De Spaanse schrijver Terenci Moix werd geboren op 5 januari 1942 in Barcelona. Hij schreef zowel in het Spaans als in het Catalaans. Hij groeide op in Barcelona tijdens de dictatuur van Franco, maar verbleef in de jaren zestig in de kunstenaarskolonies in Londen en Parijs, en vanaf de jaren zeventig in Rome.Zijn roman El día que murió Marilyn (De dag waarop Marilyn stierf) uit 1969 werd een groot succes en betekende zijn doorbraak als schrijver. Nog grotere successen boekte hij met zijn historische romans.

Uit: Kleopatras Tochter (Vertaald door Elisabeth Brock)

„Ich weiß, dass der Mensch nicht stirbt im Gedächtnis der Menschen, solange die Sonne die Pyramiden bescheint. Ich weiß, daß vor den Pyramiden die Katastrophe ihren Truppen Einhalt gebietet, sich die Niederlage machtlos erklärt, ja sogar die Zeit vor Ermattung stirbt. Denn seit Jahrtausenden steht geschrieben: Der Mensch fürchtet die Zeit, die Zeit aber fürchtet nur die Pyramiden. Warum schützt uns ihre Ewigkeit nicht vor den Göttinnen des ewigen Alptraums? Warum löscht sie die Scheiterhaufen nicht, die doch nur die Niederlage erhellen? Warum reißt sie die Triumphbögen nicht ein, die doch nur die Parzen begrüßen? Schau sie dir an, gedemütigte Stadt, schau, wie sie sich am Himmel nähern, verheerenden Plagen gleich, unbarmherzige Unglücksschwestern, die einen Leichenzug anführen. Sie kommen geflogen, auf Geiern reitend, die nach geronnenem Blut dürsten und nach Aas gieren. Sie atmen den Geruch der Gedärme, die in den breiten Straßen verwesen un nd die Luft in den Parkanlagen verpesten. Deshalb sage ich dir, Alexandria: Höre meinen Grabgesang. Bedenke die Seelenpein, die dein Fall verursacht. Sieh den Gram derer, die dich lieben, und den Kummer deiner zahlreichen Bewohner. Und verleih mir die Schaffenskraft eines Dichters, damit ich so viel Unglück besingen kann. Ernenne mich, Alexandria, zum Dichter der Katastrophe. Zum Hüter der zerronnenen Träume. Ich weiß jedoch, daß, was immer ich heute schreibe, schon einmal geschrieben wurde. Ich weiß, daß, was immer ich träume, in früherer Zeit schon geträumt wurde. Denn wahrlich, es gibt keine neuen Träume mehr, alle Träume wurden bereits geträumt. Und dennoch stimme ich ein in diesen Chor, verbinde mich mit dem ersten Traum, dem ersten Schriftstück und den ältesten Ideen. Ich besinge den Tod der Könige, beweine die Flucht der Götter, beklage laut das Ende der Liebe. Deshalb bitte ich dich, o Herrin des Elends, leg Tragik in meine Stimme und gib meiner Zune igung neue Nahrung. Unterweise mich in der Kunst der Klage,“

Terenci Moix (5 januari 1942 – 2 april 2003)

De Russische schrijver Yevgeni Anatoljewitsj Popov werd geboren op 5 januari 1946 in Krasnojarsk, Sibirië. Zie ook mijn blog van 5 januari 2007.

Uit: The Silhouette of Truth

„At the very word writer a strange smile parted the cast-iron lips of that rein­ forced concrete structure called the USSR. The state loved its writers: it showered them with rewards and invented for them a prestigious organization called the Writers Union, whose members commanded no small number of privileges and, above all, an official status, without which the future Nobel laureate Jo­ seph Brodsky was, for the authorities, a mere parasite, deserving criminal punishment.

As in the Old Testament, however, the patriarchal state raged at its writers; it deprived them of their daily bread, it put them in prisons and psychiatric wards, it drove them abroad, and, finally, it simply killed them when they dared to step beyond the bounds of the shaman's circle drawn by the Commu­nist Party or when they stopped submitting to the irrational laws of the propaganda-poster "family of
nations" in which workers do not steal, drink, or fornicate but instead are occupied from morning to night with problems of work, which is why all "fif­teen and friendly Soviet Republics" cheerfully march along the highway to a communism glistening like a polished jackboot.

Things are different now. The reinforced concrete structure has collapsed, and the question -- to para­phrase Solzhenitsyn -- is how we, the survivors, are to haul ourselves out from under the ruins.

Totalitarian regimes -- above all, our own native one -- made the error of trying to use the writer as aweapon of propaganda. I am not saying that this was culturally damaging but rather that the communists got nothing out of it, and in this sense the practice of socialist realism was just as inefficient as their con­struction of a hydroelectric power plant in my native city of Krasnoyarsk, which brought the huge Siberian region to the verge of ecological disaster. The persona of the writer in the former sense of the word was almost hopelessly compromised. The writer became a character. In one of Bella Akhmadulina's poems a simple peasant offers this wicked analysis of the creative works of Soviet lords of thought: "You promised me that justice existed? Then why is it you get everything, and we get the police station?"

Yevgeni Popov (Krasnojarsk, 5 januari 1946)

Krasnojarsk (Geen portret beschikbaar)

De Argentijnse dichteres en schrijfster Luisa Futoransky werd geboren op 5 januari 1939 in Buenos Aires. Zij stamt uit een joodse familie uit Oost-Europa die geëmigreerd is. Zij bezocht de handelsschool en studeerde daarna rechten. Van 1953 tot 1961 studeerde zij muziek aan het Conservatorio Municipal, als ook muziekwetenschappen en operaregie aan  het Instituto Superior de Arte des Teatro Colón in Buenos Aires. Ook volgde zij nog drie jaar cursussen over Engelse dichtkunst bij Jorge Luis Borges. Haar eerste dichtbundel verscheen in Bolivia toen zij 21 jaar was. Sinds 1981 woont zij in Parijs, waar zij o.a. gewerkt heeft als vertaalster, redacteur voor Agence France Presse en als gids in het Centre Georges Pompidou.

More Chagall than Chagall

It's true; many cities preserve nostalgic alleys in ancient Jewish districts but nothing like Mea Shearim to get lost in, drunk with its rancid odors, with the history of such dumps, anonymous and lost in central Europe.

A suburb that time willingly forgets so that one can recognize he might descend from those dirty radiant Levites, from those faces that flee the sun, from those pickles, sour fish and orange peels, from that narrow door, open just enough for a gray beard and the sound of a violin to filter through,

from the arduous haggling, from the shot glass of liquor with which the matchmaker formally promises to find you the husband or wife before it's too late from that psalmody which rocks his body with a certain rhythmic wrath before a scroll of paper lovingly wrapped up in violent velvet, from those strange galleries hiding sweaty heads where elaborate reddish or ashen coiffes appear, from those men who turn away on passing a woman,

from those pale, ancient girls, from the living daguerrotype of those young ladies who whisper a confused, suspended, mixed-up language from all the places where their parents and their parents' parents were punished for that blindness with which they keep their clothes, suck their candies, polish their diamonds, repeat their prayers and I'm sure, day by day secretly try to make a golem to relieve their sorrows.

Vertaald door Jason Weiss

Luisa Futoransky (Buenos Aires, 5 januari 1939)

De Iraanse dichteres Forough Farokhzad werd geboren op 5 januari 1935 in Teheran. Haar vader was een officier in het leger van de sjah, maar wekte wel haar belangstelling voor gedichten. Tussen 1953 en 1958 verschenen er drie bundels van haar. Haar hoofdwerk Tavalode digar (De wedergeboorte) verscheen in 1962. Forough Farokhzad stierf in 1963 bij een auto ongeluk

The Wind Will Take Us

In my small night, ah
the wind has a date with the leaves of the trees
in my small night there is agony of destruction
listen
do you hear the darkness blowing?
I look upon this bliss as a stranger
I am addicted to my despair.

listen do you hear the darkness blowing?
something is passing in the night
the moon is restless and red
and over this rooftop
where crumbling is a constant fear
clouds, like a procession of mourners
seem to be waiting for the moment of rain.
a moment
and then nothing
night shudders beyond this window
and the earth winds to a halt
beyond this window
something unknown is watching you and me.

O green from head to foot
place your hands like a burning memory
in my loving hands
give your lips to the caresses
of my loving lips
like the warm perception of being
the wind will take us
the wind will take us.

 

Gift 

I speak out of the deep of night
out of the deep of darkness
and out of the deep of night I speak.

if you come to my house, friend
bring me a lamp and a window I can look through
at the crowd in the happy alley.

 

Vertaald door Ahmad Karimi Hakkkak

Forough Farokhzad (5 januari 1935 – 13 februari 1967)

De Oostenrijkse schrijver Fred Wander werd geboren op 5 januari 1917 in Wenen als Fritz Rosenblatt. Hij verliet de school toen hij 14 jaar was, om als leerling in de textielhandel te gaan werken. Daarna trok hij door Europa, de kost verdienend met allerlei baantjes. Tijdens een verblijf in Parijs voor WO II begon hij met schrijven. Toen Frankrijk Duitsland de oorlog had verklaard werd hij teruggezonden naar Oostenrijk, waarna hij in Auschwitz en Buchenwald terechtkwam. Hij overleefde de kampen en in 1971 verscheen Der siebente Brunnen, waarin hij over de ervaringen in de kampen verteld. Wandrer ging ook daarna door met schrijven.

Uit: Der siebente Brunnen

„Drei Wochen nach dem Gespräch, von dem ich nun berichten werde, sollte Mendel sterben. Natürlich konnte ich das damals nicht wissen, noch weniger er selbst, obwohl er zu jener Zeit schon sehr geschwächt war. Aber noch immer hatte er seine äußerste Konzentration auf das Betrachten menschlichen Verhaltens gelenkt, überschüttete er uns, auf dem Holzplatz, beim Abladen von Baumstämmen oder auf dem Marsch, mit glühenden Schmähungen, Flüchen, Verherrlichungen der Schönheit, mit seinen zu Versen geschmiedeten düsteren Prophezeihungen, Wortergüssen, mit seinem Stolz. - Einmal, als ihn einer unserer Wächter mit einem Kübel Wasser übergoß, weil er stehend eingenickt war, beim Schichten von Holz, vor Müdigkeit und Schwäche, und die Gestiefelten schallend lachten (es fror an diesem Tag, die Posten waren in Schafpelze gekleidet, hatten von Sattheit und Wärme rote Wangen), da streckte sich Mendel, sein nasses graues Haar klebte in der Stirn, die Augen lugten scharf darunter hervor, nicht hassend oder klagend, sondern gespannt. Was tut dieser Mensch, fragten die Augen.

An jedem zweiten Sonntagnachmittag (wir hatten nur zwei Ruhetage im Monat) pflegte Mendel Geschichten zu erzählen. In der Essenbaracke versammelten sie sich. Juden aus Warschau, Sosnowiec und Krakau, fasziniert vom Wort. Das Wort hatte magische Kräfte, es zauberte eine reichgedeckte Sabbattafel herbei, die Lieblichkeit eines jüdischen Mädchens, Duft von süßem Palästinawein und Rosinenkuchen, verlorene schöne Welt.“

Fred Wander (5 januari 1917 – 10 juli 2006)

05-01-2009 om 20:23 geschreven door Romenu  

De Amerikaanse dichter William De Witt Snodgrass werd geboren op 5 januari 1926 in Wilkinsburg, Pennsylvania. Tijdens WO II diende hij in de marine. Na de oorlog studeerde hij aan de University of Iowa en de Iowa Writers' Workshop bij John Berryman, Randall Jarrell en Robert Lowell. Zijn eerste gedichten verscheen in 1951. De bundel Heart's Needle uit 1959betekende een keerpunt in de waardering voor zijn werk. In 1960 ontving hij de Pulitzer Prize in Poetry.

Sitting Outside

These lawn chairs and the chaise lounge
of bulky redwood were purchased for my father
twenty years ago, then plumped down in the yard
where he seldom went when he could still work
and never had stayed long. His left arm
in a sling, then lopped off, he smoked there or slept
while the weather lasted, watched what cars passed,
read stock reports, counted pills,
then dozed again. I didn’t go there
in those last weeks, sick of the delusions
they still maintained, their talk of plans
for some boat tour or a trip to the Bahamas
once he’d recovered. Under our willows,
this old set’s done well: we’ve sat with company,
read or taken notes—although the arm rests
get dry and splintery or wheels drop off
so the whole frame’s weakened if it’s hauled
across rough ground.  Of course the trees,
too, may not last: leaves storm down,
branches crack off, the riddled bark
separates, then gets shed. I have a son, myself,
with things to be looked after. I sometimes think
since I’ve retired, sitting in the shade here
and feeling the winds shift, I must have been filled
with a child dread you could catch somebody’s dying
if you got too close. And you can’t be too sure.

William Snodgrass (Wilkinsburg, 5 januari 1926)

De Engelse schrijfster Stella Gibbons werd geboren op 5 januari 1902 in Londen. Voor haar eerste en bekendste boek Cold Comfort Farm ontving zij in 1933 de Femina Vie Heureuse Prize. Het is een satirische roman en een parodie op het genre romans die het landleven verheerlijken. Het boek werd in 1995 verfilmd.

Uit: Cold Comfort Farm

„Just as the kettle boiled and she darted forward to rescue it, a shadow darkened the door and there stood Reuben, looking at Flora's gallant preparations with an expression of stricken amazement mingled with fury.
'Hullo,' said Flora, getting her blow in first. 'I feel sure you must be Reuben. I'm Flora Poste, your cousin, you know. How do you do? I'm so glad to see somebody come in for some tea. Do sit down. Do you take milk? (No sugar...of course...or do you? I do, but most of my friends don't.)'
The man's big body, etched menacingly against the bleak light that stabbed in from the low windows, did not move. His thoughts swirled like a beck in spate behind the sodden grey furrows of his face. A woman...Blast! Blast! Come to wrest away from him the land whose love fermented in his veins, like slow yeast. She-woman. Young, soft-coloured, insolent. Break. Keep and hold and hold fast the land. The land, the iron furrows of frosted earth under the rain-lust, the fecund spears of rain, the swelling, slow burst of seed-sheaths, the slow smell of cows and cry of crows, the trampling bride-path of the bull in his hour. All his, his...
'Will you have some bread and butter?' asked Flora, handing him a cup of tea. 'Oh, never mind your boots. Adam can sweep the mud up afterwards. Do come in.'
Defeated, Reuben came in.“

Stella Gibbons (5 januari 1902 – 19 december 1989)

De Engelse dichter Humbert Wolfe werd geboren op 5 januari 1885 in Milaan. Hij had een joods – Duitse vader en een joods – Italiaanse moeder. In de jaren 1920 was hij een uitermate populaire dichter. Ook vertaalde hij werk van Heinrich Heine, Edmond Fleg en Eugene Heltai. Wolfe had verder als ambtenaar in dienst van de Engelse overheid een zeer succesvolle loopbaan.

The Grey Squirrel

Like a small grey

coffee-pot,

sits the squirrel.

He is not

all he should be,

kills by dozens

trees, and eats

his red-brown cousins.

The keeper on the

other hand,

who shot him, is

a Christian, and

loves his enemies,

which shows

the squirrel was not

one of those.

Humbert Wolfe (5 januari 1885 – 5 januari 1940)

De Franse dichter en uitgever Pierre Seghers werd geboren op 5 januari 1906 in Parijs. Tijdens WO II was hij actief in het Franse verzet. Hij begon o.a. met de serie Poètes d’aujourd’hui in 1944, waarin 240 werken verschenen van bekende en minder bekende dichters.

Octobre

Le vent qui pousse les colonnes de feuilles mortes
Octobre, quand la vendange est faite dans le sang
Le vois-tu avec ses fumées, ses feux, qui emporte
Le massacre des Innocents

Dans la neige du monde, dans l’hiver blanc, il porte
Des taches rouges où la colère s’élargit ;
Eustache de Saint-Pierre tendait les clefs des portes
Cinquante fils la mort les prit,

Cinquante qui chantaient dans l’échoppe et sur la plaine,
Cinquante sans méfaits, ils étaient fils de chez nous,
Cinquante aux regards plus droits dans les yeux de la haine
S’affaissèrent sur les genoux

Cinquante autres encore, notre Loire sanglante
Et Bordeaux pleure, et la France est droite dans son deuil
Le ciel est vert, ses enfants criblés qui toujours chantent
Le Dieu des justes les accueille

Ils ressusciteront vêtus de feu dans nos écoles
Arrachés aux bras de leurs enfants ils entendront
Avec la guerre, l’exil et la fausse parole
D’autres enfants dire leurs noms

Alors ils renaîtront à la fin de ce calvaire
Malgré l’Octobre vert qui vit cent corps se plier
Aux côtés de la Jeanne au visage de fer
Née de leur sang de fusillés.

Pierre Seghers (5 januari 1906 – 4 november 1987)

05-01-2009 om 20:20 geschreven door Romenu  

In Memoriam Johannes Mario Simmel

Op 1 januari 2009 is de Oostenrijkse schrijver Johannes Mario Simmel overleden. Zie ook mijn blog van 7 april 2007 en ook mijn blog van 7 april 2008.

De Oostenrijkse schrijver Johannes Mario Simmel werd geboren in Wenen op 7 april 1924.  Simmels vader was jood en hij groeide op in Oostenrijk en Engeland en studeerde voor scheikundig ingenieur. Hij was van 1943 tot het einde van de tweede wereldoorlog onderzoeker. Na de oorlog werkte hij als vertaler voor het Amerikaanse militair bestuur en publiceerde besprekingen en verhalen in de Weense "Welt am Abend". Vanaf 1960 was hij reporter voor het Münchense "Quick" in Europa en Amerika. Hij schreef vele romans en toneelstukken. Verschillende van zijn romans werden in de jaren 1960 en 1970 verfilmd, zoals "Es geschehen noch Wunder" (1951) met Hildegard Knef, "Tagebuch einer Verliebten" (1953) met Maria Schell, "Hotel Adlon" (1955) en " Robinson soll nicht sterben" (1957) met Romy Schneider . Simmel werd door de kritiek lange tijd beschouwd als veelschrijver . Pas met zijn roman "Doch mit den Clowns kamen die Tränen " (1987) kreeg hij algemene erkenning. Simmel won talrijke prijzen, zoals de "Award of Excellence of the Society of Writers" van de VN en de Orde van Verdienste van de Bondsrepubliek Duitsland. Belangrijke thema's in zijn romans zijn een overtuigd pacifisme en de relativiteit van "goed en kwaad". Een aantal van zijn romans zijn gebaseerd op ware gebeurtenissen en zijn vermoedelijk autobiografisch.

Uit: Bis zur bitteren Neige

„Ich erinnere mich noch genau an den Augenblick, in dem ich zum erstenmal starb. Ich bin danach noch ein paarmal gestorben, aber Ort und Datum jenes ersten Males werden eingebrannt in meinem Gedächtnis bleiben, solange ich lebe: Hamburg, 27. Oktober 1959.

Ein schwerer Sturm raste an diesem Morgen über die Stadt, und während ich an ihn denke, glaube ich wieder sein Toben zu vernehmen, sein Pfeifen, Stöhnen, Ächzen in Kaminen, sein Rütteln an Dachziegeln und Blechen, an Schildern, Fensterläden, Gittern, Jalousien. Dieser Orkan fand seinen Weg in meine wirren Träume, ich hörte ihn und fühlte ihn, ehe mich noch das Schrillen des Telefons aus dem Schlaf riß.

Der Apparat stand neben dem Bett. Ich knipste die Nachttischlampe an, denn die Vorhänge waren zugezogen. Mein Kopf schmerzte, ich hatte einen schlechten Geschmack im Mund, und mir war übel, als ich mich aufsetzte. Neben dem Telefon sah ich Zigaretten, einen Aschenbecher, ein Glas, halb angefüllt mit schalem Whisky, ein Röhrchen Schlaftabletten, das kleine Kreuz aus Gold und meine Armbanduhr. Es war drei Minuten nach acht.
Die Tür zum Bad stand offen. Durch die Milchglasscheibe hinter der Wanne kam bleiernes, scheußliches Frühlicht ins Schlafzimmer gekrochen und mischte sich über dem Bett mit dem scheußlichen, kraftlos gelben Licht der Nachttischlampe.
Ich hob den Hörer ab und roch dabei den Whisky, und Ekel schüttelte mich, oben in der Kehle.
"Hier ist die Zentrale. Guten Morgen, Mister Jordan. Ich fürchte, ich habe Sie geweckt."
"Ja."
"Das tut mir leid. Ich fragte bei allen Kolleginnen nach. Es liegt kein Auftrag vor, Sie nicht zu stören."
"Vergessen." Ich war noch zu verschlafen, um ganze Sätze zu bilden. Jetzt roch ich auch die Zigarettenstummel; etwas Whisky war in den Aschenbecher geraten, sie lagen darin, vollgesogen, aufgeplatzt, braun, gelb und schwarz.

Johannes Mario Simmel (7 april 1924 – 1 januari 2009)

05-01-2009 om 17:01 geschreven door Romenu  

De Duitse toneelschrijver Daniel Mursa werd geboren op 4 januari 1979 in Hamburg. Hij studeerde germanistiek in Berlijn en in 2000 schreef hij zich in bij het Literaturinstitut Leipzig. Daar volgde hij de cursussen proza, drama en nieuwe media. Hij sloot de opleiding in 2004 af met een scriptie over Peter Weiss en Botho Strauß. In 2003 werd in Hamburg zijn eerste stuk Nach Bayeux opgevoerd.

Werk o.a.: Nach Bayeux, 2003, Dreitagefieber, 2005

Uit: (De beschrijving van) Marsch (2006)

„Da, wo einmal ein Garten aufblühte, ist jetzt ein verwildertes Grundstück. Es gehört Ann und Thomas. Jedes Jahr zu Sylvias Geburtstag treffen sich dort die alten Freunde wieder, stoßen an und warten auf den Spielmannszug. Dieses Jahr marschiert Irmelin zum ersten Mal dort mit, Anns Tochter, damals, in den freien, fröhlichen Zeiten von Klaus oder Thomas gezeugt. Welcher der beiden Männer der Vater ist, weiß bis heute niemand genau.
Mittlerweile sind die Freunde um die vierzig, und die flüchtige Leichtigkeit ist ihren Liebesbeziehungen schon lange abhanden gekommen. Alles ist wie immer, aber nichts wie früher: Klaus, seit Jahren mit Sylvia zusammen, begehrt Ann immer noch, Thomas beginnt eine halbherzige Affäre mit Katja.
Die einstigen Glücksversprechen haben sich nicht eingelöst. Allzu ähnlich sind sich die Jahre und Ereignisse, die Daniel Mursa in Marsch ineinanderfließen und sich überschneiden lässt, bis klar ist: Einen Neuanfang wird es nicht geben, nur Variationen der Vergangenheit, gescheiterte Freundschaften. Trotz allem könnten sich die Figuren vielleicht mit ihren Lebenslügen arrangieren, wäre da nicht Irmelin, die stumme Zeugin, die sieht, was sie nicht sehen soll und den Erwachsenen so einen wenig schmeichelhaften Spiegel vorhält.“

Daniel Mursa (Hamburg, 4 januari 1979)

De Duitse schrijver Markus Seidel  werd geboren op 4 januari 1969 in Wilhelmshaven. Na een opleiding tot boekhandelaar in Hannover studeerde hij germanistiek en filosofie in Hannover, Berlijn en Wenen.

Werk o.a.: Freischwimmer, 2000, Vom Stand der Dinge, 2001, Und alle Zeit der Welt, 2002, Satt, 2003

Uit: Umwege erhöhen die Ortskenntnis (1998)

„Ich gehe in eine Buchhandlung, schlendere ein bisschen herum und beobachte die Leute, die etwas ratlos vor den großen Bücherstapeln stehen. Dutzendfach liegt da dasselbe Buch vor ihnen, und ich erinnere mich an die Vorstellung, die ich als Kind von meinen Büchern hatte. Ich glaubte damals, sie seien alle für mich geschrieben und es gäbe sie nur ein einziges Mal. Wie könnte jemand auf einen solchen Gedanken kommen, fragte ich mich, wenn er diese mannshohen Büchertürme sieht?“

Markus Seidel  (Wilhelmshaven, 4 januari 1969)

De Zwitserse schrijver Emil Zopfi werd geboren op 4 januari 1943 in Wald. Na zijn opleiding tot elektromonteur studeerde hij elektrotechniek aan het Technikum Winterthur en werkte hij als programmeur en systeemingenieur. Damen met zijn vrouw Christ leidt hij een schrijverswerkplaats. Hij schrijft zelf romans, hoorspelen, kinder –en jeugdboeken.

Uit: Londons letzter Gast

„Crick steigt mit einer Kerze in der Hand die steile Treppe ins Kellergeschoss hinab. Ein Gang führt weiter in ein modriges Gewölbe, das mit Spinnweben verhangen ist. Feuchtigkeit glitzert an den Mauern. Mit feierlicher Stimme kündigt er an: "Die grosse Maschine!"

Sie bleiben vor einem unförmigen Gebilde stehen, das mit fleckigen Leintüchern zugedeckt ist. Crick reisst sie mit einem Ruck weg, als ob er ein Denkmal enthülle. Kalkstaub rieselt zu Boden. Jedes Wort betonend sagt er: "Die grosse Maschine. Analytical Engine. Die grösste Denkleistung der Geschichte, materialisiert in einer genialen Konstruktion."

Alex erblickt im Kerzenlicht ein verrostetes Monstrum aus Zahnrädern, verstaubten Nockenscheiben, Wellen, senkrecht aufragenden Ziffernwalzen, Zahnstäben, die wie Spiesse nach allen Seiten in die Dunkelheit stechen. "Speicherstäbe, dezimal", erklärt Crick andächtig, beginnt eine Handkurbel zu drehen. Ächzend und klappernd setzt sich der Mechanismus in Bewegung, so mühsam und widerborstig, als habe er die letzten hundert Jahre vor sich hin gerostet. Das soll Zukunft sein? Der Mann ist vollkommen übergeschnappt. Warum hängt sich Ann an einen solchen Spinner? Ausgerechnet sie als Corporate Security Officer in einem High-Tech Unternehmen, das die modernste Technologie der Welt einsetzt.

Crick bekommt einen roten Kopf vor Anstrengung, japst nach Atem im Takt mit dem Rattern der Maschine, dreht mit beiden Händen am Kurbelrad, bis ihm die Kraft ausgeht. "Babbage wollte die Maschine mit Dampf antreiben. Darum prägte er die Metapher vom Rechnen mit Dampf." Crick ringt nach Luft und gibt auf. "Kommen Sie."

Emil Zopfi (Wald, 4 januari 1943)

De Chinese schrijver Gao Xingjian werd geboren op 4 januari 1940 in Ganzhou, in de provincie Jiangxi. Zie ook mijn blog van 4 januari 2007 en ook mijn blog van 4 januari 2008.

Uit: One Man's Bible

“You seem to see him in a vast emptiness, faint light comes from an unidentified source. He is not standing on some specific or defined patch of ground and he is like the trunk of a tree but has no shadow, and the horizon between the sky and the earth has vanished. Or, he is like a bird in some snow-covered place and is looking from one side to the other. Occasionally, he stares right ahead as if deep in thought, although it's not clear what it is that he is pondering. It's simply a gesture, a gesture of aesthetic beauty. Existence is actually a gesture, a striving for comfort, stretching the arms, bending the knees, turning around, to look back upon his consciousness. Or, it may be said that the gesture actually is his consciousness, that it is you in his consciousness, and from this he is able to gain some ephemeral happiness.
    Tragedy, comedy and farce do not exist but are aesthetic judgements of human life that differ according to person, time and place. Feelings too are probably like this and the emotions of the present at some other time can fluctuate between the sentimental and the ludicrous. And there is no longer the need for mockery as self-ridicule or self-purification seem already to be enough. It is only in the gesture of tranquilly prolonging this life and striving to comprehend the mystery of this moment in time that freedom of existence is achieved, for in solitarily scrutinizing the self the perceptions of the self by others loses all relevance.”

Gao Xingjian (Ganzhou, 4 januari 1940)

De Amerikaanse dichter, songwriter en frontman van Silver Jews David Berman werd geboren op 4 januari 1967 in Williamsburg, Virginia. Hij bezocht de Greenhill School in Addison, Texas en de University of Virginia. Daar begon hij met het schrijven van songs. In 1989 richtte hij met Stephan Malkmus en drummer Bob Nastanovich de indie rock band Silver Jews op. In 1999 verscheen zijn eerste, door de kritiek geprezen, dichtbundel Actual Air.

Uit: Actual Air: Poems

Snow

Walking through a field with my little brother Seth

I pointed to a place where kids had made angels in the snow.

For some reason, I told him that a troop of angels

had been shot and dissolved when they hit the ground.

He asked who had shot them and I said a farmer.

Then we were on the roof of the lake.

The ice looked like a photograph of water.

Why he asked. Why did he shoot them.

I didn't know where I was going with this.

They were on his property, I said.

When it's snowing, the outdoors seem like a room.

Today I traded hellos with my neighbor.

Our voices hung close in the new acoustics.

A room with the walls blasted to shreds and falling.

We returned to our shoveling, working side by side in silence.

But why were they on his property, he asked.

David Berman (Williamsburg, 4 januari 1967)

04-01-2009 om 20:29 geschreven door Romenu  

De Amerikaanse schrijfster en biografe Doris Kearns Goodwin werd geboren op 4 januari 1943 in New York. Zij bezocht het Colby College in Maine, waar zij in 1964 magna cum laude als Bachelor of Arts afstudeerde. In 1995 kreg zij voor No Ordinary Time: Franklin and Eleanor Roosevelt: The American Homefront During World War II de Pulitzer Prize en in 2005 de Lincoln Prize voor Team of Rivals, een boek over het cabinet van president Abraham Lincoln.

Uit: No Ordinary Time

“In Amsterdam the roads leading out of the city were crowded with people and automobiles as residents fled in fear of the bombing. Bombs were also falling at Dunkirk, Calais, and Metz in France, and at Chilham, near Canterbury, in England. The initial reports were confusing -- border clashes had begun, parachute troops were being dropped to seize Dutch and Belgian airports, the government of Luxembourg had already fled to France, and there was some reason to believe the Germans were also landing troops by sea.

After speaking again to Ambassador Cudahy and scanning the incoming news reports, Roosevelt called his secretary of the Treasury, Henry Morgenthau, Jr., and ordered him to freeze all assets held by Belgium, the Netherlands, and Luxembourg before the market opened in the morning, to keep any resources of the invaded countries from falling into German hands.

The official German explanation for the sweeping invasion of the neutral lowlands was given by Germany's foreign minister, Joachim von Ribbentrop. Germany, he claimed, had received "proof" that the Allies were engineering an imminent attack through the Low Countries into the German Ruhr district. In a belligerent tone, von Ribbentrop said the time had come for settling the final account with the French and British leaders. Just before midnight, Adolf Hitler, having boarded a special train to the front, had issued the fateful order to his troops: "The decisive hour has come for the fight today decides the fate of the German nation for the next 1000 years."

There was little that could be done that night -- phone calls to Paris and Brussels could rarely be completed, and the Hague wire was barely working -- but, as one State Department official said, "in times of crisis the key men should be at hand and the public should know it." Finally, at 2:40 a.m., Roosevelt decided to go to bed. After shifting his body to his armless wheel chair, he rolled through a door near his desk into his bedroom.”

 
Doris Kearns Goodwin (New York, 4 januari 1943)

De Amerikaanse schrijver Max Forrester Eastman werd geboren op 4 januari 1883 in Canandaigua, N.Y. Tot 1905 bezocht hij het Williams College en de Columbia University, waar hij tot 1911 als assistent voor filosofie en psychologie werkte. Eastman werd een sleutelfiguur in de linkse gemeenschap van Greenwich Village. In 1913 publiceerde hij de studie Enjoyment of Poetry. In 1923 maakte hij een reis van een jaar naar de Sovjet Unie om te zien hoe het marxisme in de praktijk werd omgezet. Na zijn terugkeer schreef hij verschillende essays waarin hij het systemm bekritiseerde. Ondanks dat bleef hij zijn linkse opvattingen trouw.  Pas in 1941 kwam er een einde aan zijn sympathie voor het communisme en het socialisme en steunde hij zelfs Joseph McCarthy. Op latere leeftijd schreef hij nog een aantal autobiografische werken.

Uit: Leon Trotsky: the Portrait of a Youth

“Trotsky never lived in the big stone house that testifies to the wealth of his parents. He was born and grew up to the age of ten in a little old-fashioned peasant's hut, with a fat brown roof of straw and five tiny rooms with low ceilings. The sitting-room and dining-room had wooden floors, and the floor in the sitting-room was painted; and here there were comfortable chairs, a table, an immense square stove, and on top of the stove a great big sleepy-eyed cat.

In the winter time, when it is impossible to work all day long and all the evening too, his mother sits reading with quiet concentration the words in a book. The process interests him because she whispers the words as she reads. He is cutting out the letters of the alphabet and sticking them fast in the frost on the window, one in each pane, and each little window has six panes. He is sticking them accurately in the middle, you may be sure. It is all snowy white outside, and the drifts curve half way up the low windows, and it is all warm inside, and tender and friendly and unworried.

The elder brother and sister will explain to him about the letters and give him his first colored books to read. And then when they are gone away to school he will be taken over to an aunt's house in the village, and he will stay there studying with her children. Nominally he will stay all winter, but as a matter of fact he will be at home most of the time, because he is so sweet-tempered and has such merry dimples that his parents cannot get along without him. In the summers an uncle from Odessa will come to visit them, and he too will give lessons to this gifted child with the beautiful manners and the blue light shining out of his eyes. Everybody who sees him will help him, and he will have every opportunity to rise to a place of respectability and comparative honor in Russian society.“

Max Eastman (4 januari 1883 – 25 maart 1969)

De Vlaamse dichter en (toneel)schrijver Fernand Handtpoorter werd geboren in Poperinge op 4 januari 1933.  Hij studeerde Germaanse talen aan de Universiteit Gent. Hij schreef zowel poëzie, romans als toneel. In 1955 en 1956 werkte hij mee aan het literaire tijdschrift Cyanuur, dat een kort leven beschoren was. Hij schreef aanvankelijk vooral poëzie; in zijn eerste verhalen experimenteerde hij met het absurdisme. Zijn roman De kleine god werd een klassieker. In 1978 won Handtpoorter de Nestor De Tièreprijs voor zijn toneelstuk De Vlaamse gaai is een bandiet. Hij schreef drie luisterspelen, alsmede het script voor een documentaire over de legendarische bokser Cyriel Delannoit. Handtpoorters werk vertoont autobiografische trekken: hij beschrijft graag het leven in de moderne tijd en de opkomst van de consumptiemaatschappij en emancipatie in de jaren 60, al dan niet in Gent gesitueerd,

Uit: Als een kommerloze hond

"Blonde Monique is onderwijzeres, houdt zich bezig met jeugdvormingswerk en is een vaste waarde bij de Stichting Lodewijk de Raet, niet direkt een moordgriet, eerder het intellektuele type, aantrekkelijk, verfijnd, wat je haar kan aanzien, behorend tot het soort kongreslopers dat geen vormend weekend overslaat.
- Tenzij ik op haar fluit, zei Paerels voldaan, dan komt ze aangerend, Lodewijk de Raet naar de bliksem."

Fernand Handtpoorter (4 januari 1933 - 5 augustus 2007)

Gent (Geen portretbeschikbaar)

De Deense schrijver Svend Fleuron werd geboren op 4 januari 1874 op het landgoed Katrinedal. Zie ook mijn blog van 4 januari 2008.

Uit: Strix, Die Geschichte eines Uhus (Vertaald door Mathilde Mann)

Im Kampf mit einem Adler

„Es ist spät am Nachmittage.

Das fahle Licht des Wintertages wird noch fahler, die Dämmerung quillt förmlich aus den Wolken herab. Die Luft ist scharf, und der Ostwind, der seit Tagesgrauen geheult hat, nimmt mehr und mehr zu.

Strix sitzt in ihrer warmen Holzhütte tief unten in dem Bauch einer alten Esche ...

Der Wald, den sie vorgefunden hat, liegt tief zwischen Hügeln, und ist der letzte, von den einstmals so zahlreichen Wäldern in dem großen Fördendistrikt. Eine öde Gegend zieht sich zwischen ihm und der Heide hin — und auf der entgegengesetzten Seite, nur eine Meile entfernt, braust das Meer.

Strix schläft am Tage und träumt und sitzt unbeweglich, als sei sie ein großes unverzehrtes Stück von dem Mark des Baumes. Aber selbst im Schlaf hört sie und hat zuverlässige Empfindungen.

Den ganzen Tag hat die Kronenwölbung gebrummt. Ein surrender, orgeltiefer Laut ist von ihr ausgegangen. Es hat so hohl, so dumpf getönt ... das ist der Gesang des Schneegesauses.

Bald ein Menschenalter hat Strix nun gelebt und den Wechsel der Jahreszeiten verfolgt; sie kennt dies Sausen nur zu gut. Es wächst, wird stärker und stärker — und wie es zunimmt, 120 während der Abend zur Rüste geht, werden alle andern Laute gedämpft; ihre Klangfarbe wird ihnen genommen. Selbst die nächsten werden gleichsam von weitem weggezogen und klingen schließlich ganz fern. Das Bum-Bum der großen Wassermühle, das Knurren dieses wunderlichen, von Menschen geliebten Raubtieres, das sie zu hören gewohnt ist, wenn ein Ostwind weht, wird schwächer und schwächer; sie merkt auch kein Fallen von Zweigen mehr, und das Heulen und Knarren der Bäume ist ohne tönenden Schallboden; jegliches Geräusch und Getöse wird gleichsam von Federn aufgefangen.“

Svend Fleuron

De Franse dichter en chansonnier Maurice Mac-Nab werd geboren op 4 januari 1856 in Vierzon. Hij was de schepper van de chansons-réclames » die hij voordroeg in het bekende Parijse Cabaret "Le Chat Noir". Hij leed aan een zwakke gezondheid en overleed al op 33-jarige lleftijd.

Les foetus

On en voit de petits, de grands,
De semblables, de différents,
Au fond des bocaux transparents.

Les uns ont des figures douces ;
Venus au monde sans secousses,
Sur leur ventre ils joignent les pouces.

D'autres lèvent les yeux en l'air
Avec un regard assez fier
Pour des gens qui n'y voient pas clair !

D'autres enfin, fendus en tierce,
Semblent craindre qu'on ne renverse
L'océan d'alcool qui les berce.

Mais, que leur bouche ait un rictus,
Que leurs bras soient droits ou tordus,
Comme ils sont mignons, ces foetus,

Quand leur frêle corps se balance
Dans une douce somnolence,
Avec un petit air régence !

On remarque aussi que leurs nez,
A l'intempérance adonnés,
Sont quelquefois enluminés :

Privés d'amour, privés de gloire,
Les foetus sont comme Grégoire,
Et passent tout leur temps à boire.

Quand on porte un toast amical,
Chacun frappe sur son bocal,
Et ça fait un bruit musical !

En contemplant leur face inerte,
Un jour j'ai fait la découverte
Qu'ils avaient la bouche entrouverte :

Foetus de gueux, foetus de roi,
Tous sont soumis à cette loi
Et bâillent sans savoir pourquoi !...

Gentils foetus, ah ! que vous êtes
Heureux d'avoir rangé vos têtes
Loin de nos humaines tempêtes !

Heureux, sans vice ni vertu ;
D'indifférence revêtu,
Votre coeur n'a jamais battu.

Et vous seuls, vous savez, peut-être,
Si c'est le suprême bien-être
Que d'être mort avant de naître !

Foetus, au fond de vos bocaux,
Dans les cabinets médicaux,
Nagez toujours entre deux eaux,

Démontrant que tout corps solide
Plongé dans l'élément humide
Déplace son poids de liquide.

C'est ainsi que, tranquillement,
Sans changer de gouvernement,
Vous attendez le jugement !...

Et s'il faut, comme je suppose,
Une morale à cette glose,
Je vais ajouter une chose :

C'est qu'en dépit des prospectus
De tous nos savants, les foetus
Ne sont pas des gens mal f...

Maurice Mac-Nab (4 januari 1856 - december1889)

De Duitse jurist, taal- en letterkundige Jacob Ludwig Karl Grimm werd geboren in Hanau op 4 januari 1785. Zie ook mijn blog van 4 januari 2007.

Uit: Dornröschen

“Ein König und eine Königin kriegten gar keine Kinder. Eines Tags war die Königin im Bad, da kroch ein Krebs aus dem Waßer ans Land u. sprach: du wirst bald eine Tochter bekommen. Und so geschah es auch und der König in der Freude hielt ein großes Fest u. im Lande waren dreizehn Feen, er hatte aber nur zwölf goldne Teller und konnte also die dreizehnte nicht einladen. Die Feen begabten sie mit allen Tugenden und Schönheiten. Wie nun das Fest zu Ende ging, so kam die dreizehnte Fee u. sprach: ihr habt mich nicht gebeten u. ich verkündige euch, daß eure Tochter in ihrem funfzehnten Jahr sich an einer Spindel in den Finger stechen u. daran sterben wird. Die andern Feen wollten dies so gut noch machen, als sie konnten und sagten: sie sollte nur hundert Jahre in Schlaf fallen.
Der König ließ aber den Befehl ausgehen, daß alle Spindeln im ganzen Reich abgeschafft werden sollten, welches geschah, u. als die Königstochter nun funfzehnjährig war u. eines Tags die Eltern ausgegangen waren, so ging sie im Schloß herum u. gelangte endlich an einen alten Thurn. In den Thurn führte eine enge Treppe, da kam sie zu einer kleinen Thür, worin ein gelber Schlüßel steckte, den drehte sie um u. kam in ein Stubchen worin eine alte Frau ihren Flachs spann. Und sie scherzte mit der Frau und wollte auch spinnen. Da stach sie sich in die Spindel und fiel alsbald in einen tiefen Schlaf.

Jacob Grimm  (4 januari 1785 – 20 september 1863)

Zie voor onderstaande schrijver ook mijn blog van 4 januari 2008.

De Indische schrijver Rajvinder Singh werd geboren op 4 januari 1956 in Kapurthala. Zie ook mijn blog van 4 januari 2007.

04-01-2009 om 20:26 geschreven door Romenu  

De Engelse schrijver J.R.R. Tolkien werd geboren op 3 januari 1892 in Bloemfontein, Zuid-Afrika. Zie ook mijn blog van 3 januari 2007 en ook mijn blog van 3 januari 2008. 

Uit: The Children of Hurin

 

„In the year that Turin was seventeen years old, his grief was renewed; for all tidings from his home ceased at that time. The power of Morgoth had grown yearly, and all Hithlum was now under his shadow. Doubtless he knew much of the doings of Hurin's people and kin, and had not molested them for a while, so that his design might be fulfilled; but now in pursuit of this purpose he set a close watch on all the passes of the Shadowy Mountains, so that none might come out of Hithlum nor enter it, save at great peril, and the Orcs swarmed about the sources of Narog and Teiglin and the upper waters of Sirion. Thus there came a time when the messengers of Thingol did not return, and he would send no more. He was ever loath to let any stray beyond the guarded borders, and in nothing had he shown greater good will to Hurin and his kin than in sending his people on the dangerous roads to Morwen in Dor-lomin.

Now Turin grew heavy-hearted, not knowing what new evil was afoot, and fearing that an ill fate had befallen Morwen and Nienor; and for many days he sat silent, brooding on the downfall of the House of Hador and the Men of the North. Then he rose up and went to seek Thingol; and he found him sitting with Melian under Hirilorn, the great beech of Menegroth.

 

 

 

J.R.R. Tolkien (3 januari 1892 – 2 september 1973)

 

 

 

 

De Franse schrijfster Marie Darrieussecq werd geboren in Bayonne, Pyrénées-Atlantiques, op 3 januari 1969. Zij behaalde haar Baccalauréat aan het Lycée Cassin in Bayonne en studeerde vervolgens aan de Ecole Normale Supérieure in Parijs Franse literauur. Zij vervolgde de studie aan de Sorbonne Nouvelle en aan de Jussieu. In 1997 studeerde zij af. In 1996 debuteerde zij met de roman Truismes. Ze debuteerde in 1996 met de roman Truismes, over een vrouw die in een varken verandert in een toekomstige, dictatoriale maatschappij. De roman kende een enorm succes in Frankrijk en werd in een groot aantal landen in vertaling uitgebracht. Sindsdien geldt Darrieussecq als een van de origineelste jonge Franse auteurs. Na ditsucces besloot Darrieussecq geen docente te blijven, maar door te gaan met schrijven. Haar tweede roman, Naissance des fantômes (1998, in vertaling Spookverschijningen) is net als Tom is dood een verslag van een vrouw die zich geconfronteerd ziet met een ingrijpende gebeurtenis, in dit geval het feit dat haar man niet meer terugkeert van een boodschap die hij ging doen.

 

Werk o.a.: La Plage, 2000, Bref séjour chez les vivants, 2001, White, 2003, Le Pays, 2005, Tristes Pontiques, 2008

 

Uit: Tom est mort (2007)

 

Je n'avais jamais la sensation de dormir. Le matin j'étais plus fatiguée que la veille. Parfois l'interrupteur pour éteindre mon cerveau fonctionnait : les somnifères, des somnifères de cheval. Mais quand ça ne fonctionnait pas, quand je ne m'abattais pas comme une jument dans un sommeil de brute, j'avais le temps de visiter les coins les plus reculés du labyrinthe. Cauchemar, nuit, jour, quel nom portait ce lieu ? Tom avait brûlé. Corps et biens comme on dit, ses biens se montant à des sous-vêtements blancs, et à tout, tout. J'étais avec Tom. J'étais seule. Une écurie en flammes. Un caveau. Un caveau-écurie-soute-labyrinthe, nulle part, des couloirs infinis, des impasses, des oubliettes. Non, quel joli mot bénin que le mot oubliettes. J'étais dans le noir et la cendre du souvenir total. Gouffre au-dessus de moi, sans lumière. Plus de pensée. La douleur au point fixe. J'étais dans la vérité de la mort. Dans la lucidité extrême de l'insomnie.

Un simple récit, phrase après phrase sur un cahier pour raconter la mort de Tom, quatre ans et demi, à Sydney en Australie.

 

 

 

Marie Darrieussecq (Bayonne, 3 januari 1969)

 

 

 

 

 

De Estlandse dichter en schrijver Sven Kivisildnik (eig. Sven Sild) werd geboren op 3 januari 1964 in Rakvere. Hij behoorde tot de schrijversgroep Hirohall en is ook zanger van de groep Whaw! Zaiks. Hij is een scherp obsevator en criticus van de hedendaagse Estlandse samenleving. Hij debuteerde in 1987 met (Eng.) Wet Viktor,  gebaseerd op een gedicht van  Marie Under. In 1996 verscheen een volumineuze bundel van 800 pagina’s Like Red Agaric to a Bull (Nagu härjale punane kärbseseen), waarin het meeste werk tot dan toe was opgenomen. In 1997 verscheen het lange autobiografische gedicht A Human

Being Tested on Animals (Loomade peal katsetatud inimene, 1997).

 

 

The Kalevipoeg Club

 

The Traks Grill stands behind the Luua Manor

near the Kalevipoeg Club.

 

It came to a man in a dream

that as the moon waned

on the first Thursday night

he should go to the Traks Grill

straight up to the bar

which still stands there today.

 

He should dig on the south side

under the bar near the cash register

until he comes across a sewage pipe,

then roll the pipe aside

to reveal a kettle filled with coins,

and if he doesn’t fear

what he will see there,

if he maintains his composure,

the wealth will be his.

 

It is said that the man went and dug

until he came to the pipes,

he rolled them aside,

and there he saw the kettle of coins.

 

As he began to hoist it from the pit

glamorous television hosts

swept up from underneath

in a cloud of dust and shards

all hissing horribly,

meaning to attack.

 

He flailed at them,

many fell dead

but more flew to replace them.

Fear overcame the man,

his body was wracked by tremors.

 

Finally he lept from the pit,

but on the edge stood

a large black Eurovision singer

snarling fearfully

and gnashing his teeth,

meaning to attack.

 

The man struck the singer

on the head with his spade

and ran all the way home

as fast as he could.

 

As for the coins, they were left

behind and remain there to this day,

but they can only be taken one day a year

on the Day of the Holocaust.

 

 

 

Vertaald door Hasso Krull en Brandon Lussier

 

 

 

 

Sven Kivisildnik (Rakvere,3 januari 1964)

 

 

 

 

 

De Britse schrijver Alex Wheatle werd geboren op 3 januari 1963 in Londen als zoon van Jamaïcaanse ouders. Zijn jeugd bracht hij grotendeels door in een kindertehuis in Surrey. Vanaf zijn zestiende schreef hij songteksten over wat hij zag en meemaakte van het leven in Brixton. Deze werden later omgewerkt tot complete boeken. In 1999 debuteerde hij met Brixton Rock. Voor East of Acre Lane uit 2001 ontving hij de London Arts Board New Writers Award.

 

Uit: Authorised to intimidate (The Guardian, 21 februari 2008)

 

“I find it difficult to be so optimistic. I can't forget what happened in Brixton when I was growing up. In 1980 I was 17, unemployed, and living in a social services hostel. One February night we held a rave, and at 2am a dozen police officers arrived at the front door and asked us to turn the music down. We did as we were told but the officers did not disperse - probably a reaction to the exotic aroma wafting from the windows. Ravers held the door against the police. Sirens sounded, vans screeched and we heard the stomp of police boots before they battered the door down. What followed was reckless, wanton and without mercy. Young women as well as men were truncheon-whipped, kicked, punched and spat upon. I was one of many hurled into the back of police vans like diseased cattle. Many of us were bleeding; one friend was left with a broken arm. Most of us were 18 or under.

 

At the police station we were placed in cells, where we heard shrieks and screams as the brutality continued. I'm not sure if the beating I suffered or the waiting was worse. When a doctor finally arrived, he was told by the police that the injuries were sustained by criminals resisting arrest. In 1980s Brixton, no figure of authority believed what a black youth said. Yes, minor crime had occurred at the hostel, but the reaction was grossly disproportionate.

 

Up to the Brixton uprising in April 1981, I was stopped under the "sus" law by the police every time they saw me, sometimes twice a day. I was once arrested for looking into a jewellery shop window. Friends were beaten up by the Met's special patrol group squads on a regular basis. To be out on the street meant chancing your freedom. The tension ratcheted up. Everyone felt that something was about to happen, but when it did that warm spring day, I don't think anyone expected the blood, fury and sheer hatred that was unleashed. Mainland Britain hadn't seen anything like it in 100 years. My lasting memory of the three days of rioting was seeing a melting policeman's helmet. It's incredible no one was killed.

 

 

 

Alex Wheatle (Londen,  3 januari 1963)

 

 

 

 

 

De Romeinse schrijver, redenaar, politicus, advocaat en filosoof Marcus Tullius Cicero werd geboren in Arpinum op 3 januari 106 v. Chr. Zie ook mijn blog van 3 januari 2007 en ook mijn blog van 3 januari 2008.

 

Uit: De Goden (De Natura Deorum)

 

„In de buurt staat de Centaur:

zijn paarde-delen wil hij wagen aan de Scharen.

Terwijl zijn rechterhand ‘t viervoetig Beest vastgrijpt,

beweegt hij grimmig voorwaarts naar het prachtig Altaar.

 

Daar werkt ook Hydra zich vanuit de diepten op,

 

wier lichaam zich lang uitstrekt

en bij haar middenkrul licht glanzend ‘t Mengvat op,

terwijl haar uiteind door de dicht bepluimde Raaf

behapt wordt; in de buurt daar, in het zicht van Tweeling,

zit "Voor-hond", die in ‘t Grieks Prokúôn is geheten.

 

Heel dit sterrensysteem, heel deze grote hemeldecoratie: kan iemand die

bij zijn verstand is, denken dat dit het produkt is van toevallige, lukraak her en der

snellende partikels? Of zou misschien een soort van ander wezen zonder intelligentie en rede het hebben kunnen produceren? Maar het maken ervan vergde toch duidelijk rede, en sterker nog: men kan hun natuur niet eens begrijpen zonder de hoogste vorm van rede.

Dit alles is al bewonderenswaardig, maar hierbij blijft het niet: er is niets zo

opvallend als het feit dat de wereld een zodanige stabiliteit en samenhang vertoont,

dat er niets bestaat of zelfs maar denkbaar is dat beter is toegerust voor een lang

voortbestaan. Want alle delen van de wereld streven gelijkmatig van alle kanten naar het midden. Aaneengevoegde voorwerpen blijven het beste aan elkaar vast zitten wanneer ze met een soort keten helemaal aaneengebonden worden; in de wereld wordt deze rol vervuld door de natuur: zij zit overal in en brengt alles met geest en rede tot stand, ze trekt de buitenste delen naar het midden en balt ze samen.“

 

 

 

Vertaald door Vincent Hunink

 

 

 

 

Cicero (3 januari 106 v. Chr. –  7 december 43 v. Chr.)

 

 

03-01-2009 om 20:40 geschreven door Romenu  

De Franse schrijver en essayist Pierre Eugène Drieu la Rochelle werd geboren op 3 januari 1893 in Parijs. Hij kwam uit een katholiek, conservatief maar gebroken gezin. Reeds van in z’n kindertijd was hij een groot lezer en dromer over de Napoleontische grandeur, militair heldendom en koloniaal avontuur die fel contrasteerde met het decadente bourgeois-leventje van zijn familie. Op zijn vijftiende trok hij naar Engeland, hij zou er een levenslange liefde aan over houden voor al wat Engels is. Drieu studeerde in Parijs aan de ‘École libre sciences politiques’. Hij werd er sterk beïnvloed door het lezen van werken van Kipling, Barrès en vooral Nietzsche. Op zeventienjarige leeftijd raakte hij onder indruk van reactionaire gedachten, de Action Française, en las Maurras, Bainville, Sorel, Proudhon,… In 1914 werd hij gemobiliseerd en ingezet in de gevechten in Charleroi en Verdun. Hij raakte twee maal gewond en gehospitaliseerd, zijn oorlogservaring tekende hem. In zijn romans schetste Drieu la Rochelle een gedegenereerde bourgeoisie die elke wil ontbreekt, het beeld van zijn eigen familie was nooit ver weg. De Tweede Wereldoorlog en de Duitse hegemonie zijn voor Drieu een kans om een nieuw Europa op te bouwen. Drieu la Rochelle wees uitdrukkelijk de liberaal-democratie af als zijnde een materialistische decadentie maar hij bekritiseerde ook het nationaal-socialisme. Hij was één van de bekendste “non-conformisten” uit het Frankrijk van de jaren ’30. Korte tijd behoorde Drieu tot de Parti Populaire Français van de ex-communist Doriot. De Nieuwe Ordening die Drieu voorstond, was uitdrukkelijk sociaal en aristocratisch getint (le Jeune Européen, 1927), en hij dan ook gewillig deel uit van de collaboratie na de Duitse verovering van Frankrijk (Notes pour comprendre le siècle, 1941). Maar na enkele jaren raakte hij ontgoocheld in de pétainistische politiek en de houding van de Duitse overheid in Frankrijk. Aan het einde van de oorlog weigerde Drieu, ondanks bescherming vanwege trouwe vrienden zoals Malreaux, om te vluchten of zich te verstoppen voor de geallieerden die hij “les ennemis de l’Europe” noemt. In de laatste maanden van zijn leven betoondehij een zeker respect voor het communisme van Stalin. Op 16 maart 1945 pleegde hij zelfmoord in Parijs.

Uit: Le Jeune Européen

“Je suis désespéré, moi l’Européen, j’aime encore tout ce qui fut et qui s’en va. J’aime mes mains libres et les outils si fins et si forts qu’elles pouvaient saisir et reposer. O beaux gestes, nets et fermes, garantie d’un intellect victorieux ; autour du geste de l’art, le geste de la guerre et le geste de l’amour. Tuer son ennemi et prendre une femme, tuer celui qu’on méprise et enfermer celle qu’on craint. Les gestes qui créaient, les gestes qui tour à tour déchaînaient et réenchainaient le mouvement. Comment affirmer, créer, si l’on n’est pas capable à l’extrême limite de son désir et de son vouloir, de tuer et d’être tué ? Tuer ou se faire tuer, c’est la même chose, c’est manifester également qu’on croit à l’identité humaine. C’est le cri certain. Et pourtant, qui, aujourd’hui, peut tuer sans effort ? Une brute, ou un vicieux, ou un gamin drogué de mets. Moi, en dépit de mes campagnes, de tout ce sang en Champagne et en Ukraine, je pâlis devant le sang. Alors le cri certain tourne à n’être qu’une fanfaronnade malsaine, digne d’un sectaire de ruisseau, fasciste ou communiste.
Et ce geste de la prière à la fin qui remettait tout en place, qui anéantissait tout. L’homme des rébellions à main armée, l’homme des exactions hardies, l’homme des désirs et des assouvissements, l’homme qui avait un caractère et dont on peignait le portrait, il savait reconnaître les saisons, et un beau soir, il se rendait à Dieu. Alors c’était un dernier combat, une dernière étreinte, un dernier dialogue, d’où sortait une nouvelle et suprême forme de l’être.
Tout cela s’embrouille et m’échappe. Et pourtant je suis encore debout et je proteste.
Après tout, je ne suis pas qu’un écrivain, je suis un homme en proie au problème total.
Toute cette écriture, toute cette tunique de signes qui s’accroche à mes reins, c’est votre tourment à tous, c’est votre vieille conscience fatiguée, exsangue.
Il me semble pourtant que je suis encore vif, que je la déchire, que je l’arrache, qu’elle tombe.
Je brise la poésie même ou ce qui en reste.
En dépit de la mitrailleuse de Lénine ou de Mussolini, je ne veux pas rentrer dans votre usine américaine, même pas comme homme de rebut, comme poète. Plus de métiers, puisque ce sont vos métiers.“
 

Pierre Drieu la Rochelle (3 januari 1893 – 16 maart 1945)

De Duitstalige dichter en schrijver Wolf von Aichelburg werd geboren in Pula,Transsylvanië, (destijds Oostenrijke-Hongarije, tegenwoordig Kroatië) op 3 januari 1912. In 1918 vestigde zijn familie zich in Hermannstadt. Van 1928 tot 1934 studeede hij in  Klausenburg en Dijon germanistiek en romanistiek. Na een aantal reizen door West-Europa keerde hij in 1939 naar zijn geboortegrond terug. Na WO II werd hij door het communistische regime vervolgd en tot 25 jaar veroordeeld. In 1964 kwam hij door een algemene amnestie vrij. In 1980 verliet hij Roemenië en vestigde hij zich in Freiburg im Breisgau.

SAVONAROLA

Der Gier der Flamme war ich zugeschworen
Durch einen grausamen Geheimvertrag,
War ihre Beute, eh ich noch geboren.
Sie lauerte als Funken auf den Tag,

Wo mich des Schicksals blinde Knechte banden
Und sie befreiten aus der Kerkerhaft.
Sie wird nun jede Schranke überbranden
In allzulang gestauter Leidenschaft.

Käm fernher jagend jetzt ein Gnadenruf
Und stürzte Regen, bräche das Gedräng
Der Menge ein, der Pferde wilder Huf,
Die Flamme läßt nicht mehr. Sie hält mich eng.

Dein Wort war Feuer. Du hast mich gerufen,
Dein Haß und deine Liebe waren Glut!
Nun klimme, spricht sie, diese Bretterstufen,
Bis du gestillt ertrinkst in meiner Flut.

Wolf von Aichelburg (3 januari 1912 – 24 augustus 1994)

De Australische schrijfster Henry Handel Richardson (eig. Ethel Florence) werd geboren op 3 januari 1870 in Melbourne. In der jaren 1890 reisde zij met haar moeder en zuster naar Leipzig, waar zij piano studeerde en haar latere man ontmoette, en ervaringen opdeed die zij in haar debuutroman Maurice Guest verwerkte. Tot aan diens vroege dood leefde zij met haar man in Londen, daarna met een jongere vriendin in Fairlight bij Hastings (Sussex). Het bekendste werk van haar is de trilogie Australia Felix, dat beschouwd wordt als een van de belangrijkste werken uit de Australische literatuur.

Uit: Henry Handel Richardson, A Life (door Michael Ackland)

“Biography inevitably assumes a particular angle of vision, and this account of her life is no exception. It is haunted by two images. One is of the impressionable child in ‘The Bathe’, the tale which introduces her last major work, Growing Pains: Sketches of Girlhood. This story focuses on a

crisis of self-identity, and a dawning, fearful realisation of the burden of gender which the female child is destined to assume. It opens with a naked prepubescent girl, frolicking in the shallows beyond the restricting shoreline. Observing her from the beach are two mature women. Enticed

by her heedless pleasure as well as by the inviting natural scene, they decide to strip and join her. Layer upon layer of clothes is cast off to reveal tired, blotched, misshapen bodies marked by the trials of sexual maturity:

"Splay-legged they were, from the weight of these [physical]

protuberances. Above their knees, garters had cut fierce red

lines in the skin; their bodies were criss-crossed with red

furrows, from the variety of strings and bones that had lashed

them in. The calves of one showed purple-knotted with veins;

across the other’s abdomen ran a deep, longitudinal scar. One

was patched with red hair, one with black."

For the child it is a terrifying revelation. Before this, she has no more seen a naked female body than grasped what adulthood might mean for her. Now she stares with ‘horrid fascination’ at ‘something ugly’—socially and biologically inscribed females. Her concluding thoughts are at once comprehensible and mockingly impossible: ‘Oh, never … never … no, not ever now did she want to grow up. She would always stop a little girl’.

Henry Handel Richardson (3 januari 1870 – 20 maart 1946)

De Franse schrijver Charles Palissot de Montenoy werd geboren in Nancy op 3 januari 1730. Zijn eerste werk werd in 1755 gepubliceerd. Hij was vanaf 1798 lid van de 'conseil des anciens' van het departement Seine-et-Oise en conservator van de bibliothèque Mazarine. Hij was een hevig tegenstander van de verlichte philosophes, vooral van Diderot. Het meeste bekendheid verwierf hij met zijn komedie Les Philosophes, die een enorm schandaalsucces was in 1760.

Uit: Les Philosophes

Marton.

Toute femme est, monsieur, un animal changeant.

On pourrait calculer les jours de Cydalise

par les différents goûts dont son ame est éprise :

quelquefois étourdie, enjouée à l' excès,

d' autres fois sérieuse, et boudant par accès ;

coquette, s' il en fut, en sauvant le scandale,

prude à nous étourdir de son aigre morale ;

courant le bal la nuit, et le jour les sermons ;

tantôt les directeurs, et tantôt les bouffons.

C' était-là le bon tems. Mais aujourd' hui que l' age

fait place à d' autres moeurs, et veut un ton plus sage,

madame a depuis peu réformé sa maison.

Nous n' extravaguons plus qu' à force de raison.

D' abord on a banni cette gaité grossiere,

délices des traitans, aliment du vulgaire ;

à nos soupés décens tout au plus on sourit.

Si l' on s' ennuie, au moins c' est avec de l' esprit.

Quelquefois on admet, au lieu de Vaudevilles,

de savans concerto, de grands airs difficiles ;

car il faut bien encore un peu d' amusement.

Mais notre fort, monsieur, c' est le raisonnement.

Quelque tems, dans le cercle, on parla politique ;

enfin tout disparut sous la métaphysique.

Damis.

Quelque chargé que soit ce bizarre tableau,

je livre Cydalise aux traits de ton pinceau ;

je m' en rapporte à toi. Mais que fait Rosalie ?

Charles Palissot de Montenoy (3 januari 1730 - 15 juni 1814)

De Engelse schrijver Douglas William Jerrold werd geboren op 3 januari 1803 in Londen. In 1821 kwam een toneelstuk van hem op de planken van het Sadler's Wells theatre, dat hij al als veertienjarige geschreven had. Andere stukken volgden en in 1825 kreeg hij een vaste aanstelling als schrijver bij het Coburg theatre. Hij bleef komedies schrijven, maar leverde later ook bijdragen aan tijdschriften als Monthly Magazine, Blackwood's, New Monthly, Athenaeum en Punch. Tot zijn succesvolste werken behoren Mrs Caudle's Curtain Lectures, Black-eyed Susan, Men of Character en A Man made of Money.

Uit: MRS. CAUDLE’S CURTAIN LECTURES

“You ought to be very rich, Mr. Caudle.  I wonder who’d lend you five pounds?  But so it is: a wife may work and may slave!  Ha, dear! the many things that might have been done with five pounds.  As if people picked up money in the street!  But you always were a fool, Mr. Caudle!  I’ve wanted a black satin gown these three years, and that five pounds would have entirely bought it.  But it’s no matter how I go, - not at all.  Everybody says I don’t dress as becomes your wife - and I don’t; but what’s that to you, Mr. Caudle?  Nothing.  Oh, no! you can have fine feelings for everybody but those belonging to you.  I wish people knew you, as I do - that’s all.  You like to be called liberal - and your poor family pays for it.

“All the girls want bonnets, and where they’re to come from I can’t tell.  Half five pounds would have bought ’em - but now they must go without.  Of course, they belong to you: and anybody but your own flesh and body, Mr. Caudle!

“The man called for the water-rate to-day; but I should like to know how people are to pay taxes, who throw away five pounds to every fellow that asks them?

“Perhaps you don’t know that Jack, this morning, knocked his shuttlecock through his bedroom window.  I was going to send for the glazier to mend it; but after you lent that five pounds I was sure we couldn’t afford it.  Oh, no! the window must go as it is; and pretty weather for a dear child to sleep with a broken window.  He’s got a cold already on his lungs, and I shouldn’t at all wonder if that broken window settled him.  If the dear boy dies, his death will be upon his father’s head; for I’m sure we can’t now pay to mend windows.  We might though, and do a good many more things too, if people didn’t throw away their five pounds.

“Next Tuesday the fire-insurance is due.  I should like to know how it’s to be paid?  Why, it can’t be paid at all!  That five pounds would have more than done it - and now, insurance is out of the question.  And there never were so many fires as there are now.  I shall never close my eyes all night, - but what’s that to you, so people can call you liberal, Mr. Caudle?”

Douglas Jerrold (3 januari 1803 – 8 juni 1857)

De Duitse schrijver en jurist Hermann von Weinsberg werd geboren op 3 januari 1518 in Keulen. Hij is bekend geworden door het „boich Weinsberg“, het eerste autobiografische document in de Duitse taal. Hij studeerde in Keulen en Emmerich. In 1837 behaalde hij de titel Magister artium en hij kwalificeerde zich in 1543 als jurist. Hij werkte als jurist, beheerde het geld van zijn welgestelde vrouwen, bezat een herberg en een wijnhandel.

Uit: Boich Weinsberg

“Wa etwas under allen vergenklichen dingen daurhaftich ist, lieber hausfatter, so ist die geschrift nach viller trefflicher leut zeugnis das allerlankwirigst und zu ewicher zit daurhaftigst wirk. Dan was von dem menschen immer geredt, gehort, geschein, gedain und gelaissen wirt, das verstirbt auch gemeinlich mit dem menschen, oder verpleibt es schoin ein zit lank durch verzellung und nachsagen, so verfelt es doch gern balde ader es wirt nit eigentlich ader recht behalten, dan der menschen gedechtnis ist swach und vergeslich. Derhalb hat got der her die wonderschone schreibkunst gegeben, das dadurch der swacheit und vergeslichheit menschlicher memorien und gedechtnis verholfen mogt werden, wilche alle beschene dingen in einer unsterblicheit erhelt und was vergessen und verstorben ist, widderumb erneuwert, hervurbringt und lebentich macht.

Hermann von Weinsberg (3 januari 1518 – 23 maart 1597)

Zie voor onderstaande schrijver mijn blog van 3 januari 2008.

De Duitse dichter en schrijver Johann Jacob Balde S.J. werd geboren op 3 januari 1604 in Ensisheim in de Elzas.

03-01-2009 om 20:35 geschreven door Romenu  

De Amerikaanse toneelschrijver Christopher Durang werd geboren op 2 januari 1949 in Montclair, New Jersey. Zie ook mijn blog van 2 januari 2007 en ook mijn blog van 2 januari 2008.

Uit: 'dentity Crisis

JANE. (at piano) I don't remember taking piano lessons.

SUMMERS. Maybe you've repressed it. My wife gave me the message about your attempting suicide. Why did you do it, Jane?

JANE. I can't stand it. My mother says she's invented cheese and I start to think maybe she has. There's a man living in th ehouse and I'm not sure whether he's my brohter or my father or my grandfather. I can't be sure of anything anymore.

SUMMERS. You're talking quite rationally now. And your self-doubts are a sign of health. The truly crazy person never thinks he's crazy. Now explain to me what led up to your attempted suicide.

JANE. Well, a few days ago I woke up and I heard this voice saying, "It wasn't enough."

SUMMERS. Did you recognize the voice?

JANE. Not at first. But then it started to come back to m e. When I was eight years old, someone brought me to a theatre with lots of other children. We had come to see a production of Peter Pan. And I remember something seemed wrong with the whole production, odd things kept happening. Like when the children would fly, the ropes would keep breaking and the actors would come thumping to the ground and they'd have to be carried off by the stagehands. There seemed to be an unlimited supply of understudies to take the children's places, and then they'd fall to the ground. And then the crocodile that chases Captain Hook seemed to be a real crocodile, it wasn't an actor, and at one point it fell off the stage, crushing several children in the front row.

SUMMERS. What happened to the children?

JANE. Several understudies came and took their places in the audience. And from scene to scene Wendy seemed to get fatter and fatter until finally by the second act she was immobile and had to be moved with a cart.

SUMMERS. Where does the voice fit in?

Christopher Durang (Montclair, 2 januari 1949)

De Nederlandse dichter, essayist, redenaar en literair-historicus Anton van Duinkerken werd op 2 januari 1903 geboren in Bergen op Zoom. Zie ook mijn blog van 2 januari 2007 en mijn blog van 26 december 2007 en ook mijn blog van 2 januari 2008.

Concentratiekamp

Niets dan de stem van een kind op den weg

Is genoeg om volkomen gevangen te zijn.

Achter het prikkeldraad wuiven de heesters,

Wat verder staan boomen en rein
In den lucht van den zomer klinkt eensklaps daarachter

Het heldere hooge geluid

Van 't kind, dat plezier heeft, en 't weet niet, hoe zeer het

Voor allen de vrijheid beduidt.

Dit lijkt op het heldere schellen der huisbel

Na schooltijd, als 't Zaterdag is:

Dan komen de stoeiende vragen aan Vader

Waar morgen direct na de Mis

De wandeling heen gaat. Zij maken hun plannen;

Het huis is te klein voor 't geluk,

En luid breekt de geestdrift der schoone verwachting

De ernst der studeerkamer stuk.

Wat baat het, van kind'ren en vrijheid te droomen,

Terwijl men toch vruchteloos tuurt

Om achter de heesters een glimp te betrappen

Van het leven? - Gevangenschap duurt

Niet korter, wanneer men zijn eigen geluk zoekt.

We zijn meer dan zeshonderd man.

En elk werd er eenzamer van.

Anton van Duinkerken (2 januari 1903 - 27 juli 1968)

De Amerikaanse schrijver, essayist en literatuurwetenschapper André Aciman werd geboren op 2 januari 1951 in Alexandrië in Egypte. Zie ook mijn blog van 2 januari 2008.

Uit: Letters of Transit

“On a late spring morning in New York City almost two years ago, while walking on Broadway, I suddenly noticed that something terrible had happened to Straus Park. The small park, located just where Broadway intersects West End Avenue on West 106th Street, was being fenced off. A group of workers, wearing orange reflector shins, were manning all kinds of equipment, and next to what must have been some sort of portable comfort station was a large electrical generator. Straus Park was being dismantled, demolished.

Not that Straus Park was such a wonderful place to begin with. Its wooden benches were dirty, rotting, and perennially littered with pigeon droppings. You'd think twice before sitting, and if you did sit you'd want to leave immediately. It had also become a favorite hangout for the homeless, the drunk, and the addicted. Over the years the old cobblestone pavement had turned into an undulating terrain of dents and bulges, mostly cracked, with missing pieces sporadically replaced by tar or cement, the whole thing blanketed by a deep, drab, dirty gray. Finally, the emptied basin of what used to be a fountain had turned into something resembling a septic sandbox. Unlike the fountains of Rome, this one, like the park itself, was a down-and-out affair. Never a drop flowed from it. The fountain had been turned off decades ago.“

André Aciman (Alexandri

De Nederlandse dichter, tekstschrijver en uitgever Look J. Boden werd geboren in Vlaardingen op 2 januari 1974. Hij werd landelijk bekend als oprichter en uitgever van het literaire tijdschrift Renaissance. Van 1996-2002 was hij hiervan hoofdredacteur. In 2000 richtte hij de Stichting Renaissance op, die de uitgave van het tijdschrift verzorgde, en ook festivals en Landelijke Gedichtendag organiseerde. Als dichter timmert hij vanaf 1995 aan de weg. Hij publiceert onregelmatig in bloemlezingen en tijdschriften. In 2007 kwam zijn eerste dichtbundel uit.

Vrouw in blik

Het is genetisch bepaald
niet zuiver, maar als je
je nou eens voorstelde
dat vrouwen klinische
objecten waren
die je ingeblikt
of ingeseald
kon kopen
bij de
super

(Ingrediënten:
verstand, liefde
redelijkheid,
sex-appeal –
20% van de
Aanbevolen
Dagelijkse
Hoeveelheid –,
conserveermiddel:
poëzie, smaakmakers:
u en andere mannen.
Tenminste Vruchtbaar Tot:
Zie onderkant)

dan zou ik sex
met een vleesetende plant
overwegen.

Look J. Boden (Vlaardingen, 2 januari 1974)

De Vlaamse schrijver Isidoor Teirlinck werd geboren in Zegelsem op 2 januari 1851. Zie ook mijn blog van 2 januari 2008.

Uit: Arm Vlaanderen

“Des anderen daags, eenen zondag, terwijl nog eene halve duisternis over het dorpje hing en de klok, de eerste maal, luidde voor de vroegmis, had de vleeschhouwer Borseels van Walleghem, het verken van den smid Jan Vanderlaen gekocht en weggeleid. Te vergeefs deed moeder Vanderlaen opmerken, dat men des zondags niet verkoopen mocht - 't was werken, zei ze. - Na Borseels' vertrek had oom Veyt, met een gegrinnik, den koopprijs opgestreken.

Bedrukt zat de smid bij het spaarzame vuur in de keuken; hij wreef herhaalde malen over zijne kin en scheen diep na te denken. Nu stond hij recht, trad in de nevenliggende kamer, waar Trees, zijne vrouw, zich aankleedde en zich gereed maakte om naar de kerk te gaan.

Twijfelend ging hij vóor het venster staan, alhoewel er buiten niets te zien was. Eindelijk richtte hij zich tot zijne vrouw, die op hem niet lette, en sprak:

‘Trees... in al mijn ongeluk zou ik mij nog al schikken... wildet gij mij maar verstaan... wat kan men in een huishouden beter hebben dan eene goede overeenkomst.’

In eenvoudige bewoordingen, soms haperend evenwel, legde hij heur vóor oogen hoe gelukkig zij vroeger waren, - vroeger, toen ze steeds dezelfde gedachten, dezelfde wenschen hadden! Nu, dat ze elkander meer dan ooit zouden moeten sterken en steunen, was dit zóó niet meer! Wie had zijne vrouw zoo zeer veranderd? Ging alles vroeger niet veel beter? Waren ze dan niet eerlijk?

Eerlijk - dat was het geliefde woord van den smid.“

Isidoor Teirlinck (2 januari 1851 - 27 juni 1934)

De Oostenrijkse schrijver Gerhard Amanshauser werd geboren op 2 januari 1928 in Salzburg. Zie ook mijn blog van 2 januari 2007

Uit: Mansardenbuch

“DAS VERKEHRSPARADOX

Seit Jahrzehnten sehe ich im Winter, durch kahle Zweige hinabblickend, die Fahrzeuge, die im Lauf der Zeit einen kontinuierlichen Strom gebildet haben, dessen Lärm, wie Einstein bewiesen hat, nichts anderes bedeutet als das Sägen am eigenen Ast.
Schrödinger hat das Verkehrsparadox aufgestellt: *M=0, oder, in Worten: Die Summe aller Transportbewegungen ist gleich Null. Hat man zum Beispiel eine Straße mit Gegenverkehr, so heben die durchschnittlichen Verschiebungen, die einen positiv, die gegenläufigen negativ gerechnet, einander auf.
Nils Bohr hat gezeigt, daß zwar die Beschleunigungen zunehmen und die Entfernungen abnehmen - was sich in einer durchschnittlichen Steigerung der Antriebsenergie ausdrückt -, daß aber dadurch einzig und allein der Einsteinsche Lärm jährlich um 10 Dezibel zunimmt, während die Summe der Transporte invariant bleibt, nämlich Null.
Die Zunahme des Einsteinschen Lärms, den ich seit Jahrzehnten von meiner Mansarde aus messe, bedeutet eine Abnahme unserer Arbeitszeit am eigenen Ast.“ 

Gerhard Amanshauser

02-01-2009 om 23:27 geschreven door Romenu  

De Franse schrijver, mysticus, Rozenkruiser en Martinist Paul Sédir (pseudoniem voor Yvon Le Loup) werd geboren op 2 januari 1871 in Dinan. Op zeer jonge leeftijd verhuisde het gezin van Bretagne naar Parijs. Zijn ouders hadden het materieel heel moeilijk. Dit had gevolgen voor de kleine Le Loup. Door ontbering had hij een verborgen tuberculose, brak hij een been en kreeg hij de ziekte van Pott. Als kind wilde hij herder worden. Hij schreef ooit een boek over de herdershond. Tussen 1894 en 1898 werden de eerste artikelen en de eerste werken van Sédir uitgegeven bij La Librairie du Merveilleux. Tussen 1894 et 1906, publiceerde Sédir ook de eerste vertalingen, in het Frans, van auteurs zoals Jacob Boehme, Gichtel, Jeanne Leade, William Law. Tevens publiceerde hij eigen werk waarin hij de resultaten van zijn opzoekingen uiteenzette. Sédir was altijd zeer voorzichtig wanneer hij sprak over het onzichtbare. Op een dag veranderde deze voorzichtigheid. Sédir had nog slechts één leer: houden van de medemens en dat gecombineerd met het zoeken naar het Rijk van God.

Uit: BLAISE PASCAL ou LE PHILOSOPHE MYSTIQUE

„Par un admirable effort soutenu au bras puissant de la sapience céleste, Pascal entre dans la sublime phalange des mystiques et s'y installe à l'une des premières places.  On a dit que la France n'est pas un pays de mystiques.  Quelle erreur !  Parce que nos mystiques ne furent jamais obscurs ou verbeux, -- sans doute ?  Faut-il rappeler saint Bernard, sainte Colette, sainte Jeanne de Matel, Marie Guyard, tant d'autres ?  Faut-il souligner ce dix-septième siècle étonnant, qui ne se contente pas de rassembler les plus nobles artistes, mais qui nous offre encore, dans l'ordre religieux, parmi les plus célèbres entre un si grand nombre de mystiques également admirables, Vincent de Paul pour la réalisation extérieure, Corneille et Pascal pour la réalisation morale ?  Le chauvinisme est une faiblesse; pourtant sachons rendre justice à notre pays ou, plutôt, adressons notre hommage à Dieu qui a comblé la France de Ses dons et qui ne lui a ménagé jamais ni les postes périlleux, ni les occasions de sacrifices, ni l'aide constante de Ses anges.“   

Paul Sédir (2 januari 1871 — 3 februari 1926)

De Bulgaarsse dichteres Blaga Nikolova Dimitrova werd geboren op 2 januari 1922 in Byala Slatina. Haar moeder was lerares en haar vader jurist. Zij groeide op in Veliko Tarnovo en verhuisde later naar Sofia, waar zij haar middelbare school afmaakte en ook tot 1945 Slavische filologie studeerde. In de jaren zeventig werd zij kritisch op de Bulgaarse overheid. Dat leidde ertoe dat vier van haar bundels niet uitgegeven konden worden in deze jaren. In de jaren 1992/1993 was zij echter korte tijd vice-president van haar land.

LULLABY FOR MY MOTHER

In the evening I smooth her sheets,
covered with deep wrinkles.
Her hand,
withered by giving,
pulls me towards the night.

Half asleep, barely able to speak,
she says in a childish voice,
so naturally,
"Mommy!"
I become my mother's mother.

A cataclysm, a reversal
of the earth's axis—
the poles flip over.
What was I doing? I don't have time
for philosophical musings.

I dry her impatiently—
a skill, I've learnt from her.
"Mommy," she whispers, guiltily,
remembering her naughtiness.
Cold air blows in the window.

The heating pad. The glass. The pills.
To adjust the lamp shade.
"Mommy, don't go away!
I am afraid of the dark!"
Who is losing her mind, she or I?

Heavy with pain and fear, crying,
she waits for me to take her
in my arms. Two orphans cuddle
in the winter cradle.
Which am I?

Wake me up early tomorrow!
I am afraid, I'll oversleep!
Dear Lord, is there something
I have forgotten?
Who will be late, she or I?

Mommy, my child, sleep!
Lullaby,
my baby . . .

Blaga Dimitrova (2 januari 1922 – 2 mei 2003)

De Amerikaanse dichter Philip Morin Freneau werd geboren op 2 januari 1752 in New York. Ten tijde van de Amerikaanse onafhankelijkheidsbeweging maakte hij met zijn patriotische gedichten naam als „dichter van de Amerikaanse revolutie.“ Terwijl tijdens zijn leven Freneaus politieke werd het meest in aanzien stond, zijn het nu gedichten als The Wild Honey Suckle, To a Caty-Did en The Indian Burying Ground die gelden als zijn belangrijkste bijdrage tot de literatuur. Zij tonen hem als een voorloper van de Amerikaanse Romantiek.

The Wild Honeysuckle

AIR flower, that dost so comely grow,

Hid in this silent, dull retreat,

Untouched thy honied blossoms blow,

Unseen thy little branches greet:

No roving foot shall crush thee here,

No busy hand provoke a tear.

By Nature’s self in white arrayed,

She bade thee shun the vulgar eye,

And planted here the guardian shade,

And sent soft waters murmuring by;

Thus quietly thy summer goes,

Thy days declining to repose.

Smit with those charms, that must decay,

I grieve to see your future doom;

They died--nor were those flowers more gay,

The flowers that did in Eden bloom;

Unpitying frosts and Autumn’s power

Shall leave no vestige of this flower.

From morning suns and evening dews

At first thy little being came;

If nothing once, you nothing lose,

For when you die you are the same;

The space between is but an hour,

The frail duration of flower.

Philip Freneau (2 januari 1752 – 18 december 1832)

De Franse schrijver Jean-Bernard Pouy werd geboren op 2 januari 1946 in Parijs. Na het gymnasium studeerde hij kunstgeschiedenis, met als zwaartepunt film. Daarna volgden allerlei werkzaamheden: als leraar, draaiboekschrijver, lector en journalsit. Zijn eerste boek „Spinoza encule Hegel“ verscheen in 1983. Het is een persiflage op de strubbelingen binnen de beweging van ‚68. Pouy’s hoofdfiguren zijn vaak oud-linksers. Zijn verhalen zijn doorspekt met boosaardige humor en bizarre invallen. Hij staat in de traditie van l’Oulipo.

Uit: LES TICS DE SPINOZA

„C'est comme ça. II y a des noms qui s'imposent tout seuls, Rimbaud, Caravage ou Johnny Thunders. II en va de même si l'on veut labourer le champ philosophique. Où va se nicher la mythologie absurde qui nous est si chère ? Dans Héraclite ou Aristote ? Chez Merleau-Ponty et Heidegger ? Non. Dans ces exemples pris au hasard, aucune image idiote ne nous monte à l'esprit. C'est un jeu : si on mettait un peu de moteur dans la métaphysique, Hegel roulerait en Solex, Marx bloquerait les frontières en trente-huit tonnes, Kant conduirait un grosse Mercedes Diesel sièges en cuir.

Mais Spinoza, le bon Baruch, impossible de le voir autrement que figé cuir, tête dans le vent, au guidon d'une moto Guzzi rouge, mille centimètres cubes, flamboyante et lustrée. C'est ainsi. Ça ne s'explique pas, c'est de l'ordre du transcendant. Spinoza, ne me demandez surtout pas pourquoi, c'est beaucoup plus rock and roll que Deleuze. L'histoire de la philosophie, (épistémologie et autres équipes de seconde division, c'est comme le reste, ça comporte des seconds couteaux, des rôles annexes, de la figuration, quelquefois des gueules qu'on n'oublie pas. Les stars, ces cerveaux en roue libre qui impriment durablement le cortex liquide des générations, ont quelque chose en plus. Prenez Wittgenstein, qui adorait faire la vaisselle qui écrit sous les grenades dans une tranchée de la guerre de 14, comme Évariste Gallois, la nuit avant le duel fatidique. Très fort.“

Jean-Bernard Pouy (Parijs 2 januari 1946)

De Franse dichter en schrijver Luc Decaunes werd geboren op 2 januari 1913 in Marseille. Hij werkte voor de radio, als journalist en als organisator van festivals, maar is vooral bekend wegens zijn talrijke, sinds 1938 gepubliceerde,  gedichtenbundels, romans en bloemlezingen. Hij was bevriend met dichters als Louis Aragon, Tristan Tzara en Paul Éluard.

Réponses

Le chardonneret dans son nid
L’hirondelle au bord de ses ailes
La goutte d’eau dans son nuage
Que sont-ils ? Que font-ils ?
Ils attendent le jour le temps du vol l’orage
Ils ont patience de sages
L’espace leur est promis.
— Mais le prisonnier dans sa tour
Mais le partisan dans son bagne
Mais l’homme seul au pied du mur ?
Quand les murs sont clos
Quand le ciel est vide
Quand les fleurs sont là au bout des fusils
Les fleurs bavardes de la mort implacable ?
— Ils attendent le jour le temps d’amour l’orage
Ils ont le cœur des camarades des amis
Les mains de ceux qui luttent à leur place
L’avenir leur est promis.

Luc Decaunes (2 januari 1913 - ? 2001)

Boekomslag (Geen portret beschikbaar)

02-01-2009 om 00:00 geschreven door Romenu  

Aan alle bezoekers en mede-bloggers een gelukkig Nieuwjaar!

Nieuwjaarskaarten in de vijftiger jaren

Voor het laatst vertoonde zich de goudkleur
van ikonen en middeleeuwse schilderijen op
wenskaarten uit de vijftiger jaren: laatste
opleving van de beslotenheid en het geluk.

Nog eenmaal spanden mensen als een rendier
natuur voor hun ar: breng ons verder! Breng
ons door de poort van het stervende jaar! Ja
hoefijzers en klavertjesvier, zilverglitter,

reikten postbodes aan in de sneeuw. Eeuwig
stormden klokken aan in de lucht, schijnsel
viel uit kerkjes. Zoete landschappen ademden

geur van vanille uit. In de zandwegen hoog-
stens karresporen; blijde vinkjes laag op hun
tak. Ongeloof stortte neer op 't ganzenbord.

H.H. ter Balkt (Usselo, 17 september 1938)

De Engelse romanschrijver en essayist Edward Morgan Forster werd geboren op 1 januari 1879. Zie ook mijn blog van 1 januari 2007 en ook mijn blog van 1 januari 2008.

Uit: Where Angels Fear to Tread

„They were all at Charing Cross to see Lilia off--Philip, Harriet, Irma, Mrs. Herriton herself. Even Mrs. Theobald, squired by Mr. Kingcroft, had braved the journey from Yorkshire to bid her only daughter good-bye. Miss Abbott was likewise attended by numerous relatives, and the sight of so many people talking at once and saying such different things caused Lilia to break into ungovernable peals of laughter.
"Quite an ovation," she cried, sprawling out of her first-class carriage. "They'll take us for royalty. Oh, Mr. Kingcroft, get us foot-warmers."
The good-natured young man hurried away, and Philip, taking his place, flooded her with a final stream of advice and injunctions--where to stop, how to learn Italian, when to use mosquito-nets, what pictures to look at. "Remember," he concluded, "that it is only by going off the track that you get to know the country. See the little towns--Gubbio, Pienza, Cortona, San Gemignano, Monteriano. And don't, let me beg you, go with that awful tourist idea that Italy's only a museum of antiquities and art. Love and understand the Italians, for the people are more marvellous than the land."
"How I wish you were coming, Philip," she said, flattered at the unwonted notice her brother-in-law was
giving her.
"I wish I were." He could have managed it without great difficulty, for his career at the Bar was not so intense as to prevent occasional holidays. But his family disliked his continual visits to the Continent, and he himself often found pleasure in the idea that he was too busy to leave town.

Edward Morgan Forster (1 januari 1879 - 7 juni 1970)

De Amerikaanse schrijver Jerome David Salinger werd in New York geboren op 1 januari 1919. Zie ook mijn blog van 1 januari 2007 en ook mijn blog van 1 januari 2008.

Uit: The Laughing Man

“When we got out of the bus, Mary Hudson stuck right with us. I'm sure that by the time we reached the baseball field there was on every Comanche's face a some-girls-just-don't-know-when-to-go-home look. And to really top things off, when another Comanche and I were flipping a coin to decide which team would take the field first, Mary Hudson wistfully expressed a desire to join the game. The response to this couldn't have been more clean-cut Where before we Comanches had simply stared at her femaleness, we now glared at it. She smiled back at us. It was a shade disconcerting. Then the Chief took over, revealing what had formerly been a well-concealed flair for incompetence. He took Mary Hudson aside, just out of earshot of the Comanches, and seemed to address her solemnly, rationally. At length, Mary Hudson interrupted him, and her voice was perfectly audible to the Comanches. "But I do," she said. "I do, too, want to play!" The Chief nodded and tried again. He pointed in the direction of the infield, which was soggy and pitted. He picked up a regulation bat and demonstrated its weight. "I don't care," Mary Hudson said distinctly, "I came all the way to New York - to the dentist and everything - and I'm gonna play." The Chief nodded again but gave up. He walked cautiously over to home plate, where the Braves and the Warriors, the two Comanche teams, were waiting, and looked at me. I was captain of the Warriors. He mentioned the name of my regular center fielder, who was home sick, and suggested that Mary Hudson take his place. I said I didn't need a center fielder. The Chief asked me what the hell did I mean I didn't need a center fielder. I was shocked. It was the first time I had heard the Chief swear. What's more, I could feel Mary Hudson smiling at me. For poise, I picked up a stone and threw it at a tree.

We took the field first. No business went out to center field the first inning. From my position on first base, I glanced behind me now and then. Each time I did, Mary Hudson waved gaily at me. She was wearing a catcher's mitt, her own adamant choice. It was a horrible sight.

Mary Hudson batted ninth on the Warriors' lineup. When I informed her of this arrangement, she made a little face and said, "Well, hurry up, then." And as a matter of fact we did seem to hurry up. She got to bat in the first inning. She took off her beaver coat - and her catcher's mitt - for the occasion and advanced to the plate in a dark-brown dress. When I gave her a bat, she asked me why it was so heavy. The Chief left his umpire's position behind the pitcher and came forward anxiously.“

J.D. Salinger (New York, 1 januari 1919)

De Duitse schrijver en musicus Sven Regener werd geboren op 1 januari 1961 in Bremen. Zie ook mijn blog van 1 januari 2008.

Uit: Der kleine Bruder

„Kein besonders ausgefeilter Plan, dachte er gerade, als Wolli aufhörte zu reden und sie gemeinsam schweigend in das sehr dunkle Dunkel der Transitstrecke durch die DDR starrten, hat ein paar Schönheitsfehler, der Plan, dachte er, aber dann fiel ihm auf, daß Wolli nicht mehr redete, und die Stille hatte, zusammen mit der sie umgebenden Finsternis, eine beruhigende, einlullende Wirkung, der er sich gerne hingab. Scheiß drauf, ob der Plan Schönheitsfehler hat, dachte er, Hauptsache, es ist mal Ruhe im Schiff, und dann sah er nur noch der Straße dabei zu, wie sie sich in das funzlige Licht seiner Scheinwerfer schob wie ein alter, harter Teppich. Leider hatte er keinen Vordermann mehr, dem er folgen konnte, der letzte war vor einer Viertelstunde abgebogen in das Land um sie herum, von dem man nichts sah oder hörte, und Wolli hatte sich danach noch eine Weile darüber ausgelassen, daß das ein Trabant gewesen sei und was das zu bedeuten habe und so weiter und so fort, aber wenigstens war dieser Trabant, wenn es denn einer gewesen war, nicht so schnell gewesen, daß Frank ihn hatte ziehen lassen müssen wie all die anderen Autos, die sie in der Zwischenzeit überholt hatten, der Trabant hatte genau die richtige, risikoarme, von Wolli dringend empfohlene Geschwindigkeit gehabt, und er hatte sie sicher durch die Finsternis geführt. Nun war er fort, aber dafür hielt Wolli mal die Klappe, und das war doch auch schon was, fand Frank.

Das ging etwa fünf Minuten so, draußen war alles dunkel und drinnen war es still, wenn man vom gleichmäßigen Röhren von Franks altem Kadett einmal absah.“

Sven Regener (Bremen, 1 januari 1961)

De Duitse schrijver en filosoof Rüdiger Safranski werd geboren op 1 januari 1945 in Rottweil. Safranski promoveerde in de germanistiek en de filosofie. Hij  schreef een boek over Heidegger: Heidegger en zijn tijd. Daarnaast publiceerde hij o.a. 'Het Kwaad, Het drama van de vrijheid', de essaybundel 'Hoeveel globalisering kan een mens verdragen?' en biografiën van Schiller en Nietzsche. Ook schreef Safranski het nawoord ('Literatur als Lebensmacht' ) in de nieuwe uitgave van 'Philip en de anderen' van Cees Nooteboom (1955). Sinds 2002 presenteert hij met Peter Sloterdijk voor de Duitse zender ZDF het programma "das Philosophischen Quartett".

Uit: Schiller oder Die Erfindung des Deutschen Idealismus

„Aus der Perspektive Schillers gewinnt der Idealismus wieder Glanz. Idealismus - daran ist nichts Veraltetes, wenn man ihn so versteht, wie ihn Schiller verstanden hat: der Freiheit eine Gasse; der Geist, der sich den Körper baut. So war Schiller auch ein großer Anreger der Philosophie am Ende des 18. Jahrhunderts. Er ist maßgeblich beteiligt an den epochalen philosophischen Ereignissen zwischen Kant und Hegel. Es wird davon zu erzählen sein, wie Schiller mitwirkte bei der Erfindung des Deutschen Idealismus; wie er zusammen mit Goethe zum Zentralgestirn des deutschen Geisteslebens werden konnte. Schiller - ein Kraftwerk der Anregungen auch für seine Gegner. Die Romantiker haben die Abgrenzung von ihm gebraucht, um sich selbst zu finden. Indem sie von ihm loskommen wollen, werden sie ihn nicht los.

So kommt es zur großen Oper des Geistes: in einem historischen Augenblick beispielloser schöpferischer Dichte stehen sie alle auf derselben Bühne, Goethe, Herder, Wieland, Moritz, Novalis, Hölderlin, Schelling, die Schlegels, Fichte, Hegel, Tieck - in ihrer Mitte Schiller, der Meister des Glasperlenspiels.

Schiller hat Epoche gemacht und deshalb gelangt man auf seiner Spur in die Biographie der Epoche von Klassik und Romantik. Im Hintergrund das politische Drama, das mit der Französischen Revolution beginnt.

Die Deutschen, sagte Heinrich Heine einmal, hätten nur im »Luftreich des Traumes« ihre Revolution gemacht.

Vielleicht war der Idealismus ein Traum. Und die wirkliche Revolution? Vielleicht war sie ein schlechter Traum. Schiller, als er mit fünf Jahren Verspätung 1798 das Diplom der französischen Ehrenbürgerschaft in die Hände bekam mit den Unterschriften von Danton und all den anderen, die schon längst enthauptet waren, verständigte sich mit Goethe auf die Formel, man habe ihm ein Bürgerrecht zugesandt »aus dem Reiche der Toten« (3. März 1798).

Mit Schiller gelangt man in das andere Schattenreich der Vergangenheit: in das unvergeßliche goldene Zeitalter des deutschen Geistes. Es sind Wunderjahre, die einem helfen, den Sinn für die wirklich wichtigen, für die geistvollen Dinge des Lebens zu bewahren.

Rüdiger Safranski (Rottweil, 1 januari 1945)

De Duitse dichteres en schrijfster Anne Duden werd geboren op 1 januari 1942 in Oldenburg. Zij groeide op in Berlijn en Ilsenburg. Vanaf 1964 studeerde zij germanistiek, sociologie en filosofie in Berlijn. In 1972 werd zij medewerkster van de uitgeverij Wagenbach en was een jaar later medeoprichtster van de Rotbuch uitgeverij. Sinds 1978 woont en werkt zij als zelfstandig schrijfster in Berlijn en in Londen. Zij schrijft zowel gedichten als proza en ontving voor haar werk o.a. de Berliner Literaturpreis, de Kunstpreis des Landes Niedersachsen für Literatur, de Große Literaturpreis der Bayerischen Akademie der Schönen Künste en de Heinrich-Böll-Preis.

Uit: Zungengewahrsam

"Die Sprache selbst hat sozusagen als Potenz, meines Errachtens, nach wie vor dieses: in eine Unbegrenztheit, oder man kann auch sagen: Freiheit zu gelangen. Für mich ist damit der Punkt verbunden, in meiner eigenen Schreibgeschichte, wo ich überhaupt angefangen habe zu schreiben, darüber nachzudenken, jetzt ist es so weit, jetzt kann ich alles das, was ich sagen möchte, das kann ich sagen, wenn ich dahin komme. Das heißt nicht, daß ich dahin komme, aber als Potenz habe ich einmal sozusagen diesen Durchbruch in diese Freiheit erlebt. Und das war für mich auch genau dieser Punkt, wo ich gesagt habe, jetzt kann man daran denken zu veröffentlichen. Ich hätte vorher nie daran gedacht, etwas zu veröffentlichen, weil die Texte in der Sprache für mich nie weit genug gegangen sind. Man ist mal nah dran, mal weniger nah. Das hat ja auch etwas mit der Arbeitsmöglichkeit zu tun. Auch damit, wie sehr ich mich konzentrieren kann, auch damit, wie die Zeitläufte sind. Wenn sich hier

keine Sau außer mir für sowas interessiert, dann bin ich natürlich auch ziemlich damit alleine und kann auch nicht mal mit jemandem darüber sprechen, das weiter entwickeln und so weiter und muß das ganz alleine machen. Das heißt, ich brauche eine ganz lange Anlaufzeit, um wieder in diese Intensität oder zu dieser Intensität zu kommen, die mir dann wiederum auch ermöglicht, diesen Freiheitsraum zu betreten - Also ich weiß, das klingt jetzt alles auch leicht ideologisch, aber das meine ich gar nicht, ich meine das wirklich ganz sachlich, fast könnte man sagen: materialistisch."

Anne Duden (Oldenburg, 1 januari 1942)

01-01-2009 om 12:39 geschreven door Romenu  

De Nederlandse schrijfster Carry van Bruggen (eig. Caroline Lea de Haan) werd geboren in Smilde op 1 januari 1881. Ze was de bijna een jaar oudere zus van de Nederlandse schrijver, jurist en politicus Jacob Israël de Haan, die geboren werd op 31 december van hetzelfde jaar. Van Bruggen bracht haar jeugd door in Zaandam en was een van de zestien kinderen van een streng joods-orthodoxe godsdienstleraar. In 1900 werd ze onderwijzeres in Amsterdam en in 1904 trouwde ze met de journalist en schrijver Kees van Bruggen. Met hem ging ze in Nederlands-Indië wonen. In 1907 kwamen Carry en Kees van Bruggen terug naar Nederland, toen ook haar eerste boek werd gepubliceerd, In de schaduw. In 1914 verhuisde het echtpaar van Amsterdam naar Laren, maar het was geen goed huwelijk en ze scheidden in 1917. Ze hertrouwde in 1920 met dr. Adriaan Pit, een kunsthistoricus, maar bleef schrijven onder de naam Carry van Bruggen. In deze periode schreef ze onder andere Prometheus (1919), Eva (1927) en haar bekendste werk Het huisje aan de sloot (1921). Het laatste is een verhalenbundel met 25 korte episodes uit het leven van "een meisje en haar tweelingbroertje", ofwel herinneringen van haar jeugd in Zaandam. Haar 'taalboek' Hedendaagsch Fetischisme (1925) bevat een kritische beschouwing over taal en taalkunde.

Uit: Het al te volle leven (Het huisje aan de sloot)

“Er zijn dagen dat het leven, door zijn volheid, bijkans niet te dragen is.

Meestal verschijnen die dagen tusschen het einde van den herfst en den aanvang van den winter -, het loof is dan dood, de zomerbloei vergaan, maar nog niet is de wereld reukloos en kleurloos geworden, een laatste zweem van bitter-zoeten mijmergeur waart in het donkere onder de boomen rond. Het vreemde van die dagen nu is dit: wat anders geluid is, wordt dan stem. Er is de waterstem, die onvermoed tot je opfluistert uit de diepte, wanneer je eenzaam staat op den hoogen dijk en over het vlakke rietland kijkt en over de witbeschuimde plassen - zacht heen en weer strijkt je haar langs de slapen, ver-weg zijn de geelgrijze vegen van bewolkten zonsondergang -, en daar heelemaal schijnt de waterstem vandaan te komen, over de witte golvenkopjes nadert hij vliegensvlug en fluistert naar je op en je deinst achteruit, alsof er ineens een onzichtbaar mensch naast je was komen staan en vlak aan je oor had gefluisterd, zoodat je zijn adem voelde, iets dat je niet verstond en dat je toch, tot diep binnen in je lijf, doet rillen!

Dat is de waterstem; dan is er ook de windstem. Die ijlt je achterop onder de boomen als je uit school naar huis gaat, en achterhaalt je en lispelt in het voorbij gaan iets aan je oor, vliegensvlug, en is weer weg, een heel eind je vóór, maar schijnt dan achter langs je heen of hoog over je hoofd terug te keeren, want is even later weer achter je, komt je weer achter-op, zoodat je het duidelijk voelt in de holte tusschen de schouderbladen, alsof je daar werd aangeraakt, fluistert weer, bij het langs je gaan, vlak en vlak aan je oor, suist opnieuw voorbij en is al een heel stuk verder, terwijl je nog narilt van schrik.“

Carry van Bruggen (1 januari 1881 - 16 november 1932)

De Britse schrijver Joe Kingsley Orton werd geboren in Leicester op 1 januari 1933. Na een aanvankelijk onsuccesvolle schrijverscarrière brak hij in de jaren '60 door als schrijver van zwarte komedies die de heersende zeden op de hak namen en alle taboes doorbraken. Daarmee werd hij de opvolger van John Osborne en de Angry Young Men. Zijn opkomst werd ruw onderbroken toen hij door zijn partner Kenneth Halliwell werd vermoord. Joe Orton was de eerste zoon uit een arbeidersgezin. Rond zijn 16de werd hij actief in het amateurtoneel. Hij vroeg een beurs aan voor de Royal Academy of Dramatic Art en ging in 1951 naar Londen. Daar ontmoette hij Halliwell en ging met hem samenwonen; ze kregen een relatie. Geen van beiden was succesvol als acteur; in plaats daarvan schreven ze gezamenlijk enkele romans die het niet haalden, en leefden van Halliwell's niet onaanzienlijke erfenis Begin jaren '60 ging Orton over op theater; zijn stukken waren direct controversieel, ontvingen zowel bijval als geweldige kritiek, maar stimuleerden hem tot een koortsachtige productie. Hij schreef zowel voor radio (hoorspel), theater als film. Ondertussen leed zijn partner Halliwell (zeven jaar ouder) aan depressies en werd psychiatrisch behandeld. In augustus 1967 vermoordde Halliwell Orton met een hamer, waarna hijzelf een overdosis slaaptabletten innam.

Ortons eerste volwaardige toneelwerk was Entertaining Mr. Sloane.  Loot, gezien als zijn tweede toneelstuk, begint al met een krankzinnige situatie: een verpleegster die zeven moorden op haar geweten heeft, verleidt de man van haar achtste slachtoffer tot een huwelijk. Tegelijk pleegt zijn zoon een bankroof. De buit wordt verborgen in de doodskist, en het gemummificeerde lijk in een kast. De enige die niets gedaan heeft (de echtgenoot), wordt gevangen genomen en vermoord.

Uit: Loot

Act I

Fay: You've been a widower for three days. Have you considered a second marriage yet?
McLeavy: No.
Fay: Why not?
McLeavy: I've been so busy with the funeral.

Fay: The priest at St Kilda's has asked me to speak to you. He's very worried. He says you spend your time thieving from slot machines and deflowering the daughters of better men than yourself. Is this a fact?
Hal: Yes.
Fay: And even the sex you were born into isn't safe from your marauding. Father Mac is popular for the remission of sins, as you know. But clearing up after you is a full-time job. He simply cannot be in the confessional twenty-four hours a day. That's reasonable, isn't it? You do see his point?

Fay: Have you known him long?
Hal: We shared the same cradle.
Fay: Was that economy or malpractice?
Hal: We were too young then to practice and economics still defeat us.

Fay: What will you do when you're old?
Hal: I shall die.
Fay: I see you're determined to run the gamut of all experience.

Hal: Bury her naked? My own mum? It's a Freudian nightmare.
Dennis: I won't disagree.
Hal: Aren't we committing some kind of unforgivable sin?
Dennis: Only if you're a Catholic.
Hal: I am a Catholic. I can't undress her. She's a relative. I can go to Hell for it.
Dennis: I'll undress her then. I don't believe in Hell.
Hal: That's typical of your upbringing, baby. Every luxury was lavished on you - atheism, breast-feeding, circumcision. I had to make my own way.

Joe Orton (1 januari 1933 - 9 augustus 1967)

De Pruisische-Litouwse dichter Kristijonas Donelaitis werd geboren op 1 januari 1714 in Lasdinehlen bij Gumbinnen in het oostelijk deel van Oost-Pruisen. Zie ook mijn blog van 1 januari 2007.

Winter Cares (Fragment)

„And so, dear fellow-men, make haste to learn in time
How in the winter days you'll have to get along.
For when the blizzards come, you'll need a heated house -
And you'll not like to sip a cold crumbled bread soup.
Many a time you'll have to make a glowing fire
To place your dusky pots within the blazing hearth.
So, friends, be on the watch. When you light up your stove,
To cook your groats and stew, or bake a cake or bread,
Pray, do not harm yourselves or harm your fellow-men.
I've told you how Docys, that reckless jackanapes,
Ruined honest Krizas so that he must beg his bread.
So do not fail each day to look into your stove;
See that your chimney is devoid of clotted soot,
And keep no twigs or chips heaped up on your fireplace,
Nor pile on it dry wood or things that can ignite.
Henceforth you must observe these salutary rules,
Or else the government will hang each one of you
Who dares to scorn the word of the just chief commune.
Besides 'tis bad when you, having mislaid something,
At night with a lit torch you search in dusty nooks,
And do not mind your brats as a good father should."

Kristijonas Donelaitis (1 januari 1714 – 18 februari 1780)

Standbeeld in Vilnius

De Nederlandse dichter, filosoof en advocaat Johannes Kinker werd geboren in Nieuwer-Amstel op 1 januari 1764. Zie ook mijn blog van 1 januari 2007.

De Dichtkunst (Fragment)

Natuur wordt taal, elk beeld wordt teeken! -

Maar slechts de Dichter kan die spreken:

Hij weet haar kracht, beteekenis

En samenvoeging te bepalen:

Hij denkt in haar zijne idealen,

Waar voor zijn onuitputbre beeldspraak

Alleen bekwaam, berekend is!

Natuur! - in uw verscheidenheden,

Weet gij elk denkbeeld schoon te omkleeden;

Ja! - 't weinig', dat ons brein ontdekt

Van 't groot, voor ons onkenbaar, wezen,

Is in uw leerzaam boek te lezen. -

Uw schoon geheel toont ons een scheemring

Van 't licht, dat zich ons oog onttrekt! -

Ja, 't is der menschheid waard, verheven

En schoon - gestaâg daar heen te streven,

Waar zich der zinnen doel verliest;

Waar vindingskracht, op stoute vlerken,

Door zaamgepakte nevelzwerken,

Onwederstaanbaar opwaards steigerend,

Zich zelf een spoor zoekt, vindt en kiest.

Johannes Kinker (1 januari 1764 – 16 september 1845)

De Hongaarse dichter Sándor Petőfi werd geboren in Kiskőrös op 1 januari 1823. Petőfi was een sleutelfiguur in de Hongaarse revolutie van 1848 die werd geboren als Alexander Petrovics. Zijn eerste gedicht verscheen in 1842. Nadat hij twee jaar later een baan als hulpredacteur in Pest had bemachtigd publiceerde hij zijn eerste dichtbundel. In zijn werk eiste hij vanaf het begin al een onafhankelijke staat. Talloze straten in Hongaarse steden zijn naar hem vernoemd, evenals één van de bruggen in Boedapest, Petőfi hid.

National Song

Rise up, Magyar, the country calls!
It's 'now or never' what fate befalls...
Shall we live as slaves or free men?
That's the question - choose your 'Amen"!
God of Hungarians, we swear unto Thee,
We swear unto Thee - that slaves we shall no longer be!

For up till now we lived like slaves,
Damned lie our forefathers in their graves - 
They who lived and died in freedom
Cannot rest in dusts of thraldom.
God of Hungarians, we swear unto Thee,
We swear unto Thee - that slaves we shall no longer be!

A coward and a lowly bastard
Is he, who dares not raise the standard - 
He whose wretched life is dearer
Than the country's sacred honor.
God of Hungarians, we swear unto Thee,
We swear unto Thee - that slaves we shall no longer be!

Sabers outshine chaine and fetters,
It's the sword that one's arm betters.
Yet we wear grim chains and shackles.
Swords, slash through damned manacles!
God of Hungarians, we swear unto Thee,
We swear unto Thee - that slaves we shall no longer be!

Magyar's name will tell the story
Worthy of our erstwhile glory
we must wash off - fiercely cleansing
Centuries of shame and condensing.
God of Hungarians, we swear unto Thee,
We swear unto Thee - that slaves we shall no longer be!

Where our grave-mounds bulge and huddle
Our grandson will kneel and cuddle,
While in grateful prayer they mention
All our sainted names' ascension.
God of Hungarians, we swear unto Thee,
We swear unto Thee - that slaves we shall no longer be!

(13 maart 1848)

Vertaald door Adam Makkai

Sándor Petőfi (1 januari 1823 - 31 juli 1849)

01-01-2009 om 00:00 geschreven door Romenu  

Alle bezoekers en mede-bloggers een aangename jaarwisseling en een gelukkig Nieuwjaar!

Zum neuen Jahr

Zwischen dem Alten
Zwischen dem Neuen,
Hier uns zu freuen
Schenkt uns das Glück,
Und das Vergangne
Heißt mit Vertrauen
Vorwärts zu schauen,
Schauen zurück.