Romenu is een blog over gedichten, literatuur en kunst Maar Romenu is ook een professionele freelance vertaler Du-Ne en Ne-Du http://www.roumen-vertalingen.nl/
Georg Trakl werd op 3 februari 1887 in het conducteurshuis aan de Waagplatz 2 in Salzburg geboren. Zijn vader, Tobias Trakl, was een handelaar in ijzerwaren en zijn moeder, die ook psychische problemen had, was Maria Catharina Trakl, (meisjesnaam Halik). Voorts had hij nog drie broers en drie zussen. Margarethe (doorgaans Grethe genoemd) stond hem het naast, zelfs zodanig dat sommigen een incestueuze verhouding vermoeden. Zijn jeugd bracht hij door in Salzburg. Vervolgens bezocht hij van 1897 tot 1905 het humanistische gymnasium. Om toch een academische opleiding te kunnen volgen, werkte hij tot 1908 in de praktijk bij een apotheker. Sommigen vermoedden dat hij dit vooral deed om zichzelf opiaten te kunnen verschaffen. Bij het uitbreken van WO I werd Trakl als medicus naar het front in Galicië (heden ten dage in Oekraïne en Polen) gestuurd. Zijn gemoedsschommelingen leidden tot geregelde uitbraken van depressie, die verergerd werden door de afschuw die hij voelde voor de verzorging van de ernstig verwonde soldaten. De spanning en druk dreven hem ertoe een suïcidepoging te ondernemen, welke zijn kameraden nochtans verhinderden. Hij werd in een militair ziekenhuis opgenomen in Kraków, alwaar hij onder strikt toezicht geplaatst werd.Trakl verzonk daar in nog zwaardere depressies en schreef Ficker om advies. Ficker overtuigde hem ervan dat hij contact moest opnemen met Wittgenstein, die inderdaad op weg ging na Trakls bericht te hebben ontvangen. Op 4 november 1914, drie dagen voordat Wittgenstein aan zou komen, overleed hij echter aan een overdosis cocaïne
Paul Celan
Paul Celan werd onder de naam Paul Antschel op 23 november 1920 geboren in Czernowitz, toentertijd de hoofdstad van de Roemeense Boekovina, nu behorend bij de Oekraïne. Paul Celans ouders waren Duitssprekende joden die hun zoon joods opvoedden en hem naar Duitse christelijke scholen stuurden. In 1942 werden Celans ouders door de Duitse bezetter naar een werkkamp gedeporteerd en daar vermoord. Hijzelf wist aanvankelijk onder te duiken, maar moest vanaf juli 1942 in een werkkamp dwangarbeid verrichten. Celan overleefde de oorlog. Via Boekarest en Wenen vestigde Celan zich in 1948 in Parijs. Daar was hij werkzaam als dichter, vertaler en doceerde hij aan de prestigieuze Ecole Normale Supérieure. Vermoedelijk op 20 april 1970 beëindigde hij zijn leven zelf door in de Seine te springen.
Gerard Reve
Gerard Reve over: Medearbeiders ”God is in de mensen, de dieren, de planten en alle dingen - in de schepping, die verlost moet worden of waaruit God verlost moet worden, door onze arbeid, aangezien wij medearbeiders van God zijn.” Openbaring ”Tja, waar berust elk godsbegrip op, elke vorm van religie? Op een openbaring, dat wil zeggen op een psychische ervaring van zulk een dwingende en onverbiddelijke kracht, dat de betrokkene het gevoel heeft, niet dat hij een gedachte of een visioen heeft, maar dat een gedachte gedachte of visioen hem bezit en overweldigt.”
Simon Vestdijk
Simon Vestdijk (Harlingen, 17 oktober 1898 – Utrecht, 23 maart 1971) was een Nederlands romancier, dichter, essayist en vertaler. Zijn jeugd te Harlingen en Leeuwarden beschreef hij later in de Anton Wachter-cyclus. Van jongs af aan logeerde hij regelmatig bij zijn grootouders in Amsterdam, waar hij zich in 1917 aan de Universiteit van Amsterdam inschrijft als student in de medicijnen. Tijdens zijn studie die van 1917 tot 1927 duurde, leerde hij Jan Slauerhoff kennen.Tot 1932 is hij als arts in praktijken door heel Nederland werkzaam. In 1932 volgt zijn officiële schrijversdebuut met de uitgave van de bundel Verzen in De Vrije Bladen. Doorslaggevend voor Vestdijks uiteindelijke keuze voor de literatuur is zijn ontmoeting in 1932 met Eddy Du Perron en Menno ter Braak. Deze ontmoeting had tot resultaat dat hij redactielid werd van het tijdschrift Forum Kort daarop, in 1933, wordt zijn eerste novelle, De oubliette, uitgegeven. In hetzelfde jaar schrijft hij Kind tussen vier vrouwen, dat, eerst geweigerd door de uitgever, later de basis zal vormen voor de eerste drie delen van de Anton Wachter-romans. In 1951 ontvangt Vestdijk de P.C. Hooftprijs voor zijn in 1947 verschenen roman De vuuraanbidders. In 1957 wordt hij voor het eerst door het PEN-centrum voor Nederland voorgedragen voor de Nobelprijs voor de Literatuur, die hij echter nooit zal krijgen. Op 20 maart 1971 wordt hem de Prijs der Nederlandse Letteren toegekend, maar voor hij deze kan ontvangen overlijdt hij op 23 maart te Utrecht op 72-jarige leeftijd. Vestdijk was auteur van ca. 200 boeken. Vanwege deze enorme productie noemde de dichter Adriaan Roland Holst hem 'de man die sneller schrijft dan God kan lezen'. Andere belangrijke boeken van Simon Vestdijk zijn: "Kind van stad en land" (1936), "Meneer Visser's hellevaart" (1936), "Ierse nachten" (1946), "De toekomst de religie" (1947), "Pastorale 1943" (1948), "De koperen tuin" (1950), "Ivoren wachters" (1951), "Essays in duodecimo" (1952) en "Het genadeschot" (1964).
K.P. Kavafis K.P. Kavafis werd als kind van Griekse ouders, afkomstig uit Konstantinopel, geboren in 1863 in Alexandrië (tot vandaag een Griekse enclave) waar hij ook het grootste deel van zijn leven woonde en werkte. Twee jaar na de dood van zijn vader verhuist het gezin in 1872 naar Engeland om na een verblijf van vijf jaar naar Alexandrië terug te keren. Vanwege ongeregeldheden in Egypte vlucht het gezin in 1882 naar Konstantinopel, om na drie jaar opnieuw naar Alexandrië terug te gaan. In de jaren die volgen maakt Kavafis reizen naar Parijs, Londen en in 1901 zijn eerste reis naar Griekenland, in latere jaren gevolgd door nog enkele bezoeken. Op de dag van zijn zeventigste verjaardag, in 1933 sterft Kavafis in Alexandrië. De roem kwam voor Kavafis pas na zijn dood, dus postuum. Deels is dat toe te schrijven aan zijn eigen handelswijze. Hij was uiterst terughoudend met de publicatie van zijn gedichten, liet af en toe een enkel gedicht afdrukken in een literair tijdschrift, gaf in eigen beheer enkele bundels met een stuk of twintig gedichten uit en het merendeel van zijn poëzie schonk hij op losse bladen aan zijn beste vrienden.
Thomas Mann
Thomas Mann, de jongere broer van Heinrich Mann, werd geboren op 6 juni 1875 in Lübeck. Hij was de tweede zoon van de graankoopman Thomas Johann Heinrich Mann welke later één van de senatoren van Lübreck werd. Zijn moeder Julia (geboren da Silva-Bruhns) was Duits-Braziliaans van Portugees Kreoolse afkomst. In 1894 debuteerde Thomas Mann met de novelle "Gefallen". Toen Thomas Mann met 21 jaar eindelijk volwassen was en hem dus geld van zijn vaders erfenis toestond - hij kreeg ongeveer 160 tot 180 goldmark per jaar - besloot hij dat hij genoeg had van al die scholen en instituties en werd onafhankelijk schrijver. Kenmerkend voor zijn stijl zijn de ironie, de fenomenale taalbeheersing en de minutieuze detailschildering. Manns reputatie in Duitsland was sterk wisselend. Met zijn eerste roman, Buddenbrooks (1901), had hij een enorm succes, maar door zijn sceptische houding tegenover Duitsland na de Eerste Wereldoorlog veranderde dit volledig. Stelde hij zich tot aan de jaren twintig apolitiek op (Betrachtungen eines Unpolitischen, 1918), meer en meer raakte hij bij het Politiek gebeuren betrokken. Zijn afkeer van het nationaal socialisme groeide, zijn waarschuwingen werden veelvuldiger en heftiger. In 1944 accepteerde hij het Amerikaanse staatsburgerschap. Tussen 1943 en 1947 schreef Mann Doktor Faustus (zie Faust), de roman van de 'Duitse ziel' in de gecamoufleerd geschilderde omstandigheden van de 20ste eeuw. In 1947 bezocht hij voor het eerst sinds de Oorlog Europa, twee jaar later pas Duitsland. In 1952 vertrok hij naar Zwitserland. Op 12 augustus 1955 stierf hij in Zürich. Twintig jaar na zijn dood, in aug. 1975, is zijn literaire nalatenschap geopend: dagboekaantekeningen van 15 maart 1933 tot 29 juli 1955, alsmede notities uit de jaren 1918 tot en met 1921.Belangrijke werken zijn: Der Zauberberg, Der Tod in Venedig, Dokter Faustus , Joseph und seine Brüder en Die Bekenntnisse des Hochstaplers Felix Krull.
Rainer Maria Rilke
Rilke werd op 4 december 1875 geboren in Praag. Hij had al naam gemaakt als dichter met zijn bundels Das Stundenbuch en Das Buch der Bilder, toen hij de literaire wereld versteld deed staan en wereldfaam verwierf met de publicatie van zijn twee delen Neue Gedichte in 1907 en 1908. Hij verzamelde daarin het beste werk uit een van zijn vruchtbaarste periodes, die hij grotendeels doorbracht in Parijs. Rilke was daar diep onder de indruk gekomen van Rodin, bij wie hij een tijdlang in dienst was als particulier secretaris. Rodin, zei hij later, had hem leren kijken. Dit kijken kwam neer op intense concentratie, om het mysterie te kunnen zien ‘achter de schijnbare werkelijkheid'. Latere en rijpere werken als Duineser Elegien (1912-1923) en het ronduit schitterende Die Sonette an Orfeus (1924) illustreren Rilkes metafysische visie op het onzegbare, dat haar verwoording vindt in een hermetische muzikale taal. Op 29 december 1926 overlijdt Rilke in het sanatorium in Val-Mont aan de gevolgen van leukemie. Enkele dagen later wordt hij, overeenkomstig zijn wens, begraven op het kerkhof van Raron.
* * * * * * * * * * * * * * * *
Romenu
Over literatuur, gedichten, kunst en cultuur
15-11-2012
Lucien Rebatet
De Franse schrijver en journalist Lucien Rebatet werd
geboren op 15 november 1903 in Moras -en- Valloire , Drôme. Hij bezocht het
college van de Paters Maristen in Saint - Etienne en studeerde na een kort
verblijf aan de universiteit van Lyon van 1923 tot 1927 aan de Universiteit van
Parijs . Daarna vond hij een baan bij een verzekeringsmaatschappij. In 1929 gaf
hij zijn beroep op en werd schrijver . Onder het pseudoniem " François
Vinteuil " (later " François Vinneuil ") schreef hij muziek- en
filmreviews voor het tijdschrift van de Action Française. In 1932 engageerde
zijn vriend Pierre Gaxotte hem voor zijn krant Je suis partout. Voor Gaxottes
krant schreef Rebatet tot aan Operatie Overlord in 1944. Vanaf 1938 trad Rebatet
trad op als woordvoerder van de Actie Française en werkte hij nauw samen met Charles
Maurras. In januari 1940 moest hij in dienst, hoewel hij op dit moment een
pamflet had gepubliceerd waarin hij het nazisme verheerlijkte en wenste dat
Frankrijk de oorlog zou verliezen.
In augustus 1944 vluchtte Rebatet naar Sigmaringen, waar Louis - Ferdinand
Celine zich al in veiligheid had had gebracht met een aantal vertegenwoordigers
van het Vichy regime. Rebatet werkte daar verder aan zijn romans en vluchtte
naar Oostenrijk toen de oorlog eindigde . Daar werd hij in mei 1945 gearresteerd.
Hij werd in 1946 naar Frankrijk gebracht en veroordeeld tot de doodstraf. Een
jaar later werd de doodstraf weer opgeheven. In 1952 werd Rebatet vrijgelaten
uit de gevangenis en een jaar later kon hij als journalist weer aan het werk.Tot
het einde van zijn leven bleef Rebatet enthousiast over het fascisme en zijn
werk was berucht vanwege zijn anti - semitische tendens. Op de leeftijd van
ongeveer 68 jaar overleed Lucien Rebatet op 24 Augustus 1972 in zijn
geboortestad. De roman Les deux étendards wordt als zijn belangrijkste werk
beschouwd.
Uit:
Les deux étendards
Ma droite
est terrible et mon courroux naura point de bornes. Jattiserai entre vous,
entre vos pères et vos fils, et les fils de vos fils, des querelles sans mobile
et sans terme. Je dresserai vos nations les unes contres les autres, comme les
fauves du désert et les vautours des rochers. Et la guerre sera sur vos
nations, et elle dévorera des millions dhommes. Et elle frappera les
adolescents dans leur fleur et les hommes dans leur force, et ils pourriront
par millions, leurs cadavres entassés sélèveront comme des murailles. Et le
fer et le feu disperseront leurs membres, hacheront leur chair, consumeront
jusquà leurs os. Et leurs mères et leurs frères et leurs épouses ne
distingueront pas leurs cendres de la poussière des champs. Et ils lèveront
leur face vers moi, en disant : « Seigneur, il ny avait aucune
raison à ce massacre ». Je ferai couler plus de sang que les fleuves ne
roulent deau à la mer. Les nations en seront noyées et la paix ne renaitra
point entre elles. Je ferai passer en elles le vent de ma fureur. Je brandirai
lépée du grand carnage. Le feu tombera du ciel et il jaillira de la mer. Et le
feu volera, et le fer rampera, et le feu et le fer voleront et ramperont
ensemble. Jexterminerai le bon et le méchant, parce que je veux exterminer le
bon et le méchant. Et toute chair saura que moi, lEternel, jaurai tiré mon
épée de son fourreau. La guerre anéantira les villes comme elle anéantira les
armées. Les villes seffondreront en poussière et leur sol sera retourné par la
charrue de ma violence. Les époux périront par le fer des batailles, et les
veuves périront par le feu des villes. Et sur la tombe de leurs pères, les fils
pourriront à leur tour. Les vaincus périront de leur défaite et les vainqueurs
de leur victoire. Et il y aura plus de cadavres que de cailloux sur la surface
de la terre.
Et vous saurez que
je suis lEternel, votre Dieu.
- Ce nest pas mal,
Michou ; mais ton bon Dieu est encore bénin. Le vrai était beaucoup plus
inventif. Il obligeait les pères et les mères à manger leurs petits enfants.
Lucien Rebatet (15
november 1903 - 24 augustus 1972)
De Amerikaanse dichter, schrijver en vertaler Norbert Krapf werd geboren op
14 november1943 in Jasper, Indiana, een Duitse gemeenschap. Hij studeerde af
aan Jasper High School en behaalde een BA in Engels aan St. Joseph 's College,
Rensselaer. Hij behaalde zijn MA Engels aan de Universiteit van Notre Dame en
ook zijn Ph.D. in Engelse en Amerikaanse literatuur, met bijzondere aandacht
voor de Amerikaanse poëzie. Hij doceerde van 1970 tot 2004 aan de CW Post
Campus van de Long Island University, waar hij nu emeritus hoogleraar Engels is.
Hij was Poet Laureate van 2003 tot 2007, en gaf leiding aan het CW Post
Poëziecentrum. Hij werkte tweemaal in Duitsland als Senior Fulbright professor
voor Amerikaanse poëzie, aan de universiteiten van Freiburg en
Erlangen-Nürnberg. Sinds 1976 heeft Norbert
Krapf 24 boeken geschreven of bewerkt, waaronder twee vertalingen uit het
Duits. Achttien
van deze boeken zijn verzamelingen van zijn eigen gedichten, waaronder Somewhere
in Southern Indiana: Poems of Midwestern Origins (1993) , Blue-Eyed Grass:
Poems of Germany (1997), and Looking for God's Country (2005) en Bittersweet Along
the Expressway : Poems of Long Island (2000) en The Land I Come From (2002).
Southern
Indiana
And the hills roll
as they always have
and somewhere in the woods
that bend and wrap around
those hills the bark splits
from the trunk of a
shagbark
hickory and a fox
squirrel
drops a patter of
cuttings
through crisp
oversized leaves
as a boy with a
shotgun
on his shoulder
cocks ears
and trains eyes for
a glimpse
of red fur between
the parting
of green and at the
edge
of the woods where
dried
corn rustles in the
breeze
Queen Anne's Lace stands
in jagged profusion
and over these hills
that will always roll
a black chicken hawk
with eyes sharp for
the subtlest
gradations
glides in a circle
that will never end
Morning Glories
First thing
summer mornings
I would come out
to the porch,
tiptoe down the steps,
pad barefoot
across the grass
stand behind the trellis
and look up to see
how many of her
morning glories
had opened.
They were so blue
and pure, beaded
with dew
as if miniature
gateways to the skies
had swayed open
Chloe Aridjis, Astrid Lindgren, Jonathan van het Reve
De Engels-Mexicaanse schrijfster Chloe Aridjis werd geboren in New York op 6 november 1971 (en dus niet op 14 november zoals eerder vermeld). Zie ook alle tags voor Chloe Aridjis op dit blog.
Uit: Book of Clouds
When we arrived at the demonstration there were already thousands of people gathered on the west side of the Brandenburg Gate, young couples, old couples, scampering children, punks with dogs, Goths, women with buzz cuts, men in blue overalls a cross section, looking back, of what West Berlin had been in those days. Most people remained standing but there were also large groups spread out on the pavement, singing and chanting and passing around bottles of beer. Two nights before, we'd heard, a human chain had started to form along the Wall with an aim to cover all 155 kilometers.
On the east side, meanwhile, men in grey uniforms and steel helmets were marching up and down Karl-Marx-Allee. I envisioned dramatic clashes between metal and flesh, order and chaos, homogeny and diversity, but I knew that in real life these clashes were far more abstract. My parents had wanted to take us across the border to show us "a true portrait of Communism" but there had been a mysterious problem with our visas so we'd stayed in the West all week, left to imagine as best we could what life was like on the other side, ever more intrigued by notions of "this side" and "beyond."
People continued to arrive. The singing and chanting grew louder and I could hardly hear when anyone in my family leaned over to say something, as though on that night our language had been put on hold and German was the only means of communication. But there were other ways of having a voice, and before long we had joined the lengthy chain following the Wall and I found myself clasping the hand of a man with a ponytail and a black leather jacket until one of my brothers insisted on changing places with me. I tried to imagine the thousands of people across West Berlin to whom we would be connected through this gesture of solidarity but the thought was dizzying so I focused instead on the punks playing nearby with their dogs, as they threw what looked like battered tennis shoes, which the dogs would race to retrieve. The punks would then throw the bait in another direction, every now and then missing and hitting someone on the head or shoulder, the sight of which triggered boisterous rounds of laughter.
Twilight came on. Some of the organizers walked through the crowd passing out white candles. A number of people declined and flicked on their lighters instead. Against the sea of lights the Reichstag looked even gloomier and more forsaken and the Brandenburg Gate, with its goddess of Victory and twelve Doric columns, doubly silenced by dusk. Not far from us an old punk with a torch jumped onto the Wall and screamed some words into the East, rabid words, though we couldn't understand what he was saying. On the other side, my mother told us, invisible eyes would be following his every movement. There didn't seem to be anyone in the watchtowers across the way yet we imagined men in round caps with cat slit eyes surveying the whole spectacle, ready to pounce should any of us trespass one inch into their territory.
Chloe Aridjis (New York, 6 november 1971)
De Zweedse schrijfster Astrid Lindgren werd als Astrid Ericsson geboren op 14 november 1907 en groeide op op de boerderij Näs in Vimmerby in Småland. Zie ook alle tags voor Astrid Lindgren op dit blog.
Uit: Das entschwundene Land. Erinnerungen (Vertaald door Anna-Liese Kornitzky)
Schließlich wurde es der 1. April, und es wurde Abend, ein naßkalter, unfreundlicher Abend mit Schneeregen, und am nächsten Tag sollte Hanna abfahren. Zum letztenmal trank Samuel August mit ihr Tee, und zum letztenmal führte er sie zu einem Spaziergang aus. Sie gingen und gingen, aber Samuel August fragte nicht. Schließlich wurde ihm klar, daß es jetzt sein Leben galt. »Mag's gehn, wie's will, schweigen kann ich nicht länger«, dachte er. Ja, es war auch bei Gott in der letzten Minute!
Er hatte seine Liebste zum Park an der Kirche geführt. Dort wuchs eine Traueresche, und darunter stand eine Bank, und auf diese Bank setzten sie sich. Am 1. April 1903 des Nachts um elf Uhr im wilden Schneetreiben - O Liebe! Wie recht hat doch der Apostel, wenn er sagt: Die Liebe, sie verträgt alles und duldet alles! Jetzt endlich brachte es Samuel August über sich, mit seiner Frage herauszurücken. »Meinst, daß du und ich zusammen glücklich leben könnten?« Darauf antwortete Hanna: »Mit unserer Macht ist nichts getan!«
Sie kam aus einem tiefreligiösen Heim und glaubte wohl, daß bei einer so ernsten Sache Gottes Beistand vonnöten sei. Ihre Kinder aber sind mit der Antwort, die Samuel August damals erhielt, nie recht zufrieden gewesen. Er hätte doch einen eindeutigeren Bescheid gebraucht und auch verdient. Hanna jedoch war nicht bereit, uneingeschränkt ja zu sagen. Aber immerhin war es doch so, daß Samuel August die Bank unter der Traueresche zu Recht als »den Platz, wo mir der Stern der Hoffnung aufging«, bezeichnen konnte. Sogar einen Kuß bekam er im Schneegestöber, den allerersten.
Astrid Lindgren (14 november 1907 - 28 januari 2002)
Het mijmerlachje, ook bekend als de peinsgrijns, reduceert zelfs de beste en mooiste dialogen tot pijnlijke, typisch Nederlandse toneelstukjes van soapniveau. Het werkt als volgt. Neem de zinnen: Pjotr doet nu zendingswerk in Mali. Hij was altijd al gek met kinderen. Welnu. De eerste zin spreekt u heel normaal uit, terwijl u uw tegenspeelster aankijkt. Pjotr doet nu zendingswerk in Mali. Maar dan. Uw blik draait langzaam weg van het gezicht van uw tegenspeelster, maximaal een graad of dertig, en ietsje omlaag het liefst tot aan een vensterbank (of de foto van Piet) schuin achter haar. Nu grijnst u lichtjes, terwijl u heel kort en subtiel uw hoofd schudt en eventjes hoorbaar uitademt door uw neus. Dan wacht u nog een seconde nog altijd met grijns maar nu zonder schudden of uitademen en dan spreekt u de tweede zin uit, liefst enigszins dromerig: Hij was altijd al gek met kinderen... Dus: eerste zin, wegkijken, grijns, lichte hoofdschud, korte neusblaas, tweede zin. Dat is de mijmerlach. Oefent u gerust eens met de zinnen: Al mijn bestanden weg. [ML] Als ik die hackertjes ooit te pakken krijg... Of: Ze heeft zich uiteindelijk doodgegeten. [ML] Ik weet nog dat ze haar eerste kroketje kreeg... Nu ja, u herkent het wel. En het idiote is dus, dat werkelijk niemand in het echte leven ooit zo doet.
Jonathan van het Reve (Amsterdam, 14 november 1983)
Exactly six minutes and thirteen seconds before her life took a drastic, horrifying turn, Elisa Robledo was working at something quite ordinary. She was teaching an elective on modern theories of physics to fifteen second-year engineering students. She in no way intuited what was about to happen. Unlike many students, and even a fair few professors for whom the setting proved formidable, Elisa felt more at ease in the classroom than she did in her own home. That was the way it had been at her old-fashioned high school and in the bare-walled classrooms of her university, too. Now she worked in the bright, modern facilities of the School of Engineering at Madrid's Alighieri University, a luxurious private institution whose classrooms boasted views from the enormous windows overlooking campus, perfect sound from their superb acoustics, and the rich aroma of fine wood. Elisa could have lived there. She unconsciously assumed that nothing bad could happen to her in a place like that.
She couldn't have been more wrong, and in just over six minutes she would realize that.
Elisa was a brilliant professor who had a certain aura about her. At universities, certain professors (and the occasional student) are the stuff of legend: the enigmatic Elisa Robledo had given rise to a mystery everyone wanted to solve.
In a way, the birth of the Elisa Mystery was inevitable. She was young and a loner; she had long, wavy black hair and the face and body of a model. She was sharp and analytical, and she had a prodigious talent for abstraction and calculation-characteristics that were key in the cold world of theoretical physics, where the principles of science rule all. Theoretical physicists were not only respected, they were revered-from Einstein to Stephen Hawking. They fit people's image of what physics was all about. Though most people found the field abstruse (if not wholly unintelligible), its champions always made a big splash and were seen as stereotypical, socially awkward geniuses.
Elisa Robledo was not cold at all. She was passionate about her teaching, and she captivated her students. What's more, she was an excellent academic, and a kind, supportive colleague, always willing to help out in a crisis. On the surface, there was nothing strange about her.
Holly, veroordeel me niet, verafschuw me niet, ik draag geen schuld. Je moet niet denken dat ik zijn gedrag heb uitgelokt, dat veronderstellen veel mensen en zeker ook psychiaters- die staan altijd klaar om de schuld op het verleidelijkeslachtoffer te werpen, misschien prikkelt die gedachte hun libido.
( )
De pijn kroop door haar verstijfde lichaam en het was of ze het litteken voelde trekken dat de schaar in hun beider kinderpolsen had gekerfd om hun lotsverbondenheid mee te bevestigen. Met hun tong hadden ze de bloeddruppels van elkaars huid gelikt. Nu heb ik jouw bloed gedronken, had Heather gezegd. En doordrongen van de ernst van dit ritueel had ze geantwoord: Nu heb ik jouw bloed gedronken. We zijn bloedzusters voor altijd.
( )
Voortdurend zie ik dat beeld voor me: hoe ze uit mij gleed toen ze geboren werd, dat kleine blauwe kind met de navelstreng rond haar hals- ene grijzige slang met bloedvaten, heel sterk.
Haar gezichtje daarboven was donker en opgezwollen daar heb ik aldoor aan moeten denken toen ik die blauwe striem om haar hals zag, aan die navelstreng, alsof de tijd ertussen was weggevallen.
Ik vind: iedereen zou moeten zijn als ik. En dus begin ik een nieuwe religie: het Blafdom. Ik pleit voor een oprechte, open samenleving. Een beetje zoals we zeggen dat Nederland is, maar dan écht. Geen subtiele hints meer, geen beleefdheidsglimlachjes meer op straat. Een totale vrijheid van meningsuiting, waarin je opmerkingen niet alleen worden vrijgesteld van juridische gevolgen, maar ook van de sociale. Iedereen zou eerlijk moeten kunnen zeggen wat hij vindt, denkt en voelt zonder zijn of haar status kwijt te raken. We zijn er klaar voor. Ik ben er klaar voor.
Mijn eerste schare aanhangers zal de voordelen al snel inzien. De Blaffers zullen de zeven wereldzeeën aan tijd en geld overhouden. Ze hoeven niet meer uren te wachten op smsjes, te prutsen met de onlogische constructies van sollicitatiebrieven en quasi flirterige e-mails. Ze hoeven nooit meer een avond lang dure cocktails te kopen voor een potentiële onenightstand. Ze hoeven nooit meer een nacht wakker te liggen over subtiele, vergeefse hints om aan te geven wat hen dwarszit. Gewoon direct zijn, en wie het daar niet mee eens is moet aan de kant. Het groepje Blaffers zal zich snel uitbreiden en het zal niet lang meer duren voordat het Blafdom wordt geaccepteerd als internationale levensovertuiging, en de hele wereldbevolking zich onderwerpt aan het Blafdom.
er zijn mensen die een vlag planten een grens trekken hun armen spreiden zeggen dit is van mij schieten met scherp
er zijn mensen die met een explosievengordel een schoolbus betreden omdat in een geschrift zaken staan als onrein kwaad minder dan varkens in een beloofd hiernamaals wacht ze dan tweeënzeventig maagden ga er maar aan staan hoewel dat laatste verkeerd vertaald is vanuit het aramees het moest zijn tweeënzeventig rozijnen ook lekker maar anders
er zijn mensen die andere mensen uitkleden op elkaar stapelen en met de duimen omhoog zichzelf ernaast laten fotograferen
en ze zijn allemaal volwassen en misschien ik dan morgen wel voor nu heb ik een geheime steen een schimmenspel een verwrongen lachspiegel voor de wereld en een verwrongen zelfbeeld dat ik koester
een biologische mutant van mijn ouders met uitwendig adamantiumskelet maakt strelen tot scheren schuimbekkend onder mijn schedeldak ik zwijg weet niets van mijn verleden mijn voorouders struin zoek verscheur als een steppewolf en huil bela huil naar onze lunakinderen van wat had kunnen zijn
die keer in het restaurant hoe vertederd ik was toen jij kip bij de tandoori wilde
volwassen met mes en vork volwassen oppassen eerst links lunatic dan rechts maar de kanker kwam van binnenuit volwassen smoelwassen
alle herinneringen moeten geboekstaafd dat is het enige wat rest
hoe je half wild (in je ondergoed) half danste om het vuur (een heksenketel) en ik de as de hele nacht in je onmogelijke haar rook
volwassen liefde is geen onmogelijke liefde volwassen liefde is geen onstuimige liefde
zomeroogsten geen zee van bitterheid een gewenst kind een gewenste geliefde
de voorlopige uitkomst van mijn levenssom een leeg bed
kras een x op mijn borst het ex-effect in mij huist die verwarde oude man hij heeft de plek ingenomen van het geluk
Verdwaald in de duisternis Is hij terechtgekomen in Een soort woestenij die Met dopheide en kleine Heesters is begroeid & Aankloppend bij een Afgelegen boerderij Waar een flauw lichtje Hem doet vermoeden Dat er iets van leven In aanwezig moet zijn Wordt hem opengedaan Door een kleine kale Scheelogige monnik Die hem gastvrij en Onderdanig ontvangt In zijn stemmig blauw- Geschilderd vertrek Dat onder het schenken Van een chinees kopje Thee door hem plechtig Wordt genoemd de hal der kennis die slechts Toegankelijk is voor Zij die door de Stilte zijn gegaan & Zijn tranen nauwelijks De baas kunnend weet Hij terstond dat Deze oude magiër Zijn langgezochte Leermeester moet zijn Die op zijn weg Naar het door hem Begeerde middelpunt Zijn toeverlaat zal Zijn in moeilijke uren & Als hij na een gerief- Lijke nachtrust bij Het kraaien van de haan Het huisje van zijn dromen De rug toekeert om met Zijn zwerftocht verder Te gaan is er zoveel Gebeurd dat in tegen- Stelling met die avond Tevoren hij gevuld is Met een nieuwe lading Levenskracht die hem Doet jubelen over de Vol met kwinkelerende Vogels zijnde Natuur Die goudgeel beschenen Wordt door een magi- Strale stralende zon
Johnny van Doorn (12 november 1944 26 januari 1991)
In the solitary dawn through drifting secondhand smoke and sidewalks sticky with spit I go out walking to escape the nocturnal silence of my room seeking bright lights oh, those neon friends who always ward off my internal wolves my hungry demons (my Vallejo ancestors). I go in search of something losing myself in the narrow streets round the harbor looking for company, oh, the sweet drugs that since Baudelaire have run along the gutters of cities at nighttime London, Paris, New York, Madrid oh, the unknown flesh that stirs, aroused by a look. Finally I find it: some sleazy joint thats still open a prison cell of solitary pleasures a peep show hidden between the trees: a bookstore open all night where I can wallow among the books luxuriate in other peoples verses and finally reach orgasm with one of Allen Ginsbergs self-destructive poems.
Vertaald door Tatiana de la Tierra
Cristina Peri Rossi (Montevideo, 12 november 1941)
You're telling me the rats have nibbled the church down to its roots, oh my sad mother, but even so our faith is more a matter of bread and wine. If only the oat plants wouldn't get into the bed of my sister who's run to the fields, if only the singer banished among bulrushes wouldn't run wild . . . over the death combing your hair, over the entrails of fire storks are passing like a leukaemia of stars.
Fishes
The visages of gods have long since withdrawn to the labels on tins. Only the hosts of elders still abide to watch a made-up church through pouring rain alongside the delicate sunflower machinery left to whir on the mound for ever and ever.
We huddle next to cattle in the pastures and elegant steamers the nerves of the sea can no longer put up with seem to be floating through green fields leaving nothing but oil slicks and the flotsam of parties.
And thus like frightened fishes beneath the gently rolling paradise we keep watch for the rope going to hoist us on deck by and by.
But never mind: another world sails by past yet another world and they don't touch each other.
Uit:Destiny and Desire (Vertaald door Edith Grossman)
Castor and Pollux
Permit me to introduce myself. Or rather: introduce my body, violently separated (you know this already) from my head. I speak of my body because I've lost it and will not have another opportunity to introduce it to all of you, gentle readers, or to myself. In this way I can indicate, once and for all, that the following narration has been dictated by my head and only my head, since my detached body is nothing more than a memory: one that can be transmitted and left in the hands of the forewarned reader.
Forewarned indeed: The body is at least half of what we are. Still, we keep it hidden in a verbal closet. For the sake of modesty, we do not refer to its invaluable and indispensable functions. Forgive me: I will speak in detail about my body. Because if I don't, very soon my body will be nothing but an unburied corpse, a slaughtered fowl, an anonymous loin. And if you, being very well bred, don't want to know about my bodily intimacies, skip this chapter and begin your reading with the next one.
I am a twenty-seven-year-old man, one meter seventy-eight centimeters tall. Every morning I look at myself naked in my bathroom mirror and caress my cheeks in anticipation of the daily ceremony: Shave my beard and upper lip, provoke a strong response with Jean-Marie Farina cologne on my face, resign myself to combing black, thick, untamable hair. Close my eyes. Deny to my face and head the central role my death will be certain to give them. Concentrate instead on my body. The trunk that is going to be separated from my head. The body that occupies me from my neck to my extremities, covered in skin the color of pale cinnamon and tipped with nails that will continue to grow for hours and days after death, as if they wanted to scratch at the lid of the coffin and shout I'm here, I'm still alive, you made a mistake when you buried me.
This is a purely metaphysical consideration, as is terror in its passing and permanent forms. I ought to concentrate here and now on my skin: I ought to rescue my physical being in all its completeness before it's too late.
The letter said that they were two feet high, and green., and shaped like plumber's friends. Their suction cups were on the ground, and their shafts, which were extremely flexible, usually pointed to the sky. At the top of each shaft was a little hand with a green eye in its palm. The creatures were friendly, and they could see in four dimensions. They pitied Earthlings for being able to see only three. They had many wonderful things to teach Earthlings, especially about time. Billy promised to tell what some of those wonderful things were in his next letter. Billy was working on his second letter when the first letter was published. The second letter started out like this: The most important thing I learned on Tralfamadore was that when a person dies he only appears to die. He is still very much alive in the past, so it is very silly for people to cry at his funeral. All moments, past, present and future, always have existed, always will exist. The Tralfamadorians can look at all the different moments just that way we can look at a stretch of the Rocky Mountains, for instance. They can see how permanent all the moments are, and they can look at any moment that interests them. It is just an illusion we have here on Earth that one moment follows another one, like beads on a string, and that once a moment is gone it is gone forever. When a Tralfamadorian sees a corpse, all he thinks is that the dead person is in a bad condition in that particular moment, but that the same person is just fine in plenty of other moments. Now, when I myself hear that somebody is dead, I simply shrug and say what the Tralfamadorians say about dead people, which is "so it goes.
Kurt Vonnegut (11 november 1922 11 april 2007) Een zeer jonge Vonnegut
Franz. Aber ist Euch auch wohl, Vater? Ihr seht so blaß.
D. a. Moor. Ganz wohl, mein Sohn, was hattest du mir zu sagen?
Franz. Die Post ist angekommen ein Brief von unserm Correspondenten in Leipzig
D. a. Moor (begierig). Nachrichten von meinem Sohne Karl?
Franz. Hm! Hm! So ist es. Aber ich fürchte ich weiß nicht ob ich Eurer Gesundheit? Ist Euch wirklich ganz wohl, mein Vater?
D. a. Moor. Wie dem Fisch im Wasser! Von meinem Sohne schreibt er? Wie kommst du zu dieser Besorgniß? Du hast mich zweimal gefragt.
Franz. Wenn Ihr krank seid nur die leiseste Ahnung habt, es zu werden, so laßt mich ich will zu gelegenerer Zeit zu Euch reden. (Halb zu sich.) Diese Zeitung ist nicht für einen zerbrechlichen Körper.
D. a. Moor. Gott! Gott! was werd' ich hören?
Franz. Laßt mich vorerst auf die Seite gehn und eine Thräne des Mitleids vergießen um meinen verlornen Bruder ich sollte schweigen auf ewig denn er ist Euer Sohn; ich sollte seine Schande verhüllen auf ewig denn er ist mein Bruder. Aber Euch gehorchen, ist meine erste, traurige Pflicht darum vergebt mir.
D. a. Moor. O Karl! Karl! wüßtest du, wie deine Aufführung das Vaterherz foltert! wie eine einzige frohe Nachricht von dir meinem Leben zehn Jahre zusetzen würde mich zum Jüngling machen würde da mich nun jede, ach! einen Schritt näher ans Grab rückt!
Franz. Ist es Das, alter Mann, so lebt wohl wir alle würden noch heute die Haare ausraufen über Eurem Sarge.
D. a. Moor. Bleib! Es ist noch um den kleinen kurzen Schritt zu thun laß ihm seinen Willen! (Indem er sich niedersetzt.) Die Sünden seiner Väter werden heimgesucht im dritten und vierten Glied laß ihn's vollenden.
Franz (nimmt den Brief aus der Tasche). Ihr kennt unsern Correspondenten! Seht! den Finger meiner rechten Hand wollt' ich drum geben, dürft' ich sagen, er ist ein Lügner, ein schwarzer, giftiger Lügner Faßt Euch! Ihr vergebt mir, wenn ich Euch den Brief nicht selbst lesen lasse Noch dürft Ihr nicht Alles hören.
D. a. Moor. Alles, Alles mein Sohn, du ersparst mir die Krücke.
Franz (liest). »Leipzig, vom 1sten Mai. Verbände mich nicht eine unverbrüchliche Zusage, dir auch nicht das Geringste zu verhehlen, was ich von den Schicksalen deines Bruders auffangen kann, liebster Freund, nimmermehr würde meine unschuldige Feder an dir zur Tyrannin geworden sein. Ich kann aus hundert Briefen von dir abnehmen, wie Nachrichten dieser Art dein brüderliches Herz durchbohren müssen; mir ist's, als säh' ich dich schon um den Nichtswürdigen, den Abscheulichen« (Der alte Moor verbirgt sein Gesicht.) Seht, Vater! ich lese Euch nur das Glimpflichste »den Abscheulichen in tausend Thränen ergossen;« Ach, sie flossen stürzten stromweis von dieser mitleidigen Wange »mir ist's, als säh' ich schon deinen alten, frommen Vater todtenbleich« Jesus Maria! Ihr seid's, eh' ihr noch das Mindeste wisset?
D. a. Moor. Weiter! Weiter!
Friedrich Schiller (10 november 1759 - 9 mei 1805)
Matthias Schweighöfer als Schiller in de gelijknamige Duitse film uit 2005
Wij, jij en ik Jij en ik, wij Jij vooral Maar zeker ook ik Wij, jij en ik Hier samen, jij en ik Tijd genoeg Hier voor ons, samen Voor jou en mij, wij Jij en ik, samen, wij Plek zat Hier voor ons, samen Voor jou en mij, wij Jij en ik, samen, wij Wij, jij en ik Als nu eens heel misschien Eerst jij, of ik natuurlijk Heel, heel misschien Jij en ik, ik en jij, wij Samen, ik en jij, wij Hier, plek zat Tijd genoeg Hier voor ons, samen Voor jou en mij, wij Jij en ik, samen, wij Als jij en ik Of jij misschien wel eerst Of nee, waarschijnlijk eerst ik Of natuurlijk samen, wij samen Hier samen, jij en ik Tijd genoeg, plek zat Voor ons, jij en ik, wij Maar voordat jij en ik Of wie weet samen Wij samen Of ik niet en jij wel Of jij niet en ik wel Ja, ik wel Ik wel Ik wel
De zomernacht die hen zo diep ontroert Zal hij wellicht, zij nimmermeer vergeten; Hij was als zij: verwonderd en vervoerd, Zij niet als hij: gepijnigd en verbeten.
Een strelende arem die om een hals zich snoert Is wel een band, maar niet voor het geweten: Zij kunnen zalig zijn van de aarde ontvoerd, En verder nooit iets van elkander weten,
Maar eenmaal komt een zomernacht als deze Dat ze in een ster of in een vogelkreet Het uur herkennen dat geheel hun wezen
Deed rillen van een bovenaards genot, Om te verkeren in t onzegbaar leed Der eenzaamheid. Dan zijn zij rijp voor God.
In memoriam J. Slauerhoff
Zeeman en dichter, zwerver en piraat, Van 't aangebeden en vervloekte leven Wist je dat alles eenmaal moest begeven In 't wisslend lot, ook van den zeemansstaat.
Jou was de dood altijd een kameraad, Uit ziekte was een opstand nagebleven, Maar niet de vrees die voor het eind doet beven; Je zei: goed heil! Het gaat zooals het gaat.
Veel verder dan de wereld wou je zwerven Uit duistre noodzaak, niet uit vaag verdriet Om een geluk dat toch eens zou bederven... Je vond de rust niet, want je zocht haar niet.
- Waarom zijn dichters eiglijk nergens thuis, Noch op een schip, noch in een koffiehuis?
Jan van Nijlen (10 november 1884 14 augustus 1965)
Uit:Education Before Verdun (Vertaald door Eric Sutton)
Since the middle of May the battle had come to a deadlock. Now, half-way through July, its formless shape still rolled over the low ground between Fleury village and Fort Souville, bloated and beyond all human compass, a swaying, heaving mass of explosions, swaths of acrid smoke, clouds of dust, pulverized earth, and shattered stone and brick-work, riddled through and through by steel splinters and whistling bullets. At night, cloven by the flash and roar of gunfire, the rattle of machine-guns, the crash of hand-grenades, the shouts and cries of stricken men; by day, the dust of the bayonet attack, the sweat of the attackers clambering out of their trenches, the ever-increasing hordes of dead and wounded swelled the turmoil. And not here alone; on the right and left banks of the Meuse, north and south of the Somme, among the southern spurs of the Alps, and in the Bukovina, for a fortnight the locked struggle had swung back and forward; but here its deadliest work was done, in the wreckage and upheaval of a once smiling countryside; and yet, since the end of February it had covered no more than ten kilometres of French soil from end to end, and at most twenty-five kilometres in breadth. But on that field French and Germans had each left sixty thousand dead; nor were they the last. Incessantly, by day and night, the Germans hurled their grey masses forward to the attack; like an elastic band, the French gave ground and then sprang forward once again; and when they yielded, they always left a number of their men wounded or prisoners in the hands of the attackers. The earth lay like a yellow-stained, blood-soaked disc, over which arched the mousetrap of the merciless blue sky, caging humanity in with the torments of its own brutality.
Arnold Zweig (10 november 1887 26 november 1968)
Het minnen is een zeldzaam spel, Het brengt de mensen in gekwel, het is een los en loze vond', het is een wezen zonder grond. Al wat men aan de vrijers raadt dat dunkt de jonkers enkel kwaad, doch wat hun afgeraden werd daarhenen wil hun grillig hert. En wat men zo een linker biedt, dat wil hij toch zijn leven niet; en wat hem niet gebeuren mag, daar haakt hij naar de ganse dag. Roept iemand zo'n verliefde kwant, gewis die wijkt hem van de hand, en schoon hem iemand henen zendt, hij is straks weder daar omtrent. In 't korte, 't is een vreemde pijn in Venus' hof verdoold te zijn.
Laat uw licht schijnen onder de mensen
Vrienden, het zijn nutte zaken Dater aan het dorre strand Staat een hoog, een vierig baken, Dat gehele nachten brandt. Want als iemand komt gevaren Midden uit de woeste zee Midden uit de stoute baren, t Wijst het schip een goede ree.
Dit is recht het eigen wezen Van een vroom en achtbaar man Die ten Hemel-waarts gerezen, Voor een baken strekken kan. Laat u licht, ô Christen, rijzen, Laat het schijnen over al, Gij moet aan de wereld wijzen, Hoe en waar men varen zal.
Uit: Het verborgen leven van bomen(Vertaald door Luc de Rooy)
Julián houdt het meisje zoet met Het verborgen leven van bomen, een reeks verhalen die hij verzonnen heeft om haar in slaap te krijgen. De personages zijn een populier en een baobab, die het s nachts, als niemand het ziet, over fotosynthese en eekhoorntjes hebben, of over de vele voordelen die het heeft een boom te zijn, en geen mens of dier, of, zoals zij het noemen, een van die stomme blokken cement. Daniela is niet zijn dochter, maar het kost hem geen moeite haar als dochter te zien. Drie jaar is het al weer geleden dat Julián bij de familie aanschoof, want hij was het die aanschoof, Verónica en het meisje waren er al, hij was het die met Verónica trouwde, en in zekere zin ook met Daniela, die zich in het begin verzette, maar die beetje bij beetje haar nieuwe leven accepteerde: Julián is lelijker dan mijn vader, maar hij is best aardig, zei ze tegen haar vriendinnetjes, die daar onverwacht serieus, bijna ernstig mee instemden, alsof ze op de een of andere manier begrepen dat Juliáns komst niet per ongeluk was. In de maanden die volgden richtte de stiefvader zelfs een plekje in voor Danielas schooltekeningen. Er is er eentje in het bijzonder die Julián altijd kan zien: daarop staan ze met zn drietjes, op het strand, het meisje en Verónica maken taartjes van zand, en hij is gekleed in jeans en hemd, hij leest en rookt onder een perfect ronde, gele zon. Julián is lelijker dan Danielas vader, maar wel jonger; hij werkt meer en verdient minder, rookt meer en drinkt minder, hij doet minder aan sport daar doet hij absoluut niet aan, sport en weet meer over bomen dan over landen. Hij is minder blank en minder onnozel maar wel chaotischer dan Fernando Fernando, want zo heet Danielas vader, hij hoort een naam te hebben, ook al is hij niet meteen Juliáns, noch andermans, vijand. Er is namelijk niet echt een vijand. Dat is nu juist het probleem, dat er in verhalen zoals deze geen echte vijand te bekennen is: Verónica heeft geen vijanden, Julián heeft geen vijanden, Fernando heeft geen vijanden, en Daniela, een lui klasgenootje dat zijn tijd verdoet met gekke bekken naar haar trekken buiten beschouwing gelaten, ook zij heeft geen vijanden.
I was sixteen then. It happened in the summer of 1833.
I lived in Moscow with my parents. They had taken a country house for the summer near the Kalouga gate, facing the Neskutchny gardens. I was preparing for the university, but did not work much and was in no hurry.
No one interfered with my freedom. I did what I liked, especially after parting with my last tutor, a Frenchman who had never been able to get used to the idea that he had fallen like a bomb (comme une bombe) into Russia, and would lie sluggishly in bed with an expression of exasperation on his face for days together. My father treated me with careless kindness; my mother scarcely noticed me, though she had no children except me; other cares completely absorbed her. My father, a man still young and very handsome, had married her from mercenary considerations; she was ten years older than he. My mother led a melancholy life; she was for ever agitated, jealous and angry, but not in my fathers presence; she was very much afraid of him, and he was severe, cold, and distant in his behaviour.... I have never seen a man more elaborately serene, self-confident, and commanding.
I shall never forget the first weeks I spent at the country house. The weather was magnificent; we left town on the 9th of May, on St. Nicholass day. I used to walk about in our garden, in the Neskutchny gardens, and beyond the town gates; I would take some book with me Keidanovs Course, for instance but I rarely looked into it, and more often than anything declaimed verses aloud; I knew a great deal of poetry by heart; my blood was in a ferment and my heart ached so sweetly and absurdly; I was all hope and anticipation, was a little frightened of something, and full of wonder at everything, and was on the tiptoe of expectation; my imagination played continually, fluttering rapidly about the same fancies, like martins about a bell-tower at dawn; I dreamed, was sad, even wept; but through the tears and through the sadness, inspired by a musical verse, or the beauty of evening, shot up like grass in spring the delicious sense of youth and effervescent life.
I had a horse to ride; I used to saddle it myself and set off alone for long rides, break into a rapid gallop and fancy myself a knight at a tournament. How gaily the wind whistled in my ears! or turning my face towards the sky, I would absorb its shining radiance and blue into my soul, that opened wide to welcome it.
Ivan Toergenjev (9 november 1818 3 september 1883)
Uit: Erika Mann (Biografie door Irmela von der Lühe)
Und Susan Sontag, die 1947 als Vierzehnjährige in Pacific Palisades von Thomas Mann zum Tee empfangen wurde, erinnert sich: «Was mich dunkel zu stören begann, war, daß er (damals hätte ich das nicht so sagen können) redete wie eine Buchbesprechung.» Thomas Manns zwanghaftem Form- und Repräsentationsbedürfnis, das Tagebücher, Briefe, öffentliches Auftreten und private Ausstrahlung gleichermaßen bestimmte, entspricht bei seinen ältesten Kindern eine tiefsitzende Neigung zur öffentlichen und privaten Selbstinszenierung, zur literarischen Stilisierung von Kindheitserlebnissen und ausgefallenen Streichen, die für die biographische Rekonstruktion familiärer Lebenswelten nicht weniger hinderlich sein kann. Die folgende Darstellung ist sich der daraus entstehenden Lücken beziehungsweise Leerstellen wohl bewusst.
Als er im Frühjahr 1904 Zutritt zu den großen Münchener Salons erhielt, war Thomas Mann mit den Buddenbrooks, mit Tonio Kröger und zahlreichen anderen Novellen schon zu einiger Berühmtheit gelangt. Ein Jahr vor seiner Heirat hatte er erstmals das Haus Arcisstraße 12 des berühmten Münchener Mathematikprofessors und Kunstliebhabers Alfred Pringsheim betreten und war begeistert von der «kaufmännischen Kultureleganz», die ihn umfing.3 Die Atmosphäre des Hauses,die berühmte Majolikasammlung und die Wagner-Verehrung seines künftigen Schwiegervaters hatten es ihm angetan, wie viel mehr noch die einzige Tochter des Hausherrn Katia, die Mathematik- und Physikstudentin im vierten Semester. Sie war das einzige Mädchen neben vier Brüdern, fühlte sich aber wie die Jungen. Als die fünf Pringsheim- Buben galten sie in München, und durch August von Kaulbachs berühmtes Genre-Bild Kinderkarneval, das die Pringsheim-Kinder als kleine Pierrots porträtierte, waren sie auch über München hinaus schon bekannt. Das einzige Mädchen unter ihnen fiel auf: durch seine strahlenden dunklen Augen, durch seine Schönheit. Die allerdings lag in der Familie, denn schon Hedwig Pringsheim, die Mutter, die vor ihrer Ehe eine erfolgreiche Schauspielerin gewesen war, bezauberte ihre Umwelt durch ihre Schönheit, ihren Charme, ihr Temperament.
Ein Vogelkonzert am frühen Morgen, mit Rotkehlchen, Buchfink und Mönchsgrasmücke. Was gibt es Schöneres? Walther Lembeck, Vogelstimmensammler und Rentner, lässt fünf verpackte Leberwurstbrote in den Stoffbeutel gleiten, auf dem eine nistende Heckenbraunelle abgebildet ist. Der Star, ein ausgesprochener Langschläfer, war noch nicht zu vernehmen. Dafür haben Amsel und Hausrotschwanz ihr schönes Lied zu singen begonnen. In der Brutzeit kann der Städtebewohner besonders viele Vogelstimmen hören. Es sind die gesangsbegabteren Männchen, die Weibchen anlocken wollen, und ihr Revier gegen Konkurrenten abgrenzen. Das Wort Nuttensafari, von seiner Nachbarin Frau Sperling für den Morgenspaziergang erfunden, dreht die Vogelwelt allerdings auf den
Kopf. Von fleischlichen Gelüsten ist Walther Lembeck befreit. Das hätte Frau Sperling wohl gern so.
Da ist zum Beispiel gleich auf seinen ersten Schritten das Kix des Buntspechts zu hören. Ein Standvogel, der schon einmal in ein infernalisches Trommeln ausbrechen kann, wenn ihm der Stadtlärm zu bunt wird. Ein Auto rumpelt über die Kopfsteinpflasterstraße. Da, ein letztes Kix, und der Buntspecht ist verschwunden.Das Trommeln kommt allerdings von oben. Es ist Frau Sperling, die ausgerechnet jetzt ihren Balkon mit einem Besen fegen muss. Der frühe Vogel fängt den Wurm, heißt es. Nichts wie weg also.
Perhaps I was born kneeling, born coughing on the long winter, born expecting the kiss of mercy, born with a passion for quickness and yet, as things progressed, I learned early about the stockade or taken out, the fume of the enema. By two or three I learned not to kneel, not to expect, to plant my fires underground where none but the dolls, perfect and awful, could be whispered to or laid down to die.
Now that I have written many words, and let out so many loves, for so many, and been altogether what I always was a woman of excess, of zeal and greed, I find the effort useless. Do I not look in the mirror, these days, and see a drunken rat avert her eyes? Do I not feel the hunger so acutely that I would rather die than look into its face? I kneel once more, in case mercy should come in the nick of time.
For the first fifteen minutes or so, Osbourne moved restlessly around my drawing room, complimenting me on the premises, examining this and that, looking regularly out of the windows to exclaim at whatever was going on below. Eventually he flopped down into the sofa, and we were able to exchange news -- our own and that of old schoolfriends. I remember we spent a little time discussing the activities of the workers' unions, before embarking on a long and enjoyable debate on German philosophy, which enabled us to display to one another the intellectual prowess we each had gained at our respective universities. Then Osbourne rose and began his pacing again, pronouncing as he did so upon his various plans for the future. "I've a mind to go into publishing, you know. Newspapers, magazines, that sort of thing. In fact, I fancy writing a column myself. About politics, social issues. That is, as I say, if I decide not to go into politics myself. I say, Banks, do you really have no idea what you want to do? Look, it's all out there for us" -- he indicated the window -- "Surely you have some plans." "I suppose so," I said, smiling. "I have one or two things in mind. I'll let you know in good time." "What have you got up your sleeve? Come on, out with it! I'll get it out of you yet!" But I revealed nothing to him, and before long got him arguing again about philosophy or poetry or some such thing. Then around noon, Osbourne suddenly remembered a lunch appointment in Piccadilly and began to gather up his belongings. It was as he was leaving, he turned at the door, saying: "Look, old chap, I meant to say to you. I'm going along tonight to a bash. It's in honour of Leonard Evershott. The tycoon, you know. An uncle of mine's giving it. Rather short notice, but I wondered if you'd care to come along. I'm quite serious. I'd been meaning to pop over to you long ago, just never got round to it. It'll be at the Charingworth." When I did not reply immediately, he took a step towards me and said: "I thought of you because I was remembering. I was remembering how you always used to quiz me about my being 'well connected.' Oh, come on! Don't pretend you've forgotten! You used to interrogate me mercilessly. 'Well connected? Just what does that mean, well connected?' Well, I thought, here's a chance for old Banks to see 'well connected' for himself." Then he shook his head, as though at a memory, saying: "My goodness, you were such an odd bird at school."
He was going to lose the house and everything in it. The rare pleasure of a bath, the copper pots hanging above the kitchen island, his family again he would lose his family. He stood just inside the door and took stock. Everything in it had been taken for granted. How had that happened again? He had promised himself not to take anything for granted and now he couldnt recall the moment that promise had given way to the everyday. It was not likely one single moment. He set his keys on the table below the mirror and uncharacteristically took his shoes off on the long Persian runner, which he and Jane had bought in Turkey. They had spent a week in Turkey and a week in Egypt. They always had a trip in the works. Their next trip was a Kenyan safari but it would have to be postponed now. He walked through the house in his socks. Inside the kitchen he ran his hand along the dimly lit countertop. He loved his kitchen, the antique cupboard doors, the Moroccan tile backsplash. He walked through the dining room, where they hosted dinner parties for his firm. The long table sat twelve. He reached the stairs and put his hand on the oak newel and took one step after another. Family photographs made the ascent with him. The sound of the grandfather clock ticking away in the living room gave way to the television laughter issuing softly from the bedroom down the hall.
Jane was still beautiful. She was wearing a pair of reading glasses that had a Pop Art zaniness of character, teardrop frames polka- dotted with drops of primary color. Spaghetti straps revealed her slender arms and the nightgown held her firm breasts in place just below a freckled slate and an articulated clavicle. She was doing the crossword. Whenever she got stuck, she glanced up at the late show on the flat screen mounted to the wall and drummed the pen between upper and lower teeth, as if to waken her brain. She looked at him as he entered, surprised to see him home so early. Hello, banana, she said. He took off his suit coat as if it were a T- shirt, thrusting the back over his head and turning his sleeves inside out.
Der Magister wälzte sich nach rechts, nach links; immer wieder. Noch tief in der Nacht riß ihn schließlich ein Hustenanfall aus dem Schlaf, da hing bereits dicker, schwefliger Rauch in der Kammer, kaum daß man die eigene Hand vor den Augen noch sah. Wie blind vor Angst, sprang er in seinen Nachthabitern ins Freie, die Scheune brannte schon lichterloh, auch das Haus hatte längst Feuer gefangen, in tausend Richtungen stoben Funken davon. Er war allein, alle anderen standen oben auf dem Kirchhof im Schnee und schauten nur, die drei Stiefsöhne in ihren Ausgehkleidern, der stolze Stiefsohn ihm Gockelornat, Benjamin Wiedlich, hager, dürr, mit einer länglichen Pfeife im Mund, der gute Kuhnhardt winkte mit pressanten Briefen, Herr Bröse hielt ein paar Louisedor bereit, die Schmidtin hatte den blauen Reitermantel über, der war ihr viel zu groß, sie fror dort hinten bei den Gräbern, er schwitzte so nahe hier am Feuer, lief hilflos mit leeren Wassereinern umher und konnte nicht rufen, besaß keine Stimme, es fiel ihm kein Wort ein für das, was er sah: den Büchern waren Flügel gewachsen, sobald die ersten Fenster zerbarsten, flogen sie, erst nur eines nach dem anderen, dann in immer größeren Schwärmen in die Nacht. Er sprang hierhin, dahin, war wie besessen, wild vor Verzweiflung: keines konnten seine Eimer fangen, die größten Folianten, die winzigsten Miniaturen, unsortiert nach ihren Gebieten flogen sie einfach fort, suchten nach einem trockenen Plätzchen, mach einem warmen Nest zum studieren...; erst allmählich fiel dem solchermaßen Gehetzten der gestrige Besuch seines Freundes Stimmel wieder in den Sinn, die zweite Nacht im Verwahr des Creisamts lag hinter ihm, er atmete tief durch und schöpfte gleichsam erste Zuversicht für den beginnenden Tag.; dann beugte er sich über das Wasserbecken und löschte sein brennendes Gesicht. Er lag nichts vor, nichts hatte man gegen ihn in der Hand! Er mußte sich dessen nur immer gewärtig seyn und bleiben! Er sprach sich Muth zu, er sprach schon mit sich selbst indeß die Halbenstunden verflossen. Schlag sechs schaute der Aufwärter herein und war erstaunt, den Arrestenanten schon wach und gekleidet vorzufinden. Gegen acht wurde der Kübel geleert. Halb neun Frühstück. Seit zehn stand er unablässig am Fenster. Sein Blick erfaßte zur Linken einen Theil der Klostergasse, rechterhand reichte er bis in den Sack vor St. Thomas, doch kaum, daß der Magister das Treiben unten wahrnahm, er wartete nur, kannte schon die Reihenfolge, in der die Glocken der Stadt die Stunden anschlugen, das vorlaute Fürstenhaus immer, immer St Nicolai zuletzt, gegen Mittag wurde er in die Amtsstube geführt. Und läugnete durchaus.
Detlef Opitz (Steinheidel-Erlabrunn, 8 november 1956)
Doch nicht genug damit: Als Clou war der Einladung ein Scheck in Höhe von 250,- DM beigegeben, ausgestellt auf meinen Namen! Leider habe man mich telefonisch nicht erreichen können, hieß es in dem Begleitschreiben, um mir die frohe Kunde Vorfreude sei bekanntlich die beste Freude zu melden. Daher den herzlichen Glückwunsch nun auf diesem Wege, mit der Versicherung, daß man mich, die Gewinnerin, auf diesem badischen Weinfest ganz besonders umhegen und verwöhnen werde! Konnte ich da noch widerstehen? Flugs buchte ich meinen Busplatz, tat aus Angst, den frühen Termin zu verschlafen, in der dem Ereignis vorangehenden Nacht kein Auge zu, stand dann aber pünktlich um sechs Uhr früh an der vereinbarten Haltestelle.
Der Bus war schon vollbesetzt. Mit Mühe zwängte ich mich auf den einzigen noch freien Platz neben einem allein reisenden Herrn, der nur unwillig beiseite rückte und sich auch in der Folgezeit als äußerst maulfaul erwies. Sicher war er kein Gewinner, dachte ich mitleidig, und solch Aufbruch zu früher Stunde ist nicht jedermanns Sache. Wohin sollte die Fahrt denn gehen? Nach Bad Saarow vielleicht oder nach Teupitz? Auch der Norden Berlins hat ein verlockendes Umfeld. Doch bevor wir dazu kamen, eine diesbezügliche Frage zu stellen, griff der Fahrer zum Mikrophon, räusperte sich ein paarmal vernehmlich und verkündete dann, daß es heute nach (unverständlich), einem Ort kurz hinter Braunschweig ginge! Und schon setzte er sich wieder ans Steuer und bog nach Süden ab, in Richtung auf die Autobahn. Wir Mitreisenden waren verstummt. Was sollten wir auch sagen? Wenn es dem Reiseveranstalter gefiel, uns das Mittagsmahl und alle sonstigen Gaben in einem 400 km entfernten Ort zu servieren, so hatten wir das hinzunehmen. Mitgefangen, mitgehangen. Wir saßen im Autobus fest, der Schönefeld und Potsdam bereits hinter sich ließ und sich auf Magdeburg zu bewegte, wie den Hinweisschildern am Autobahnrand zu entnehmen war.
MOTHER died today. Or, maybe, yesterday; I cant be sure. The telegram from the Home says: YOUR MOTHER PASSED AWAY. FUNERAL TOMORROW. DEEP SYMPATHY. Which leaves the matter doubtful; it could have been yesterday.
The Home for Aged Persons is at Marengo, some fifty miles from Algiers. With the two oclock bus I should get there well before nightfall. Then I can spend the night there, keeping the usual vigil beside the body, and be back here by tomorrow evening. I have fixed up with my employer for two days leave; obviously, under the circumstances, he couldnt refuse. Still, I had an idea he looked annoyed, and I said, without thinking: Sorry, sir, but its not my fault, you know.
Afterwards it struck me I neednt have said that. I had no reason to excuse myself; it was up to him to express his sympathy and so forth. Probably he will do so the day after tomorrow, when he sees me in black. For the present, its almost as if Mother werent really dead. The funeral will bring it home to me, put an official seal on it, so to speak. ...
I took the two-oclock bus. It was a blazing hot afternoon. Id lunched, as usual, at Célestes restaurant. Everyone was most kind, and Céleste said to me, Theres no one like a mother. When I left they came with me to the door. It was something of a rush, getting away, as at the last moment I had to call in at Emmanuels place to borrow his black tie and mourning band. He lost his uncle a few months ago.
I had to run to catch the bus. I suppose it was my hurrying like that, what with the glare off the road and from the sky, the reek of gasoline, and the jolts, that made me feel so drowsy. Anyhow, I slept most of the way. When I woke I was leaning against a soldier; he grinned and asked me if Id come from a long way off, and I just nodded, to cut things short. I wasnt in a mood for talking.
The Home is a little over a mile from the village. I went there on foot. I asked to be allowed to see Mother at once, but the doorkeeper told me I must see the warden first. He wasnt free, and I had to wait a bit. The doorkeeper chatted with me while I waited; then he led me to the office. The warden was a very small man, with gray hair, and a Legion of Honor rosette in his buttonhole. He gave me a long look with his watery blue eyes. Then we shook hands, and he held mine so long that I began to feel embarrassed. After that he consulted a register on his table, and said:
Madame Meursault entered the Home three years ago. She had no private means and depended entirely on you.
Spanje is feitelijk het gehele Iberische schiereiland, de geïsoleerde uitloper van een continent dat vroeg vrijgekomen is in de noordelijke ijstijd. Hoge, ontoegankelijke bergen sloten het af naar het Noorden, en deze Pyreneeënketen die in de late middeleeuwen de Graalburchten en de kloosterlijke kastelen van Katharen en Albigenzen verborg, hangt ten nauwste samen met het mystieke, dweepzieke karakter der Noord-Spanjaarden.
Naar het Zuiden en Oosten en Westen lag het land geheel open aan de Oceaan. Naar het Zuiden ook open voor Afrika, bijna verbonden ermee, met gemakkelijker verkeerswegen dan die welke naar Europa voerden. Dit heeft het lot van Spanje, uiterlijk, materieel gezien, beslist. Bij herhaling, sedert de prae-historie tot op de huidige dag.
Het onbewoonde, uit winternevelen opdoemende schiereiland wordt vóór duizenden jaren, reeds in het Magdalénien, van het Zuiden uit bezocht door een donkere, negroïde mensensoort van hoge cultuur, die er zijn sporen achterlaat. Het zijn enige der oudste bewoonde plekken van Europa, deze grotten van Altamira, van de provincies Huelva en Cadiz, waar deze praehistorische mensen de gekleurde voortbrengselen van een realistische schilderkunst hebben achtergelaten, die ons vandaag nog stil maken van bewondering.
Uit hun nauwe overeenkomst met de voorhistorische rotstekeningen der Bosjesmannen in Zuid-Afrika leidt men af, dat het afrikaanse indringers waren die voor de eerste maal dit Niemandsland bezetten, om er de monumenten te bouwen van hun panische wereld-angst. Wij weten echter niet wat voor diercultus deze oudste Iberiërs beoefenden in die grotten met tekeningen van bison en hert. Zij zijn gekomen en gegaan in de duisternis van een ondoorgrondelijke oertijd, en na hen bleef het schiereiland dor en leeg en verlaten; een niemandsland als voorheen, na de kleine kentering der tijden.
Hetzelfde zou zich telkens en telkens wéér herhalen
Il aime les pierres, le métal, les monuments, les rues, les squares, les esplanades, les lieux clos, les machines, les fleuves, les ciels, les lumières, la géométrie, limmensité, la petitesse, le calme, la menace, lordre, le désordre.
Dans la femme aussi, Dahmane aime tout.
Il aime la chair, les os, les visages, les membres, les yeux, les mains, les pieds, les cheveux, les bouches, les nez, les dos, les ventres, les fesses, les sexes, le devant, le derrière, les dessous, les chaussures, les bas...
Il est homme et donc, de la femme, rien ne le laisse indifférent.
En tant que photographe, il nous dit aujourdhui : la révolution numérique change tout ! Grâce à cette technique nouvelle , et à lordinateur, lartiste pourra faire apparaître la femme la plus belle dans des endroits qui lui resteront à jamais étrangers - et cela avec une netteté extraordinaire !
Certes. Il semble, en effet, quau moment où paraît ce petit livre, la photographie en soit à un de ces tournants qui, depuis lorigine, ont marqué lhistoire de lart, faisant quaprès eux les choses ne soient plus comme avant... Et lon ne peut douter , quà légal des autres grands photographes actuels, Dahmane ne devienne, sil ne lest déjà, lun des princes du numérique !
Cependant, à considérer les photographies choisies par Higgins pour composer ce portfolio, photographies réalisées naguère par Dahmane, on ne peut quêtre frappé par leur simple beauté, comme si, par elles, lartiste avait voulu dire une sorte dAdieu à largentique !
Loin dentraîner la femme dans des lieux imaginaires, il la place dans des lieux connus delle, lieux tout aussi réels et présents quelle même.
Lémotion qui ressort de ces images est intense.
Pierre Bourgeade (7 november 1927 12 maart 2009)
De Indonesische dichter en toneelregisseur Wahyu Sulaeman Rendra (eig. Willibrordus Surendra Broto Rendra) werd geboren in Surakarta op 7 november 1935. Zie ook alle tags voor W. S. Rendra op dit blog.
Sermon (Fragment)
Fantastic One hot Sunday in a church full of people a young priest stood at the pulpit. His face was beautiful and holy his eyes sweet like a rabbit's and he lifted up both his hands which were lovely like a lily and said: "Now let us disperse. There is no sermon today."
No one budged. They sat tight in their rows. There were many standing. They were stiff. Refused to move. Their eyes stared. Their mouths hung open they stopped praying but they all wanted to hear. Then all at once they complained and together with the strange voice from their mouths which had to be quickly stifled.
De cabaretière, actrice en zangeres Hetty Blok is op 92-jarige leeftijd na een kort ziekbed overleden. Ze was bij het grote publiek het meest bekend door haar rol van zuster Klivia in de tv-serie Ja Zuster, Nee Zuster van Annie M.G. Schmidt. Hetty Blok werd geboren in Arnhem op 6 januari 1920.
De kat van ome Willem is op reis geweest
De kat van ome Willem is op reis geweest Op reis geweest, op reis geweest De kat van ome Willem is op reis geweest Waar ging die dan naar toe Hoi
Hij is voor zeven maanden naar Parijs geweest Parijs geweest, Parijs geweest Zodat ie nou alleen maar Franse kranten leest Bonjour en voulez-vouz
Hij heeft zoiets elegants Hij geeft kopjes op zn Frans Hij gaat met de rozenkrans Naar de Franse kathedraal Allemaal Allemaal Allemaal Allemaal Ja, de kat van ome Willem is brutaal Oh la la
Leen Jongewaard als Gerrit en Hetty Blok als zuster Klivia
Die kat is op een echte Franse school geweest Op school geweest, op school geweest Die kat is op een echte Franse school geweest En zegt nou Oh, pardon
Hij is ook op visite bij De Gaulle geweest De Gaulle geweest, De Gaulle geweest Hij is ook op visite bij De Gaulle geweest En zegt voortdurend Non
Zingt een liedje op zn Frans Over de maagd van Orléans Hij lust enkel jus dorange En af en toe cognac Op t dak Op t dak Op t dak Op t dak En hij wil alleen maar op een Franse bak Kouwe kak
De kat van ome Willem is op reis geweest Op reis geweest, op reis geweest De kat van ome Willem is op reis geweest Waar ging die dan naar toe Hoi
Hij is voor zeven maanden naar Parijs geweest Parijs geweest, Parijs geweest De kat van ome Willem is op reis geweest Bonjour en voulez-vouz Hoi
Dieselbe furchtbare Gleichgültigkeit, die schon den ganzen Nachmittag über allerorts gelegen war, kroch nun über die Ebene heran, und hinter ihr her wie eine schleimige Fährte der Nebel, der über den Sturzäckern und bleigrauen Rübenfeldern klebte.
Törleß sah nicht rechts noch links, aber er fühlte es. Schritt für Schritt trat er in die Spuren, die soeben erst vom Fuße des Vordermanns in dem Staube aufklafften und so fühlte er es: als ob es so sein müßte: als einen steinernen Zwang, der sein ganzes Leben in diese Bewegung Schritt für Schritt auf dieser einen Linie, auf diesem einen schmalen Streifen, der sich durch den Staub zog, einfing und zusammenpreßte.
Als sie an einer Kreuzung stehen blieben, wo ein zweiter Weg mit dem ihren in einen runden, ausgetretenen Fleck zusammenfloß, und als dort ein morschgewordener Wegweiser schief in die Luft hineinragte, wirkte diese, mit ihrer Umgebung in Widerspruch stehende, Linie wie ein verzweifelter Schrei auf Törleß.
Scene uit Die Verwirrungen des Zöglings Törleß door Jugendclub JUST,Theater im Palais, Berlijn, 2011
Wieder gingen sie weiter. Törleß dachte an seine Eltern, an Bekannte, an das Leben. Um diese Stunde kleidet man sich für eine Gesellschaft an oder beschließt ins Theater zu fahren. Und nachher geht man ins Restaurant, hört eine Kapelle, besucht das Kaffeehaus. Man macht eine interessante Bekanntschaft. Ein galantes Abenteuer hält bis zum Morgen in Erwartung. Das Leben rollt wie ein wunderbares Rad immer Neues, Unerwartetes aus sich heraus ...
Törleß seufzte unter diesen Gedanken und bei jedem Schritte, der ihn der Enge des Institutes näher trug, schnürte sich etwas immer fester in ihm zusammen.
Jetzt schon klang ihm das Glockenzeichen in den Ohren. Nichts fürchtete er nämlich so sehr wie dieses Glockenzeichen, das unwiderruflich das Ende des Tages bestimmte wie ein brutaler Messerschnitt.
Er erlebte ja nichts und sein Leben dämmerte in steter Gleichgültigkeit dahin, aber dieses Glockenzeichen fügte dem auch noch den Hohn hinzu und ließ ihn in ohnmächtiger Wut über sich selbst, über sein Schicksal, über den begrabenen Tag erzittern.
Nun kannst du gar nichts mehr erleben, während zwölf Stunden kannst du nichts mehr erleben, für zwölf Stunden bist du tot ...: das war der Sinn dieses Glockenzeichens.
She stands close to the edge of the river, which laps against the bank, filling the small irregularities in the mud with clear water that might be a different substance altogether from the yellow-brown, dappled stuff, solid-looking as a road, that extends so steadily from bank to bank. She steps forward. She does not remove her shoes. The water is cold, but not unbearably so. She pauses, standing in cold water up to her knees. She thinks of Leonard. She thinks of his hands and his beard, the deep lines around his mouth. She thinks of Vanessa, of the children, of Vita and Ethel: So many. They have all failed, havent they? She is suddenly, immensely sorry for them. She imagines turning around, taking the stone out of her pocket, going back to the house. She could probably return in time to destroy the notes. She could live on; she could perform that final kindness. Standing knee-deep in the moving water, she decides against it. The voices are here, the headache is coming, and if she restores herself to the care of Leonard and Vanessa they wont let her go again, will they? She decides to insist that they let her go. She wades awkwardly (the bottom is mucky) out until she is up to her waist. She glances upriver at the fisherman, who is wearing a red jacket and who does not see her. The yellow surface of the river (more yellow than brown when seen this close) murkily reflects the sky. Here, then, is the last moment of true perception, a man fishing in a red jacket and a cloudy sky reflected on opaque water. Almost involuntarily (it feels involuntary, to her) she steps or stumbles forward, and the stone pulls her in. For a moment, still, it seems like nothing; it seems like another failure; just chill water she can easily swim back out of; but then the current wraps itself around her and takes her with such sudden, muscular force it feels as if a strong man has risen from the bottom, grabbed her legs and held them to his chest. It feels personal.
Uit:Niets is ooit geheel voorbij.Over het latere historische werk van Hella S. Haasse
Wanneer gesproken wordt over de latere historische romans van Hella Haasse, is dat een aanduiding die eerder voortkomt uit haar status als romanschrijfster dan uit de werken zelf. Was zij van huis uit historica, dan zou niemand op het idee komen die boeken romans te noemen. Wel zouden haar collega-historici de wenkbrauwen hebben gefronst bij sommige beschrijvingen, interpretaties en ingrepen, maar de wetenschappelijke zorgvuldigheid bij de verzameling en interpretatie van het materiaal zouden niet zijn betwist. Maar zo min als het aangaat de latere historische werken louter te bestempelen als romans, zo min is het juist of wenselijk ze als geschiedschrijving in de gangbare betekenis van het woord te zien. Ze bevinden zich in een gebied tussen werkelijkheid en fictie en verenigen de voordelen ervan, maar plaatsen zich daardoor ook buiten de jurisdictie van beide domeinen. De betere literaire werken ontsnappen nu eenmaal aan de conventies, waartoe ook een genre behoort.
Literaire critici hebben zich en masse beziggehouden met de bepaling van het karakter van Hella Haasses latere historische werk. De criticus van het Utrechts Nieuwsblad is naar aanleiding van De groten der aarde (1981) het eerlijkst. Hij zit met de vraag hoe je deze boeken nu moet beoordelen, dat wil zeggen van welke criteria je uit moet gaan. Vele critici brengen het boek dat zij bespreken onder aan de hand van wat zij kenmerken van de roman, de biografie, of geschiedschrijving achten, en evalueren vervolgens, voorzichtig, want de meeste critici voelen zich op glad ijs.
Niet alleen de literaire kritiek tracht een afbakening te vinden tussen verschillende genres, ook de geschiedwetenschap is geïnteresseerd in het beschrijven van kenmerken die de historische vertelling onderscheiden van de literaire. De historicus Ankersmit is een van de vertegenwoordigers in Nederland van het narrativisme, de stroming in de geschiedwetenschap die zich bezighoudt met de manier waarop het verleden verteld wordt. De beoefening van de geschiedenis heeft veel weg van een kunst en een kunstenaar kan heel wel zinvolle inzichten in het verleden verschaffen.
Als ik m'n vroegere vriendjes zo'n beetje bij elkaar optel Zijn het er zeker een stuk of zeven van wie ik houd. Jaren niet gezien en toch niet vergeten.
Was niet altijd erotiek of zo Maar gewoon het overrompelende of het behoudende dat in Zo'n ontmoeting zit. Och, laat maar. Anders worden De palmen zo jong. Zo machtig mooi.
Uit:Hoe deviant is Meursault? Een literatuursociologische verkenning van l'Etranger
In een drietal publicaties heeft P. Zima zijn ontwerp van een tekstsociologische methode gedemonstreerd aan Camus' l'Etranger. Zijn analyse van de semantische en narratieve processen moet laten zien dat deze romantekst vorm geeft aan het fundamentele probleem van de markteconomie door de ontmaskering als huichelachtig van het humanistisch-christelijke sociolect dat uitgedrukt wordt in de discurs van de officier van justitie. Deze ontmaskering zou impliciet blijken uit de confrontatie van genoemde discurs met de totale indifferentie van Meursault tegenover alle, als uitwisselbaar opgevatte, waarden. Een nauwgezette visie-analyse van Camus' roman liet evenwel zien dat Meursaults indifferentie niet totaal is en in het slothoofdstuk zelfs opgetild wordt tot het niveau van de revolte. Meursault wijst de schijnwaarden af, is minder indifferent dan deviant, is geen anti-held maar een absurde held. In dit artikel worden de bevindingen uit de visie-analyse getoetst aan buiten-tekstuele gegevens en vervolgens geconfronteerd met Zima's interpretatie. Daaruit komt aan het licht dat Zima's zicht op de feitelijke semantische en narratieve processen beneveld werd door binnendringende a priori opvattingen over de ontwikkeling van de taal, de literatuur, het bewustzijn onder markteconomische voorwaarden.
Vandaag is moeder gestorven. Of misschien gisteren, ik weet het niet. Zo begint l'Etranger, De Vreemdeling, van Albert Camus. De zoon woont de begrafenis bij, komt er toe een Arabier te doden en wordt ter dood veroordeeld. De ik-figuur -Meursault, voornaamloos symbool van de absurde mens - is ervan doordrongen dat hij leeft om dood te gaan. In het licht van dat onontkoombare lot is alles zinloos.
Bert Vanheste (6 november 1937 - 23 februari 2007)
And here was the other part of the story, well known to me from a hundred tellings: small as our town wasnot even so much as a town, really; more like a handful of farms with a school and a general store and a post office to keep things ticking alongI was not the only baby born at Bellersville Hospital that day. Not two hours after me, another baby girl came into the world. This would be Dana Dickerson, and here my mother, if she was in earshot, joined in with her own remarks. Your birthday sister, she liked to say. You two girls started out in the world together. It only stands to reason wed feel a connection. In fact, our families could hardly have been more differentthe Dickersons and the Planks. Starting with where we made our home, and how we got there. The farm where we lived had been in my fathers family since the sixteen hundreds, thanks to a twenty-acre land parcel acquired in a card game by an ancestoran early settler come from England on one of the first boatswith so many greats in front of his name I lost count, Reginald Plank. Since Reginald, ten generations of Plank men had farmed that soil, each one augmenting the original tract with the purchase of neighboring farms, asone by one more fainthearted men gave up on the hard life of farming, while my forebears endured. My father was the oldest son of an oldest son. Thats how the land had been passed down for all the generations. The farm now consisted of two hundred and twenty acres, forty of them cultivated, mostly in corn and what my father called kitchen crops that we sold, summers, at our farm stand, Planks Barn. Those and his pride and joy, our strawberries.
Das riesige Feld der Startbahnen. Aus dem Iran-Air-Flieger heraus gesehen. Vor dem Abflug. Vom Fensterplatz, den Robert mir überlässt, obwohl es auch sein erster Flug ist. Die Spielzeugautos, die dort zwischen den Flugzeugen fahren. Die Beschleunigung, diese Urkräfte, die jetzt verbrannt werden: Das Flugzeug rollt. Der berühmte Menschentraum aus Kabeln und Drähten, in dem man sitzt, ohne selber mitgeschraubt zu haben. Und wie die Erde unter uns wegfällt und sich die Landschaft schräg ins Fenster schiebt.
Es ist Wahnsinn, aber genau so muss es sein, es ist das, was Ana auch machen würde: es einfach versuchen, auch wenn es abwegig scheint. Eben noch in der Einöde und jetzt im Himmel, um sie irgendwo da unten zu finden, unter diesen tiefgelben Lichtmassen. Wir haben exakt sechs Tage und fünf Stunden Zeit. Es ist ein Last-Minute-Flug, der Rückflug ist schon mit drin.
Ich blinzle nicht. Ich versuche jetzt, eine Minute nicht zu blinzeln. Es ist eine Beruhigungstechnik, die wahrscheinlich albern aussieht, aber sie funktioniert, die Farben und Formen hinter dem Bullauge verschwimmen und wenn ich dann wieder zu blinzeln beginne, entsteht das Gefühl, viel deutlicher zu sehen als zuvor. Ein Klarheitseffekt, ein ruhiger Blick, den ich hier entwickle. Mit Anas Kapuzenpullover im Schoß, der immer noch ein bisschen nach ihr riecht.
Robert schickt mir sein dünnes Lächeln diesen Blick, der auf etwas hinweisen soll, das sich zwischen den Worten befindet, auch wenn sich da gar nichts befindet, weil wir nicht reden. Er drückt mit demonstrativer Gelassenheit auf dem Bildschirm im Rücken des Vordersitzes herum, staunt über den Entertainment-Arm, der in die Lehne eingefaltet ist wie ein elektronisches Küken. Schlägt sich in die Wolldecke ein, zieht seine Sandalen aus, justiert sich im Sitz. Als wollte er mir seine Lockerheit und Reisefähigkeit beweisen. Dabei ist es offensichtlich, dass er nervös ist wie er sich am Hals kratzt, der schon ganz gerötet ist von seinen Allergien, wie er an den Knöpfen seines durchgeschwitzten Leinenhemdes rumfummelt. Nebenbei erwähnt er, dass er seine Medikamente nicht im Handgepäck hat, obwohl er sie jetzt nehmen müsste. Ich sage, dass ich über so was jetzt nicht nachdenken kann, er soll sich auf unsere Aufgabe konzentrieren in den nächsten sechs Tagen, schließlich ist er mitgekommen, um zu helfen.
Twee jaar later schudde in Engeland Tony Blair, geïnspireerd door Wim Kok, ook zijn ideologische veren af en kwam met zijn Derde Weg, de geliberaliseerde markt als dienaar van de samenleving. Dat was een van de grootste vergissingen van de afgelopen decennia, weten we inmiddels, die ons duur is komen te staan.
Daar ging Wouter Bos Den Uyl-lezing over. Want wat staat ons nu te doen? Je krijgt uit zijn woorden niet de indruk dat Bos daar kraakheldere ideeën over heeft; hij is geen bezielde visionair als Den Uyl wat die te veel had, heeft Bos te weinig.
Bos sprak over het brede welvaartsbegrip en de publieke aansturing. Zijn lezing ademde twijfel en onzekerheid postmoderne kwaliteiten, ik weet er alles van, maar behoorlijk lastig voor een minister van Financiën en partijleider. Obama kondigde aan dat hij de Amerikaanse banken wil gaan splitsen en verkleinen. Het zware gespeculeer met door de overheid gegarandeerd particulier spaargeld moet afgelopen zijn.
In Obama herken je soms de Uyliaanse gedrevenheid de neiging om met grote gebaren veranderingen te forceren. Bos stuurde Obama meteen een brief, om hem met zijn ideeën te feliciteren. Warm gebaar. Barack Obama gelooft in maakbaarheid. Het is te hopen dat Obamas plannen Bos de moed geven zélf ook weer een paar ideologische veren in de kont van zijn partij te durven steken en iets te doen.
Er führt die schmale, hellgraue Straße entlang, die jetzt von dunklen, dichten Nadelwäldern gesäumt wird, die wenigen, vereinzelten Wolken hoch oben setzen sich scharf vom tiefen Himmelsblau ab, er fährt immer langsamer, diese stille Vorgebirgslandschaft hat etwas wohltuend Einsames. Die Straße hat keinen Mittelstreifen, und ihr heller Asphalt wirkt wie improvisiert oder bloß wie eine dünne Erdschicht, die den Weg bahnt und sich kaum abhebt von den noch schmaleren Seitenstreifen.
Er lässt die Fenster des Wagens herunter, der Wagen rollt aus und kommt dann zum Stehen.
Er stellt den Motor aber nicht ab, weil er die Fahrt nicht unterbrechen, sondern nur für einen Moment die Waldluft atmen und einen Schluck Wasser trinken will. Seit Tagen hat er sich auf diese Ankunft gefreut, und nun ist diese Freude sogar regelrecht spürbar, denn sein Herz klopft und reagiert damit instinktiv auf all diese starken Bilder.
Er trinkt Wasser aus einer Sprudelflasche, er schüttet eine kleine Ladung davon in die hohle Hand und fährt sich mit ihr durchs Gesicht, diese Frische passt genau zu der Frische der Landschaft, die an diesem Spätsommermorgen etwas Hellwaches und Aufgekratztes hat, als forderte sie einen auf, sofort aufzubrechen und auf einer langen Wanderung dem nächstbesten Pfad hinauf in die Berge zu folgen.
Er atmet tief durch, dann fährt er weiter, er lässt den Wagen bei sehr niedriger Geschwindigkeit dahinrollen, als fände er ganz alleine den Weg. Die Bäume gleiten vorbei wie ein scheues Spalier und treten dann immer weiter zurück, die Szene öffnet sich, während die Straße in leichten Schwingungen abschüssig ins Tal führt.
Dann, plötzlich, ist der Blick frei, und er sieht die Ganze Weite des Raums: Die hellgrünen, gemähten, welligen Wiesen, den sich anschließenden Ringsaum der dunkleren Nadelwälder und das Schiefergrau der hohen Berge, über deren Spitzen einige kleine Wolken verstreut sind.
Midzomer met zijn overdonderende volte bladergevaarte van zo moet het zijn, dit is de vorm die elk van ons vond dit is ons diepste groen en groen ons wezen, tak aan zijn tak de grond op de grond, stevig, voldragen, nergens vermoeden van molm, geen huiver van langzaam en knisperend stuiptrekkend stervende wespen. Alleen wie zelf sterft wordt expert, licht dit graafrandige voldane op en helpt zijn bezoeker een feit verder, maar niet ver.
Daglicht
Uit de chaos van lakens en voorgevoel opgestaan, gordijnen open, de radio aan, was plotseling Scarlatti heel helder te verstaan: Nu alles is zoals het is geworden, nu alles is zoals het is komt het, hoewel, misschien hoewel, tenslotte nog in orde.
De herenfiets spreekt
'Madame, mijn spaken zijn gekraakt sinds ik hier sta, mijn zadel raakte kaal, mijn stuur lijkt nog wel stevig maar ik sta aan de brug geleund voor eeuwig.
Daarom, Madame, wil ik u vragen het roesten samen te verdragen want ook het slot dat in mij knijpt grijpt ons dan beide tegelijk.
Mijn bel begint zelfs te verruwen laten wij samen zijn en huwen hier is mijn wiel, Madame, en daar het Uwe wil toch voorgoed het Uwe naast het mijne duwen.'
Carmen heeft weer eens gelekt. De obers van de loungebar kijken verschrikt naar de bloedvlek op het witte zitkussen. ik zuig mijn kokosnoot met alcoholische prut leeg en brom: Hay cosas peores en la vida, mi amor, er zijn ergere dingen in het leven. Een stel vol tatoeages en doorboord met piercings danst in het zand op Chega de Saudade van Chico Buarque. Op het strand voor de uitspanning krijgt een oude toerist een massage van een negerin in bikini. Af en toe neemt de papzak een slokje van zijn caipirinha. We zijn in Natal, Brazilië, het is september 2007. Arturo, ik moet naar de wc, wil je vlak achter me aan lopen, por favor. Kun je de vlek goed zien? ik schiet in de lach: Ben je gek, Carmencita, je ziet het amper. Heb je genoeg tampons bij je, of zal ik even naar de dichtstbijzijnde apotheek lopen, zoals gewoonlijk? Ze kijkt me hulpeloos aan. ik weet genoeg en sjok morrend naar de dorpsstraat. Waar gaan we lunchen, Arturo? vraagt Carmen als ze een halfuur later opgelucht het toilet uitkomt. Mijn grote liefde heeft twee mantras: wanneer gaan we eten en wanneer gaan we op dieet. Straks, na de lunch zal ze zeggen: Jo, Arturo, je hebt een pancita, als mijn ouders jou zo zouden zien, dat kan echt niet, die buik van jou, muy cutre, erg vulgair. Eigenlijk wil ze joder zeggen, een Spaans stopwoord dat letterlijk neuken betekent. Dat is niet netjes dus kort ze joder af tot jo. Carmen is keurig rooms-katholiek opgevoed, maar als ze zat is vloekt ze als een ketellapper. ik moet inderdaad iets aan mijn pens gaan doen, het is een flinke zwemband. Bij Carmen gaat het in haar billen zitten, en dat vind ik eigenlijk niet erg.
Bezem uit! 't Is kermis! Knechten, meiden, vrouwen, mans, heel de bonte zwerm is lustig aan de dans. Een ander groep aan tafel eet vis en worst en wafel. Oudwijfje schinkt, oudventje drinkt, oudliedje deunt en klinkt: Ha! Niets zo leutig-fraai en fris als bezemboerenkerremis! Niets zo leutig-fraai en fris als 't Vlaamse leven is!
Zonder wufte poeders zonder valse lok in het haar, schoon gelijk uw moeders over dertig jaar. Mijn blonde, ronde deernen, blauwe ogen lijk lanteernen! Een mond beroosd, een wang, die bloost, een borst die zuchtjes loost. Ha! Niets zo leutig-fraai en fris, als bezemboerenkerremis! Niets zo leutig-fraai en fris als 't Vlaamse leven is!
Kerels, kloek als eiken, rode guit en bruine kwant, treden voor en reiken kluchtig u de hand. Nu draven lijk de veulens! Nu draaien lijk de meulens! Totdat ge hijgt, terneder zijgt, en warme kussen krijgt. Ha! Niets zo leutig-fraai en fris, als bezemboerenkerremis! Niets zo leutig-fraai en fris als 't Vlaamse leven is.
Trouwt en kweekt ge kindren, wordt ge van den ouden tijd, komt geen jonkheid hindren als ze speelt en vrijt. Oudmoederke en oudmanneke, kruipt dichter bij het kanneke, en drinkt verheugd, op al dat deugt, op oude en jonge jeugd. Ha! Niets zo leutig-fraai en fris als bezemboerenkerremis! Niets zo leutig-fraai en fris als 't Vlaamse leven is!
René de Clercq (4 november 1877 - 12 juni 1932)
Herinneringsplaat aan het geboortehuis van René De Clercq
Je n'avais jamais été témoin d'autant de souffrance dans un regard. D'autant de désespoir. Un puits sans fond dans tout ce noir brouillé de larmes. Sa bouche restait entrouverte, implorante. J'aurais voulu pouvoir parler, lui dire que ce n'était plus qu'une question de secondes, que j'allais venir vers elle. Mais j'étais incapable d'émettre un son. J'étais bouleversée par cette douleur liée à moi qu'elle me laissait voir. Qu'elle acceptait de me laisser voir. Était-elle déjà proche au point de savoir combien j'en avais besoin ? Je savais comment ça s'appelait, je savais ce que ça faisait à l'autre, mais je ne savais pas fonctionner autrement. Il n'y avait que lorsqu'on me laissait approcher si loin, que je pouvais ensuite m'apaiser et commencer à être dans l'échange. J'avais besoin de voir l'autre accepter sa dépendance, besoin de lui faire du mal avant de pouvoir lui faire du bien.
( )
Elle a relevé sa tête, ses lèvres ont commencé à remuer mais j'ai aussitôt plaqué ma main sur sa bouche. Elle ne pouvait pas dire ça dès maintenant. Elle devait se retenir. Le plus longtemps possible. Jusqu'à ce qu'elle suffoque trop pour garder ces deux mots pour elle. Et alors là, seulement à ce moment-là, elle pourrait les laisser échapper, elle pourrait les hurler, même, si elle voulait.
La nature d'une civilisation, c'est ce qui s'agrège autour d'une religion. Notre civilisation est incapable de construire un temple ou un tombeau. Elle sera contrainte de trouver sa valeur fondamentale, ou elle se décomposera.
C'est le grand phénomène de notre époque que la violence de la poussée islamique. Sous-estimée par la plupart de nos contemporains, cette montée de l'islam est analogiquement comparable aux débuts du communisme du temps de Lénine. Les conséquences de ce phénomène sont encore imprévisibles. A l'origine de la révolution marxiste, on croyait pouvoir endiguer le courant par des solutions partielles. Ni le christianisme, ni les organisations patronales ou ouvrières n'ont trouvé la réponse. De même aujourd'hui, le monde occidental ne semble guère préparé à affronter le problème de l'islam. En théorie, la solution paraît d'ailleurs extrêmement difficile. Peut-être serait-elle possible en pratique si, pour nous borner à l'aspect français de la question, celle-ci était pensée et appliquée par un véritable homme d'Etat. Les données actuelles du problème portent à croire que des formes variées de dictature musulmane vont s'établir successivement à travers le monde arabe. Quand je dis «musulmane» je pense moins aux structures religieuses qu'aux structures temporelles découlant de la doctrine de Mahomet. Dès maintenant, le sultan du Maroc est dépassé et Bourguiba ne conservera le pouvoir qu'en devenant une sorte de dictateur. Peut-être des solutions partielles auraient-elles suffi à endiguer le courant de l'islam, si elles avaient été appliquées à temps. Actuellement, il est trop tard ! Les «misérables» ont d'ailleurs peu à perdre.
André Malraux (3 november 1901 23 november 1976)
Uit: Balsamic Dreams: A Short but Self-Important History of the Baby Boomer Generation
They had not been the first generation to sell out, but they were the first generation to sell out and then insist that they hadn't. Here was their central tragedy, the poisoned well from which all their unhappiness flowed. They were conflicted. They were flummoxed. Their center would not hold, because they were no longer centered.They could not process the information that their guilt was misplaced, that no one in the United States of America would ever blame anyone for devoting every single moment of his life to the pursuit of filthy lucre--as long as he didn't try pretending that he hadn't. The heartbreak of the Baby Boomer generation lay in the fact that they could not fully enjoy the wealth they had moved heaven and earth to acquire because they felt tainted by their ravenous greed. Baby Boomers would have turned out so much saner and happier if they had ripped a page from the Founding Fathers' playbook and said, "Yes, I chopped down that cherry tree. And then I securitized it into four equal tranches, with the first two splices reverting to the underwriter. You got a problem with that?"
Clearly, this refusal to own up to their own acquisitiveness is not the Baby Boomers' only broken promise. They said they wouldn't become crass and vulgar. But they are. They said they would never become horrid conformists. But they are. They said they would not be ruthless materialists. But then they embraced a complete Lifestyle Über Alles philosophy, carping and caviling at dinner parties over which local bakery sold the best sourdough boules, which kayak shop offered the most attractive warranties, which brand of grappa was most culturally authentic. It was a generation that once prided itself on questioning authority. Now its only questions were referred to authorities like Williams-Sonoma: "Is l'aceto di Modena superior to l'aceto di Reggio? Is Calasparra or arborio rice more desirable in preparing paella a la valencia?" Their utopian visions of peace, love and understanding had been replaced by balsamic dreams.
De houtpulp, die zo'n kleine honderd jaar als drager dient voor al wat wordt geschreven, begint het met de jaren te begeven, dus vallen alle boeken uit elkaar. De pulproman maar ook het meesterwerk, want als de zure tand des tijds gaat zieken stoort hij zich niet aan oordeel of kritieken, die knaagt aan ieder genre even sterk.
En zonder wetenschappelijke hulp zal ook dit rijm straks eindigen als pulp.
Spoeddebat
Je zou je regelrecht in Artis wanen: een kleine kikker kwaakt en blaast zich op, luid toegejuicht door kippen zonder kop, de ezels huilen krokodilletranen.
Een zevenslaper zit discreet te snurken, een zwartekousenkraai krast ach en wee, de ratelslang heeft weer eens geen idee, maar wijt in stilte alles aan de Turken.
Ziedaar een blik in 's lands vergaderzaal, het onderwerp is de cultuur ditmaal.
Aber sie wußte es genau. Frank würde sie zum Essen ausführen, um mit ihr über die Reise nach New York zu reden, bei der sie ihn begleiten sollte. Danach würde er sie zu Hause absetzen und in den Villenvorort fahren, in dem er mit seiner Familie lebte. Vor zwei Jahren, als sie sich kennengelernt
hatten, war er einige Male mit hochgekommen in ihre kleine Mansarde. Dazu war er jetzt nicht mehr bereit.
»Ich bin kein Student mehr«, hatte er gesagt und ihr angeboten, etwas dazu beizutragen, daß sie in einen größeren Raum mit mehr Licht für ihre künstlerische Arbeit umziehen konnte, in dem man nicht dauernd seinen Kopf an der Dachschräge stieß. Anfangs hatte sie selbst gedacht, daß die Mansarde nur eine Übergangslösung sei. Aber sie hatte den Vorteil schätzen gelernt, daß sie von hier aus nur
einen Fußweg von zehn Minuten bis zur Hochschule hatte, und war geblieben. Frank hatte gesagt, die Mansarde sei eine Selbstbestrafung von ihr. Das war einer seiner flotten Sprüche, mit denen er vorgab, alles zu durchschauen, auch sie und ihr Schneckenhaus, wie er es nannte. Was er wirklich
von ihr wahrnahm, wußte sie nicht so genau. Sie hatte sich bei ihrer ersten Begegnung auf einer Vernissage von seinem Blick taxiert gefühlt und in einem hellsichtigen Moment geahnt, daß sie dieGeliebte dieses Manneswerden würde. Seine Selbstsicherheit und seine Ausstrahlung von
Energie hatten alles entschieden, noch bevor sie wußte, daß er ein bekannter Kunsthändler mit internationalen Geschäftsbeziehungen war. Kurz danach hatte sie auch erfahren,daß er achtzehn Jahre älter war als sie. Und das hatte erneut den ersten Eindruck bestätigt, den er auf sie gemacht
hatte. Ganz im Gegensatz zu ihr war er ein Mensch, der seine Zeit nicht nutzlos und entschlußlos vertat, eine Eigenschaft, die sie trotz einer nicht ganz aufgelösten Befremdung an ihm bewunderte. Gleich beim ersten Essen, zu dem er sie eingeladen hatte, schlug er ihr vor, ihn für einige Tage nach London zu begleiten, wo er regelmäßig die Kunstauktionen besuchte.
« Er griff es schnell, klemmte es fest in der Hand. "Er löst sich auf!" lachte Frank Braun. Der Schwindsüchtige kroch zurück in die Kulissen, klammerte sich fest, schlotternd und zitternd. Doch die Menge schrie weiter und johlte. Eine Soubrette trat auf, die Musik setzte ihr Lied ein. Aber man ließ sie nicht singen. Man schrie sie an, warf allen möglichen Kram nach ihr. Sie hielt aus, so gut es ging, da schleuderte einer der Studenten einen leeren Blumenkorb hinauf. Nun riß sie aus. Und das Publikum schrie nach dem Männchen. Alle kreischten den Kehrreim: "Seht den kleinen Hampelmann, Wie der hampeln, strampeln kann -" Noch einmal kam es heraus, noch einmal sprang das Männchen. Zappelte, hopste. Fiel dann. Stand auf, überschlug sich, schwankte, rollte über den Boden. Knickte ein, schrie auf, preßte beide Hände vor den Mund. Stürzte in die Kulissen. Immer noch klatschten sie. Wurden ruhig endlich. Ließen die Soubrette ihre Zoten grölen. Die Studenten gingen. Aber einer blieb zurück, der kam erst später nach bin die Weinstube. "Ich war hinten," sagte er. "Der Kerl hat einen Blutsturz bekommen." Ein anderer fragte: "Na, was hast du angeordnet? Bist doch Mediziner!" "Nichts!" erwiderte der. "Es waren schon zwei Ärzte da." Einen Augenblick schwiegen sie. Da machte der lange Ballus seinen behäbigen alten Witz: "Daraus kann man wiederum ersehn, daß man nicht zu viel hampeln soll." Frank Braun rief: "Trinkt doch - was kümmert euch der Clown! Er hat seine Pflicht erfüllt in dem Leben da: hat mir Spaß gemacht dreiviertel Stunden lang!" So lachte er, das war seine wilde Geste. Und doch: Lüge wars! - Er hatte bebend dagesessen all die Zeit über, zitternd, ächzend, sich windend in den Schmerzen des springenden Männchens. Hatte gelitten, ah, all diese Qualen - Aber hochmütig die Maske, wüst und frech
Hanns Heinz Ewers (3 november 1871 12 juni 1943)
The sea is mighty, but a mightier sways His restless billows. Thou, whose hands have scooped His boundless gulfs and built his shore, thy breath, That moved in the beginning o'er his face, Moves o'er it evermore. The obedient waves To its strong motion roll, and rise and fall. Still from that realm of rain thy cloud goes up, As at the first, to water the great earth, And keep her valleys green. A hundred realms Watch its broad shadow warping on the wind, And in the dropping shower, with gladness hear Thy promise of the harvest. I look forth Over the boundless blue, where joyously The bright crests of innumerable waves Glance to the sun at once, as when the hands Of a great multitude are upward flung In acclamation. I behold the ships Gliding from cape to cape, from isle to isle, Or stemming toward far lands, or hastening home From the old world. It is thy friendly breeze That bears them, with the riches of the land, And treasure of dear lives, till, in the port, The shouting seaman climbs and furls the sail.
But who shall bide thy tempest, who shall face The blast that wakes the fury of the sea? Oh God! thy justice makes the world turn pale, When on the armed fleet, that royally Bears down the surges, carrying war, to smite Some city, or invade some thoughtless realm, Descends the fierce tornado. The vast hulks Are whirled like chaff upon the waves; the sails Fly, rent like webs of gossamer; the masts Are snapped asunder; downward from the decks, Downward are slung, into the fathomless gulf, Their cruel engines; and their hosts, arrayed In trappings of the battle-field, are whelmed By whirlpools, or dashed dead upon the rocks. Then stand the nations still with awe, and pause, A moment, from the bloody work of war.
These restless surges eat away the shores Of earth's old continents; the fertile plain Welters in shallows, headlands crumble down, And the tide drifts the sea-sand in the streets Of the drowned city. Thou, meanwhile, afar In the green chambers of the middle sea, Where broadest spread the waters and the line Sinks deepest, while no eye beholds thy work, Creator! thou dost teach the coral worm To lay his mighty reefs. From age to age, He builds beneath the waters, till, at last, His bulwarks overtop the brine, and check The long wave rolling from the southern pole To break upon Japan. Thou bid'st the fires, That smoulder under ocean, heave on high The new-made mountains, and uplift their peaks, A place of refuge for the storm-driven bird. The birds and wafting billows plant the rifts With herb and tree; sweet fountains gush; sweet airs Ripple the living lakes that, fringed with flowers, Are gathered in the hollows. Thou dost look On thy creation and pronounce it good. Its valleys, glorious with their summer green, Praise thee in silent beauty, and its woods, Swept by the murmuring winds of ocean, join The murmuring shores in a perpetual hymn.
William Cullen Bryant (3 november 1794 12 juni 1878)
Sara Mijland is dood. Geschept door een personenauto. De bestuurder overschreed de toegestane maximumsnelheid niet. Het betrof een oudere heer die zich altijd zo getrouw aan de verkeersregels hield dat hij zelf al een paar maal ternauwernood aan een ongeluk was ontkomen maar dat begrepen krantenlezers en kijkers van het Journaal pas een paar dagen na Saras overlijden, toen een zoon en een zus van de geschokte dader namens hem hun verklaringen aan de pers aflegden, in het bijzijn van een woordvoerder van de politie, die nog eens bevestigde dat de heer G. nog nooit was beboet wegens wegmisbruik.
Sara Mijland overleed op zaterdagmiddag 3 april 2010, rond kwart over drie in de middag, midden op straat, op nog geen zeven meter afstand van het zebrapad waar ze geen gebruik van had gemaakt. Aanvankelijk werd aangenomen dat ze haast had. Haar echtgenoot betwijfelde dit. Sara had hun huis verlaten met de opmerking dat ze nog een boodschap moest doen, en hij had zich herinnerd dat ze eerder die dag, bij het inruimen van de ijskast, had gezegd dat ze het bestelde paasbrood nog bij de bakker moest ophalen; de winkel ging om vier uur dicht. Toch is er geen brood bij haar gevonden, zei Johan Mijland, en van het personeel heeft niemand haar gezien.
Daarna had de camera een neutraler, kalmer beeld gezocht. In plaats van een net niet huilende man: een donkerblauw, met etnische motieven versierd, waarschijnlijk Marokkaans vaasje, op een lichtblauw geverfd dressoir. Er stonden al bijna uitgebloeide witte rozen in. Ze waren misschien nog door Sara zelf gekocht.
« Met Wijdenes denk ik soms: Waarom in godsnaam trakteer je mij op die faciele paradoxen, alsof ik je niet beter kende en alsof ik de bourgeois was die erdoor moet worden geteisterd? Door hem tegen te spreken op een koppig andere toon, door de boutadetoon te negéren, krijg ik hem dan meestal - al is het na enig herstemmen - op de toonhoogte van zijn geschreven woord. Het zou inderdaad jammer zijn als ik moest erkennen dat zijn brieven een levender aanwezigheid vertegenwoordigden dan hij zelf.
- Je snapt toch wel, zegt hij, dat ik de zwakke kanten van Nietzsche ook door heb. Zijn Eeuwige Terugkeer mag dan diep zijn, tenslotte beschouw ik het als kul, als teosofie. Zijn Uebermensch is misschien zijn allerzwakste kant, omdat hij hier een mythe heeft gekreëerd met het gezicht van iemand die een recept geeft; resultaat: der schöne Adolf, Uebermensch voor iedere ongelikte lummel die er nooit aan getwijfeld heeft dat in hemzelf dit wonderwezen stak. Vertel Jan Rap dat de zin van het leven losbarsten zal uit Janus Opperrap en je stuurt hem naar huis met het gevoel dat hij het altijd wel gedacht heeft. Maar ik begrijp niet dat ze niet aan hun eigen woede tegen Nietzsche kunnen merken dat hij dàt nu juist niet gezegd heeft.
Heverlé heeft de gewoonte naar stopwoorden te zoeken bij de mensen; soms vindt hij bijna onmerkbare, bewerend dat die de belangrijkste zijn; hij houdt vol dat ieder mens ze heeft. Bij Wijdenes is het dan: Ik begrijp niet, aan het begin van een zin geplaatst, en tekenend inderdaad. Haastig uitgesproken, met een iets hoger geluid.
- Ze hebhen geen woede, vervolgt hij, omdat ze hem niet kennen; ze hebben Zarathustra als een opera aangehoord en aan het drama van zijn brieven komt dit hele ras eigenlik niet toe. Voor een volk is een groot man trouwens altijd alleen de grote akteur. Als er één ding is dat in hem anders niet te miskennen valt, dan is het dat hij zelf het type is van de eersterangsmens »