Romenu is een blog over gedichten, literatuur en kunst Maar Romenu is ook een professionele freelance vertaler Du-Ne en Ne-Du http://www.roumen-vertalingen.nl/
Georg Trakl werd op 3 februari 1887 in het conducteurshuis aan de Waagplatz 2 in Salzburg geboren. Zijn vader, Tobias Trakl, was een handelaar in ijzerwaren en zijn moeder, die ook psychische problemen had, was Maria Catharina Trakl, (meisjesnaam Halik). Voorts had hij nog drie broers en drie zussen. Margarethe (doorgaans Grethe genoemd) stond hem het naast, zelfs zodanig dat sommigen een incestueuze verhouding vermoeden. Zijn jeugd bracht hij door in Salzburg. Vervolgens bezocht hij van 1897 tot 1905 het humanistische gymnasium. Om toch een academische opleiding te kunnen volgen, werkte hij tot 1908 in de praktijk bij een apotheker. Sommigen vermoedden dat hij dit vooral deed om zichzelf opiaten te kunnen verschaffen. Bij het uitbreken van WO I werd Trakl als medicus naar het front in Galicië (heden ten dage in Oekraïne en Polen) gestuurd. Zijn gemoedsschommelingen leidden tot geregelde uitbraken van depressie, die verergerd werden door de afschuw die hij voelde voor de verzorging van de ernstig verwonde soldaten. De spanning en druk dreven hem ertoe een suïcidepoging te ondernemen, welke zijn kameraden nochtans verhinderden. Hij werd in een militair ziekenhuis opgenomen in Kraków, alwaar hij onder strikt toezicht geplaatst werd.Trakl verzonk daar in nog zwaardere depressies en schreef Ficker om advies. Ficker overtuigde hem ervan dat hij contact moest opnemen met Wittgenstein, die inderdaad op weg ging na Trakls bericht te hebben ontvangen. Op 4 november 1914, drie dagen voordat Wittgenstein aan zou komen, overleed hij echter aan een overdosis cocaïne
Paul Celan
Paul Celan werd onder de naam Paul Antschel op 23 november 1920 geboren in Czernowitz, toentertijd de hoofdstad van de Roemeense Boekovina, nu behorend bij de Oekraïne. Paul Celans ouders waren Duitssprekende joden die hun zoon joods opvoedden en hem naar Duitse christelijke scholen stuurden. In 1942 werden Celans ouders door de Duitse bezetter naar een werkkamp gedeporteerd en daar vermoord. Hijzelf wist aanvankelijk onder te duiken, maar moest vanaf juli 1942 in een werkkamp dwangarbeid verrichten. Celan overleefde de oorlog. Via Boekarest en Wenen vestigde Celan zich in 1948 in Parijs. Daar was hij werkzaam als dichter, vertaler en doceerde hij aan de prestigieuze Ecole Normale Supérieure. Vermoedelijk op 20 april 1970 beëindigde hij zijn leven zelf door in de Seine te springen.
Gerard Reve
Gerard Reve over: Medearbeiders ”God is in de mensen, de dieren, de planten en alle dingen - in de schepping, die verlost moet worden of waaruit God verlost moet worden, door onze arbeid, aangezien wij medearbeiders van God zijn.” Openbaring ”Tja, waar berust elk godsbegrip op, elke vorm van religie? Op een openbaring, dat wil zeggen op een psychische ervaring van zulk een dwingende en onverbiddelijke kracht, dat de betrokkene het gevoel heeft, niet dat hij een gedachte of een visioen heeft, maar dat een gedachte gedachte of visioen hem bezit en overweldigt.”
Simon Vestdijk
Simon Vestdijk (Harlingen, 17 oktober 1898 – Utrecht, 23 maart 1971) was een Nederlands romancier, dichter, essayist en vertaler. Zijn jeugd te Harlingen en Leeuwarden beschreef hij later in de Anton Wachter-cyclus. Van jongs af aan logeerde hij regelmatig bij zijn grootouders in Amsterdam, waar hij zich in 1917 aan de Universiteit van Amsterdam inschrijft als student in de medicijnen. Tijdens zijn studie die van 1917 tot 1927 duurde, leerde hij Jan Slauerhoff kennen.Tot 1932 is hij als arts in praktijken door heel Nederland werkzaam. In 1932 volgt zijn officiële schrijversdebuut met de uitgave van de bundel Verzen in De Vrije Bladen. Doorslaggevend voor Vestdijks uiteindelijke keuze voor de literatuur is zijn ontmoeting in 1932 met Eddy Du Perron en Menno ter Braak. Deze ontmoeting had tot resultaat dat hij redactielid werd van het tijdschrift Forum Kort daarop, in 1933, wordt zijn eerste novelle, De oubliette, uitgegeven. In hetzelfde jaar schrijft hij Kind tussen vier vrouwen, dat, eerst geweigerd door de uitgever, later de basis zal vormen voor de eerste drie delen van de Anton Wachter-romans. In 1951 ontvangt Vestdijk de P.C. Hooftprijs voor zijn in 1947 verschenen roman De vuuraanbidders. In 1957 wordt hij voor het eerst door het PEN-centrum voor Nederland voorgedragen voor de Nobelprijs voor de Literatuur, die hij echter nooit zal krijgen. Op 20 maart 1971 wordt hem de Prijs der Nederlandse Letteren toegekend, maar voor hij deze kan ontvangen overlijdt hij op 23 maart te Utrecht op 72-jarige leeftijd. Vestdijk was auteur van ca. 200 boeken. Vanwege deze enorme productie noemde de dichter Adriaan Roland Holst hem 'de man die sneller schrijft dan God kan lezen'. Andere belangrijke boeken van Simon Vestdijk zijn: "Kind van stad en land" (1936), "Meneer Visser's hellevaart" (1936), "Ierse nachten" (1946), "De toekomst de religie" (1947), "Pastorale 1943" (1948), "De koperen tuin" (1950), "Ivoren wachters" (1951), "Essays in duodecimo" (1952) en "Het genadeschot" (1964).
K.P. Kavafis K.P. Kavafis werd als kind van Griekse ouders, afkomstig uit Konstantinopel, geboren in 1863 in Alexandrië (tot vandaag een Griekse enclave) waar hij ook het grootste deel van zijn leven woonde en werkte. Twee jaar na de dood van zijn vader verhuist het gezin in 1872 naar Engeland om na een verblijf van vijf jaar naar Alexandrië terug te keren. Vanwege ongeregeldheden in Egypte vlucht het gezin in 1882 naar Konstantinopel, om na drie jaar opnieuw naar Alexandrië terug te gaan. In de jaren die volgen maakt Kavafis reizen naar Parijs, Londen en in 1901 zijn eerste reis naar Griekenland, in latere jaren gevolgd door nog enkele bezoeken. Op de dag van zijn zeventigste verjaardag, in 1933 sterft Kavafis in Alexandrië. De roem kwam voor Kavafis pas na zijn dood, dus postuum. Deels is dat toe te schrijven aan zijn eigen handelswijze. Hij was uiterst terughoudend met de publicatie van zijn gedichten, liet af en toe een enkel gedicht afdrukken in een literair tijdschrift, gaf in eigen beheer enkele bundels met een stuk of twintig gedichten uit en het merendeel van zijn poëzie schonk hij op losse bladen aan zijn beste vrienden.
Thomas Mann
Thomas Mann, de jongere broer van Heinrich Mann, werd geboren op 6 juni 1875 in Lübeck. Hij was de tweede zoon van de graankoopman Thomas Johann Heinrich Mann welke later één van de senatoren van Lübreck werd. Zijn moeder Julia (geboren da Silva-Bruhns) was Duits-Braziliaans van Portugees Kreoolse afkomst. In 1894 debuteerde Thomas Mann met de novelle "Gefallen". Toen Thomas Mann met 21 jaar eindelijk volwassen was en hem dus geld van zijn vaders erfenis toestond - hij kreeg ongeveer 160 tot 180 goldmark per jaar - besloot hij dat hij genoeg had van al die scholen en instituties en werd onafhankelijk schrijver. Kenmerkend voor zijn stijl zijn de ironie, de fenomenale taalbeheersing en de minutieuze detailschildering. Manns reputatie in Duitsland was sterk wisselend. Met zijn eerste roman, Buddenbrooks (1901), had hij een enorm succes, maar door zijn sceptische houding tegenover Duitsland na de Eerste Wereldoorlog veranderde dit volledig. Stelde hij zich tot aan de jaren twintig apolitiek op (Betrachtungen eines Unpolitischen, 1918), meer en meer raakte hij bij het Politiek gebeuren betrokken. Zijn afkeer van het nationaal socialisme groeide, zijn waarschuwingen werden veelvuldiger en heftiger. In 1944 accepteerde hij het Amerikaanse staatsburgerschap. Tussen 1943 en 1947 schreef Mann Doktor Faustus (zie Faust), de roman van de 'Duitse ziel' in de gecamoufleerd geschilderde omstandigheden van de 20ste eeuw. In 1947 bezocht hij voor het eerst sinds de Oorlog Europa, twee jaar later pas Duitsland. In 1952 vertrok hij naar Zwitserland. Op 12 augustus 1955 stierf hij in Zürich. Twintig jaar na zijn dood, in aug. 1975, is zijn literaire nalatenschap geopend: dagboekaantekeningen van 15 maart 1933 tot 29 juli 1955, alsmede notities uit de jaren 1918 tot en met 1921.Belangrijke werken zijn: Der Zauberberg, Der Tod in Venedig, Dokter Faustus , Joseph und seine Brüder en Die Bekenntnisse des Hochstaplers Felix Krull.
Rainer Maria Rilke
Rilke werd op 4 december 1875 geboren in Praag. Hij had al naam gemaakt als dichter met zijn bundels Das Stundenbuch en Das Buch der Bilder, toen hij de literaire wereld versteld deed staan en wereldfaam verwierf met de publicatie van zijn twee delen Neue Gedichte in 1907 en 1908. Hij verzamelde daarin het beste werk uit een van zijn vruchtbaarste periodes, die hij grotendeels doorbracht in Parijs. Rilke was daar diep onder de indruk gekomen van Rodin, bij wie hij een tijdlang in dienst was als particulier secretaris. Rodin, zei hij later, had hem leren kijken. Dit kijken kwam neer op intense concentratie, om het mysterie te kunnen zien ‘achter de schijnbare werkelijkheid'. Latere en rijpere werken als Duineser Elegien (1912-1923) en het ronduit schitterende Die Sonette an Orfeus (1924) illustreren Rilkes metafysische visie op het onzegbare, dat haar verwoording vindt in een hermetische muzikale taal. Op 29 december 1926 overlijdt Rilke in het sanatorium in Val-Mont aan de gevolgen van leukemie. Enkele dagen later wordt hij, overeenkomstig zijn wens, begraven op het kerkhof van Raron.
* * * * * * * * * * * * * * * *
Romenu
Over literatuur, gedichten, kunst en cultuur
05-12-2010
Simon Carmiggelt, Alois Brandstetter, Christina Rossetti, Fjodor Tjoettsjev, Afanasy Fet
Uit: De Sint(door Simon Carmiggelt)
Terwijl we verder liepen, dacht ik aan mijn kindertijd. Eerste klas lagere school. Ik geloofde niet meer. Sinds kort. En ik wist welke meester Sinterklaas speelde en welke jongen uit de hoogste klas verscholen was achter het mombakkes van Zwarte Piet, waarvan de mond ernstig was beschadigd, omdat hij zijn functie misbruikte door zelf voortdurend pepernoten te eten. En toch beefde ik van angst, toen ik uit de bank moest komen om Sinterklaas een handje te geven en sloeg mijn stem over van de zenuwen bij het zingen van een liedje, waar hij om vroeg.
"Toen ik nog klein was, zag je Sinterklaas niet zo gemakkelijk," zei de oude man. "Nou hebben kinderen de intocht. En hij verschijnt elk ogenblik op de tv. Maar toen... Wanneer was het?" Hij dacht even na. "De winter van 1915," vervolgde hij. "Ja, ik was toen zes. En m'n broertjes waren tien en vier. We woonden in de Indische buurt, hier in Amsterdam. En we hadden 't niet breed. Maar Sinterklaas werd gevierd. Ik was toen op de grens van geloven en niet geloven. Tegen mijn vriendjes riep ik: 'Sinterklaas bestaat niet. Dat is een verklede vent.' Maar toch was ik diep onder de indruk, toen ik hem in persoon zag. Hij zat in de manufacturenwinkel van Nooy in de Eerste Van Swindenstraat. Kent u die winkel? Hij is er nog, geloof ik. Mijn moeder heeft me later verteld hoe we daar binnenkwamen. Als je voor minstens 'n gulden kocht, mocht één van de kinderen op vertoon van de kassabon Sinterklaas een handje geven. En dan kreeg zo'n kind een presentje."
Plaat van Freddie Langeler, 1928
Hij keek me van opzij aan. "Een presentje," zei hij. "Een afgestorven woord. Net als versnapering. Mijn moeder kocht drie theedoeken aan één stuk. Zelf doorknippen en zomen. Dat kostte net genoeg voor zo'n heilige kassabon. Mijn broertje van vier was de uitverkorene. Want die geloofde nog helemaal. Ik was alleen maar zenuwachtig in die winkel. Het duurde een hele tijd eer mijn broertje aan de beurt was. Vanuit de verte zagen we dat hij een handje kreeg. En zo'n kleurboekie van één cent. Dat bestond toen - iets van één cent. Helemaal stralend kwam hij bij ons terug. Hij had een wonder meegemaakt. 'En,' vroeg mijn moeder, 'heeft Sinterklaas nog iets gezegd?' Hij knikte en op een eerbiedige toon antwoordde hij: 'Ja, moe. Hij zei: «Verdorie, wat 'n rij nog.»'"
SimonCarmiggelt (7 oktober 1913 30 november 1987)
Gott zum Gruße, sehr verehrtes Fräulein, Freiin Maria von Herbert in Clagenfurth! Im Namen Immanuel Cants, dem zu dienen ich als Amanuensis die academische Ehre habe, darf ich Euch in Beantwortung Eurer Briefe sein besonderes Wohlwollen übermitteln! Von den Beschwerden des Alters heimgesucht und niedergedrückt, bittet er, ihm nachzusehen, daß er nicht manu propria (mit eigener Hand) respondiren kann, sondern und vielmehr sich meiner als seines adjutanten Amanuensis bedienet, um das hernach Folgende in seinem Sinne und Auftrage mittheilen zu lassen. So darf ich als authorisirter Secretär wie folgt festhalten und ausführen:
Nach dem ersten Briefe nun, den Ihr, werthes Fräulein Maria von Herbert, im August des Jahres 1791 aus Clagenfurth im Lande Kärnthen, an meinen Herrn, den Herrn Professor Immanuel Cant, nach hier in Königsberg ins östliche Ostpreußen, zu richten die Güte und Kühnheit hattet, war mein Herr nicht aufgelegt zu antworten oder auch durch meine Wenigkeit, seinen Secretär und Amanuensis, correspondiren und repliciren zu lassen.
Ihn erreichen täglich ähnliche Billetten, in denen Leser seiner philosophischen Schriften ihren Beyfall kund thun und mit Complimenten nicht geizen. Mancher Brief hat den im Grunde todernsten Mann auch schon schmunzeln lassen und zu launigen Bemerkungen etwa dieser Art verleitet und verführt: Wenn der Kutscher R. aus Buxtehude applaudirt, dann wird es mit meiner Critik der practischen Vernunft wohl seine Richtigkeit haben. Oder:
Mamsell F. aus Husum ist auch unserer Meinung hinsichtlich des Categorischen Imperativs, so wird er denn allgemeines Gesetz werden können. Einmal quittirte er das überschwengliche Lob eines Freigeistes, seiner bürgerlichen Profession nach aber unfreien Domesticen und Lacaien, Lacaien, Botengehers oder Dieners, über den Erweis der Unmöglichkeit, die Existenz Gottes zu beweisen, den Nachweis der Unmöglichkeit der scholastischen Gottesbeweise also, mit einem Sarcasm, der mir immer und ewig in Erinnerung bleiben wird: So hat einer aufgehört, an Gott, und angefangen, an Cant zu glauben! Ein anderes Mal stöhnte er: Muß ich denn nun auch das Schicksal des Johann Sebastian Bach theilen! Das aber sagte er, weil er öfters schon jenes Bonmot (Gutwort) eines Musikbegeisterten vernommen und im Ohre hatte: Ob ich an Gott glaube, weiß ich nicht, an Bach aber glaube ich gewißlich!
»Der Sturm tobt noch wilder, er spielt fast verrückt, Komm näher, ich halte dich an mich gedrückt.« »Ach, Liebster, Liebster, der Himmel uns zürnt, Nicht sündigen kann ich, solangs draußen stürmt!« »Es klingt diese Böe vertraut meinem Ohr, Sie singt unsrer Liebe ein Wiegenlied vor.« »O denk an das Meer, wo die Schiffer sind. Ach, gnädiger Gott, sei milder gestimmt!« »Solln doch in der Weite die Wogen gehn, Zu uns in die Hütte dringt nicht das Gedröhn.« »O Liebster, Verstumme! O Liebster, so schweig, Vergaßest du, wer auf dem Meere noch weilt?« Das Flüstern der zitternden Lippen verklang, Sie schwiegen im Dunkel, es war ihnen bang. Das Donnern verhallte, das Unwetter schwand, Das Pendel der Uhr tönte leis von der Wand. Im Dunkel sie schwiegen, es war ihnen bang, Geheimnisvoll währte die Stille noch lang Da rasselte draußen ein Donnerschlag, Das Haus in den Festen erschüttert ward. Verzweifelt und wild scholl ein kindlicher Schrei, Ins Zimmer des Kindes die Mutter enteilt'. Doch kaum, dass sie über die Schwelle noch trat, Schon schwanden die Sinne, zusammen sie brach. Im Leuchten des Blitzes, der Dunkelheit bannt, Ein Schatten, stand über der Wiege ihr Mann.
Vertaald door Eric Boerner
Fjodor Tjoettsjev (5 december 1803 27 juli 1873)
The college was a cramped Victorian building, an old secondary school [...]. It was sixty percentblack and Asian, with an ineffective library and no sports facilities. Its reputation was less in the academic area but more for gang rivalries, drugs, thieving and political violence. It was said that college reunions were held in Wandsworth Prison.
In the early morning rush [...] he shoved through turnstiles, past the security guards who occasionally frisked students for weapons, and into the lightless canteen for coffee [...]. He couldn`t wait to see Deedee Osgood.
Knowing it was time to take the initiative, he went to find her [...]. After knocking on her door, in the moment before she introduced herself, he thought she was a student. Her office was only three times the size of a telephone booth. Pinned above the desk were pictures of Prince, Madonna and Oscar Wilde, with a quote beneath it, `All limitations are prisons.´
Deedee interrogated him about his life in Sevenoaks and his reading. Despite her difficult questions about Wright and Ellison, Alice Walker and Toni Morrison, she was willing him to do well, he could feel that.
Noticing him looking at the Prince photograph, she said, `You like Prince?´
He nodded.
`Why?´
Idly he said, `Well, the sound.´
` Anything else?´
Grasping that this was not chatter but part of the interview he strained to order his words into sense, but for months he`d barely spoken to anyone with half a brain. She coaxed him. `He`s half black and half white, half man and half woman, half size, feminine but macho too. His work contains and extends the history ofblack American music, Little Richard, James Brown, Sly Stone, Hendrix...´
The aides gave us the details, retold now like runes. Promptly at nine o'clock on most mornings of the eight years he spent as president of the United States, Ronald Reagan arrived in the Oval Office to find on his desk his personal schedule, printed on green stationery and embossed in gold with the presidential seal. Between nine and ten he was briefed, first by his chief of staff and the vice president and then by his national security adviser. At ten, in the absence of a pressing conflict, he was scheduled for downtime, an hour in which he answered selected letters from citizens and clipped items that caught his eye in Human Events and National Review. Other meetings followed, for example with the congressional leadership. "I soon learned that these meetings lasted just one hour, no more, no less," Tony Coelho, at the time majority whip in the House, told us in Recollections of Reagan: A Portrait of Ronald Reagan, a I997 collection of reminiscences edited by Peter Hannaford. "If the agenda-which he had written out on cards- wasn't completed at the end of the hour, he would excuse himself and leave. If it was finished short of an hour, he would fill the rest of the time with jokes (and he tells a good one)." During some meetings, according to his press secretary, Larry Speakes, the president filled the time by reciting Robert Service's "The Cremation of Sam McGee."
When the entry on the schedule was not a meeting but an appearance or a photo opportunity, the president was rehearsed. "You'll go out the door and down the steps," Michael Deaver or someone else would say, we were told by Donald Regan, secretary of the treasury from 1981 until I985 and White House chief of staff from I985 until I987. "The podium is ten steps to the right and the audience will be in a semi-circle with the cameras at the right end of the half-moon; when you finish speaking take two steps back, but don't leave the podium, because they're going to present you with a patchwork quilt." It was Larry Speakes, in his I988 Speaking Out: The Reagan Presidency from Inside the White House, who told us how, at the conclusion of each meeting or appearance, the president would draw on his schedule a vertical line downward and an arrow pointing to the next event. "It gives me a feeling that I am accomplishing something," the president told Speakes.
»Eingeteilte links 'raus!« rief Hauptwachtmeister Schulz, allgemein nur »der Spieß« genannt. Seine Stimme dröhnte über den Appellplatz und flackerte von den Wänden der Kasernenbauten wider. Es war eine mächtige, satte, selbstzufriedene Stimme; Bierdunst und Zigarettenrauch hatten sie eingeölt und angerauht. Schulz hörte sie gerne.
Die Eingeteilten trabten zufrieden nach links; die Nichteingeteilten schlossen mechanisch rechts auf. Der Kanonier Vierbein geriet kurz ins Gedränge, versuchte vorsichtig seine Ellenbogen zu gebrauchen, gab dann nach, stand still; wie ein Pfahl.
»Wie die Denkmäler!« rief der Spieß zufrieden. »Wie die Ölgötzen! Kein Schwanz rührt sich.« Und er blinzelte kurz hinüber zu den Fenstern seiner Dienstwohnung, die weit geöffnet waren, und er bemerkte seine Frau Lore hinter den Gardinen und war überzeugt davon, daß sie ihn bewunderte.
Die Funktionsunteroffiziere, die sich hinter ihrem Spieß versammelt hatten, bemühten sich, nicht zu grinsen. Es gelang ihnen gut, denn sie hatten viel Gelegenheit gehabt, das zu üben.
Der Kanonier Vierbein starrte geradeaus. Er visierte ein Fensterkreuz im Kasernengebäude an. Sein Blick klammerte sich an dem Holz fest. Dort wurde der Kopf von Lore Schulz sichtbar, aber der Kanonier zwang sich dazu, nur Holz zu sehen. Der Hauptwachtmeister schob sich an ihm vorbei, und es war, als rollte er vorüber wie auf einem Fließband. Er geriet kurz in das Blickfeld des Kanoniers hinein, gleich einem Fremdkörper, der in das Scheinwerferlicht eines Autos hineingerät; schwebte dann wieder hinaus, andere Blickfelder durchkreuzend.
Der Hauptwachtmeister stellte sich vor seinen Untergebenen im Mannschaftsrang breitbeinig auf. Er war ein Mann wie ein Schrank, der auf Säulen ruhte. Sein rundes, gesundes, glänzendes Gesicht zog sich in die Länge, und ein großer Mund wurde aufgerissen.
»Dann wollen wir mal!« rief der Spieß dröhnend.
Jeden Samstagnachmittag verzeichnete der Dienstplan »Revierreinigen« und sah dafür eine Zeit von drei Stunden vor, die Schulz, wenn er dazu Lust hatte, mühelos auf fünf Stunden auszudehnen vermochte. Meistens hatte er Lust dazu.
Hans Hellmut Kirst (5 december 1914 - 23 februari 1989)
Keiner begriff mir von euch den bithynischen Knaben
(daß ihr den Strom anfaßtet und von ihm hübt...).
Ich verwohnte ihn zwar. Und dennoch wir haben
ihn nur mit Schwere erfüllt und für immer getrübt.
Wer vermag denn zu lieben ? Wer kann es ? - Noch keiner.
Und so hab ich unendliches Weh getan -.
Nun ist er am Nil der stillenden Götter einer,
und ich weiß kaum welcher und kann ihm nicht nahn.
Und ihr warfet ihn noch, Wahnsinnige, bis in die Sterne,
damit ich euch rufe und dränge: meint ihr den?
Was ist er nicht einfach ein Toter. Er wäre es gerne.
Und vielleicht wäre ihm nichts geschehn.
Klage um Jonathan
Ach sind auch Könige nicht von Bestand
und dürfen hingehn wie gemeine Dinge,
obwohl ihr Druck wie der der Siegelringe
sich widerbildet in das weiche Land.
Wie aber konntest du, so angefangen
mit deines Herzens Initial,
aufhören plötzlich: Wärme meiner Wangen.
O daß dich einer noch einmal
erzeugte, wenn sein Samen in ihm glänzt.
Irgend ein Fremder sollte dich zerstören,
und der dir innig war, ist nichts dabei
und muß sich halten und die Botschaft hören;
wie wunde Tiere auf den Lagern löhren,
möcht ich mich legen mit Geschrei:
denn da und da, an meinen scheusten Orten,
bist du mir ausgerissen wie das Haar,
das in den Achselhöhlen wachst und dorten,
wo ich ein Spiel für Frauen war,
bevor du meine dort verfitzten Sinne
aufsträhntest wie man einen Knaul entflicht;
da sah ich auf und wurde deiner inne: -
Jetzt aber gehst du mir aus dem Gesicht.
Uit: Die Sonette an Orpheus, Erster Teil
II. Sonett
Und fast ein Mädchen wars und ging hervor aus diesem einigen Glück von Sang und Leier und glänzte klar durch ihre Frühlingsschleier und machte sich ein Bett in meinem Ohr.
Und schlief in mir. Und alles war ihr Schlaf. Die Bäume, die ich je bewundert, diese fühlbare Ferne, die gefühlte Wiese und jedes Staunen, das mich selbst betraf.
Sie schlief die Welt. Singender Gott, wie hast du sie vollendet, daß sie nicht begehrte, erst wach zu sein? Sieh, sie erstand und schlief.
Wo ist ihr Tod? O, wirst du dies Motiv erfinden noch, eh sich dein Lied verzehrte? - Wo sinkt sie hin aus mir? ... Ein Mädchen fast ...
Rainer Maria Rilke (4 december 1875 29 december 1926)
Toen ik wegvoer uit Schiedam scheen de ochtendzon tegen de achttiende-eeuwse huizen, het carillon speelde, op de stadswal draaide een molen, boven de oude sluis in de Schie zwermden dozijnen duiven. Op de kade fietste een grijze brugwachter voor me uit om brug na brug open te draaien. Ik passeerde een vervallen, zwartgeblakerd pakhuis, met een nauwelijks zichtbaar opschrift: Sodafabriek De Ster. Ik voer langs wilde tuinen en een overwoekerd huis vanaf het water is de wereld nooit zonder mysteries -, een industrieterrein, een handvol snelwegen, een spekrand van flats; toen was er een ingenieuze rolbrug en daarachter strekte zich opeens een groen polderland uit, met boerderijen, vee, kippen en volkstuinen.
De polder lag als een kom naast de vaart, zeker anderhalve meter lager, en alles ademde een belommerde, landelijke sfeer. Alleen een permanent geruis van wielen verried waar ik in werkelijkheid was: tussen een wirwar van zware rode lijnen op de kaart, in het hart van een van de drukste en dichtst bevolkte gebieden van Europa.
Toen ik op mijn oude stafkaarten keek, zag ik dat er vijfentachtig jaar geleden nog geen sprake was van zon kleine oase. Dit hele gebied was, zodra de stad verlaten was, dun bebouwd. Er lagen vlakke polders, zover het oog reikte, doorsneden met honderden poldersloten. De meeste bouwsels stonden aan de vaart zelf. De plek waar een kruitmagazijn stond was nu alleen nog herkenbaar aan de naam van een betonnen brug waar ik onderdoor voer, de Kruithuisbrug. Even eerder moest ik een stoomgemaal passeren althans op mijn stafkaart uit 1912 en inderdaad vond ik de plek terug, maar nu in de vorm van een zacht zoemend gebouwtje met een grote waarschuwing voor sterkstroom op de deur en een uitmonding in de dijk. Alles was veranderd, maar het was wel op zijn plek gebleven.
Van de bewoners van dit land kon dat niet gezegd worden. Het was niet anders dan zoemen en brommen om me heen. Veel Nederlanders leken niet meer ergens te wonen, maar zich voornamelijk te bewegen, van de ene ervaring naar de andere, het landschap paste zich daarbij aan, en de wilgen bogen onder het geluid.
Tussen gebarsten levens staat mijn huis Mijn hond gaat schurftig rond en jankt niet meer wanneer een reiziger ineenzakt en met koude handen tast over de wanden Zonder te groeten wordt een dode weggebracht
Langdradig huilt mijn hond om Brood Wijd, schurend, kamt zijn mond de lucht Wij drinken water waarin lijken zich ontbinden
Wij zijn melaats en blind Soms draagt de wind de kinderen nog gaaf Maar pest bezeert de lucht voordat het Brood gevonden wordt
Il ne nous manquera, ne nous aura manqué que cela. Pas grave.
Nouvelles de la mort. Notre chat Bonnot disparaît après huit ans de tendre et précieuse compagnie.
Quant à moi je traîne toujours entre deux eaux avec parfois l'impression - désagréable - de m'éteindre doucettement. Georges est peut-être mort très très vieux à soixante ans. Y parviendrons-nous... ? La question sera posée. Ce serait le moment ou jamais d'écrire Demain il fera nuit. Je suis cuit à point. Je ressemble aux grands-pères que je n'ai pas connus.
Ce ne serait pas un livre " d'humour et de verve ". Il serait dédié à Georges à peu près de la sorte : " A Georges au fond du jardin.
Attends-moi cinq minutes.
Pense à l'eau fraîche pour le pastis. René.
" Mais je n'ai plus - n'aurai plus ? - le cur ou le courage de me rasseoir face à un cahier.
C'est dérisoire auprès de tout ce noir que j'ai approché... Avec Georges nous parlions en riant de la mort.
Ne serait-ce que pour ce détail il m'est irremplaçable.
Depuis qu'il est mort, la mort ne fait plus rire personne. Un rien de dérision sauve l'honneur de l'homme.
Le Diable est ce type qui a refusé de vendre son âme à Dieu."
As the vacation is near, and many may find themselves with three weeks' time on their hand, five-and-twenty pounds in their pockets, and the map of Europe before them, perhaps the following sketch of what can be effected with such money and in such time, may not come amiss to those, who, like ourselves a couple of years ago, are in doubt how to enjoy themselves most effectually after a term's hard reading.
To some, probably, the tour we decided upon may seem too hurried, and the fatigue too great for too little profit; still even to these it may happen that a portion of the following pages may be useful. Indeed, the tour was scarcely conceived at first in its full extent, originally we had intended devoting ourselves entirely to the French architecture of Normandy and Brittany.Then we grew ambitious, and stretched our imaginations to Paris.Then the longing for a snowy mountain waxed, and the love of French Gothic waned, and we determined to explore the French Alps.Then we thought that we must just step over them and take a peep into Italy, and so, disdaining to return by the road we had already travelled, we would cut off the north-west corner of Italy, and cross the Alps again into Switzerland, where, of course, we must see the cream of what was to be seen; and then thinking it possible that our three weeks and our five-and-twenty pounds might be looking foolish, we would return, via Strasburg to Paris, and so to Cambridge.This plan we eventually carried into execution, spending not a penny more money, nor an hour's more time; and, despite the declarations which met us on all sides that we could never achieve anything like all we had intended, I hope to be able to show how we did achieve it, and how anyone else may do the like if he has a mind.A person with a good deal of energy might do much more than this; we ourselves had at one time entertained thoughts of going to Rome for two days, and thence to Naples, walking over the Monte St. Angelo from Castellamare to Amalfi (which for my own part I cherish with fond affection, as being far the most lovely thing that I have ever seen), and then returning as with a Nunc Dimittis, and I still think it would have been very possible; but, on the whole, such a journey would not have been so well, for the long tedious road between Marseilles and Paris would have twice been traversed by us, to say nothing of the sea journey between Marseilles and Civita Vecchia.However, no more of what might have been, let us proceed to what was.
In the time of Spanish rule, and for many years afterwards, the town of Sulaco--the luxuriant beauty of the orange gardens bears witness to its antiquity--had never been commercially anything more important than a coasting port with a fairly large local trade in ox-hides and indigo. The clumsy deep-sea galleons of the conquerors that, needing a brisk gale to move at all, would lie becalmed, where your modern ship built on clipper lines forges ahead by the mere flapping of her sails, had been barred out of Sulaco by the prevailing calms of its vast gulf. Some harbours of the earth are made difficult of access by the treachery of sunken rocks and the tempests of their shores. Sulaco had found an inviolable sanctuary from the temptations of a trading world in the solemn hush of the deep Golfo Placido as if within an enormous semi-circular and unroofed temple open to the ocean, with its walls of lofty mountains hung with the mourning draperies of cloud. On one side of this broad curve in the straight seaboard of the Republic of Costaguana, the last spur of the coast range forms an insignificant cape whose name is Punta Mala. From the middle of the gulf the point of the land itself is not visible at all; but the shoulder of a steep hill at the back can be made out faintly like a shadow on the sky. On the other side, what seems to be an isolated patch of blue mist floats lightly on the glare of the horizon. This is the peninsula of Azuera, a wild chaos of sharp rocks and stony levels cut about by vertical ravines. It lies far out to sea like a rough head of stone stretched from a green-clad coast at the end of a slender neck of sand covered with thickets of thorny scrub. Utterly waterless, for the rainfall runs off at once on all sides into the sea, it has not soil enough--it is said--to grow a single blade of grass, as if it were blighted by a curse. The poor, associating by an obscure instinct of consolation the ideas of evil and wealth, will tell you that it is deadly because of its forbidden treasures.The common folk of the neighborhood, peons of the estancias, vaqueros of the seaboard plains, tame Indians coming miles to market with a bundle of sugar-cane or a basket of maize worth about three-pence, are well aware that heaps of shining gold lie in the gloom of the deep precipices cleaving the stony levels of Azuera. Tradition has it that many adventurers of olden time had perished in the search.
Op eenen namiddag keerden twee buitenlieden van eene naburige stad naar hun dorp terug.
Het oord, waar zij zich bevonden, was een allerschoonst landschap in het Hageland; zij volgden eene baan, die nevens den rug van eenen heuvel, dwars door den bruinen ijzersteen, was gegraven, en over hoogten en door diepten in zonderlinge bochten voortslingerde, totdat zij het punt zou bereiken, waar ginds in de verte een kruisken met zijnen vergulden haan boven het donkere geboomte blikkerde. Aan de eene zijde van den weg verhief zich de uitgegraven wand van ijzersteen, welks donkere verf door de slingerende ranken der braambosschen met liefelijk groen en purper was versierd. Daarboven ontstonden sterkbewogene gebergten, die het gezicht langs dien kant beperkten..... Maar van tijd tot tijd zonk ook de grond tot een weelderig dal. Men kon alsdan van deze hoogte met eenen enkelen blik de gansche landstreek beheerschen, en zien hoe de dennenbosschen, als boven elkander gestapeld, langs den rug der heuvelen opklimmen en afdalen; en - immer in toon verminderend - allengs zich verwijderen, kleiner worden en verblauwen, totdat hun groen zich met de dampen der kimme tot een zacht nevelgordijn versmelt.
Aan den anderen kant der baan hadden de stortregens, die na het onweder van de hoogten afstroomen, eene breede klove tusschen de bonken ijzersteen uitgespoeld. Achter het bed dezer toekomende rivier vertoonde zich eene wijde vlakte van bebouwde velden, wier regelmatige panden tot op den rug eener andere heuvelenrij voortliepen en daar, als bonte tapijten, van de schouders der gebergten schenen neer te hangen.
Het was Herfst, de najaarszon glansde met helderen gloed aan den zuiverblauwen hemel en speelde in bonte tonen tusschen het half verwelkt gebladerte. Ofschoon haar licht nog hevig was, toch ontstond reeds aan den voet der verre bosschen de purperen tint, welke aankondigt, dat de lucht kouder wordt dan de aarde, en de avondmist zich vormt.
Hendrik Conscience (3 december 1812 10 september 1883)
Vlak bij Casino sprong hij van de tram, stond stil, kijkend naar de oude gevels. Tusschen de dracht der vaal-lijnende huizen spaakte groen in een tralieënd raster. Zóó had hij het onthouden, niet alles afzonderlijk, niet een énkel huis met opdringende vormen, niet het kleine van menschen die er gewoond hadden, nòg woonden - nee, zóó als hij het weèr zag: massaal, zwart-geslagen van straatvuil, huisklomp in stedebenauwing, omwringend het groene stofperkje. Het gaf hem eene vreugde en pijn van lichte verwondring - dat dit alles zoo verweerd geleek, zoo óuder geworden, ouder zelfs dan de herinnering, die het in wazige schaduw gezet. Op zee had hij zich dikwijls de jodenbuurt gedácht, uitsluitend gedácht, en warmlieve, zacht-glimlachende genegenheid gevoeld voor het bruin der straattintingen, zooals hij het zag, bij gedroom achter oogleden. Maar na zoo làngen tijd werd het moeilijk jongensindrukken te hervinden, scheen je jeugd als 'n koorts van onrijpe verwarring, mal en gejaagd, vèr van je leven gegleden. Tòch klukte 't in z'n keel, traagde z'n adem, wás er 't vreugdlijk ontmoeten van kleuren, die het verlangen naar deze straten tot zwaarmoedige draperie had gevormd, mèt de vloeiing van bruin en zwart - wit-venstertjes doorsneden - die over het plein dampte en in de Joden-Amstelstraat van gevel naar gevel, dak naar dak henen-loomde. Al-stratenschoon was hier, slinger van stegen en sloppen, huizengehuif in scheemring van luchten, daken molm en bot, wig naast wig, met bronzend-bruin in de dalen. Zóo had hij het meenen te zien, toen nog niet hij het zag.
Alleen, het was oúder geworden, vàag-ouder, als jodenvrouwke wier kruin van jaren schuilt onder zwart van bandeau. 't Gaf hem een lichte pijn, 't dee denken aan luidloozen dood van tierige dingen, die sterven zonder gerauwgil van angst.
In de wijdte, áchter op 't Waterlooplein plompte het grauwe cement der Mozes-en-Aaron-kerk, zwaar boven de zonnekappen van ventende joden. Perkje groen, stoffig, heet, stond in de branding der zon - vèrder waren het ouwe, gore huizen, deurtjes en ramen, droogstokken en lappen van kreukerig wit, met een enklen roodbaaien rok en wat bloempotten.
Eleazar zag niets dan het plein en de straat, de huizen daar in, die hij héérlijk vond, aanbidlijk van kleuren-versterving, indrukwekkend als schemer-neersponzing op zee. Was niet elk droomend gezwijg gódlijker klank dan het puurste geluid? O, 't huizengedroom, vast aan 't bewegen der lieden wier gezoem tegen de wanden ging, was sterker, smartlijker dan 't grootewater gepeins en gewatel, dat hij nu maanden gevoeld en door-angstigd had, 't water dat noòit rust kende....
Herman Heijermans (3 december 1864 22 november 1924)
Buste van Joseph Mendes da Costa uit 1935 in het Vondelpark, Amsterdam
[The story takes place in a small Korean village, long ago. Centre stage is a snug and comfortable house set in a garden. Downstage right the plum tree. Rosy dawn light and the morning chorus of birds. Enter Sonhwa.]
SONHWA I am Sonhwa, the Flower Fairy of the Pumpkin
Every spring I bear a white blossom
Every fall I yield a big bright pumpkin
Tasty to eat, also useful for drinking gourds
or fine hat!
[Taps her head-dress.]
In this house live two brothers.
Their names are Heungbu and Nolbu.
Nolbu is the older brother.
Im afraid to tell you about him
You wont like hearing it. Hes not a nice man at all.
Whats he like? Well!
Eats a lot, drinks a lot, curses a lot
Beats people up a lot
Has his own way a lot
Slaps his own wife a lot
Slaps crippled man, pinches baby
Speaks rough words to father and mother
Pulls a dogs tail
Drowns a cat
Spits in the rice pot
And rubs pepper in peoples eyes just for fun.
His heart is crooked like a kudzu vine, grown all in a tangle.
His wife Taekwon is named after the sour yellow pickle which she resembles very much. Shes so greedy she wants the best of everything for herself. If she went to the market and saw some fine new thing for sale, shed fall down in a faint if she couldnt have it, and wouldnt get up for maybe one hundred days.
Als mein vater in Afrika landete, war er schon so etwas wie ein Magier, konnte er doch das hervorzaubern, was jeder Mensch tief in sich verborgen hält, in den geheimen Winkeln, die wir in der Haut unserer Hände haben, hinter den Augen, wenn wir träumen, in den Falten unserer Lippen.
In diese Verstecke konnte er seine Wörter gleiten lassen wie eine Zigeunerin ihre Finger zwischen die Verschlusshaken deines Goldkettchens, und mit einem Bukett aus Verben und Adjektiven brach er jeden Widerstand, indem er dich mit einem Kompliment umgarnte und dich so zu einem Lächeln zwang auch wenn du vor dir nur Wüste und Steine hattest und wenig oder gar kein Brot.
Seine Dietriche waren die Wörter, und auch seine Taschenspielerhände waren Wörter, mit denen er die Welt und die Dinge und die Wünsche schrieb, die, wie er sich einbildete, die Menschen gern verwirklicht hätten.
Während die Mütter auf dem Bahnsteig beim Abschied von ihren Söhnen weinten, die sich an den Militärlaster klammerten, die Mädchen ihre tränennassen Taschentücher zerknüllten und jedem der abreisenden jungen Männer ein felsenschweres Heimweh am Hals hing, war er wohl der einzige, der vor seiner Mutter einen Teppich fröhlicher Grüße entrollte und ihr die Traurigkeit aus den Augen vertrieb, da er sie durch die Panoramen, die er schilderte, zum Träumen zwang und zum Lächeln über die Beschreibung von Orten und über Geschichten, die er, obwohl noch nicht einmal abgereist, bereits erzählte.
Afrika erschien, von ihrem kleinen Dorf am Fuß der Alpen aus, wie eine Weite aus Gold und Abenteuern, ein Reich des Möglichen und der Eroberung, wo der Gestank der Kneipen, der von Arbeit durchtränkte Atem der Betrunkenen, der schwere Schritt von Kälte und Frost keinen Platz fanden, verdrängt von Odalisken und Kamelen, von Weiten glühheißen, feinen Sandes, von Frauen und Gebieten, die nur erobert werden mussten für ein Imperium, das sofort allen zuteil werden sollte.
Natürlich war sie weder hoher morgenländischer Abkunft, noch hieß sie Botheina, die, wie er Henriette Landau vorgeschwärmt hatte, »vollkommene Schönheit«, für die er am Ende der »sieben gräßlichsten Breslauer Jahre« in Liebe entflammte. Der Name, den er ihr andichtete, entstammte Goethes »West-Östlichem Diwan«, einem Kultbuch seiner einsamen Jahre, und zwar den Musterbildern aus dem »Buch der Liebe«, welchen Titel auch er einer Sammlung seiner Liebeslyrik aus jener Zeit geben sollte. In Wirklichkeit hieß sie Davida von Thümen, war die Tochter des früh an einer damals noch rätselhaften Krankheit verstorbenen Generalleutnants August Heinrich Ludwig von Thümen, ein, allein unter dem Regime ihrer durch und durch preußischen Mutter, preußisch erzogenes Mädchen. Ihr bräunlicher Teint, das tiefschwarze, über den Ohren zu Schnecken geflochtene Haar, eine fein gebogene Nase, die schwellenden, immer ein wenig geöffneten Lippen, der im Verhältnis zur schmalen Figur sehr üppige Busen, vor allem aber diese mandelförmig geschnittenen, ein ganz klein wenig schielenden Augen, die in einer Mischung aus Hilfsbedürftigkeit und Begehren wie über einen Haremsschleier hinweg blickten, verliehen ihr tatsächlich etwas Orientalisches. Trotzdem fand Hoffmann, als er sie zum erstenmal sah, ihr vorgestellt wurde, sie sei »eigentlich ein Nichts«. Er war an jenem Abend bei den Winterfelds nach einem besonders heftigen Streit am Nachmittag mit seinem Intimfeind, dem Oberbibliothekar Wachler, für keinerlei Schönheit empfänglich; vielmehr verbittert und gereizt, ließ er seinen Ärger frei heraus, schimpfte aufs Philisterpack, auf Staatsbeamte, schlesische Schlafmützerei, Subordinationsgeist und so weiter, so daß ihn die Winterfelds mit strengen und lieben Worten besänftigten - ein Ritual, das von Zeit zu Zeit zwischen ihnen aufgeführt wurde. Erst zwei Wochen darauf, an einer jener Winterfeld-Musik-Soirees, bemerkte er sie wirklich, fühlte sich dann aber auch gleich zu ihr hingezogen. Der Oberlandesgerichtsrat Carl von Winterfeld, ein vollhaariger lutherähnlicher, vitaler und vermögender Mann, war Kenner und Liebhaber früher, vor allem geistlicher Musik, Vorsteher sogar des konservativen Breslauer Instituts für Kirchenmusik, was er nicht als Widerspruch zu den Grundsätzen eines gemäßigten Liberalismus empfand, denen er sich, soweit sie dem englischen Leitbild entsprachen, verpflichtet fühlte.
But what kind of man is he who will suffer for truth, for justice, when all the world knows that it is the evil and the grasping who succeed, who flourish, whose tables are laden, whose houses are palaces? Surely he who sacrifices for what is just is not of the common breed or of an earthly shape. Surely there must be something in him that should make us beware, for since he is dogged and stubborn as compared with the submissive many, he will question not just the pronouncements of leaders but the leaders themselves. He may even opt for the more demanding decision, the more difficult courses of action. In the end, we may see him not just as selfless but as the epitome of that very man whom autocrats would like to have on their side, for this man has no fear of heights, of gross temptations, and of death itself.
Alas, I cannot be this man, although sometimes I aspire to be like him. I am too much a creature of comfort, a victim of my past. Around me the largesse of corruption rises as titles of vaunted power, and I am often in the ranks of princes, smelling the perfume of their office. I glide in the dank, nocturnal caverns that are their mansions and gorge on their sumptuous food, and I love it all, envy them even for the ease with which they live without remorse, without regret even though they know ( I suspect they do) that to get to this lofty status, they had to butcher - perhaps not with their own hands - their own hapless countrymen.
Today I see young men packed off to a war that's neither their making nor their choice, and I recall Angel, who is perhaps long dead, joining the Army not because he was a patriot but because there was no other way. So it has not changed really, how in another war in another time, young men have died believing that it was their duty to defend these blighted islands. It may well be, but the politicians and the generals - they live as weeds always will - accumulating wealth and enjoying the land the young have died to defend. This is how it was, and this is how it will be.
Le petit modèle, charmante sous le grand chapeau du Directoire, avec la jolie robe collante à rayures roses, les cheveux noirs un peu crépus, ébouriffés, hochait la tête pendant que le peintre caressait sur la toile les contours de ce mince corps souple, ces lignes juvéniles apparaissant sous la transparence des étoffes d'autrefois.
- Oh ! monsieur Georges, c'est joli, bien joli, ce costume ; mais ce n'est pas comme ça que j'aurais voulu être peinte !
Elle disait zoli, avec un doux accent créole, un grasseyement léger, très tendre, et de grands yeux noirs mélancoliques dans un visage d'enfant arabe, à la pâleur cuivrée.
- Ah ! ce n'est pas comme ça ! Et comment auriez-vous voulu être peinte, mademoiselle Cora ?
Les prunelles tristes du petit modèle devinrent ardentes tout à coup, - avides devant un rêve évoqué, - et Cora répondit, la voix tremblante :
- Oh ! ce que j'aurais voulu ! C'est en soeur de charité que j'aurais voulu me voir !
- En soeur de charité ?
- Oui ; mais avec ces grandes ailes blanches qui battent des deux côtés de la figure. C'est si beau cette coiffure, si beau ! Et soeur de charité, c'est si bien d'être soeur de charité !... J'aurais voulu être, moi, soeur de charité, au lieu de...
Elle s'arrêta, et à ses yeux noirs montèrent de grosses larmes.
- Cora, si vous pleurez, ma petite Cora, vous n'aurez plus l'air d'une merveilleuse du Directoire !
C'était dans l'atelier de mon jeune ami Georges, à deux pas de l'église Saint-Vincent-de-Paul dont les deux tours apparaissaient par la grande baie vitrée, détachant leurs silhouettes grises sur un beau ciel bleu, un ciel de mai, léger, chargé de vie. Les yeux profonds de la petite Cora le regardaient, ce ciel de printemps, et regardaient aussi ces tours grises, nettement découpées, et cette horloge qui sonnait l'heure de l'église, et sous le chapeau rose du Directoire elle hochait toujours sa tête de petite Africaine, tandis que le peintre jetait dans un gai tableau représentant, sous une tonnelle fleurie, des muscadins et des merveilleuses attablés devant des sorbets, avec des chaises vertes, des étoffes rayées, un fouillis de couleurs claires, de cheveux blonds, de bas chinés, d'écharpes, d'éventails, de sourires, et, au fond, Paris, le grand Paris révolutionnaire vaguement entrevu à travers la brume et grondant sourdement aux pieds, aux petits pieds des muscadines riant là, du haut de la butte Montmartre ou de la colline de Belleville...
Jules Claretie (3 december 1840 23 december 1913)
Uit: Niels Klims Journey Under The Ground (Vertaald door John Gierlow)
In the year 1664, after graduating at the Academy of Copenhagen, in Theology and Philosophy, I prepared to return to my father-land, and took passage in a ship bound for the city of Bergen, in Norway. I had been furnished with brilliant testimonials from both faculties, and wanted only money;--a fate common to Norwegian students, who generally return home with empty purses from the Temple of the Muses.
We had a good wind, and in three days arrived at my native town, Bergen.
I occupied myself now, in expanding my knowledge of natural philosophy, and for practice, geologically examined the neighboring mountains. On the top of the most interesting of these mountains, (interesting I mean to a student,) was a remarkable cave, which the inhabitants of the town
called _Florien_. From its mouth, a mild and not unpleasant air issues at certain periods, as though the cave inhaled the breeze and gently sighed it forth again.
The learned in Bergen, especially the celebrated Abelin and Edward, had longed to examine it; but these latter, from their great age, being unable to perform so arduous a feat, used every occasion to induce the young and adventurous to attempt the exploration. Instigated, (and it was a foolish, and I might say, a wicked resolution,) instigated, I say, not less by the encouragement of these great men than by my own inclination, I determined to descend into the cave. The longer I thought of the matter, the firmer I became. I prepared every thing needful for the expedition, and on a Thursday, at the morning twilight, departed from the city. I started thus early, because I desired to finish my labors before dark, and make a report the same evening.
How little did I then dream that like another Phaëton, I should be driven headlong through the air and precipitated to another globe, there to ramble for the space of ten years, before I should see my friends and native land again. The expedition took place in the year 1665. Accompanied by four men to carry the necessary implements, and assist in letting me down, I ascended the mountain.
Ludvig Holberg (3 december 1684 - 27 januari 1754)
De Nederlandse dichter en schrijverHein (Hendrik Jan) Boeken werd geboren in Amsterdam op 2 december 1861. Boeken studeerde klassieke talen te Amsterdam en promoveerde in 1899. Daarna ga hij les in oude talen en werd directeur van de Brinioschool te Hilversum. Boeken kwam al op jonge leeftijd in aanraking met De Nieuwe Gids, waarin hij in 1887 zijn eerste sonnetten publiceerde en waarvan hij vervolgens tot aan zijn dood redactielid bleef. Hij was een leerling en levenslange vriend van Willem Kloos, die hij al kende uit zijn studietijd en voor wie hij in alle opzichten veel heeft gedaan. In 1916 stond Boeken terecht voor moord op zijn vrouw. Hij had haar geholpen uit het leven te stappen op het moment dat ze in een psychiatrische inrichting zou worden opgenomen. Hij werd echter vrijgesproken. Boeken was in zijn tijd vermaard als gelegenheidsdichter die bij elke feestelijkheid een sonnet voordroeg. Zijn literaire verzen zijn van belang omdat Boeken, evenals Albert Verwey, al vroeg experimenteerde met vrij ritme en polymetrie.
Late herfst
Geel is het blad, geel zijn de lichte bladeren, Ver is de lucht, - 'k durf haast niet dat ik 't zeg - Niet blauw, niet wit, wèl licht, - het snelle raderen Van waagnen hoor 'k op blad-bestrooide weg.
Maar angstig is mijn hart, want in mijn aderen Voel 'k 't leven leven, wetend dat ik weg Eens moet, en dat ik mee-weg-dorrend leg Onder de grond, - weg, al die lichte bladeren.
O blaadren die zo schoon zijt in uw dunheid, Schoonst nu gij dun zijt, schoner dan de zomer, Al-licht, dóór-licht, gans ín-schijn van de zon,
Gij sterft, de zon blijft - durf ik zo, ik dromer? Ik die niet weet dan licht-, dan fijn-, dan dun-heid, En dat ik loop in 't wondre licht der zon.
Een stad
Schoon is 't geslacht der mensen, daar ze lopen, Hoge gestalten door de straten voort, En vrouwen dalen naar de brede boord Van de rivier in 't midden, dompel dopen
De kannen in het water, hel omdropen Van 't schitterende vocht, - een enkel woord Wordt helper-vliegend door de lucht gehoord, - En heel de stad ligt vol van zonlicht open.
En kindren leren 't leve' in spel en zangen, Schoon opgebloeide menschen lieflijkheid, En leren trouw de eerwaardige geboden.
En knapen voelen naar al 't ver verlangen, Meisjes der zuchten geheimzinnigheid, En horen 's nachts de aanwezigheid der goden.
Hein Boeken (2 december 1861 19 oktober 1933) Portret door Jan Veth, rond 1890
De zon scheen vaker. Aan de dingen kleefden nog de namen, uitnodigend, uitwisselbaar als losse plaatjes, zodat ik rozenstruiken krokodillen ging noemen, mezelf krijger.
Wreedheid was een deugd, rauw geweld iets voor helden (dat wat heerste onder de zomerzon, triomfeerde, regenwormen in stukken hakte). Ik lachte vaker toen.
In een wereld van gras en pluizen was ik heidens blond, wist van god noch gebod maar hield van het witgekalkte kapelletje verderop - plukte plechtig kruisspinnen.
Ik schiep een pantheon van gedrochten, krioelend in glazen confituurpotten.
Dagelijks brood
zondag
1.
Sluit de heilige boeken en weet liefste, dat voor een openbaring deze homp op de keukentafel, hier en nu, voor ons, eenzaam addergebroed, genoeg kan zijn
want vergis je niet in eenvoud,
dit gebroken boerenbrood is volmaakt als de middagzon.
Dodenmars
En draal niet en maal niet maar sta
nu smalend uit de doden op en klop
de nacht uit loden lakens. Gooi de luiken
open, stap de kamer uit en zet de pas erin,
maar kijk niet om, niet om, nooit om, en ga
niet na of kruimels door harpijen worden opgepikt,
vergeet hoe uit de verte een geliefde je naam roept,
tel je stappen maar herval niet in stilstand, word
geen zoutpilaar, treur niet om afgehakte vingerkootjes,
weggeworpen sieraden, kledingstukken bij elke hellepoort,
vergeet hoe lijken in zee werden gegooid, bijeengeraapt,
hoe klauwen werden geplant in de zwakste van de kudde,
in het weke deel, je weekste vlees, je hagedissenstaart,
Dunkle Bühne. Ein Lichtkegel. DER MANN und DIE FRAU im Profil einander gegenüber. Er im Frack des Orchestermusikers, die Querflöte in der Hand. Sie im Abendkleid, die Geige in der Hand.
DER MANN
So vieles, was ich dir noch sagen wollte
DIE FRAU
Man fürchtet sich vor dem, der das letzte Wort behält
DER MANN
Ich will es nicht sein
DIE FRAU
Ich auch nicht
Pause
DIE FRAU
Ich liebe dich. Schau mich an
DER MANN
Ich danke dir
DIE FRAU
Bleib mir gut
DER MANN
Noch stehst du vor mir
Du wirst gehen und es wird
plötzlich alles was war / sein
DIE FRAU
Ich werde nichts vergessen, nichts
DER MANN
Durch diese Wunde sieht man alles
DIE FRAU
Und will dir alles geben: wer ich bin und was ich hab
DER MANN
Und will dir alles geben: wer ich bin und was ich hab
DIE FRAU
Adieu, meine Liebe, mein Leben. Behalt mich im Her-
The thing you can count on in life is that Tennessee will always be scorching hot in August. In 1985 you could also pretty much count on the fact that the U-Haul truck you rented to drive from Tennessee to Iowa, cutting up through Missouri, would have no air-conditioning or that the air-conditioning would be broken. These are the things I knew for sure when I left home to start graduate school. The windows were down in the truck and my stepsister, Tina, was driving. We sat on towels to keep our bare legs from adhering to the black vinyl seats and licked melted M&Ms off our fingers. My feet were on the dashboard and we were singing because the radio had gone the way of the air conditioner. "Going to the chap-el and we'regonna get mar-ar-aried." We knew all the words to that one. Tina had the better voice, one more reason I was grateful she had agreed to come along for the ride. I was twenty-one and on my way to be a fiction writer. The whole prospect seemed as simple as that: rent a truck, take a few leftover pots and pans and a single bed mattress from the basement of my mother's house, pack up my typewriter. The hills of the Tennessee Valley flattened out before we got to Memphis and as we headed north the landscape covered over with corn. The blue sky blanched white in the heat. I leaned out the window and thought, Good, no distractions. I had been to Iowa City once before in June to find a place to live. I was looking for two apartments then, one for myself and one for Lucy Grealy, who I had gone to college with. I got a note from Lucy not long after receiving my acceptance letter from the Iowa Writers' Workshop. She said that initially when she heard I had gotten into the workshop she was sorry, because she had wanted to be the only student there from Sarah Lawrence. But then our mutual friend Jono Wilks had told her that I was going up early to find housing and if this was the case, would I find a place for her as well?
Afterward, he tried to reduce it to abstract terms, an accident in a world of accidents, the collision of opposing forces--the bumper of his car and the frail scrambling hunched-over form of a dark little man with a wild look in his eye--but he wasn't very successful. This wasn't a statistic in an actuarial table tucked away in a drawer somewhere, this wasn't random and impersonal. It had happened to him, Delaney Mossbacher, of 32 Piñon Drive, Arroyo Blanco Estates, a liberal humanist with an unblemished driving record and a freshly waxed Japanese car with personalized plates, and it shook him to the core. Everywhere he turned he saw those red-flecked eyes, the rictus of the mouth, the rotten teeth and incongruous shock of gray in the heavy black brush of the mustache--they infested his dreams, cut through his waking hours like a window on another reality. He saw his victim in a book of stamps at the post office, reflected in the blameless glass panels of the gently closing twin doors at Jordan's elementary school, staring up at him from his omelette aux fine herbes at Emilio's in the shank of the evening. The whole thing had happened so quickly. One minute he was winding his way up the canyon with a backseat full of newspapers, mayonnaise jars and Diet Coke cans for the recycler, thinking nothing, absolutely nothing, and the next thing he knew the car was skewed across the shoulder in a dissipating fan of dust. The man must have been crouching in the bushes like some feral thing, like a stray dog or bird-mauling cat, and at the last possible moment he'd flung himself across the road in a mad suicidal scramble. There was the astonished look, a flash of mustache, the collapsing mouth flung open in a mute cry, and then the brake, the impact, the marimba rattle of the stones beneath the car, and finally, the dust. The car had stalled, the air conditioner blowing full, the voice on the radio nattering on about import quotas and American jobs. The man was gone. Delaney opened his eyes and unclenched his teeth. The accident was over, already a moment in history. To his shame, Delaney's first thought was for the car (was it marred, scratched, dented?), and then for his insurance rates (what was this going to do to his good-driver discount?), and finally, belatedly, for the victim. Who was he? Where had he gone? Was he all right? Was he hurt? Bleeding? Dying? Delaney's hands trembled on the wheel.
T. C. Boyle (Peekskill, 2 december 1948)
De Griekse dichter en schrijver Iakovos Kampanellis werd geboren op 2 december 1922 in Hora op het eiland Naxos. Kambanelis is momenteel een van de meest populaire Griekse kunstenaars. Als overlevende van concentratiekamp Mauthausen schreef hij een cantate met muziek van Mikis Theodorakis. Hij ook auteur van ten minste 12 films, waarvan hij er twee zelf regisseerde. Daarnaast is hij bekend als songwriter.
Das Hohelied (Asma ton Asmaton)
Wie schön doch meine Liebste ist In ihrem Alltagskleid, Mit einem Kamm im Haar. Es wußte keiner, daß sie so schön ist.
Ihr Mädchen aus Auschwitz, Ihr Mädchen aus Dachau, Habt ihr meine Liebste nicht gesehn?
Wir sahen sie auf einer langen Reise, Sie trug ihr Kleid nicht mehr, Auch keinen Kamm im Haar.
Wie schön doch meine Liebste ist, Umhegt von der Mutter Und auch vom Bruder beschützt. Es wußte keiner, daß sie so schön ist.
Mädchen aus Mauthausen, Mädchen aus Bergen-Belsen, Habt ihr meine Liebste nicht gesehn?
Auf einem zugigen Platz sahn wir sie, Mit einer Nummer auf dem nackten Arm, Mit einem gelben Stern auf ihrer Brust.
Uit: The Brief and Frightening Reign Phil begins...
Its one thing to be a small country, but the country of Inner Horner was so small that only one Inner Hornerite at a time could fit inside, and the other six Inner Hornerites had to wait their turn to live in their own country while standing very timidly in the surrounding country of Outer Horner. Whenever the Outer Hornerites looked at the hangdog Inner Hornerites crammed into the Short-Term Residency Zone, they felt a little sick, and also very patriotic. They were glad they werent Inner Hornerites. Inner Hornerites were pathetic and whiny and grasping, unlike them, the Outer Hornerites, who for many years had been demonstrating their tremendous generosity by allowing the Inner Hornerites to overflow into the Short-Term Residency Zone. Not that the Inner Hornerites appreciated it. No, they never wept with gratitude anymore, only stood glaring resentfully at the Outer Hornerites, who, having so much room, had no need to stand very close together, and in fact could often be seen drinking coffee at the spacious Outer Horner Cafe with their legs thrown out in the aisles, causing the Inner Hornerites to wonder: Jeez, couldnt those jerks spare us a couple hundred extra square yards of that vast unlimited country? For their part, the Outer Hornerites felt that, yes, okay, their country was pretty big, but it wasnt infinitely big, which meant they might someday conceivably run out of room. Besides, what if they gave more of their beloved country to Inner Horner and some other crummy little countries came around demanding bits of Outer Horner?
George Saunders (Chicago, 2 december 1958)
De Franse schrijver Jacques Lacarrière werd geboren op 2 december 1925 in Limoges.Lacarrière bracht zijn jeugd door in Orleans. Hij studeerde klassieke literatuur aan de Sorbonne en daarnaast modern Grieks en Hindi aan de École des Langues Orientales. Een reis met een groep studenten drama van de Sorbonne naar Griekenland in 1947 legde de basis voor zijn levenslange interesse in dit land, dat hij tussen 1952 en 1966 regelmatig bezocht Het boek L'ete grec, dat in 1976 in de Terre Humaine serie verscheen maakte hem bekend als schrijver. Hij schreef een aantal andere geschriften over het oude en het moderne Griekenland en publiceerde vertalingen van o.a.Pausanias, Herodotus en Sophocles. Hij droeg ook met vertalingen bij aan de bekendheid van hedendaagse Griekse auteurs als Costas Taktsis, Giorgos Seferis, Odysseas Elytis, Yannis Ritsos, Andreas Pantelis en Prevelakis Frangias.
Uit: Un rêve eveillé
« Après Les Bacchantes dEuripide jouées en français dans une traduction de Maurice Clavel et une mise en scène de Michel Cacoyannis, la tragédie grecque revient à lOdéon avec deux spectacles : Prométhée enchaîné dEschyle et Les Phéniciennes dEuripide. Le programme indique que ces uvres sont jouées en langue grecque. Si je pouvais parier avec le lecteur, je gagnerais une fortune en lui demandant : Quelle langue grecque ? Car immanquablement il répondrait : Mais en grec ancien ! Eh bien, non. Aucune tragédie antique nest jouée en Grèce dans sa langue dorigine. Lire Eschyle, Sophocle ou Euripide en grec ancien est déjà dune difficulté notoire même pour le plus grand spécialiste de la Grèce antique. Mais les écouter et les comprendre dans le texte original nest à la portée daucun Grec. Les auteurs tragiques et comiques de lAntiquité sont joués en Grèce en langue grecque moderne. Mais laquelle ? Car le problème, là encore, continue : jusquen 1976 il y avait officiellement deux langues en Grèce, la pure et la démotique. Bien entendu, la langue pure apparut au début comme convenant mieux aux auteurs anciens. Elle navait quun inconvénient : à part les puristes, nul ne la comprenait. Cest pourquoi en 1903 un auteur et metteur en scène, Sotiriadis, décida de passer outre et présenta LOrestie dEschyle en grec démotique ! Épouvante ! Le sang des puristes ne fit quun tour et ces derniers envahirent la scène, entamèrent un pugilat contre les comédiens, pugilat qui se poursuivit dans la rue pendant deux jours (la population se mêlant à lémeute pour des raisons qui navaient plus rien de linguistiques) et les combats firent quatre morts. La vraie tragédie de la Grèce se joua alors dans la réalité bien plus que sur la scène mais la cause fut néanmoins gagnée. Les Grecs acquirent ainsi chèrement le droit de jouer et de comprendre leurs ancêtres dans la langue daujourdhui. Reste le principal : comment les jouer, justement aujourdhui ? Depuis sa création, en 1930, le Théâtre national dAthènes a choisi ce que jappellerai la voie médiane : pas darchéologie rebutante ni de reconstitution périmée, mais pas, non plus, dinnovation majeure, de réflexions sur ce quest aujourdhui le tragique.
Jacques Lacarrière (2 december 1925 - 17 september 2005)
Jai été nourri au lait du sphinx et tôt porté laraignée dans le foie à voix basse
Jai engendré la ville des ténèbres humiliées et tourné sur moi-même serpent sans tête fidèle au soleil
Jai provoqué lastre obscène du maître et de limam et lai entaché de sang dans la cour des miracles lastre des sables qui sest éteint au matin et me suis retrouvé avec le Livre à lenvers
Jai pris le train pour fomenter des troubles dans leau stagnante du sommeil ancestral jai secoué des chênes et jai vu rire la mort voilée devant le spectacle des têtes qui tombaient
Ma voix rompue sarrêtait en tracé désespéré de labsence nulle la parole quand nos mères nous portaient sur le dos dans les champs et jusquau cimetière nos mères résignées cherchaient en nous lenfance
Nus dans notre solitude nous faisions des trous dans lasphalte jusquau jour où le temps sarrêta sur la pointe de notre réveil.
Femme
Femme terre tendre remuée par les vents sur ton corps la trace dun visage que loubli a ouvert dans ta voix le souvenir dun lit saccagé par lexil dun sommeil profond.
Beginnen wir mit dem Epilog: mit meiner beinahe hundertjährigen Mama, die sich einen Film über einen Autor anschaut, den sie gut kennt. Umgeben von seinen Büchern ist der Autor in seiner Bibliothek in Paris zu sehen, die auch sein Arbeitszimmer ist. Das Fenster geht auf einen Schulhof hinaus. Pausenlärm. Der Zuschauer erfährt, dass der Autor ein Vierteljahrhundert lang Lehrer war und er sich diese an zwei Pausenhöfe grenzende Wohnung ein bisschen wie ein Bahner ausgesucht hat, der seinen Alterssitz über einem Rangierbahnhof wählt. Dann sieht man den Autor in Spanien und Italien, wo er mit seinen Übersetzern diskutiert und mit venezianischen Freunden scherzt, als Nächstes auf dem Hochplateau des Vercors, wo er allein durch die Gebirgsnebel wandert und über seinen Beruf spricht, über Sprache und Stil, über die Struktur von Romanen und fiktionale Gestalten Ein zweites Arbeitszimmer, diesmal mit prächtigem Blick auf die Alpen. In diese Szenen eingeschnitten sind Interviews mit Künstlern, die der Autor bewundert und die wiederum von ihrer Arbeit sprechen: der Filmemacher und Schriftsteller Dai Sijie, der Zeichner Sempé, der Sänger Thomas Fersen und der Maler Jürg Kreienbühl.
Mama ist fast hundert Jahre alt und immer noch skeptisch
Zuletzt wieder Paris: der Autor sitzt jetzt vor seinem Computer. Inmitten von Nachschlagewerken. Seine Leidenschaft, wie er sagt. Der Zuschauer erfährt noch und damit endet der Film , dass der Autor in ein solches Nachschlagewerk, den Robert, aufgenommen worden ist, unter dem Buchstaben P, P wie Pennac, dass aber sein richtiger Name Pennacchioni lautet, Daniel Pennacchioni.
Mama schaut sich also diesen Film an, neben ihr mein Bruder Bernard, der ihn für sie aufgenommen hat. Sie schaut sich den Film an, von der ersten bis zur letzten Minute, mit unverwandtem Blick, reglos in ihrem Sessel, mucksmäuschenstill, während es draußen Abend wird.
Ende des Films.
Abspann.
Stille.
Dann, während sie sich langsam zu Bernard hindreht:
Glaubst du, dass er es eines Tages schafft?
Ich war nämlich ein schlechter Schüler, und davon hat sie sich nie ganz erholt. Heute, da ihr hochbetagtes Bewusstsein sich allmählich von den Gestaden der Gegenwart zurückzieht, um ferne Gedächtnisarchipele zu umspülen, erinnern sie die ersten Riffe, die zum Vorschein kommen, an diese Furcht, die sie während meiner ganzen Schulzeit nicht verlassen hat.
Sie heftet ihren bangen Blick auf mich und fragt langsam:
Und was machst du so, im Leben?
Daniel Pennac (Casablanca, 1 december 1944)
De Britse dichter, schrijver, schilder, zanger en producer Billy Childish (echte naam William Charlie Mand) werd geboren op 1 december 1959 in Chatham, Kent. Zijn eerste band, de punkband The Pop Rivets, richtte hij in 1977op.Internationaal succes had hij in de jaren 1980 en 1990 met zijn bands The Milkshakes, Thee Mighty Caesars, Thee Headcoats en The Buff Medways. Billy Childish treedt vaak naar buiten als muziek-producent, o.a. voor Holly Golightly en exploiteert het Hangman Records label. Zijn commerciële succes is altijd bescheiden gebleven, waarschijnlijk omdat hij zich fel tegen de commerciële muziek-industrie keert. Ook weigert hij interviews op MTV en in muziekbladen, en hij publiceertuitsluitend op onafhankelijke labels. In 2005 maakte de regisseur Larry Clark een film, gebaseerd op zijn autobiografie My Fault.
i am their damaged megaphone
dead artists speak to me and thru me youd do very smartly to listen they speak to me with voices filled with mud and clay and decay people feel violated by the stench of their breath they are not desert prophets or nessissary sat next to god or the devil but i am sat smack in the midst of them their rotting teeth wispering black thorts in my ear
i am their damaged megaphone barking out across the nite calling for art without art love without love hate without hate lite without lite and youed do very smartly to shut up and listen
Billy Childish (Kent, 1 december 1959)
De Britse schrijver Henry Williamson werd geboren op 1 december 1895 in Londen. Het landelijk gebied waar hij opgroeide leidde er toe dat hij in de kindertijd een liefde voor de natuur ontwikkelde die zijn literaire werken sterk zou beïnvloeden. De Eerste Wereldoorlog schokte hem en maakte van hem een pacifist. Deze indrukken werden opgenomen in zijn werk, vooral in A Chronicle of Ancient Sunlight (1951-1969), een reeks van boeken die het leven van het fictieve personage Philip Maddison, een soort alter ego, beschrijven vanaf zijn geboorte en die een soort autobiografie van de auteur zijn. In 1927 publiceerde hij zijn beroemdste boek, Tarka de Otter. Het verhaal werd met succes verfilmd in 1979.
Uit: The Wet Flanders Plain
Flatness of green fields, no tall trees anywhere, clusters of red-tield, red-bricked farms and houses, and a dim village-line on the far horizon, only very slightly higher, it seems, than the green flatness everywherethat is the Salient to-day. Yet for years these few square miles were shapeless as the ingredients of a Christmas pudding while being stirred. Not even worms were left after the bombardmentsall blasted to shreds, with the bricks of ruins, stumps of trees, and metalling of roads. We used to say it could never be reclaimed: that in fifty years it would be the same dreadful morass. Mankind suffered over a million casualties within the dish, double-rimmed with inner and outer ridges, of the Salient. It had the outline of a skull, the teeth trying to crack Ypresso the Germans, with grim humour, drew it during the War. A fit man can easily walk round the skulls outline in a day; but in 17, could he have walked without human interference, he would ahve dropped, exhausted, before he had floundered a hundredth part of the way, and been drowned with his face under the thin top mud. The bombardments broke the bekes, or brooks, draining this land, which was once covered by the sea; and the pudding became porridge, a-swim with icy water.
The only way over the morass was by the wooden tracks that serpentined over the mudbaulks of teak and beech laid side by side, looking like the sloughs, cast by monsters of the primeval slime. Always at night the tracks glowed and glared with fire and smoke and dreadful crashes; sections would rise splintered into the air, wagons, horses, mules with them; the mud bordering the tracks was piled with old broken and swelled things. The young German gunner cadets were trained in night-firing on these tracks, which were visible along their ribbed and winding lengths by day. Now if you would recall 1917 to your memory, you must stay away from this fine agricultural district.
Henry Williamson (1 december 1895 - 13 augustus 1977)
Die Klöster sind verdorrt und haben ihren Sinn verloren, Sirenen der Fabriken überschrillten Vesperklang, Und der Millionen trotziger Befreiungssang Verstummt nicht mehr vor klösterlichen Toren.
Wo sind die Mönche, die den Pochenden zur Antwort geben: "Erlösung ist Askese weltenferner Stille ...?" Ein Hungerschrei, ein diamantner Wille Wird an die Tore branden: "Gebt uns Leben!"
Wir foltern nicht die Leiber auf gezähnten Schragen, Wir haben andern Weg zu Gott gefunden, Uns sind nicht stammelndes Gebet die Stunden,
Das Reich des Friedens wollen wir zur Erde tragen, Den Unterdrückten aller Länder Freiheit bringen - Wir müssen um das Sakrament der Erde ringen.
Die Mauer der Erschossenen
Wie aus dem Leib des heiligen Sebastian,
Dem tausend Pfeile tausend Wunden schlugen,
So Wunden brachen aus Gestein und Fugen,
Seit in den Sand ihr Blut verlöschend rann.
Vor Schrei und Aufschrei krümmte sich die Wand,
Vor Weibern, die mit angestoßnen Knien "Herzschuß!" flehten,
Vor Männern, die getroffen sich wie Kreisel drehten,
Vor Knaben, die um Gnade weinten mit zerbrochner Hand.
Da solches Morden raste durch die Tage,
Da Erde wurde zu bespienem Schoß,
Da trunkenes Gelächter kollerte von Bajonetten,
Da Gott sich blendete und arm ward, nackt und bloß,
Sah man die schmerzensreiche Wand in großer Klage
Die toten Menschenleiber an ihre steinern Herze betten.
Nederlands grootste chansonnier Ramses Shaffy is vandaag precies een jaar geleden op 76-jarige leeftijd overleden.
De Nederlandse chansonnier en acteur Ramses Shaffy werd op 29 augustus 1933 geboren in de Parijse voorstad Neuilly-sur-Seine als zoon van een Egyptische diplomaat en een Poolse gravin van Russische afkomst.
Laat me
Ik ben misschien te laat geboren, Of in een land met ander licht. Ik voel me altijd wat verloren, Al toont de spiegel mijn gezicht. Ik ken de kroegen en kathedralen, Van Amsterdam tot aan Maastricht. Toch zal ik elke dag verdwalen, Dat houdt de zaak in evenwicht.
Laat me Laat me Laat me m'n eigen gang maar gaan Laat me Laat me Ik heb 't altijd zo gedaan
Ik zal m'n vrienden niet vergeten, Want wie mij lief is blijf me lief. En waar ze wonen moest ik weten, Maar ik verloor hun laatste brief. Ik zal ze heus wel weer ontmoeten, Misschien vandaag of volgend jaar. Ik zal ze kussen en begroeten, Het komt vanzelf weer voor elkaar. (refrein)
Ik ben gelukkig niet veranderd, Soms woon ik hier, soms woon ik daar. Ik heb mijn leven niet verkankerd, 'k heb geen bezit en geen bezwaar. Ik hou van water en van aarde, Ik hou van schamel en van duur. D'r is geen stuiver die ik spaarde, Ik leef gewoon van uur tot uur. (refrein)
Ik zal ook wel een keertje sterven, Daar kom ik echt niet onderuit. Ik laat mijn liedjes dan maar zwerven, En verder zoek je het maar uit. Voorlopig blijf ik nog je zanger, Je zwarte schaap, je trouwe fan. Ik blijf nog lang, en liefst nog langer, En laat me blijven wie ik ben.
Ramses Shaffy (29 augustus 1933 1 december 2009)
Friday 15TH July 1988 Rankeillor Street, Edinburgh 'I suppose the important thing is to make some sort of difference,' she said. 'You know, actually change something.' 'What, like "change the world", you mean?' 'Not the whole entire world. Just the little bit around you.' They lay in silence for a moment, bodies curled around each other in the single bed, then both began to laugh in low, pre-dawn voices. 'Can't believe I just said that,' she groaned. 'Sounds a bit corny, doesn't it?' A bit corny.' 'I'm trying to be inspiring! I'm trying to lift your grubby soul for the great adventure that lies ahead of you.' She turned to face him. 'Not that you need it. I expect you've got your future nicely mapped out, ta very much. Probably got a little flow-chart somewhere or something.' 'Hardly.' 'So what're you going to do then? What's the great plan?' 'Well, my parents are going to pick up my stuff, dump it at theirs, then I'll spend a couple of days in their flat in London, see some friends. Then France-' Very nice-' 'Then China maybe, see what that's all about, then maybe onto India, travel around there for a bit-' 'Traveling,' she sighed. 'So predictable.' 'What's wrong with travelling?' 'Avoiding reality more like.' 'I think reality is over-rated,' he said in the hope that this might come across as dark and charismatic. She sniffed. 'S'alright, I suppose, for those who can afford it. Why not just say "I'm going on holiday for two years"? It's the same thing.' 'Because travel broadens the mind,' he said, rising onto one elbow and kissing her. 'Oh I think you're probably a bit too broad-minded as it is,' she said, turning her face away, for the moment at least. They settled again on the pillow. 'Anyway, I didn't mean what are you doing next month, I meant the future-future, when you're, I don't know...' She paused, as if conjuring up some fantastical idea, like a fifth dimension. '...Forty or something. What do you want to be when you're forty?' 'Forty?' He too seemed to be struggling with the concept. 'Don't know. Am I allowed to say "rich"?' 'Just so, so shallow.' 'Alright then, "famous".' He began to nuzzle at her neck. 'Bit morbid, this, isn't it?' 'It's not morbid, it's...exciting.'
Uit: The Poetics of Removable Presence in the Work of Damian Loeb
In the virtual office space of today quickly becoming tomorrow and both quickly becoming yesterday, we are all removable. The staff, the employed cadre of individuals presently before our eyes, is removable. Though their presence has at some point been requested or solicited or made possible by their own devices (if they are the party in need), they are in any context the human contents of such space and are each replaceable by their attainable commensurate. Furthermore, so too removable in all probability is the company they are in as this firm may only be fulfilling a momentary need in a temporary economy (or only a perceived need at that). Both the actors and the location are replaceable and are easily removed. The painter Damian Loeb in his young career has taken these occupational precepts and played an aesthetic variation of the vocational conditions, thereby rendering him the poet/painter of a world in which both everyone and everywhere is but a key stroke or a mouse click from being photoshopped away.
Damian Loebb, The Shadow
This simulated type of human environ (taken to its comic extreme in Peter Weir's 1998 film The Truman Show) far from being a new phenomenon had its origins in the socio-economic landscape created by an arbitrary; invisible, and omni present creative force (the creation known as Utopia by its architect Sir Thomas More). The simulated quality of our lives is so pronounced that it seems that people vanish like browsed web pages. When people step off the stage of existence the human mind in this era of epic replication may be only able to register them as if they were in an ongoing movie. This may lead people to begin to question whether other people even existed in the material world at all. Is it all just film, the predominant metaphor of our age?
In Loeb's first exhibition at the uptown space of dealer Mary Boone in 2000, the then twenty-something painter offered a series of canvases whose environs were settings mostly lifted from other's photos and populated by actors of the painter's choosing. Subsequently, in his second exhibition (again at Mary Boone's Fifth Avenue space) he offered a narrative featuring a young Asian woman on-the-run traveling across a series of canvases whose scenery was of prefabricated origin. (These and all other Damian Loeb paintings may be seen on the web site www.damianloeb.com.)
My eldest brother Gregory had a sunny personality and the infectious ability to turn ordinary occasions into merry parties. His joie de vivre endeared him to many people. Being the eldest Son in China meant that he was the favourite of Father as well as of our grandparents. I remember him, full of mischief, gazing with rapt fascination at a long, black hair blowing in and out of the right nostril of snoring Ye Ye one hot afternoon. Finally Gregory could no longer resist the temptation. Skilfully, he pinched the hair ever so tightly between his thumb and index finger during the next exhalation. There was a tantalizing pause. Ye Ye finally inhaled while Gregory doggedly hung on. The hair was wrenched from its root and Ye Ye awoke with a yell. Gregory was chased by Ye Ye brandishing a feather duster but managed, as usual, to escape.
On the whole, Gregory ignored James and me because we were too young to be interesting playmates. He was always surrounded by friends his own age. He did not enjoy studying but, like Grandmother, excelled in games of chance such as bridge. Good with numbers, he occasionally taught us younger ones neat mathematical tricks, roaring with laughter at his own cleverness.
Of all my siblings, it was Edgar I feared the most. He bullied James and me and used us as punchbags to vent his frustration. He ordered us around to perform his errands and grabbed our share of toys, candies, nuts, watermelon seeds and salted plums. He did not distinguish himself at school and was deeply insecure, though he possessed enough fortitude to maintain a passing grade.
My san ge (third elder brother) James was my hero and only friend. We used to play together for hours and developed a telepathic closeness, confiding to one another all our dreams and fears. With him, I could discard my vigilance and I needed that haven desperately. Throughout our childhood, it was immensely comforting to know that I could always turn to him for solace and understanding.
Adeline Yen Mah (Tianjin, 30 november 1937)
De Nederlandse dichter Reinier de Rooiewerd geboren op 30 november 1961 in Hengelo. In de jaren 80 en 90 publiceerde hij drie dichtbundels: De vreemdeling verlangt, Het lied van de kinderlokker en Wederiks ingewand. Momenteel werkt hij aan een vierde bundel: Nanoen. N een afwezigheid van 25 jaar is hij in 2006 weer teruggekeerd naar Hengelo, waar hij werkzaam is als beheerder en programmamaker van de Kunst sociëteit Lambooijhuis. In dat kader was hij organisator van de poëziemanifestatie Hengelo (O) Hoort!. Hij liet talrijke dichters naar Hengelo komen om uit hun werk voor te dragen. Hij treedt geregeld op bij poëziemanifestaties en publiceert gedichten in verschillende literaire tijdschriften. Hij was in 2007 initiator van het Stadsdichterschap Hengelo
nachtblad
dat de hel ons aanvaardt ondermaans
principieel tegendraads
en van armoe doorlucht
staat vervat in de krant als een hoedje
s ochtends vroeg van plezier op de mat
ik ontwaak en beschouw
de woorden van confucius
hoe waar en wat zich paart
mits strottenhoofd klaar kronkelt
rond de knal van een koperen k
of o
de oever van wat stroomt omvat
de leugenaars zijn onder ons zo alledaags
onschuldig als het lam vallend blad
tot humus van nerf en nevel
waarop het kind zijn taal vergaard
tot zich uit in een kras langs de kim
Reinier de Rooie (Hengelo, 30 november 1961)
Zie voor nog meer schrijvers van de 30e november ook mijn vorige blog van vandaag en eveneensmijn eerste blog van vandaag.
Zoals matrozen zingen... maar matrozen zingen niet: zij spugen in de zee, zij kennen de achterkanten van steden en de voorkant van de koude wind; matrozen zingen niet.
zoals de vogels vrolijk... maar hun vrolijkheid is vluchten: zij zijn beschoten, hun jong is dood. (zij kennen geen droefheid ook).
zoals de zon... maar zie het rode stof rond boekarest. wolken? zijn koude mist. de klaproos? onkruid. zand: zand. water: water.
een mens weet nauwlijks wat de mens is. de dichter weet alles van niets.
Willen
Ik neem mijn buik op en wandel,
ik heb mijn ogen open,
ik heb mijn borst als kennisgeving aangeslagen,
ik zou die punboomhouten paal in mij
vertikaal willen treffen met licht:
een lang lemmet licht om de dagen te turven.
Ik zou een rood totem willen snijden
waarom mijn hartstocht zich als wingerd slingert,
een beeld voor alledag, waaraan de vingers leven.
Ik heb te nemen.
Ik zou een mens willen maken uit wrok
en afgeslagen splinters: een winterman
met een gezicht van louter ellebogen.
En bomen zouden stampen bij zijn langsgaan
en had hij één minuut te leven,
rood zou hij zijn en rood van kindertranen
en rood.
Ik pak mijzelf als altijd weer tezamen,
ik zie het water aan,
ik neem mijn hongerige maag en wandel,
ik zie een eetsalon voor twintig standen:
wanden zijn er genoeg; hij vloekt
van een doorvoeld gemis aan ramen.
Jan G. Elburg (30 november 1919 13 augustus 1992)
After supper she got out her book and learned me about Moses and the Bulrushers; and I was in a sweat to find out all about him; but by-and-by she let it out that Moses had been dead a considerable long time; so then I didn't care no more about him; because I don't take no stock in dead people.
Pretty soon I wanted to smoke, and asked the widow to let me. But she wouldn't. She said it was a mean practice and wasn't clean, and I must try to not do it any more. That is just the way with some people. They get down on the thing when they don't know nothing about it. Here she was a bothering about Moses, which was no kin to her, and no use to anybody, being gone, you see, yet finding a power of fault with me for doing a thing that had some good in it. And she took snuff too; of course that was all right, because she done it herself.
Her sister, Miss Watson, a tolerable slim old maid, with goggles on, had just come to live with her, and took a set at me now, with a spelling-book. She worked me middling hard for about an hour, and then the widow made her ease up. I couldn't stood it much longer. Then for an hour it was deadly dull, and I was fidgety. Miss Watson would say, "Don't put your feet up there, Huckleberry"; and "don't scrunch up like that, Huckleberry- set up straight"; and pretty soon she would say, "Don't gap and stretch like that, Huckleberry- why don't you try to behave?" Then she told me all about the bad place, and I said I wished I was there. She got mad, then, but I didn't mean no harm. All I wanted was to go somewheres; all I wanted was a change, I warn't particular. She said it was wicked to say what I said; said she wouldn't say it for the whole world; she was going to live so as to go to the good place. Well, I couldn't see no advantage in going where she was going, so I made up my mind I wouldn't try for it. But I never said so, because it would only make trouble, and wouldn't do no good.
Now she had got a start, and she went on and told me all about the good place. She said all a body would have to do there was to go around all day long with a harp and sing, forever and ever. So I didn't think much of it. But I never said so. I asked her if she reckoned Tom Sawyer would go there, and, she said, not by a considerable sight. I was glad about that, because I wanted him and me to be together.
Soon after my return from Leyden, I was recommended by my good master Mr. Bates, to be surgeon to the Swallow, Captain Abraham Pannell commander; with whom I continued three years and a half, making a voyage or two into the Levant, and some other parts. When I came back, I resolved to settle in London, to which Mr. Bates, my master, encouraged me; and by him I was recommended to several patients. I took part of a small house in the Old-Jury; and being advised to alter my condition, I married Mrs. Mary Burton, second daughter to Mr. Edmond Burton, hosier, in Newgate-street, with whom I received four hundred pounds for a portion. But, my good master Bates dying in two years after, and I having few friends, my business began to fail; for my conscience would not suffer me to imitate the bad practice of too many among my brethren. Having therefore consulted with my wife, and some of my acquaintance, I determined to go again to sea. I was surgeon successively in two ships, and made several voyages, for six years, to the East and West-Indies; by which I got some addition to my fortune. My hours of leisure I spent in reading the best authors, ancient and modern; being always provided with a good number of books; and when I was ashore, in observing the manners and dispositions of the people, as well as learning their language; wherein I had a great facility by the strength of my memory. The last of these voyages not proving very fortunate, I grew weary of the sea, and intended to stay at home with my wife and family. I removed from the Old-Jury to Fetter-lane, and from thence to Wapping, hoping to get business among the sailors; but it would not turn to account. After three years expectation, that things would mend, I accepted an advantageous offer from Captain William Prichard, master of the Antelope, who was making a voyage to the South-Sea. We set sail from Bristol, May 4th, 1699, and our voyage at first was very prosperous.
Jonathan Swift (30 november 1667 19 oktober 1745)
Where men, like wolves, slunk through the grim half-light;
And sudden, in the midst of it, there came
One who spoke boldly for the cause of Right.
And speaking, fell before that brutish race
Like some poor wren that shrieking eagles tear,
While brute Dishonour, with her bloodless face
Stood by and smote his lips that moved in prayer.
"Speak not of God! In centuries that word
Hath not been uttered! Our own king are we."
And God stretched forth his finger as He heard
And o'er it cast a thousand leagues of sea.
The Night Cometh
Cometh the night. The wind falls low, The trees swing slowly to and fro: Around the church the headstones grey Cluster, like children strayed away But found again, and folded so.
No chiding look doth she bestow: If she is glad, they cannot know; If ill or well they spend their day, Cometh the night.
Singing or sad, intent they go; They do not see the shadows grow; "There yet is time," they lightly say, "Before our work aside we lay"; Their task is but half-done, and lo! Cometh the night.
The north-eastern quarter of the continent of Africa is drained and watered by the Nile. Among and about the headstreams and tributaries of this mighty river lie the wide and fertile provinces of the Egyptian Soudan. Situated in the very centre of the land, these remote regions are on every side divided from the seas by five hundred miles of mountain, swamp, or desert. The great river is their only means of growth, their only channel of progress. It is by the Nile alone that their commerce can reach the outer markets, or European civilisation can penetrate the inner darkness. The Soudan is joined to Egypt by the Nile, as a diver is connected with the surface by his air-pipe. Without it there is only suffocation. Aut Nilus, aut nihil!
The town of Khartoum, at the confluence of the Blue and White Niles, is the point on which the trade of the south must inevitably converge. It is the great spout through which the merchandise collected from a wide area streams northwards to the Mediterranean shore. It marks the extreme northern limit of the fertile Soudan. Between Khartoum and Assuan the river flows for twelve hundred miles through deserts of surpassing desolation. At last the wilderness recedes and the living world broadens out again into Egypt and the Delta. It is with events that have occurred in the intervening waste that these pages are concerned.
Winston Churchill (30 november 1874 - 24 januari 1965)
Tags:Philip Sidney, John McCrae, Winston Churchill, Lucy Maud Montgomery, Rudolf Lavant, John Bunyan, Romenu, Sergio Badilla Castillo, David Mamet, Wil Mara
Uit: Christus kwam niet verder dan Eboli (Vertaald door Margriet Agricola)
In deze sacrale sfeer bracht ik mijn dagen door, s nachts beschermd door de engelen en overdag door de heksenwijsheden van Giulia. Ik behandelde de zieken, ik schilderde, ik schreef wat en ik las veel, temidden van een door geesten en dieren bewoonde eenzaamheid. Ik deed mijn best zoveel mogelijk uit de buurt te blijven van de vetes en de dorpsintriges, en door zoveel mogelijk thuis te blijven lukte mij dat redelijk. s Ochtends kwam ik ze echter altijd tegen, de heren, als ik naar het gemeentehuis moest om mijn handtekening te zetten. Dan kwam ik langs het balkon van de school waar don Luigino in hemdsmouwen en met de aanwijsstok in zijn hand zat te roken. Ook na de lunch, als ik koffie ging drinken bij dokter Milillo, kon ik ze niet ontwijken. Maar vooral kwam ik ze tegen als ´s avonds de hele dorpsbevolking zich verzamelde in afwachting van het uitdelen van de post en de kranten.
Ook de maand oktober met al zijn eendere dagen was voorbij en de eerste koude dagen hadden we al gehad. De eerste regens trouwens ook, maar zonder dat het landschap opeens groen was geworden het zag er nog precies eender uit met zijn geelwitte bleekheid. Op mooie dagen trok ik er vaak op uit om te schilderen, maar ik werkte vooral thuis, in het atelier of op het terras. Ik schilderde veel stillevens en soms liet ik ook de kinderen poseren die inmiddels regelmatig bij mij over de vloer kwamen en dan de hele dag om mij heen hingen. Graag had ik ook portretten van de boeren gemaakt, maar de mannen hadden altijd wat te doen op hun land, en de vrouwen reageerden afwerend, hoezeer zij zich ook gevleid voelden door mijn verzoeken. Ook Giulia had nooit tijd als ik haar vroeg om te poseren, en ik begreep dat er een of andere duistere reden moest zijn die het haar belette. Giulia beschouwde mij als haar baas en ze zou geen enkel verzoek van mij weigeren; het was zelfs zo dat zij op heel vanzelfsprekende wijze karweitjes deed die ik nooit zelf van haar gevraagd zou hebben. Zo had ik uit Bari een geëmailleerde gietijzeren badkuip laten komen om s ochtends een bad te kunnen nemen. Ik had hem in mijn slaapkamer gezet en als ik een bad nam, sloot ik de deur naar de keuken waar zij met haar zoontje bezig was. Giulia vond het maar vreemd. Op een dag kwam ze de slaapkamer binnenstormen, en zonder zich iets aan te trekken van mijn naaktheid, vroeg ze mij hoe het mogelijk was een bad te nemen zonder dat iemand mijn rug inzeepte en mij hielp met afdrogen.
Nous avons fait le tour de lappartement vide. Nous bu du bordeaux assis sur le parquet. Nous avons vidé les caisses, déficelé les cartons, défait les valises. Nous avons ouvert les fenêtres pour faire disparaître lodeur des anciens locataires. Nous étions chez nous ; il faisait froid, nous nous querellions au sujet dun chandail que nous voulions tous les deux de revêtir. 38) La crémaillère fut pendue. Le couple que nous avions invité arriva très en avance. Cétait des amis denfance dEdmondsson. Ils sinstallèrent dans le canapé, nettoyèrent leurs lunettes en soufflant sur les verres. Pendant lapéritif, je me retrouvai seul avec ces jeunes gens, Edmondsson ayant dû sabsenter pour préparer le dîner. Ils gardaient le silence. Ils se croisaient les jambes, regardaient les murs autour deux. Après mavoir adressé quelques sourires polis, ils se désintéressèrent de moi et commencèrent à converser ensemble à voix basse. Sans plus me prêter dattention, ils évoquaient des soirées récentes, des souvenirs de vacances, leur dernier séjour aux sports dhiver. Puis, comme Edmondsson ne revenait pas, ils prirent des magazines qui se trouvaient à leur portée. Ils les feuilletaient, se montraient mutuellement les photos. Je me levais, mis un disque et allai me rasseoir."
Jean-Philippe Toussaint (Brussel, 29 november 1957)
But, Sister, you will follow me soon. You dont think any mortal life seems a long thing to me tonight? And how would it be better if I had lived? I suppose I should have been given to some king in the endperhaps such another as our father. And there you can see again how little difference there is between dying and being married. To leave your hometo lose you, Maia, and the Foxto lose ones maidenheadto bear a childthey are all deaths. Indeed Orual, I am not sure that this which I go to is not the best. What had I to look for if I lived? Is the worldthis palace, this fatherso much to lose? We have already had what would have been the best of our time. I must tell you something, Orual, which I never told to anyone, not even you....What is it? said I, looking down at her lap where our four hands were joined. This, she said, I have alwaysat least, ever since I can rememberhad a kind of longing for death. Ah, Psyche, I said, have I made you so little happy as that? No, no, no, she said. You dont understand. Not that kind of longing. It was when I was happiest that I longed most. It was on happy days when we were up there on the hills, the three of us, with the wind and the sunshine where you couldnt see Glome or the palace. Do you remember? The colour and the smell, and looking across at the grey mountain in the distance? And because it was so beautiful, it set me longing, always longing. Somewhere else there must be more of it. Everything seemed to be saying, Psyche come! But I couldnt (not yet) come and I didnt know where I was to come to. It almost hurt me. I felt like a bird in a cage when the other birds of its kind are flying home. "Orual," she said, her eyes shining, "I am going, you see, to the mountain. You remember how we used to look and long? And all the stories of my gold and amber house, up there against the sky, where we thought we should never really go? The greatest King of all was going to build it for me. If only you could believe it, Sister! No, listen. Do not let grief shut up your ears and harden your heart
Uit: Little women (Onder moedervleugels, vertaling door Almine, Amsterdam 1876)
"Als je "dédain" bedoelt, dan moest je dat zeggen en niet over "étain" praten, alsof Vader een tinnen peperbus was," spotte Jo lachend.
"Ik weet heel goed, wat ik zeggen wil, en je hoeft er niet zoo "satiriek" over te zijn. Het is heel goed om juiste uitdrukkingen te gebruiken en zoo je "vocabulaire" te verrijken," zeide Amy deftig.
"Nu, vlieg elkaar maar niet aan, kinderen! Zou jij niet willen, Jo, dat we al het geld nog hadden, dat Vader verloor, toen we nog klein waren? Hè, wat zouden we gelukkig en goed zijn, als we niets hadden, wat ons hinderde," zei Meta, die zich betere dagen herinnerde.
"En gisteren heb je nog gezegd, dat je ons veel gelukkiger vond dan de kinderen King, omdat die altijd vochten en kibbelden, niettegenstaande ze zooveel geld hebben."
"Dat heb ik ook gezegd, Bets; en ik geloof ook wel, dat het waar is, want al moeten wij ook werken, we hebben toch pret onder elkaar, en zijn een "moppig" troepje, zou Jo zeggen."
"Jo gebruikt ook zulke platte uitdrukkingen," zei Amy en zag afkeurend naar de lange gestalte op het haardkleed. Jo ging dadelijk rechtop zitten, stak de handen in de zakken van haar schort en begon te
fluiten.
"Doe het toch niet, Jo, 't is zoo jongensachtig."
"Daarom doe ik het juist."
"Ik heb het land aan ruwe, onbeschaafde meisjes."
"En ik aan gemaakte, opgeprikte nuffen."
"Ieder vogeltje zingt, zooals het gebekt is," zei Bets, de vredestichtster, met zulk een grappig gezichtje, dat de beide scherpe stemmen zich in lachen oplosten en het "aanvliegen" voor 't oogenblik
gedaan was.
"Kinderen, jullie hebt beiden schuld," zei Meta, en begon als oudste zuster de les te lezen. "Jo, je bent nu oud genoeg om die jongensmanieren af te schaffen en je verstandig te gedragen. Het kwam
er niet zooveel op aan, toen je nog een klein meisje was, maar nu je zoo lang bent geworden en je haar opgestoken draagt, moet je bedenken dat je langzamerhand een dame wordt."
Louisa May Alcott (29 november 1832 6 maart 1888)
Ihr Töne meiner Saiten, Ihr tönt so sanft, so mild, Mit Träumen ferner Freuden Habt ihr mein Herz erfüllt. Des Liebchens Kuß, des Liebchens Blick, Führt mir der sanfte Ton zurück, Der eurem Hauch entquillt! O lispelt leise, leise! Dann träum ich schönre Zeiten Und meiner Liebe Bild.
Wenn auf der Berge Höhen Der Strahl des Morgens fällt, Möcht ich mit Windeswehen Zu meiner Jugendwelt, Möcht eilen mit des Morgens Strahl Zum blauen Berg, zum fernen Tal, Das sie umfangen hält. Vergebens, ach vergebens! Mir blüht kein Wiedersehen In meiner Jugendwelt.
Amor der Räuber
Nach dem Italienischen
Die Unschuld saß in grüner Laube, Sie hielt ein Täubchen in dem Schoß; Und Amor kam: »Gib mir die Taube; Ein Weilchen nur gib deine Taube«, Die Unschuld ließ sie lächelnd los, Doch hielt sie Täubchen an dem Band, Das sich um Täubchens Flügel wand.
Doch kaum hat er die weiße Taube; So schneidet er den Faden ab; Und höhnisch lachend mit dem Raube Entflieht der Räuber aus der Laube Und nimmer kehrt der lose Knab. Und als ihr Täubchen nimmer kam, Ward sie dem Räuber ewig gram.
Wilhelm Hauff (29 november 1802 - 18 november 1827)
Die Zeit ist reich, wie man's so nennt, Wir armen Kapitalisten, Wir geben Geld zu ein Prozent, Um nur das Leben zu fristen. Der Reiche wird zum armen Mann, Die Revenue ist zum Darben, Ein Elend, das sich kleiden kann Nur noch in glänzende Farben, So daß der Bettler sie durchguckt, Wenn auch der Firnis noch blanke; Und wie das Haupt der Hydra zuckt Empor der grause Gedanke: Vor dieses Unheils mächt'gem Prall Da bricht zusammen zu Staube Der Menschheit letztes Ideal, Ans Geld der heilige Glaube!
Ludwig Anzengruber (29 november 1839 10 december 1889)
The Summer Theatre was on a pier that jutted off from the boardwalk over the sand. Sometimes when there was a storm and the tide was unusually high the actors could hear the soft swish of water underneath the stage; and the assistant stage manager, one of whose duties was to sweep the stage, was always in a rage at the sand which blew up between the floorboards and through the canvas floorcloth so that ten minutes after he had swept there would be a soft white dust over everything.
On the warm summer nights after the curtain had come down on the evenings performance, the actors would hurry out of costume and makeup and stroll down the boardwalk, stopping for ice cream or Cokes, or drifting into town where there were restaurants and nightclubs. The apprentices, who
served as ushers, would walk along in their bright summer evening clothes, and in the ice cream parlors would talk loudly of the evenings performance and of the problems of acting, so that everybody would know that they belonged to the theatre.
Sometimes, if Elizabeth had received a tip, she would go with the other apprentices; sometimes she would walk into town to a midnight movie with Ben Walton, the assistant stage manager, who was also an apprentice actor; but usually she stayed backstage, doing odd jobs for any of the professional actors who needed anything, waiting for a word or a gesture from Kurt Canitz.
Kurt Canitz was the director at the theatre, but occasionally he would take a role that appealed to him and then he would have Elizabeth cue him.When he grew tired of that, he would say, Im sick of working. Come and talk with me, Elizabeth.
And then he would take her to the restaurant in his hotel, the Ambassador, and talk to her for hours about the theatre, about the productions he had directed on Broadway, about Elizabeths own talent as an actress. I have never lived before, Elizabeth thought. Until this summer I did not know what it was to be alive.
Madeleine LEngle (29 november 1918 6 september 2007)
"Le colonel Boisredon a téléphoné une fois de plus: " Trois cents tués au régiment; un millier de blessés; plus de vingt officiers hors de combat, dont dix tués; des tranchées vides, ou du moins "tactiquement" vides; la crête perdue si les Boches contre-attaquent encore... " Le colonel Tillien a répondu: " Qu'ils tiennent. Qu'ils tiennent quand même, coûte que coûte. "
Comme s'ils savaient, les Boches répondent eux aussi. Et , c'est pire, au long du temps martelé d'obus énormes, de chutes sombres et multipliées. Le grand caporal a éteint son réchaud: il est parti, les autres avec lui. On redevient ce qu'on était hier, cette nuit, un peu plus las encore, sans étonnement d'être si las. Et malgré cette fatigue dont nous avons les reins brûlés, une lucidité vibrante rayonne de nous sur le monde, touche doucement et nous donne d'un seul coup toutes les choses que nous percevons, nous les impose entières, si totalement que nous souffrons surtout de cela, de ce pouvoir terrible et nouveau qui nous oblige à subir ainsi, continuellement et tout entières, la laideur et la méchanceté du monde. Elles sont infimes, par les gouttes de la bruine, par les écorchures de nos mains gercées, par le tintement d'une gamelle qu'on heurte, par la respiration imperceptible de Lardin ; mais si grandes, si monstrueuses qu'elles soient par l'étalement ignoble des cadavres, par le fracas sans fin des plus lourdes torpilles, elles ne peuvent l'être assez pour dépasser notre force de sentir, pour l' étouffer enfin, aidant notre immense fatigue. Plus nous sommes fatigués, plus notre être s'ouvre et se creuse, avide malgré nous, odieusement, de toute laideur et de toute méchanceté. Que tombent encore ces milliers d'obus, et pour n'importe quelle durée ! Entre les 77, les 150 et les 210, notre ouïe distingue au plus lointain les éclatements. Qu'ils sifflent plus raide encore! Que tout arrive ! Que tous ceux qui doivent être blessés le soient dans cet instant, et s'en aillent ! Que tous ceux qui doivent être tués cessent enfin d'être condamnés !
Maurice Genevoix (29 november 1890 - 8 september 1980) Op 30-jarige leeftijd
Natuurlijk was ik jaloers, en ik ben het nog steeds. Jaloers op de schilders, op hun woordenschat van coloriet. Jaloers omdat ik de taal niet kan fijnstampen in een mortier en naar goeddunken vloeiend of pasteus kan maken door er olie doorheen te mengen, noch een nieuwe kleur kan scheppen door wat poeder van het ene woord aan wat poeder van het andere toe te voegen. Jaloers ook, omdat er geen taal bestaat waarmee je eerst een ondergrond kunt aanbrengen, die door het kleurenweefsel dat je erbovenop legt heen blijft schemeren. Jaloers omdat ik een taal zou willen die geen betekenis draagt, maar bovenal intensiteit, een betekenis die aan de betekenis ontstijgt, en die je niet zozeer zou moeten lezen, als wel bezien, met de geletterdheid van het oog, de eruditie van het netvlies.
( )
Het was zonder meer een vredig tafereel, en een even vredige, melancholieke septemberochtend, en voor de zoveelste keer verwonderde ik me erover hoe snel we, na slechts enkele uren voordien voor de vleugels van het noodlot te hebben geschuild de alledaagsheid als een taai kleed over de kraters en de doden wierpen- en ik weet nog steeds niet of ik zulks een vorm van genade vond, een teken van onverzettelijkheid, of een soort zelfverdoving, de kalmte van een schaap dat in de nabijheid van een roedel wolven te dichtbij om ze te kunnen ontvluchten, een glorieus fatalisme over zich afroept en zijn fatum kalm in de ogen blikt.
(...)
We hebben zerken nodig, iets tastbaars dat de dode toedekt, ons de toegang tot de Hades verspert, een offertafel of een wierookschaal waarin we het gevoelen van schuld kunnen verbranden nadat we de doden, die al een keer gestorven zij n, in de spelonken van onze geest nog een tweede keer in de rug hebben geschoten, om ver de kunnen. (Dit is een metaforische manier van aanduiden hoe we met de doden uit een oorlog moeten omgaan.)
Als der zugereiste Gast von dem Trauerfall hörte, war der Schmuggler schon seit Tagen unterwegs. Ohne vom nunmehr offiziell bestätigten Tod seines Sohnes zu wissen, hatte sich der Mann auf den Weg gemacht. Vorher jedoch verließ er den Rest seiner Familie, seine Frau und die beiden halbwüchsigen Kinder. Als ahnte er etwas vom Bevorstehenden, hatte der Schmuggler begonnen, die Brücken hinter sich abzubrechen.
Die letzten Tage vor seinem Aufbruch übernachtete er im Hause seiner älteren Schwester, einer stillen, kleinen, aber in allem, was sie tat, beharrlichen Frau, die mehrfach versuchte herauszufinden, was mit ihm geschehen war. Aber der Schmuggler schwieg, und wahrscheinlich tröstete sie sich damit, daß es sich nur um eine vorübergehende Krise handele. Mit der Nachricht vom lange zurückliegenden Tod des Jungen hatte sich nun alles in nicht abzuschätzender Weise verschlimmert.
Der Gast sah seine ihm bis dahin nur aus Erzählungen bekannte Tante, bei der er für die kurze Zeit seines Aufenthaltes wohnte, wie einen Geist durch das Haus huschen. Wie sie fragte er sich, was der Schmuggler tun würde, wenn er zurückkäme und das erführe, was er seit Jahren befürchtet hatte.
Er ging zum Haus des Schmugglers, um dessen Frau zu kondolieren. Es war ein offenes Haus, in das er kam; die Tür war angelehnt. Jeder konnte hineingehen, nicht nur um sein Beileid auszusprechen, sondern um eine Zeitlang mitzutrauern. Er schob die Tür auf und bahnte sich einen Weg durch Haufen von Schuhen wie im Vorraum einer Moschee. Um sie leichter wiederzufinden, zog er seine Schuhe erst aus, als er schon zwischen den männlichen Trauergästen stand, denen das Untergeschoß
vorbehalten war. Sie lehnten an den Wänden, hockten am Bo- den, und ihr gedämpftes Sprechen erfüllte die Zimmer. Er arbeitete sich gleich zur Treppe durch, ohne einen Blick in den Hauptraum zu werfen, da er von den Gästen hier ohnehin niemanden kannte.
Uit:Die Römerin (Vertaald door Michael von Killisch-Horn)
Mit sechzehn war ich eine wirkliche Schönheit. Mein Gesicht war ein vollkommenes Oval, schmal an den Schläfen und unten etwas breiter, mit lang gezogenen, großen, sanften Augen, einer geraden Nase, die eine Linie mit der Stirn bildete, und einem großen Mund mit schönen roten, vollen Lippen,
die, wenn ich lachte, regelmäßige und strahlend weiße Zähne zeigten. Die Mama sagte, ich sähe wie eine Madonna aus. Ich stellte fest, dass ich einer Filmschauspielerin ähnlich sah, die damals sehr beliebt war, und begann mich wie sie zu frisieren.
Die Mama sagte, ich hätte zwar ein schönes Gesicht, mein Körper sei aber noch hundertmal schöner; einen Körper wie meinen, sagte sie, finde man in ganz Rom nicht noch einmal. Ich kümmerte mich damals nicht um meinen Körper, für mich lag die Schönheit allein im Gesicht, aber heute glaube ich,
dass die Mama Recht hatte. Ich hatte gerade, kräftige Beine, runde Hüften, einen langen, in der Taille schmalen Rücken und breite Schultern. Und ich hatte schon immer einen leicht gewölbten Bauch; den Bauchnabel sah man fast nicht, so sehr war er ins Fleisch gebettet, aber die Mama sagte, das mache
mich nur noch schöner, ein Bauch müsse sich vorwölben und dürfe nicht flach sein, wie es heute Mode sei. Auch mein Busen war üppig, aber er war hoch und straff, sodass ich keinen Büstenhalter benötigte; auch von ihm sagte die Mama, wenn ich mich über seine Größe beklagte, dass er wunderschön sei, die Brüste der heutigen Frauen könnten sich damit nicht messen.
Nackt wirkte ich, wie man mir später sagte, groß und füllig wie eine Statue, angezogen jedoch sah ich aus wie ein kleines Mädchen, und niemand ahnte, wie mein Körper wirklich war. Der Maler, dem ich Modell zu stehen begann, erklärte, das läge an den Proportionen meines Körpers.
Die Mama hatte diesen Maler für mich gefunden: Bevor sie geheiratet hatte und Hemdennäherin geworden war, hatte sie als Modell gearbeitet; als ein Maler ihr Hemden in Auftrag gegeben
hatte, hatte sie sich an ihren alten Beruf erinnert und ihm vorgeschlagen, mich als Modell zu beschäftigen. Als ich den Maler zum ersten Mal aufsuchte, wollte die Mama mich unbedingt begleiten, obwohl ich protestierte. Ich schämte mich, nicht so sehr, weil ich mich zum ersten Mal in meinem Leben vor einem Mann ausziehen sollte, sondern vor allem weil ich ahnte, was die Mama sagen würde, um den Maler zu überreden, mich posieren zu lassen.
Alberto Moravia (28 november 1907 26 september 1990)
Rose twilight lingered over Shaker Village in central Kentucky, which, this Saturday, May 24, was hosting the Mid-America Hound Show.
Jane Arnold, master of Jefferson Hunt Hounds in Virginia, drove alongside dry-laid stone walls, quietly relishing the villages three thousand well-tended acres of land. It was as if the spirits of the Shakers hovered everywhere. Sister Jane, as she was known, respected the sects unswerving devotion to equality, peace, and love, qualities that suffused those past lives like the rose-lavender tinted twilight suffused the rolling pastures with ethereal beauty.
Pared-down functionalism, the essence of Shaker design, pure as fresh rainwater, prefigured later architectural and furniture development. Sister admired the care and intelligence the Shakers used to build their houses while fortifying their spirits with song and hard work.
Much as she admired their clean straight lines, she herself felt more at home in a mix of eighteenth-century exuberance allied with modern comfort.
She laughed to herself that her nickname, Sister Jane, meant shed fit right in if only she could slip back in time to work alongside the Shakers. However, shed soon have run afoul of the sisters and brothers as they did not practice sex, which had eventually resulted in the extinction of the sect. No one had ever accused Sister of being celibate.
Shaker ideas and ideals lived after them. Perhaps most people hope to leave something behind, usually in the form of progeny. But some are able to also impart inventions, artistic achievements, or new ways of seeing the same old problems. What Sister hoped to leave behind was a love of the environment, belief in the protection of American farmland, and respect for all living creatures. Foxhunting was one of the best ways to do that because a person could inhale the best values while having more fun than the legal limit.
Il écrit son «Bloc-Notes» assis sur un petit lit, Mauriac, papier sur ses genoux, à l'écoute. Il est incroyablement insulté à longueur de temps, et il y répond par des fulgurations et des sarcasmes (ressemblance avec Voltaire, après tout). Il est très drôle. Méchant? Mais non, exact. Sa voix cassée surgit, très jeune, la flèche part, il se fait rire lui-même, il met sa main gauche devant sa bouche. Homosexuel embusqué ? On l'a dit, en me demandant souvent, une lueur dans l'il, si à mon égard, etc. Faribole. Mauriac était très intelligent et généreux, voilà tout. Fondamentalement bon. Beaucoup d'oreille (Mozart), une sainte horreur de la violence et de sa justification, quelle qu'elle soit. Les sujets abordés, après les manipulations, les mensonges et les hypocrisies de l'actualité? Proust, encore lui, et puis Pascal, Chateaubriand, Rimbaud. Les écrivains sont étranges: avec Ponge, je suis brusquement contemporain de Démocrite, d'Epicure, de Lautréamont, de Mallarmé. Avec Mauriac, de saint Augustin, des «Pensées», d'«Une saison en enfer».
(...)
(Alain Robbe-Grillet)
Dans les péripéties malheureuses et confuses entre cinéma et littérature, l'échec le plus révélateur est quand même celui de Robbe-Grillet. Au début du «nouveau roman», il écrit contre toute image «la Jalousie», ascèse ennuyeuse mais intéressante. Ensuite, il veut filmer ses fantasmes érotiques, et c'est le kitsch. Une telle bouffée de laideur méritait bien une élection à l'Académie française.
Ik bevond mij in Tarakan toen Japan op 15 augustus 1945 capituleerde en kreeg de opdracht om me per vliegtuig naar Brisbane te begeven. Vandaar zou het eerste schip met de omineuze naam de Van Heutz met een paar honderd militairen en burgerpersoneel naar Java vertrekken. Dat vertrek ging met een paar moeilijkheden gepaard, omdat de Australische havenarbeiders na het uitroepen van de Republiek door Soekarno weigerden Nederlandse schepen te laden. Omdat staken in Australië zelfs tijdens de oorlog een veel voorkomend verschijnsel was werd dat nogal gelaten opgevat. Het betekende wel dat het schip door de troepen zelf moest worden geladen. Ondanks deze vertraging begaven we ons welgemoed aan boord. Onder de passagiers bevond zich ook kolonel Spoor, toen nog geen generaal, het hoofd van de nefis, de militaire inlichtingendienst. Die dienst was blijkbaar beter op de hoogte van de situatie in de buitengewesten dan van die op Java, waar ze tijdens de oorlog geen voet aan de grond heeft kunnen krijgen. In ieder geval begon de luchthartige stemming aan boord om te slaan toen de radioberichten vanuit Batavia steeds verontrustender luidden. In plaats van een hartelijk welkom voor de bevrijders van Indië - en dat waren we toch - moesten we op een vijandige ontvangst rekenen.
Dat laatste viel nogal mee. In Tandjong Priok, waar we op 4 oktober aankwamen, wapperden weliswaar overal de roodwitte vlaggen van de Republiek op de daken, maar er werd niet op ons geschoten. De verwarring in Batavia-Djakarta was groot, het rood-wit en het rood-wit-blauw gaven aan welke gebouwen al dan niet door de aanhangers van de Republiek bezet waren.
Die Lokomotive schrie heiser auf: Der Semmering 1 war erreicht. Eine Minute rasteten die schwarzen Wagen im silbrigen Licht der Höhe, warfen ein paar bunte Menschen aus, schluckten andere ein, Stimmen gingen geärgert hin und her, dann schrie vorne wieder die heisere Maschine und riss die schwarze Kette rasselnd in die Höhle des Tunnels hinab. Rein ausgespannt, mit klaren, vom nassen Wind reingefegten Hintergründen lag wieder die hingebreitete Landschaft.
Einer der Angekommenen, jung, durch gute Kleidung und eine natürliche Elastizität des Schrittes sympathisch auffallend, nahm den andern rasch voraus einen Fiaker zum Hotel. Ohne Hast trappten die Pferde den ansteigenden Weg. Es lag Frühling in der Luft. Jene weißen, unruhigen Wolken flatterten am Himmel, die nur der Mai und der Juni hat, jene weißen, selbst noch jungen und flattrigen Gesellen, die spielend über die blaue Bahn rennen, um sich plötzlich hinter hohen Bergen zu verstecken, die sich umarmen und fliehen, sich bald wie Taschentücher zerknüllen, bald in Streifen zerfasern und schließlich im Schabernack den Bergen weiße Mützen aufsetzen. Unruhe war auch oben im Wind, der die mageren, noch vom Regen feuchten Bäume so unbändig schüttelte, dass sie leise in den Gelenken krachten und tausend Tropfen wie Funken von sich wegsprühten. Manchmal schien auch Duft vom Schnee kühl aus den Bergen herüberzukommen, dann spürte man im Atem etwas, das süß und scharf war zugleich. Alles in Luft und Erde war Bewegung und gärende Ungeduld. Leise schnaubend liefen die Pferde den jetzt niedersteigenden Weg, die Schellen klirrten ihnen weit voraus.
Stefan Zweig (28 november 1881 22 februari 1942)
I am obliged to begin this story with a brief account of the Hampton family, because it is necessary to emphasise the fact once and for all that the Hamptons were very grand as well as very rich. A short session with Burke or with Debrett would be quite enough to make this clear, but these large volumes are not always available, while the books on the subject by Lord Montdores brother-in-law, Boy Dougdale, are all out of print. His great talent for snobbishness and small talent for literature have produced three detailed studies of his wifes forebears, but they can only be read now by asking a bookseller to get them at second hand. (The bookseller will put an advertisement in his trade paper, The Clique: H. Dougdale, any by. He will be snowed under with copies at about a shilling each and will then proudly inform his customer that he has managed to find what you want, implying hours of careful search on barrows, dirt cheap, at 30/- the three.) Georgiana Lady Montdore and Her Circle, The Magnificent Montdores and Old Chronicles of Hampton, I have them beside me as I write, and see that the opening paragraph of the first is:
Two ladies, one dark, one fair, both young and lovely, were driving briskly towards the little village of Kensington on a fine May morning. They were Georgiana, Countess of Montdore and her great friend Walburga, Duchess of Paddington, and they made a delightfully animated picture as they discussed the burning question of the hourshould one or should one not subscribe to a parting present for poor dear Princess Lieven?
This book is dedicated, by gracious permission, to Her Royal Highness, the Grand Duchess Peter of Russia, and has eight full-page illustrations.
It must be said that when this trilogy first came out it had quite a vogue with the lending-library public.
The family of Hampton is ancient in the West of England, indeed Fuller, in his Worthies mentions it as being of stupendous antiquity.
Only eighteen hours in New York, and he loved everything, every inch of it. Ah, the square! He crossed Waverly and stood at the corner by the playground. He beamed at the ferociously determined child aiming a scooter straight at him, and jumped out of the way of a chain of girl roller-skaters advancing rhythmically toward him. An enormous-busted, green-sweatered girl with a wild bush of hair, black skin-tight pants outlining thick thighs and mighty buttocks, came whooping along, clutching the legs of a screaming bearded young man she bore on her shoulders.
"Let me down, now! Now you let me down!" he yelled, waving his arms. A short muscular girl with ape face and crew-cut, in stained corduroy shorts and red knee socks, ran behind, shouting with laughter.
"Didn't I tell you that Shirley is the strongest dyke in Greenwich Village?"
The big gorilla girl stopped abruptly, letting the young man fall headlong over her shoulders and sprawl crabwise over the green.
"Don't you dare call me a dyke!" she shouted, shaking the smaller girl by the shoulders.
The lad snatched the moment to pick himself up, with a sheepish grin at Jonathan, and tore down the street, combing his long, sleek locks as he ran.
"Go ahead, Shirley, pick up this one, go ahead!" the small girl yelled, pointing at Jonathan while she wriggled neatly out of her attacker's hands. Too startled to move for a few seconds, Jonathan saw the big girl's eye fall on him with a speculative smile. He clutched his briefcase and ran, the girls howling behind him. He made for the fenced-in space where the smallest kiddies, drunk with popsicles, were wobbling on teeter-totters or reeling behind their buggies. He knocked one of these live dolls over and quickly snatched it up in his arms as Big Shirley came toward him.
"Look out, he's going to throw the kid at you, Shirley!" the short girl yelled warning. "Come on, let's go."
They loped away, stopping for the younger ape to leap expertly onto Shirley's back. With a sigh of relief, Jonathan set down the howling child carefully.
"Thank you very much, sir," he said to the child, picking up the raspberry Good Humor his savior had dropped and restoring it to the open red mouth. He remembered that he hadn't had anything to eat since last night's hamburger in the station and he was ravenous. A benign white-haired old gentleman, wide-brimmed black hat on lap, black ribbons fluttering from his spectacles, sat on a bench reading a paperback copy of The Dance of Life. Reassured by the title, Jonathan coughed to get his attention.
