De Nederlandse kunstschilder, beeldhouwer, dichter, schrijver, violist, acteur, journalist, film-, televisie- en theatermaker Armando werd geboren op 18 september 1929 in Amsterdam. Zie ook mijn blog van 18 september 2006.en ook mijn blog van 18 september 2009.

 xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

hij zegt

hij zegt: jij.
hoe.
gewapend staan, gehoorzaam.
tucht.

zichtbaar.
versteende leegte grijs en ijzer.
tucht.

Armando: Werkmanmonument in Groningen

u begrijpt mij niet

u begrijpt mij niet wij vochten tegen
een vijand een vijand begrijp mij toch
ons werd verteld dat er een vijand was
ja we hadden een vijand nodig

u begrijpt mij niet u begrijpt niet
dat er oorlog was ik was degene van toen

Armando (Amsterdam, 18 september 1929)

De Nederlandse schrijver en letterkundige Ton Anbeek werd geboren in Ede op 18 september 1944. Zie ook mijn blog van 18 september 2008 en ook mijn blog van 18 september 2009.

Uit: ‘Niet het moment voor experimenten’. De twee gezichten van de jaren vijftig

“Omdat dit artikel gaat over de relatie tussen literatuur en geschiedenis, wil ik beginnen met een citaat uit een roman. In Gesloten huis van Nicolaas Matsier, een boek dat men een archeologische afgraving van de jaren vijftig zou kunnen noemen, bladert de ik-figuur in een kookboek dat door de firma Honig is uitgegeven. Dan staat er: ‘Ik kan er maar niet genoeg van krijgen. Dit kookboekje, dat zo goed past bij de kleine keukens van de jaren vijftig, bij de saaie soberheid, bij de onversierde utiliteit, bij de nette armoe- ik zou het wel uit mijn hoofd willen leren, met plaatjes en al.’

‘Saaie soberheid’: die woorden komen dicht bij de typering die Kossmann bedacht: ‘jaren van tucht en ascese.’ Wat betreft die ascese, geen enkele studie weet zo de lichaamloosheid van die periode op te roepen als juist het boek van Matsier. Het lijf bestond niet, seks was iets van horen zeggen, kinderen werden onbevlekt ontvangen.

Bij Kossmann en Blom vindt men het bekende beeld van de jaren, vijftig, dat ook oprijst uit de speciale aflevering die Groniek in 1989 aan die periode wijdde: Nederland was een verzuilde consensusmaatschappij, in veel opzichten viel er nauwelijks een breuk met de jaren dertig te bespeuren. Er werd hard gewerkt. Men zeurde niet, want men was met weinig tevreden (wat bijna zou verleiden tot moralistische beschouwingen over onze eigen verzadigde maar o zo ontevreden tijd).

Wel hadden er vlak voor en na de bevrijding ideeën over een heel nieuw, anders vaderland bestaan. Maar, schrijft Blom, ‘onder de heersende omstandigheden (...) was het juist niet het moment voor experimenten, politiek of sociaal.’ De modale Nederlander zag zich immers geconfronteerd met een aantal gigantische problemen. Daar was, wereldwijd, de dreiging van een nieuwe wereldoorlog, waarbij deze keer het gruwelijke nieuwe wapen, de atoombom, zou worden ingezet. Daar kwam voor Nederland nog bij dat de rijke kolonie Indië in opstand kwam: ‘Indië verloren, ramspoed geboren.’ En vele individuele levens werden beklemd door de woningnood.”

Ton Anbeek (18 september 1944)

De Nederlandse dichter, schrijver, journalist en literair criticus Michaël Zeeman werd geboren op Marken op 12 september 1958. Zie ook mijn blog van 18 september 2008. Michaël Zeeman is op 27 juli van dit jaar overleden. Zie ook mijn blog van 28 juli 2009. en ook mijn blog van 18 september 2009.

Fragmenten

Het is geen huis dat ik voor jou
heb kunnen bouwen geen dak dat ik
uit riet gevlochten heb geen bed
dat ik heb uitgelegd.

De zomers waren droog, het koren
dat niet eens mijn enkels haalde,
de vruchten zonder vlees, waar
die nu niet van aarde meer te
scheiden hun netten vulden trok
ik lange sporen door het zand.

Ik zei jij half nog maar ontwaakt
jij tastend in het ochtendlicht
jij rillend nog in kamerjas en
vechtend met je slaperige vingers
en zoekend nog naar nachtelijke warmte:

het staat er niet er waren enkel
letters, leestekens, een regel of
wat. Zoveel te zeggen nog
in een al vergeten huis.

Noli me tangere

Noli me tangere: Bemin mij
voor een avond met jouw ogen,
ontketen mij, bevrijd mij van die
nooit genezen pijn. Dan kan ik
jou op vleugels dragen.

Michaël Zeeman (18 september 1958 - 27 juli 2009)

De Oostenrijkse dichteres en schrijfster Doris Mühringer werd geboren op 18 september 1920 in Graz.

Na het einde van de Tweede Wereldoorlog werkte Mühringer in Salzburg als vertaler en als redacteur voor verschillende uitgeverijen. Tijdens deze activiteiten ontmoette ze de Weense schrijver en criticus Hans Weigel die haar literaire talent erkende en aanmoedigde. In 1954 publiceerde Weigel sommige gedichten van haar in zijn literaire tijdschrift Stimmen der Gegenwart. Mühringers werk werd vervolgens bekroond met de Georg Trakl-prijs voor poëzie.  Doris Mühringer schreef vooral gedichten en kort proza en een aantal prentenboeken voor kinderen. Hoewel ze regelmatig lezingen bijwoonde en in 1969 op een lezingentournee ging in de Verenigde Staten zag Mühringer zichzelf als mensenschuw. In de volgende jaren werd Mühringers werk bekroond met de Literatuurprijs van de provincie Stiermarken en de Zilveren Medaille van de Oostenrijkse hoofdstad Wenen. 2001 ontving zij de Oostenrijkse Staatsprijs voor Literatuur voor kinderen

Fragen und Antworten

Hast du dein Netz über der Welt

ausgeworfen?

Ich habe mein Netz ausgeworfen.

Woraus hast du‘s gestrickt?

Aus Garn.

Was hast du für Garn genommen?

Seide, Nessel, Spinnweb und Stahl.

Woher hast du’s gewonnen?

Seide aus meiner Mutter Greisenhaar.

Nessel von meines Gatten Augen im Ehebett.

Spinnweb von meiner Schwester

Brautringlein.

Stahl von meiner Amme hölzernen

Rosenkranz.

Wie lange hast du am Netz gestrickt?

Hundert Jahr.

Wohin hast du dein Netz geworfen?

Über Berg und Tal.

Was hast du darin gefangen

Federchen. Federchen.

Ist das genug?

Es ist die Welt.

Reisen wir

Reisen wir

Aber wohin

frage ich

Heimwärts

Aber wo ist das

frage ich

Innen

sagte die Stimme.

Doris Mühringer (18 september 1920 - 26 mei 2009)

De Duitse dichter en schrijver Stephan Sarek werd geboren op 18 september 1957 in Berlijn.

Na een commerciële opleiding werkte hij als brandweerman, tuinarchitect, ziekenbroeder, radio-officier en in 250 films en televisieseries. Hij is echter het bekendst als de auteur van talrijke romans en korte verhalen, waarvan sommige ook werden gepubliceerd in bloemlezingen en als audioboek. Sarek woont in Berlijn.

Der Spiegel

Ich sah in den Spiegel ohne mich zu sehen,

und wusste sofort, jetzt ist es gescheh´n.

Und betrauerte mich, der ich so spurlos verschwand,

bis ich merkte, dass ich vor einem Fenster stand.

Dann stand ich vor dem Fenster und erkannte nur mich,

zumindest ein Bild, dass dem meinen glich.

Und als ich erschreckt hinter mich sah,

bemerkte ich, dass die Welt verschwunden war.

Geblieben nur noch ein weißes Grau,

uneben, rissig und irgendwie rau.

Da fiel ich zu Boden, hob die Arme und flehte

bis ich merkte; hey, du kniest ja vor deiner Raufasertapete.

Jetzt hab ich verspiegelte Fenster bestellt

Und wohin ich nun seh,

seh ich mich – und die Welt.

.

Du

(für M.) 

Manchmal fühle ich dich hinter mir stehen,

doch wenn ich mich dann umdrehe,

bist du nicht da.

Manchmal denke ich, ich wäre ganz allein,

doch dann fühle ich,

du stehst hinter mir.

Wo auch immer du bist:

Stets habe ich Angst,

dich zu verlieren.

Wie gern würde ich diese Angst

eintauschen

gegen dich.