Romenu is een blog over gedichten, literatuur en kunst Maar Romenu is ook een professionele freelance vertaler Du-Ne en Ne-Du http://www.roumen-vertalingen.nl/
Georg Trakl werd op 3 februari 1887 in het conducteurshuis aan de Waagplatz 2 in Salzburg geboren. Zijn vader, Tobias Trakl, was een handelaar in ijzerwaren en zijn moeder, die ook psychische problemen had, was Maria Catharina Trakl, (meisjesnaam Halik). Voorts had hij nog drie broers en drie zussen. Margarethe (doorgaans Grethe genoemd) stond hem het naast, zelfs zodanig dat sommigen een incestueuze verhouding vermoeden. Zijn jeugd bracht hij door in Salzburg. Vervolgens bezocht hij van 1897 tot 1905 het humanistische gymnasium. Om toch een academische opleiding te kunnen volgen, werkte hij tot 1908 in de praktijk bij een apotheker. Sommigen vermoedden dat hij dit vooral deed om zichzelf opiaten te kunnen verschaffen. Bij het uitbreken van WO I werd Trakl als medicus naar het front in Galicië (heden ten dage in Oekraïne en Polen) gestuurd. Zijn gemoedsschommelingen leidden tot geregelde uitbraken van depressie, die verergerd werden door de afschuw die hij voelde voor de verzorging van de ernstig verwonde soldaten. De spanning en druk dreven hem ertoe een suïcidepoging te ondernemen, welke zijn kameraden nochtans verhinderden. Hij werd in een militair ziekenhuis opgenomen in Kraków, alwaar hij onder strikt toezicht geplaatst werd.Trakl verzonk daar in nog zwaardere depressies en schreef Ficker om advies. Ficker overtuigde hem ervan dat hij contact moest opnemen met Wittgenstein, die inderdaad op weg ging na Trakls bericht te hebben ontvangen. Op 4 november 1914, drie dagen voordat Wittgenstein aan zou komen, overleed hij echter aan een overdosis cocaïne
Paul Celan
Paul Celan werd onder de naam Paul Antschel op 23 november 1920 geboren in Czernowitz, toentertijd de hoofdstad van de Roemeense Boekovina, nu behorend bij de Oekraïne. Paul Celans ouders waren Duitssprekende joden die hun zoon joods opvoedden en hem naar Duitse christelijke scholen stuurden. In 1942 werden Celans ouders door de Duitse bezetter naar een werkkamp gedeporteerd en daar vermoord. Hijzelf wist aanvankelijk onder te duiken, maar moest vanaf juli 1942 in een werkkamp dwangarbeid verrichten. Celan overleefde de oorlog. Via Boekarest en Wenen vestigde Celan zich in 1948 in Parijs. Daar was hij werkzaam als dichter, vertaler en doceerde hij aan de prestigieuze Ecole Normale Supérieure. Vermoedelijk op 20 april 1970 beëindigde hij zijn leven zelf door in de Seine te springen.
Gerard Reve
Gerard Reve over: Medearbeiders ”God is in de mensen, de dieren, de planten en alle dingen - in de schepping, die verlost moet worden of waaruit God verlost moet worden, door onze arbeid, aangezien wij medearbeiders van God zijn.” Openbaring ”Tja, waar berust elk godsbegrip op, elke vorm van religie? Op een openbaring, dat wil zeggen op een psychische ervaring van zulk een dwingende en onverbiddelijke kracht, dat de betrokkene het gevoel heeft, niet dat hij een gedachte of een visioen heeft, maar dat een gedachte gedachte of visioen hem bezit en overweldigt.”
Simon Vestdijk
Simon Vestdijk (Harlingen, 17 oktober 1898 – Utrecht, 23 maart 1971) was een Nederlands romancier, dichter, essayist en vertaler. Zijn jeugd te Harlingen en Leeuwarden beschreef hij later in de Anton Wachter-cyclus. Van jongs af aan logeerde hij regelmatig bij zijn grootouders in Amsterdam, waar hij zich in 1917 aan de Universiteit van Amsterdam inschrijft als student in de medicijnen. Tijdens zijn studie die van 1917 tot 1927 duurde, leerde hij Jan Slauerhoff kennen.Tot 1932 is hij als arts in praktijken door heel Nederland werkzaam. In 1932 volgt zijn officiële schrijversdebuut met de uitgave van de bundel Verzen in De Vrije Bladen. Doorslaggevend voor Vestdijks uiteindelijke keuze voor de literatuur is zijn ontmoeting in 1932 met Eddy Du Perron en Menno ter Braak. Deze ontmoeting had tot resultaat dat hij redactielid werd van het tijdschrift Forum Kort daarop, in 1933, wordt zijn eerste novelle, De oubliette, uitgegeven. In hetzelfde jaar schrijft hij Kind tussen vier vrouwen, dat, eerst geweigerd door de uitgever, later de basis zal vormen voor de eerste drie delen van de Anton Wachter-romans. In 1951 ontvangt Vestdijk de P.C. Hooftprijs voor zijn in 1947 verschenen roman De vuuraanbidders. In 1957 wordt hij voor het eerst door het PEN-centrum voor Nederland voorgedragen voor de Nobelprijs voor de Literatuur, die hij echter nooit zal krijgen. Op 20 maart 1971 wordt hem de Prijs der Nederlandse Letteren toegekend, maar voor hij deze kan ontvangen overlijdt hij op 23 maart te Utrecht op 72-jarige leeftijd. Vestdijk was auteur van ca. 200 boeken. Vanwege deze enorme productie noemde de dichter Adriaan Roland Holst hem 'de man die sneller schrijft dan God kan lezen'. Andere belangrijke boeken van Simon Vestdijk zijn: "Kind van stad en land" (1936), "Meneer Visser's hellevaart" (1936), "Ierse nachten" (1946), "De toekomst de religie" (1947), "Pastorale 1943" (1948), "De koperen tuin" (1950), "Ivoren wachters" (1951), "Essays in duodecimo" (1952) en "Het genadeschot" (1964).
K.P. Kavafis K.P. Kavafis werd als kind van Griekse ouders, afkomstig uit Konstantinopel, geboren in 1863 in Alexandrië (tot vandaag een Griekse enclave) waar hij ook het grootste deel van zijn leven woonde en werkte. Twee jaar na de dood van zijn vader verhuist het gezin in 1872 naar Engeland om na een verblijf van vijf jaar naar Alexandrië terug te keren. Vanwege ongeregeldheden in Egypte vlucht het gezin in 1882 naar Konstantinopel, om na drie jaar opnieuw naar Alexandrië terug te gaan. In de jaren die volgen maakt Kavafis reizen naar Parijs, Londen en in 1901 zijn eerste reis naar Griekenland, in latere jaren gevolgd door nog enkele bezoeken. Op de dag van zijn zeventigste verjaardag, in 1933 sterft Kavafis in Alexandrië. De roem kwam voor Kavafis pas na zijn dood, dus postuum. Deels is dat toe te schrijven aan zijn eigen handelswijze. Hij was uiterst terughoudend met de publicatie van zijn gedichten, liet af en toe een enkel gedicht afdrukken in een literair tijdschrift, gaf in eigen beheer enkele bundels met een stuk of twintig gedichten uit en het merendeel van zijn poëzie schonk hij op losse bladen aan zijn beste vrienden.
Thomas Mann
Thomas Mann, de jongere broer van Heinrich Mann, werd geboren op 6 juni 1875 in Lübeck. Hij was de tweede zoon van de graankoopman Thomas Johann Heinrich Mann welke later één van de senatoren van Lübreck werd. Zijn moeder Julia (geboren da Silva-Bruhns) was Duits-Braziliaans van Portugees Kreoolse afkomst. In 1894 debuteerde Thomas Mann met de novelle "Gefallen". Toen Thomas Mann met 21 jaar eindelijk volwassen was en hem dus geld van zijn vaders erfenis toestond - hij kreeg ongeveer 160 tot 180 goldmark per jaar - besloot hij dat hij genoeg had van al die scholen en instituties en werd onafhankelijk schrijver. Kenmerkend voor zijn stijl zijn de ironie, de fenomenale taalbeheersing en de minutieuze detailschildering. Manns reputatie in Duitsland was sterk wisselend. Met zijn eerste roman, Buddenbrooks (1901), had hij een enorm succes, maar door zijn sceptische houding tegenover Duitsland na de Eerste Wereldoorlog veranderde dit volledig. Stelde hij zich tot aan de jaren twintig apolitiek op (Betrachtungen eines Unpolitischen, 1918), meer en meer raakte hij bij het Politiek gebeuren betrokken. Zijn afkeer van het nationaal socialisme groeide, zijn waarschuwingen werden veelvuldiger en heftiger. In 1944 accepteerde hij het Amerikaanse staatsburgerschap. Tussen 1943 en 1947 schreef Mann Doktor Faustus (zie Faust), de roman van de 'Duitse ziel' in de gecamoufleerd geschilderde omstandigheden van de 20ste eeuw. In 1947 bezocht hij voor het eerst sinds de Oorlog Europa, twee jaar later pas Duitsland. In 1952 vertrok hij naar Zwitserland. Op 12 augustus 1955 stierf hij in Zürich. Twintig jaar na zijn dood, in aug. 1975, is zijn literaire nalatenschap geopend: dagboekaantekeningen van 15 maart 1933 tot 29 juli 1955, alsmede notities uit de jaren 1918 tot en met 1921.Belangrijke werken zijn: Der Zauberberg, Der Tod in Venedig, Dokter Faustus , Joseph und seine Brüder en Die Bekenntnisse des Hochstaplers Felix Krull.
Rainer Maria Rilke
Rilke werd op 4 december 1875 geboren in Praag. Hij had al naam gemaakt als dichter met zijn bundels Das Stundenbuch en Das Buch der Bilder, toen hij de literaire wereld versteld deed staan en wereldfaam verwierf met de publicatie van zijn twee delen Neue Gedichte in 1907 en 1908. Hij verzamelde daarin het beste werk uit een van zijn vruchtbaarste periodes, die hij grotendeels doorbracht in Parijs. Rilke was daar diep onder de indruk gekomen van Rodin, bij wie hij een tijdlang in dienst was als particulier secretaris. Rodin, zei hij later, had hem leren kijken. Dit kijken kwam neer op intense concentratie, om het mysterie te kunnen zien ‘achter de schijnbare werkelijkheid'. Latere en rijpere werken als Duineser Elegien (1912-1923) en het ronduit schitterende Die Sonette an Orfeus (1924) illustreren Rilkes metafysische visie op het onzegbare, dat haar verwoording vindt in een hermetische muzikale taal. Op 29 december 1926 overlijdt Rilke in het sanatorium in Val-Mont aan de gevolgen van leukemie. Enkele dagen later wordt hij, overeenkomstig zijn wens, begraven op het kerkhof van Raron.
* * * * * * * * * * * * * * * *
Romenu
Over literatuur, gedichten, kunst en cultuur
09-12-2008
Jan Křesadlo, Maksim Bahdanovič, John Milton, Dalton Trumbo
De Tsjechische psycholoog, schrijver en dichter Jan Křesadlo (pseudoniem van Václav Jaroslav Karel Pinkava) werd geboren op 9 december 1926 in Praag. Zie ook mijn blog van 9 december 2006.
Uit: The Purple Anachorete (fragment)
"With green-tinged light, behold, the west was blazing,
in slowly waning, dying conflagration,
after the sun's great disc had settled, lazing,
in its gold-purple furnace of cremation,
out-spanned in splendid vaulted meditation,
hovering, still, inviting breathless gazing:
Yet by-and-by the outspread molten glory
began to fade and greener grew each storey.
And in that green, a castle silhouetting,
arching like backs of dragons or related
monsters, drawn-out, sinuous, outward setting
in droves against clouds green and corrugated,
above the panoply of roofs grey-slated -
feasting the eye, as dark clouds drew their netting
over the stage where bristling gothic spires
and battlements stemmed the horizon's fires.
Infiltrating the skies, with jackdaws ridden,
flurries of bats began to make impression,
leaving their hideaways and dens, well-hidden
and setting off in one prolonged procession,
in their perambulating intercession
then swiftly dwindling, by far distance bidden,
winged coenobites heading for far places:
Their cordon whirled in strands and braided traces..."
You were, like the moon, alone: You lonely lived, you lonely died. Though wide the world with people sown, You were, like the moon, alone. Beauty and light, expanses wide You sought and, far from everyone, You were, like the moon, alone: You lonely lived, you lonely died.
Toward which Time leads me, and the will of Heaven.
All is, if I have grace to use it so,
As ever in my great Task-Master's eye.
John Milton (9 december 1608 8 november 1674)
De Amerikaanse schrijver en sceenwriter James Dalton Trumbo werd geboren op 9 december 1905 in het plaatsje Montrose in Colorado. Dalton groeide op in Grand Junction waar zijn ouders in 1908 naartoe verhuisden. Tijdens zijn universiteitsperiode besefte hij dat hij schrijver wilde worden. Toen zijn vader ontslagen werd volgde Dalton het gezin naar Los Angeles, waar hij zich inschreef aan de University of South California. Hij kon zijn studie niet afmaken omdat hij na de dood van zijn vader in 1926, de zorg voor het gezin op zich moest nemen. Hij had verschillende baantjes. Uiteindelijk kwam hij terecht bij de Davis Perfection Bakery. Dit werk heeft hij jaren gedaan. In deze jaren bleef hij schrijven, meest korte verhalen. Hij verkocht verhalen en schreef zijn eerste roman Eclipse die in 1934 verscheen. In datzelfde jaar kon hij eindelijk de bakkerij vaarwel zeggen omdat hij een baan kreeg als reader bij Warner Bros. Al snel leidde dat tot een baan als junior screenwriter op de afdeling B-films. In oktober 1947 moesten de filmmensen tegen wie een verdenking gekoesterd werd, voor de House Un-American Activities Committee verschijnen. Tien van de gedaagden weigerden antwoord te geven. Dit werd gezien als minachting van de rechtbank en daarvoor werden de tien veroordeeld tot gevangenisstraffen van ongeveer een jaar. Dalton Trumbo was één van hen. De tien werden ook door Hollywood op de zwarte lijst geplaatst. Trumbo heeft 10 maanden in de gevangenis gezeten. Na zijn vrijlating vertrok hij eerst na Mexico, waar hij stug doorging met schrijven. De welvarende tijd was echter voorbij. In de jaren vijftig heeft hij onder pseudoniem een dertigtal scripts geschreven. Voor twee daarvan, Roman Holiday (1953) en The brave one (1957) kreeg hij de oscar hoewel de Academy zich daar niet van bewust was.
Uit: Johnny Got His Gun
He shot up through cool waters wondering whether he'd ever make the surface or not. That was a lot of guff about people sinking three times and then drowning. He'd been rising and sinking for days weeks months who could tell? But he hadn't drowned. As he came to the surface each time he fainted into reality and as he went down again he fainted into nothingness. Long slow faints all of them while he struggled for air and life. He was fighting too hard and he knew it. A man can't fight always. If he's drowning or suffocating he's got to be smart and hold back some of his strength for the last the final the death struggle.
He lay back quietly because he was no fool. If you lie back you can float. He used to float a lot when he was a kid. He knew how to do it. His last strength going into that fight when all he had to do was float. What a fool.
They were working on him. It took him a little while to understand this because he couldn't hear them. Then he remembered that he was deaf. It was funny to lie there and have people in the room who were touching you watching you doctoring you and yet not within hearing distance. The bandages were still all over his head so he couldn't see them either. He only knew that way out there in the darkness beyond the reach of his ears people were working over him and trying to help him.
They were taking part of his bandages off. He could feel the coolness the sudden drying of sweat on his left side. They were working on his arm. He felt the pinch of a sharp little instrument grabbing something and getting a bit of his skin with each grab. He didn't jump. He simply lay there because he had to save his strength. He tried to figure out why they were pinching him. After each pinch there was a little pull in the flesh of his upper arm and an unpleasant point of heat like friction. The pulling kept on in short little jerks with his skin getting hot each time. It hurt. He wished they'd stop. It itched. He wished they'd scratch him.
Dalton Trumbo (9 december 1905 10 september 1976)
Bill Bryson, Louis de Bernières, Mary Gordon, Carmen MartÃn Gaite, Delmore Schwartz, Nikos Gatsos, Jura Soyfer
De Amerikaanse schrijver Bill Bryson werd geboren in Des Moines (Iowa) op 8 december 1951. Zie ook mijn blog van 8 december 2007.
Uit: A Walk In The Woods
We hiked till five and camped beside a tranquil spring in a small, grassy clearing in the trees just off the trail. Because it was our first day back on the trail, we were flush for food, including perishables like cheese and bread that had to be eaten before they went off or were shaken to bits in our packs, so we rather gorged ourselves, then sat around smoking and chatting idly until persistent and numerous midgelike creatures (no-see-ums, as they are universally known along the trail) drove us into our tents. It was perfect sleeping weather, cool enough to need a bag but warm enough that you could sleep in your underwear, and I was looking forward to a long night's snooze--indeed was enjoying a long night's snooze--when, at some indeterminate dark hour, there was a sound nearby that made my eyes fly open. Normally, I slept through everything--through thunderstorms, through Katz's snoring and noisy midnight pees--so something big enough or distinctive enough to wake me was unusual. There was a sound of undergrowth being disturbed--a click of breaking branches, a weighty pushing through low foliage--and then a kind of large, vaguely irritable snuffling noise. Bear!
I sat bolt upright. Instantly every neuron in my brain was awake and dashing around frantically, like ants when you disturb their nest. I reached instinctively for my knife, then realized I had left it in my pack, just outside the tent. Nocturnal defense had ceased to be a concern after many successive nights of tranquil woodland repose. There was another noise, quite near.
Bill Bryson (Des Moines, 8 december 1951)
De Britse schrijver Louis de Bernières werd geboren in Londen op 8 december 1954. De Bernières ging op 18-jarige leeftijd in het leger, maar vertrok daar al na vier maanden. Een grote verscheidenheid aan baantjes volgde daarop. Hij vertrok naar Zuid-Amerika, waar hij onder andere werkte als monteur en als cowboy in Colombia en Argentinië. Zijn eerste drie romans The War of Don Emmanuel's Nether Parts (1990), Señor Vivo and the Coca Lord (1991) en The Troublesome Offspring of Cardinal Guzman (1992) werden naar eigen zeggen geïnspireerd door zijn ervaringen in Colombia en door de schrijver Gabriel García Márquez. In 1993 werd De Bernières gerekend tot de 20 beste jonge Britse romanschrijvers. Het jaar daarop verscheen Captain Corelli's Mandolin, waarmee hij de Commonwealth Writers Prize for Best Book won. Het boek werd een groot succes, werd in vele talen vertaald en in 2001 ook verfilmd. Het succes van het boek leidde tot een grote toename van het toerisme naar het Griekse eiland Kefalonia (Cephalonia), waar het verhaal zich afspeelt. Zijn roman, Birds Without Wings (2004), speelt zich af in Turkije en verhaalt over de lotgevallen van een kleine gemeenschap tijdens de Eerste Wereldoorlog.
Uit: Birds Without Wings
Yusuf the Tall loved all his children equally, with a passionate adoration that, when he thought about it, sometimes made him lachrymose. If his life were like a garden, then his daughters would be like the roses growing alongside its walls, and his sons would be like young trees that formed a palisade against the world. When they were small he devoted happy hours to their entertainment, and when they grew older he hugged them until their eyes bulged and they thought that their ribs would crack. He had grown to love his wife too, partly because this is what happens when a wife is well chosen, and partly because from her loins had sprung these brooks and becks of happiness.
But now Yusuf the Tall did not know what to do with his hands. It seemed as though they were behaving on their own. The thumb and middle finger of his left hand stroked across his eyeballs, meeting at the bridge of his nose. It was comforting, perhaps, for a scintilla of time. There was no comfort longer than that in this terrible situation. Sometimes his hands lay side by side on his face, the tips of his thumbs touching the lobes of his ears. He had thrown off his fez so that they could stroke his hair backwards, coming to rest on the back of his neck. The maroon fez lay in a corner on its side, so that his wife Kaya kept glancing at it. Despite this awful emergency, and the drama in which she was caught up, her instinct was to tidy it away, even if it were only to set it upright. She sat on the low divan, kneading her fingers, biting her lip and looking up at her husband. She was as helpless as one who stands before the throne of God.
Louis de Bernières (Londen, 8 december 1954)
De Amerikaanse schrijfster Mary Catherine Gordon werd geboren op 8 december 1949 in Far Rockaway, New York. Zij is de dochter van een Italiaans-Ierse moeder en een joodse vader die overgegaan is naar het katholicisme. Gordon kreeg een opleiding aan de The Mary Louis Academy, het Barnard College en aan de Syracuse University. Aan het Barnard College is zij tegenwoordig docente Engels. In 2007 verschenen haar memoires Circling My Mother. Ander werk o.a: The Company of Women (1981), Men and Angels (1985), Spending (1998).
Uit: Pearl (2005)
We may as well begin with the ride home.
It is Christmas night, 1998. The ending of a day that was not unseasonable, except in its failure to fulfill the sentimental wish for spur-of-the moment snow. The sky: gray; the air: cold, with a high of 33 degrees Fahrenheit. Palpable winter but not winter at its worst. Fewer of the poor than usual died on that day of causes traceable to the weather. Perhaps the relatively unimpressive showing of weather-related deaths was due to the relative clemency of the air, the relative windlessness, the relative benevolence that could be counted on by the poor to last, perhaps, eight days, December twenty-fourth through the first of January.
Ten o'clock Christmas night. Four friends drive south on the way home after a day of celebration. They have had Christmas dinner at the house of other friends, a weekend and vacation house in the mountains north of New York. One couple sits in the front of a brown Honda Accord, the other in the back. They are all in their fifties. All of their children are on other continents: one in Brazil, working on an irrigation project; one in Japan, teaching English; one in Ireland studying the Irish language at Trinity College. They were determined not to have a melancholy Christmas, and for the most part they have not.
They leave Maria Meyers off first since she lives in the most northerly part of the city or, as they would say, the farthest uptown.
She opens the door of her apartment on the sixth or top floor of a building on the corner of La Salle Street and Claremont Avenue, a block west of Broadway, a block south of 125th Street, on the margins of Harlem, at the tip end of the force field of Columbia University. Before she takes off her brown boots lined with tan fur, her green down coat, her rose-colored scarf, her wool beret, also rose, she sees the red light of her answering machine.
Mary Gordon (Far Rockaway, 8 december 1949)
De Spaanse schrijfster, vertaalster en journalisteCarmen Martín Gaite werd geboren op 8 december 1925 in Salamanca. Zij studeerde filologie in Salamanca, waar zij ook de schrijver Ignacio Aldecoa leerde kennen. Later besloot zij naar Madrid te verhuizen om daar haar proefschrift over Galicisch-Portugese dichtkunst van de 13e eeuw te schrijven. Daar kwam zij in contact met een hele groep van schrijvers, zoalsMedardo Fraile, Alfonso Sastre, Jesús Fernández Santos, Rafael Sánchez Ferlosio en Josefina Aldecoa. Zij stopte met het schrijven van haar dissertatie en schreef in plaats daarvan verhalen en artikelen. In 1978 ontving zij de Premio Nacional de Literatura voor haar roman El cuarto de atrás. Zij vertaalde werk van Gustave Flaubert, Charles Perrault, Virginia Woolf, Emily Brontë en Natalia Ginzburg in het Spaans en schreef draaiboeken voor de Spaanse televisie. Een van haar meest gelezen boeken is Usos amorosos del dieciocho en España uit 1972.
Uit: The Back Room (Vertaald door Helen Lane)
... AND YET I'D swear that the position was the same-I think I've always slept this way, with my right arm underneath the pillow and my body turned slightly over onto that side, my feet searching for the place where the sheet is tucked in. What's more, if I close my eyes - and I end up closing them as a last, routine resort - I am visited by a long-familiar apparition, always the same: a parade of stars, each with a clown's face, that go soaring up like a balloon that's escaped and laugh with a frozen grin, following one after the other in a zigzag pattern, like spirals of smoke gradually becoming thicker and thicker. There are so many of them that in a little while there won't be any room left for them and they'll have to descend to seek more space in the riverbed of my blood, and then they'll be petals that the river carries away. At the moment they're rising in bunches. I see the minuscule face drawn in the center of each one of them, like a cherry pit surrounded by spangles. But what never changes is the tune that accompanies the ascent, a melody that can't be heard yet marks the beat, a special silence whose very denseness makes it count more than it would if it could be heard. This was the most typical thing back then too. I recognized that strange silence as being the prelude to something that was about to happen. I breathed slowly, I felt my insides pulsing, my ears buzzing, and my blood locked in. At any moment - where exactly? - that ascending multitude would fall and swell the invisible inner flow like an intravenous drug, capable of altering all my visions. And I was wide awake, awaiting the prodigious change, so lightning-quick that there was never a night when I managed to trap the very instant of its sudden stealthy appearance as I lay in wait there, watching for it eagerly and fearfully, just as I'm doing now.
Carmen Martín Gaite (8 december 1925 22 juli 2000)
De Amerikaanse dichter en schrijver Delmore Schwartz werd geboren op 8 december 1913 in New York. Zijn eerste gepubliceerde werk was het korte verhaal uit 1937, In Dreams Begin Responsibilities, dat later samen met andere verhalen in een bundel werd opgenomen. In de daarop volgende dertig jaar verschenen talrijke gedichten, verhalen en stukken. In 1959 kreeg hij voor Summer Knowledge: New and Selected Poems de Bollingen Prize. Het eind van zijn leven werd gekenmerkt door alcoholisme en waanzin. De geschiedenis van deze neerwaartse spiraal ligt ten grondslag aan Saul Bellow's Roman Humboldt's Gift uit 1975.
At This Moment Of Time
Some who are uncertain compel me. They fear
The Ace of Spades. They fear
Loves offered suddenly, turning from the mantelpiece,
Sweet with decision. And they distrust
The fireworks by the lakeside, first the spuft,
Then the colored lights, rising.
Tentative, hesitant, doubtful, they consume
Greedily Caesar at the prow returning,
Locked in the stone of his act and office.
While the brass band brightly bursts over the water
They stand in the crowd lining the shore
Aware of the water beneath Him. They know it. Their eyes
Are haunted by water
Disturb me, compel me. It is not true
That "no man is happy," but that is not
The sense which guides you. If we are
Unfinished (we are, unless hope is a bad dream),
You are exact. You tug my sleeve
Before I speak, with a shadow's friendship,
And I remember that we who move
Are moved by clouds that darken midnight.
Late Autumn In Venice
(After Rilke)
The city floats no longer like a bait
To hook the nimble darting summer days.
The glazed and brittle palaces pulsate and radiate
And glitter. Summer's garden sways,
A heap of marionettes hanging down and dangled,
Leaves tired, torn, turned upside down and strangled:
Until from forest depths, from bony leafless trees
A will wakens: the admiral, lolling long at ease,
Has been commanded, overnight -- suddenly --:
In the first dawn, all galleys put to sea!
Waking then in autumn chill, amid the harbor medley,
The fragrance of pitch, pennants aloft, the butt
Of oars, all sails unfurled, the fleet
Awaits the great wind, radiant and deadly.
Delmore Schwartz (8 december 1913 11 juli 1966)
De Griekse dichter en schrijver Nikos Gatsos werd geboren op 8 december 1911 in Kato Asea in Arcadië. Hij bezocht het gymnasium in Tripoli.Later verhuisde hij naar Athene, waar hij filosofie studeerde. Daar kwam hij in conact met literaire kringen en raakte hij bevriend met de dichter Odysseus Elytis. In 1943 publiceerde hij zijn verzamelde gedichten Amorgos, een belangrijke representatie van het Griekse surrealisme.
Rosewater
When you reach that other world, don't become a cloud,
don't become a cloud, and the bitter star of dawn,
so that your mother knows you, waiting at her door.
Take a wand of willow, a root of rosemary,
a root of rosemary, and be a moonlit coolness
falling in the midnight in your thirsting courtyard.
I gave you rosewater to drink, you gave me poison,
Am nächsten Tag... wurde offensichtlich, dass Dollfuß nicht umfiel. Der Zwerg erklärte in seiner Radiorede, seine Ziele wären: Erweiterung der Rechte des Bundespräsidenten, Einführung eines Ständerates, Geschäftsordnungsreform im Parlament und Schutz der Ruhe und Ordnung. Er hatte in einer endlich gewährten Unterredung den Unterhändlern ungefähr dasselbe mitgeteilt. Diese hatten erwidert, man könne darüber mit sich wohl reden lassen. Daraufhin hatte Dollfuß für Ende des Monats eingehende Verhandlungen in Aussicht gestellt. Aber das Parlament könne er am 15. keinesfalls zusammentreten lassen; er sei nach wie vor entschlossen, diese Sitzung zu verhindern. Gewaltsam? Unter Aufrechterhaltung der Ruhe und Ordnung.
( )
Wir haben noch am 7. der Regierung unsere ehrliche Mitarbeit angeboten! Wir haben anerkannt, dass außergewöhnliche Zeiten außergewöhnliche Maßnahmen erfordern, und waren bereit, der Regierung die Möglichkeit zu solchen Maßnahmen zu geben! Was war der Dank? Was war die Antwort? Ein Verfassungsbruch! Genossen!
I am not a dog lover. A dog lover to me means a dog that is in love with another dog. I am a great admirer of certain dogs, just as I am an admirer of certain men, and I dislike certain dogs as much as I dislike certain men. Mr. Stanley Walker" in his attack on dogs brought out the very sound contention that too much sentimental gush has been said and written about man's love for the dog and the dog's love for man. (This gush, I should say, amounts to about one ten-thousandth of the gush that has been printed and recited about man's love for woman, and vice versa, since Shelley wrote "0' lift me from the grass! I die, I faint, I fall! Let thy love in kisses rain on my lips and eyelids pale.") It is significant that none of the gush about dogs has been said or written by dogs. I once showed a copy of Senator Vest's oration to one of my dogs and he sniffed at it and walked away. No dog has ever gone around quoting any part of it. We see, then, that this first indictment of dogs ' that they have called forth so much sentimental woofumpoofum ' is purely and simply an indictment of men. I think we will find this to be true of most of Mr. Walker's indictments against the canine world: he takes a swing at dogs and socks men and women in the eye.
Mr. Walker began his onslaught with a one-sided and prejudiced account of how a little red chow on a leash (the italics are mine) pulled a knife on Mr. Gene Fowler, a large red man who has never been on a leash in his life. Neither the dog nor the woman who was leading the dog are quoted; we dont get their side of the brawl at all. The knife was not evenexamined for paw prints. Nobody proved anything. There isnt a judge in the world who wouldn't have thrown the case out of court, probably with a sharp reprimand for Mr. Fowler. So far, then, Mr. Walker hasn't got a leg to stand on.
James Thurber (8 december 1894 2 november 1961)
De Amerikaanse dichter en schrijver William Hervey Allen werd geboren op 8 december 1889 in Pittsburgh. Bekend werd hij door zijn fictioele oorlogsdagboek Toward the Flame uit 1926 en door Israfel, een biografie over Edgar Allan Poe. Zijn ontwikkelingsroman Antonio Adverso uit 1933maakte hem echter wereldberoemd. Het werk bestrijkt in negen delen het tijdvak 1780 tot 1840 en beschrijft het leven van de held vanaf zijn jeugd in een weeshuis in Livorno, via het keizerlijke Frankrijk naar Zuid-Amerika, zijn reis naar Afrika als slavenhandelaar, tot uiteindelijk zijn vestiging in El Paso.
VOICE OF LIFE
Dear bird, you are the voice of life itself, A living melody that calls to us With untaught ecstasy; that sings a joy Inherited with being, glorious. Like girls at play, like laughter of a boy, Your song derides the tired and baffled brain That thinks itself to death; you sing again With the immortal freshness of a breath From morning stars above the mist of pain That clings to song about the fields of earth.
What dusty thresholds to what vacant ears Your ecstasy might sweep with song; what dearth Of music starves them through long, silent years, Who are eclipsed from you by birth! Now from this lonely moor you have sprung up Beyond our need, to pour; pour higher yet Your melody into that tilted cup Which all about with clustered gems is set. Now I can hear it spilling back again, Melodious excess through my casement bars, Oh, what delirious madrigals are these To wither out to nothing twixt the stars! Such perfect music, and no ideal ear? Listen! It is the earth that needs to hear.
William Hervey Allen (8 december 1889 28 december 1949)
À Paris, chez Vatelin. Un salon élégant. Porte au fond. Deux portes à droite, deux à gauche. Mobilier ad libitum. Au lever du rideau, la scène reste vide un instant. On ne tarde pas à entendre des rumeurs au fond, et Lucienne, en tenue de sortie, son chapeau un peu de travers sur la tête, fait irruption comme une femme affolée.
Scène I
Lucienne, Pontagnac. LUCIENNE, entrant comme une bombe et refermant la porte sur elle, mais pas assez vite pour empêcher une canne, passée par un individu quon ne voit pas, de se glisser entre le battant et le chambranle de la porte. Ah ! mon Dieu ! Allez-vous en, monsieur !... Allezvous en !...
PONTAGNAC, essayant de pousser la porte que chaque fois Lucienne repousse sur lui. Madame !... Madame !... je vous en prie !...
LUCIENNE. Mais jamais de la vie, monsieur !... Quest-ce que cest que ces manières ! (Appelant tout en luttant contre la porte.) Jean, Jean ! Augustine !... Ah ! mon Dieu, et personne !... PONTAGNAC. Madame ! Madame !
LUCIENNE. Non ! Non !
PONTAGNAC, qui a fini par entrer. Je vous en supplie, madame, écoutez-moi !
LUCIENNE. Cest une infamie !... Je vous défends, monsieur !... Sortez !...
PONTAGNAC. Ne craignez rien, madame, je ne vous veux aucun mal ! Si mes intentions ne sont pas pures, je vous jure quelles ne sont pas hostiles... bien au contraire. Il va à elle.
PONTAGNAC, la poursuivant. Oui, madame, vous lavez dit, fou de vous ! Je sais que ma conduite est audacieuse, contraire aux usages, mais je men moque !... Je ne sais quune chose, cest que je vous aime et que tous les moyens me sont bons pour arriver jusquà vous.
LUCIENNE, sarrêtant. Monsieur, je ne puis en écouter davantage !... Sortez !...
PONTAGNAC. Ah ! Tout, madame, tout plutôt que cela ! Je vous aime, je vous dis ! (Nouvelle poursuite.) Il ma suffi de vous voir et ça été le coup de foudre ! Depuis huit jours je mattache à vos pas ! Vous lavez remarqué.
LUCIENNE, sarrêtant devant la table. Mais non, monsieur.
PONTAGNAC. Si, madame, vous lavez remarqué ! Une femme remarque toujours quand on la suit.
Georges Feydeau (8 december 1862 - 5 juni 1921)
De Amerikaanse schrijver Joel Chandler Harris werd geboren op 8 december 1848 in Eatonton, Georgia. Bekend werd hij vooral door zijn Uncle Remus vervolgverhalen, zoals Uncle Remus and His Friends (1892), and Uncle Remus and the Little Boy (1905) die eerst in de krant verschenen en na de opheffing van de rassenscheiding snel populair werden. Door het gebruik van dialect waren ze ook vernieuwend. Harris schreef ook novelle-achtige verhalen over het landleven in Georgia.
Uit: Stories of Georgia
So far as written records tell us, Hernando de Soto and his companions in arms were the first white men to enter and explore the territory now known on the map as the State of Georgia. Tradition has small voice in the matter, but such as it has tells another story. There are hints that other white men ventured into this territory before De Soto and his men beheld it. General Oglethorpe, when he came to Georgia with his gentle colony, which had been tamed and sobered by misfortune and ill luck, was firmly of the opinion that Sir Walter Raleigh, the famous soldier, sailor, and scholar, had been there before him. So believing, the founder of the Georgian Colony carried with him Sir Walter's diary. He
was confirmed in his opinion by a tradition, among the Indians of the Yamacraw tribe, that Raleigh had landed where Savannah now stands.
There are also traditions in regard to the visits of other white men to Georgia. These traditions may be true, or they may be the results of dreams, but it is certain that De Soto and his picked company of
Spaniards were the first to march through the territory that is now Georgia. The De Soto expedition was made up of the flower of Spanish chivalry,--men Used to war, and fond of adventure. Some of them were soldiers, anxious to win fame by feats of arms in a new land; some were missionaries, professing an anxiety for the souls of such heathen as they might encounter, but even these men were not unfamiliar with the use of the sword; some were physicians, as ready to kill as to heal; some were botanists, who knew as much about the rapier and the poniard as they did about the stamens, pistils, and petals of the flowers; and some were reporters, men selected to write the history of the expedition.
Joel Chandler Harris (8 december 1848 3 juli 1908)
Laat andren 't roemrijk Rhodos, Mytilene of Ephesus bezingen of Corinthe, waar zee van Oost en West den muur bespoelt, of 't Bacchisch Thebe, 't Apollinisch Delphi, het lieflijk dal, waar de Peneios vloeit. De stad der Jonkvrouw zij het levenswerk van menig dichter, die van heind' en veer olijvetakken tot een krans vergaart. In veler mond leve tot Hera's eer Mycene rijk aan goud, Argos aan paarden. Mij heeft noch Sparta met zijn zwarte soep, noch ook Larissa met zijn vette klei zoo 't hart geroerd als 't ruischend Tivoli met steilen waterval en duister woud, met weelgen boomgaard langs de slingerbeek. Zooals 't Zuidwesten soms geen regenvlagen, maar blauwe lucht brengt, die het zwerk verscheurt, laat zoo uw droefheid, Plancus, en uw zorg verlichten door de wijsheid van den wijn, te velde nu, straks thuis in Tivoli! Teukros, die door zijn vader was verstooten, heeft bij een laatst festijn op Salamis geklonken met zijn treurende trawanten: "Waar beter lot, dan hier in 't vaderhuis, ons wenkt, daar gaan wij heen, mijn kameraden! Vertwijfelt niet! Ik zal uw leider zijn. Apollo waarborgt ons Nieuw-Salamis. Helden, die met mij stondt voor heeter vuur, drinkt thans den beker der vergetelheid! Morgen begint opnieuw de groote reis."
Vertaald door Dr. A. Rutgers van der Loeff.
Horatius (8 december 65 v. Chr. - 27 november 8 v. Chr.)
Small bird singing in a bush Small bird in a bush: cars in the street rush past it like the Gadarene swine, line upon line.
Soft feathers fluff in a lean wind, rough as a rasp in the leaves green, brooming the earth clean.
Cognisant of none save the strengthening sun, the blood of its dawn still red on the hill,
it sings and it sings, repetitive rings and showers of sound seeming profound
to the shallows in me, but, in reality, only a birds things: sex and seed, rain on the wings,
consciousness of wamth and light, withdrawal of the night, the winds suddenness, or its silences.
All this I know, and no less know its innocence, my prescience, and which the better sense, and which the finer face, and which the saving grace: self-seeking orison or this simple hymnal to the sun?
Tatamkhulu Afrika (7 december 1920 23 december 2002)
(Mit dem Aufrollen des Vorhanges tritt Franz mit dem Landrat Sternau ein. Sternau ist in einen simplen Überrock gekleidet, Franz trägt ein großes Paket Bücher, in Packpapier emballiert.)
Franz. Wie gesagt, zu Hause ist er nicht, ich habe ihn diesen Morgen schon begegnet - (das Paket auf die vordere Bank ablegend) aber wenn Sie ihn hier erwarten wollen -
Sternau. Sie haben mir auf dem Wege von der Post bis hieher den Mann so lebhaft geschildert, daß ich kaum mehr nötig habe, ihn persönlich kennenzulernen. Nur scheint es, daß Sie mit zuviel Vorliebe -
Franz. Der Magister ist gewiß ein braver, herzensguter Mann!
Sternau. Ich höre aber von Unordnungen im Schulwesen hier auf dem Schlosse; warum schweigen Sie darüber?
Franz(etwas stockend). Weil - (für sich) dieser Fremde hat so etwas Gebieterisches und Vertrauenerweckendes zugleich -
Sternau. Fürchten Sie nicht, durch Offenheit dem Magister zu schaden!
Franz. Er trägt auch gewiß keine Schuld. Die liebe Jugend ist dem guten alten Mann etwas über den Kopf gewachsen, das ist das Ganze.
Sternau. Das passiert diesen Herrn öfters. Das Alter allein ist nicht genug, die Jugend in Respekt zu erhalten, es bringt nur leider oft die entgegengesetzte Wirkung hervor. Aber Sie sollten dann um so mehr - Sie sind ja sein Gehilfe!
Franz. Ach, wenn ich's wäre! Aber er verweigert mir durchaus diesen Titel! »Aufseher« - das ist alles, was er mir zugesteht. Dadurch schmälert er mein Ansehn und hindert mich, so zu wirken, wie ich's gerne möchte.
Sternau. Ist er Ihnen abgeneigt?
Franz. O nein! Aber - man kann ihm's im Grunde nicht verargen - er ist ängstlich, fürchtet immer, seine nicht gesicherte Stellung hier zu verlieren, und will es daher durchaus nicht merken lassen, daß er altershalber schon eines Gehilfen bedürfte.
Sternau(nachsinnend, für sich). Nun - nun - wir werden ja sehn -
Je me suis souvent demandé si d'une certaine manière ce n'est pas la musique à peu près seule qui peut donner la clef, ou même qui est la clef de mon uvre tout entière, philosophique et dramatique
Quand je me demande pourquoi, moi qui fus élevé en dehors de toute religion, dans une famille agnostique, je pris position dès mon adolescence en faveur du christianisme, alors que je ne pouvais en toute sincérité me dire chrétien, je suis tenté de penser que le rôle de la musique a été primordial et c'est avant tout à Jean-Sébastien Bach que je songe et presque exclusivement.
En écoutant ou en lisant les Passions et les Cantates, j'avais l'assurance invincible que ce qui m'était révélé à travers elles présentait une réalité située par-delà toute discussion possible. Mais pouviez-vous être sûr, demandera-t-on, que cette réalité n'était pas simplement celle d'une âme profondément croyante ? Il me faut répondre, usant d'une notion qui devait plus tard mapparaître comme fondamentale : ce qui se livrait à moi, c'était un témoignage, c'était une attestation. Or il ne peut y avoir témoignage ou attestation sans une référence à la réalité attestée. Je puis donc dire en toute certitude que la musique a été pour moi un chemin vers la conversion.
Il faut ajouter ceci, qui est sans doute encore plus significatif : le fait que toute mon enfance avait été assombrie par la mort prématurée de ma mère, enlevée en deux jours par une maladie foudroyante quand j'allais avoir quatre ans, a contribué, je peux le dire en toute certitude, à conférer pour moi une priorité vécue à la question de l'au-delà.
L'abus de la fonctionnalisation est un des traits les plus significatifs du monde dans lequel nous vivons. Le fonctionnarisme, le cancer bureaucratique n'est qu'un aspect particulièrement évident de ce fléau. « La vie dans un monde axé sur l'idée de fonction, écrivais-je en 1933 dans l'essai intitulé Position et approches concrètes du mystère ontologique, est exposée au désespoir. Elle débouche sur le désespoir. En réalité ce monde est vide, il sonne creux ; si elle résiste au désespoir, c'est uniquement dans la mesure où jouent au sein de cette existence et en sa faveur certaines puissances secrètes qu'elle est hors d'état de penser ou de reconnaître. »
I'll tell you another, last caseand there are many others like this. Here's a story which is really tragic. How many of you know about Joan Peters, the book by Joan Peters? There was this best-seller a few years ago [in 1984], it went through about ten printings, by a woman named Joan Petersor at least, signed by Joan Peterscalled From Time Immemorial. It was a big scholarly-looking book with lots of footnotes, which purported to show that the Palestinians were all recent immigrants [i.e. to the Jewish-settled areas of the former Palestine, during the British mandate years of 1920 to 1948]. And it was very popularit got literally hundreds of rave reviews, and no negative reviews: the Washington Post, the New York Times, everybody was just raving about it. Here was this book which proved that there were really no Palestinians! Of course, the implicit message was, if Israel kicks them all out there's no moral issue, because they're just recent immigrants who came in because the Jews had built up the country. And there was all kinds of demographic analysis in it, and a big professor of demography at the University of Chicago [Philip M. Hauser] authenticated it. That was the big intellectual hit for that year: Saul Bellow, Barbara Tuchman, everybody was talking about it as the greatest thing since chocolate cake.Well, one graduate student at Princeton, a guy named Norman Finkelstein, started reading through the book. He was interested in the history of Zionism, and as he read the book he was kind of surprised by some of the things it said. He's a very careful student, and he started checking the referencesand it turned out that the whole thing was a hoax, it was completely faked: probably it had been put together by some intelligence agency or something like that. Well, Finkelstein wrote up a short paper of just preliminary findings, it was about twenty-five pages or so, and he sent it around to I think thirty people who were interested in the topic, scholars in the field and so on, saying: "Here's what I've found in this book, do you think it's worth pursuing?"
Nichts Lächerlicheres und vor allem Kläglicheres aber als die mannigfaltigen Verschwörungstheorien, welche von diesen und jenen aus den verschwindenden oder fast schon verschwundenen Minderheiten gegen die herrschenden Sicherheiten ins Feld geführt werden. Die Juden; die islamische Gefahr; der Balkan in westlicher Hand für den Zugang und Zugriff auf die östlichen und südöstlichen Erdölfelder etc.: Denn die mächtigen und reichen Länder haben gleichwelche Verschwörung oder Munkelei gar nicht nötig; sie sind von vornherein, durch den Stand der Dinge, schon verschworen, natur- und sachverschworen, ohne irgendwelche Packeleien in Hinterzimmerkonferenzen. Verschworenheit ohne Verschwörung: Strahlt das nicht von jedem lässigen Zusammenstehen der gerade Mächtigen - wenn sie es denn sind - in den freien Weitgegenden aus? Als Verschwörer dagegen wirken zunehmend gerade die Leutchen mit den Verschwörungstheorien: kleine, zersplitterte, traurige, hoffnungslose Verschwörer im Niemandsland, oder eben in der Diaspora, verschworen und sich täglich neu verschwörend - für nichts und wieder nichts; Verschwörer ohne Ziel, oder mit unerreichbarem Ziel (ein anderer Augenschein). Wieder so eine verkehrte Welt? Oder doch wieder die richtige - die maßgebliche?
Peter Handke (Griffen, 6 december 1942)
De Poolse dichter Rafał Wojaczek werd geboren in Mikołów op 6 decmber 1945. Zijn vader was leraar aan een gymnasium, zijn moeder werkte voor een uitgeverij. Wojaczek bezocht verschillende gymnasia. Na zijn eindexamen studeerde hij Pools in Krakau, maar brak die studie af en trok naar Breslau, waar hij verschillende baantjes uitprobeerde. Hij leidde een leven van uitspattingen en had een soort zelfvernietigingsdrang. Het leidde tot alcoholisme en zelfmoordpogingen. Een daarvan slaagde in 1971.Hem werd postuum nog de Andrzej-Bursa-Prijs verleend
ich bin die waagerechte
ich bin die waagerechte
du bist senkrecht
du bist der berg
ich bin das tal
ich bin die erde
du bist die sonne
ich bin das schild
du bist das schwert
ich bin die wunde
du bist der schmerz
ich bin die nacht
du bist gott
du bist das feuer
ich bin das wasser
ich bin nackt
du bist in mir
ich bin die waagerechte
nicht immer
du bist senkrecht
auf zeit
ich bin die senkrechte
berg des orgasmus
du bist waagerecht
bei mir
I, Kafka
Heart has overgrown me
I'm all inside
root
White grasses
grow from my
lips
Julia daughter of a eunuch
with lips by her farther
trained
tills my illness
You Have to Fear the Rose . . .
You have to fear the rose; it is the mouth of the wound that bleeds continually inside you.
Because my tongue, oh naked one, cant find you. Tell me you are afraid, Ill believe you exist.
That you exist in yourself; conscious of your body. The body is a shutter the gentlest breezes hand
can turn into a windowpane of blood. A firestorm will seize the neighboring district,
burn out the eyes of every newborn baby, while the blind, grieving mothers lose their hair.
Tell me then, so that only my hair can hear you, so that my skin can tell the lips, with a quick shudder
of whisper, whether you still live in this muddy person; before Ive flowed through it entirely, tell me.
Rafał Wojaczek (6 december 1945 11 mei 1971)
De Duitse schrijver en acteur Dirk Dobbrow werd geboren op 6 december 1966 in Berlijn. Hij werkte na het gymnasium en de toneelschool twee jaar als acteur aan het Stadttheater Lüneburg, daarna bij verschillende theaters in Berlijn, zoals het Schlossparktheater. In 2004 kreeg hij een werkbeurs van de Kulturverwaltung des Berliner Senats. Dirk Dobbrow schrijft romans, theaterstukken en verhalen.
Uit: Der Mann der Polizistin
DaBaby fürchtete die Dunkelkammer wie eine große Maschine. Große Maschine, die ihn gleich verschlucken würde, wenn er den Schlüssel ins Schloß gesteckt, herumgedreht, die Tür zum verbotenen Bezirk geöffnet hätte. DaBaby liebte seine Furcht. Es war eine Furcht, die ihm dieses gewisse Kribbeln verschaffte, ein Kribbeln, das den Rücken hinauf und hinunter fuhr und irgendwo zwischen den Pobacken verschwand, bis es wieder von vorn oben zwischen den Schulterblättern startete. Er knipste die kleine Osram-Funzel an. Funzliges Dämmerlicht sollte ihm genügen, gehörte zur Dunkelkammeratmosphäre dazu, fand er. Er schloß die Metallschränke auf. War nicht weiter schwierig, hier steckte der Schlüssel. Was diese Metallschränke gekostet haben, dachte DaBaby, ein Vermögen, und er zog eine Schublade auf, darein paßten auch die großformatigen Abzüge, Daddys Ausstattung entsprach dem gehobenen Standard, Ma hatte geflucht, als Arbeiter die prächtigen Metallschränke in die Wohnung schleppten, fette teure Ziffer auf dem Lieferschein, Pa zahlte ohne mit der berühmten Wimper zu zucken, hast du dir schon einmal ausgerechnet, fluchte Ma, hast du dir schon einmal ausgerechnet, was deine Arbeit einbringt, CASH meine ich, unterm Strich, und hinter ihrem Fluch zuckte ein riesiges Fragezeichen auf, flatterte durch den Raum, gespenstischer schwarzer Vogel, DaBaby atmete ein, DaBaby schnappte nach Luft, es würde einer der mittelschweren Kräche beginnen, nicht einer der äußerst schweren, ein äußerst schwerer begann, wenn Mammie fragte, was sein H o b b y einbringt, hörte Pa das Wort Hobby, umschrieb jemand seine schweißtreibende Arbeit mit dem Wort Hobby, schwoll ihm am Hals eine Ader, die nichts Gutes versprach.
Op donderdag 11 augustus 1955 klimt Joakim met zijn plunjezak aan boord van een autobus en neemt opgelucht zijn plaats in tussen de anderen. Het is een vierkant voertuig met stoffige raampjes, afgedankt door het leger, en het zal hen naar de bergen brengen. Ook als de bus eenmaal optrekt weigert hij achterom te kijken. Hij weet dat zijn ouders er nog zullen staan, bij de kiosk op de hoek van de Karagözstraat. Vader pet en donkere bril zal hem de rug al hebben toegekeerd. Moeder werpt zeker nog een blik en schikt haar sjaal. Aysel, zijn halfzus, is thuisgebleven. Ze heeft geen afscheid willen nemen. Samen op pad, veertig in uniform gestoken verkenners onderverdeeld in vier patrouilles met ieder een voorman. De autobus ruikt naar benzine en door de zon uitgebeten kunstleer, een geur die hij later precies zal kunnen oproepen. Als ze eenmaal de buitenwijken bereiken, door straten rijden die hij niet meer herkent, komt Djavid langs. Djavid is adjudant nog geen patrouilleleider. Hij deelt reukwater uit aan ieder die zijn handen uitsteekt. Dat is op lange tochten zo de gewoonte, denkt hij; hij durft het niet te vragen. Hij ontvangt het vocht, wrijft het in zijn hals en langs zijn slapen en door zijn haar, sluik zwart haar, niet de krullen van Aysel. Buiten Kusaliman steken ze het schiereiland over. Hij laat voor het eerst de stad achter zich, in zijn eentje op reis. Ze passeren de oliedepots langs de kust en het wit uitgeslagen skelet van een cementfabriek. Dan denderen ze over een brug en gaan langzaam omhoog naar de rand van de hoogvlakte. Tergend langzaam. Om hem heen wordt gepocht. De reis duurt minstens een dag, zeggen zij die jaarlijks meegaan. Soms twee dagen, wanneer er een brug is weggespoeld of de weg door rotsen en boomstronken wordt versperd. En ten slotte is er nog een gevaarlijke pas naar het hoogland.
Henk van Woerden (6 december 1947 - 16 november 2005)
For blows on the fort of evil That never shows a breach, For terrible life-long races To a goal no foot can reach, For reckless leaps into darkness With hands outstretched to a star, There is jubilation in Heaven Where the great dead poets are.
There is joy over disappointment And delight in hopes that were vain. Each poet is glad there was no cure To stop his lonely pain. For nothing keeps a poet In his high singing mood Like unappeasable hunger For unattainable food.
So fools are glad of the folly That made them weep and sing, And Keats is thankful for Fanny Brawne And Drummond for his king. They know that on flinty sorrow And failure and desire The steel of their souls was hammered To bring forth the lyric fire.
Lord Byron and Shelley and Plunkett, McDonough and Hunt and Pearse See now why their hatred of tyrants Was so insistently fierce. Is Freedom only a Will-o'-the-wisp To cheat a poet's eye? Be it phantom or fact, it's a noble cause In which to sing and to die!.
So not for the Rainbow taken And the magical White Bird snared The poets sing grateful carols In the place to which they have fared; But for their lifetime's passion, The quest that was fruitless and long, They chorus their loud thanksgiving To the thorn-crowned Master of Song.
Alfred Joyce Kilmer (6 december 1886 30 juli 1918)
De Franse dichter en romanschrijver Paul Adam werd geboren in Parijs op 6 december 1862. Adam schreef een serie historische romans over de periode van de napoleontische oorlogen en de nasleep daarvan. De eerste aflevering in de reeks, La Force, verscheen in 1899. Samen met Jean Moréas schreef hij Les Demoiselles Goubert, een roman die de overgang markeerde tussen het naturalisme en het symbolisme in de Franse literatuur. Zijn roman Stephanie (1913) pleit voor het 'geregelde' of verstandshuwelijk in plaats van huwelijken gebaseerd op romantische gevoelens.
La première fois quand je l'ai vue
La première fois quand je l'ai vue J'ai tout de suite remarqué son regard J'en étais complètement hagard
Dans ce jardin du Luxembourg Je me suis dit Faut que je l'aborde Pour voir si tous deux on s'accorde
J'ai déposé mon baluchon Alors j'ai vu tes gros yeux doux J'en suis devenu un peu comme fou
Quand je t'ai dit que tu me plaisais Que j'aimerai bien te revoir Tu m'as donné rendez-vous le soir
Et je t'ai dis Oh Pénélope Que tu étais une sacrée belle fille Que je t'aimerai toute ma vie
Quand dans ce lit de marguerites Tu m'as caressé doucement la tête Ma vie entière est une fête
Et sous les regards de la foule J'ai posé ma main sur ta main Vous voyez bien que ce n'est pas malsain
À l'ombre des eucalyptus Je t'ai dit Je veux que tu me suives Je te sentais d'humeur lascive
Alors comme ça dans les tulipes Tu m'as fait une petite promesse Gage d'affection et de tendresse
Si notre amour devait céder Je n'aurais plus qu'à me faire prêtre Je ne pourrai jamais m'en remettre
Car si un jour notre amour rouille Je m'en mordrai très fort les doigts Chérie vraiment je n'aime que toi !
»Der Himmel hat mir in meinen Söhnen die Freude genommen, dich in ihnen erneuert aufwachsen zu sehen, aber jedermann sagt, unsere Sophie habe deinen Geist und deine Augen, so wie man zugleich behauptet, daß sie meinen Mund, meinen Wuchs, und meine Geberden hat. Jede Hofnung auf andere Kinder ist verlohren: da möchte ich wohl, mein Bester! daß wir die Ähnlichkeit, welche dieses einzige Kind mit uns theilt, auf das vollkommenste machen. Gieb, mein Lieber! dem guten Mägdchen jeden Anbau deines Geists, denn es sollte mich sehr freuen, wenn ich einen Theil deines Verstands von Lippen wiedertönen hörte, die den meinigen gleichen. Ich will sie in allen weiblichen Arbeiten unterrichten: Unsere Liebe aber soll sich in ihrem Herzen vereinen.«
Sophie von La Roche (6 december 1730 18 februari 1807)
In this way affectation is avoided or hidden; and now you can see how incompatible it is with gracefulness and how it robs of charm every movement of the body or of the soul, about which, admittedly, we have so far said very little. However, we should not neglect it; for, as the soul is far more worthy than the body, it deserves to be all the more cultivated and adorned. As for what our courtier ought to do in this respect, we shall leave aside the precepts of all the many wise philosophers who have written on the subject, defining the virtues of the soul and discussing their worth with such subtlety; instead, keeping to our purpose, we shall state very simply that it is enough if he is, as we say, a man of honour and integrity. For this includes prudence, goodness, fortitude and temperance of soul, and all the other qualities proper to so honourable a name. And I believe that he alone is a true moral philosopher who wishes to be good; and for this he needs few precepts other than the ambition itself. Therefore Socrates was perfectly right in affirming that in his opinion his teaching bore good fruit when it encouraged someone to strive to know and understand virtue; for those who have reached the stage where they desire nothing more eagerly than to be good have no trouble in learning all that is necessary. So I shall say no more about this.
Baldassare Castiglione (6 december 1478 2 februari 1529)
Hanif Kureishi, Calvin Trillin, Josh Malihabadi, Hans Helmut Kirst, Eugenie Marlitt
De Britse schrijver en regisseur Hanif Kureishi werd geboren op 5 december 1954 in Bromley, Kent, als zoon van een Pakistaanse vader en een Engelse moeder. In 1981 won hij met zijn stuk Outskirts de George Devine Award, een jaar later werd hij door het Royal Court Theatre tot stadschrijver benoemd. In 1990 verscheen zijn eerste roman The Buddha of Suburbia. Hij kreeg er de Whitbread Prize for Best First Novel voor. Er volgden drie films: My Beautiful Laundrette,Sammy and Rosie Get Laid en London Kills Me. My Beautiful Laundrette leverde een Oscarnominatie op.
Uit:Something to Tell You
Secrets are my currency: I deal in them for a living. The secrets of desire, of what people really want, and of what they fear the most. The secrets of why love is difficult, sex complicated, living painful and death so close and yet placed far away. Why are pleasure and punishment closely related? How do our bodies speak? Why do we make ourselves ill? Why do you want to fail? Why is pleasure hard to bear?
A woman has just left my consulting room. Another will arrive in twenty minutes. I adjust the cushions on the analytic couch and relax in my armchair in a different silence, sipping tea, considering images, sentences and words from our conversation, as well as the joins and breaks between them.
As I do often these days, I begin to think over my work, the problems I struggle with, and how this came to be my livelihood, my vocation, my enjoyment. It is even more puzzling to me to think that my work began with a murder -- today is the anniversary, but how do you mark such a thing? -- followed by my first love, Ajita, going away forever.
I am a psychoanalyst. In other words, a reader of minds and signs. Sometimes I am called shrinkster, healer, detective, opener of doors, dirt digger or plain charlatan or fraud. Like a car mechanic on his back, I work with the underneath or understory: fantasies, wishes, lies, dreams, nightmares -- the world beneath the world, the true words beneath the false. The weirdest intangible stuff I take seriously; I'm into places where language can't go, or where it stops -- the "indescribable" -- and early in the morning too.
Giving sorrow other words, I hear of how people's desire and guilt upsets and terrorises them, the mysteries that burn a hole in the self and distort and even cripple the body, the wounds of experience, reopened for the good of the soul as it is made over.
Hanif Kureishi (Bromley, 5 december 1954)
De Amerikaanse schrijver, journalisten columnist Calvin (Bud) Marshall Trillin werd geboren op 5 december 1935 in Kansas City, Missouri. Als humorcolumnist past Trillin in de Amerikaanse traditie van wijlen Art Buchwald en Dave Barry van de Miami Herald. Veel van zijn columns gaan over eten en reizen. Een deel van zijn journalistieke en fictionele werk is serieuzer van aard.
Uit: About Alice
I once wrote that tales about writers families tend to have a relation to real life that can be expressed in terms of standard network-television fare, on a spectrum that goes from sitcoms to Lifetime movies, and that mine were sitcoms. Now that I think of it, maybe they were more like the Saturday-morning cartoons. Alice played the role of the momthe voice of reason, the sensible person who kept everything on an even keel despite the antics of her marginally goofy husband. Years ago, at a conference of English teachers where we were both speakers, the professor who did the introductions said something like Alice and Bud are like Burns and Allen, except shes George and hes Gracie. Yes, of course, the role she played in my stories was based on the role she played in our familyour daughters and I sometimes called her T.M., which stood for The Motherbut she didnt play it in the broad strokes of a sitcom mom. Also, she was never completely comfortable as the person who takes responsibility for keeping things on an even keel; that person inevitably misses out on some of the fun. (I feel the need to break out of the role of straight person, she said in a Nation review of Alice, Lets Eat that cautioned readers against abandoning long-planned European vacations in order to scour the country for the perfect roast polecat haunch.) The sitcom presentation sometimes made her sound stern as well as wise, and she was anything but stern. She had something close to a childs sense of wonderment. She was the only adult I ever knew who might respond to encountering a deer on a forest path by saying, Wowsers!
Calvin Trillin (Kansas City, 5 december 1935)
De Indische dichter Josh Malihabadi werd geboren in Malihabad in Brits India op 5 december 1898. In 1914 studeerde hij af in Cambridge. In 1925 werd hij supervisor voor vertaalwerk aan de univesiteit in Hyderabad, maar hij werd er weggestuurd omdat hij zich in een gedicht tegen de politieke leider van de staat gekeerd had. Hij begon steeds meer te ijveren voor de onafhankelijkheid van India en kreeg uiteindelijk de titel Shaayar-e-Inquilaab (Dichter van de Revolutie).
Beauty And Toil
There she sweats on the road, a beauteous, restless lass,
In scorching sun she breaks the stones, her bangles clink and clash.
what pain is it so strangely mingling with the music,
At each stroke drops of tears trickle down her eyes.
Dust-splattered are her cheeks, her locks embroiled in dust,
Her deep depressed eyes a tender grace reflect.
The blood-red sun sucks her blood without a touch of ruth,
Each heavey hammer stroke tells upon her budding youth.
In the sun her fragrant locks are flying about adrift,
Her limber self is getting wrecked amid the stones and bricks.
Ruddy rays of the sun are drinking undefied,
nectar of narcissus' eyes, the wine of frangipani cheeks.
Clouds of sorrow heavily hang o'er her tender heart,
Are these her cheeks, or roses two which are fading fast?
Through her tatters can be glimpsed her youthful shape, sorrow-gripped,
Like the moon that wanders through bits of drifting clouds.
Josh Malihabadi (5 december 1898 22 februari 1982)
De Duitse schrijver Hans Helmut Kirst werdgeboren op 5 december 1914 te Osterode (voorm. Ost Preussen, nu Polen). Kirst verhuisde als kind veelvuldig daar vader Kirst politieambtenaar was en veelvuldig van standplaats moest wisselen. Hij bezocht o.a. het Kaiser-Wilhelm-Gymnasium in zijn geboorteplaats waarna hij de handlsschool bezocht.Op aanraden van zijn vader nam hij in 1933 dienst in deReichsweht in Köningsberg. In 1941 viel hij met de Wehrmacht Rusland binnen. In 1943 werd hij bevorderd tot luitenant. Van 1943 tot 1945 onderwees hij krijgsgeschiedenis in Schonau (Beieren) en werd uiteindelijk kapitein en leider van de stadsbatterij. In 1946 moest hij voor een commissie verschijnen die hem moest denazificeren. Deze legde hem een publicatie verbod van 2 jaar op. Zijn grote voorbeeld was Erich Maria Remarque en in 1950 kwam zijn eerste boek uit; "Wir nannten ihn Galgenstrick". Dit werd in 1954 gevolgd door zijn beroemde 08/15, een satirisch geschreven verhaal over enkele Duitse soldaten gedurende de oorlog In 1962 had hij enorm succes in de USA met "De nacht der generaals". Kirst won verschillende literatuurprijzen.
Uit: 08/15
Ich übernehme hier das Kommando, sagte der fremde Oberst, der Hauk hieß oder der sich doch zumindest als Oberst Hauk vorgestellt hatte. Und er hatte das mit der unnachgiebigen Höflichkeit eines überzeugten Vorgesetzten getan.
Der Oberst Hauk betrachtete die Offiziere, die sich in dem Birkenwäldchen um ihn versammelt hatten. Sein flächiges, graubleiches Gesicht blieb regungslos. Müdigkeit lag in seinen Augen; doch sie entbehrten nicht einer gewissen Vornehmheit.
Bin ich verstanden worden? fragte der Oberst, und seine Stimme klang sanft fordernd. .....
Hans Helmut Kirst (5 december 1914 - 23 februari 1989)
Am äußersten Ende einer kleinen mitteldeutschen Stadt, da, wo die letzten Gäßchen steil den Berg hinaufklettern, lag das große Nonnenkloster. Es war ein unheimliches Gebäude mit seinen eingesunkenen Fenstern, seinen kreischenden Wetterfahnen und den unaufhörlich um den First kreisenden Dohlenschwärmen. Aus dem Mauergefüge quollen dicke Grasbüschel, und zwischen den zerbröckelten Steinzieraten über dem gewölbten Torweg nickte ein kleiner Wald von Baumschößlingen. Wie zwei altersschwache Kameraden, deren einer den andern stützt, lehnten sich der Bau und ein uraltes Stück Stadtmauer aneinander, und das war vorteilhaft für das Kloster, denn
die Mauer war sehr dick; man hatte ihren breiten Rücken mit Erde belastet, und nun sproßte und blühte es da droben so üppig, als gäbe es keine Mauersteine unter der Erdschicht. Freilich war das Ganze nur ein längliches Blumenbeet, von einem kaum fußbreiten Weg durchschnitten; dafür war es aber auch saubergehalten wie ein Schmuckkästchen. An den Wegrändern blühte ein Kranz weißer Federnelken; Lilien und Nachtviolen standen auf dem Beet, und die glühroten Früchte der Erdbeeren, samt ihren breiten, gezackten Blättern, mischten sich mit dem wilden Thymian, der, am Mauerrand hinabkletternd, seine feinen Zweige behutsam in die Steinritzen legte. Hinter der Mauer lag der ehemalige Klostergarten, jetzt ein wüster ungepflegter Grasfleck, auf dem die wenigen Ziegen der Klosterbewohner ihr karges Futter suchen durften. Aber an der Mauer selbst stand eine ganze Wildnis von Syringen und Haselstauden; die bildeten droben am Gärtchen eine grüne undurchdringliche Wand. Die Syringen hingen im Frühjahr ihre blauen und weisen Blütentrauben über das einzige hölzerne Bänkchen des kleinen Gartens, und ein alter Kastanienbaum breitete seine Äste weit über die Mauer bis in die Straße hinein, deren armselige Häuserreihe hier mündete und von dem letzten Haus nur die Rückwand ohne Fenster sehen ließ.
Vandaag vriend, is het vijftien jaar geleden sinds die gezegende, fatale dag waarop zij mij haar hartstocht heeft beleden en heel haar wezen voor mij openlag.
En al een jaar, zonder verwijt of klagen, draag ik mijn lot, al nam het alles af: eenzaam tot aan het einde mijner dagen, zo eenzaam als ik zijn zal in het graf. Vertaald door Jean Pierre Rawie
Fjodor Tjoettsjev (5 december 1803 27 juli 1873)
De Russische dichter Afanasy Afanasievich Fet werd geboren op 5 december 1820 nabijMzensk. Hij studeerde in Moskou en diende een tijd in het Russische leger. In 1850 bracht een jonge vrouw die verliefd op hem was, maar met wie om financiele redenen niet kon trouwen zichzelf om het leven door zich te verbranden. In talrijke gedichten bleef Fet op deze gebeurtenis terugkomen. Fets Duitse moeder was twee keer getrouwd en het is nooit echt duidelijk geworden wie van de twee mannen zijn vader was. Pas vanaf 1876 mocht hij de naam van haar tweede, Russische, man, aannemen. Fet was een van de belangrijkste Russische dichters van het laatste kwart van de 19e eeuw.
Du hättest besser, mein Wernher, unserer großen Wohltäter gedenken sollen, als Dich in die Gefahr zu begeben, der Komplizenschaft mit den Feinden in der Heiligen Kirche bezichtigt zu werden und zwielichtige und mißverständliche Äußerungen zu machen. Du kennst mich als einen Mann des Ausgleichs und der Mäßigung, der harte und überharte Worte scheut und auch allen Manichäismus der Schwarzweißmalerei verabscheut. Aber nicht einmal ich kann jenen Herren im Konvent aus voller Überzeugung widersprechen, die Dich mit dem häßlichen alten bairischen Wort "Nestbeschmutzer" bedenken! Während also Du offenbar nach Deinem Selbstverständnis Dich für einen hältst, der "ausmistet" und den Augiasstall von Auswurf befreit, nennen Dich Deine Confratres "Nestbeschmutzer"! Du gereichtest, sagen sie, Ranshofen nicht zur Zier, wenn Dich auch einige sogenannte Intellektuelle im Literaturfach als kritischen Geist und Mann der Distinktion und der Diskretion, das heißt der Unterscheidung der Geister, rühmen und Dir so ein Charisma, eine Gabe des Heiligen Geistes, nachsagen und zusprechen. Für die anderen bist du ein Nestbeschmutzer, der sich der Illoyalität schuldig gemacht, weil er die Kirche der Raffgier bezichtigt, indem er die Partei der Bauern ergreift. Weil ich nun dem Ausgleich das Wort rede und sicher auch, weil ich selbst als Bauernfreund dem Bauerntum nahe stehe, gebe ich, wenn solche Vorwürfe vor allem während Deiner langen Abwesenheit infolge der "Lesereisen" laut werden, immer zu bedenken, daß Du als Bauernbürtiger doch wohl entschuldigt bist, oder wenn nicht ganz enschuldigt bist, so doch ein wenig Nachsicht verdienst, wenn Du Deinem Herkunftsstand ein gutes Andenken bewahrst und ihm Dein Wort leihst.:
Just to watch the front-page news out of Los Angeles during a Santa Ana is to get very close to what it is about the place.The longest single Santa Ana period in recent years was in 1957, and it lasted not the usual three or four days but fourteen days, from November 21 until December 4.On the first day 25,000 acres of the San Gabriel Mountains were burning, with gusts reaching 100 miles an hour.In town, the wind reached Force 12, or hurricane force, on the Beaufort Scale; oil derricks were toppled and people ordered off the downtown streets to avoid injury from flying objects.On November 22 the fire in the San Gabriels was out of control.On November 24 six people were killed in automobile accidents, and by the end of the week the Los Angeles Times was keeping a box score of traffic deaths.On November 26 a prominent Pasadena attorney, depressed about money, shot and killed his wife, their two sons and himself.On November 27 a South Gate divorcée, twenty-two, was murdered and thrown from a moving car.On November 30 the San Gabriel fire was still out of control, and the wind in town was blowing eighty miles an hour.On the first day of December four people died violently, and on the third the wind began to break.
It is hard for people who have not lived in Los Angeles to realize how radically the Santa Ana figures in the local imagination.The city burning is Los Angeles's deepest image of itself.Nathaniel West perceived that, in The Day of the Locust, and at the time of the 1965 Watts riots what struck the imagination most indelibly were the fires.For days one could drive the Harbor Freeway and see the city on fire, just as we had always known it would be in the end.Los Angeles weather is the weather of catastrophe, of apocalypse, and, just as the reliably long and bitter winters of New England determine the way life is lived there, so the violence and the unpredictability of the Santa Ana affect the entire quality of life in Los Angeles, accentuate its impermanence, its unreliability.The winds shows us how close to the edge we are.
Errichtet keinen Denkstein. Lasst die Rose nur jedes Jahr zu seinen Gunsten blühn. Denn Orpheus ists. Seine Metamorphose in dem und dem. Wir sollen uns nicht mühn
um andre Namen. Ein für alle Male ists Orpheus, wenn es singt. Er kommt und geht. Ists nicht schon viel, wenn er die Rosenschale um ein paar Tage manchmal übersteht?
O wie er schwinden muss, dass ihrs begrifft! Und wenn ihm selbst auch bangte, dass er schwände. Indem sein Wort das Hiersein übertrifft,
ist er schon dort, wohin ihrs nicht begleitet. Der Leier Gitter zwangt ihm nicht die Hände. Und er gehorcht, indem er überschreitet.
Der Hund
Da oben wird das Bild von einer Welt aus Blicken immerfort erneut und gilt. Nur manchmal, heimlich, kommt ein Ding und stellt sich neben ihn, wenn er durch dieses Bild
sich drängt, ganz unten, anders, wie er ist; nicht ausgestoßen und nicht eingereiht, und wie im Zweifel seine Wirklichkeit weggebend an das Bild, das er vergißt,
um dennoch immer wieder sein Gesicht hineinzuhalten, fast mit einem Flehen, beinah begreifend, nah am Einverstehen und doch verzichtend: denn er wäre nicht.
Archaischer Torso Apollos
Wir kannten nicht sein unerhörtes Haupt, darin die Augenäpfel reiften. Aber sein Torso glüht noch wie ein Kandelaber, in dem sein Schauen, nur zurückgeschraubt,
sich hält und glänzt. Sonst könnte nicht der Bug der Brust dich blenden, und im leisen Drehen der Lenden könnte nicht ein Lächeln gehen zu jener Mitte, die die Zeugung trug.
Sonst stünde dieser Stein entstellt und kurz unter der Schultern durchsichtigem Sturz und flimmerte nicht so wie Raubtierfelle;
und bräche nicht aus allen seinen Rändern aus wie ein Stern: denn da ist keine Stelle, die dich nicht sieht. Du mußt dein Leben ändern.
Rainer Maria Rilke (4 december 1875 29 december 1926)
De Nederlandse schrijver Geert Mak werd geboren op 4 december 1946 in Vlaardingen. Hij groeide op in Hardegarijp, en volgde het Gereformeerd Gymnasium te Leeuwarden. In 1966 begon hij aan een studie staatsrecht en rechtssociologie aan de Vrije Universiteit te Amsterdam, om in 1967 over te stappen naar de Universiteit van Amsterdam. Vanaf 1975 tot 1985 was hij redacteur van De Groene Amsterdammer, daarna was hij verbonden aan NRC Handelsblad en de buitenlandredactie van VPRO-radio. In de jaren negentig werd hij fulltime schrijver. In 2000 werd hij voor een periode van vijf jaar benoemd op de Wibautleerstoel aan de Universiteit van Amsterdam maar hij bekleedde deze slechts tot 2003 toen hij op eigen verzoek terugtrad. Mak brak in 1992 bij het grote publiek door met het boek De engel van Amsterdam. In zijn boek Hoe God verdween uit Jorwerd (1996; Henriette Roland Holst-prijs 1999) behandelt hij de veranderingen in het dorpsleven in de 20e eeuw, met het Friese dorp Jorwerd als voorbeeld. In zijn boek De eeuw van mijn vader (1999) schetst Mak de geschiedenis van Nederland in de 20e eeuw. De zomer van 1823 (2000) - met Marita Mathijsen- verscheen naar aanleiding van de 9-delige RVU-televisie-serie, waarin hij met regisseur Theo Uittenbogaard 'in het voetspoor' van Jacob van Lennep diens wandeling door het Nederland van 1823 naloopt. In 2004 verscheen In Europa, een boek over ontwikkelingen in het 20e-eeuwse Europa. Mak besteedt in dit boek van 1223 pagina's vooral veel aandacht aan de Eerste en Tweede Wereldoorlog.
Uit: Hoe God verdween uit Jorwerd
Peet had nooit het dorp verlaten. Hij leefde in gesloten kringen van gezin, familie, vrienden en buren. s Ochtends legde hij soms een bos wortels op de stoep van iemand die hij mocht, of een bloemkool, of een paar preien. Hij hield van de wolken waar het licht in stralen vanaf kon lopen, van het open veld, van de rode ochtendlucht, van het blauw van de najaarsmorgen. En als hij zich dan omdraaide zag hij altijd weer dezelfde toren, de huizen rondom de kerk gekropen, de daken wittig van de eerste nachtvorst, de meeste takken al kaal en zwart.
Het was stil geworden in het dorp. Soms reden er schoolkinderen langs de weg, gebogen, driftig trappend, in lange slierten, tassen vol huiswerk achterop. Soms zag je in de verte een boer, hollend langs een sloot. Soms was er iets met een schaap, of er zat een trekker vast. Soms kwam er rook uit een schoorsteen.
In Peets jonge jaren hoorde je altijd klompen en fietsen in de dorpsstraat. s Ochtends, als alle knechten tegelijk van het melken kwamen en thuis gingen ontbijten. Om twaalf uur, als de klok luidde voor warm eten. s Middags, als de school uitzwermde. s Avonds, als alle winkels nog open waren, en de vrouwen renden om een laatste boodschap.
Peet en zijn klasgenoten hoefden hun ogen maar dicht te knijpen of ze zagen de schimmen over de straten zwerven. De oude man, die aan het eind van het dorp woonde, voordat de ruimte begon. De melkvaarder. Zijn buurman, een slager die in vee handelde en voor zichzelf ook nog wat koeien op stal had staan. De oude De Groot, met zijn kruidenierswinkel en zijn kaaspakhuis. De schipper die turf en antraciet verkocht, bruine brand en zwarte brand, en die in de zomer met mest, bietenpulp en aardappelafval voer. Zijn vrouw, die in slechte tijden van boerderij naar boerderij leurde met een juk met twee grote manden vol broden en koekjes. De scharrelaars die daarnaast woonden, kleine mensen die overleefden door klein te blijven: wat klusjes bij een boer, wat handel in petroleum. De werkman, daarnaast, die ook in de zwarte brand zat. Oude Jantsje, die een kostganger had, een verdwaasde man, dat was zo met de familie geregeld. Evert Beton, dat was zijn bijnaam, vanwege zijn
stramgewerkte spieren. Daarnaast het koemelkertje dat touw, carboleum en uierzalf verkocht, en zijn vrouw, die poetste bij de dorpspommeranten.
As a butterfly so slowly ripples a spotless lily of exquisite curves,
just so this earring, this wild, strange earring, dances, plays with its shadow and swerves. May that soft air breathed in your shadow return to the source from whence it had gushed! And may your swaying stir up a breeze, by which the overhot heart is refreshed! Oh, earring, tis magic that set you in motion, or is it those lips in motion below?
Who feeds on the sherbet of life without death, and with the small soul above binds her soul?
Vertaald door Kevin Tuite
Nikoloz Baratashvili (4 december 1817 21 oktober 1844)
De Surinaamse dichteres en cultureel antropologe Gertrude (Trudi) Marie Guda werd geboren in Paramaribo op 4 december 1940. Zij studeerde in Nederland. In Utrecht behaalde zij haar doctoraal in 1967 met de scriptie De transmigratie van de Bosnegers uit het Brokopondomeergebied in Suriname. Trudi Guda publiceerde twee dichtbundels: De geur van franchepane (1970) en Vogel op het licht (1981). Met de laatste bundel was zij first runner-up van de Literatuurprijs van Suriname 1980-1982.
René Fallet, Samuel Butler, Thomas Carlyle, Emil Aarestrup
De Franse schrijver René Fallet werd geboren op 4 december 1927 in Villeneuve-Saint-Georges. Na WO II ging hij werken voor de krant Libération. In 1946 verscheen zijn eerste gedichtenbundel Le Périscope, in 1947 gevolgd door zijn eerste roman Banlieue Sud-Est. In 1964 verscheen Paris au mois d'août waarmee hij zich definitief als schrijver verankerde in de Franse literatuur. Fallet werkte ook als criticus voor Canard enchaîné en deed radio en televisiewerk.
Uit: Les vieux de la vieille
« Blaise Poulossière sortit de sa poche limmensité dun mouchoir à carreaux.
-Cest moi quà présent je fais cuire la soupe, le lard et le ragoût, confia-t-il à sa femme qui reposait là, devant lui, à lintérieur du caveau de famille.
-Le monde sont fou, ma pauvre vieille, le monde sont fou
Il se moucha fortement, ce qui fit ségailler des mésanges perchées sur une croix. Mai jouait du soleil et des fleurs sur le cimetière de campagne.
-Cest pas bien facile de cuisiner de cultiver la terre en même temps, mais faut sy faire puisque tu es partie.
Il compta sur le bois de ses doigts :
- Test partie ça fait déjà six mois. Ca en fera neuf à la Saint-Hippolyte, sic pour la Saint-Nicomède.
Il parlait fort, et la mère Gougne qui passait sur la route se tapota le front. Blaise Poulossière avant soixante-douze ans, mais la station debout sur sabots ne le fatiguait pas encore. La visière de sa casquette abritait un grand nez tremblotant sculpté dans chandelle, un fagot de moustaches délavées.
-Jeanne, jai une poule qui me pond un uf (il prononçait « un eu », comme tout Bourbonnais bourbonnant) tous les jours que le Bon Dieu nous amène. Tous les jours, parfaitement. Cest la poule grise, tu te rappelles. Une sacrée bonne bête. Luf, des fois je le mange à la coque, ou sur le plat, ou bien au vin. Au vin, tu les faisais bien mieux que moi, ma pauvre vieille. »
René Fallet(4 décember 1927 -25 juli 1983)
De Engelse schrijver, componist, filoloog en schilder Samuel Butler werd geboren op 4 december 1835 in Langar, Nottinghamshire. Hij studeerde in Cambridge, maar emigreerde in 1859 na een ruzie met zijn vader naar Nieuw Zeeland om schapen te gaan fokken. Eind 19e eeuw verscheen zijn satirische roman Erewhon, waarin hij de religieuze en sociale dubbele moraal van zijn tijd hekelde. Butler is wel met Swift vergeleken en had zeker invloed op schrijvers als Somerset Maugham, D. H. Lawrence, H. G. Wells en James Joyce
Uit: Erewhon
But the Erewhonians think differently; the store they set by this hypothetic language can hardly be believed; they will even give any one a maintenance for life if he attains a considerable proficiency in the study of it; nay, they will spend years in learning to translate some of their own good poetry into the hypothetical language -- to do so with fluency being reckoned a distinguishing mark of a scholar and a gentleman. Heaven forbid that I should be flippant, but it appeared to me to be a wanton waste of good human energy that men should spend years and years in the perfection of so barren an exercise, when their own civilisation presented problems by the hundred which cried aloud for solution and would have paid the solver handsomely; but people know their own affairs best. If the youths chose it for themselves I should have wondered less; but they do not choose it; they have it thrust upon them, and for the most part are disinclined towards it. I can only say that all I heard in defence of the system was insufficient to make me think very highly of its advantages.
The arguments in favour of the deliberate development of the unreasoning faculties were much more cogent. But here they depart from the principles on which they justify their study of hypothetics; for they base the importance which they assign to hypothetics upon the fact of their being a preparation for the extraordinary, while their study of Unreason rests upon its developing those faculties which are required for the daily conduct of affairs.
Samuel Butler (4 december 1835 18 juni 1902)
Zelfportret uit 1873
De Schotse schrijver Thomas Carlyle werd geboren in Ecclefechan, gelegen in de regio Dumfries and Galloway in Schotland op 4 december 1795en bezocht de plaatselijke school in Annan. Hij werd sterk beïnvloed door het Calvinisme van zowel zijn familie als zijn land. Nadat hij vanaf zijn 14e jaar de Universiteit van Edinburgh had bezocht, werd hij wiskundeleraar, eerst in Annan en vervolgens in Kirkcaldy. Van 1819 - 1821 keerde Carlyle terug naar de universiteit van Edinburgh, waar hij een intense geloofscrisis doormaakte die tien jaar later het materiaal zou opleveren voor 'Sartor Resartus'. Naast meerdere vertalingen van wiskundige werken, had hij al sinds 1823 meegewerkt aan Sir David Brewsters Edinburgh Encyclopaedia en tevens aan de Edinburgh Review, met onder meer essays over Montesquieu, Montaigne en Nelson.De nieuwere Duitse literatuur nam hem vervolgens helemaal in beslag. Niemand heeft er meer dan Carlyle aan bijgedragen dat haar bekendheid in Engeland verspreid werd.
Uit: SARTOR RESARTUS
But here, as in so many other cases, Germany, learned, indefatigable, deep-thinking Germany comes to our aid. It is, after all, a blessing that, in these revolutionary times, there should be one country where abstract Thought can still take shelter; that while the din and frenzy of Catholic Emancipations, and Rotten Boroughs, and Revolts of Paris, deafen every French and every English ear, the German can stand peaceful on his scientific watch-tower; and, to the raging, struggling multitude here and elsewhere, solemnly, from hour to hour, with preparatory blast of cow-horn, emit his _Horet ihr Herren und lasset's Euch sagen_; in other words, tell the Universe, which so often forgets that fact, what o'clock it really is. Not unfrequently the Germans have been blamed for an unprofitable diligence; as if they struck into devious courses, where nothing was to be had but the toil of a rough journey; as if, forsaking the gold-mines of finance and that political slaughter of fat oxen whereby a man himself grows fat, they were apt to run goose-hunting into regions of bilberries and crowberries, and be swallowed up at last in remote peat-bogs. Of that unwise science, which, as our Humorist expresses it,
"By geometric scale
Doth take the size of pots of ale;"
still more, of that altogether misdirected industry, which is seen vigorously thrashing mere straw, there can nothing defensive be said.
Thomas Carlyle (4 december 1795 - 5 februari 1881)
Portret door James McNeil Whistler
De Deense dichter Emil Aarestrup werd geboren op 4 december 1800 in Kopenhagen. Hij studeerde medicijnen en werkte als arts in Lolland en Odense. Tijdens zijn leven verscheen maar een werk, Digte, Gedichte, in 1838. Van invloed op zijn werk waren Heinrich Heine und Friedrich Rückert.
Mittag
Des Tages Melodram will sich entfalten, mit Sang und Klang den hohen Weg beschreiten; vom Himmel heiße Strahlen niedergleiten, die sich brennend überm Pilger ballten.
In klarem Glas wird ein Bouquett gehalten, mit frischem Nass, und diesem Strauß zur Seiten beginn ich die Gedanken zu bereiten, die sich um den Tageseindruck falten.
Es winken mich zu Tisch zwei Lilien-Hände. Er ist mit Blumen festlich ausgeschmückt, voll Anmut und der Wein brennt wie Karfunkel,
und meine Rose schürt die zarten Brände auf Mund und Wange, wenn sie näher rückt. Ein Tag im Kreis der Lieben wird nie Dunkel.
To begin with I wish to disclaim the possession of those high gifts of imagination and expression which would have enabled my pen to create for the reader the personality of the man who called himself, after the Russian custom, Cyril son of IsidorKirylo SidorovitchRazumov.
If I have ever had these gifts in any sort of living form they have been smothered out of existence a long time ago under a wilderness of words. Words, as is well known, are the great foes of reality. I have been for many years a teacher of languages. It is an occupation which at length becomes fatal to whatever share of imagination, observation, and insight an ordinary person may be heir to. To a teacher of languages there comes a time when the world is but a place of many words and man appears a mere talking animal not much more wonderful than a parrot.
This being so, I could not have observed Mr. Razumov or guessed at his reality by the force of insight, much less have imagined him as he was. Even to invent the mere bald facts of his life would have been utterly beyond my powers. But I think that without this declaration the readers of these pages will be able to detect in the story the marks of documentary evidence. And that is perfectly correct. It is based on a document; all I have brought to it is my knowledge of the Russian language, which is sufficient for what is attempted here. The document, of course, is something in the nature of a journal, a diary, yet not exactly that in its actual form. For instance, most of it was not written up from day to day, though all the entries are dated. Some of these entries cover months of time and extend over dozens of pages. All the earlier part is a retrospect, in a narrative form, relating to an event which took place about a year before.
Joseph Conrad (3 december 1857 3 augustus 1924)
De Vlaamse schrijver Henri (Hendrik) Conscience werd geboren in Antwerpen op 3 december 1812. Hendrik Conscience had een Vlaamse moeder, Cornelia Balieu en een Franse vader, Pierre Conscience. Die was afkomstig uit de stad Besançon en werkte voor de marine van Napoleon Bonaparte. In 1811 kreeg zijn vader een functie in de Antwerpse haven. Op dat moment maakten België en Nederland nog deel uit van Frankrijk. Na het Congres van Wenen trokken de Fransen zich terug uit Antwerpen en bleef Pierre en zijn gezin achter. Pierre en Cornelia kregen 8 kinderen. Hendriks moeder stierf in 1820. In 1826 trad zijn vader in het huwelijk met Anna Catherina Bogaerts, die veel jonger was dan hij. Zij kregen 9 kinderen. Hendrik was door zwakte en ziekelijkheid genoodzaakt zijn zeven eerste levensjaren door te brengen in een stoeltje bij het venster. Het onderwijs, dat hij in een privaatschool van Borgerhout genoot, was gering; maar door zelfonderricht wist de begaafde jongeling het zover te brengen, dat hij in zijn school hulponderwijzer kon worden.Conscience startte met het schrijven van Franse gedichten. In 1837 publiceerde hij In 't Wonderjaer 1566 en Phantasy, maar deze werken waren niet erg succesvol. Conscience werd hoogstwaarschijnlijk geïnspireerd tot het schrijven van De Leeuw van Vlaanderen na het zien van de schilderij De Groeningeslag van Nicaise de Keyser in het Antwerpse Vleeshuis.Met het grote succes van De Leeuw van Vlaanderen verdiende Conscience de titel "de man die zijn volk leerde lezen".
Uit: Geschiedenis mijner jeugd
De contremaître had den hemel vurig gedankt en zich verblijd, dat hem eenen zoon was geschonken geworden; doch allengs werd dit geluk hem eene bron van kommer.
Dewijl hij van 's morgens vroeg tot 's avonds laat op de timmerwerf moest zijn, kon hij slechts weinige oogenblikken aan het huiselijk leven toewijden. Met des te meer haast keerde hij des middags naar zijne woning, om er het noenmaal te nemen en tevens eenen vaderlijken blik op zijn kind te slaan; maar het wichtje lag zoo roerloos, het was zoo klein, zoo doorschijnend bleek waren zijne wangen; dat de contremaître telkens met angstige droefheid in het hart naar zijne bezigheid wederkeerde.
Het kind was reeds eenige maanden oud, en nog immer verkeerde het in den toestand dien de buurvrouwen kenmerkten door de woorden: het hangt tusschen leven en sterven. Dikwijls had de bedroefde vader den geneesheer geraadpleegd en hem gebeden, openhartig te zeggen wat er van zijn kind te verwachten was. In dezen geneesheer had hij een blind vertrouwen; het was een Franschman, met name Tartare.
Eindelijk, na vele maanden overweging, deed M. Tartare uitspraak over mijn lot, en zeide tot mijnen vader:
Het kind is uitermate zwak; indien het niet onderweg bezwijkt, zal het ziek en kwijnend blijven tot zijne zeven jaar. Bereikt het dien ouderdom, dan is er reden om te denken dat het zal blijven leven.
De voorzegging van M. Tartare scheen zich te zullen verwezenlijken; want, ofschoon ik dikwijls op den boord van het graf verkeerde, het leven scheidde niet van mij.
Toen ik twee jaar oud was, kreeg ik eenen broeder, dien men bij den doop Jan-Balthazar noemde. Wat mij aan lichaamskrachten ontbrak, had hij in ruime maat bekomen: hij was groot en zwaar. De baker en de buurvrouwen wenschten mijne moeder geluk, daar zij zeiden: het is een jongen als een beer!
Korts daarop bezweek de machtige keizer Napoleon te Waterloo. België werd met Holland vereenigd en vormde de grootere helft van het koninkrijk der Nederlanden..
Hendrik Conscience (3 december 1812 10 september 1883) Standbeeld in Antwerpen
De Amerikaanse dichteres en schrijfster Grace Andreacchi werd geboren op 3 december 1954 in New York. Haar schoolopleiding kreeg zij aan de Academy of Mount St. Ursula High School, waarna zij het theatervak leerde aan de Stella Adler Studio. Na een korte periode aan het toneel begon zij in New York aan een studie filosofie. Sinds 1989 woont zij in Europa. Eerst in Parijs, daarna in Berlijn (1994 1998) en tegenwoordig in Londen. Haar eerste stuk was Vegetable Medley (1985, Soho Repertory Theater, New York en Boston Center for the Arts. Haar eerst roman Give My Heart Ease leverde haar in 1989 de New American Writing Award op, maar werd niet door iedereen gewaardeerd. Dat was wel het geval met haar roman Music for Glass Orchestra uit 1993. In 1990 verscheen in Parijs haar dichtbundel Elysian Sonnets and Other Poems.
Uit: BERLIN ELEGIES
DREAM
I dreamt we were walking
free among the dead
Bombs had flattened the sky
The earth was on fire
We crawled into a hole you
laid your head on my breast
laughed, and touched me with desire
I thought, are we dead?
Is this heaven, this place full of
bodies?I wanted to ask but
you kissed me instead
**********
CONVERSATION
We were talking
as if we had never been dumb
It was summer and the goldengroves
stood silent in the heat
upright and gleaming
We were doing the talking:
franglais deutsch oder russisch vielleicht
Ich weiß nicht mehr
and it doesn't matter
Words like ringing golden coins
dropped from your mouth onto the wooden table
under the oak trees all bright and breathing
the summer twilight goes on
and on unleaving
Grace Andreacchi (New York, 3 december 1954)
De Italiaanse schrijver Ugo Riccarelli werd geboren op 3 december 1954 in Turijn. Daar studeerde hij ook filosofie en werkte hij aansluitend in de Biblioteca Palazzo Pretorio. Hij was ook werkzaam als regieassistent en als journalist in Pisa. In 1995 debuteerde hij met Le scarpe appese al cuore. In 2004 won hij de belangrijkste Italiaanse literatuurprijs Premio Strega voor zijn werk Il dolore perfetto.
Uit: Fausto Coppis Engel (Vertaald door Sylvia Höfer)
Er war ganz allein, der Mané, abseits, und schaute den anderen zu, die hinter dem Fußball herliefen. Er hatte zwei krumme Beinchen, dürr wie Spatzenbeine. Zwei Stöckchen, mit denen er niemals würde laufen können. Und dennoch lächelte er. Sitzend folgte er dem Spiel der Kinder mit den Augen. Er lächelte und schien glücklich zu sein. Rundum gab es nur Staub und elende Hütten und niemanden, der auf dieses arme krumme Vögelchen aufpaßte. Deshalb kam ich zu dem Schluß, daß es sich nicht lohnte, noch weiter, bis nach Rio, zu gehen: Ich würde der Schutzengel eines Spatzen sein.«
Bei diesem Gedanken nickte der Mann mehrmals, und Jesus empfand Mitleid mit ihm, aber auch ein leises Gefühl der Erleichterung, hatte es doch den Anschein, als habe er mit dem Weinen aufgehört und als habe die Freude am Weitererzählen seiner Geschichte die Oberhand gewonnen. Deshalb schwieg Jesus und ließ sich von den Worten einhüllen.
»Die Kinderlähmung. In Pau Grande, wo es beinahe nichts gab, herrschte an Kinderlähmung kein Mangel, und meinem Spatz hatte sie die Beine verdorrt. Aber das schien Mané nichts auszumachen. Er war immer fröhlich, auch im Unglück, auch wenn er schlecht und nur kurze Zeit gehen konnte, auch wenn er nicht hinter dem Ball herlaufen konnte wie die anderen und wie sein Vater, dem die Tatsache, ihn so klein und so verkrüppelt sehen zu müssen, die Tränen in die Augen trieb. Um diesen Schmerz zu lindern, gelang es mir irgendwie, den Mann zu überzeugen, seinen Sohn zu einem Arzt nach Rio zu bringen. Deamaro nahm ihn huckepack, und wir gingen, ich immer an ihrer Seite, um diesen Arzt zu konsultieren, der die krummen Beine der Kinder operierte.
Er untersuchte Mané und bemühte sich während einer stundenlangen Operation, seine Beine geradezubiegen, aber es glückte ihm nur halb, so daß er, als er ihn uns zurückgab, verlegen dreinschaute. Er sagte, daß er nun wenigstens mit dem linken Bein gehen könne.
Ugo Riccarelli (Turijn, 3 december 1954 )
De Filipijnse schrijver F. Sionil José werd geboren op 3 december 1924 in Rosales, Pangasinan, de achtergrond voor veel van latere werk. Na WO II beziocht hij de universiteit van Sint Thomas, maar hij verliet deze vroegtijdig om te gaan schrijven en om journalistiek te bedrijven in Manila. Ook rictte hij een uitgeverij op en de Filipijnse tak van de PEN. Zijn bekendste roman is The Pretenders uit 1962.
Uit:Tree
I sometimes pass by Rosales and see that so little has changed. The people are the same, victims of their own circumstances as Old David, Angel, Ludovico, and even Father had all been. God, should I think and feel, or should I just plod on and forget? I know in the depths of me that I'll always remember, and I am not as tough as they were. Nor do I have the humor and the zest to cope as Tio Marcelo did, looking at what I see not as an apocalypse but as revelation; as he said once, paraphrasing a Spanish poet, he was born on a day that God was roaring drunk.
I think that I was born on a day God was fast asleep. And whatever happened after my birth was nothing but dreamless ignorance. But there was a waking that traumatized, a waking that also trivialized, because in it, the insolence and the nastiness of human nature became commonplace and I grew up taking all these as inevitable. In the end, the satisfaction that all of us seek, it seems, can come only from our discovering that we really have molded our lives into whatever we want them to be. In my failure to do this, I could have taken the easy way out, but I have always been too much of a coward to covet my illusions rather than dispel them.
I continue, for instance, to hope that there is reward in virtue, that those who pursue it should do so because it pleases them. This then becomes a very personal form of ethics, or belief, premised on pleasure. I would require no high-sounding motivation, no philosophical explanation for the self, and its desires are animal, basic - the desire for food, for fornication. If this be the case, then we could very well do away with the church, with all those institutions that pretend to hammer into human being attributes that would make him inherit God's vestments, if not His kingdom.
Franz Josef Degenhardt, Herman Heijermans, France Prešeren, Jules Claretie, Ludvig Holberg
De Duitse dichter, folkzanger en jurist Franz Josef Degenhardt werd geboren op 3 december 1931 in Schwelm.Na zijn studie rechten in Keulen en Freiburg werkte hij tot 1961 als jurist aan de universiteit in Saarbrücken. Als Liedermacherwas hij de stem van de generatie van 1968. Op zijn album Wildledermantelmann bekritiseerde hij de sociaal-liberale mentaliteit van zijn vroegere medestrijders. In 1978 trad hij toe tot de DKP. Behalve liederen schreef hij ook een aantal romans met autobiografische trekken, zoals Brandstellen, Für ewig und drei Tage en Der Liedermacher.
Im Hamburg viel der erste Schuss
Im Hamburg viel der erste Schuss Zum Barikadenkampf in Spartakus ! Hamburgs Toten haben wirs geschworen, Euer Blut ging nicht umsonst verloren ! Wir schwenken die Fahne, die rote zum Gruß Und folgen euch mutig, Jung Spartakus !
Dreihundertsieben tapfre Wacht, Es war der Feind in großer Übermacht ! Dreitausend ist es nicht gelungen, Die kühne Schar blieb unbezwungen ! Wir schwenken die Fahne, die rote zum Gruß Und folgen euch mutig, Jung Spartakus !
Du schwarz-weiß-rote Republik Brich dir am roten Hamburg das Genick ! Noch leben die alten Barikaden, Noch sind dieG ewehre nicht entladen ! Wir schwenken die Fahne, die rote zum Gruß Und folgen euch mutig, Jung Spartakus !
Im Zuchthaus schmachtet voller Wut Manch tapfres junges Rotgardistenblut ! Euch Brüder haben wir's geschworen, Noch ist die Freiheit nicht verloren ! Wir schwenken die Fahne, die rote zum Gruß Und folgen euch mutig, Jung Spartakus !
Thuis, in de jaren dat andere kleuters na schooltijd bleven ravotten en stoeien, was-ie 't gelukkigst geweest, had-ie, onbespied, maar nóóit losgelaten door de zoetste, liefste, aanhankelijkste, soms heet-gloeiende moederoogen, op zijn blijmoedige manier gespeeld. Want zij zag z'n horrelvoet niet. Zij praatte 'r nooit over, waar-schuwde niet al klopte 'r hart in 'r keel, zei 'm geen ang-stig woord, als-ie langs 'n trapleuning in wilde vaart omlaag glee, verbood niet, twijfelde niet - glimlachte enkel. Als-ie zich pijn dee, en de driftige tranen over z'n mager snuitje stotterden, vroeg ze, altijd verscholen achter den warmen lach, die 'r als 'n nimbus ompantserde, wáár 't was - bij z'n knie - bij z'n hand - bij z'n hoofd - en dan tooverden 'r wonderlippen de stoornis weg.
Alleen in 't kraambed hadden 'r bevendste tranen den kleinen, voor altijd bedorven voet, niet gezond kunnen kussen.
Thuis was-ie 'n geus, sleepte-ie hinkend negers, beeren, paarden, poppen, prentenboeken van boven naar benee, verzette-ie vader's leunstoel, klom op de tafel, droeg voor-werpen grooter en zwaarder dan 't eigen jongenslichaam, zong daverend tegen 'n draaiorgel op, floot fel en schril, betoeterde 'n mondharmonica met mekaar betuimelende dissonanten, haalde 't eene kattekwaad na 't andere uit, betrok 't ijzerdraad van de schel aan de binnenzij van de deur,
zoodat moeder dacht dat 'r iemand buiten stond, liet stuiters van de trap rollen en zette 't deurtje van de vogelkooi open - maar dat allemaal, als ze met z'n tweetjes of drietjes waren - vader was Drie - en nooit, nooit, wanneer 'n schoonmaakster de keuken regeerde, of wanneer 'r vreemden over den vloer kwamen. Dan sloot-ie zich in z'n schuwheid op, slipte weg naar den rommelzolder, waar vader, die àlles kon, 'n hokje voor 'm had afgeschoten, waar 't licht door 'n daktuimelraam binnen-geerde, en waar-ie dan met 't zonne-vierkant op den grond of op de kleine werkbank, neerzat, om uren lang door de spanning der prenten gegrepen, 'n boek te bedroomen, dat, als-ie 't erg kleurig en mooi vond, telkens en telkens weer werd gelezen. 't Was 'n knutsel-kamertje onder de dakpannen, broeiend in den zomer, toch warm nestje in den winter, omdat de keuken-schoorsteen 'r doorheen liep. Om 'r te komen, moest je 'n houten trap op, 'n luik openduwen, en als je dat luik weer achter je neer had gelaten, voelde je je in 'n schuilhoek, zonder deur, zonder venster, zoo zalig-omsloten, dat je hardop met jezelf heele redeneeringen dorst opzetten, en de musschen en spreeuwen onder de pannen, die 'r anders op los babbelden, d'r brutale monden hielden, en nieuwsgierig leien te luisteren.
Herman Heijermans (3 december 1864 22 november 1924)
Die Eiche, die der Sturm des Winters fällte, Wird, wenn sich warme Sonnenstrahlen zeigen, Noch da und dort ergrünen an den Zweigen, Die noch die alte Kraft der Säfte schwellte;
Und doch ist keine Hoffnung mehr, die gälte; Beginnt der nächste Lenz den Jahresreigen, Wird kaum noch Leben in den Schössling steigen, Den schon der Moder sich zum Frasse wählte.
So steht der Ärmste, Schicksal, deinem Grimme Zur Wehr, den du aus hohen, klaren Sphären Zu Boden streckst mit Macht und Donnerstimme.
Der Tod wird, wenn auch zögernd, sein begehren, Die Lebenskerze, ob sie gleich noch glimme, Wird bald bis zum Erlöschen sich verzehren.
DER SONETTENKRANZ (14/14)
Zur Blüte bringt dein Blick, was ohnegleichen, Wie Blumen blühn, wenn Winters Macht gefallen, Und wenn der Lenz mit seinen Wundern allen Den Blütenschnee verstreut, den überreichen.
Die Bienen wollen schnell ins Licht entweichen, Der Hirt lässt früh sein Jauchzen schon erschallen, Der Busch ertönt vom Lied der Nachtigallen, Und die Natur durchschauern Freudenzeichen.
Nie hat mein Singen solches Glück gefunden; Vor Furcht, es käme deinem Wunsch zuwider, Erbebt mein Herz, ist mir der Mut geschwunden.
Sieh gnädig auf die Blüten meiner Lieder, Die ich, mein Weh zu kühlen, so gewunden! Als dein Poet leg ich den Kranz dir nieder.
Vertaald door Lili Novy
France Preeren (3 december 1800 8 februari 1849)
De Franse schrijver, criticus, theaterdirecteur en journalist Jules Claretie werd geboren op 3 december 1840 in Limoges. In 1885 werd hij directeur van de Comédie française en in 1888 lid van de Académie française. Hij schreef onder verschillende pseudoniemen, o.a. voor Le Figaro. Daarnaast publiceerde hij meerdere romans en historische werken, waaronder een geschiedenis van de revolutie 1870/71 in vijf delen.
Uit: La Divette
«Toute la nuit je pensai à cela et, le lendemain, j'allai droit au café du faubourg. Oh ! sans hésiter, comme un boulet. Je demandai le directeur. Je lui chantai un couplet qu'on m'avait coupé dans la revue des Variétés, il le trouva drôle et, me voilà engagée ! Comment ai-je réussi, là-bas ! Je n'en sais rien. Peut-être parce que j'étais maigre et longue et drôle, avec des cheveux que j'ébouriffais et des gants montant jusqu'à l'épaule, pour faire pendants aux gants noirs d'Yvette, peut-être à cause de ma fameuse laryngite qui parut amusante, originale, est-ce qu'on sait ? Est-ce que le public lui-même sait pour quoi il applaudit ? Au concert, il vint des journalistes, des dessinateurs de petits journaux. Ils trouvèrent piquant d'inventer une étoile. On me dessina, on m'interviewa, on me biographia. Toute la lyre de la réclame ! A la fin de l'hiver j'étais célèbre et lorsqu'à la réouverture je me montrai dans ce costume que vous avez vu sans doute sur les murs de Paris - caraco jaunâtre, jupe noire collante, coiffée en cheveux et autour du cou un foulard rouge, pâle, traînante, les mains dans les poches, oh ! alors, général, ce fut du délire ! Je créai un genre, le genre mauvais genre, la parisienne peuple, l'enfant de la rue, la rôdeuse, et - vous allez rire - les journaux socialistes déclarèrent que j'avais trouvé la note moderne, poignante, le cri des souffrants en cette fin de siècle. Rien que ça !
«Ah ! ils m'en ont fait chanter des chansons lugubres, ils peuvent s'en vanter ! Des refrains où l'on entend tous les râles et toutes les colères. Tantôt c'est une malheureuse qui demande l'extrême-onction, à Saint-Lazare, tantôt une pauvrette qui tousse en chantant, au coin d'une rue ! C'est là qu'il m'a servi, mon enrouement ! Ma laryngite, c'est ma carrière ! Mais le plus drôle, c'est que ma voix s'était guérie et qu'elle était devenue superbe ! Je pourrais, au besoin, chanter une Valkyrie et j'en suis à la gigolette. C'est comique, la vie, ma parole !
Jules Claretie (3 december 1840 23 december 1913)
Uit: Jeppe of the hill (Vertaald door Oscar James Campbell, jr.)
NILLE. I hardly believe there's such another lazy lout in all the village as my husband, it's as much as I can do to get him up in the morning by pulling him out of bed by the hair. The scoundrel knows to-day is market-day, and yet he lies there asleep at this hour of the morning. The pastor said to me the other day, "Nille, you are much too hard on your husband; he is and he ought to be the master of the house." But I answered him, "No, my good pastor! If I should let my husband have his way in the household for a year, the gentry wouldn't get their rent nor the pastor his offering, for in that length of time he would turn all there was in the place into drink.
Ought I let a man rule the household who is perfectly ready to sell his belongings and wife and children and even himself for brandy?"
The pastor had nothing to say to that, but stood there stroking his chin. The bailiff agrees with me, and says, "My dear woman, pay no attention to the pastor. It's in the wedding-service, to be sure, that you must honor and obey your husband, but it's in your lease, which is more recent than the service, that you shall keep up your farm and meet your rent--a thing you can never do unless you haul your husband about by the hair every day and beat him to his work."
I pulled him out of bed just now and went out to the barn to see how things were getting along, when I came in again, he was sitting on a chair, asleep, with his breeches--saving your presence--pulled on
one leg; so the switch had to come down from the hook, and my good Jeppe got a basting till he was wide awake again. The only thing he is afraid of is "Master Eric," as I call the switch. Hey, Jeppe, you
cur, haven't you got into your clothes yet? Would you like to talk to Master Eric some more? Hey, Jeppe! Come in here!
Ludvig Holberg (3 december 1684 - 27 januari 1754)
Ook in de herfst hielden we ons als rovers op in de duinen
met haren vol zand en mist en de opmerkelijke ernst van een bende tienjarigen riepen we oktober uit tot de maand van het bloed
de dappersten onder ons sneden met een ruk hun vingers aan het helmgras, de rest kleurde met het sap van braambessen de handen rood
op een klein, cirkelvormig altaar van schelpen en gedroogde bladeren verbrandden we joelend een dode mus
als je tien bent ruikt de dood nooit weeïg, wel scherp en rabiaat, alsof de wereld brandt.
AQUAREL (voor Danaë)
maandag
Elk begin is heilig zwanger
ook dit
geknetter van insectenvleugels, dit gekras
op rijstpapier, het trage en nagelblanke
losknopen van je bloes, het druppen
van zonlicht op je schouders.
(Je navel
is een nauwe doodsspelonk
waarin gorgonen lonken, mijn galjoenen
krakend stranden, een duivelsnest
van beendermeel en afgehakte
handen).
Laat je vingers
glijden als gulzige zilvervisjes
door je haren, die zware krullen van je,
een waterval die je losgooit, eensklaps
maar verwacht
als regen op een zwoele zomeravond.
Hoe bij het ontwaken
Hoe bij het ontwaken je lichaam in daagse eenvoud een publieke plaats is, een zonbeschenen marktplein dat werelden draagt, zich overweldigend uitvouwt en koopwaar uitstalt, hoe ik dan stiekem verdwijn
in ochtendrumoer, aan meloenen ruik en een druif meepik, volwaardig het spel van vraag en aanbod meespeel, slinks met vervalste prijskaartjes schuif, persoonlijk en vrij van gewetensbezwaren de strot
oversnijd van de meest enthousiaste mededingers, hoe ik vermoedens uitstuur als een doodseskader van schaduwen, Assassijnen met lange vingers, een gapende oogwonde en een mond vol ijswater,
hoe de hebzucht langs je heen glijdt als een stiletto, hoe de kruimels resten, hoe de duiven landen: zo.
Das Haus, in dem mich die Familie meiner neuen Freundin erwartete, lag draußen vor der Stadt und war das einzige Wohngebäude mitten in einem öden Gewerbepark.
Verloren und trotzig übriggeblieben stand es zwischen den Fertigteilkonstruktionen der Lagerhallen und Containerbüros. Ein dreigeschossiger Fachwerkbau aus späterer Zeit, mit nachempfundenem mittelalterlichen Zierat, galt es seinen jetzigen Bewohnern je nach Laune für das einstige Domizil einer zu Wohlstand gelangten Wahrsagerin oder gar für das Haus des Scharfrichters außerhalb der Stadtmauer. Vor allem Nadjas jüngere Geschwister hielten es für fluchbeladen, wenn sie einmal der Koller der Abgeschiedenheit überkam und sie ihr entlegenes Wohnen als Strafe empfanden. Aber dies geschah eher selten und war allenfalls Ausdruck einer flüchtigen Überreizung, denn man hatte sich ja
freiwillig in die gemeinsame Isolation begeben und von der äußeren Alltagswelt entfernt.
Als erster begrüßte mich der ältere Bruder, ein Mann knapp über dreißig, mit einem Kopf voll silbergrauer Locken und ungewöhnlich breitem Oberkörper. Natürlich sah ich, daß es die Brust eines
Verwachsenen war, die mir auf Anhieb so vertrauenswürdig erschien und bei der ich am liebsten schon jetzt Zuflucht gesucht hätte. Denn ich fühlte mich unversehens entwurzelt, kaum daß ich in dieses mir völlig unbekannte Gemeinschaftsleben eingetreten war. Sein Brustkorb saß beinahe ohne Übergang auf den Oberschenkeln, ein Bauch oder Unterleib war nicht zu erkennen. Er fuhr im Rollstuhl auf mich zu, und ich kann mich nicht erinnern, daß mir der Anblick dieser Mißgestalt in den Zimmern meiner neuen Geliebten auch nur das geringste Unbehagen bereitet hätte.
»Albrecht!« rief er seinen Namen und streckte mir die Hand entgegen. Im selben Moment faßte ich eine überschwengliche Zuneigung zu ihm, ziemlich haltlos und verfrüht. Das einfache Wechselspiel von anziehenden und abstoßenden Kräften, das für gewöhnlich unter noch unbekannten Menschen eine erste Orientierung erlaubt, schien bei mir zu diesem Zeitpunkt außer Kontrolle geraten. Jedenfalls war ich in der fremden Umgebung, die die häusliche meiner mir ebenfalls noch fremden Freundin war, nicht imstande, zwischen Scheu und Überschwang, tiefer Beklommenheit und spontaner Vertrauensseligkeit eine gemäßigte Empfindungslage zu wählen.
When the lights went off the accompanist kissed her. Maybe he had been turning towards her just before it was completely dark, maybe he was lifting his hands. There must have been some movement, a gesture, because every person in the living room would later remember a kiss. They did not see a kiss, that would have been impossible. The darkness that came on them was startling and complete. Not only was everyone there certain of a kiss, they claimed they could identify the type of kiss: it was strong and passionate, and it took her by surprise. They were all looking right at her when the lights went out. They were still applauding, each on his or her feet, still in the fullest throes of hands slapping together, elbows up. Not one person had come anywhere close to tiring. The Italians and the French were yelling, "Brava! Brava!" and the Japanese turned away from them. Would he have kissed her like that had the room been lit? Was his mind so full of her that in the very instant of darkness he reached for her, did he think so quickly? Or was it that they wanted her too, all of the men and women in the room, and so they imagined it collectively. They were so taken by the beauty of her voice that they wanted to cover her mouth with their mouth, drink in. Maybe music could be transferred, devoured, owned. What would it mean to kiss the lips that had held such a sound?
Some of them had loved her for years. They had every recording she had ever made. They kept a notebook and wrote down every place they had seen her, listing the music, the names of the cast, the conductor. There were others there that night who had not heard her name, who would have said, if asked, that opera was a collection of nonsensical cat screechings, that they would much rather pass three hours in a dentist's chair. These were the ones who wept openly now, the ones who had been so mistaken.
I have to admit Im not feeling my best. Not that Im doing so bad. Not that I really have anything to complain about. Not that I would actually verbally complain if I did have something to complain about. No. Because Im Thinking Positive/Saying Positive. Im sitting back on my haunches, waiting for people to poke in their heads. Although its been thirteen days since anyone poked in their head and Janets speaking English to me more and more, which is partly why I feel so, you know, crummy.
Jeez, she says first thing this morning. Im so tired of roast goat I could scream.
What am I supposed to say to that It puts me in a bad spot. She thinks Im a goody-goody and that her speaking English makes me uncomfortable. And shes right. It does. Because weve got it good. Every morning, a new goat, just killed, sits in our Big Slot. In our Little Slot, a book of matches. Thats better than some. Some are required to catch wild hares in snares. Some are required to wear pioneer garb while cutting the heads off chickens. But not us. I just have to haul the dead goat out of the Big Slot and skin it with a sharp flint. Janet just has to make the fire. So things are pretty good. Not as good as in the old days, but then again, not so bad.
In the old days, when heads were constantly poking in, we liked what we did. Really hammed it up. Had little grunting fights. Whenever I was about to toss a handful of dirt in her face Id pound a rock against a rock in rage. That way she knew to close her eyes. Sometimes she did this kind of crude weaving. It was like: Roots of Weaving. Some-times wed go down to Russian Peasant Farm for a barbecue, I remember there was Murray and Leon, Leon was dating Eileen, Eileen was the one with all the cats, but now, with the big decline in heads poking in, the Russian Peasants are all elsewhere, some to Administration but most not, Eileens cats have gone wild, and honest to God sometimes I worry Ill go to the Big Slot and find it goatless.
George Saunders (Chicago, 2 december 1958)
De Amerikaanse schrijver Thomas Coraghessan Boyle werd geboren op 2 december 1948 in Peekskill, New York. Zijn jeugd werd bepaald door het alcoholisme van zijn vader. Hij studeerde aan de State University of New York geschiedenis en Engels. Daar begon hij ook met schrijven. Hij studeerde verder aan de University of Iowa en behaalde daar zijn doctorstitel (PH.D.) in de Engelse literatuur van de 19e eeuw. Zijn verhalen en short stories verschijnen regelmarig in verschillende tijdschriften. Sinds 1978 doceert hij aan de University of Southern California, vanaf 1986 als hoogleraar. In 1979 verscheen zijn eerste verhalenbundel Descent of Man. Inmiddels staan er naast verhalenbundels ook al elf romans op zijn naam.
Uit: Talk Talk
She was running late, always running late, a failing of hers, she knew it, but then she couldn't find her purse and once she did manage to locate it (underneath her blue corduroy jacket on the coat tree in the front hall), she couldn't find her keys. They should have been in her purse, but they weren't, and so she'd made a circuit of the apartment two circuits, three before she thought to look through the pockets of the jeans she'd worn the day before, but where were they ? No time for toast. Forget the toast, forget food. She was out of orange juice. Out of butter and cream cheese. The newspaper on the front mat was just another obstacle. Piss-warm was that an acceptable term? Yes piss-warm coffee in a stained mug, a quick check of lipstick and hair in the rearview mirror, and then she was putting the car in gear and backing out onto the street. She may have been peripherally aware of a van flitting by in the opposite direction, the piebald dog sniffing at a stain on the edge of the pavement, someone's lawn sprinkler holding the light in a shimmer of translucent beads, but the persistent beat of adrenaline or nerves, or whatever it was wouldn't allow her to focus. Plus, the sun was in her eyes, and where were her sunglasses? She thought she remembered seeing them on the bureau, in a snarl of jewelry or was it the kitchen table, next to the bananas, and she'd considered taking a banana with her, fast food, potassium, roughage, but then she figured she wouldn't because with Dr. Stroud it was better to have nothing at all in your stomach. Air. Air alone would sustain her.
Uit : Ceux qui enrichissent la langue française « Faut-il être nègre pour avoir un prix littéraire en France ? » Telle est la question posée par un journaliste à Edmonde Charles-Roux, la présidente de lAcadémie Goncourt le lundi 10 novembre jour où le prix littéraire le plus prestigieux a été décerné à Atiq Rahimi, un écrivain afghan qui a écrit son roman « Pierre de patience » en français. Comme on dit cest un francophone, cest-à-dire un étranger qui a adopté la langue de Voltaire pour sexprimer. Ce nest pas la première fois que lAcadémie Goncourt distingue un écrivain non français de souche. Il y a eu le libanais Amin Maalouf, le russe Andrei Makine, le martiniquais Chamoiseau , laméricain Jonathan Littell et votre serviteur. Mais à chaque fois, cela a été reçu de manière particulière par la presse, favorable en général. Je me souviens lorsque je reçu ce prix en 1987, un écrivain français assez connu avait plaisanté en disant « pour avoir ce prix il faudra dorénavant sappeler Ben quelque chose ». Cette année leffet « francophonie » a été amplifié parce que le Prix Renaudot, décerné le même jour et qui est considéré comme la deuxième consécration après le Goncourt est revenu à un guinéen Tierno Monénembo pour « le roi du Kahel » comme ce fut le cas Ahmadou Kourouma et Alain Mabanckou il y a quelques années. Il y avait de quoi énerver quelques écrivains français qui sattendaient cette année à recevoir lun ou lautre prix. Mais cela sest fait sans que les jurys se concertent, ni quils décident tout dun coup de regarder ce qui s écrit en français juste pour faire exotique ou narguer la production française de souche. Cette particularité française est partagée par la Grande Bretagne qui a un nombre important décrivains dorigine indienne, pakistanaise, africaine ou asiatique en général. Mais si le Book prize revient à un non britannique de souche, les médias nen font pas un scandale et personne ne sétonne. La France a mis du temps avant de reconnaître que sa langue est plus parlée et plus utilisée en dehors de ses frontières que chez elle. Des littératures sécrivent dans la langue française avec des visions et par des imaginaires divers et différents. Cela couvre plusieurs pays dAfrique, du monde arabe notamment le Maghreb, du Canada, de la Belgique, de la Suisse sans parler des Antilles. Cela constitue une richesse indéniable faisant vivre et sépanouir une langue et ses civilisations. »
Parce quil me la fait visiter, sa sacrée taule! Et cest vrai que jen suis resté tout debout! Incroyable, quand jy repense: on croit ouvrir des cellules, et on tombe sur des auditoriums dernier cri, des ateliers de peinture éclairés comme le ciel, des bibliothèques monacales où le type, penché sur son boulot, sa corbeille débordant de brouillons, se retourne à peine pour saluer les visiteurs. Rares, dailleurs, les visiteurs. Très tôt après leur incarcération, les prisonniers de Saint-Hiver renoncent aux visites. Saint-Hiver affirme ny être pour rien. (Mouvement de mèche.) Très vite, ces hommes sentent quils ont acquis entre ces murs une liberté quil leur faut préserver des atteintes de lextérieur. Sils ont tué, dehors, cest, selon eux, parce quon leur a refusé le droit daffirmer cette liberté-là. Et leur refus des visites sest étendu au rejet des médias sous toutes leurs formes, mademoiselle Corrençon, a précisé Saint-Hiver dune voix appuyée. Ni journaux, ni radio, ni aucun autre vecteur de lair du temps. Nous faisons nous-mêmes notre propre télévision. »
Lucebert vond dat hij niet aldoor op de gastvrijheid van Fried en Bert Schierbeek kon teren en trok al vroeg dat jaar - het ijs lag 's morgens nog in de sloten - naar Zuid-Frankrijk, waar de schilderende tandarts Max Reneman, die een villa in Monte-Carlo had gehuurd, hem had uitgenodigd.
Hij reisde met zijn oude, nog altijd even berooide makker Martineau, overnachtend in berijpte greppels. In zuidelijker streken beliepen ze, met kapotte voeten, de lange stijgende weg over de Col du Grand Bois (reusachtige sparren als in sprookjes, rotsblokken en watervalletjes: ik ken de omgeving van scootertochten, een paar jaar nadien) om, afgedaald, opeens in de zoele briesjes tussen de bloeiende mimosa te staan. De romantische jonge dichter voor het eerst in de Provence. In Roquebrune ontmoette Lucebert de schrijfster Margje Toonder, vrouw van auteur Jan Gerhard Toonder die voor langere tijd afwezig bleek, en het klikte op slag tussen de vrijgevochten Margje en de zwervende poëet. Samen reisden zij naar Rome en dat werd, dank zij Margjes zakelijke talenten, geen voettocht: zij pretendeerde een boek te schrijven over restaurants en hotels, bestemd voor het betere publiek in Nederland. Dit leverde legio uitstekende maaltijden op en even zovele gerieflijke overnachtingen. Lucebert had heel wat smakelijke verhalen te vertellen na zijn terugkeer. Ik herinner mij er een met betrekking tot een grote verzilverde stolp waaronder het gebraad werd opgediend: de aanblik zou hem hebben doen uitroepen dat hij geen permanent hoefde, ondanks alle deftigheid, zó deed het stuk tafelgerief hem aan een nikkelen droogkap bij dameskappers denken.
Jan G. Elburg (30 november 1919 13 augustus 1992)
Uit: Rupert Brooke's Obituary in The Times (26 april 1915)
Rupert Brooke is dead. A telegram from the Admiral at Lemnos tells us that this life has closed at the moment when it seemed to have reached its springtime. A voice had become audible, a note had been struck, more true, more thrilling, more able to do justice to the nobility of our youth in arms engaged in this present war, than any other more able to express their thoughts of self-surrender, and with a power to carry comfort to those who watch them so intently from afar. The voice has been swiftly stilled. Only the echoes and the memory remain; but they will linger.
During the last few months of his life, months of preparation in gallant comradeship and open air, the poet-soldier told with all the simple force of genius the sorrow of youth about to die, and the sure triumphant consolations of a sincere and valiant spirit. He expected to die: he was willing to die for the dear England whose beauty and majesty he knew: and he advanced towards the brink in perfect serenity, with absolute conviction of the rightness of his country's cause and a heart devoid of hate for fellow-men.
The thoughts to which he gave expression in the very few incomparable war sonnets which he has left behind will be shared by many thousands of young men moving resolutely and blithely forward in this, the hardest, the cruelest, and the least-rewarded of all the wars that men have fought. They are a whole history and revelation of Rupert Brooke himself. Joyous, fearless, versatile, deeply instructed, with classic symmetry of mind and body, ruled by high undoubting purpose, he was all that one would wish England's noblest sons to be in the days when no sacrifice but the most precious is acceptable, and the most precious is that which is most freely proffered.
Winston Churchill (30 november 1874 - 24 januari 1965)
Once a day a cheap, gaudy packet arrived upward from St. Louis, and another downward from Keokuk. Before these events had transpired, the day was glorious with expectancy; after they had transpired, the day was a dead and empty thing. Not only the boys, but the whole village, felt this. After all these years I can picture that old time to myself now, just as it was then: the white town drowsing in the sunshine of a summer's morning; the streets empty, or pretty nearly so; one or two clerks sitting in front of the Water Street stores, with their splint-bottomed chairs tilted back against the wall, chins on breasts, hats slouched over their faces, asleepwith shingle-shavings enough around to show what broke them down; a sow and a litter of pigs loafing along the sidewalk, doing a good business in water-melon rinds and seeds; two or three lonely little freight piles scattered about the "levee;" a pile of "skids" on the slope of the stone-paved wharf, and the fragrant town drunkard asleep in the shadow of them; two or three wood flats at the head of the wharf, but nobody to listen to the peaceful lapping of the wavelets against them; the great Mississippi, the majestic, the magnificent Mississippi, rolling its mile-wide tide along, shining in the sun; the dense forest away on the other side; the "point" above the town, and the "point" below, bounding the river-glimpse and turning it into a sort of sea, and withal a very still and brilliant and lonely one. Presently a film of dark smoke appears above one of those remote "points;" instantly a negro drayman, famous for his quick eye and prodigious voice, lifts up the cry, "S-t-e-a-m-boat a-comin!'" and the scene changes!
Mark Twain (30 november 1835 21 april 1910)
De Canadese schrijfster Lucy Maud Montgomery werd geboren in Clifton op 30 november 1874.. Haar moeder overleed toen de kleine Lucy twee jaar was en haar vader stuurde haar toen naar haar grootouders. Haar leven op de boerderij van haar opa en oma beschrijft ze in haar eerste en meest bekende kinderboek, Anne of Green Gables (1908) dat in Nederland verscheen als Annie van het groene huis. Het boek is ook verfilmd. Montgomery begon jong met schrijven; haar eerste gedicht werd gepubliceerd toen ze 15 jaar was. Ze werkte als journaliste en lerares, maar stopte met werken om voor haar zieke grootmoeder te zorgen. In 1911 trouwde ze met dominee Ewan Macdonald en verhuisde ze naar Ontario, waar ze de rest van haar leven woonde. Ze ontving voor haar boeken diverse internationale bekroningen.
Uit: Anne Of Green Gables
With this Mrs. Rachel stepped out of the lane into the backyard of Green Gables.Very green and neat and precise was that yard, set about on one side with great patriarchal willows and the other with prim Lombardies.Not a stray stick nor stone was to be seen, for Mrs. Rachel would have seen it if there had been.Privately she was of the opinion that Marilla Cuthbert swept that yard over as often as she swept her house.One could have eaten a meal off the ground without overbrimming the proverbial peck of dirt.
Mrs. Rachel rapped smartly at the kitchen door and stepped in when bidden to do so.The kitchen at Green Gables was a cheerful apartment--or would have been cheerful if it had not been so painfully clean as to give it something of the appearance of an unused parlor.Its windows looked east and west; through the west one, looking out on the back yard, came a flood of mellow June sunlight; but the east one, whence you got a glimpse of the bloom white cherry-trees in the left orchard and nodding, slender birches down in the hollow by the brook, was greened over by a tangle of vines.Here sat Marilla Cuthbert, when she sat at all, always slightly distrustful of sunshine, which seemed to her too dancing and irresponsible a thing for a world which was meant to be taken seriously; and here she sat now, knitting, and the table behind her was laid for supper.
Lucy Maud Montgomery (30 november 1874 24 april 1942)
MY FATHER had a small Estate in Nottinghamshire; I was the Third of five Sons. He sent me to Emanuel-College in Cambridge, at Fourteen Years old, where I resided three Years, and applyed my self close to my Studies: But the Charge of maintaining me (although I had a very scanty Allowance) being too great for a narrow Fortune; I was bound Apprentice to Mr. James Bates, an eminent Surgeon in London, with whom I continued four Years; and my Father now and then sending me small Sums of Money, I laid them out in learning Navigation, and other parts of the Mathematicks, useful to those who intend to travel, as I always believed it would be some time or other my Fortune to do. When I left Mr. Bates, I went down to my Father; where, by the Assistance of him and my Uncle John, and some other Relations, I got Forty Pounds, and a Promise of Thirty Pounds a Year to maintain me at Leyden: There I studied Physick two Years and seven Months, knowing it would be useful in long Voyages.
Jonathan Swift (30 november 1667 19 oktober 1745)
De Duitse dichter en schrijver Rudolf Lavant (eig. Richard Cramer) werd geboren op 30 november 1844 in Leipzig. Hij werkte als koopman en procuratiehouder en leidde daarnaast een leven als dichter en schrijver voor het proletariaat. Ook werkte hij als leraar en lector voor de Leipziger Arbeiterverein.
In Reih und Glied
1890
Als ihr in eurem finstern Hasse Das drohende Gesetz erdacht, Das uns zu Deutschen zweiter Klasse Mit einem Federstrich gemacht, Da ward gefühlt und eingesehen Von allen ohne Unterschied: Wir können hier nur widerstehen In Reih und Glied."
Wir ließen schweigend uns verdammen, Verstoßen uns vom Vaterland, Und schweigend rückten wir zusammen, Bis Schulter man an Schulter stand. An Spree und Belt, am Rhein, in Sachsen Erklang der Gegner Unkenlied; Wir fühlten allem uns gewachsen In Reih und Glied.
(...)
Rudolf Lavant (30 november 1844 6 december 1915)
Sergio Badilla Castillo, David Mamet, John McCrae, David Nicholls, Wil Mara, Lee Klein, Adeline Yen Mah
De Chileense dichter en schrijver Sergio Badilla Castillo werd geboren in Valparaíso op 30 november 1947. Hij studeerde journalistiek in Chili en studeerde af in 1972. Daarna studeerde hij antropologie aan de universiteit van Stockholm. Men beschouwt hem als een dichter die wordt beïnvloed door het werk van Scandinavische schrijvers, zoals Edith Södergran, Elmer Diktonius, Paavo Haavikko, Pentti Saarikoski, Gunnar Ekelöf, Tomas Tranströmer en Lars Gustavsson. Sergio Badilla Castillo schrijft in het Spaans en in het Engels. Zijn eerste gedichtenbundel, Entre el cemento y el pasto , werd gepubliceerd in 1971. In 1980 bracht hij Más abajo de mi rama uit, en in 1997 publiceerde hij Saga Nórdica, (Noordse Saga) een van zijn bekendste werken. Castillo is de grondlegger van het transrealisme in de hedendaagse poëzie.
Sweet Young Lady
A last-chance love has ended. Such stormingno shelter reached. Such inclemencyno refuge had. Night wears its darkest face tonight In the small hours agony itself becomes a whirlwind Sorrowful young lady so doleful, most sad her heart beats, yielding rough splinters with its sudden throbbings In the depths of her silence she is damaged and her eyelids cede to the force of her tears: perverse unlucky shameless The celebration has ended for now and perhaps forever biting are the fractured writings of the scoundrel who torments her soul. She is blind. The light of the timid courtesan is out after the repeated false faces of her sullen lover the feigned charms of a bachelor passionate and trapped among the beggars with a look of penitence he remains to ask forgiveness for his audacity Off the mast last trips dirty sails still hang The wind hisses radiance cannot pass through the sea of hanging sails the prayer repeats itself like a crystal voice in a familiar tongue and is lost in the squall Our maid frail and old a hurricane crosses her face cracking her careful manners her pleasant gestures The estuary is distant opposite the reef Nevertheless it is she who succumbs while the ship stays afloat and the ocean rises up portside to her thoughts Rimbaud and maybe only Rimbaud starboard to her struggling in his drunken boat Motherhood never knotted her womb never pressed upon it the legitimacy of the sapling not in deepest love or idle chance there sensation stayed untouched the seed of marble and the progenitor, sterile
Vertaald door Deborah Moore
Sergio Badilla Castillo (Valparaíso, 30 november 1947)
De Amerikaanse toneelschrijver en filmregisseur David Mamet werd geboren op 30 november 1947 in Chicago, Hij studeerde aan het Goddard College in Vermont en de Neighorhood Playhouse School of Theater in New York. In 1976 maakte hij zijn Newyorkse debuut met een dubbelvoorstelling van 'The duck variations', met twee oude mannen pratend op een bank in het park en 'Sexual perversity in Chicago', over twee jongemannen op vrouwenjacht (in 1986 verfilmd als 'About Last Night'). Verder schreef hij 'American Buffalo' (1975), over de gangstermentaliteit van de zakenwereld, 'Glengarry Glen Ross' (1983), zijn met de Pulitzer Prize bekroonde nachtmerrie uit de Onroerend Goed Makelaardij, 'Speed-the-Plow' (1987), over de verschrikkingen van Hollywood, en 'Oleanna' (1993). Mamet wordt vaak vergeleken met Samuel Becket en Harold Pinter. In 1994 debuteerde hij als romanschrijver met 'The Village', over de zwarte achterkant van het hedendaagse Amerikaans dorpsleven. Vanaf 1981 schreef Mamet ook filmscenario's, beginnend met de nieuwe versie van Cain's 'The Postman Always Rings Twice', 'The Untouchables' (1987) en 'House of Games' (1987), een film die hij ook regisseerde. Recent schreef en regisseerde hij 'Homicide' (1991).
Mamet staat bekend om zij Mametspeak, een halfrealistische straattaal die zijn stukken over de machistische mannenwereld (American Buffalo, Speed the plow) een bijzonder realisme verleende, terwijl hij vaak een kritische noot liet horen bij recente ontwikkeingen in de Amerikaanse maatschappij.
Uit: Why I Am No Longer a 'Brain-Dead Liberal'
I wrote a play about politics (November, Barrymore Theater, Broadway, some seats still available). And as part of the "writing process," as I believe it's called, I started thinking about politics. This comment is not actually as jejune as it might seem. Porgy and Bess is a buncha good songs but has nothing to do with race relations, which is the flag of convenience under which it sailed.
But my play, it turned out, was actually about politics, which is to say, about the polemic between persons of two opposing views. The argument in my play is between a president who is self-interested, corrupt, suborned, and realistic, and his leftish, lesbian, utopian-socialist speechwriter.
The play, while being a laugh a minute, is, when it's at home, a disputation between reason and faith, or perhaps between the conservative (or tragic) view and the liberal (or perfectionist) view. The conservative president in the piece holds that people are each out to make a living, and the best way for government to facilitate that is to stay out of the way, as the inevitable abuses and failures of this system (free-market economics) are less than those of government intervention.
I took the liberal view for many decades, but I believe I have changed my mind.
As a child of the '60s, I accepted as an article of faith that government is corrupt, that business is exploitative, and that people are generally good at heart.
David Mamet (Chicago, 30 november 1947)
De Canadese dichter, arts, auteur, kunstenaar, militairJohn Alexander McCrae werd geboren in Guelph (Ontario) op 30 november 1872. Hij had zich onderscheiden in de Boerenoorlog (1899-1902) waaraan hij als arts-vrijwilliger had deelgenomen. In 1901 nam hij ontslag uit militaire dienst en wijdde zich aan een medische carrière tot op 4 augustus 1914 de Eerste Wereldoorlog uitbrak en hij zich opnieuw meldde als vrijwilliger. Hij werd benoemd tot arts bij de First Brigade van de Canadian Field Artillery. McCrae schreef met een zekere regelmaat gedichten waarvan ook een aantal in literaire bladen werd geplaatst. Op 22 april 1915 werden de eerste aanvallen met chloorgas ingezet te Boezinge, de plaats waar McCrae als arts frontdienst verrichtte tijdens de gevechten. Diep onder de indruk van de gebeurtenissen schreef hij op 3 mei het gedicht In Flanders Field, misschien wel het meest bekende gedicht uit deze oorlog:
In Flanders Field
In Flanders fields the poppies blow
Between the crosses, row on row,
That mark our place; and in the sky
The larks, still bravely singing, fly
Scarce heard amid the guns below.
We are the Dead. Short days ago
We lived, felt dawn, saw sunset glow,
Loved and were loved, and now we lie,
In Flanders fields.
Take up our quarrel with the foe:
To you from failing hands we throw
The torch; be yours to hold it high.
If ye break faith with us who die
We shall not sleep, though poppies grow
In Flanders fields.
The Anxious Dead
O guns, fall silent till the dead men hear
Above their heads the legions pressing on:
(These fought their fight in time of bitter fear,
And died not knowing how the day had gone.)
O flashing muzzles, pause, and let them see
The coming dawn that streaks the sky afar;
Then let your mighty chorus witness be
To them, and Caesar, that we still make war.
Tell them, O guns, that we have heard their call,
That we have sworn, and will not turn aside,
That we will onward till we win or fall,
That we will keep the faith for which they died.
Bid them be patient, and some day, anon,
They shall feel earth enwrapt in silence deep;
Shall greet, in wonderment, the quiet dawn,
And in content may turn them to their sleep.
John McCrae (30 november 1872 - 28 januari 1918)
De Engelse schrijver David Nicholls werd geboren op 30 november 1966 in Hampshire. Hij werd opgeleid tot acteur en heeft ook als zodanig gewerkt. Hij trad o.a. op in het West Yorkshire Playhouse en het Royal National Theatre, daarbij gebruik makend van het pseudoniem David Holdaway. Als romanschrijver debuteerde hij in 2003 met Starter for Ten.
Uit: A Question of Attraction
QUESTION: Stepson to Robert Dudley and onetime favorite of Elizabeth I, which nobleman led a poorly planned and unsuccessful revolt against the queen, and was subsequently executed in 1601? ANSWER: Essex. All young people worry about things, its a natural and inevitable part of growing up, and at the age of sixteen my greatest anxiety in life was that Id never again achieve anything as good, or pure, or noble, or true, as my O-level exam results. I didnt make a big deal about them at the time, of course; I didnt frame the certificates or anything weird like that, and I wont go into the actual grades here, because then it just gets competitive, but I definitely liked having them: qualifications. Sixteen years old, and the first time Id ever felt qualified for anything. Of course, all that was a long, long time ago. Im eighteen now, and I like to think Im a lot wiser and cooler about these things. So my A-levels are, comparatively, no big deal. Besides, the notion that you can somehow quantify intelligence by some ridiculous, antiquated system of written examinations is obviously specious. Having said that, they were Langley Street Comprehensive Schools best A-level results of 1985, the best for fifteen years in fact, three As and a B, thats nineteen pointsthere, Ive said it nowbut I really, honestly dont believe thats particularly relevant, I just mention them in passing. And, anyway, compared to other qualities, like physical courage, or popularity, or good looks, or clear skin, or an active sex life, just knowing a whole load of stuff isnt actually that important.
David Nicholls (Hampshire, 30 november 1966)
De Amerikaanse schrijver Wil Mara werd geboren op 30 november 1966 in de buurt van Long Beach Island, New Jersey. Hij schrijft zowel fictie als non-fictie. Hij won de 2005 New Jersey Notable Book Award voor Wave, waarin de reactie van een eilandbevolking op een tsunami wordt beschreven. Hij voltooide het boek al in 2004. De uitgave werd uitgesteld toen Zuidoost-Azië in december 2004 door een echte tsunami werd getroffen.
Uit: Blown Away!
The train stopped at Islamorada right on time, and Dad was there with the truck to meet us. I'll never forget the look on his face when we paraded Jewel and Rudy down the ramp and onto the dirt road.
"Am I seeing right?" Dad asked.
"You're seeing right, Dad!" I yelled, pushing the tipsy wheelbarrow, with the dog trotting along behind me. "Sharkey bought a mule and a dog in Key West!" Sharkey led Jewel nicely this time. The mule was probably tired of the train ride and eager to keep Rudy in her sights.
"She's a pretty thing, isn't she?" Sharkey said proudly as Jewel nuzzled his arm.
"Her name's Jewel," I told Dad. "The dog came with her. His name's Rudy."
"My game leg's been bothering me, and I thought the mule could help pull the boats in when they need work -- that kind of thing," Sharkey explained.
"I suppose a mule could come in handy," Dad agreed.
"Mules have put this whole country together," Sharkey went on, somewhat defensively, as if he had to explain that he wasn't totally crazy to have come home with Jewel. "They took the pioneers out West, they built the Erie Canal..."
"They work in the coal mines," an unfamiliar girl's voice piped up. "I've seen them down there hauling the coal cars. Some of them have never seen the light of day." The girl was sitting on the steps of the train station. Beside her was a battered cardboard suitcase that looked as though it might fall apart at any moment. I wondered if she was traveling by herself.
Wil Mara (Long Beach Island, 30 november 1966)
De Amerikaanse dichter, schrijver en essayist Lee Klein werd geboren op 30 november 1965 in New York. Hij is o.a de schrijver van "World's Biggest Shopping Mall Poem"dat in 1997 verscheen, gevolgd door "Financial Surrealists Take the Train" in 1999. Hij schrijft o.a voor Performing Arts Journal (formerly Johns Hopkins now MIT Press).
Uit: Incidents of Egotourism in the Temporary World
She walks out of the airport terminal bathroom, her posture worthy of balancing sacks of grain on her head. She looks around where she last saw me. Ive hidden myself behind a soda machine. I just barely catch a glance of her. She doesnt seem abandoned. She stops, stands still. I have her half-packed duffel tucked out of sight. Shes alone in the Philadelphia airport with only what she has in her pockets. She stands there, a solid figure just a few strides in front of the womens bathroom. A barely perceptible glow on the side of her cheek. Id jump out if I sensed the least distress. But she just stands there, not moving, probably expecting me to emerge from the mens room any second. She reaches into her well-worn jeans, pulls out a dollar, tries to smooth it on her thigh. Then she uses the edge of a pay-phone encasement, working over the creases in Washingtons portrait until he looks much younger, more amendable to the soda machines discerning dollar-bill mechanism. She starts moving toward me. I duck back against the wall. Then I realize itd be better if I continued observing her from point-blank range. I position myself so a sliver of my eye can just see the least outline of her jacket. I hear the dollar-bill mechanism inhale her bill. A moment of choice. She presses one of the rectangular glowing logos. I feel the soda machines internal mechanisms process her order. Theres a second between her pressing and the drop of the can, a hesitancy, and in that second I wonder if the machines considering whether it should honor its side of the bargain (since it already has the money), or maybe theres something else going on: like its thinking how can I give this one a can of my precious soda? I feel a glass-hanging moment of potential rejection that shatters when the can drops.
Lee Klein (New York,.30 november 1965)
De Chinese schrijfster Adeline Yen Mah werd geboren op 30 november 1937 in Tianjin. Zij groeide op in Tianjin, Shanghai en Hong Kong met een oudere zus, drie jongere broers en een jongere halfbroer en half zuster. Toen zij zeven was stierf haar moeder en haar vader verweet haar dit overlijden zijn leven lang.Tegen de achtergrond van de Chinese geschiedenis beschreef zij in Falling Leaves het familieverhaal.
Uit:Falling Leaves
My own memories of Tianjin are nebulous. Early photographs show a solemn little girl with clenched fists, pressed lips and serious eyes, dressed in pretty western frocks decorated with ribbons and bows. I enjoyed school and looked forward to going there. Lydia and I were pulled there and back daily in Grandmother's black, shiny rickshaw. It had a brass lamp on each side and a bell operable by foot. When I revisited Tianjin in 1987, I was surprised to find that it took only seven minutes to walk from our house to St Joseph's.
I remember Lydia as an imposing, rather intimidating figure. Between us there were three brothers and a gap of six and a half years. We were a world apart.
Lydia liked to exercise her authority and flex her muscles by quizzing me on my homework, especially catechism. Her favourite question was, 'Who made you?'To this, I always knew the answer. Like a parrot I would trot out the well worn phrase, 'God made me.' Then came the twister. A gleam came into her eyes. 'Why did God make you?' I never could answer because teacher never taught us beyond the first question. Lydia would then give me a resounding slap with her powerful right hand, and call me stupid. During our daily rickshaw rides, she liked to keep me waiting and was invariably late. On the rare occasions when I was delayed in class she simply rode the rickshaw home alone but would send the puller back to get me. She tended to be stocky, even as a child. Her physical deformity gave her a characteristic posture, with her semi-paralysed left arm hanging limply by her side and her face perpetually tilted slightly forwards and to the left. From my four-year-old perspective, she was a fearsome figure of authority.
''Toen we Cafe Einstein uitkwamen waren we lichtelijk aangeschoten, John en ik. Een paar seconden geleden had John afscheid van me genomen (hij was weer op zijn fiets gestapt en ik had hem nagekeken terwijl hij wegreed in de nacht), en nu wachtte ik in mijn eentje in de Kurfurstenstrasse op een taxi. Aan de overkant van de straat, in het schijnsel van een lantaarn, stond een tippelaarster, gekleed in corselet, te wachten tot ze door een auto zou worden opgepikt, haar dijen en heupen naakt onder het dunne netweefsel van haar zijden kousen, en ik trachtte me een leergierige houding te geven tegenover haar op het troittoir.
Terwijl ik bleef turen naar een denkbeeldige taxi aan het einde van de straat, kon ik het af en toe toch niet laten om een vluchtige blik te werpen op het schaars geklede meisje dat daar tegenover me stond te wachten in de nacht, maar ondanks de zeer lichte dronkenschap die mijn slapen omhulde, voelde ik me op geen enkele wijze fysiek tot haar aangetrokken, niet dat ze lelijk was of juist wel, dat was het punt niet, naar die maatstaf gemeten was ze non-existent, gezichtloos en identiteitsloos, totaal opgesloten in het meest stereotiepe beeld van haar functie, rijzig, blond en atletisch lichaam, niet meer dan dat, met een weelde van even ogenschijnlijk opwindende als bedroevend conventionele erotische parafernalia, getailleerd corselet en sjofel rood leren jackje dat een ontmoedigende klinische kilte uitstraalde.
Jean-Philippe Toussaint (Brussel, 29 november 1957)
De Engelse dichter en schrijver Mario Petrucciwerd geboren op 29 november 1958 in Londen.Hij studeerde o.a. natuurkunde en Milieuwetenschappen aan de Middlesex University. Tegenwoordig is hij niet alleen dichter, maar ook voordrachtskunstenaar, essayist, songwriter, radiopresentator en organisator. Hij won vier maal de London Writers Competition.
YOU
With you here, I had a zoological time. At the sink I slobbered your nape
with bloodhound kisses, paw on each shoulder. Was all meerkat for your key in the door.
In the shower I'd be robin, cheeping my heart out from a steam-basted chest.
Under dawn duvets I was squirrel-whiskered fossicked and dug you, all scratchy-toed.
Cold evenings, iguana, I'd slow-lick lips, all-foured around your trunk.
And when you said I was your man I brayed so they heard it in Bosotoland.
Now you're gone, they cower under lock and key. Come back. Bring out the animals in me.
IF YOU WERE TO COME BACK
I'd stand at the door like one bereaved: Aghast and breathless, With silence stretched between us For a second Before it snapped - And my heart burst its banks In belief.
Then I'd draw you in by both hands I'd kiss you on the mouth, on the face Wear out your name with soft saying I'd kiss you more than you would want Until you'd have to draw back, breathless As one wounded To try to speak, to tell me Why it was you came.
Mario Petrucci (Londen, 29 november 1958)
De Italiaanse schrijver, schilder, arts en politicus Carlo Levi werd geboren op 29 november 1902 in Turijn. In 1935 werd Levi naar het Siberië van Italië verbannen wegens antifascistische activiteiten. Hij genoot er een beperkte bewegingsvrijheid, maar werd vanwege zijn beroep door de notabelen als een der hunnen gezien. De gewone dorpelingen hoopten vooral dat Levi hun medische zorg zou kunnen bieden. Op basis van zijn dagboek beschrijft Carlo Levi op aangrijpende en ook geestige wijze de beslommeringen in een verarmd, achtergebleven, maar desondanks herkenbaar Italiaans dorp. Het boek werd in 1978 door Francisco Rosi verfilmd. Christus kwam niet verder dan Éboli wordt als een van de belangrijkste boeken van de 20e eeuw gezien.
Uit: Christ Stopped at Eboli
"Christ did stop at Eboli, where the road and the railway leave the coast of Salerno and turn into the desolate reaches of Lucania. Christ never came this far, nor did time, nor the individual soul, nor hope, nor the relation of cause to effect, nor reason nor history. Christ never came, just as the Romans never came, content to garrison the highways without penetrating the mountains and forests, not the Greeks, who flourished beside the Gulf of Taranto. None of the pioneers of Western civilization brought here his sense of the passage of time, his deification of the State or that ceaseless activity which feeds upon itself. None has come to this land except as an enemy, a conqueror, or a visitor devoid of understanding."
Carlo Levi(29 november 1902 4 januari 1975)
Zelfportret
De Cubaanse dichter en singer-songwriter Silvio Rodríguez Domínguez werd geboren in San Antonio de Los Baños op 29 november 1946. Rodríguez was 13 jaar oud toen in 1959 Fidel Castro de macht overnam. Hij werd zoals veel van zijn leeftijdsgenoten gegrepen door revolutionar enthousiasme. Hij zette zich in 1961 in voor een campagne tegen analfabetisme. Van een vriend kreeg hij zijn eerste gitaarlessen. Tijdens zijn militaire diens ontwikkelde hij zijn vaardigheden op dat instrument verder. Om de verveling te verdrijven begeleidde hij zichzelf op de gitaar, terwijl hij zijn zelfgeschreven liedjes zong. In 1967 verscheen hij voor het eerst op televisie, en begon hij enige bekendheid te verwerven. Zijn teksten waren poëtisch maar droegen ook een grote symboliek. Hij werd populair onder jonge Cubanen, maar trok tevens de aandacht van het Ministerie van Cultuur.
In 1968 werkte Rodríguez gedurende vijf maanden op de vissersboot Playa Girón, bij wijze van bestraffing door de Cubaanse overheid. Hij werd na een optreden gearresteerd en beschuldigd van het zingen van anti-communistische teksten, waarop hij gedwongen werd arbeid te verrichten op deze boot. In deze periode schreef 72 hij liederen waaronder Ojalá en Playa Girón. De teksten en de muziek van deze liederen werden samengebracht in een bundel genaamd Canciones del Mar (Liederen van de Zee).
In America
I grew up, here in America Where good people worked hard And everyone got along I thought things were fine, here in America But I was wrong It seems it's all black and white, here in America Either the color of money, or the color of your skin Used to know wrong from right, here in America
And we will again We can all live together With Christ as Lord And us united in Him We will all live forever When the King of Kings comes again Through the eyes of our God, I see America With no black and white None in bondage or free Because Jesus is Lord, here in America And He'll always be- Oh yeah! We can all live together United in Him
Silvio Rodríguez (San Antonio de Los Baños, 29 november 1946)
"I now come to that part of Christian morals where they differmost sharply from all other morals.There is one vice of which no manin the world is free; which every one in the world loathes when he
sees it in someone else; and of which hardly any people, exceptChristians, ever imagine that they are guilty themselves.I haveheard people admit that they are bad-tempered, or that they cannot
keep their heads about girls or drink, or even that they are cowards.
I do not think I have ever heard anyone who was not a Christian accusehimself of this vice.And at the same time, I have very seldom metanyone, who was not a Christian, who showed the slightest mercy to itin others.There is no fault which makes a man more unpopular, and nofault which we are more unconscious of in ourselves.And the more wehave it ourselves, the more we dislike it in others.
"The vice I am talking of is Price or Self-Conceit: and thevirtue opposite to it, in Christian morals, is called Humility.Youmany remember, when I was talking about sexual morality, I warned you
that the centre of Christian morals did not lie there.Well, now, wehave come to the centre.According to Christian teachers, theessential vice, the utmost evil, is Pride.Unchastity, anger, greed,drunkenness, and all that, are mere fleabites in comparison: it wasthrough Pride that the devil became the devil: Pride leads to everyother vice: it is the complete anti-God state of mind.
De drie jaren die voorbijgegaan zijn, hebben geen groote veranderingen in het stille gezin teweeg gebracht. De oorlog is geëindigd, en mijnheer March rustig thuis, verdiept in zijn boeken en zijn kleine gemeente, voor wie hij, zoowel door natuurlijken aanleg, als door hoogere geestesgaven, een uitmuntend herder is. Een kalm, werkzaam man, rijk in de wijsheid, die beter is dan geleerdheid, in de liefde, die alle menschen "broeders" noemt, en in die echte vroomheid, die
den geheelen mensch heiligt en hem eerbiedwaardig en beminnelijk maakt.
Hoewel hij onbemiddeld was, en zijn volslagen belangeloosheid hem verhinderde veel opgang in de wereld te maken, gevoelden toch vele achtenswaardige menschen zich door deze hoedanigheden tot hem aangetrokken, en zij vonden bij hem dan ook in ruime mate, wat zij zochten, want zelfs de langdurige moeilijkheden, waarmede hij te worstelen had gehad, bleken geen spoor van bitterheid in zijn ziel te hebben achtergelaten.
Vurige jongemannen vonden den reeds grijzen geleerde even vurig en jong van hart als zij; nadenkende of bedroefde vrouwen kwamen onwillekeurig met hun twijfelingen en leed tot hem, daar zij zeker waren het vriendelijkst medegevoel en den besten raad bij hem te vinden; zondaars beleden hun zonden aan den kinderlijk eenvoudigen man, en werden bestraft, maar gesterkt tevens; talentvolle menschen vonden in hem een verwanten geest; eerzuchtigen ontdekten in hem een edeler streven dan het hunne, en zelfs wereldsche lieden gaven toe, dat zijn overtuigingen schoon en waar waren, hoewel "men er niet rijk door werd."
Louisa May Alcott (29 november 1832 6 maart 1888)
Da sein wir so alle nacheinander herg'leg'n, wir Toten, drunter und drüber, einschichtig, paarweis', z' dritt und z' viert und wie sich's halt 'troffen hat, ich weiß nit, war'n's 3000 Jahr' 2000 Jahr', sechs Wochen, oder was für a Zeit war, nach mein'm Versterben, die allerältesten, wie die jüngsten Toten führ'n kein' Kalender. Auf einmal is mir, als wurd' 'blasen aber schon wie! Du weißt noch, wie die böhmischen Musikanten bei uns war'n im Ort und sein ins G'meinwirtshaus in die klein' Gaststub'n kämma, wie da, so oft der kleine Dicke mit der großen Blechblasen ang'hob'n hat, die Wand' zum zittern ang'fangt hab'n, just a so war's, tief bis in die Erd' h'nein hat sich alles 'beutelt.
Na, du weißt, unsereins schind't sich gehörig und man hat sein g'sund's Stückl Schlaf. Na, so denk' ich mir, is dos dumm, is g'wiß wieder so a Malefizball beim Wirten im Dorf unten, daß man kein' Ruh' hat und will mir die Aug'n reib'n heilige Mutter Anna, war das a Schrocken, wie ich mir mit die dürren Beiner in die leeren Augen einifahr' und am ganzen Leib zum Scheppern anfang'!! Jessas, denk' ich, du bist ja vorlängst verstorb'n und hitzt dürft etwa gar schon der jüngste Tag sein. Wann ich nur g'schwind' mein' Hosen zum H'neinschliefen bei der Hand hätt' ! So kannst doch nit unter die Leut' gehn!
Ludwig Anzengruber (29 november 1839 10 december 1889)
De Amerikaanse schrijfster Madeleine L'Engle werd geboren in New York op 29 november 1918. L'Engle ging na verschillende kostscholen naar Smith College, waar ze bij het toneel betrokken raakte. Vervolgens werkte ze een aantal jaren bij het toneel, waar ze haar man ontmoette. Ze trouwden in 1946. Ze schreef een aantal boeken, maar had moeite om te kiezen tussen het schrijven en haar gezin (een dochter, een geadopteerde dochter en een zoon). Na vele afwijzingen door uitgevers overwoog ze om op te houden met schrijven, maar kon dat niet. A Wrinkle In Time(Flits in de ruimte) kreeg een belangrijke prijs en sindsdien werd het makkelijker om haar boeken uitgegeven te krijgen. Ze werkte ook als lerares, in een bibliotheek en soms aan een universiteit. Ze schreef zowel prentenboeken, verhalen, gedichten, toneelstukken als informatieve boeken, en zowel voor kinderen als voor volwassenen.
Uit: A Wrinkle In TIme
"Now, don''t be frightened, loves," Mrs. Whatsit said. Her plump little body began to shimmer, to quiver, to shift. The wild colors of her clothes became muted, whitened. The pudding-bag shape stretched, lengthened, merged. And suddenly before the children was a creature more beautiful than any Meg had even imagined, and the beauty lay in far more than the outward description. Outwardly Mrs. Whatsit was surely no longer a Mrs. Whatsit. She was a marble-white body with powerful flanks, something like a horse but at the same time completely unlike a horse, for from the magnificently modeled back sprang a nobly formed torso, arms, and a head resembling a man''s, but a man with a perfection of dignity and virtue, an exaltation of joy such as Meg had never before seen. No, she thought, it''s not like a Greek centaur. Not in the least.
From the shoulders slowly a pair of wings unfolded, wings made of rainbows, of light upon water, of poetry.
Calvin fell to his knees.
"No," Mrs. Whatsit said, though her voice was not Mrs. Whatsit''s voice. "Not to me, Calvin. Never to me. Stand up."
"Ccarrry themm," Mrs. Which commanded.
With a gesture both delicate and strong Mrs. Whatsit knelt in front of the children, stretching her wings wide and holding them steady, but quivering. "Onto my back, now," the new voice said.
The children took hesitant steps toward the beautiful creature.
Madeleine LEngle (29 november 1918 6 september 2007)
De Oostenrijkse dichter en schrijver Franz Stelzhamer werd geboren in Großpiesenham op 29 november 1802. Hij studeerde rechten in Graz en Wenen, maar maakte zijn opleiding niet af. Hij leidde een onvast leven als toneelspeler, voordrachtskunstenaar en schrijver. Met zijn "Liedern der obderennsischen Volksmundart" uit 1873 werd hij de belangrijkste dialekt schrijver uit de regio Beieren - Oostenrijk.
Uit: Eine Mondscheingeschichte
Wir trafen uns zu Wien auf dem »Stock im Eisen-Platze« - mein schwärmerischer Freund, Cölestin und ich.
Freund Cölestin, dem sich verrätherischer Weise seit kurzem unter den Schläfen, wo sich der etwas vermodernte Lockenschnörkel mit dem ebenfalls veralteten sturmbandähnlichen Barte zusammenschließt, Etwas Grauliches ereignet, ist trotz diesem Grauen eine von jenen heitern semperfloreszenten Naturen, jene allmorgentlich, beim Aufgang der neuen - oder alten, wie man will - Morgensonne hell erklingenden Memnonssäule, wie man sie in der ausgebreiteten Garconschaft jeder Hauptstadt häufig zu finden pflegt; - wir standen also, er und ich, wie schon gesagt zu Wien »am Stock im Eisen« und begannen eben das bedeutende Zweigespräch:
Er: Wie gehts?
Ich: Gut. Und dir?
Er: Auch gut.
Beide: Schön! - Und würden vielleicht noch Wichtigeres zweigesprochen haben; da fuhr über die Ecke hart an uns vorüber eine schöne Equipage mit einer noch schöneren Dame darin, und einem allerliebsten, engelholden Knäblein an ihrer Seite - Cölestin bekam einen jähen Ruck, als hätte ihn einer jener privilegierten Grobheitsausüber von Sesselträger oder Karrenschieber härtestens touchiert und inkommodiert, aber - Ehre, dem Ehre gebührt! - es war nicht so. Sie hatten ihm nichts gethan weder die Schieber noch die Träger; denn es war eben Keiner an uns vorübergegangen. Es klärte sich auch das Bewandtnis gleich auf mit Cölestins aus Mund und Augen zugleich hervorbrechender Frage:Hast du sie gesehen?
Franz Stelzhamer (29 november 1802 14 juni 1874)
De Litouwse dichter en schrijver Antanas kėma werd geboren in Lodz in Polen. In 1921 keerde hij met zijn ouder sterug naar Litouwen en ging hij medicijnen studeren aan de universiteit in Kaunas. Ook volgde hij een toneelopleiding. Tussen 1936 en 1944 was hij acteur en regisseur. Tijdens WO II kwam hij terecht in een kamp in Duitsland. Hij emigreerde later naar de VS. Hij schreef zeven toneelstukken, waarvan er vijf ook werden opgevoerd.Daarnaast publiceerde hij gedichten, drie bundels korte verhalen en een roman. kėma kwam bij een auto ongeluk om het leven in 1961.
THE LIE
They ordered him to shoot a man.
The gun shone with fresh oil.
The doomed head shone with drops of sweat.
He aimed at the head of the doomed man.
A space divided them, then suddenly,
in the space, a dove fluttered.
He fired and the dove flew off, afraid.
The beating wings were white as the man
he shot and frightened to death.
Tall grass, touched by soft wind, rustled, wild.
"I'm hungry", he said. That was a lie.
He lied until he died.
He woke in the night. The only light,
the luminous hands and numbers of his watch.
He picked up a cigarette.
His matches were in the other room. The door was closed.
He could not get up.
He saw a phosphorescent head that gaped
with false teeth. He could see the rubber gums.
The next day as he walked to work
he hummed an ancient waltz:
"Some matches, some matches, some matches..."
Several passerby turned and looked.
One of them was a young girl with blue eyes.
She was fatally ill with cancer of the lung.
They took her to the hospital soon after.
He turned the handle and the door opened.
Beyond it was another door.
He turned the handle and the other door
stood wide. He opened doors, a hundred and twenty-four.
Then he grew tired, and he collapsed.
Beyond the hundred and twenty-fifth
door, there is a garden where the roses
have just opened, he though, drowsily dying.
Beyond that door was another door.
Vertaald door Aldona and Robert Page
Antanas kėma (29 november 1910 11 augustus 1961)
De Chileens-Venezolaanse dichter, wetgever, filosoof, politicus, diplomaat, wetenschapper, humanist en taalkundige Andrés Bello werd geboren in Caracas, Venezuela,op 29 november 1781. Hij heeft in Venezuela èn in Chili cariëre gemaakt en is in beide landen minister geweest. Hij was de eerste [Venezolaanse, of nauwkeuriger "Groot-Colombiaanse" gevolmachtigd minister aan het Hof van Sint-James. In Chili en Venezuela prijkt hij op bankbiljetten. Venezuela stichtte een Orde van Andrés Bello. Bello was huisleraar van de jonge Simón Bolívar en nam in 1810 deel aan de Zuid-Amerikaanse wetenschappelijke expeditie van de Pruis Alexander von Humboldt.
Blonde
Do you know, blonde, that favor I solicit
when I cover the altars with offerings?
Not rich furnishings, not superb lands,
neither a table that flatters the apetite.
At the edge of Aragua I want a parcel
to supply me with simple pleasures,
and close to my rustic home
a brook that runs among the rocks.
To feel good around the summery warmth,
I also want my plot to have a grove,
where the proud coconut and the willow can grow.
I'll be happy if in this refuge I die;
and, upon exhaling my fugitive breath,
I stamp on your lips my last goodbye!
Vertaald door José Wan Díaz
Andrés Bello (29 november 1781 - 10 oktober 1865)
De Franse schrijver Maurice Genevoix werd geboren op 29 november 1890 in Decize (Nièvre). Hij volgde een opleiding aan het École normale supérieure. Hij diende tijdens WO I en raakte in april 1915 bij Éparges (Meuse) zwaar gewond. De ervaringen van de oorlog verwerkte hij in zijn boeken. In 1925 ontving hij de Prix Goncourt voor zijn roman Raboliot. In 1946 werd hij lid van de Académie française.
Uit: Sous Verdun
«Violente, claquante, frénétique, la fusillade a jailli vers nous comme nous arrivions au sommet. Les hommes, d'un seul mouvement impulsif, se sont jetés à terre.
«Debout, nom d'un chien! Regnard, Lauche, tous les gradés, vous n'avez pas honte? Faites-les lever!»
Nous ne sommes pas encore au feu meurtrier. Quelques balles seulement viennent nous chercher, et coupent des branches au-dessus de nous. Je dis, très haut:
«C'est bien compris? Je veux que les gradés tiennent la main à ce que personne ne perde la ligne. Nous allons peut-être entrer au taillis, où l'on s'égare facilement. Il faut avoir l'oeil partout.»
Là-bas, dans le layon que nous suivons, deux hommes ont surgi. Ils viennent vers nous, très vite, à une allure de fuite. Et petit à petit je discerne leur face ensanglantée, que nul pansement ne cache et qu'ils vont montrer aux miens. Ils approchent; les voici; et le premier crie vers nous:
«Rangez-vous! Y en a d'autres qui viennent derrière!»
Il n'a plus de nez. A la place, un trou qui saigne, qui saigne...
Avec lui, un autre dont la mâchoire inférieure vient de sauter. Est-il possible qu'une seule balle ait fait cela? La moitié inférieure du visage n'est plus qu'un morceau de chair rouge, molle, pendante, d'où le sang mêlé à la salive coule en filet visqueux. Et ce visage a deux yeux bleus d'enfant, qui arrêtent sur moi un lourd, un intolérable regard de détresse et de stupeur muette. Cela me bouleverse, pitié aux larmes, tristesse, puis colère démesurée contre ceux qui nous font la guerre, ceux par qui tout ce sang coule, ceux qui massacrent et mutilent.
«Rangez-vous! Rangez-vous!»
Maurice Genevoix (29 november 1890 -8 september 1980)
'Een deur ging open, van de speelzaal die ik me vaag herinnerde uit vroeger jaren. Het rook er beslapen. De hoge ramen wierpen schuine balken van maanlicht op de vloeren, haalden uit de duisternis het plooienspel van dekens, een mouw, een hand, een hoofd tevoorschijn. Her en der lagen soldaten te slapen, alleen of tegen elkaar aan gekropen. Uit hun schoeisel, dat tegen de speeltafels aan lag waarop hun rugzakken rustten, steeg de lucht op van aarde, zomerse aarde, van tentzeil, geolied staan en gras op naar de zoldering met haar frivole stucwerk, dat sureëel boven de slapende gestalten hing.'
Aan de dichters
Hangen wij nog aan zijden draden aan een wereld zonder graden vast en flakkert de lamp van taal
in onze knuisten nog altijd zwakke magie?
Zijn wij nog immer spreeuwen die het vlees van krieken klieven en onverantwoord kleurrijk
de bril dichtschijten van het journaille en al wat maliënkolders of mijters draagt?
Wegen wij nog altijd de wereld af tegen plukken wol, één vrouwenhaar, gevederte, en noemen wij,
onverbeterbaar, de wereld het lichtste?
Al zijn tijd en al zijn slachtingen ten spijt: schateren wij in kieren? Laten wij scharnieren janken? Vouwen wij vliegers,
puntige vliegers uit formulieren?
Erwin Mortier (Nevele, 28 november 1965)
De Franse schrijver Philippe Sollers werd geboren op 28 november 1936 in Bordeaux. In 1959 debuteerde hij met de ontwikkelingsroman Une curieuse solitude die enthousiast werd ontvangen. In de jaren tussen 1960 en 1982 experimenteerde hij zowel op politiek als op literair gebied. (Maoïsme). In 1983 lukte hem met Femmes een bestseller, waardoor hij weer terugkeerde naar het meer traditionele vertellen.
Uit: Une vie divine
Ludi est une merveilleuse menteuse. Cest dailleurs la phrase que je me suis murmurée au bout de trois ou quatre rencontres : "merveilleuse menteuse". Mère en veilleuse, très bonne menteuse. Il suffit de la voir, là, bien blonde épanouie aux yeux noirs, cheveux courts, avec sa robe noire moulante, sur la terrasse de cet hôtel, en été. Elle est fraîche, bronzée, elle sait quelle se montre, elle laisse venir les regards vers elle, elle sen enveloppe comme dune soie. Oui, je sais, elle vous dira quelle a pris deux kilos et que cest dramatique, mais non, justement, elle est parfaite comme ça, rebondie, ferme, ses seins, son ventre, ses cuisses évoquent aussitôt de grands lits ouverts. Ah, ce croisement de jambes, ses fesses lorsquelle va au bar, sa façon de sortir et de rentrer et de ressortir et de rerentrer son pied de son soulier gauche - la cheville, là, en éclair -, et puis de rester cinq secondes sur sa jambe droite, et de recommencer, rentrer-sortir, rentrer-sortir, comme pour dire jai trouvé chaussure à mon pied, et cest moi, rien que moi, venez vous y frotter si vous croyez le contraire. Son corps se suffit à lui-même et elle na pas à sen rendre compte. Il dit tout ce quil y a à dire, mais elle ne pourrait pas le parler.
Philippe Sollers (Bordeaux, 28 november 1936)
De Zuidafrikaanse dichter en (oud-)verzetsstijder Dennis Brutus werd geboren op 28 november 1924 in Harare in Zimbabwe. Hij studeerde Engels en pedagogie aan de universiteit van Witwatersrand. Van 1947 tot 1961 was hij leraar Engels en Afrikaans in Port Elizabeth. Vanwege zijn verzetswerk kreeg hij een publicatieverbod en mocht hij ook geen les meer geven. In 1963 werd hij veroordeeld tot 18 maanden dwangarbeid op Robben Island. In 1966 kon hij naar Engeland en later naar de VS emigteren, waar hij aan verschillende universiteiten doceerde.
On The Beach
Seablue sky and steelblue sea
surge in cubist turbulence,
dissolve, reform in fluid light
and cadences of sandsharp breeze;
spindrift from sand-dunes tresses down
to inlets where rock-fragments shoal,
seaspray and statice distil the mood
salt-sweet, foamwhite, seaweed-brown.
All in this jagged afternoon
where rock, light, sand and sea-air sing,
brown hair and air-live skin complete
this transitory plenitude.
Their Behavior
Their guilt
is not so very different from ours:
who has not joyed in the arbitrary exercise of
power
or grasped for himself what might have been
anothers
and who has not used superior force in the
moment when he could,
(and who of us has not been tempted to these
things?)
so, in their guilt,
the bare ferocity of teeth,
chest-thumping challenge and defiance,
the deafening clamor of their prayers
to a deity made in the image of their prejudice
which drowns the voice of conscience,
is mirrored our predicament
but on a social, massive, organized scale
which magnifies enormously
as the private dehabille of love
becomes obscene in orgies.
Dennis Brutus (Harare,28 november 1924)
De Duitse schrijver Sherko Fatah werd geboren op 28 november 1964 in Oost-Berlijn. Zijn vader kwam uit het Iraakse Koerdistan, zijn moeder is Duitse. Zijn jeugd bracht hij door in de DDR, maar hij verbleef ook vaker in het land van zijn vader. In 1975 verhuisde hij naar Wenen, later naar West-Berlijn. Ftah studeerde filosofie en kunstgeschiedenis.Voor zijn roman Im Grenzland ontving hij in 2001 de Aspekte-Literaturpreis. In 2002 kreeg hij de Ehrenpreis zum Deutschen Kritikerpreis.
Uit: Das Dunkle Schiff
Es war ein Sommertag, heiß, aber doch so windig, dass man es nicht wirklich spürte. Wolkenschatten eilten dunkel über die Ebenen und Hänge, als schwebten Luftschiffe durch den tiefblauen Himmel. Vielleicht war es der schönste Tag seines Lebens, nicht des leichten Lichtes und des sanften Windes wegen, nein, an diesem späten, saumselig vergehenden Tag verspürte er ein erstes Mal die tiefe Ruhe, welche die Schönheit gewährt, und erfuhr zugleich ihre Vergeblichkeit.
Um diese Jahreszeit zogen die alten Frauen hinaus, um Heilkräuter zu sammeln. Sie wussten, wann sie für welches Gewächs an einen bestimmten Ort zu gehen hatten. Weit mußten sie nicht hinaufsteigen, nur auf die Hügel. Dort sah er sie, eine kleine Kolonne, die wie so oft schon den nie ganz überwucherten Pfaden folgte. Sie sprachen und lachten laut, hier draußen waren sie endlich ganz unter sich, für ein paar Stunden fern von Räumen und Regeln. Hätten sie umhergeschaut, auch ihnen wäre die Unberührbarkeit der wilden Gräser, der Dolden und der warmen Steine aufgefallen. Doch sie schwenkten ihre Körbe, und ihre farbenfrohen Gewänder wehten im Wind, sie waren zu sehr miteinander beschäftigt. Fast beneidete er sie darum, so selbstvergessen hineingestellt zu sein in den Tag, der wie ein riesiges, geöffnetes Fenster um sie stand. Er lief ihnen nach, als sie hinter den Hügeln verschwanden, nur einfach um sie weiterhin zu sehen, winzig, doch nicht verloren, und blieb auf dem Hügel stehen. Er fühlte nicht mehr die Abgeschiedenheit hier draußen, nicht mehr die rauhe Einöde, er sah die Landschaft wie eine geöffnete Hand. Er atmete schwer. Ich bin noch ein Kind, dachte er kurz, meine Lungen sind nicht weit genug für diesen Tag. Und selbst wenn sie es wären, so ahnte er, dann könnte ich doch niemals weit genug in ihn hineingehen.
Sherko Fatah (Oost-Berlijn, 28 november 1964)
De Amerikaanse schrijfster Rita Mae Brown werd geboren in Hanover, Pennsylvania op 28 november 1944 als dochter van een ongehuwde tienermoeder die haar ter adoptie opgaf aan Ralph en Julia Brown. Rita Mae was leergierig en kon op haar derde al lezen. Op haar elfde verhuisde het gezin naar Fort Lauderdale, Florida, waar Rita Mae de middelbare school bezocht.Na het behalen van haar diploma ging ze in 1962 naar de Universiteit van Florida waar ze politiek actief werd en gedreven campagne voerde voor gelijke rechten en tegen maatschappelijke segregatie van Afro-Amerikanen. Haar sympathie voor figuren als Martin Luther King werd haar niet in dank afgenomen en haar beurs werd ingetrokken. Dit had tot gevolg dat ze de universiteit moest verlaten. Ze vertrok naar New York City waar ze enige jaren in armoede doorbracht, maar uiteindelijk ging studeren aan de New York University.Ze was actief in de beweging tegen de Vietnamoorlog en richtte in 1967 de Student Homophile League op. Dit was de eerste homoseksuele studentenvereniging in heel Amerika. Ze was bovendien als een van de weinige vrouwen betrokken bij de Stonewall-rellen op 27 juni 1969 in Greenwich Village in New York.In 1973 publiceert ze haar eerste roman, het semi-autobiografische Rubyfruit Jungle. Het boek werd een groot succes. Het werd een wereldwijde bestseller en een klassieker, waardoor ze een belangrijke rol binnen de homobeweging kon gaan spelen. Nu er was bewezen dat lesbische romans goed konden verkopen, ging Rita Mae zich volledig op het schrijven richten.
Uit: Rubyfruit Jungle
No one remembers her beginnings. Mothers and aunts tell us about infancy and early childhood,hoping we won't forget the past when they had total control over our lives and secretly praying that because of it, we'll include them in our future.
I didn't know anything about my own beginnings until I was seven years old, living in Coffee Hollow, a rural dot outside of York, Pennsylvania. A dirt road connected tarpapered houses filled with smear-faced kids and the air was always thick with the smell of coffee beans freshly ground in the small shop that gave the place its name. One of those smear-faced kids was Brockhurst Detwiler, Broccoli for short. It was through him that I learned I was a bastard. Broccoli didn't know I was a bastard but he and I struck a bargain that cost me my ignorance.
One crisp September day Broccoli and I were on our way home from Violet Hill Elementary School.
"Hey, Molly, I gotta take a leak, wanna see me?.
"Sure, Broc."
He stepped behind the bushes and pulled down his zipper with a flourish.
"Broccoli, what's all that skin hanging around your dick?"
"My mom says I haven't had it cut up yet."
"Whaddaya mean, cut up?"
"She says that some people get this operation and the skin comes off and it has somethin' to do with Jesus."
"Well, I'm glad no one's gonna cut up on me."
"That's what you think. My Aunt Louise got her tit cut off."
"I ain't got tits."
"You will. You'll get big floppy ones just like my mom. They hang down below her waist and wobble when she walks."
Ich weiß nicht, wie diese Geschichte zu mir kam. Ich bin nur, dessen entsinne ich mich, am frühen Nachmittage hier lang gesessen, habe in einem Buche gelesen und es dann sinken lassen, hindämmernd in Träumerei, vielleicht auch in leisen Schlaf Und plötzlich sah ich Gestalten hier, und sie glitten die Wand entlang, und ich konnte ihre Worte hören und in ihr Leben sehen. Doch als ich den Entschwindenden nachblicken wollte, war ich schon wieder wach und allein. Zu meinen Füßen gesunken, lag das Buch. Nun ich es aufhob und nach den Gestalten frug, fand ich darin die Geschichte nicht mehr; es war, als sei sie aus den Blättern in meine Hände gefallen, oder sie war nie darin gewesen. (...) Wie soll ich beginnen? Ich fühle, ich muss einen Augenblick aus dem Dunkel herausheben, ein Bild und eine Gestalt, denn so beginnen auch in mir diese seltsamen Träume. Nun entsinne ich mich schon. Ich sehe einen schlanken Knaben, der die breitstufige Treppe eines Schlosses niedersteigt. Es ist Nacht und eine Nacht mit nur mattem Mondlicht, aber ich umfasse wie mit einem erhellten Spiegel jede Kontur seines geschmeidigen Körpers, sehe genau in seine Züge. Er ist außerordentlich schön. Kindhaft gekämmt fallen die schwarzen Haare glatt über die fast überhohe Stirne, und die Hände, die er im Dunkel verbreitet, um die Wärme der durchsonnten Luft tastend zu fühlen, sind sehr zart und edel. Sein Schritt zögert. Verträumt steigt er nieder zu dem großen, mit vielen runden Bäumen rauschenden Garten, durch den wie ein weißer Steg eine einzige breite Chaussee strahlt.
Stefan Zweig (28 november 1881 22 februari 1942)
Ik heb naar grootheid, naar succes, naar glorie op deze bitt're aarde niet getaald, zolang mij jouw gelaat op tafel voor me in 't simpel lijstje maar heeft toegestraald.
't Uur kwam, en jij ging heen, het huis ontstolen. In nacht wierp ik de ring van goed en kwaad. In and'rer hand heb jij je lot bevolen, en ik vergat het wonderschoon gelaat.
De dagen vluchtten, één vloek na de ander... Van drank en hartstocht is mijn leven moe... En plotseling zag ik jou weer bij het altaar, en, evenals mijn jeugd, riep ik je toe.
Ik riep je, maar je hebt niet omgekeken, ik huilde, maar je bleef onaangedaan. T Terneergedrukt sloeg jij je blauwe cape om, in kille nacht ben jij uit huis gegaan.
Ik weet niet waar je voor je trotse wezen, jij liefste, tederste, een rustpunt vond... In droom zie ik de blauwe cape herrezen, waarin jij in de kille nacht verzwond.
Het is te laat voor tederheid, voor glorie, voorbij is alles, jeugd is heengegaan! 'k Heb jouw gelaat, in 't simpel lijstje voor me van tafel eigenhandig weggedaan.
Vertaald door Frans-Joseph van Agt
Those born in obscure times
Those born in obscure times
Do not remember their way.
We, children of Russia's frightful years
Cannot forget a thing.
Incinerating years!, do you bring tidings
of madness or of hope?
The days of war, the days of freedom
Have left a bloody sheen on our faces.
There is a muteness - the tocsin bell
Has made us close our lips.
In our hearts, once so ardent,
There is a fateful emptiness.
Let the croaking ravens
Take flight above our deathbed -
O Lord, O Lord, may those more worthy than us,
Behold Thy kingdom!
September 8, 1914
Alexander Blok (28 november 1880 7 augustus 1921)
Alberto Moravia, Hugo Pos, Carl Jonas Love Almqvist, Julian Randolph Stow, Yves Thériault, Nancy Mitford, Dawn Powell, William Blake
De laatste twee dagen was het aantal literaire geboortedagen beperkt. De 28e november is echter een zeer vruchtbare gebleken voor schrijvers. Vandaar dat er na deze posting nog een tweede volgt. Kom gerust nog eens kijken later vandaag...
Eines Morgens im Juli machte ich gerade ein Nickerchen auf der Piazza Melozzo da Forlì, im Schatten der Eukalyptusbäume in der Nähe des ausgetrockneten Brunnens, als zwei Männer und eine Frau auf mich zukamen und mich baten, sie an den Lido di Lavinio zu bringen. Während sie sich überlegten, was sie zahlen wollten, sah ich sie mir genauer an: Blond, groß und dick der eine, ein farbloses, fast graues Gesicht und Augen wie aus himmelblauem Porzellan, die tief in dunklen Höhlen lagen, ein Mann um die Fünfunddreißig; der andere jünger, dunkle, zerzauste Haare, Schildpattbrille, schlaksig, mager, ein Student vielleicht. Die Frau schließlich war geradezu spindeldürr, sie hatte einlanges, schmales Gesicht zwischen zwei Wogen lose herabfallender Haare und wirkte mit ihrem schlanken Körper und dem grünen Kleidchen wie eine Schlange. Doch ihr roter und voller Mund glich einer Frucht, und ihre schönen, schwarzen und leuchtenden Augen waren wie nasse Kohle; sie sah
mich auf eine Weise an, daß ich Lust bekam, mich auf das Geschäft einzulassen. Tatsächlich akzeptierte ich den ersten Preis, den sie mir vorschlugen; darauf stiegen sie ein, der Blonde neben
mir, die beiden anderen hinten, und los gings.
Alberto Moravia (28 november 1907 26 september 1990)
De Surinaamse schrijver, dichter en jurist Hugo Pos werd geboren in Paramaribo op 28 november 1913.Pos ging in 1925 naar Nederland om in Leiden en later ook Parijs rechten te studeren. In de oorlogsjaren verbleef hij in Engeland, in Indonesië met zijn ontluikende onafhankelijkheidsstrijd en in Japan ter berechting van oorlogsmisdadigers. Pos was later in Suriname en in Nederland werkzaam als rechter.In zijn naoorlogse, Surinaamse tijd schreef hij onder de schuilnaam Ernesto Albin gedichten in het tijdschrift Soela (1963-1964) en een aantal toneelstukken, onder meer het door hemzelf geregisseerde Vive la Vida (1957). Zijn hoorspel Black and White uit deze tijd werd bekroond. Hij begon pas laat met het schrijven van proza, wel liet hij enkele bibliofiele bundeltjes kwatrijnen het licht zien en verschillende andere bundels. In zijn eerste verhalenbundel Het doosje van Toeti (1985) kijkt hij terug op zijn jeugdjaren in Paramaribo en zijn overtocht naar Holland. De verhalen uit zijn tweede bundel, De ziekte van Anna Printemps (1987) spelen zich overal op de aardbol af. Datzelfde kosmopolitisme is te vinden in de bundel essays en reisverslagen Reizen en stilstaan (1988).
Uit: Creool
In 1943, terwijl het oorlogsbedrijf nog in volle gang was, gebeurde er iets dat er ogenschijnlijk niets mee te maken had. Meneer Waller, boer Thomas in de wandeling, een oud koffieplanter, had in Paramaribo een Suriname-avond georganiseerd, die uitsluitend voor Surinamers toegankelijk was. Zoiets aparts, exclusiefs, had bij mijn weten in Suriname nog nooit plaatsgevonden. De buitensociëteit Het Park, de geliefde ontmoetingsplaats van de beter gesitueerden, zou op die bewuste avond haar terrein afschermen en alleen Surinamers toelaten. Restte de vraag, Surinamers, wie zijn dat? Om die vraag te beantwoorden dook het eenhoofdig Waller-comité niet in moeilijke antropologische of etnische begripsomschrijvingen, maar liet het aan ieder over om zelf uit te maken of hij/zij er al dan niet toe behoorde. Ik herinner mij die avond nog goed. Op het terrein stonden talrijke tenten waar van alles te doen en te krijgen was, terwijl op de dansvloer een onvermoeibare band voor een opgewekte calypsostemming zorgde. De bezoekers van de fancy-fair, want dat was het, moesten wel diep in hun zak tasten, want achter al dit opgeruimde gedoe school de werkelijke diep-serieuze bedoeling van het Waller-initiatief. De opbrengst van de avond zou dienen om de Surinamer terug te brengen naar de landbouw, die hij na de afschaffing van de slavernij de rug had toegekeerd.
Suriname, de kolonie waarmee volgens Colijn niets mee te beginnen was en waar niets te halen viel, was door de oorlog als het ware uit een diepe slaap ontwaakt. Amerikaanse troepen en een detachement van de Prinses Irenebrigade uit Engeland waren er gelegerd om de voor de oorlog vitale bauxietmijnen te beschermen, waardoor de bedrijvigheid was toegenomen.
Hugo Pos (28 november 1913- 11 november 2000)
De Zweedese dichter, schrijver, criticus en reiziger Carl Jonas Love Almqvist werd geboren in Stockholm op 28 november 1793. Almqvist schreeft een groot aantal boeken en gedichten. Hierin verkondigde hij vaak zijn radicale meningen over de maatschappij en politiek. Dit leverde hem veel weerstand op van mensen en instellingen die hem als een gevaarlijke revolutionair beschouwden. Hij werd ervan beschuldigd een vage bedrijfskennis met arsenicum geprobeerd te hebben te vermoorden. Of hij schuldig was is nooit bekend geworden, maar in paniek vluchtte hij naar de Verenigde Staten. Daar nam hij een nieuwe identiteit aan en trouwde. In 1865 keerde hij naar Europa terug. Een jaar later stierf hijin Duitsland het jaar daarna. Hij wordt gezien als één van de belangrijkste Zweedse sociale hervormers van de 19e eeuw.
Uit: Die Woche mit Sara (Vertaald door Anne Storm)
Das Mädchen sah ihn mit - wie er fand - recht hübschen Augen an. Den Ring, den er ihr hinhielt, nahm sie zwar in der ersten Verblüffung - und er vermutete, sie würde ihn auf den Finger streifen, was sie ursprünglich ja wohl beabsichtigt hatte -, doch dann ging sie, ohne ein Wort zu sagen, langsam zur Reling und warf den Ring ins Wasser. Prosit, Sergeant!, sagte er zu sich selbst, als er diese Bewegung wahrnahm. Das heißt so viel wie: Ich bin ordentlich abgeblitzt. Bravo, Junker!
Er ging an die gegenüberliegende Reling und warf den anderen Rosshaarring, den er sich schon an den Finger gesteckt hatte, auch ins Wasser. Danach spuckte er auf die Salutkanone, die gerade in Reichweite war. Dann spazierte er ein Stück über das Deck nach achtern, und als er sich wieder dem Vorderdeck näherte, geschah es, dass er direkt auf die rosiger Unbekannte stieß, die dort stand und zusah, wie die Maschinerie arbeitete.
"Siehst du", sagte er und hielt seine Hände hin, "ich habe meinen Ring auch ins Wasser geworfen. Das war das beste, was wir tun konnten." Erst ein scharfes Mustern von Kopf bis Fuß, dann ein kaum merkliches, doch nicht unfreundliches Lächeln, eine leicht belustigte Miene, die aber sofort verschwand - das war ihre Antwort: "Ist der Ring im Wasser? So, so!", fügte sie hinzu.
"Siehst du", sagte er und hielt seine Hände hin, "ich habe meinen Ring auch ins Wasser geworfen. Das war das beste, was wir tun konnten." Erst ein scharfes Mustern von Kopf bis Fuß, dann ein kaum merkliches, doch nicht unfreundliches Lächeln, eine leicht belustigte Miene, die aber sofort verschwand - das war ihre Antwort: "Ist der Ring im Wasser? So, so!", fügte sie hinzu.
Carl Jonas Love Almqvist (28 november 1793 - 26 september 1866)
De Australische dichter en schrijver Julian Randolph Stow werd geboren in Geraldton in het westen van Australië op 28 november 1935. Hij volgde een studie aan de University of Western Australia en doceerde daarna Engels aan de University of Adelaide, de University of Western Australia en de University of Leeds. Ook werkte hij als anthropoloog onder de aborginals. Deze ervaringen verwerkte hij in de roman To the Islands, waarmee hij in 1958 de Miles Franklin Award won. Stow woonde ook lang in Suffolk in Engeland. Traditionele verhalen uit de regio verwerkte hij in The Girl Green as Elderflower.
On a Favourite Cat
Your house was a palace, full of arcane nooks
to discover and rediscover; all your life
a long imperialist adventure, where
kingdoms bowed down to your triumphal tail.
How can a little marble dish, abraded
by a rough tongue, so shake the heart? The fall
of sparrows is not man's concern: I took
no thought of what must leave me for your grave.
Under the mirabelle tree in my godson's garden,
be earth's pet now. What can I do?--but wish you
a matriarchy of blackbirds to teach you peaceable manners
and a Malplaquet of a mansion, to stalk and explore for ever.
Julian Randolph Stow (Geraldton, 28 november 1935)
De Canadese schrijver Yves Thériault werd geboren op 28 november 1915 in Quebec. Toen hij 15 was verliet hij de school om te gaan werken. Hij had zeer verschillende baantjes totdat hij als schrijver slaagde. Zijn bekendste werk is Agaguk, een verhaalover culturele conflicten tussen de Inuit en de blanke man uit 1958. In 1975 werd hij wegens zijn verdiensten benoemd tot Officer of the Order of Canada.
Uit: Agaguk
Dix pas. C'était alors le temps ou jamais. Tout dépendait d'un geste, la pression rapide sur la gâchette, le coup, la balle... L'instant d'une seconde, et moins encore. Un destin fixé. La mort du loup? La mort de l'homme?
Agaguk pressa la détente.
La balle fut un ouragan qui jaillit du canon. Mais elle ne tua pas le loup. Elle ne fit que l'égratigner au passage. Il roula par terre et se retrouva dix pas plus loin. Il fut aussitôt sur ses pattes.
Agaguk était debout aussi, son couteau au poing.
Le loup bondit.
Une masse fantomatique, sorte de bolide lancé des airs, s'abattait sur Agaguk. L'homme et la bête basculaient dans le noir. La gueule du loup s'ouvrait, baveuse de rage, et mordait avec un grondement diabolique l'être qui se débattait furieusement entre ses pattes.
C'était entre les deux une lutte horrible, une gymnastique macabre. À chaque gueulée de la bête, le cri de l'homme s'enflait en vrille et crevait la nuit. Le loup en furie l'agrippait, le labourant à grands coups de griffes, puis l'homme saisissant la seconde propice - celle où l'animal s'arc-boutait pour foncer à nouveau - repliait son bras pour plonger le couteau dans le cuir de la bête. Alors celle-ci s'esquivait, mais pour bondir de nouveau sur l'homme qui se raidissait contre la torture.
De grands lambeaux de chair pendaient entre les dents de l'animal.
Yves Thériault (28 november 1915 20 oktober 1983)
De Engelse schrijfster Nancy Mitford werd geboren op 28 november 1904 in Londen. Zij stamde uit een aristocratische familie en was een van de exentrieke Mitford Sisters. Tijdens WO II leerde zij in Londende Franse politicus Gaston Palewski. Een medewerker van De Gaulle, kennen, wiens minnares zij werd. Mitford schreef biografische werken en vier zeer succesvolle romans: The Pursuit of Love, Love in a Cold Climate, The Blessing en Don't Tell Alfred.
Uit:The Pursuit of Love
But why?" I said, for the hundredth time. Linda, Louisa and I were packed into Louisa's bed, with Bob sitting on the end of it, chatting in whispers. These midnight talks were most strictly forbidden, but it was safer, at Alconleigh, to disobey rules during the early part of the night than at any other time in the twenty-four hours. Uncle Matthew fell asleep practically at the dinner-table. He would then doze in his business-room for an hour or so before dragging himself, in a somnambulist trance, to bed, where he slept the profound sleep of one who has been out of doors all day until cockcrow the following morning, when he became very much awake. This was the time for his never-ending warfare with the housemaids over wood-ash. The rooms at Alconleigh were heated by wood fires, and Uncle Matthew maintained, rightly, that if these were to function properly, all the ash ought to be left in the fireplaces in a great hot smouldering heap. Every housemaid, however, for some reason (an early training with coal fires probably) was bent on removing this ash altogether. When shakings, imprecations, and being pounced out at by Uncle Matthew in his paisley dressing-gown at six a.m., had convinced them that this was really not feasible, they became absolutely determined to remove, by hook or by crook, just a little, a shovelful or so, every morning. I can only suppose they felt that like this they were asserting their personalities.
Nancy Mitford (28 november 1904 30 juni 1973)
De Amerikaanse schrijfster Dawn Powell werd geboren op 28 november 1896 in Mount Gilead, Ohio. Toen zij zeven jaar was stierf haar moeder en vanaf toen leefde zij op verschillende plaatsen bij familie. Na haar schoolopleiding verhuisde zij naar Manhattan. Veel van haar werk zou gaan over het leven in de kleine stadjes vande Midwest of van mensen uit die stadjes die in New York terecht kwamen. Haar roman Whither verscheen in 1925, maar zij zelf gaf altijd She Walks In Beauty uit 1928 als haar debuut aan. In 1942 behaalde zij met A Time to Be Born haar eerste echte succes. In de jaren negentig beleefde haar veelal satirische romans en verhalen door heruitgaves een ware revival.
Uit:Angels on Toast
The Spinning Top was not one of Chicago's better spots; its chief charm for its customers was that it was not popular and was no place to take a wife. It was a jolly combination of seedy Hollywood glitter and old-time honkytonk. It was near enough to the station so that a busy man could nip over for a drink and the show between trains, say hello to the girls, maybe, and then, after he missed his train, could even be put up in the little adjoining hotel. The girls were good-natured, not bad-looking graduates of various exclusive burlesque wheels, and they sat around at the bar in little fig-leaf costumes, fluttering their blue-greased eyelids at strangers, and on dull nights at least keeping up a semblance of gayety by their perpetual squeals and chatter. It was said, with authority, that a favored customer could toss his coat to Marie, the hat-check girl, for repairs while he drank, and he could even send her out to do his wife's shopping, if necessary, while he downed a few at the bar. Homey, that was the way a traveller described the Spinning Top, and it was fine dropping in a place where they didn't snub you, a place where the waiters all called you by your first name, and the girls kidded and scolded you and took care of you, and took every nickel you had. All right, it was a clip-joint, but if you passed out the manager himself took all your valuables out of your pocket to look after till you came to, so that at least nobody else would steal them. It was your own fault if you forgot next day where you'd been.