Raum gelangt, den er wiederzuerkennen vermeint, der ihm bekannt scheint, als sei er vor undenklichen Zeiten schon einmal in ihm gewesen. Andererseits lassen ihn oft untrügliche Zeichen darauf schließen, daß er an einer Stelle vorüberkommt, an der er schon einmal war — eine angebissene Mauerecke zum Beispiel oder ein Haufen eingetrockneter Exkremente. Der Raum selbst ist Hor allerdings so fremd wie jeder andere. Vielleicht verändern sich die Räume in Hors Abwesenheit, wachsen, dehnen sich oder schrumpfen. Vielleicht ist es sogar Hors Durchgang, der solche Veränderungen hervorruft, doch liebt er diesen Gedanken nicht. Daß außer Hor noch jemand das Haus bewohnt, halte ich für ausgeschlossen. Freilich, bei der unvorstellbaren Weitläufigkeit des Baues gibt es dafür keine Beweise. Es ist ebensowenig unmöglich wie wahrscheinlich. Viele Zimmer haben Fenster, doch öffnen sich diese nur jeweils wiederum auf andere, meist größere Räumlichkeiten. Obwohl die Erfahrung ihn bisher niemals anderes gelehrt hat, bewegt Hor bisweilen die Vorstellung, einmal an eine letzte, äußerste Wand zu gelangen, deren Fenster den Ausblick auf etwas gänzlich anderes gewähren. Hor kann nicht sagen, was das sein sollte, aber er gibt sich manchmal langen Erwägungen darüber hin.“
Michael Ende (12 november 1929 – 28 augustus 1995)
« Au fond – ou à la limite – pour bien voir une photo, il vaut mieux lever la tête ou fermer les yeux. « La condition préalable à l’image, c’est la vue », disait Janouch à Kafka. Et Kafka souriait et répondait : « On photographie des choses pour se les chasser de l’esprit. Mes histoires sont une façon de fermer les yeux. »La photographie doit être silencieuse (il y a des photos tonitruantes, je ne les aime pas) : ce n’est pas une question de « discrétion », mais de musique. La subjectivité absolue ne s’atteint que dans un état, un effort de silence (fermer les yeux, c’est faire parler l’image dans le silence). La photo me touche si je la retire de son bla-bla ordinaire : (…) ne rien dire, fermer les yeux, laisser le détail remonter seul à la conscience affective. (…)
On dit souvent que ce sont les peintres qui ont inventé la Photographie (en lui transmettant le cadrage, la perspective albertinienne et l’optique de la camera obscura). Je dis : non, ce sont les chimistes. Car le noème « Ca a été » n’a été possible que du jour où une circonstance scientifique (la découverte de la sensibilité à la lumière des halogénures d’argent) a permis de capter et d’imprimer directement les rayons lumineux émis par un objet directement éclairé. La photo est littéralement une émanation du référent. D’un corps réel, qui était là, sont parties des radiations qui viennent me toucher, moi qui suis ici ; peu importe la durée de la transmission ; la photo de l’être disparu vient me toucher comme les rayons différés d’une étoile. Une sorte de lien ombilical relie le corps de la chose photographiée à mon regard : la lumière, quoique impalpable, est bien ici un milieu charnel, une peau que je partage avec celui ou celle qui a été photographié."
September zingt, groot koninklijk prinses in droomend woud Haar zachte weemoed-zangen. Naar wondre sprookjes-wijs, weerloos gevangen in bangen ban van Herfst, barsch Haar voogdes
Heel 't bosch, besierd met late bloem en bes aan brandend brem, doortrilt 't ontrust verlangen met zoete stem, vol levens lichte drangen - omboeid in hul van booze toovenares.
Die zomer dort, en zon al matter taant. Al luister dooft, àl loover sleurt te gronde. Al bloeiend schoon in vale verven bluscht.
O dat Haar Ridder, door de dreven gaand van ban en boei Haar ééns verlossen konde en duurzaam tot jaars Edelvrouwe kust'!
Drama bij den slootkant
De hoeve-hond bij nacht, betwistte mij de plank, wie sterk als hij is, hoeft geen mensch te vreezen, maar giftig spek zou hem te machtig wezen zoo heb 'k hem tot mijn overtocht genezen, bij 't eerste haangekraai gaf hij den laatsten jank.
A.J.D. van Oosten (12 november 1898 – 23 januari 1969)
De Duitse dichter en schrijver Carl Hermann Bussewerd geboren op 12 november 1872, waarschijnlijk in Lindenstadt bij Birnbaum in Posen. Zie ook alle tags voor Carl Busseop dit blog.
Auf der Reise
Das kann nicht anders werden, Wir alle wandern ja, Sind Gäste nur auf Erden Und für die Reise da.
So laß das Glück denn treiben, Das ist nun einerlei, Wir dürfen doch nicht bleiben Und gehn uns stumm vorbei.
Und wandern müd' und leise, Am Schuh zerreißt das Band, Und suchen auf der Reise Das große Vaterland.
Ich hört' ein Lied verwehen, Das klang und rauschte so, Ich hab das Glück gesehen, Weiß aber nicht mehr, wo.
Rote Husaren
Rings in rundblühenden Schaaren Steht roter Wiesenklee, Es traben rote Husaren Auf entfernter Chaussee.
Leuchtende Sonnenkronen Glühn über Land und Luft, Es reiten die beiden Schwadronen. In lauter Glanz und Duft.
Die schmetternden Fanfaren Durchklingen die Sommerruh, Die roten Königshusaren Reiten immerzu ...
„Sie haben alle den in tiefer Meditation begriffenen Dichter erblickt, der, im Hintergrunde vorüberwandelnd, eben an ihnen vorbeischreiten will.
Direktor He, Freund, Ihr kommt wohl Grade vom Parnass? Ich seh's am Schritt, ich seh's an Eurer Miene; Die Stirne ernst gesenkt, die Wimper nass – Ihr spracht gewiss mit Klio, Euphrosyne – Und hier der Stil, die Rolle – ohne Spass, Ihr schreibt ja sonst doch für die deutsche Bühne – Darf ich erfahren, was in Eurem Busen Erweckt die wechselvollen, keuschen Musen? – Dichter trocken Ich komm' vom Bräuhaus grad – Ihr Herrn, verzeiht! Es ist das sonst nicht meine Lieblingsstätte; Weit lieber weilt' ich in der Einsamkeit, Wo sich mein Geist wohl reich befruchtet hätte – Nur um 'nen Stoff zu suchen, wie's gebeut Die Mode jetzt, trank ich dort um die Wette – Doch mitten aus der dampferfüllten Stelle Trieb's mich im Geiste fort zu Himmel, Hölle... Was um mich herging, nicht vernahm's mein Ohr, Entrückt war ich in weltentfernte Weiten, Nur dumpf vernahm ich der Berauschten Chor, Dieweil ich kniete vor Drei-Einigkeiten...“
Oskar Panizza (12 november 1853 – 28 september 1921) Cover
St. Martinszug vor dem Düsseldorfer Rathaus door Heinrich Hermanns, 1905
St. Martin and the Beggar
Martin sat young upon his bed A budding cenobite, Said ‘though I hold the principles Of Christian life be right, I cannot grow from them alone, I must go out to fight.’
He traveled hard, he traveled far, The light began to fail. ‘Is not this act of mine,’ he said, ‘A cowardly betrayal, Should I not peg my nature down With a religious nail?’
Wind scudded on the marshland, And, dangling at his side, His sword soon clattered under hail: What could he do but ride?— There was not shelter for a dog, The garrison far ahead.
A ship that moves on darkness He rode across the plain, When a brawny beggar started up Who pulled at his rein And leant dripping with sweat and water Upon the horse’s mane.
He glared into Martin’s eyes With eyes more wild than bold; His hair sent rivers down his spine; Like a fowl packed to be sold His flesh was grey. Martin said— ‘What, naked in this cold?
‘I have no food to give you, Money would be a joke.’ Pulling his new sword form the sheath He took his soldier’s cloak And cut it in two equal parts With a single stroke.
Grabbing one to his shoulders, Pinning it with his chin, The beggar dived into the dark, And soaking to the skin Martin went on slowly Until he reached an inn.
One candle on the wooden table, The food and drink were poor, The woman hobbled off, he ate, Then casually before The table stood the beggar as If he had used the door.
Now dry for hair and flesh had been By warm airs fanned, Still bare but round each muscled thigh A single golden band, His eyes now wild with love, he held The half cloak in his hand.
‘You recognised the human need Included yours, because You did not hesitate, my saint, To cut your cloak across; But never since that moment Did you regret the loss.
‘My enemies would have turned away, My holy toadies would Have given all the cloak and frozen Conscious that they were good. But you, being a saint of men, Gave only what you could.’
St Martin stretched his hand out To offer from his plate, But the beggar vanished, thinking food Like cloaks is needles weight. Pondering on the matter, St. Martin bent and ate.
Thom Gunn (29 augustus 1929 – 25 april 2004) St. George's church in Gravesend, de geboorteplaats van Thom Gunn
Dein seltsamer, stockender Singsang, jahrzehntelang fortgesetzt, und der Singsang des Andern – Flüstern, Summen, Keuchen, Stammeln – wirre Wirbelstürme im Luftmeer:
Der gewandteste unter den Muskeln, die Zunge allein – denke dir eine einsame Zunge, die sich vor dir auf dem Teller windet –, die Zunge allein tut es nicht.
Seufzen, Murmeln, Schreien und Radebrechen – »Qui la sua voce soave«, »Zu Befehl«, »London Interbank Offered Rate«, oder Verwickelteres wie Koran oder Kosmologie:
Da geht es nicht ab ohne Blasebalg, Ansatzrohr, Resonanzhöhlen; da werden Knorpel gedreht, gekippt; Deckel heben und senken, Öffner und Schließer
spannen sich und erschlaffen, Fasern, Membranen werden erregt, immer so fort, innen, im Andern, arbeitet es, es arbeitet, innen, in dir:
eine Polsterpfeife, ein Zungenwerk, unberechenbar, schwer verständlich, ein chaotischer Oszillator, immer so fort, bis ihr versteht, oder bis euch die Luft ausgeht.
Für Karajan und andere
Drei Männer in steifen Hüten vor dem Kiewer Hauptbahnhof – Posaune, Ziehharmonika, Saxophon –
im Dunst der Oktobernacht, die zwischen zwei Zügen zaudert, zwischen Katastrophe und Katastrophe:
vor Ermüdeten spielen sie, die voll Andacht in ihre warmen Piroggen beißen und warten, warten
ergreifende Melodien, abgetragen wie ihre Jacken und speckig wie ihre Hüte, und wenn Sie da
fröstelnd gestanden wären unter Trinkern, Veteranen, Taschendieben, Sie hätten mir recht gegeben:
Salzburg, Bayreuth und die Scala haben dem Bahnhof von Kiew wenig, sehr wenig voraus.
Hans Magnus Enzensberger (Kaufbeuren,11 november 1929)
der tod liest zeitung am straßenrand, dem toten bettler deckt sie das gesicht. er hebt sein glas mit sicherer hand, der tod auf den feldern, der tod im gedicht.
bürst ihm die kleider, leck ihm die schuh, dein leben lang diene ihm gut. nimm den talmiglanz der moscheen dazu, er leuchte dir bei ebbe im blut.
schwing die ketten, sklave, beim totentanz, das passende musikinstrument… durch unser fleisch zieht sich byzanz, mal als Europa, mal als Orient.
Vertaald door Werner Söllner
Exil
Les pommes de terre ont fleuri en Marmatie et c'est maintenant que vous prenez le chemin du sud quand le ciel bat la campagne éperdu quand se confondent les pleurs et le pays?
Vous inventerez la douleur comme une terre vous trouverez peut-être une tombe plus chaude nous déterrons, nous déterrons les pommes d'émeraude, ces pierres précieuses mes pauvres pommes de terre.
Quel dieu conservé dans les saumures divines viendra encore nous ramasser tous à nouveau ? Chez nous chez vous on pleure près des tombeaux chez vous chez nous une histoire se termine.
“When the crystal seal began, first very low, very distantly, barely in a whisper, to sing, when the center of its circumference vibrated like a magical little bell, invisible, born of the very heart of the crystal -- its exaltation and its soul -- the old man felt first a shiver of forgotten pleasure run down his spine, then an unwanted rush of saliva, the uncontrollable drool of a mouth fitted with yellowed dentures, and then, as if gaze were allied to taste, he lost command of his tear ducts, and he told himself that old men should disguise their ridiculous tendency to weep at the least excuse, should cover it with the pious veil of a senility -- lamentable, but worthy of respect -- that tends to dribble like a wineskin run through too often by the swords of time. He then took the crystal seal in his fist, as if to choke it as he would an annoying little gerbil, extinguishing the voice beginning to issue from its transparency, though he was fearful of snapping the seal's fragility in his grip, for he was still strong -- even if stringy and strung out -- accustomed to directing, cuing without a baton, with the pure flourish of a long-fingered bare hand, as eloquent for the full orchestra as for a violin or piano or cello solo, and stronger than the fragile bâton he had always scorned because, he said, it's nothing but a little stick, a stage prop that hinders rather than favors the flow of nervous energy that streams from my black curling locks, from my clear brow bursting with the light of Mozart, Bach, Berlioz, as if they, Mozart, Bach, Berlioz, they alone, were inscribing the score upon that brow, and from my eyebrows, beetling but separated by the sensitive, anguished space between them that they -- the orchestra -- perceive as my fragility, my guilt, and my punishment for being not Mozart or Bach or Berlioz but, rather, the simple transmitter, the conduit: the conductor so filled with energy, yes, but so fragile, too, so fearful of being the first to fail, to betray the work, he who has no right to err, but he who -- despite appearances, despite a hiss from the audience or a silent recrimination from the orchestra or an attack from the press or a temperamental scene with the soprano or a gesture of disdain from the soloist or the scornful vanity of a tenor or the buffoonery of a bass -- least deserves a critic harsher on himself than he himself, Gabriel Atlan-Ferrara.”
“Als ik de winkel binnenkom, is de dame geïrriteerd want ze is aan het stofzuigen en ik stap precies op het plekje dat ze net heeft gezogen. ‘Ik zoek een sjaal,’ vraag ik, ‘kunt u mij helpen?’ ‘Ik ben aan het stofzuigen, vraagt u maar aan mijn collega,’ zegt ze vriendelijk. Ergens achterin zie ik een andere dame. Ik vraag haar: ‘Kunt u mij helpen?’ ‘Ik ben even koffie aan het zetten, vraagt u maar aan mijn collega,’ zegt ze vriendelijk. Maar ik ben uitgecollegaat… Er werken maar twee mensen in de zaak. ‘Ik ga weer want er is niemand die mij kan helpen,’ zeg ik bij vertrek tegen de dame die stofzuigt. Ze maakt een gebaar dat ze me niet kan horen vanwege het geluid van de stofzuiger Het was 17.20 uur. Nu ben ik veertig en het zal misschien klinken als ouderdomsgezeur, maar vroeger, toen ik als studente in winkels werkte, gingen om 18.00 uur de winkels dicht en waren wij nog aan het schoonmaken en de kassa tellen. Maar nu begint men daarmee om 17.00 uur, zodat ze om 18.00 uur de deur van de winkel kunnen sluiten en buiten staan. Zijn dit bezuinigingen, of is het verloedering van de service of nog erger: het krimpen van de economie? Vrienden die bij mij op bezoek komen uit Istanbul of London kijken hun ogen uit, ‘niemand wil iets verkopen het gaat hier te goed’, de winkelier heeft een attitude van graag of niet, zeggen ze dan.”
Uit: Het meisje in het grijs (Vertaald doorMarc Vingerhoedt)
“Toen ik wakker werd, was mijn kussen doorweekt. Dat was bij mijn weten nog nooit gebeurd. Er is niets aan te doen, sinds de dag dat ik mij in het grijs kleed, is ook mijn leven grijs geworden, en wat nog erger is, ik begin mijn neerslachtigheid, mijn droefheid te koesteren en ik krijg nu ook angstaanvallen, net als al mijn vriendinnen. Ik zou dolgraag naar een psychoanalist gaan, maar eerst moet ik een nieuw contract hebben, want ze zeggen dat dat verschrikkelijk duur is. Wanneer niemand me uitnodigt naar een restaurant, maak ik thuis iets klaar voor mij alleen. Gisteren barstte ik tijdens het eten van mijn spaghetti plots uit in een huilbui, de tranen vielen als regendruppels in mijn bord. Wanneer ik begin te huilen kan dat tellen. Op zeker ogenblik echter besloot ik te reageren, ik nam me voor iets te doen, in opstand te komen tegen de schooiers die mij in deze toestand hadden gebracht. Ik nam de telefoon en belde naar de boekhouder van die snoepgoedfirma, een kennis van mij, hoewel ik nooit met hem naar bed ben geweest. Ik zei hem dat ik in de maand dat ik voor hen had gewerkt, 500.000 lire had uitgegeven, alleen aan huur, telefoon en taxi. Plus het voorschot voor de kleurentelevisie, 100.000. Ze hadden mijn 800.000 lire betaald min de voorheffing, en daarvan had ik er 600.000 uitgegeven. Als zij denken dat ik een maand lang werk voor minder dan 200.000 lire, vergissen ze zich. De boekhouder zei niets, het was duidelijk dat hij niet wist wat te antwoorden. Daarna probeerde hij me ervan te overtuigen dat de uitgaven voor huur, telefoon en taxi, en ook die voor de kleurentelevisie, helemaal niets te maken hebben met het loon dat ik voor mijn diensten heb ontvangen. Voor uw diensten, zei hij, de idioot. Volgens sommige mensen zijn actrices allemaal sletten. Ik zei hem dat hij het nooit meer in zijn hoofd moest halen mij over diensten te spreken. Hij verontschuldigde zich en ging verder met te zeggen dat ze me goed betaald hadden en dat 800.000 lire een goede verdienste was. Alsof hij, als boekhouder, niet wist dat je je verdienste berekent door de uitgaven af te trekken van de inkomsten. Wie heeft het geld voor de huur, de telefoon en de kleurentelevisie uitgegeven, zei ik, jullie of ik? En de taxi? En het restaurant? Moet iemand die werkt volgens jullie niet meer eten? En hij zei, u mag niet vergeten dat de firma niet al uw kosten op zich kan nemen, en u mag niet vergeten dat een telefoonrekening drie maanden omvat. Ja, maar de rekening heb ik betaald terwijl ik voor jullie werkte. Hij was uit zijn lood geslagen, mijn redenering sloot als een bus. Ik weet hoe je balansen maakt, zei ik, al ben ik dan geen boekhouder. Hij begon te lachen aan de telefoon en zei dat ik geen firma ben, maar een gewoon meisje.”
Er werd een boom geslacht. Hij kende mij al jaren. De zijne waren uitgeteld in ringen van zijn zieke stam. Men vond dat het nu tijd was voor de bijl. Zijn bast liet los als huid, zijn binnenste vermolmd
en uitgevreten, maar in zijn hoofd woonden nog vogels als gehaaide krakers, pronkten nog takken met het groen van malachiet. De boom verdedigde zich niet, hij kreunde zacht tussen de slagen door.
Nu warm ik mij behaaglijk aan zijn dood, gooi brokken van zijn leven in het vuur, vergeet het uur. Wat weten wij over het wrang verdriet van bomen.
Zekerheid
Je weet het wel, alles gaat over: het nieuwe, het doodgewone, de oude en verse pijn,
het zwijgen, het praten, het vrezen, de rede, de roep van het bloed,
de stilstand, het nu en het later, de groei, net het hoofd boven water,
ontgoocheling, overmoed, schaarste en overvloed, de valstrik verbittering,
de honger, verzadiging, grimassen van zuur of de glimlach van zoet,
Der schreibtisch, weiß, vom radio verwaltet, der bauch vom tisch. Papier ist ausgefaltet, die messinghände spreizen ihre flammen und vögel, blau, die von den fischen stammen, ziehn dünne fäden zwischen meinen wänden. Die hohen blumen wolln den trübsinn pfänden. Der tonbandrollen dunkle jahresringe, die unbenutzte, schlecht geknüpfte schlinge, die ton-oblaten, die im spitzlicht kreisen und briefe, die mir meinen wert beweisen, die alten gläser wie genußversprecher, der bodensatz im schmalen silberbecher, das aufgewölkte heu, die lederjacke, im ofenloch die mondsteinfarbne schlacke, die dunklen socken und berühmte rosen, die hellen laken und die engen hosen, die schmetterlinge mit den schwarzen lettern sind eingestallt auf den erblaßten brettern. Ihr braunen schuhe, ihr geschickt genähten: werd ich in euch das herkunftsland betreten? Von solchen dingen laß ich mich begleiten. Ein hühnergott bewahrt vor bitterkeiten. O schreibtisch, weiß, vom radio verwaltet! Ihr dinge all, die ihr, erhaltend, haltet! Wenn einer seins allein nicht tragen kann, sei festgestellt: der mann kam endlich an.
“I taught how to be sociable with ink on paper. I told my students that when they were writing they should be good dates on blind dates, should show strangers good times. Alternatively, they should run really nice whorehouses, come one, come all, although they were in fact working in perfect solitude. I said I expected them to do this with nothing but idiosyncratic arrangements in horizontal lines of twenty-six phonetic symbols, ten numbers, and maybe eight punctuation marks, because it wasn't anything that hadn't been done before. In 1996, with movies and TV doing such good jobs of holding the attention of literates and illiterates alike, I have to question the value of my very strange, when you think about it, charm school. There is this: Attempted seductions with nothing but words on paper are so cheap for would-be ink-stained Don Juans or Cleopatras!They don't have to get a bankable actor or actress to commit to the project, and then a bankable director, and so on, and then raise millions and millions of buckareenies from manic-depressive experts on what most people want. Still and all, why bother? Here's my answer: Many people need desperately to receive this message: "I feel and think much as you do, care about many of the things you care about, although most people don't care about them. You are not alone.” (...)
“It was all here for me, just as it has all been here for you, the best and the worst of Western Civilization, if you cared to pay attention: music, finance, government, architecture, law and sculpture and painting, history and medicine and athletics and every sort of science, and books, books, books, and teachers and role models. People so smart you can’t believe it, and people so dumb you can’t believe it. People so nice you can’t believe it, and people so mean you can’t believe it.”
Kurt Vonnegut (11 november 1922 – 11 april 2007) Cover
“These were Rob J.'s last safe and secure moments of blessed innocence, but in his ignorance he considered it hardship to be forced to remain near his father's house with his brothers and his sister. This early in the spring, the sun rode low enough to send warm licks under the eaves of the thatched roof, and he sprawled on the rough stone stoop outside the front door, enjoying the coziness. A woman was picking her way over the broken surface of Carpenter's Street. The street needed repair, as did most of the small frame workingmen's houses thrown up carelessly by skilled artisans who earned their living erecting solid homes for those richer and more fortunate. He was shelling a basket of early peas and trying to keep his eyes on the younger children, his responsibility when Mam was away. William Stewart, six, and Anne Mary, four, were grubbing in the dirt at the side of the house and playing secret giggly games. Jonathan Carter, eighteen months old, lay on a lambskin, papped, burped, and gurgling with content. Samuel Edward, who was seven, had given Rob J. the slip. Somehow crafty Samuel always managed to melt away instead of sharing work, and Rob was keeping an eye out for him, feeling wrathful. He split the green pods one after another and scraped the peas from the waxy seedcase with his thumb the way Mam did, not pausing as he noted the woman coming directly to him. Stays in her stained bodice raised her bosom so that sometimes when she moved there was a glimpse of rouged nipple, and her fleshy face was garish with cosmetics. Rob J. was only nine years old but a child of London knew a trollop. "Here now. This Nathanael Cole's house?" He studied her resentfully, for it wasn't the first time tarts had come to their door seeking his father. "Who wants to learn?" he said roughly, glad his Da was out seeking work and she had missed him, glad his Mam was out delivering embroidery and was spared embarrassment. "His wife needs him. She sent me." "What do you mean, needs him?" The competent young hands stopped shelling peas. The whore regarded him coolly, having caught his opinion of her in his tone and manner. "She your mother?"
« L'amiral Roggewin repassa en Hollande de sa personne sur les vaisseaux de la Compagnie, et arriva au Texel le 11 juillet 1723, six cent quatre-vingts jours après son départ du même lieu. Le goût des grandes navigations paraissait entièrement éteint, lorsque en 1741 l'amiral Anson fit autour du globe le voyage dont l'excellente relation est entre les mains de tout le monde, et qui n'a rien ajouté à lagéographie. Depuis ce voyage de l'amiral Anson, il ne s'en est point fait de grand pendant plus de vingt années. L'esprit de découverte a semblé récemment se ranimer. Le commodore Byron part des Dunes le 20 juin 1764, traverse le détroit de Magellan, découvre quelques îles dans la mer du Sud, faisant sa route presque au nord-ouest, arrive à Batavia le 28 novembre 1765, au Cap le 24 février 1766 et le 9 mai aux Dunes, six cent quatre-vingt-huit jours après son départ. Deux mois après le retour du commodore Byron, le capitaine Wallis part d'Angleterre avec les vaisseaux le Deflin et le Swallow, il traverse le détroit de Magellan, est séparé du Swallow, que commandait le capitaine Carteret, au débouquement dans la mer du Sud; il y découvre une île environ par le dix-huitième parallèle à peu près en août 1767; il remonte vers la ligne, passe entre les Terres des Papous, arrive à Batavia en janvier 1768, relâche au cap de Bonne-Espérance, et enfin rentre en Angleterre au mois de mai de la même année. Son compagnon Carteret, après avoir essuyé beaucoup de misères dans la mer du Sud, arrive à Macassar au mois de mars 1768, avec perte de presque tout son équipage, à Batavia le 15 septembre, au cap de Bonne Espérance à la fin de décembre. On verra que je l'ai rencontré à la mer le 18 février 1769, environ par les onze degrés de latitude septentrionale. Il n'est arrivé en Angleterre qu'au mois de juin."
Louis de Bougainville (11 november 1729 - 20 augustus 1811) Cover
De Amerikaanse dichter en essayist William Procter Matthews IIIwerd geboren op 11 november 1942 in Cincinnati, Ohio. Matthews bezocht de Berkshire School en behaalde later een bachelordiploma aan de Yale University en een master aan de University of North Carolina in Chapel Hill. Naast zijn functie als writer-in-residence aan het Emerson College in Boston, bekleedde Matthews verschillende academische functies bij instellingen zoals de Cornell University, de University of Washington in Seattle, de University of Colorado in Boulder en de University of Iowa. Hij was president van Associated Writing Programs en van de Poetry Society of America. Op het moment van zijn overlijden was hij hoogleraar Engels en directeur van het programma voor creatief schrijven aan het City College van New York. Aan het City College van New York is een lezingenreeks naar hem vernoemd. Tijdens zijn 27 jaar als auteur ontving Matthews beurzen van de Guggenheim Foundation en de National Endowment for the Arts. In 1980 was Matthews poet in residence in The Frost Place in Franconia, New Hampshire, en in 1997 ontving hij de Ruth Lilly Poetry Prize. Matthews publiceerde 11 poëziebundels, waaronder “Time & Money”,waarvoor hij in 1996 de National Book Critics Circle Award. Er werden twee postume collecties uitgegeven: “Search Party: Collected Poems” en “After All: Last Poems”.
The Cloister
The last light of a July evening drained into the streets below: My love and I had hard things to say and hear, and we sat over wine, faltering, picking our words carefully.
The afternoon before I had lain across my bed and my cat leapt up to lie alongside me, purring and slowly growing dozy. By this ritual I could
clear some clutter from my baroque brain. And into that brief vacancy the image of a horse cantered, coming straight to me, and I knew it brought hard talk and hurt
and fear. How did we do? A medium job, which is well above average. But because she had opened her heart to me as far as she did, I saw her fierce privacy,
like a gnarled, luxuriant tree all hung with disappointments, and I knew that to love her I must love the tree and the nothing it cares for me.
On A Diet
Eat all you want but don’t swallow it. —Archie Moore
The ruth of soups and balm of sauces I renounce equally. What Rorschach saw in ink I find in the buttery frizzle in the sauté pan, and I leave it behind, and the sweet peat-smoke tang of bananas, and cream in clots, and chocolate. I give away the satisfactions of food and take desire for food: I’ll be travelling light
to the heaven of revisions. Why be adipose: an expense, etc., in a waste, etc.? Something like the body of the poet’s work, with its pale shadows, begins to pare and replace the poet’s body, and isn’t it time?
William Matthews (11 november 1942 - 12 november 1997)