De Nederlandse dichter Lucebert werd in Amsterdam geboren op 15 september 1924 onder de naam Lubertus Swaanswijk. Zie ook mijn blog van 15 september 2010 en eveneens alle tags voor Lucebert op dit blog.

Over schilders IV

het atelier staat wijd open
maar eerst worden van licht de tere benen
gebroken voordat de bezoeker zo kan staan
als de schilder zijn bezoeker droomt

maar vaak is de bezoeker in het atelier
een haan met haar en veel
zitvlees met stemverheffing
geen schilderij kan hem aan

soms ook komt als op kousevoeten
de beschouwende bezoeker die diep in gedachten
wat mee- nee wat napenseelt
omdat juist die kompositie die kleur niet past
bij zijn kiekeboe-museumcarrière of kamer
bij zijn kiekeboe-ega of zijn kiekeboe-kantoor

al die gasten waren toch gewaarschuwd
op het palet blijft het eeuwig een smeerboel
parasieten beulen zelfs de koddebeier van 't heelal
alles roert in de verf fervent en met verve

et la belle peinture o la la dat is het móóie schilderen
dat is uit de knieën van geknielde spuiten tranen
omdat zij zich schamen voor het bloed dat niet is te stuiten

Lucebert, Orpheus en de dieren, 1952

kleine strateeg

de kleine zonnetafel was immens
waaraan ik als kind mijn dromen speelde
de bergen hier de dalen daar
en het gevaar daartussen met zijn woeste baard

alles was toen geel onder gelukkige ogen
geen schaduw werd er ingedeeld
zelfs de despoot bleef onbewogen en in stilte
aan de altijd zingende slaven uitgespeeld

Slaap

De oude wind beweent met as de gouden zee
daarop traag en treurend drijft de dag weg
het sterft het streng en trouw gesprek en een zucht
verheft zich tussen de donkere doornen
wit schichtig de tred van de maan

In de diepte en onder zwijgzaamheid
trekken toekomstige handen naar
het werk aan waters en aan de wortel.

In wolken echter rusten
nu overbodige ogen uit
hun ijle vleugels sluiten alom
in het sterstijve licht.

Lucebert (15 september 1924 - 10 mei 1994)

De Nederlandse dichter en schrijver Jan Jacob Slauerhoff werd geboren in Leeuwarden op 15 september 1898. Zie ook mijn blog van 15 september 2010 en eveneens alle tags voor Jan Slauerhoff op dit blog.

Ballade

Villon, Rimbaud, Verlaine, Du Plessys,
Verstooten, rein van roem, alleen behorend
In 't heilloos gilde der Poètes Maudits,
Sinds uitgeroeid, verstrooid, welhaast verloren -
Vergeef dat een, door rampspoed achterhaald,
Om hulp roept, radeloos uw naam doet horen,
Terwijl zijn leven zinkt, zijn zingen faalt,
Tot troost uw groter lijden heeft bezworen.

Villon, clerc, vagebond, in stage vete
Met 't burgerdom, benard door zijn gebod,
Met boeven, lichtekooien saamgerot,
Alleen op 't punt van rijmen vol geweten,
Hij stierf van dorst bij klaatrende fonteinen,
Vond voor liefde ontucht, voor paleis een krot.
Zijn leven kende uitdagende refreinen:
Hij keerde de aard de rug toe van 't schavot.

Verlaine sleepte voort zijn lijdensketen
Van zonde aan straf geschakeld zonder slot,
Heeft den hem toegewezen tijd gesleten
In beurtgezang van lust en zucht naar God.
In de gevangenis, bij 't stomp verkwijnen
In 't dranklokaal, of op een kil terras,
Voelde hij als wroeging vol verwondring schrijnen
Waarom voor hem geen plaats op aarde was.

Rimbaud, op allen, ook zichzelf gebeten
Als op de aartsvijand, strijdend tegen 't lot
Van de met spot gekroonden, smaad gesmeten,
Tussen de mensen wild verdwaalde God,
Liep storm door steppen, steden en woestijnen,
Gevloekt, geschuwd door 't rechtgeaarde ras,
Leerde in verlatenheid en helse pijnen
Dat er voor hem geen plaats op aarde was.

Du Plessys, door zijn oud verbond vergeten,
Verzwegen, onderdrukt door 't plomp complot
Van intriganten, door de hunkring tot
Luidruchtge en lucratieve roem bezeten,
Ontbeerde stoïsch en verteerde in 't reine
Heimwee naar 't onbereikbare Hellas.
Hij wist op hoge ritmen weg te deinen
Vanwaar geen plaats voor hem op aarde was.

Weet, gij die in hun geest nog moet verschijnen,
Voor ramp te zijn geboren. Neem dit lot
Niet op u! Breek de lier! Weet te verdwijnen.
Maak uw bestaan dat nergens hoort, weer vlot,
Stroomafwaarts drijvend met de goede Lethe.
Geen lied meer. Geef gehoor aan haar refrein.
Over uw leven spoelt de vloed. Vergeten
Zult ge eer dan echo's van nachtregens zijn.

Jan Slauerhoff (15 september 1898 – 5 oktober 1936)

De Nigeriaanse schrijfster Chimamanda Ngozi Adichie werd geboren op 15 september 1977 in Enugu. Zie ook mijn blog van 15 september 2010 en eveneens alle tags voor Chimamanda Ngozi Adichie op dit blog.

Uit: The Thing Around Your Neck

“The first time our house was robbed, it was our neighbor Osita who climbed in through the dining room window and stole our TV, our VCR, and the Purple Rain and Thriller videotapes my father had brought back from America. The second time our house was robbed, it was my brother Nnamabia who faked a break-in and stole my mother’s jewelry. It happened on a Sunday. My parents had traveled to our hometown, Mbaise, to visit our grandparents, so Nnamabia and I went to church alone. He drove my mother’s green Peugeot 504. We sat together in church as we usually did, but we did not nudge each other and stifle giggles about somebody’s ugly hat or threadbare caftan, because Nnamabia left without a word after about ten minutes. He came back just before the priest said, "The Mass is ended. Go in peace." I was a little piqued. I imagined he had gone off to smoke and to see some girl, since he had the car to himself for once, but he could at least have told me where he was going. We drove home in silence and, when he parked in our long driveway, I stopped to pluck some ixora flowers while Nnamabia unlocked the front door. I went inside to find him standing still in the middle of the parlor.
"We’ve been robbed!" he said in English.

It took me a moment to understand, to take in the scattered room. Even then, I felt that there was a theatrical quality to the way the drawers were flung open, as if it had been done by somebody who wanted to make an impression on the discoverers. Or perhaps it was simply that I knew my brother so well. Later, when my parents came home and neighbors began to troop in to say ndo, and to snap their fingers and heave their shoulders up and down, I sat alone in my room upstairs and realized what the queasiness in my gut was: Nnamabia had done it, I knew.”

Chimamanda Ngozi Adichie (Enugu, 15 september 1977)

De Britse schrijfster Agatha Christie werd geboren in Torquay (Devon) op 15 september 1890. Zie ook mijn blog van 15 september 2010 en eveneens alle tags voor Agatha Christie op dit blog.

Uit: Agatha Christie: An Autobiography

“Point of view. The point of view of a child. We all knew it once but we’ve traveled so far away from it that it’s difficult to get back there again. I remember seeing my own grandson Matthew when he must have been, I suppose, about two and a half. He did not know I was there. I was watching him from the top of the stairs. He walked very carefully down the stairs. It was a new achievement and he was proud of it, but still somewhat scared. He was muttering to himself, saying: “This is Matthew going down stairs. This is Matthew. Mathew is going down stairs. This is Matthew going down stairs.”

I wonder if we all start life thinking of ourselves, as soon as we can think of ourselves at all, as a separate person, as it were, from the one observing. Did I say to myself once, “This is Agatha in her party sash going down to the dining room”? It is as though the body in which we have found our spirit lodged is at first strange to us. An entity, we know its name, we are on terms with it, but are not as yet identified fully with it. We are Agatha going for a walk, Matthew going down stairs. We see ourselves rather than feel ourselves.

And then one day the next stage of life happens. Suddenly it is no longer, “This is Matthew going down stairs.” Suddenly it has become I am going down stairs. The achievement of “I” is the first step in the progress of a personal life.”

Agatha Christie (15 september 1890 – 12 januari 1976)

In 1971

Zie voor nog meer schrijvers van de 15^e september ook mijn vorige blog van vandaag.

15-09-2013 om 15:39 geschreven door Romenu  

De Turkse schrijver Orhan Kemal (eig. Mehmet Raşit Öğütçü) werd geboren op 15 september 1914 in Ceyhan. Zie ook mijn blog van 15 september 2010 en eveneens alle tags voor Orhan Kemal op dit blog.

Uit: The Idle Years (Vertaald door Cengiz Lugal)

“Off we went. We eventually found the docks and walked around all the tobacco warehouses there. And, sure enough, by lunchtime, there was Nejip, standing in front of us, covered in a filthy brown layer of muck. He stank of tobacco. He could not believe his eyes. He hugged me, hugged Gazi, then hugged me again. Then he went inside a warehouse and asked for a short break. He shoved us into the restaurant next door and told us to have ourselves a good meal.
   ‘I’ve got to get back now,’ he said, ‘but when you’re finished here you can wait for me at the café. I’ll have a word, so don’t you pay for anything!’
   Gazi had already sat down. ‘Don’t just stand there,’ he said to me. ‘Sit down, and let’s tuck in!’ He impatiently tapped his fork on his plate.
   ‘Let’s not get too carried away,’ I warned, ‘because…’
   ‘Leave me alone. I’m so hungry I can’t see straight. Waiter, excuse me, over here…. These waiters are a bit dozy… Hey, waiter, over here’
   The waiter came over.
   ‘First,’ said Gazi, ‘bring me some cold dolma… Or, no, wait. I’ll have hot dolma, but make sure the chef gives me some big ones!’
   The waiter chuckled as he went off.
   ‘What are you staring at?’ Gazi asked me. ‘I’m going to eat a week’s worth. What’s it to you? But how did Nejip know we were hungry? Do we look that starved, I wonder? That’s what you call a friend. One look at us, and he could tell we were hungry. Good on him!’

Orhan Kemal (15 september 1914 – 2 juni 1970)
Cover

De Zweedse dichter en schrijver Bengt Gunnar Ekelöf werd geboren op 15 september 1907 in Stockholm. Zie ook mijn blog van 15 september 2010 en eveneens alle tags voor Gunnar Ekelöf op dit blog.

Euphoria

You sit in the garden alone with your notebook, a sandwich,

                                            flask, and pipe.

It is night but so calm that the candle burns without flickeing,

spreads its glow over the table of rough planks

and gleams in bottle and glass.

You take a sip, a bite, and fill and light your pipe.

You write a line or two and give yourself pause and ponder

the thin streak of evening red slowly passing to the red of morning,

the sea of wild chervil, green-white foaming in the darkness

                                            of summer night,

not one moth around the candle but choirs of gnats in the oak,

leaves so stillagaint the sky … And the aspen rustles in the

                                            stillness:

All nature strong with love and death around you.

As if were the last evening before a long, long journey:

You have the ticket in your pocket and finally everything is packed.

And you can sit and sense the nearness of the distant land,

sense how all is in all, both its end and its beginning,

sense that here and mow is both your departure and retur

sense how death and life are as strong as wine inside you!

Yes, to be one with the night, one with myself, with the candle’s flame

which looks me in the eye still, unfathomable and still,

one with the aspen that trembles and whispers,

one with the crowds of flowers leaning out of darkness to listen

to something I had on my tongue to say but never got said,

something I don’t want to reveal even if I could.

And that it murmurs inside me of purest happiness!

And the flame rises … It is as though the flowers crowded

                                            nearer,

nearer and nearer the light in a rainbow of shimmering points.

The aspen trembles and plays, the evening red passes

and all that was inexpressible and distant is inexpressible and near

I sing of the only thing that reconciles,

only of what is practical, for all alike.

Vertaald door L. Nathan en J. Larson

Gunnar Ekelöf (15 september 1907 – 16 maart 1968)

De Amerikaanse schrijver Jim Curtiss werd geboren op 15 september 1969 in Beaver Falls, Pennsylvania. Zie ook mijn blog van 15 september 2010 en eveneens alle tags voor Jim Curtiss op dit blog.

Uit: Change me

“The city was lovely in December. Most of the narrow streets in the town center were draped in lighting, and I’m not talking schmaltzy, blinking, trailer-trash numbers either. These were uniformly white strands, their elegance adding to the city’s already over-the-top beauty. And the streets were simply packed in the evenings — everyone just finishing up work, kids running around, street musicians competing for the attention of passersby. The stores were packed with holiday shoppers, but the wares they had for sale were nothing like what the street vendors were peddling.

The street vendor’s routine was similar to that of most illegal street sellers: Spread a huge blanket on the sidewalk, and arrange the goodies over it in a way that facilitates a hasty, gather-it-up getaway should the police come around. Most of the vendors, who often displayed their goods in packs of six or seven, had things like rainbow-colored knitted caps and scarves, leather belts and bags — things I wasn’t interested in. But one fellow had an absolute gem of a thing: a foot-high stuffed cow standing upright on a fairly stable set of hind legs. When turned on, its upper body simply thrashed in every direction. The action of the upper portion led the legs to waddle here and there, and the effect of 20 of these cows doing this in concert just captivated me.

As I stood at a distance watching, I pictured the toy as a gift for my three-year-old nephew, Zdenek — how much he would enjoy it! The vendor, a short fellow who looked to be about 30, had a shock of straight, combed-over black hair. He wore a lined flannel shirt over jeans, and running shoes. He had a pleasant-looking face, but his eyes were nervous and constantly scanning the crowds. I must have looked suspicious to him standing across the pedestrian way, because his eyes kept returning to mine. Eventually (more to stop him from eyeing me than from a real desire to buy), I went over and asked him how much one of the thrashing cows cost”

Jim Curtiss (Beaver Falls, 15 september 1969)

De Duitse schrijfster en dichteres Ina Seidel werd geboren op 15 september 1885 in Halle. Zie ook mijn blog van 15 september 2010 en eveneens alle tags voor Ina Seidel op dit blog.

Versäumnis

Viel zu wenig kenne ich die Bäume,
Die vor meinem Fenster stehn und rauschen,
Viel zu selten baun sich meine Träume
Nester, um die Winde zu belauschen,
Und des Himmels Silberwolkenspiele
Gehn vorüber, ohne mich zu trösten -
Ganz vergessen habe ich so viele
Wunder, die mir einst das Herz erlösten.

Ein Tropfen Traurigkeit ...

Ein Tropfen Traurigkeit ist gut dem Blute.
Das dunkle läutert sich und schimmert heller-
Das allzu schwere rinnt ein wenig schneller,
Das schon gestillt in satter Süße ruhte.

Ina Seidel (15 september 1885 – 2 oktober 1974)

15-09-2013 om 15:28 geschreven door Romenu  

De Jamaicaanse dichter en schrijver Festus Claudius " Claude " McKay werd geboren op 15 september 1890 in Sunny Ville, Clarendon, Jamaica. McKay was het jongste kind uit een groot gezin. Zijn vader was een relatief welvarende landeigenaar, een uitzondering onder donker gekleurde mensen. De familie hechtte waarde aan onderwijs en de literaire ambities van Claude McKay werden ook ondersteund door Walter Jekyll, een Engels kolonist. Hij hielp bij de publicatie van de eerste dichtbundel “Songs of Jamaica” in 1912. Deze vijftig gedichten waren ook de eerste gedrukte gedichten in het Jamaicaanse patois, de taal van de arme bevolking van het eiland . In McKays “Constab Ballads” uit hetzelfde jaar waren zijn ervaringen als politieagen verwerkt. In 1912 verliet hij het ​​eiland om in Charleston, South Carolina, het Tuskegee Institute van Booker T. Washingtonte bezoeken. Later verhuisde hij naar het Kansas State College, waar hij voor het eerst politiek actief werd. In 1914 brak hij zijn studie af. Hij verhuisde naar New York, naar Harlem en opende een restaurant en trouwde met zijn jeugdliefde Eulalie Imelda Lewars. Huwelijk en bedrijf waren geen succes en zijn vrouw ging terug naar Jamaica. McKay publiceerde in 1917 de gedichten “The Harlem Danser” en “Invocation”. Frank Harris, hoofdredacteur van de Amerikaanse editie van Pearson's Magazine en Max Eastman van The Liberator kregen belangstelling voor hem. In 1919-1920 woonde hij in Londen, las Karl Marx en ging al snel werken voor Workers Dreadnought, de socialistische krant van Sylvia Pankhurst. In 1920 verscheen de bundel “Spring in New Hampshire”, in 1922 zijn belangrijkste werk “Harlem Shadows”. In november 1922 gaf hij een toespraak op het Vierde Congres van de Derde Internationale in Moskou. Hij bleef zes maanden in Rusland. In 1925 voltooide hij zijn eerste roman “Color Schem”, maar deze werd niet gepubliceerd. In 1926-1927 woonde hij in Marseille. Zijn roman “Home to Harlem” verscheen in 1928 en werd een bestseller. Vanaf 1930 tot het einde van 1933woonde hij in Marokko . Vroeg in 1934 keerde hij terug naar New York. In 1940 werd hij tot Amerikaan genaturaliseerd. In 1944 stapte hij over naar de Rooms-Katholieke kerk.

Harlem Shadows

I hear the halting footsteps of a lass
In Negro Harlem when the night lets fall
Its veil. I see the shapes of girls who pass
To bend and barter at desire's call.
Ah, little dark girls who in slippered feet
Go prowling through the night from street to street!

Through the long night until the silver break
Of day the little gray feet know no rest;
Through the lone night until the last snow-flake
Has dropped from heaven upon the earth's white breast,
The dusky, half-clad girls of tired feet
Are trudging, thinly shod, from street to street.

Ah, stern harsh world, that in the wretched way
Of poverty, dishonor and disgrace,
Has pushed the timid little feet of clay,
The sacred brown feet of my fallen race!
Ah, heart of me, the weary, weary feet
In Harlem wandering from street to street.

Spring in New Hampshire

Too green the springing April grass,
Too blue the silver-speckled sky,
For me to linger here, alas,
While happy winds go laughing by,
Wasting the golden hours indoors,
Washing windows and scrubbing floors.

Too wonderful the April night,
Too faintly sweet the first May flowers,
The stars too gloriously bright,
For me to spend the evening hours,
When fields are fresh and streams are leaping,
Wearied, exhausted, dully sleeping.

December, 1919

Last night I heard your voice, mother,
The words you sang to me
When I, a little barefoot boy,
Knelt down against your knee.

And tears gushed from my heart, mother,
And passed beyond its wall,
But though the fountain reached my throat
The drops refused to fall.

'Tis ten years since you died, mother,
Just ten dark years of pain,
And oh, I only wish that I
Could weep just once again.

 
Claude McKay (15 september 1890 - 22 mei 1948)

15-09-2013 om 00:00 geschreven door Romenu