|
De Italiaanse beeldhouwer, schilder, architect en dichter Michelangelo werd geboren op 6 maart 1475 in Caprese. Michelangelo was een leerling van de schilder Domenico Ghirlandaio en van de beeldhouwer Bertoldo di Giovanni. In Florence leerde hij de klassieke oudheid kennen, die van grote invloed is geweest op zijn werk, en kwam hij via Lorenzo de' Medici in contact met enkele van de grote wetenschappers van zijn tijd. In 1496 trok hij naar Rome, waar hij in 1498/99 de bekende Pietà in de St.-Pieter maakte. Na terugkeer in Florence kreeg hij de opdracht voor de eveneens bekende David.
Paus Julius II gaf de opdracht tot de fresco's op het plafond van de Sixtijnse Kapel (1508-12): taferelen uit Genesis, omrand met afbeeldingen van profeten en naakte jongeren. Michelangelo werkte vier jaar aan het plafond, liggend op zijn rug. Hij schilderde daarna niet meer, tot hij in 1536 begon aan Het Laatste Oordeel, op de achterwand van de Sixtijnse Kapel. Dat was in 1541 gereed. Onder de titel Rimes verscheen van Michelangelo ook een verzameling gedichten en epigrammen.
xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />
Rime 290
Verlost van een ondragelijk gewicht
en van de waan der aarde, o Heer, ontbonden
koerst nu mijn schip geteisterd naar de gronden
waar gij ver van de storm voor anker ligt.
Uw liefde, uw kruis, uw smartelijk gezicht,
uw doornenkroon, uw nagels en uw wonden
geven mijn ziel, die zucht onder haar zonden,
uitzicht en hoop op uw vertroostend licht.
En nu ik in diepe deemoed wil verzaken,
o Heer, aan 't leven dat ik heb geleid,
bespaar mij nu de strengheid uwer wrake!
O help mij nu ik oud ben en bereid
om door Uw bloed mijn fouten goed te maken!
Ik bid u, Heer, scheld mij mijn zonden kwijt!
Vertaald door Frans van Dooren
Sonett an Tommaso Cavalieri
Du weißt, Herr, daß ich weiß, wie sehr du weißt,
daß ich, um dich zu fühlen, dich erreiche,
und weißt, ich weiß, du weißt, ich bin der Gleiche:
was ists, das uns im Gruße zögern heißt?
Ist wahr die Hoffnung, die du mir gebracht,
und wahr der Wunsch und sicher, daß er gelte,
so bricht die Wand, die zwischen uns gestellte,
verhehltes Wehe hat nun doppelt Macht.
Wenn ich an dir nur liebe, was auch du
am meisten an dir liebst, Herz, zürne nicht.
Das sind die Geister, die sich so umwerben.
Was ich begehr in deinem Angesicht,
dem sehn die Menschen unverständig zu,
und wer es wissen will, der muß erst sterben.
Vertaald door Rainer Maria Rilke
Michelangelo (6 maart 1475 18 februari 1564)
Standbeeld, Uffizi, Florence
De Noorse schrijver Jan Kjærstad werd geboren op 6 maart 1953 in Oslo. Zie ook mijn blog van 6 maart 2007.
Uit: Der Honigkrug (Vertaald door Andrea Dobrowolski)
Da stimmte etwas ganz und gar nicht. Das Unterholz wurde immer dichter, er watete bis zu den Knien im Farnkraut. Der Pfad, er musste den Pfad wiederfinden. Plötzlich erblickte er etwas Gelbes, das links von ihm an einem Ast hing und hin und her baumelte. Ein Stofffetzen? Neugierig bahnte Fredric sich einen Weg durch das Gebüsch auf dieses auffallende gelbe Ding zu. Da verschwand der Boden unter seinen Füßen. Er fiel einfach durch das Farnkraut hindurch, hinab in ein Loch, und spürte einen gewaltigen Druck gegen die Brust. Er saß völlig fest in einem tunnelförmigen Spalt, unter ihm war nur Leere. Er musste da in der Öffnung zu einem unterirdischen Raum hängen, einer Höhle, einem Abgrund. Sein Kopf ragte gerade noch über den Boden, einige Farnwedel kitzelten ihn im Gesicht, und er nieste.
Jan Kjærstad (Oslo, 6 maard 1953)
De Poolse dichter en aforist Stanisław Jerzy Lec werd geboren op 6 maart 1909 in Lemberg. Zie ook mijn blog van 6 maart 2007.
Aforismen:
"Dikke mensen leven korter, maar ze zitten langer aan tafel."
"Domheid is de moeder van de misdaad. Maar de vaders zijn vaak genieën."
"De kunst eist van de kunstenaar geen talent, maar werken."
Stanisław Jerzy Lec (6 maart 1909 7 mei 1966)
De Zweedese schrijfster Victoria Maria Benedictsson werd geboren op 6 maart 1850 in Schonen. Zie ook mijn blog van 6 maart 2007.
Uit: The Big Book (Vertaald door Verne Moberg)
Hörby, the 23rd of August, 1886
Yesterday we were in Sextorp. We walked up the slope behind the house. It was just as the sun had sunk down behind a light, hazy wall of cloud. The lake was still, in gray-blue gauze. All the contours were drawn together as with a wide, soft brush. Ellen Key1 and I were sitting alone on the bench, and on another farther away, Hilda, Hilma, Matti,
and Karl. Ellen sat talking about the intensity that the sense of external details can have during exceptionally strong psychic movements....
While we talked about this, the others sat making small talk off on the bench. "Aren't you Schultz in Erik Grane?"2 said Hilda, impudently unabashed, as usual. "Not completely, but there probably are certain features." And with this he cast such a strange glance at Mathilda. This abrupt utterance must clearly have broken the mood, and Matti felt a need to dismiss it.
"Look, there's a single round window up there; what a lovely view they must have from there," she said.
"Come on, let's see if there's one like it on the other side," he replied, and they walked alone to the top of the hill, where they stopped and looked out on the lake. And then it came:
"Buddy, do you think you can care for me?"3
On our way home, we all sat very quietly. I sat thinking how lovely Matti had grown -- more beautiful for each day since he'd come....
Victoria Benedictsson (6 maart 1850 21 juni 1888)
Buste in Hörby
De Franse schrijver Savinien Cyrano de Bergerac werd geboren op 6 maart 1619 in Parijs. Zie ook mijn blog van 6 maart 2007.
Uit: Voyage dans la Lune & Histoire comique des etats et empires du Soleil
Quelques-uns de la compagnie me régalèrent d'un grand éclat de rire. « Ainsi peut-être, leur dis-je, se moque-t-on maintenant dans la lune, de quelque autre, qui soutient que ce globe-ci est un monde. » Mais j'eus beau leur alléguer que Pythagore, Epicure, Démocrite et, de nôtre âge, Copernic et Kepler, avaient été de cette opinion, je ne les obligeai qu'à rire de plus belle. Cette pensée cependant, dont la hardiesse biaisait à mon humeur, affermie par la contradiction, se plongea si profondément chez moi, que, pendant tout le reste du chemin, je demeurai gros de mille définitions de lune, dont je ne pouvais accoucher ; de sorte qu'à force d'appuyer cette croyance burlesque par des raisonnements presque sérieux, il s'en fallait peu que je n'y déférasse déjà, quand le miracle ou l'accident, la Providence, la fortune, ou peut-être ce qu'on nommera vision, fiction, chimère, ou folie si on veut, me fournit l'occasion qui m'engagea à ce discours : Étant arrivé chez moi, je montai dans mon cabinet, où je trouvai sur la table un livre ouvert que je n'y avais point mis. C'était celui de Cardan ; et quoique je n'eusse pas dessin d'y lire, je tombai de la vue, comme par force, justement sur une histoire de ce philosophe, qui dit qu'étudiant un soir à la chandelle, il aperçut entrer, au travers des portes fermées, deux grands vieillards, lesquels après beaucoup d'interrogations qu'il leur fit, répondirent qu'ils étaient habitants de la lune, et, en même temps, disparurent.
Cyrano de Bergerac (6 maart 1619 28 juli 1655)
Buste in Sannois (Val-dOise).
De Italiaanse dichter Luigi Alamanni werd geboren op 6 maart 1495 in Florence. Hij was betrokken bij een complot tegen Giulio de' Medici, de latere paus Clement VII en vluchtte naar Frankrijk waar hij een vertrouweling werd van Frans I. Zijn faam als dichter dankt hij vooral aan La Coltivazione dei Campi, een gedicht geïnspireerd door de Georgica van vergilius.
Sonnet
THEREFORE, proud Italy, I, by Gods grace,
After six years come back to gaze on thee,
This only, for barbarians fill the place
Where I once lay upon they breast, ah me!
With tearful eyes and drooping head I greet
The country of my birth, to her I yearn
With pain and fear and anger, stripped of sweet
Delight and every hope. Then I return
Again beyond the Alps, all wreathed with snow,
To honest Gallic earth, a better friend
To strangers than thou art unto thine own!
There, in a sheltered haven till the end
I will abide, mid those cool valleys lone,
Since Heaven agrees and thou hast willed it so.
Vertaald door Lorna de Lucchi
Luigi Alamanni (6 maart 1495 18 april 1556)
|
