In Memoriam H.H. ter Balkt

De Nederlandse dichter H.H. ter Balkt is op 76-jarige leeftijd overleden. Zijn uitgeverij meldt dat hij afgelopen nacht is gestorven. Ter Balkt werd vele malen onderscheiden voor zijn poëzie. Zo kreeg hij de Constantijn Huygensprijs in 1998 en de P.C. Hooftprijs in 2003. Zie ook alle tags voor H. H. ter Balkt op dit blog.

Altijd

Altijd de verweekte kalfshersenen van de regen
als het gezijk van een oude dichter die de sloot niet inklimt.
Altijd de losse draadjes van machientjes en de kloterige plons
van raketten (plas-plas) in dezelfde verrotte zee.

Altijd de afdruk van voetstappen in sneeuw of modder, &
de herfst die zijn grijnzend smoelwerk uit de groene boom steekt.
& altijd Celsius met de koude kwikzak in de maand januari
als de steden huilen: Haal ons van de landkaarten moedertje.

Altijd dezelfde klaagzangen om dezelfde schurftige wereld,
altijd dezelfde slechte dichters terwijl de goeden ondergespit zijn
en ah! ah! owee! altijd dezelfde droevige opeenvolging
van gezichten en gezangen op de stenen akkers en op die van zand.

Geestverschijning van de meikersenboom

Tegels de velden op het suizend wiel
van de winter, de pottenbakker. Maar
winters gieten nu ook de ijskruik van
oogopslagen, blauwe tegelvloeren en

-wanden, kwik in de thermometers van
de zomer; onderwereld steelt nu smaak,
licht; vlekt het waas van de druiven;
roof in volle bloei zwaait zijn bijl.

Bij de geknotte linden is doorzichtig
-stralend met lichtrode vruchten, geel
en groen blad, sneeuw op zijn takken -

de meikersenboom verschenen, roomwit
bloesemend, takkenwringend spiegelend
door het raam in de koudblauwe tegels.

De tijd

'De tijd is een mesjokkeme dokter.
Van kerkhofdrek druppelt zijn ketting.
Zijn jas van zwachtels en knechting
Is de vlag van 't land van de boktor.

Onder het uithangbord met de adder
Hield ie eerste spreekuur in Eden.
Een klokhuis zit sindsdien in de appel
En de ratelslang rijdt door de steden.

Vermomd als Dokter, Zandloper en Joker
Brouwt ie in zijn kolven de zwarte loper.
Doofpotten: zalfpotten met zachte zalven,
Eeuwen streek ie ze leeg aan de galgen.

 
H.H. ter Balkt (17 september 1938 – 9 maart 2015)

09-03-2015 om 23:16 geschreven door Romenu  

De Nederlandse schrijver, columnist en blogger Peter Zantingh werd geboren op 9 maart 1983 in Heerhugowaard. Zie ook alle tags voor Peter Zantingh op dit blog.

Uit:De eerste maandag van de maand

“Ik hield de klok in de gaten. Hij had geen secondewijzer, zoals die van Sara en mij wel had. Ik wachtte tot de twee wijzers samen omhoog zouden wijzen.
Ik wist niet meer wanneer ik ermee begonnen was. In de puberteit, die periode van je leven waarin je ontdekt dat je los van je ouders bestaat? Ik zag de meeste vreselijke dingen gebeuren als ik het niet deed. Elk wakker moment was ik bezig met het bezweren van gevaar dat ik zelf in gedachten opriep.
Gaandeweg verzon ik daar remedies voor. Regels die mij en mijn vader nieuwe tegenslag zouden besparen, als ik ze maar goed uitvoerde en zo vaak herhaalde als me van binnenuit werd opgelegd. Inmiddels was ik dertig en had ik een Wetboek van Ongeschreven Regels verzameld. Sommige verdwenen na een tijdje, om plaats te maken voor andere. Wat altijd was gebleven, was het luchtalarm.
Vaak dacht ik het een of twee minuten van tevoren al te kunnen horen, zoals je soms denkt dat je je telefoon voelt trillen terwijl het toestel helemaal niet in je broekzak zit. Meestal werd ik zenuwachtig, alsof er iets ergs stond te gebeuren.
De wijzers stonden nu recht omhoog. Twaalf uur.
Het geluid zwol aan vanuit de verte. Elke afzonderlijke sirene klonk zo’n zes seconden en verdween dan in de volgende, die inzette voordat de vorige was stilgevallen.
Het luchtalarm klonk hier iets zachter dan thuis. Dan in het huis wat tot vanochtend mijn thuis was.”

 
Peter Zantingh (Heerhugowaard, 9 maart 1983)

De Nederlandse dichter en prozaïst Ed Hoornik werd geboren in Den Haag op 9 maart 1910. Zie ook alle tags voor Ed Hoornik op dit blog en ook mijn blog van 8 december 2006.

Lilliputter

Hij is alleen maar klein,
in wie zal daarom de idee opkomen,
dat ook dit ventje naar Gods beeld en droomen
geschapen, en voor de eeuwigheid bestemd zou zijn.
Hij is zoo ongezien en fijn,
dat nimmer vrouwen om hem schreiden,
alleen zijn moeder, maar die verstond 't te vermijden
in avondlijke uren veel met hem alleen te zijn.
De zon gaat eerder voor hem onder
dan voor dengeen, die van gewone lengte is,
dat zoo'n klein menschje al volwassen is,
lijkt alle kinderen een wonder.
Temidden van een wereld vol normalen
wordt hij niet gek, al blijft hij klein,
maar onder hen is hij de eenige, die zonder pijn
denkt aan den dag, dat magere Hein het hart komt halen.

Maanavond

Hier ben ik weer, gij kent mij niet, mij psychopaath,
die met de boomen en zichzelve praat,
die door Uw levenlooze kroegen hinkt
en in den weerschijn van Uw glazen blinkt.
Mijn mond, een grijns, mijn woord, een spel, mijn hart,
voor al mijn levensdagen zwart,
neem het mij af, de groote beer
tolt dronken door het sterrenheir.
Neem het mij af, - genoeg, te veel,
de angst klimt wurgend naar mijn keel,
en kruipt en zwelt en staart mij aan,
- hier ben ik weer, 't is volle maan.

 
Ed Hoornik (9 maart 1910 – 1 maart 1970)
Hier met Gerrit Achterberg (rechts) in 1952 

De Nederlandse schrijver en dichter Heere Heeresma werd geboren in Amsterdam op 9 maart 1932. Zie ook alle tags voor Heere Heeresma op dit blog.

zo loop ik de avond

zo loop ik de avond
vol lucht vol snelle
voetstappen zo zonder
vogels loop ik

achter de ramen wuiven –
de mensen
vriendelijk en
regelmatig

met enkele zou ik willen
praten en traag klappen
om hun praten in de avond

Borst verdween

‘Plavuizen en trottoirs, de straat ligt vol met stenen!’
riep Celus, en dronk van de wijn, die soppend
uit zijne mond liep, tussen hemd en borst verdween
om weg te vloeien langs zijn benen. En Celus’ loop
werd eerst wat hinkelend, dan hoppend. Ja werkelijk
de straat ligt vol met stenen…

 
Heere Heeresma (9 maart 1932 – 26 juni 2011)
Cover

De Oostenrijkse schrijver Peter Altenberg werd geboren op 9 maart 1859 in Wenen. Zie ook alle tags voor Peter Altenberg op dit blog.

Das Hotel-Stubenmädchen

Sie saß nachts, ganz zerpatscht von Stiegensteigen, Sorgsamsein für fremde Menschen, Aufmerken auf fremde Wünsche, in der Portiersloge, zählte einen Haufen Trinkgelder in ihre Schürze. Ich wußte, daß sie ein entzückendes dreijähriges Mäderl habe, und der Gatte war verschollen.
Ich sagte: »Woher sind Sie, Marie?!»
»Aus Kärnten.«
»Sie müssen ja die Dorfschönheit gewesen sein – – –.«
»Das war ich!«
»Und alle Jünglinge müssen sich um Sie beworben haben – – –.«
»Das haben sie getan.«
»Und da haben Sie sich den gerade aussuchen müssen?!«
»Er mich!«
»Und Sie sind so ruhig, so gesichert – – –.«
»Da kann man nicht aufbegehren. Es ist das Schicksal!«
»Nein, die Dummheit war es, die Borniertheit – – –.«
»Das ist ja unser Schicksal!«
Später sagte sie: »Rühren Sie mich nicht an, es paßt mir nicht. Weshalb streicheln Sie meine Haare?! An mir ist nichts mehr zum Streicheln – – –.«
Ich schenkte ihr eine Krone.
»Wofür geben sie mir das?!«
»Gewesene Dorfschönheit!« erwiderte ich. Da begann sie zu weinen.

 
Peter Altenberg (9 maart 1859 – 8 januari 1919)

De dichteres en schrijfster Vita Sackville-West werd geboren op 9 maart 1892 in Kent. Zie ook alle tags voor Vita Sackville-West op dit blog.

Bee-Master (Fragment)

I have known honey from the Syrian hills
Stored in cool jars; the wild acacia there
On the rough terrace where the locust shrills
Tosses her spindrift on the ringing air.
Narcissus bares his nectarous perianth
In white and golden tabard to the sun,
And while the workers rob the amaranth
Or scarlet windflower low among the stone,
Intent upon their crops,
The Syrian queens mate in the high hot day
Rapt visionaries of creative fray;
Soaring from fecund ecstasy alone,
And, through the blazing ether, drops
Like a small thunderbolt the vindicated drone.

But this is the bee-master's reckoning
In England. Walk among the hives and hear.

Forget not bees in winter, though they sleep.
For winter's big with summer in her womb,
And when you plant your rose-trees, plant them deep,
Having regard to bushes all aflame,
And see the dusky promise of their bloom
In small red shoots, and let each redolent name-
Tuscany, Crested Cabbage, Cottage Maid-
Load with full June November's dank repose,
See the kind cattle drowsing in the shade,
And hear the bee about his amorous trade
Brown in the gipsy crimson of the rose.

 
Vita Sackville-West (9 maart 1892 – 2 juni 1962)
Portret door Philip de László (detail), 1910

Zie voor nog meer schrijvers van de 9e maart ook mijn blog van 9 maart 2014 deel 2.

09-03-2015 om 19:12 geschreven door Romenu  

De Oostenrijkse dichter, schrijver en essayist Josef Weinheber werd geboren op 9 maart 1892 in Wenen als zoon van een slager en een naaister. Na de scheiding van zijn ouders verbleef hij van 1901 tot 1909 in een weeshuis. Voor hij met schrijven begon werkte hij als dagloner, en van 1911 tot 1918 bij de post. Vanaf 1919 verschenen bijdragen van hem in het satirische tijdschrift “Die Muskete”. In 1918 verliet hij de Rooms-Katholieke Kerk, en in 1927 werd hij protestants. In 1920 verscheen zijn eerste bundel poëzie "Der einsame Mensch". Weinheber stond vooral onder de literaire invloed van Rainer Maria Rilke, Anton Wildgans en Karl Kraus. Hij stond op vriendschappelijke voet met zijn collega-schrijvers Mirko Jelusich en Robert Hohlbaum. Van 1931 tot 1933 en vanaf 1944 was Weinheber was lid van de nazi-partij. Met de publicatie van zijn bundel gedichten "Adel und Untergang” werd hij een van de meest vooraanstaande dichters van zijn tijd. Vooral bewonderd werd de bundel "Wien wörtlich" die gedeeltelijk in Weens dialect werd geschreven. Maar de uit veertig odes bestaande cyclus 'Zwischen Göttern und Dämonen”uit 1938 wordt beschouwd als zijn poëtische meesterwerk. Ten prooi gevallen aan alcohol tijdens de latere gebeurtenissen van WO II, pleegde hij zelfmoord door het nemen van een overdosis morfine ten tijde van de opmars van het Rode Leger. Hij werd begraven in het dorp Kirchstetten, waar hij woonde vanaf 1936. Een deel van zijn huis, gelegen aan Josef Weinheber-Strasse, is bewaard gebleven als museum ter zijner ere. De Engels dichter W. H. Auden, die van 1958 tot 1973 zijn zomers doorbracht in Kirchstetten uit 1958 schreef een ontroerend gedicht over Weinheber genaamd "Josef Weinheber." Auden erkent Weinhebers steun aan het nazisme, maar registreert ook zijn antwoord op nazi-minister van propaganda Joseph Goebbels 'aanbod om de Oostenrijkse cultuur verrijken: "in Ruah Lossen" (laat ons met rust).

Wassermann

So du, o Christ, geboren bist
im Zeichen des, der Wasser gießt,
lauf nicht zu geil dem Neuen zu,
mit Schwärmen nicht dein Herz vertu!
Zuviel des Denkens, das ist meist
gefährlich dem gesunden Geist.
Den Amethyst trag überm Bauch,
tilgt flinken Hirnes Rausch und Rauch.
Was sonsten noch? Im Hornung trink
fest Würzwein und das Tanzbein schwing!

März

Die Wälder brausen nah und fern.
Die Erde riecht, es regnet gern.
Windröschen stehn im apern Grund,
an Kunigund wirds warm von unt.
Die Kranich ziehn, bald blüht der Schleh:
Um Benedikt den Hafer säe!
Den Hering iß zu Okuli,
das Licht zur Gleiche löscht Marie,
sie kommt und richt' die Reben auf,
nimmt auch den leichten Frost in Kauf;
und ist getan, was nötig war,
so gebe Gott ein gutes Jahr!

Bauer

Wir Bauern sind aus hartem Holz,
im Reden schwer, im Werken stolz.
Wir haben Weib und Kind und Knecht,
und Sonntags ist ein Spaß uns recht.
Wir geben euch das Brot, den Wein,
und unsre Söhne obendrein,
und unsrer Töchter Liebeskraft,
daß nimmer das Geschlecht erschlafft,
daß sich sein Kern, sein Glück und Glut
erweise im gesunden Blut.

Wir hangen zäh am alten Brauch,
ziehn Zauber auch aus Kraut und Lauch,
wir von dem Ahn zum Enkel hin
auf eignem Grund seit Anbeginn.
Nicht minder als die Herren Herr,
wenn Herr nicht unser Herrgott wär.
Der Erde treu mit treuer Hand,
und unvergänglich wie das Land:
Stürzt Babylon verwirrt zuhauf —
Wir bauen Korn und Rebe drauf.

 
Josef Weinheber (9 maart 1892 - 8 april 1945)
Borstbeeld in Wenen

09-03-2015 om 00:00 geschreven door Romenu