Romenu is een blog over gedichten, literatuur en kunst Maar Romenu is ook een professionele freelance vertaler Du-Ne en Ne-Du http://www.roumen-vertalingen.nl/
Georg Trakl werd op 3 februari 1887 in het conducteurshuis aan de Waagplatz 2 in Salzburg geboren. Zijn vader, Tobias Trakl, was een handelaar in ijzerwaren en zijn moeder, die ook psychische problemen had, was Maria Catharina Trakl, (meisjesnaam Halik). Voorts had hij nog drie broers en drie zussen. Margarethe (doorgaans Grethe genoemd) stond hem het naast, zelfs zodanig dat sommigen een incestueuze verhouding vermoeden. Zijn jeugd bracht hij door in Salzburg. Vervolgens bezocht hij van 1897 tot 1905 het humanistische gymnasium. Om toch een academische opleiding te kunnen volgen, werkte hij tot 1908 in de praktijk bij een apotheker. Sommigen vermoedden dat hij dit vooral deed om zichzelf opiaten te kunnen verschaffen. Bij het uitbreken van WO I werd Trakl als medicus naar het front in Galicië (heden ten dage in Oekraïne en Polen) gestuurd. Zijn gemoedsschommelingen leidden tot geregelde uitbraken van depressie, die verergerd werden door de afschuw die hij voelde voor de verzorging van de ernstig verwonde soldaten. De spanning en druk dreven hem ertoe een suïcidepoging te ondernemen, welke zijn kameraden nochtans verhinderden. Hij werd in een militair ziekenhuis opgenomen in Kraków, alwaar hij onder strikt toezicht geplaatst werd.Trakl verzonk daar in nog zwaardere depressies en schreef Ficker om advies. Ficker overtuigde hem ervan dat hij contact moest opnemen met Wittgenstein, die inderdaad op weg ging na Trakls bericht te hebben ontvangen. Op 4 november 1914, drie dagen voordat Wittgenstein aan zou komen, overleed hij echter aan een overdosis cocaïne
Paul Celan
Paul Celan werd onder de naam Paul Antschel op 23 november 1920 geboren in Czernowitz, toentertijd de hoofdstad van de Roemeense Boekovina, nu behorend bij de Oekraïne. Paul Celans ouders waren Duitssprekende joden die hun zoon joods opvoedden en hem naar Duitse christelijke scholen stuurden. In 1942 werden Celans ouders door de Duitse bezetter naar een werkkamp gedeporteerd en daar vermoord. Hijzelf wist aanvankelijk onder te duiken, maar moest vanaf juli 1942 in een werkkamp dwangarbeid verrichten. Celan overleefde de oorlog. Via Boekarest en Wenen vestigde Celan zich in 1948 in Parijs. Daar was hij werkzaam als dichter, vertaler en doceerde hij aan de prestigieuze Ecole Normale Supérieure. Vermoedelijk op 20 april 1970 beëindigde hij zijn leven zelf door in de Seine te springen.
Gerard Reve
Gerard Reve over: Medearbeiders ”God is in de mensen, de dieren, de planten en alle dingen - in de schepping, die verlost moet worden of waaruit God verlost moet worden, door onze arbeid, aangezien wij medearbeiders van God zijn.” Openbaring ”Tja, waar berust elk godsbegrip op, elke vorm van religie? Op een openbaring, dat wil zeggen op een psychische ervaring van zulk een dwingende en onverbiddelijke kracht, dat de betrokkene het gevoel heeft, niet dat hij een gedachte of een visioen heeft, maar dat een gedachte gedachte of visioen hem bezit en overweldigt.”
Simon Vestdijk
Simon Vestdijk (Harlingen, 17 oktober 1898 – Utrecht, 23 maart 1971) was een Nederlands romancier, dichter, essayist en vertaler. Zijn jeugd te Harlingen en Leeuwarden beschreef hij later in de Anton Wachter-cyclus. Van jongs af aan logeerde hij regelmatig bij zijn grootouders in Amsterdam, waar hij zich in 1917 aan de Universiteit van Amsterdam inschrijft als student in de medicijnen. Tijdens zijn studie die van 1917 tot 1927 duurde, leerde hij Jan Slauerhoff kennen.Tot 1932 is hij als arts in praktijken door heel Nederland werkzaam. In 1932 volgt zijn officiële schrijversdebuut met de uitgave van de bundel Verzen in De Vrije Bladen. Doorslaggevend voor Vestdijks uiteindelijke keuze voor de literatuur is zijn ontmoeting in 1932 met Eddy Du Perron en Menno ter Braak. Deze ontmoeting had tot resultaat dat hij redactielid werd van het tijdschrift Forum Kort daarop, in 1933, wordt zijn eerste novelle, De oubliette, uitgegeven. In hetzelfde jaar schrijft hij Kind tussen vier vrouwen, dat, eerst geweigerd door de uitgever, later de basis zal vormen voor de eerste drie delen van de Anton Wachter-romans. In 1951 ontvangt Vestdijk de P.C. Hooftprijs voor zijn in 1947 verschenen roman De vuuraanbidders. In 1957 wordt hij voor het eerst door het PEN-centrum voor Nederland voorgedragen voor de Nobelprijs voor de Literatuur, die hij echter nooit zal krijgen. Op 20 maart 1971 wordt hem de Prijs der Nederlandse Letteren toegekend, maar voor hij deze kan ontvangen overlijdt hij op 23 maart te Utrecht op 72-jarige leeftijd. Vestdijk was auteur van ca. 200 boeken. Vanwege deze enorme productie noemde de dichter Adriaan Roland Holst hem 'de man die sneller schrijft dan God kan lezen'. Andere belangrijke boeken van Simon Vestdijk zijn: "Kind van stad en land" (1936), "Meneer Visser's hellevaart" (1936), "Ierse nachten" (1946), "De toekomst de religie" (1947), "Pastorale 1943" (1948), "De koperen tuin" (1950), "Ivoren wachters" (1951), "Essays in duodecimo" (1952) en "Het genadeschot" (1964).
K.P. Kavafis K.P. Kavafis werd als kind van Griekse ouders, afkomstig uit Konstantinopel, geboren in 1863 in Alexandrië (tot vandaag een Griekse enclave) waar hij ook het grootste deel van zijn leven woonde en werkte. Twee jaar na de dood van zijn vader verhuist het gezin in 1872 naar Engeland om na een verblijf van vijf jaar naar Alexandrië terug te keren. Vanwege ongeregeldheden in Egypte vlucht het gezin in 1882 naar Konstantinopel, om na drie jaar opnieuw naar Alexandrië terug te gaan. In de jaren die volgen maakt Kavafis reizen naar Parijs, Londen en in 1901 zijn eerste reis naar Griekenland, in latere jaren gevolgd door nog enkele bezoeken. Op de dag van zijn zeventigste verjaardag, in 1933 sterft Kavafis in Alexandrië. De roem kwam voor Kavafis pas na zijn dood, dus postuum. Deels is dat toe te schrijven aan zijn eigen handelswijze. Hij was uiterst terughoudend met de publicatie van zijn gedichten, liet af en toe een enkel gedicht afdrukken in een literair tijdschrift, gaf in eigen beheer enkele bundels met een stuk of twintig gedichten uit en het merendeel van zijn poëzie schonk hij op losse bladen aan zijn beste vrienden.
Thomas Mann
Thomas Mann, de jongere broer van Heinrich Mann, werd geboren op 6 juni 1875 in Lübeck. Hij was de tweede zoon van de graankoopman Thomas Johann Heinrich Mann welke later één van de senatoren van Lübreck werd. Zijn moeder Julia (geboren da Silva-Bruhns) was Duits-Braziliaans van Portugees Kreoolse afkomst. In 1894 debuteerde Thomas Mann met de novelle "Gefallen". Toen Thomas Mann met 21 jaar eindelijk volwassen was en hem dus geld van zijn vaders erfenis toestond - hij kreeg ongeveer 160 tot 180 goldmark per jaar - besloot hij dat hij genoeg had van al die scholen en instituties en werd onafhankelijk schrijver. Kenmerkend voor zijn stijl zijn de ironie, de fenomenale taalbeheersing en de minutieuze detailschildering. Manns reputatie in Duitsland was sterk wisselend. Met zijn eerste roman, Buddenbrooks (1901), had hij een enorm succes, maar door zijn sceptische houding tegenover Duitsland na de Eerste Wereldoorlog veranderde dit volledig. Stelde hij zich tot aan de jaren twintig apolitiek op (Betrachtungen eines Unpolitischen, 1918), meer en meer raakte hij bij het Politiek gebeuren betrokken. Zijn afkeer van het nationaal socialisme groeide, zijn waarschuwingen werden veelvuldiger en heftiger. In 1944 accepteerde hij het Amerikaanse staatsburgerschap. Tussen 1943 en 1947 schreef Mann Doktor Faustus (zie Faust), de roman van de 'Duitse ziel' in de gecamoufleerd geschilderde omstandigheden van de 20ste eeuw. In 1947 bezocht hij voor het eerst sinds de Oorlog Europa, twee jaar later pas Duitsland. In 1952 vertrok hij naar Zwitserland. Op 12 augustus 1955 stierf hij in Zürich. Twintig jaar na zijn dood, in aug. 1975, is zijn literaire nalatenschap geopend: dagboekaantekeningen van 15 maart 1933 tot 29 juli 1955, alsmede notities uit de jaren 1918 tot en met 1921.Belangrijke werken zijn: Der Zauberberg, Der Tod in Venedig, Dokter Faustus , Joseph und seine Brüder en Die Bekenntnisse des Hochstaplers Felix Krull.
Rainer Maria Rilke
Rilke werd op 4 december 1875 geboren in Praag. Hij had al naam gemaakt als dichter met zijn bundels Das Stundenbuch en Das Buch der Bilder, toen hij de literaire wereld versteld deed staan en wereldfaam verwierf met de publicatie van zijn twee delen Neue Gedichte in 1907 en 1908. Hij verzamelde daarin het beste werk uit een van zijn vruchtbaarste periodes, die hij grotendeels doorbracht in Parijs. Rilke was daar diep onder de indruk gekomen van Rodin, bij wie hij een tijdlang in dienst was als particulier secretaris. Rodin, zei hij later, had hem leren kijken. Dit kijken kwam neer op intense concentratie, om het mysterie te kunnen zien ‘achter de schijnbare werkelijkheid'. Latere en rijpere werken als Duineser Elegien (1912-1923) en het ronduit schitterende Die Sonette an Orfeus (1924) illustreren Rilkes metafysische visie op het onzegbare, dat haar verwoording vindt in een hermetische muzikale taal. Op 29 december 1926 overlijdt Rilke in het sanatorium in Val-Mont aan de gevolgen van leukemie. Enkele dagen later wordt hij, overeenkomstig zijn wens, begraven op het kerkhof van Raron.
* * * * * * * * * * * * * * * *
Romenu
Over literatuur, gedichten, kunst en cultuur
19-10-2013
Nardo Aluman, Andrew Vachss, John le Carré, Adam Lindsay Gordon
Heel, heel lang voor de witte man kwam,
bestond er een welvarend en vreugdevol dorpje aan de bovenloop van de
Amana-rivier in het huidige Frans-Guyana. De naam Amana (Mana) is ontleend aan
een soort klei. Het is een roodgele klei en komt veel voor aan de oevers van
deze rivier. Van deze klei vervaardigen de Caraïbische vrouwen van de dorpen
Awara en Galibi nog altijd hun aardewerk. Het dorp was gevestigd bij een grote
Ulemari-boom en heette daarom Ulemari-undy (de stam van de Ulemari).
De rivier Amana leverde tal van middelen van
bestaan. Aan vis en vlees had men in het dorp dan ook nooit gebrek. De
bevolking van Ulemari-undy deed ook aan landbouw en het dorp was volbeplant met
allerlei soorten vruchtbomen. De bewoners vormden een grote familie die onder
leiding stond van een pyjai. Deze man was één van de grootste pyjai's in de
Guyana's. Iedereen in de Guyana's kende hem en men had veel eerbied voor hem.
Zijn onderdanen durfden hem niet bij zijn naam te noemen en daarom wist niemand
hoe hij heette. Zijn aanspreektitel was Byjai, dat betekent leermeester.
Zoals het overal in de wereld toegaat, had deze Byjai ook tegenstanders in de
andere dorpen; mensen die niet van hem hielden, omdat zij jaloers op hem waren.
Maar waarom was men eigenlijk jaloers op hem? Wel, deze man bezat een aantal
bijzondere gaven. Zo kon hij zich op bepaalde momenten één maken met de natuur.
De vogels en andere dieren, dus ook de wilde poema, gehoorzaamden hem. Hij kon
met ze spelen en hun opdrachten geven. Hij alleen kon met de totale natuur
communiceren, zelfs met het kleinste levende wezen, zoals de krekel. Soms, als
hij zin had, ging hij met de vogels op pad. Geen wonder dat deze man nooit
problemen had met het vergaren van voedsel voor zijn gezin. Natuurlijk waren er
mannen in het dorp die erachter wilden komen hoe hij dat allemaal deed.
The night man sitting across from me calls
himself Charlie Jonesthe kind of motel-register name you hear a lot down where
I live. A long time ago, I'd done a few jobs he'd brought to me. The way
Charlie works it; he makes his living from finder' s fees. Kind of a felonious
matchmakeryou tell him the problem you need solved, he finds you a pro that
specializes in it.
Charlie pointedly
looked down at my hands. I kept them flat on the chipped blue Formica tabletop,
palms down. He placed his own hands in the same position, showing me his ID.
The backs of his
frail-looking hands were incongruously cabled with thick veins. The skin around
his fingernails was beta-carotene orange. The tip of the little finger on his
right hand was missing. I nodded my confirmation. Yeah, he was the
man I remembered.
Charlie looked at
my own hands for a minute, then up at me. The Burke he knew never had a tattoo,
but he nodded, just as I had. Charlie was a tightrope dancerperfect balance
was his survival tool. His nod told me not to worry about whether he believed
the story that I was Burke's brother. By him, it was true enough. Where we
live, that's the same as good enough.
"It's a nice
story," I said, watching as he lit his third cigarette of the meet. Burke
was a heavy smoker. Me, I don't smoke except when I need to convince someone
out of my past that I'm still me.
"It's not my
story," Charlie reminded me. "Your brother, he was an ace at finding
people. Best tracker in the city. I figure he must have taught you some
things."
Charlie never invested himself emotionally in any
matches he made. He was way past indifferent, as colorless as the ice storm
that grayed the window of the no-name diner where we were meeting. But
Charlie had something besides balance going for him. He was a pure specialist,
a middleman who never got middled. What that means is, Charlie wouldn' t do
anything except make his matches.
« On a sunny Sunday early in that same
spring, a 31-year-old British foreign servant earmarked for great things sat
alone at the pavement table of a humble Italian cafe in London's Soho, steeling
himself to perform an act of espionage so outrageous that, if detected, it
would cost him his career and his freedom: namely, recovering a tape recording,
illicitly made by himself, from the Private Office of a Minister of the Crown
whom it was his duty to serve and advise to the best of his considerable
ability.
His name was Toby Bell and he was entirely alone
in his criminal contemplations. No evil genius controlled him, no paymaster,
provocateur or sinister manipulator armed with an attache case stuffed with
hundred-dollar bills was waiting round the corner, no activist in a ski mask.
He was in that sense the most feared creature of our contemporary world: a
solitary decider. Of a forthcoming clandestine operation on the Crown Colony of
Gibraltar he knew nothing: rather, it was this tantalising ignorance that had
brought him to his present pass.
Neither was he in appearance or by nature cut out
to be a felon. Even now, premeditating his criminal design, he remained the
decent, diligent, tousled, compulsively ambitious, intelligent-looking fellow
that his colleagues and employers took him for. He was stocky in build, not
particularly handsome, with a shock of unruly brown hair that went haywire as
soon as it was brushed. That there was gravitas in him was undeniable. »
Though I have loved you well, I ween,
And you, too, fancied me,
Your heart hath too divided been
A constant heart to be.
And like the gay and youthful knight,
Who loved and rode away,
Your fleeting fancy takes a flight
With every fleeting day.
So let it be as you propose,
Tho' hard the struggle be ;
'Tis fitter farthat goodness knows !
Since we cannot agree.
Let's quarrel once for all, my sweet,
Forget the pastand then
I'll kiss each pretty girl I meet,
While you'll flirt with the men.
Potters' Clay
Though the pitcher that goes to the sparkling
rill
Too oft gets broken at last,
There are scores of others its place to fill
When its earth to the earth is cast ;
Keep that pitcher at home, let it never roam,
But lie like a useless clod,
Yet sooner or later the hour will come
When its chips are thrown to the sod.
Is it wise, then, say, in the waning day,
When the vessel is crack'd and old,
To cherish the battered potter's clay,
As though it were virgin gold ?
Take care of yourself, dull, boorish elf,
Though prudent and safe you seem,
Your pitcher will break on the musty shelf,
And mine by the dazzling stream.
Adam Lindsay Gordon (19 oktober 1833 24 juni 1870)
where we come from,
sometimes, beauty
floats around us like clouds
the way leaves rustle in the breeze
and cornbread and barbecue swing out the backdoor
and tease all our senses as the sun goes down.
dreams and memories rest by fences
Texas accents rev up like our engines
customized sparkling powerful as the arms
that hold us tightly black n fragrant
reminding us that once we slept and loved
to the scents of magnolia and frangipani
once when we looked toward the skies
we could see something as lovely as our children's
smiles white n glistenin' clear of fear or shame
young girls in braids as precious as gold
find out that sex is not just bein' touched
but in the swing of their hips the light fallin cross
a softbrown cheek or the movement of a mere finger
to a lip many lips inviting kisses southern
and hip as any one lanky brother in the heat
of a laid back sunday rich as a big mama still
in love with the idea of love how we play at lovin'
even riskin' all common sense cause we are as fantastical
as any chimera or magical flowers where breasts entice
and disguise the racing pounding of our hearts
as the music that we are
hard core blues low bass voices crooning
straight outta Compton melodies so pretty
they nasty cruising the Harbor Freeway
blowin' kisses to strangers who won't be for long
singing ourselves to ourselves Mamie Khalid Sharita
Bessie Jock Tookie MaiMai Cosmic Man Mr. Man
Keemah and all the rest seriously courtin'
rappin' a English we make up as we go along
turnin' nouns into verbs braids into crowns
and always fetchin' dreams from a horizon
strewn with bones and flesh of those of us
who didn't make it whose smiles and deep
dark eyes help us to continue to see
there's so much life here.
Het woord column
is reddeloos; het drijft, steeds weker wordend, weg over de wijde wateren van
de betekenisloosheid. Voor het weekdier dat het woord columnist is, geldt
hetzelfde. Krijgt u wel eens van iemand een slappe hand? De gever moet een
columnist zijn.
Eens was column een mooi, stevig woord, geharnast, gewapend, een wat gevreesd
woord ook. Een woord zelfs met prikkeldraad eromheen. Niet of nauwelijks aan te
pakken. Alles in de wereld is scheef en de kranten handhaven in de
objectiviteit die zij een heer toedenken die scheefheid. Maar in de laatste
kolom van een pagina werd de scheefheid zo mogelijk dagelijks rechtgezet; alle
zachte meningen gingen in spot en hoon ten onder.
Daar werd even de waarheid gezegd, die de krant zelf niet aandurfde. En dat in
de beste taal die er is en dat is de taal zonder nuances, hoewellen, ofschonen,
misschien en maren.
De schrijver van de column ging het om ideeën, om denkwijzen en om alle mensen
die de lafheid van de zachte krachten vertegenwoordigen. Over al die meningen
en mensen schreef hij. Over zichzelf nooit. Zo hoort het ook. Bloed aan de paal
dat was een column, het scheermes dat de redactie zelf niet durfde te
gebruiken.
Lange tijd waren er in Nederland twee columnisten: Jan Blokker en Piet Grijs,
de een in een dagblad, de ander in een weekblad. Meer dan twee (en die
uitstekend, natuurlijk) zijn er ook niet nodig. Hun columns hadden de
directheid van de eenzijdige opinie en een heel goede taalstevigte, woorden die
je aanpakken en vasthouden en die niet onder je ogen wegglijden. (Piet Grijs
schreef als Stoker een tijd ook dagelijks in hetzelfde dagblad; de derde
columnist dus).
Ik gebruik de verleden tijd, hoewel de twee nog schrijven. Maar als tweetal
zijn ze geschiedenis geworden. Ze zijn nu omringd door ontelbare stukjesschrijvers,
die hun belevenissen en meninkjes columns noemen en zichzelf columnist.
Winter, so weichst du,
Lieblicher Greis,
Der die Gefühle
Ruhigt zu Eis.
Nun unter Frühlings
Ueppigem Hauch
Schmelzen die Ströme
Busen, du auch!
Mädchenrätsel
Träumt er zur Erde, wen,
Sagt mir, wen meint er?
Schwillt ihm die Träne, was
Götter, was weint er?
Bebt er, ihr Schwestern, was,
Redet, erschrickt ihn?
Jauchzt er, o Himmel, was
Ist's, was beglückt ihn?
Der höhere Friede
Wenn sich auf des Krieges Donnerwagen
Menschen waffnen, auf der Zwietracht Ruf,
Menschen, die im Busen Herzen tragen,
Herzen, die der Gott der Liebe schuf:
Denk´ich, können sie doch mir nichts rauben,
Nicht den Frieden, der sich selbst bewährt,
Nicht die Unschuld, nicht an Gott den Glauben,
Der dem Hasse wie dem Schrecken wehrt;
Nicht des Ahorns dunkelm Schatten wehren,
Daß er mich im Weizenfeld erquickt,
Und das Lied der Nachtigall nicht stören,
Die den stillen Busen mir entzückt.
Heinrich von Kleist (18 oktober 1777 - 21 november
1811)
Maar eens had ik
in het stadspark, in het schemeruur, een schaamteloos heerschap gezien met
grijnzend gelaat en wanstaltig gekromde houding: monsterachtige hippokamp!...
Dit boezemde mij een duurzamen afkeer in, dien de moreele traktaatjes te dien
tijde heilzaam noemden, maar waarover de moderne psychoanalytische school,
naar het schijnt, een andere, zeer verbluffende theorie verkondigt. Uit
overbodige zielszorg stuurde mijn moeder mij nochtans vaak ter biecht. Ik ging
gaarne naar de kerk; niet uit innige godsvrucht, maar om deze reden:
Te Borgen volgde
men niet meer de patriarchale tucht die de mishoorenden naar der kunne scheidt:
de mannen rechts, de vrouwen links. De parochianen mochten ad libitum hun
plaats uitkiezen - al werd hierbij toch een soort sociale klasseering gevolgd:
zoodat de werkende stand het breede middenschip vulde, terwijl de goede
burgerij in voorname afzondering in de twee zijbeuken knielde. Moeder had onze
stoelen zoo ver mogelijk van het tochtend portaal doen plaatsen, onder het
brandraam alwaar in levensgrootte Philippus van den Elzas en Margareta van
Beieren prijkten.
Van hieruit kon men
echter moeilijk het Heilig Sacrificie volgen. Mijn aandacht bleef dan ook
steeds gericht naar deze kleurige verbeeldingen. Philippus' bronzen gelaat
staarde ernstig van onder de klare kroon. Zijn roode mantel plooide open aan
den gepantserden knie die manhaftig vooruitdrong. De handen steunden op het
kruis van het slagzwaard dat zijn punt in een graszode stak, waarnevens een
trouw leeuwtje met half geloken oogen sluimerde. Zooals een anatomische plaat
kon 's hertogen romp openklappen, maar in stede van het heldenhart werd dan
slechts een vierkantje leege lucht zichtbaar.
Raymond Brulez (18
oktober 1895 17 augustus 1972)
Hauptmann:
Woyzeck, Er hat keine Tugend! Er ist kein tugendhafter Mensch! Fleisch und
Blut? Wenn ich am Fenster lieg', wenn's geregnet hat, und den weißen Strümpfen
nachseh', wie sie über die Gassen springen verdammt, Woyzeck, da kommt mir
die Liebe! Ich hab' auch Fleisch und Blut. Aber, Woyzeck, die Tugend! Die
Tugend! Wie sollte ich dann die Zeit rumbringen? Ich sag' mir immer: du bist
ein tugendhafter Mensch gerührt: , ein guter Mensch, ein guter Mensch.
Woyzeck:
Ja, Herr Hauptmann, die Tugend ich hab's noch nit so aus. Sehn Sie: wir
gemeine Leut, das hat keine Tugend, es kommt nur so die Natur; aber wenn ich
ein Herr wär und hätt' ein' Hut und eine Uhr und eine Anglaise und könnt'
vornehm rede, ich wollt' schon tugendhaft sein. Es muß was Schönes sein um die
Tugend, Herr Hauptmann. Aber ich bin ein armer Kerl!
Hauptmann:
Gut, Woyzeck. Du bist ein guter Mensch, ein guter Mensch. Aber du denkst
zuviel, das zehrt; du siehst immer so verhetzt aus. Der Diskurs hat mich ganz
angegriffen. Geh jetzt, und renn nicht so; langsam, hübsch langsam die Straße
hinunter!
Scene uit de film van Werner Herog met Klaus Kinski
als Woyzeck, 1979.
Freies Feld, die Stadt
in der Ferne
Woyzeck und Andres
schneiden Stecken im Gebüsch. Andres pfeift.
Woyzeck:
Ja, Andres, der Platz ist verflucht. Siehst Du den lichten Streif da über das
Gras hin, wo die Schwämme so nachwachsen? Da rollt abends der Kopf. Es hob ihn
einmal einer auf, er meint', es wär ein Igel: drei Tag und drei Nächt, er lag
auf den Hobelspänen. Leise:Andres, das waren die Freimaurer! Ich hab's, die
Freimaurer!
Andres singt:
Saßen dort zwei Hasen,
fraßen ab das grüne, grüne Gras...
Woyzeck:
Still: Hörst du's, Andres? Hörst du's? Es geht was!
Andres:
Fraßen ab das grüne, grüne Gras...
bis auf den grünen Rasen.
Woyzeck:
Es geht hinter mir, unter mir. Stampft auf den Boden: Hohl, hörst Du? Alles
hohl da unten! Die Freimaurer!
Andres:
Ich fürcht' mich.
Woyzeck: 's
ist so kurios still. Man möcht' den Atem halten. Andres!
Andres:
Was?
Woyzeck:
Red was! Starrt in die Gegend. Andres, wie hell! Über der Stadt is alles
Glut! Ein Feuer fährt um den Himmel und ein Getös herunter wie Posaunen. Wie's
heraufzieht! Fort! Sieh nicht hinter dich! Reißt ihn ins Gebüsch.
Andres nach
einer Pause: Woyzeck, hörst du's noch?
Woyzeck:
Still, alles still, als wär' die Welt tot.
Andres:
Hörst du? Sie trommeln drin. Wir müssen fort!
Zij hadden samen 't groene gif gedronken,
Zij wilden in hun verzen ondergaan, -
Niet over eeuw'g liefde, sneeuw'ge maan, -
't Liefst zouden zij met vuile woorden pronken.
Er kwam een vrouw, - of waren 't and're vonken
Die hen bezielden? - Zij zijn heengegaan,
Verwaten, stoffig op de brede baan,
Naar 't neev'lig stadsbeeld, waar de vriendschap slonk in
Een twist van prikkelbare jonggehuwden.
Wie zou de minste zijn? - Het naspel was
Een kort revolverdrama, dat weer luwde, -
Het tweede: een bekering met veel wijn
En een pak slaag in 't natte Neckargras, -
Het derde: het cachot, - en de woestijn...
.
Maart
Dit is een duivelskind, deze maand Maart.
Men kan dit in een stormnacht goed bemerken:
Hij buitelt door de schoorsteen op de haard
En blaast de torenhanen van de kerken!
Nochtans, al wat hij roert is slechts zijn staart,
Waarmee hij wind maakt als met vogelvlerken,
En van zijn hoef is enkel 't boerenpaard
De drager, dat de akker gaat bewerken.
Rust en beweging is deze maand eigen:
Wildheid der luchten, en op aarde 't wachtend
Verlangen naar wat eerlang komen gaat.
En drooggewaaide stoepen langs de straat
Zijn nooit zo helderblauw en kalm en smachtend
Als wanneer buien in de hemel dreigen.
IJstocht
Door albast blinkt de zon. De velden schijnen
Ons tegen met dezelfde gele glans,
Die ook op t hardblauw vlak aan de balans
Der schaatsen ontschampt in bestoven lijnen.
Het kruis der armen, t overstag der voeten,
De losse haren onder mutsenvacht:
Alles biedt de weerstand tegen t ontmoeten,
Dat wij zo lang vermeden, overmacht,
Een korte tijd maar op de noordervijvers
Met t gele zuiderlicht, waarlangs het steken
Der ijzersneden is als vlijtge drijvers
Naar een verliefdheid die niet door wil breken.
Il navait jamais vu la fille de lAméricain
daussi près ; son visage et sa silhouette lui faisaient oublier par
moment cette situation compromettante. Sa voix aussi, qui avait les doux
accents modulés dun chardonneret. Sa peau était lisse et brune et ses yeux
obscurs assombris par des cils très noirs. Ses bras étaient minces et souples,
et comme ses jambes longues et sveltes, ils offraient la teinte dorée de la
poitrine des perdrix mâles. Quand elle se déplaçait, la légèreté de ses
mouvements donnait la sensation quelle pourrait senvoler et se perdre dans
lespace comme une bulle de savon.
Bien, dit-elle soudain, comme ça vous êtes tous
les trois des petits voleurs.
Daniel le Hibou savoua quil pourrait passer sa
vie à lécouter dire quil était un petit voleur sans se lasser le moins du
monde. Quand elle disait « petit voleur » cétait comme si elle lui
caressait les joues de ses mains, de ses deux petites mains légères et pleines
de vie.
Ik wil je lichaam in kleuren
onderbrengen en je elke dag
anders dragen ik wil een nacht
tussen je vleugels bouwen en
je vingers uitmuntend verdelen
waarom verroer je niet in mij
ik ben een kathedraal ik ben
een overgroot bos je kunt mij
bewonen je kunt duiven in mij
houden ik ben ruimtelijk
tast mij af ik ben onmetelijk
ontmoet mij waar het wonder is
ik zal het schuim van je
zenuwen begraven in de bokaal
van mijn verlangen en verrukkelijk
wij zullen aanzitten aan rijke
tafels en somtijds van mening
verschillen heimelijk en onverdragelijk
maar niettemin aanzitten in een
bijzonder eigen land.
... und einmal, als Mahlke schon schwimmen
konnte, lagen wir neben dem Schlagballfeld im Gras. Ich hätte zum Zahnarzt
gehen sollen, aber sie ließen mich nicht, weil ich als Tickspieler schwer zu
ersetzen war. Mein Zahn lärmte. Eine Katze strich diagonal durch die Wiese und
wurde nicht beworfen. Einige kauten oder zupften Halme. Die Katze gehörte dem
Platzverwalter und war schwarz. Hotten Sonntag rieb sein Schlagholz mit einem
Wollstrumpf. Mein Zahn trat auf der Stelle. Das Turnier dauerte schon zwei
Stunden. Wir hatten hoch verloren und warteten nun auf das Gegenspiel. Jung war
die Katze, aber kein Kätzchen. Im Stadion wurden oft und wechselseitig
Handballtore geworfen. Mein Zahn wiederholte ein einziges Wort. Auf der
Aschenbahn übten Hundertmeterläufer das Starten oder waren nervös. Die Katze
machte Umwege. Über den Himmel kroch langsam und laut ein dreimotoriges
Flugzeug, konnte aber meinen Zahn nicht übertönen. Die schwarze Katze des
Platzverwalters zeigte hinter Grashalmen ein weißes Lätzchen. Mahlke schlief.
Das Krematorium zwischen den Vereinigten Friedhöfen und der Technischen
Hochschule arbeitete bei Ostwind. Studienrat Mallenbrandt pfiff: Wechsel
Fangball Übergetreten. Die Katze übte. Mahlke schlief oder sah so aus. Neben
ihm hatte ich Zahnschmerzen. Die Katze kam übend näher. Mahlkes Adamsapfel fiel
auf, weil er groß war, immer in Bewegung und einen Schatten warf. Des
Platzverwalters schwarze Katze spannte sich zwischen mir und Mahlke zum Sprung.
Wir bildeten ein Dreieck. Mein Zahn schwieg, trat nicht mehr auf der Stelle:
denn Mahlkes Adamsapfel wurde der Katze zur Maus. So jung war die Katze, so
beweglich Mahlkes Artikel jedenfalls sprang sie Mahlke an die Gurgel; oder
einer von uns griff die Katze und setzte sie Mahlke an den Hals; oder ich, mit
wie ohne Zahnschmerz, packte die Katze, zeigte ihr Mahlkes Maus: und Joachim
Mahlke schrie, trug aber nur unbedeutende Kratzer davon.
Six weeks the guardsman walked the yard,
In the suit of shabby gray:
His cricket cap was on his head,
And his step was light and gay,
But I never saw a man who looked
So wistfully at the day.
I never saw a man who looked
With such a wistful eye
Upon that little tent of blue
Which prisoners call the sky,
And at every wandering cloud that trailed
Its ravelled fleeces by.
He did not wring his hands, as do
Those witless men who dare
To try to rear the changeling Hope
In the cave of black Despair:
He only looked upon the sun,
And drank the morning air.
He did not wring his hands nor weep,
Nor did he peek or pine,
But he drank the air as though it held
Some healthful anodyne;
With open mouth he drank the sun
As though it had been wine!
And I and all the souls in pain,
Who tramped the other ring,
Forgot if we ourselves had done
A great or little thing,
And watched with gaze of dull amaze
The man who had to swing.
For strange it was to see him pass
With a step so light and gay,
And strange it was to see him look
So wistfully at the day,
And strange it was to think that he
Had such a debt to pay.
The oak and elm have pleasant leaves
That in the spring-time shoot:
But grim to see is the gallows-tree,
With its alder-bitten root,
And, green or dry, a man must die
Before it bears its fruit!
The loftiest place is the seat of grace
For which all worldlings try:
But who would stand in hempen band
Upon a scaffold high,
And through a murderer's collar take
His last look at the sky?
"Their conversation grew empty,
sarcastic and disjointed as the party gradually thinned out. People turned
gloomier, their optimism and the effect of the alcohol wore off and they
felt the vast hopelessness that was the main thing this little nation had
cultivated in its little land, and in fact the only thing it had to offer on
any great scale. Before they reached their destination they said with sobs but
wry smiles that not even Icelandic potatoes could take on the world except by
wishful thinking, even though none in the world could match them for taste,
wholesomeness and quality.
"Everything here is best, but no one out
in the big wide world knows that, because the bounties of the earth carry no
threat, no war or atom bombs", one of them said. "Kill people like they did in the Sagas and you
'll capture global attention".
Ahead of them, directly
above the road, was a small, grey and heavy cloud, full to bursting with rain,
and when the remainder of the party rode under it a downpour broke which would
have drenched them all to the bone if they hadn't been stirred to action and
galloped off apace to avoid the torrent. Most of the rain landed on the road, and when they looked back there was
no cloud, but from the wet patch on the ground they could tell the shape it had
been in the sky.
It was approaching midnight but the sun
started shining again, a weak flash of dull gold."
LARRY--(with inner sardonic
amusement--flatteringly)A shrewd
business man, who doesn't miss any opportunity to get on in the world.That's what I'd call you.
ROCKY--(pleased)Sure ting.Dat's me.Grab another ball,
Larry. (Larry pours a drink from the bottle on Willie's table and gulps it
down.Rocky glances around the
room.)Yuh'd never tink all dese bums
had a good bed upstairs to go to.Scared
if dey hit the hay dey wouldn't be here when Hickey showed up, and dey'd miss a
coupla drinks.Dat's what kept you up
too, ain't it?
LARRY--It is.But not so much the hope of booze, if you can believe that.I've got the blues and Hickey's a great one
to make a joke of everything and cheer you up.
ROCKY--Yeah, some kidder!Remember how he woiks up dat gag about his
wife, when he's cockeyed, cryin' over her picture and den springin' it on yuh
all of a sudden dat he left her in de hay wid de iceman?(He laughs.)I wonder what's happened to him.Yuh could set your watch by his periodicals before dis.Always got here a coupla days before Harry's
birthday party, and now he's on'y got till tonight to make it.I hope he shows soon.Dis dump is like de morgue wid all dese bums
passed out.(Willie Oban jerks and
twitches in his sleep and begins to mumble.They watch him.)
WILLIE--(blurts from his
dream)It's a lie!(miserably)Papa! Papa!
LARRY--Poor devil.(then
angry with himself)But to hell with
pity!It does no good.I'm through with
it!
Eugene ONeill (16 oktober 1888 27 november 1953) Cover
Onafhankelijk van
geboortedata:
De Nederlandse schrijver Gustaaf
Peek werd geboren in Haarlem in 1975. Peek studeerde Engelse Taal- en
Letterkunde aan de Universiteit Leiden. Zie ook alle tags voor Gustaaf
Peek op dit blog.
Uit: Ik was Amerika
Ze zagen elkaar,
van een afstand. Ze zeiden goedemorgen, zwaaiden naar elkaar tijdens
schafttijd. De zakken van de Duitser werden zwaarder en zwaarder, tot Harris
hem waarschuwde dat het op deze manier zou gaan opvallen. Hij raadde aan om
meer afgebroken katoenstelen de zakken in te smokkelen, die waren minder zwaar,
maar rinkelden niet, zoals losse stenen.
Hij liet toe dat de
gevangene hem soms hielp met stapelen. Na een lading bood de Duitser hem een
sigaret aan.
( )
Naar zijn eerste
kaart aan Lilly had hij lang gezocht. De keuze was overweldigend, bloemen,
dieren, impressionisten, portretten van filmsterren, autos, verre landen. Maar
het werd een foto van Hoover Dam, het uitzicht over de rand, de duizelende
diepte daar beneden. De volgende dag sprak Lilly hem hierover aan in de winkel.
Een foto van een
afgrond, Harris. En we zijn nog niet eens uit geweest.
Zijn eerste foto
was bedoeld als voorzichtige introductie, een achteloze uiting van algemene
interesse en een kleine herinnering aan zijn bestaan. Een beroemd Amerikaans
monument leek hem net die universele toon aan te slaan.
Ze ontving me in een crèmekleurige deux-pièces, die de duurdere
kledingwinkel verried, en perfect om haar heen sloot: op haar achtendertigste
had ze nog net zo'n mooi figuur als vijftien jaar eerder op haar trouwdag. Hoe
kon het dat mijn moeder, die sterk op haar leek, al voor haar dertigste grijs
begon te worden, en dat Tiny haar eigen donkerbruine haarkleur had behouden,
zonder een enkel zilveren draadje? En dat de oudste van de twee zussen al tien
jaar een rimpelig oudevrouwtjesgezicht had, terwijl dat van de jongste nog knap
en strak was, met grote bruine ogen, waarvan de leden niet door permanente
vermoeidheid waren gaan hangen? Tiny had zich bescheiden opgemaakt, precies
genoeg om het bijzondere aan haar trekken te accentueren. Een dame, every inch. Maar pas op.
Misschien moest ik zeggen trois-pièces,
want over het mantelpak droeg ze een huishoudschortje in dezelfde crèmekleur,
met ruches en een grote strik, waarvan de lussen op haar billen dansten toen ze
voor me uit naar de woonkamer liep. In de flat was weinig veranderd sinds ik er
als jongen van elf, twaalf een paar keer gelogeerd had. Hetzelfde meubilair,
nog als nieuw, de teakhouten leuningen zelfs niet een beetje verschoten. Er
stond nu een grote kleurentelevisie op de plaats waar vroeger de kleine,
lichtblauwe radio stond, waaraan ik me had gelaafd in die bloeitijd van de
rock-'n-roll. Wat meer planten misschien, en nergens asbakken, althans niet
zichtbaar - verder alles bij het oude. Ik ging wat ongemakkelijk op de bank
zitten, onverminderd (en sinds de ontvangst zelfs in meerdere mate) gehinderd
door het priapisme van Guy de Maupassant.
Ik vroeg Tiny of ze nog altijd op dezelfde wijze koffie maakte: heel sterk, met
kokende melk aangelengd.
'Koos drinkt hem nu anders,' zei ze weinig vriendelijk, 'maar voor jou kan ik
het nog wel een keer op de oude manier doen.' Tiny verdween naar de keuken. Ze
hield er nog altijd die aanstellerig schokkerige manier van zich voortbewegen
op na, met half opgeheven onderarmen en geknakte polsen - een beetje slofferig
ook, zelfs nu ze haar hoogste hakken droeg. Het was in strijd met haar
aanvankelijke verschijning als dame,
wat misschien ook precies in haar bedoeling lag. Een clown met een schortje
voor, dat is wat ze konden krijgen, de mensen.
A. F.Th. van der Heijden (Geldrop, 15 oktober 1951)
« La pauvreté des jours ? la bêtise
ambiante ? Oui, c'est cela mais il y a plus fort, le traficotage, la religion,
la bureaucratie, la culture du crime, du coup, du clan, l'apologie de la mort,
la glorification du tyran, l'amour du clinquant, la passion du discours hurlé.
Est-ce tout ? Il y a le mauvais exemple. Il vient de haut, du gouvernement qui
prend son inculture pour un diamant légendaire, sa barbarie pour du
raffinement, ses bricolages pour de formidables stratégies d'Etat, ses
détournements pour de légitimes rémunérations. Ah, les gueux, ah, la puanteur !
Et l'intelligentsia, que dit-elle, ses champions ne sont pas tous morts ?
Qu'est-ce que tu veux qu'ils disent en prison, ils réclament du pain et une
couverture comme les autres ! »
( )
« Quel siècle fait-il dehors ? le bruit
et la poussière qui me parviennent par vagues brutales ne me disent rien qui
vaille. Il y a maldonne, l'Islam
le plus ténébreux et le modernisme le plus toc se disputent les rengaines et
les initiatives. C'est à hue et à dia, j'en ai les oreilles malades. Le temps,
patrimoine mondial de l'humanité, subit ici les injures d'un passéisme virulent
et les outrages d'un futurisme d'horreur, il n'a plus de force, plus d'allant,
plus de lumière. Faut-il aimer le néant pour s'infliger pareille distorsion
! »
Das Glück meines
Daseins, seine Einzigkeit vielleicht, liegt in seinem Verhängnis: ich bin, um
es in Räthseltorm auszudrücken, als mein Vater bereits gestorben, als meine
Mutter lebe ich noch und werde alt. Diese doppelte Herkunft, gleichsam aus der
obersten und der untersten Sprosse an der Leiter des Lebens, décadent zugleich
und Anfang - dies, wenn irgend Etwas,
erklärt jene Neutralität, jene Freiheit von Partei im Verhältnis zum Gesammtprobleme
des Lebens, die mich vielleicht auszeichnet. Ich habe für die Zeichen von
Aufgang und Niedergang eine feinere Witterung als je ein Mensch gehabt hat, ich
bin der Lehrer par excellence hierfür, ich kenne Beides, ich bin Beides. Mein
Vater starb mit sechsunddreissig Jahren: er war zart, liebenswürdig und morbid,
wie ein nur zum Vorübergehn bestimmtes Wesen, eher eine giftige Erinnerung an
das Leben, als das Leben selbst. Im
gleichen Jahre, wo sein
Leben abwärts ging, ging auch das meine abwärts: im sechsunddreissigsten
Lebensjahre kam ich auf den niedrigsten Punkt meiner Vitalität, ich lebte noch,
doch ohne drei Schritt weit vor mich zu sehen. Damals es war 1879 - legte ich
meine Basler Professur nieder, lebte den Sommer über wie ein Schatten in St.
Moritz und den nächsten Winter, den sonnenärmsten meines Lebens, als Schatten
in Nlaumburg. Dies war mein Miminum:
«Der Wanderer und sein
Schatten» entstand währenddem. Unzweifelhaft, ich verstand mich damals auf
Schatten ...
Friedrich Nietzsche (15 oktober 1844 25 augustus
1900)
Faithful before thee, Mother of God, now
kneeling,
Image miraculous and merciful--of thee
Not for my soul's health nor battles waged, beseeching,
Nor yet with thanks or penitence o'erwhelming me!
Not for myself,--my heart with guilt o'erflowing--
Who in my home land e'er a stranger has remained,
No, a sinless child upon thy mercy throwing,
That thou protect her innocence unstained!
Worthy the highest bliss, with happiness O bless her!
Grant her a friend to stand unchanging at her side,
A youth of sunshine and an old age tranquil,
A spirit where together peace and hope abide.
Then, when strikes the hour her way from earth for wending,
Let her heart break at dawning or at dead of night--
From out thy highest heaven, thy fairest angel sending
The fairest of all souls sustain in heavenward flight!
Like An Evil
Spirit
Like an evil spirit hast thou
Shocked my heart from out its rest,
If thou'lt take it quite away now--
Thou wilt win my healing blest!
My heart thy temple evermore!
Thy face,--the altar's Godhead sign! Not heaven's grace,--thy
smiles, restore,
Grant absolution, joy divine!
Michail Lermontov (15 oktober 1814 - 27 juli 1841)
Uit: Cosmicomics
(Vertaald door William Weaver e.a.)
I had fallen in love. What I mean is: I had
begun to recognize, to isolate the signs of one of those from the others, in
fact I waited for these signs I had begun to recognize, I sought them,
responded to those signs I awaited with other signs I made myself, or rather it
was I who aroused them, these signs from her, which I answered with other signs
of my own . . .
( )
I could distinguish the shape of her bosom,
her arms, her thighs, just as I remember them now, just as now, when the Moon
has become that flat, remote circle, I still look for her as soon as the first
sliver appears in the sky, and the more it waxes, the more clearly I imagine I
can see her, her or something of her, but only her, in a hundred, a thousand
different vistas, she who makes the Moon the Moon and, whenever she is full,
sets the dogs to howling all night long, and me with them.
( )
Now the situation is different, I admit: I
have a wristwatch, I compare the angle of its hands with the angle of all the
hands I see; I have an engagement book where the hours of my business
appointments are marked down; I have a chequebook on whose stubs I add and
subtract numbers. At Penn Station I get off the train, I take the subway, I
stand and grasp the strap with one hand to keep my balance while I hold the
newspaper up in the other, folded so I can glance over the figures of the stock
market quotations: I play the game, in other words, the game of pretending
there's an order in the dust, a regularity in the system, or an interpretation
of different systems, incongruous but still measurable, so that every
graininess of disorder coincides with the faceting of an order which promptly
crumbles.
Italo Calvino (15 oktober 1923 - 19 november 1985)
Uit:Die Zwillinge (Vertaald door Waltraud Hüsmeri)
"Es gefiel ihm
nicht, dass du krank warst. Ein gesundes Kind ist eine gute Investition, aber
ein krankes ... Ärzte, Medikamente, ein Sanatorium, eine Beerdigung. Das hätte
nur Geld gekostet. Deshalb war es ihm ganz recht, als seine Schwester Elisabeth
anbot, dich mitzunehmen auch wenn er sie überhaupt nicht leiden konnte und
ihr in ihrer mondänen Trauerkleidung nur misstraute. Sie hatte ihm erzählt, ihr
Sohn wohne in einer trockenen, waldreichen Gegend unweit von Amsterdam, wo das
Klima heilsam sei für Tbc-Kranke, in der Nähe sei sogar ein Sanatorium [...]
Opa war nichts mehr an dir gelegen, auch nicht, als du wieder gesund warst.
Eine Katze, die als junges Tier kränkelt, wird nie richtig gesund und stark,
das war sein Standpunkt."
De Duitse schrijver Heinz Helle werd geboren op 15 oktober 1978 in München. Helle studeerde filosofie in München en New York. Van 2009 tot 2012 bezocht hij het Zwitserse Literatuur Instituut. Hij werkt als copywriter voor verschillende reclamebureaus. In 2013 werd hij uitgenodigd door Daniela Strigl om deel te nemen aan de Ingeborg Bachmann-prijs. In 2014 zal zijn debuutroman “Der beruhigende Klang von explodierendem Kerosin” verschijnen.
Uit: Wir sind schön
„Wir sind schön. Es geht uns gut. Wir mögen unsere Körper, den eigenen und den jeweils anderen, andere finden, wir sind ein schönes Paar. Wir sind glücklich. Wir sind das, was man glücklich nennt. Wir sind das, was alle glücklich nennen, die wir kennen. Wir haben, was alle wollen, tun, was alle tun. Wir haben zusammen 53.374,43 Euro auf dem Konto und könnten eine Eigentumswohnung anzahlen, eine kleine, und dann abzahlen, langsam, nachdem wir beide feste, sichere Jobs angenommen hätten; fest müssten sie sein für den Kredit, und sicher wären sie aufgrund unserer Ausbildung, unserer freundlichen, zuverlässigen Art und unserer Erfahrung. Wir könnten in Elternzeit gehen, Deutschland ist ein zivilisiertes Land, das seinen jungen Eltern ermöglicht, ohne allzu große finanzielle Einbußen junge Eltern zu sein, zumindest vorerst, später dann nicht mehr, Kinder zu haben ist deutlich teurer, als Kinder zu bekommen, und nach einer Elternzeit ist die Karriere auch meistens gelaufen, aber das sagt man ihnen nicht, den Kindern nicht, weil sie es nicht verstehen würden, und den jungen Eltern nicht, weil es sie im Moment nicht interessiert. Ihnen sagt man: schön. Wir haben Sex. Zunächst mehrmals am Tag, dann mehrmals in der Woche, dann mehrmals am Wochenende, dann einmal pro Woche. Wir finden es beide gut, so versichern wir einander, es wird eben weniger, es gibt viel zu tun, wir haben Stress, und ab und zu möchte man ja auch ein paar Freunde sehen.“
in the rain-
darkness, the sunset
being sheathed i sit and
think of you
the holy
city which is your face
your little cheeks the streets
of smiles
your eyes half-
thrush
half-angel and your drowsy
lips where float flowers of kiss
and
there is the sweet shy pirouette
your hair
and then
your dancesong
soul. rarely-beloved
a single star is
uttered,and i
think
of you
I Like My Body
When It Is With Your
i like my body when it is with your
body. It is so quite new a thing.
Muscles better and nerves more.
i like your body. i like what it does,
i like its hows. i like to feel the spine
of your body and its bones,and the trembling
-firm-smooth ness and which i will
again and again and again
kiss, i like kissing this and that of you,
i like, slowly stroking the,shocking fuzz
of your electric furr,and what-is-it comes
over parting flesh .And eyes big love-crumbs,
and possibly i like the thrill
of under me you so quite new
It Is Funny, You Will Be Dead Some Day
it is funny, you will be
dead some day.
By you the mouth hair eyes,and i mean
the unique and nervously obscene
need;its funny. They will all be dead
knead of lustfulhunched deeplytoplay
lips and stare the gross fuzzy-pash
deadand the dark gold delicately smash . grass,and the stars,of my
shoulder in stead.
It is a funny,thing. And you will be
and i and all the days and nights that matter
knocked by sun moon jabbed jerked with ecstasy
.tremble (not knowing how much better
than me will you like the rains face and
the rich improbable hands of the Wind)
E. E. Cummings (14 oktober 1894 - 3 september 1962)
Uit:A
Lovely Tale Of Photography (Vertaald doorImre Goldstein)
"Mein Carl, on the other hand, regrets
that the nights are so cool already. Isn't it so, Carl?"
"Our Kornélia keeps telling us that on
some southern seas the weather wouldn't be nearly so pleasant."
"In truth, we could hardly afford to
interrupt our walk, still we hastened over, since the young lady had sent for
us. Would it be too much of an intrusion to suggest that you share the rest of
our walk with us?"
"On the contrary. Nothing would please
us more. All the more so since the young lady is deeply indebted to Mister Van
der Woelde; and if she has taken the liberty of sending for him, she has done
so for no other reason than to pay her respects to her savior and to express
her gratitude."
"The young lady should not even think in
terms of debt and gratitude."
"Forgive me, madam, but why not? And why
should she not talk of such things? After all, the young lady was told how the
young gentleman had saved her life."
"I grant you that it was he who found
her on the steps of that abandoned house of terrible reputation. But that's
hardly worth mentioning. We hope that the young lady has recovered from her
fright; judging by her radiant complexion I cannot reach any other
conclusion."
"The young body can overcome its passing
weakness; the rest will be done by the curative effect of this marvelous
environment and, last but not least, by the hoped-for company of the two of
you."
And there is the voice that, to all
indications, follows us everywhere.
"The elderly lady at this moment with a
single regal gesture put an end to the stream of mutual courtesy and
compliments. And although there was some gain, however unpleasant, to be had
from this gesture, its necessity was not readily fathomable."
Da zal ow kontje wel vaore, gromde
Van Leijsen, en hij schopte het beest in de linkerflank. Onzen misdienaar
laote gerust.
Van Leijsen stampte op de straatstenen, alsof hij het koud had. Zijn klompen
moesten nodig hersteld worden. De klompen van een knecht, maar de praatjes van
een boer. Het werd tijd voor de mis. Houdoe, Van Leijsen. Land bij de
Moerdijk, dat kreeg die van zijn leven niet.
Op de Heuvel graasden de vaarzen van Van der Ven. De weide tussen de bomen was
leeggevreten, toch bleven de beesten naar de laatste grassprieten op zoek.
Daarom ook waren hun ogen zo groot, zoals bij vliegen. Eentje draaide zich om,
rood zwol haar achterste op, stront vlats, vlats kwam in stoten uit de aars
zetten. De zon zou er de hele dag op blijven schijnen. Daar kreeg je stevige,
bijna zwarte korsten van, met van binnen groene saus. Maakte de zon alles hard?
Kleigrond, pas gemaaid gras, broodkruimels. Maar boter wordt zacht als het in
de zon op het aanrecht ligt, en ijs smelt in de sloten als de vorstnachten
ophouden te duren.
Walter keek naar de punten van zijn schoenen, Trees had ze gisteren nog
gepoetst. Er zat een vlekje op. Was dat water van het wassen of een
strontspetter van zo-even? Hij spuugde in zijn zakdoek en ging door zijn knieën
om het leder schoon te vegen. Wit belletjesschuim. Jezus Christus stond voor de
kerk op zijn sokkel een witte slagtand te wezen.
De kerkdeur had een grote smeedijzeren klink, die je met twee handen naar
beneden moest duwen. Donker was het voorportaal, het rook naar kelder en naar
hersenschudding. Een tweede deur moest hij door, met daarachter het kerkschip.
De koster had naast het altaar twee kaarsen aangestoken. In Made was zo vorig
jaar op een ochtend brand uitgebroken; de preekstoel had als een braambos vlam
gevat.
Weduwe Van Raamsdonk zat al in de kerk, aan de linkerkant, die van de vrouwen.
Het silhouet dat al een keer in zijn dromen was verschenen: gebogen schouders,
een dunne nek, het haar dat in een knot samengebonden werd.
She heard him walk
down the passage and then pause - lighting a cigarette. Yes - a faint
scent of delicious cigarette smoke penetrated her room. She sniffed at
it, smiling again. Well, that had been a fascinating interlude! He
looked so amazingly happy: his heavy clothes and big buttoned gloves; his
beautifully brushed hair... and that smile... 'Jolly' was the word - just
a well-fed boy with the world for his playground. People like that
did one good - one felt 'made over' at the sight of them. Sane they were - so sane and
solid. You could depend on them never having one mad impulse from the day
they were born until the day they died. And Life was in league with them
- jumped them on her knee - quite rightly, too. At that moment she
noticed Casimir's letter, crumpled up on the floor - the smile faded.
Staring at the letter she began braiding her hair - a dull feeling of
rage crept through her - she seemed to be braiding it into her brain, and
binding it, tightly, above her head...
Katherine
Mansfield (14 oktober 1888 9 januari 1923)
After having gazed at the awe-inspiring
phenomena which surrounded him in the semicircle of the hospital theatre, he
had slept during the operation. His simple heart had not worked out the
lesson that sleep, the greatest mistress on earth, teaches. After the
operation everything had been veiled by moral lassitude. This had
continued, but in the afternoon and at night they had mixed something heavy,
like a stone ball, into his drinking-cup, and waves of warmth had flowed to the
toes of his healthy foot from the cup. Thoughts chased one another
swiftly, like tiny quicksilver balls through some corner of his brain, and
while he lay bathed in perspiration, and his eyelids closed of their own
accord, not in sleep but in unconsciousness, he had been pursued by strange,
half-waking visions.
Everything real seemed to disappear, only
dimly lighted, vacant space remained, pervaded by the smell of
chloroform. He seemed to be in the interior of a huge cone, stretched
along the ground like a tunnel. Far away in the distance, where it
narrowed towards the opening, there was a sparkling, white spot; if he could
get there, he might escape.He seemed to be travelling day and night towards that chink along
unending spiral lines running within the surface of the tunnel; he traveled
under compulsion and with great effort, slowly, like a snail, although within
him something leapt up like a rabbit caught in a snare, or as if wings were
fluttering in his soul. He knew what was behind that chink. Only a
few steps would lead him to the ridge under the wood to his own four strips of
his potato-field .
Stefan Żeromski (14 oktober 1864 - 20 november 1925)
De Nederlandse dichter en schrijver Maarten van der Graaff werd geboren op 14 oktober 1987 in Dirksland. Hij studeerde religiewetenschappen aan de Universiteit Utrecht en publiceerde poëzie en proza in onder andere De Revisor, nY, De Brakke Hond, DWB en Het Liegend Konijn. Van der Graaff staat op verschillende podia in Nederland en België en is redacteur en medeoprichter van het online literair tijdschrift “Samplekanon”. Hij debuteerde met de bundel “Vluchtautogedichten” bij uitgeverij Atlas Contact.
Kanaal
Deze zacht toegeschroeide kras is een kanaal.
De wil tot vooruitgang een Hunebed, bestand tegen de terreur van smeekbedes.
Uit het landgraf aan het kanaal klauteren kinderen die moeten worden beschreven.
Zo staat de wind.
Niets is eenvoudiger dan inzicht in dit geval te verkrijgen.
Niets gemakkelijker dan met alle nagels in de zwerfstenen wil geslagen te wachten, reikhalzend,
op de volle tiet van de slaap.
Maarten van der Graaff (Dirksland, 14 oktober 1987)
Uit: Zinky
Boys: Soviet Voices from the
Afghanistan War
I never want to write another word about the
war, I told myself. Long after I'd finished "War is not a Woman", a
book about World War II, I could still be upset by the sight of a child with a
nosebleed.
Out in the country I couldn't bear to watch
the fishermen cheerfully throwing their catch on to the sandy riverbank. Those
fish, dragged up from the depts of God knows where, with their glassy, bulging
eyes, made me want to vomit. I dare say we all have our pain threshold -
physical as well as psychological. Well, I'd reached mine. The screech of a cat
run over by a car, eventhe sight of a squa
shed worm, could make me feel I was going
mad. I felt that animals, birds, fish, every living thing had a right to a life
of its own. And then all of a sudden, if you can call it suddenfor the war had
been going on for seven years...
One day we gave a lift to a young girl. She'd
been to Minsk todo some food shopping for her mother. She had a big bag with
chicken heads sticking out, I remember, and a shopping-net full of bread, which
we put in the boot.
Her mother was waiting for her in the
village. Or rather, standing at her garden gate, wailing.
'Mama!' The little girl ran up to her.
'Oh, my baby. We've had a letter. Our Andrey
in Afghanistan.
Ohhh... They're sending him home, like they
did Ivan Fedorinov. A little child needs a little grave, isn't that what they
say? But my Andrei was as big as an oak and over six foot. "Be proud of me
Mum, I'm in the Paras now," he wrote to us. Oh, why? .
Why? Can anyone tell me? Why? ''Each
substance of agrief hath twenty shadoms.' (Richard II) Then, last year,
something else happened.
I was in the half-empty waitingroom of a bus
station. An officer was sitting there with a suitcase, and next to him there
was as kinny boy who you could tell from his shaved head was a soldier.
The young soldier was
digging in a plant pot (a dryold ficus, Iremember it was) with an ordinary
kitchen fork. A couple of simple
country women went and sat next to them and, out ofsheer curiosity, asked where
they were going, and why, who were they? It
turned out the officer was escorting the soldier home.
Hij betwijfelde of die oude huizen het
zouden pikken. Anders dan de overbuurvrouw geloofde hij wel in bezielde materie
en hij dacht aan een harem vol oude wijven met verdorde schaamlippen waar een
jong, stralend meisje werd binnengebracht; haar billen glommen als goud, op
haar borsten schitterden zilverkleurige sieraden, tussen haar benen gloorde een
vochtige hemel en haar liefdeszuchten klonken als engelengezang. De oude
vrouwen maakten krabbend, schoppend en bijtend een wrak van haar. Maar zo
fantasierijk en poëtisch waren de anderen niet. Zij herinnerden zich het gat
dat tientallen jaren lang in de huizenrij gegaapt had en de vlakte met
puinresten en uitbundig opschietend onkruid maar al te goed. Het gat werd
rechts en links begrensd door de bontgekleurde tussenmuren van de belendende
percelen, die buitenmuren waren geworden op de dag van de sloop. Je kon nog
zien waar de vloeren en trappen hadden gezeten. De witte uitsparing in een geel
geschilderde kamerwand verried waar een rechthoekige kast had gestaan. Je zag
de betegelde wanden van doucheruimtes. This wall is now available in paperback,
was er met een spuitbus op de rechtermuur geschreven, die opbolde en gestut
werd door boomstammen. Er liepen altijd katten op het door een gazen hekwerk
afgezette terrein, dat in feite de enige groenvoorziening in de wijk was maar
als zodanig werd de plek niet gewaardeerd. Integendeel, het gat was iedereen
een doorn in het oog. Er werd huisvuil en andere rotzooi gedumpt dat ging
rotten en stinken en ongedierte aantrok. Ouders verboden hun kinderen het
terrein te betreden maar via kleine openingen in het hek kropen zij stiekem
toch naar binnen. Kort daarna kregen ze last van huiduitslag en misselijkheid.
Er zouden giftige planten groeien. Er zou illegaal gif zijn gestort. Er zou
ontucht bedreven worden door homos en kinderlokkers.
Herman Franke (13 oktober 1946 14 augustus 2010)
Im a playwright and director whose
grandfather moved to Harlem from West Africa in the twenties. Chadwick is fifty. I am thirty-eight. Chadwick is
married. I will never be. He is
a Republican. I like to call myself a negro. He
is bald. My locks are wrapped around my head to form a turban.
His freckled cheeks are settling into jowls. His nose is sharp and owlish. He
does not have an upper lip. His forehead lasts forever. I think Id have a rack of
lamb, he answers. And it is always hard for me to sleep without my wife. My
favorite book has always been Heart of Darkness. Conrad is amazing. You should
read him. I would dine with Rudy Kipling. As a boy in Oklahoma I felt connected
to his stories . . . all the Indians. I
know that our natives arent the same as Kiplings Hindus, but I could still
relate. As far as music is
concerned I think Id listen to Aretha Franklin. And youyou asked the
question. What would you do?
I glance at the producer, a desert-colored woman with a se- cret trail of bites
along her neck and stomach. Her name is Amaranta.
Smiling as she looks away, she scoops her copper hair into a ponytail. When she
looks again I recognize the contour of her body in her nose. Like her back, it arches inward on a bony spine then
flares into a bulb of spongy flesh. The diamonds on her wedding ring
are glinting. Her cheeks are hard and chiseled like the stones. But as a woman she is soft. Her skin. Her voice. Her
touch. Last night, as she read to me in
bed, I told her that her skin reminded me of sand. She drew her nipple on my
chest and said I was her Tuareg . . . the way I wrap my dreadlocks like a
turban, the oily blackness of my skin, the height of what she calls my Libyan
nose. She held me by my cheekbones when she kissed me. She christened them my
little horns.
Autumn in nature and
autumn in our faces. The sultry breeze enfeebles, the
glowering sun
Oppresses the ailing spirit in our breasts,
Shrivels the life trembling among the twigs of a poplar.
The yellow colours twirl in the final dance,
(A frantic desire of leaves dying one by one). Our joys, passions, our
ultimate desires
Fall and are trampled in the autumn mud.
An oak tree, reflected in the tears of
heaven,
Tosses and bleeds in gigantic passion.
"To live! I want to live!" - it fights for breath,
Piercing the storm with cries of grief.
The horizon, drowned in
fog, joins in
The lamentation. In prayer dejected fruit trees
Fold imploring branches - but in vain, they know.
Tomorrow they will die... Is there nowhere hope?
The eye is saddened.
Saddened, too, the heart
At the hour of death, when silent fall the veins
And from the grave to the highest heavens soar
Despairing cries of long-unheeded pain.
Autumn in nature and
autumn in our faces. Moan, desires, offspring of
poverty,
Groan in lamentation, bewail the corpses,
That adorn this autumn among the withered branches.
Vertaald
door Robert Elsie
Migjeni(13 oktober 1911 26 augustus 1938)
Postzegel ter gelegenheid van zijn 100e
geboortedag
Then the golden hour
Will tick its last
And the flame will go down in the flower. A briefer length of moon
Will mark the sea-line and the yellow dune.
Then we may think of this, yet
There will be something forgotten
And something we should forget.
It will be like all things we know: .
A stone will fail; a rose is sure to go.
It will be quiet then and we may stay Long at the picket gate
But there will be less to say.
Arna Wendell Bontemps (13 oktober 1902 4 juni 1973)
Her hands kept
eternally busy. She washed and
ironed, heating the heavy smoothing iron by setting it upright on the hearth
before the coals. She sat daily over winter socks for Pleas and the baby, one
foot moving the cradle as she knitted. Morning or afternoon she let the sheep
from the high corral and followed on foot over the range, resting with her baby
on the grass in cedar shade.
Pleas had set up a hopper for the oak ash. In the big copper kettle brought
from Arkansas she boiled wood ashes. When the lye dissolved the end of a
feather, she added accumulated greases and tallow and boiled a small batch of
soap, cut the cooling mixture into yellow-gray bars and piled them on the
mantel to dry. She soaked a flint-dry deerskin in strong suds of lye soap,
water, and a spoonful of lard; scraped off the hair with an old corn knife; let
it remain by the warm hearth all night; wrung, pulled, and stretched it next day
until perfectly dry, when it becomes soft and pliable as cloth and waited only
her shears and thread for gloves or clothes.
( )
They rode slowly on, while the luminous
purple began to appear like violet mist on the hills. It spread to the plains,
bathing them in color. The home ranch in the wide mouth of Monica Canyon ahead
became an island of buildings, corrals, and windmill swimming in a bright
velvet sea. The color seemed to
float in the air about them. They
breathed it, road through it.
Conrad Richter (13 oktober 1890 30 oktober 1968)
Les Tuileries [Edwinas house in France],
Friday, January 6, 1995, 6pm
Every time I come here, I wonder why on earth
I bothered to buy such an outlandish property so far away. But this is a place
for reflection and healing and without it, Id be some kind of nutcase.
Here, I did all my weeping over John Major,
and what hurt the most not being invited to join his government at the first
opportunity.
I think a lot about keeping age at bay. I
wish I could stop nibbling and generally overeating: although Im fit,
ten-and-a-half stone means a thick waist and a big bum.
Tower House [Edwinas house in her
South Derbyshire constituency], Friday, February 24, 8pm
When [my husband] Rays
around, all I get is a grunt. And yet . . . I know as I pack those boxes to
move out to my new flat [in Clapham, South London], Ill be very tearful.
Het grijs hield vol dat alles wit was
wat niet zwart was, dat alles dag was
wat niet nacht was. De vele kleuren
verbleven clandestien in het zonlicht
dat hen nog niet kon velen.
Wat wij nu rood vinden was wijnwit.
Oranje? Volle-melkwit.
Geel was een heel oud wit.
Groen, een grijzend wit.
Het blauw was nog zo bleu.
Indigo bleef maar bleken.
Violet werd olievet.
En verder was er zwart. Elke nacht
waren de tijden zwart. Elke zee
was zwart, elk woud, elk werelddeel.
De kunst was zwart, zo zwart als
de wereldziel. De inkt was Oost-Indisch
kleurendoof.
Moest er nog daglicht wezen?
vroeg de ochtend soms, of liever
vroeg de regen ('t regende pijpen-
stelen). De zon scheen daardoorhen
en kleurde als een boei,
werd een oranjeappel,
verschoot van vroeg goud
tot geel en groen,
zag dan weer blauw,
waste met indigo
een bloembed, violet.
De eerste regenboog
sprong in het eerste oog.
Motief op reis
Het motief was het moe
maar een patroon te zijn
in het vloerkleed. 't Wou
de wijde wereld in, en ging
als een klimoprank in het
ijle. 't Rekte zich, op zoek
naar een verband, dat er niet
was dan in het kleed. Dapper
steigerde het motief tegen
de hemel, helmboswuivend.
Omweef nu, hand, met wand,
met warme kleur en klank,
die wandelende tak.
You phone to remind me
I said the Nobel
ought to be refused, because
its not always awarded to the best.
Forgive me. Im accepting out of fear.
A conspicious reward doesnt offend,
rather its a defense against the threat
of devaluation. Dont expect
acts of courage from an old man.
Recognition always arrives
late, when even a hoped-for
honor seems useless.
The time of events
The name Paul Engle trembles on his tongue.
Should it be bellowed, sneered, whined, bleated, sung?
Look at his broken (football) crooked nose,
His shifty way of letting his eyes close
When they look into your own eyes. Too
grim.
How could you buy an old used car from him?
Yet as a father what he
gave was love.
Yet as a husband what he gave was love.
He likes his liquor, but
his hands dont shake. He talks too much, merely for
talkings sake.
He seldom bores you, but he makes you mad.
He is not really evil, only bad.
He likes all animals, dog, cat and woman
(For whom his love is humanall-too-human).
Some think him worse, now, than he really is.
Some think him better than he really is.
His hands still calloused from his working youth,
His brain is calloused bending too much truth.
Eyeball to eyeball, he
and his memory stare
As glittering mirrors into mirrors glare.
Let it be said of Engle
in his praise:
He loved his life-crammed, people-crowded days,
The rough of rock, the autumns hovering haze,
Skin rubbed on skin, the loving, living blaze,
Bird wing far brighter than the air it beats,
Cabbageworm greener than the leaf it eats,
The high hysteria that lies behind
The howling horror of the manic mind.
Let it be stated clearlyhe was cruel,
But only to the cruel and to the fool.
He liked to laugh, and yet he laughed too
loud.
He loathed the selfish, greedy, and proud
And told them so in
language of too much lip.
Each day his eyes run the fast razors track,
But see the radiant mirror sneering back.
The snow fell softly on the street. It
muffled sound. It sent people scurrying homeward, so that the street was soon
deserted, empty, quiet. And it could have been any street in the city, for the
snow laid a delicate film over the sidewalk, over the brick of the tired, old
buildings; gently obscuring the grime and the garbage and the ugliness.
( )
She got off the
train, thinking that she never felt really human until she reached Harlem and
thus got away from the hostility in the eyes of the white women who stared at
her on the downtown street and in the subway. Escaped from the openly
appraising looks of the white men whose eyes seemed to go through her clothing
to her long brown legs. On the trains their eyes came at her furtively from
behind newspapers, or half-concealed under hatbrims or partly shielded by their
hands. And there was a warm, moist look about their eyes that made her want to
run.
These other folks feel the same way, she thought-that once they are freed from
the contempt in the eyes of the downtown world, they instantly become
individuals. Up here they are no longer creatures labeled simply 'colored' and
therefore all alike. She noticed that once the crowd walked the length of the
platform and started up the stairs toward the street, it expanded in size. The same people who had made themselves small
on the train, even on the platform, suddenly grew so large they could hardly
get up the stairs to the street together. She reached the street at the very
end of the crowd and stood watching them as they scattered in all directions,
laughing and talking to each other.
Eh bien, monsieur Larouche, ça
marche-t-il toujours de lautre bord de leau ?
Pas pire, les jeunesses. Pas pire !
Chacun tirait de sa poche sa pipe et la vessie de porc pleine de feuilles de
tabac hachées à la main et commençait à fumer dun air de contentement,
après une heure et demie de contrainte. Tout en aspirant les premières
bouffées ils causaient du temps, du printemps qui venait, de létat de la
glace sur le lac Saint-Jean et sur les rivières, de leurs affaires et des
nouvelles de la paroisse, en hommes qui ne se voient guère quune fois la
semaine à cause des grandes distances et des mauvais chemins.
Le lac est encore bon, dit Cléophas Pesant, mais les rivières ne sont
déjà plus sûres. La glace sest fendue cette semaine à ras le banc de sable
en face de lîle, là où il y a eu des trous chauds tout lhiver.
Dautres commençaient à parler de la récolte probable, avant même que la
terre se fût montrée.
Je vous dis que lannée sera pauvre, fit un vieux, la terre avait gelé
avant les dernières neiges.
Puis les conversations se ralentirent et lon se tourna vers la première
marche du perron, doù Napoléon Laliberté se préparait à crier, comme
toutes les semaines, les nouvelles de la paroisse.
Il resta immobile et muet quelques instants, attendant le silence, les mains à
fond dans les poches de son grand manteau de loup-cervier, plissant le front et
fermant à demi ses yeux vifs sous la toque de fourrure profondément enfoncée
; et quand le silence fut venu, il se mit à crier les nouvelles de toutes ses forces,
de la voix dun charretier qui encourage ses chevaux dans une côte.
Louis Hemon (12
oktober 1880 - 8 juli 1913)
De Oostenrijkse dichteres en schrijfster Paula von Preradović
werd geboren op 12 oktober 1887 in Wenen. Zie ook alletags voor Paula von Preradović op dit blog.
Requiem
Ach, Bruder, von den Buchten her die Brandung
schwoll,
Vom Hügel uns ein Duften schwer herüberquoll
Nach Thymian und Ginster und blauem Salbeikraut,
Aus finstergrüner Kiefer, da schrie ein Käuzchen
laut.
Zu Häupten hoch die Sterne, die flammten ohne
Zahl,
Sie schüttelten von ferne hernieder Strahl um
Strahl.
Uns fächelte die Wangen salziger Wind von weit,
Da wir zur Nacht gegangen gaßauf, gaßab zu zweit.
Wir redeten und glühten von Liebe, Gott und Tod,
Wir grübelten und mühten uns bis ans Morgenrot,
Und durch die Stille schmetterten hell unsre
Stimmen jung,
Da wir durchs Dickicht kletterten auf steiniger
Wanderung.
Verschwunden und versunken ist uns die Heimat
lang.
Es ist im Meer ertrunken, was leicht in Lüften
schwang.
Das himmlische Geflimmer verlosch im Nebelgrund,
Und, Bruder, ach, auf immer ist mir verstummt dein
Mund.
Paula von Preradović (12 oktober 1887 25 mei
1951)
Stumm aber wird der
Dichter geboren
sprachlos steht er im Kreise der flinken Sprecher
überwältigt von Staunen und immer wie heimlich trunken
vom Glanz und vom Schmerz dieser Erde -
Nur eine, die himmlische Muse entzündet sein Schweigen,
sie, die den heiligen Schlaf der Lieder behütete
und ihr Erwachen erküsst,
es sei zur Rosenblüte des Morgens oder im Nachtversinken,
wie es ihr eben gefällt - sie ist die Mächtige
und ist wie alle Gnade von oben ohne Gesetze.
Denn dies ist des Singenden heimlicher Glanz und Ruhm:
Nicht anbefehlbar ist seine Stimme, nicht untertänig
der Weisung der Welt, der kleinen des Tages,
auch nicht der hohen der Liebe,
auch nicht den sehnenden des eignen Verlangens:
In unzerbrechlichen Ketten harrt er der klingenden Stunde,
die da mit Flügeln bricht aus dem Unbekannten,
mit Flügeln fällt sie ihn an, mit Flügeln hebt sie ihn auf, mit Flügeln lässt
sie ihn fallen
zurück ins Gefängnis der Ohnmacht.
Doch tausendstündiges Schweigen gilt nichts gegen einen Gesang
und herrlich ist auch Verstummen, wenn es die Muse gebietet -
ja herrlich ist's abzuhängen von einer himmlischen Stimme.
Gertrud von
Le Fort (11 oktober 1876 - 1 november 1971)
__ << La déposition de M. Desqueyroux était excellente, oui. Mais il
y avait cette ordonnance : en somme, il s'agissait d'un faux... Et c'était le
docteur Pédemay qui avait porté plainte... __ Il a retiré sa plainte... __ Tout de même, l'explication qu'elle a donnée... cet inconnu qui
lui remet une ordonnance... >>
Thérèse, moins par lassitude que pour échapper à ces paroles dont on
l'étourdissait depuis des semaines, ralentit en vain sa marche ; impossible de
ne pas entendre le fausset de son père : __ << Je le lui ai assez dit : "Mais, malheureuse, trouve
autre chose... trouve autre chose..." >>
Il le lui avait assez dit, en effet, et pouvait se rendre justice. Pourquoi
s'agite-t-il encore ? Ce qu'il appelle l'honneur du nom est saut ; d'ici les
élections sénatoriales, nul ne se souviendra plus de cette histoire. Ainsi
songe Thérèse qui voudrait bien ne pas rejoindre les deux hommes ; mais dans le
feu de la discussion, ils s'arrêtent au milieu de la route et gesticulent. __ << Croyez-moi, Larroque, faites front ; prenez l'offensive
dans Le Semeur de dimanche ;
préférez-vous que je m'en charge ? Il faudrait un titre comme La rumeur infâme... __ Non, mon vieux ; non, non : que répondre, d'ailleurs ? C'est trop
évident que l'instruction a été bâclée ; on n'a pas même eu recours aux experts
en écriture ; le silence, l'étouffement, je ne connais que ça. J'agirai, j'y
mettrai le prix ; mais, pour la famille, il faut recouvrir tout ça... il faut
recouvrir... >>
Thérèse n'entendit pas la réponse de Duros, car ils avaient allongé le pas.
Elle aspira de nouveau la nuit pluvieuse, comme un être menacé d'étouffement ;
et soudain s'éveilla en elle le visage inconnu de Julie Bellade, sa grand-mère
maternelle inconnu : on eût cherché vainement chez les Larroque ou chez les
Desqueyroux un portrait, un daguerréotype, une photographie de cette femme dont
nul ne savait rien, sinon qu'elle était partie un jour. Thérèse imagine qu'elle
aurait pu être ainsi effacée, anéantie, et que plus tard il n'eût pas même été
permis à sa fille, à sa petite Marie, de retrouver dans un album la figure de
celle qui l'a mise au monde.
François Mauriac (11 oktober 1885 - 1 september 1970)
De Canadese schrijfster Alice
Munro krijgt dit jaar de Nobelprijs voor literatuur. Alice
Munro werd geboren op 10 juli 1931 in Wingham, Ontario. Zie ook alle tags voor Alice Munro
op dit blog.
Uit: Differently
It was true. Maya
had a lot of servants, for a modern woman, though they came at different times
and did separate things and were nothing like an old-fashioned household staff.
Even the food at her dinner parties, which seemed to show her own indifferent
touch, had been prepared by someone else.
Usually, Maya was busy in the evenings. Georgia was just as glad, because she
didnt really want Maya coming into the store, asking for crazy titles that she
had made up, making Georgias employment there a kind of joke. Georgia took the
store seriously. She had a serious, secret liking for it that she could not
explain. It was a long, narrow store with an old-fashioned funnelled entryway
between two angled display windows. From her stool behind the desk Georgia was
able to see the reflections in one window reflected in the other. This street
was not one of those decked out to receive tourists. It was a wide east-west
street filled in the early evening with a faintly yellow light, a light
reflected off pale stucco buildings that were not very high, plain storefronts,
nearly empty sidewalks. Georgia found this plainness liberating after the
winding shady streets, the flowery yards and vine-framed windows of Oak Bay.
Here the books could come into their own, as they never could in a more artful
and enticing suburban bookshop. Straight long rows of paperbacks. (Most of the
Penguins then still had their orange-and-white or blue-and-white covers, with
no designs or pictures, just the unadorned, unexplained titles.) The store was
a straight avenue of bounty, of plausible promises. Certain books that Georgia
had never read, and probably never would read, were important to her, because
of the stateliness or mystery of their titles. In Praise of Folly. The Roots of Coincidence. The Flowering of New
England. Ideas and Integrities.
Sometimes she got
up and put the books in stricter order. The fiction was shelved alphabetically,
by author, which was sensible but not very interesting. The history books,
however, and the philosophy and psychology and other science books were
arranged according to certain intricate and delightful rules having to do
with chronology and content that Georgia grasped immediately and even
elaborated on. She did not need to read much of a book to know about it. She
got a sense of it easily, almost at once, as if by smell.
De Duitse dichter en schrijver Daniel Falb werd geboren op 11 oktober 1977 in Kassel. Falb deed in 1977 eindeamen gymnasium in Kassel en studeerde daarna in Berlijn onder meer filosofie, politieke wetenschappen en natuurkunde. Vervolgens deed hij vervangende dienstplicht aan het universitaire ziekenhuis in Marburg / Lahn (Psychiatrie). In 1998 werd hij voor het eerst actief in de literatuur en hij nam langdurig deel aan het schrijversforum "lauter niemand", hield lezingen in en buiten Berlijn en publiceerde in tijdschriften en bloemlezingen. Daarnaast werkte met daklozen, als portier en als een telefonist. In 2003 debuteerde hij met “die räumung dieser parks”, gevolgd door BANCOR in 2009.
bei sonnenaufgang
fühlte ich mich schon wie ein wirt und war vom paketdienst. auf dem weg zum empfänger kein laufband auslassen, keine spuren, nur infekte, nur verschleiß. mein tourette-syndrom hatte immer für mich kommuniziert, aber jetzt hielten die zeremonien. der witz mit der bananenschale wurde substanziell, und um die form zu wahren, wiederholte ich ihn noch mal. ich fand den briefkasten nicht, oder vielmehr nur den briefkasten. diese büros waren leer, aber verwanzt, das waren stallungen, die viren meiner nutztiere wie erspartes noch in der luft.
die messbare tiefe der organisation
die messbare tiefe der organisation, die uns animierte. den urmeter prüfen. die häuser bestehen aus kuchen.
montagne sainte-victoire´s twenty four expiring versions per time unit. beachte das frischedatum der umgebenden dinge.
die natur produziert fertiggerichte. durch öffentliche ämter mithin geht das geerntete, geht das körpergewicht bekleidet hindurch.
wir lagen übereinander, in der generationszeit. auf mir befand sich ein präsident und die endlose reihe seiner lebendigsten darsteller.
sagt eine erbse zur andren. die nachschublinien sind über und über mit wohngebieten bedeckt. rasen von bürgerbüros.
wenn strukturen auf die straße gehen, was ist dann die straße. und das obst, am strauch sekundenlang optimal konserviert.
ich zahlte in der lebensmittelabteilung und bekam das geld am automaten zurück, das an den bäumen wächst.
Mijn moeder gaat kapot. Ze heeft een hok,
nog net geen kist, waar ze haar stoel bepist
en steeds dezelfde dag uitzit. Uitzicht
op bomen heeft ze, in die bomen
vogels
en geen daarvan die zijn verwekker kent.
Ik ben al meer dan veertig jaar haar zoon
en zoek haar op en weet niet wie ik groet.
Ze heeft me voorgelezen, ingestopt.
Ze wankelt, hapert, stokt. Ze gaat kapot.
Geen dier, zegt men, dat aan zijn moeder denkt.
Ik lepel bevend eten in haar mond
en weet haast zeker dat ze me nog kent.
Het zullen merels zijn. Ze zingen door.
De aarde roept. Krijgt vloek na vloek gehoor.
Promesse de
bonheur
Ik in haar bed en zij die net de douche uit
stapt.
Zoals zij loopt, zoals zij naakt het huis door loopt,
zo zullen vanaf nu de dagen lopen.
Ze neuriet en ik zit verhevigd in haar bed.
Oneindig wakker is ze, warm en trots en zacht
en mooi, zo mooi, ik krijg het niet gezegd.
Het is een liefde die. Het is een wonder dat.
En alles wat ik van een lichaam heb verlangd
staat voor mijn ogen naakt te zijn,
naakt en van mij. De kamer hijgt nog, geil en stroef.
Haar mond, gemaakt voor lippen en genot, haar mond,
haar stoere, hoogverheven mond staat goed.
Levensloop
Voor bijna alles heb ik mij geschaamd.
Mijn nek, mijn haar, mijn handschrift en mijn naam,
de schooltas die ik van mijn moeder kreeg,
mijn vader die zich in een blazer hees,
het huis waar ik voor vriendschap heb bedankt.
Maar nu mijn vader aan vijf slangen hangt,
zijn mond steeds heser over afscheid spreekt,
nu hurkt mijn schaamte in een hoek. Hij stierf
zoals hij in zijn Opel reed: beheerst,
correct, zijn ogen dapper op de weg.
Geen zin in dom geworstel met de dood.
Hoe alles wat ik nog te zeggen had
Het noorderlicht komt in verschillende
vormen voor: als glinsterende wolken, banden, pijlen, draperie, en als stolp
met een ster aan den top: de kroon.
De wolken. Iets van geschiedenis
Reeds de overgrootvader van moederszijde had
den grondslag gelegd voor het bedrijf waarvan het huidig gezin bestond. Zijn
opvolger, de grootvader, een uit een talrijke familie, bezat niet meer dan een
enkele dochter. Zij bleek in staat het bedrijf voort te zetten; zij deed het
zelfs met genegenheid en toewijding. Toen zij, bijna dertig jaar oud, trouwde,
werd haar man, Valcoog, deelgenoot in de zaak. Zij hadden ontzaglijk veel
oneenigheid, maar nooit betreffende de affaire. Zij waren beiden eigenzinnige menschen,
toch van doorzicht in elkaars eigenschappen, misschien fouten, allerminst
verstoken. Daarom hadden zij den afspraak gemaakt: wanneer een van hen in den
handel iets wilde, en de ander wilde het niet, dan werd het voorstel geacht te
zijn verworpen. Aan deze afspraak hield het paar zich tot de vrouw stierf. Het
bezat in hooge mate zakelijk fatsoen, niet slechts tegenover leverancier en
klant, ook jegens den partner. De herschepping van het bedrijf in een naamlooze
vennootschap, de nieuwe richting die het insloeg waren vrucht van eendrachtig
samenwerken.
Valcoog was een jaar jonger dan zijn / vrouw
en een merkwaardig man. Onder haar vader had hij eerst gereisd voor den afzet,
daarna als inkooper. Hij toonde van jongs af den durf van den handelsreiziger in
een eigen uitgave. Zijn vasthoudendheid was ongelooflijk, doch niet een bron
voor aardigheden van den moppentrommel; hij boezemde bijna ontzag, bijna vrees
in.
Ferdinand Bordewijk(10 oktober 1884 28 april
1965)
Uit: Die Wohlgesinnten(Vertaald door Hainer Kober)
An der Grenze war eine
Pontonbrücke ausgelegt. Dicht daneben ragten noch, wie hingefläzt, aus den
grauen Wassern des Bugs die verbogenen Joche der von den Sowjets gesprengten
Stahlbrücke empor. Wie es hieß, hatten unsere Pioniere die neue Brücke in einer
einzigen Nacht montiert, und gleichmütige Feldgendarmen, deren halbmondförmige
Ringkragen im Sonnenlicht funkelten, regelten den Verkehr so
selbstverständlich, als wären sie noch zu Hause. Die Wehrmacht hatte Vorfahrt;
wir mussten warten. Ich blickte auf den gemächlich dahinfließenden Strom, die
kleinen ruhigen Wälder auf der anderen Seite, das Gedränge auf der Brücke. Dann
waren wir an der Reihe. Gleich nach der Brücke begann eine Art Allee aus den
Skeletten des russischen Kriegsgeräts am Straßenrand: platt gewalzte und
ausgebrannte Lastkraftwagen, wie Konservendosen aufgerissene Panzer, wüst
ineinander verknäulte Geschütze - umgestürzt, weggeschleudert, verkeilt, in
einer unabsehbaren verkohlten Masse aus unregelmäßig übereinandergeschobenen
Lagen. Dahinter die Wälder in strahlendem Sommerlicht. Die ungepflasterte Straße
war geräumt, doch die Spuren der Explosionen, große Ölflecken und verstreut
herumliegende Trümmerreste, waren noch zu sehen. Dann kamen die ersten Häuser
von Sokal. Im Stadtzentrum knisterte noch die Glut einiger verlöschender
Brände. Staubbedeckte Leichen zwischen Schutt und Trümmern, meist in Zivil,
versperrten einen Teil der Straße. Gegenüber in einem Park standen, säuberlich
aufgereiht im Schatten der Bäume, weiße Kreuze mit seltsamen kleinen Dächern.
Zwei deutsche Soldaten malten Namen darauf. Dort warteten wir, während Blobel
in Begleitung unseres Versorgungsoffiziers Strehlke zum Hauptquartier ging. Ein
süßlicher, leicht ekelerregender Geruch mischte sich in den beißenden Rauch.
Blobel kam schon bald zurück. »Alles in Ordnung. Strehlke kümmert sich um die
Unterkunft. Kommen Sie mit.«
He sits back.
The door opens. VICTOR walks
in, slowly. His clothes are torn. He is bruised. The door closes behind him.
NICOLAS
Hello! Good
morning. How are you? Lets not beat about the bush. Anything but that.
Daccord? Youre a civilized man. So am I. Sit down.
VICTOR slowly
sits. NICOLAS stands. walks
over to him.
What do you think
this is? Its my finger. And this is my little finger. This is my big finger
and this is my little finger. I wave my big finger in front of your eyes. Like
this. And now I do the same with my little finger. I can also use both at the
same time. Like this. I can do absolutely anything I like. Do you think Im
mad? My mother did.
He laughs.
Do you think waving fingers in front of peoples
eyes is silly? I can see your point. Youre a man of the highest
intelligence. But would you take the same view if it was my bootor my penis? Why
am I so obsessed with eyes? Am I obsessed with eyes? Possibly. Not my
eyes. Other peoples eyes. The eyes of people who are brought to me here. Theyre
so vulnerable. The soul shines through them. Are you a religious man? I
am. Which side do you think God is on? Im going to have a drink.
He goes to
sideboard, pours whiskey.
Youre probably
wondering where your wife is. Shes in another room.
Harold Pinter (10
oktober 1930 24 december 2008)
Lloyd Hutchinson (links) en Haroldin een uitvoering van "One for the
Road," in 2001.
Wie kan Buchenwald
en Treblinka op rationele basis verklaren? De gespletenheid van de mens is
zichtbaar: Hitler en Franciscus, John Rockefeller en moeder Theresa van
Calcutta, paus Alexander Borgia en paus Johannes XXIII, Mozart en Krupp, Iwan
de Verschrikkelijke en Abraham Lincoln, Goebbels en Jan van het Kruis: ze zijn
allen mensen uit een vrouw geboren. Kan dezelfde hand, die de lumineuze
portretten van Rembrandt heeft gemaakt, goud uit de kaak van een vergaste jood
hebben getrokken?
Kan de hand die een sonate van Mozart heeft neergeschreven de knop hebben
ingedrukt die Hiroshima en Nagasaki verpulverde? Het is, helaas, dezelfde hand:
mijn hand en de uwe. Het is de hand die in het paradijs naar de appel greep,
die ons daarna in de keel is blijven steken en tot vandaag adamsappel heet.
( )
In dit spanningsveld, tussen hemel en hel, tussen
licht en duister, tussen Christus en Satan, tussen goed en kwaad, leven we ons
tragisch en heroïsch bestaan. Want een denkend wezen dat dit leven kan dragen
is in de eerste plaats heroïsch.
Boeli van Leeuwen
(10 oktober 1922 28 november 2007)
they know the flipside
of the coin
of love
of faith
dictators clown around
come and go
hands stained
with human blood
old women get up at dawn
buy meat fruit bread
clean cook
stand on the street
arms folded silent
old women
are immortal
Hamlet flails in a snare
Faust plays a base and comic role
Raskolnikov strikes with an axe
old women
are indestructible
they smile knowingly
god dies
old women get up as usual
at dawn they buy bread wine fish
civilization dies
old women get up at dawn
open the windows
cart away waste
man dies
old women
wash the corpse
bury the dead
plant flowers
on graves
I like old women
ugly women
mean women
they believe in eternal life
they are the salt of the earth
the bark of a tree
the timid eyes of animals
cowardice and bravery
greatness and smallness
they see in their proper proportions
commensurate with the demands
of everyday life
their sons discover America
perish at Thermopylae
die on the cross
conquer the cosmos
old women leave at dawn
for the city to buy milk bread meat
season the soup
open the windows
only fools laugh
at old women
ugly women
mean women
because these beautiful women
kind women
old women
are like an ovum
a mystery devoid of mystery
a sphere that rolls on
old women
are mummies
of sacred cats
theyre either small
withered
dry springs
dried fruit
or fat
round buddhas
and when they die
a tear rolls down
a cheek
and joins
a smile on the face
of a young woman
In mei van 1967 werd mn grootvader Frans
blind. Mn vader Gust, mn moeder Lea en ik, Herman Brusselmans, gingen naar
Sint-Niklaas voor een witte stok, omdat er in Hamme geen enkele winkel was
waarin je witte stokken kon krijgen. In de Sint-Niklase winkel, waarin je ook
rolstoelen, prothesen, bandages en van die dingen kon kopen, zei mn vader:
Voor ons een witte stok graag, het is voor een blinde.
Het is mn vader, zei mn moeder, hij heeft het zicht aan beide ogen
verloren.
Vanmorgen is hij tegen de rand van de deur gelopen, zei ik, ik heb het
persoonlijk zelf gezien.
Zwijg jij maar, zei mn vader, ik voer hier het woord.
Daar kreeg ik het van, dat ik al negen jaar oud was en moest zwijgen.
Ik heb vier verschillende soorten witte stokken in de aanbieding, zei de
verkoper.
Geef ze maar alle vier, zei ik. Met dat zwijgen viel het niet altijd mee. Ik
kon gewoon moeilijk mn bek dichthouden, zo was het nu eenmaal. Mn vader keek
kwaad naar mij en zei tegen de verkoper dat één witte stok wel volstond. Toen
moesten we kiezen. De vier soorten, verschillend in lengte, uitvouwsysteem en
prijs, werden naast elkaar gelegd. Terwijl mn ouders er hulpeloos naar keken,
zei ik tegen de verkoper: Weet je wat? Geef ons toch maar een blauwe stok.
Deze vier witte lijken nergens naar. Nu zei mn moeder dat ik me er niet mee
moest bemoeien. Ik moei me niet, zei ik, ik vind alleen dat een blauwe stok
beter geschikt is voor grootvader. Blauw is zn lievelingskleur.
Dat klopt, zei mn moeder, hij draagt altijd blauwe sokken.
Ja? zei mn vader. Dat is me nog niet opgevallen.
Blauwe sokken, zei mn moeder, al zn gehele leven.
Wat vreemd dat dat me nooit is opgevallen, zei mn vader.
FRIDAY 14 SEPTEMBER
As soon as we broke for lunch, Milton Greene was waiting for me: Colin, I must
talk to you very seriously. I had a call from Arthur Miller in Paris. He called
Marilyn late last night and when he asked her why she took so long to answer
the phone she said she had been saying goodbye to you. What were you doing
there?
I wasnt doing
anything!
Colin, please
dont go over to see Marilyn again. Or even talk to her without telling me. Im
going to have dinner with her this evening and Ill explain the situation to
her. She told us that she might see you again tonight, and clearly that must
not happen. OK?
It had been fun
while it lasted but I didnt want to lose my job. Nothing had happened, but I
felt desperately sorry for Marilyn. She was trapped by her own fame.
Colin Clark (9
oktober 1932-17 december 2002)
Eddie Redmayne en Michelle Williams als Colin Clark en
Marilyn
Uit:Ich will
Zeugnis ablegen bis zum letzten, Tagebücher 1933-1945
1933
14. Januar, Sonnabend
Rektorwahl: Nach großem Intrigenkampf wurde Reuther zum zweitenmal gewählt, und
Gehrig unterlag. Es war eine schmutzige Sache, ein gegen unsere Abteilung
gedrehtes Ding. Trotz meiner Beteiligung an der "Munkelkonmmission"
blieb ich innerlich fast unberührt. Ebenso gleichgültig war es mir, daß gestern
abend (Abteilungssitzung) Beste Dekan wurde.
Die Qualen des neuen Jahres die gleichen wie vorher: das Haus, Frost,
Zeitverlust, Geldverlust, keine Kreditmöglichkeit, Evas Verbohrtheit in den
Hausbau und ihre Verzweiflung immer noch wachsend. Wir werden wirklich an
dieser Sache zugrunde gehen. Ich sehe es kommen und fühle mich hilflos.
Der Hueberprozeß quält mich auch sehr, raubt Zeit und nimmt keinen günstigen
Verlauf. Ich hätte mich mit den gebotenen 250 M begnügen sollen; im
Prozessieren ist der Mann mir über. Bei ständiger Ablenkung stockt das
"Frankreichbild".
Mit den "Dresdener NN" sind zwei Kleinigkeiten verabredet.
Kleinigkeiten (Stendhal-Centenar, Neues Spanien), aber Zeit kosten sie auch.
Dazu die Kollegien, die mir immer wieder Mühe bereiten, und die
Wirtschaftsmisere (Heizen, Staubwischen, Abtrocknen - kostbare Stunden). -
[...]
Gestern nachmittag Liesel Sebba bei uns (gealtert) und die jungen Köhlers.
Gelegentlich unsere üblichen Abendgäste. Am 3. Januar wurde das Nickelchen
kastriert, und jetzt sind die beiden Tiere schon viel zusammen. Ich habe
manchmal den Eindruck, sie seien das einzige, was für Eva noch eine reine
Freude und sichere Lebensbindung bedeute.
Victor Klemperer (9 oktober 1881 - 11 februari 1960)
Uit:Powderhouse(Vertaald
door Esther Greenleaf Mürer)
It's very clear
that at a Soviet embassy in a Christian country this is not compatible with
diplomatic dignity and etiquette. And it's evident that for the wife herself
these diplomatic years beside her silent, flawless ambassador-husband were pure
purgatory, before she finally said to hell with it and took to howling and
raping freely. That's how she came here. Nothing is simple.
Of course I'm not a "caretaker," butas Lefèvre puts
it"combination caretaker and physician-in-chief of the Institute,"
and as such I naturally have a radical insight into all that goes on here, into
everything that happens. Now when I say "physician-in-chief," that's
of course to be understood in a higher, so to speak purely spiritual senseas
chief ideologist and father-confessor to nearly everybody. From the viewpoint
of the employment roster I'm a caretaker. Janitor. Cleaning man.
This last point in particularmy being the place's trusted renovation
workermust not be underestimated from an epistemological standpoint. How else,
for example, would I have had any awareness of the stupendous quantities of
prophylactics with which the diplomat's wife fills her wastebasket between
attacks? What, indeed, would I have understood of anything at all without
access to wastebaskets and garbage pails?
Another side of the matter is that I have full opportunity to pursue my studies
and my research here. My interests are the same as before, even though I've
acquired an ice-cold scientific attitude to reality. Of course, while
collecting my documents I had to come sooner or later to one of the central
points in our Christian culturepossibly to its heart, to the matter's core.
It's natural too that I began on the topic in just the geographic situation in
which I now find myself: in a landscape which has been the historic arena for
our culture's very innermost concerns. One is located even more centrally if
one travels some miles further to the northeast, up to Trier. It was impossible
to continue with The History of
Bestiality without taking up the
Christian churches' heretic and witch trials.
Jens Bjørneboe (9
oktober 1920 9 mei 1976)
Hier met leerlingen van de Rudolf Steinerschool in Oslo,
1952
I could not sleep
for longing,
a flower-wind
wafted towards me,
streaming in through my window
like a fragrance-breathing river;
I heard the tall palm trees
gently murmuring
with music sweet;
it whispered where I placed my feet:
Sakuntala, Sakuntala.
You eternal Himalaya
with summit high
against the roof of the sky,
why do you send your springs
to meet my foot today?
Why do the scented waves
heavy with memories
purl past my feet?
why trembling does my gaze again meet:
Sakuntala, Sakuntala!
O maiden, you lower your eye
so moist and soft
into my gazing eyes,
as if it were at this hour
you were given the ring that binds!
ah, not a single hour,
a single day,
but a thousand years
do separate us now, I fear:
Sakuntala, Sakuntala!
You did not lose your ring in the river
Dushjántas himself
has flung it therein,
and should he not stem the swift-fl owing stream,
the ring he will not bring again.
Dushjántas in the grove of palms
will hunt
along the rivers slope;
he downs an antilope:
Sakuntala, Sakuntala.
Vertaald door Rolf
Kristian Stang
Holger Drachmann (9 oktober 1846 14 januari
1908)
Uitgenodigd door hemzelf om voor te komen
lezen
in Watou, zat ik plots aan tafel met de echte Komrij,
een ouderwetse grote geest, laten we wel wezen,
bereid mij alles te onthullen over kunst en poëzij.
Met de Nederlandse poëzij had hij niet veel,
zei hij. Dat ging meteen al goed. Ik hoorde englen zingen,
was betoverd, en door Sint Bernardus zag ik alles scheel,
maar trachtte dieper in t mysterie door te dringen.
Er is veel ongezien leed, zei hij en keek
mij in de ogen.
Het werd duisterder om ons heen, ik was een naaktslak
die een haas naliep, een bergpad op. Ergens in den hoge,
ver boven de aarde ging een lichtend
landschap open
en ik wist niet of ik s mans mysterie aangeraakt had,
of een soort verliefd was, of eenvoudig straalbezopen.
Berceuse
Zie mij aan met zachte ogen.
Bewaar voor later het doffe staren,
de kalme taxatie, de gêne
die wegkijkt en afglijdt.
Kom, leg je oog op mijn oog.
Open de zwarte poort en laat mij
dwalen in het donker, een rondgang
langs de ramen en de muren van je hart.
Dan zal ik zachtjes voor je zingen,
een liedje van de wint en het wezen
van de dingen.
En ik zal je aanzien met zachte ogen.
Daal af in mijn zwarte domein.
Je zult daar veilig zijn.
Fotografisch
geleugen
Ik heb iets tegen snelportretten
de kiekjes van een zoutpilaar
genomen met een direct-klaar.
Te vaak, te vlug, te korte metten
wordt zicht in korrels afgebroken
om te vergelen, eindloos stranden
uit aangedane snuisterlanden
te pasfoto, -getrouwd, -ontloken.
Spontaan door prentenier bestolen
van tere wenken evenwicht
aan welk het eeuwig licht beloofd.
Wie alles klakkeloos gelooft
wordt standaard lachend opgelicht.
Het vogeltje klikt beetgenomen.
Johann Sebastian Bach, de Harp des Heeren
bijgenaamd, beluisterde eens, in het gezelschap van zijn zoon Wilhelm
Friedrich, een van zijn eigen religieuze composities.
Het is een wonder! mummelde Bach jr. en
wierp een bewonderende blik op zijn vader.
Ja, Friede, zei Bach sr., muziek is de
taal van God.
Wie zal het wagen de oprechte religiositeit
in twijfel te trekken van de componist van de Mattheus Passie, het Weihnachtsoratorium
en de cantate Herr Gott, dich loben allen wir? Trouwens, heel Europa was in
die tijd christelijk, op een handvol, over de diverse gettos verspreide joden
na. Alles wat er muzikaal, literair, architectonisch, picturaal en filosofisch
onder het publiek werd gebracht was zwaar door het christendom gestimuleerd en
gesubsidieerd, wat geen geringe verdienste is geweest. Er was natuurlijk
vroomheid in soorten en maten, met als meest spectaculaire voorbeeld Bachs
collega Wolfgang Amadeus Mozart die, al zijn missen en motetten ten spijt, de
kerk voornamelijk beschouwde als een gebouw waarin godlof een orgel stond. Maar
Mozart was, op zijn eigen, creatieve wijze een soort losbol. Dat kan van de uit
geniaal gietijzer opgetrokken Bach niet worden gezegd. Alles wat Bach schreef
was aan God opgedragen, zowel zijn Passies en meer dan tweehonderd cantates,
als de eerste de beste Klavierübung. Het diende allemaal, zoals Bach het zelf
formuleerde, tot Rekreation des Gemüths en er is haast geen werk van zijn
hand dat niet is voorzien van het sacrale merkteken SDG (Soli Deo Gloria God
alleen zij de eer).
Er is slechts één klein probleem, wat de
vrome Thomascantor betreft. Op hem rust de verdenking niet alleen vroom maar
ook een handelaar in vrome sentimenten te zijn geweest. Vijf jaar lang heeft
hij elke week een kerkelijke cantate geschreven. Stuk voor stuk getuigen die
van onverwaterde Godsvrucht. Niettemin is een vijfde hunner gebaseerd op een
profane tekst, de basis van een compositie waarmee ooit bruiloften en partijen
waren opgeluisterd.
Martin van Amerongen (8 oktober 1941 11 mei 2002)
I edited his book
of letters, and am still absurdly proud of the preface, which was a crucial
step in my own development as a writer and as a man.
I also wrote
the introduction to the single volume of his journals. While explaining why his
survivors wanted that dark document published, I reported that after I left my
first wife in 1979, I moved in with my parents.
I thought of my
return as joyous, something approaching triumphal. And even now, I dont think
I was deluded. I wasin the words of Dick Cheneygreeted as a liberator. I
supposed that to some extent I liberated both my parents from solitude. At no
other time in my life had I gotten so much and such positive attention at home.
Hed stopped
drinking and was coming to terms with bisexuality. Hed stopped making the
barbed observations that used to send me reeling. She, too, seemed eager for my
conversation and as pleased with her son as she had been when he was five years
old.
But in his journals
I later learned that my fathers observations were not as positive as his
outward demeanor indicated. He wrote, On Saturday morning our son Ben, after a
week at a spiritual retreat where he got fucked, has left his wife and returned
home, for it seems only a few hours.
A couple of days
later he was resigned to the prospects of a long stay. My son is here. I think
that we do not know one another; I think it is our destiny that we never will.
I observe in a comical way, that he does not flush the toilet. He observes that
I snore. Another son returns tomorrow. I feel that I know him better, but wait
and see. Some part of loving ones children is to part with them.
If I was bemused by
my cursory examination of the journals, a thorough reading was downright
depressing. The book excerpted from the journals was brilliantly edited by
Robert Gottlieb. But everyone in the family read along. Few people like what
they see in the mirror. Even fewer like to hear their own voice on the
answering machine.
Folgende Bereiche
sind allerdings ausgeschlossen: Unsterblichkeit, Gesundheit, Geld, Liebe«,
ratterte die Fee ihren Text herunter. Es war ihr zehnter Termin an diesem Tag
und vielleicht ihr tausendster, seit der Chef sie vom Sternschnuppendienst in
den Kreis der Feen befördert hatte. Sie kannte alle Formen des Staunens und
Nachfragens, wenn auch in abgemilderter Form. Denn damit den Feen genug Zeit
zum Wünsche-Erfüllen blieb und sie ihre Fähigkeiten und Eigenarten nicht
jedesmal ausführlich erklären mussten, war etwas in ihrer Aura, das die
Beglückten auf so was wie Überraschung, Schrecken, Fragen oder Zweifel nur in
verhältnismäßig geringem Maße kommen ließ. Ab dem Augenblick ihres Erscheinens
war der Besuch einer Fee für die meisten fast so normal wie ein Termin beim
Automechaniker oder Steuerberater. Deren fachliche Ausführungen verstand auch
kaum einer so genau, und manche der Methoden, einen Wagen durch den TÜV zu
kriegen oder einen Gewinn an der Steuer vorbeizuleiten, grenzten für
Außenstehende an Zauberei. Doch die wenigsten bestanden darauf, einen Vorgang
zu begreifen, der offensichtlich zu ihrem Vorteil war.
Max verharrte einen Moment, horchte den Worten der Fee hinterher, versuchte,
sich ihre Bedeutung bewusstzumachen, schüttelte den Kopf, sah sich kurz um, ob
die Welt um ihn herum noch dieselbe war, und beugte sich dann über den Tisch.
»Sie schweben tatsächlich, was?«
La cave est froide
et sombre. Un escalier glissant,
Envahi par lortie et la mousse, y descend.
Leau filtrée à travers les pierres de la voûte
Sur le sol détrempé se répand goutte à goutte.
Lenduit des murs
sécaille et sen va par morceau ;
La fenêtre mal close est veuve dun carreau.
Dans le cadre béant de la vitre éborgnée,
Depuis le jour naissant, une grise araignée
Va, vient, croise
ses fils, tourne sans se lasser,
Et déjà lon peut voir les brins sentrelacer,
El, dans lair sarrondir une frêle rosace,
Chef-duvre délicat de souplesse et de grâce.
Parfois dans son
travail linsecte sinterrompt,
Son regard inquiet plonge au caveau profond.
Là, dans un angle obscur, un compagnon de peine,
Un maigre tisserand, pauvre araignée humaine,
Jammer dat noodweer en overstromingen ons
verhinderden met vakantie naar Zwitserland te gaan. Want ik had zo graag in
Zürich een das willen kopen.
Ik wilde het doen in de winkel London House
in de Bahnhofstrasse. Niet omdat er dassen worden verkocht die je nergens
anders kopen kunt. Maar om, met een geldig alibi, het decor te zien van een
kleine, veelbetekenende gebeurtenis die zich daar aan het eind van de jaren
dertig heeft afgespeeld. Op een boven-etage van het London House stond de
schrijver Thomas Mann een pak te passen. De chef verkoper kwam naar hem toe en
zei: Weet u wie er beneden is? Gerhart Hauptmann. Wilt u hem spreken?
Och, antwoordde Thomas Mann, we kunnen
beter andere tijden afwachten. Waarop de verkoper sprak:
Dat zei meneer Hauptmann ook al.
Deze anecdote staat in Meine ungeschriebenen
Memoiren, die Katia, de weduwe van Thomas Mann op hoge leeftijd publiceerde.
In het Nederlands verscheen dit
(alleraardigste) boek onder de titel Herinneringen aan de tovenaar. Waarom
kwam de tovenaar van De Toverberg en Buddenbrooks niet naar beneden om de
andere tovenaar, die ééns het opstandige toneelstuk De wevers had geschreven,
de hand te schudden? Ze kenden elkaar toch zo goed van vroeger. Maar in het
London House te Zürich versperde Hitler de trap tussen de etages. Thomas Mann
had verkozen buiten het nationaal-socialistische Duitsland te leven. Hauptmann
was er gebleven en had zelfs - volgens Alfred Kerr - op het kasteel dat hij
bewoonde de hakenkruisvlag gehesen. Daarom ging Thomas de trap niet af en
Gerhart de trap niet op.
Zürich, Bahnhofstrasse, op een oude ansichtkaart
Uit: Brieven aan Gerard Reve
15 juni 1971
( ) Je omgang met mijn onderkoning Alkohol
vond ik hoogst aangenaam. Dat je, in deze, handelt onder de geruisloze en
tactvolle regie van de jongens, lijkt me meer dan verstandig. Alle lust wil
eeuwigheid. Maar de eeuwigheid is zo lang en moeilijk in flessen uit te
drukken. Als je mensen die je dierbaar zijn toestaat je eeuwigheid te splijten
in wat de Sterreclame voor hondevoer zo treffend hapklare brokken noemt, zit
je eigenlijk op fluweel. Maar je hebt gelijk: drink nooit in gezelschap van
lieden, die je zó weerzinwekkend of alleen maar stomvervelend vindt, dat ze je
doen verdwijnen in de damp uit je glas. Als ik, lang geleden, op de Kring kwam,
waren een paar daar zittende smoelen, in staat me binnen twee minuten
bezinningloos beschonken te maken, voordat ik één slok genomen had. De lucht
die er hing maakte me al wankel ter been. Drank is een geheimzinnige vloeistof.
Er bestaat niet zoiets als te veel drinken. Wel: ten ongepaste tijde, onder
noodlottige omstandigheden en in verkeerd gezelschap drinken.
Je tijdens ons gesprek gedane mededeling dat
je heftige woedeaan-vallen gewoon voortkomen uit een gebrek aan enige
milligrammen vitamine b werkte, toen ik er over nadacht, op mij tegelijk
opluchtend en ontluisterend. Dus geen edele verontwaardiging, doch gewoon een
tekortschieten van de apotheek. Het lichaam manipuleert de geest. Ik herinner
me ook eens een artikel te hebben gelezen van een medicus, waarin stond dat
Marcellus Emants, die altijd over koude voeten klaagde, waarschijnlijk leed aan
een ernstige stoornis in de bloedsomloop, die de bodemloze somberheid van zijn
oeuvre verklaarde. Van een andere medicus heb ik, in mijn jeugd, eens gelezen
dat het hele Marxisme voortkwam uit de maagzweer van Marx. Had hij alleen maar
zweetvoeten gehad, dan zat vadertje Czaar dus nog waardig op zijn troon, zoals
dat behoort.
Simon
Carmiggelt (7 oktober 1913 30 november 1987)
Simon Carmiggelt en Gerard Reve, cover Hollands Diep
The past is like a
story
I have listened to in dreams
That vanished in the glory
Of the Morning's early gleams;
And--at my shadow glancing--
I feel a loss of strength,
As the Day of Life advancing
Leaves it shorn of half its length.
But it's all in vain to worry
At the rapid race of Time--
And he flies in such a flurry
When I trip him with a rhyme,
I'll bother him no longer
Than to thank you for the thought
That 'my fame is growing stronger
As you really think it ought.'
And though I fall below it,
I might know as much of mirth
To live and die a poet
Of unacknowledged worth;
For Fame is but a vagrant--
Though a loyal one and brave,
And his laurels ne'er so fragrant
As when scattered o'er the grave.
A Noon Interval
A deep, delicious
hush in earth and sky --
A gracious lull--since, from its wakening,
The morn has been a feverish, restless thing
In which the pulse of Summer ran too high
And riotous, as though its heart went nigh
To bursting with delights past uttering:
Now--as an o'erjoyed child may cease to sing
All falteringly at play, with drowsy eye
Draining the pictures of a fairy-tale
To brim his dreams with--there comes o'er the day
A loathful silence wherein all sounds fail
Like loitering sounds of some roundelay . . .
No wakeful effort longer may avail --
The wand waves, and the dozer sinks away.
James Whitcomb Riley (7
oktober 1849 22 juli 1916)
Trying still to find, in the shadow of
Himmler, some hint of Oskar's later enthusiasms, we encounter the Schindlers'
next-door neighbor, a liberal rabbi named Dr. Felix Kantor. Rabbi Kantor was a
disciple of Abraham Geiger, the German liberalizer of Judaism who claimed that
it was no crime, in fact was praiseworthy, to be a German as well as a Jew.
Rabbi Kantor was no rigid village scholar. He dressed in the modern mode and
spoke German in the house. He called his place of worship a "temple"
and not by that older name, "synagogue." His temple was attended by
Jewish doctors, engineers, and proprietors of textile mills in Zwittau. When
they traveled, they told other businessmen, "Our rabbi is Dr. Kantorhe
writes articles not only for the Jewish journals in Prague and Brno, but for
the dailies as well."
Rabbi Kantor's two sons went to the same
school as the son of his German neighbor Schindler. Both boys were bright
enough eventually, perhaps, to become two of the rare Jewish professors at the
German University of Prague. These crew-cut German speaking prodigies raced in
knee pants around the summer gardens. Chasing the Schindler children and being
chased. And Kantor, watching them flash in and out among the yew hedges, might
have thought it was all working as Geiger and Graetz and Lazarus and all those
other nineteenth-century German-Jewish liberals had predicted. We lead
enlightened lives, we are greeted by German neighborsMr. Schindler will even
make snide remarks about Czech statesmen in our hearing. We are secular
scholars as well as sensible interpreters of the Talmud. We belong both to the
twentieth century and to an ancient tribal race. We are neither offensive nor
offended against. Later, in the mid-1930s, the rabbi would revise this happy
estimation and make up his mind in the end that his sons could never buy off
the National Socialists with a German-language Ph.D.that there was no outcrop
of twentieth-century technology or secular scholarship behind which a Jew could
find sanctuary, any more than there could ever be a species of rabbi acceptable
to the new German legislators. In 1936 all the Kantors moved to Belgium. The
Schindlers never heard of them again.
Thomas
Keneally (Sydney, 7 oktober 1935)
Zie voor nog meer schrijvers van de 7e
oktober ook mijn vorige
blog van vandaag.
