We schrijven 1961. Charles Darwin, die samen met Spencer wordt gezien als de ‘ontdekker’ van evolutie door natuurlijke selectie, had een probleem. Twee jaar ervoor was zijn baanbrekend werk On the Origin of Species through Natural Selection gepubliceerd, maar zijn studies vertoonden een aantal hiaten die volgens collega Huxley pas konden gedicht worden als Darwin kon aantonen dat variëteiten van een plant of dier soorten konden vormen die zich niet onder elkaar kunnen voortplanten. Darwin wist dit uiteindelijk te bewijzen door orchideeën te bestuderen, maar ontdekte ook iets wat hem verbijsterde: sommige planten zijn vleesetend!
‘Carnivore’ planten worden meestal gevonden op plaatsen waar weinig stikstof in de bodem zit, zoals in moerassen. Die stikstof zit echter wel in de insecten en spinnen om hen heen. Daarom weten deze planten hun levende prooien te lokken, vast te houden, te doden, zelfstandig te verteren en hun voedingsstoffen op te nemen.
Plants Behaving Badly toont ons in twee delen een wonderbaarlijke wereld die moet gezien worden om te geloven. Het oude adagium dat de ‘fictie soms vreemder is dan de realiteit’ wordt duidelijk geïllustreerd door het bestaan van planten die hun prooien vangen met kleverige afscheidingen, met twee bladhelften die snel dichtklappen, met bladeren die samen een valkuil vormen of met stevige haartjes die het insecten onmogelijk maken om weg te vluchten. Verder bestaan er zelfs waterplanten die hun bewegend voedsel naar binnen zuigen!
Deze planten lokken hun prooien met listen en bedrog, net als een menselijke moordenaar. Sommige orchideeën torenen tientallen meters boven andere planten in een regenbos uit, kunnen voortbestaan aan de randen van stedelijke wegen of zijn in staat om zich volledig onschuldig voor te doen. Er bestaan zelfs dodelijke tomaten en moordzuchtige aardappelen!
In het eerste deel, Murder and Mayhem, wordt onder andere een plant uit Borneo onder de loep genomen die weet te overleven dankzij een symbiotische relatie met mieren. In het tweede deel, Sex and Lies, zien we dan weer hoe sommige orchideeën zich voordoen als andere wezens (zoals bijen en wespen) om bestuifd te kunnen geraken.
Plants Behaving Badly is een spannende dubbeldocumentaire vol prachtige beelden en verbazingwekkende weetjes. De verteller is niemand minder dan de veelvuldig bekroonde Sir David Attenborough, de wereldberoemde documentairemaker en bioloog, en broer van acteur/regisseur/producer/zakenman Richard Attenborough (o.a. Gandhi, A Chorus Line, Chaplin, Jurassic Park, Hamlet, Elizabeth, enz.). Kwaliteit en spanning verzekerd, dus!
|