Romenu is een blog over gedichten, literatuur en kunst Maar Romenu is ook een professionele freelance vertaler Du-Ne en Ne-Du http://www.roumen-vertalingen.nl/
Georg Trakl werd op 3 februari 1887 in het conducteurshuis aan de Waagplatz 2 in Salzburg geboren. Zijn vader, Tobias Trakl, was een handelaar in ijzerwaren en zijn moeder, die ook psychische problemen had, was Maria Catharina Trakl, (meisjesnaam Halik). Voorts had hij nog drie broers en drie zussen. Margarethe (doorgaans Grethe genoemd) stond hem het naast, zelfs zodanig dat sommigen een incestueuze verhouding vermoeden. Zijn jeugd bracht hij door in Salzburg. Vervolgens bezocht hij van 1897 tot 1905 het humanistische gymnasium. Om toch een academische opleiding te kunnen volgen, werkte hij tot 1908 in de praktijk bij een apotheker. Sommigen vermoedden dat hij dit vooral deed om zichzelf opiaten te kunnen verschaffen. Bij het uitbreken van WO I werd Trakl als medicus naar het front in Galicië (heden ten dage in Oekraïne en Polen) gestuurd. Zijn gemoedsschommelingen leidden tot geregelde uitbraken van depressie, die verergerd werden door de afschuw die hij voelde voor de verzorging van de ernstig verwonde soldaten. De spanning en druk dreven hem ertoe een suïcidepoging te ondernemen, welke zijn kameraden nochtans verhinderden. Hij werd in een militair ziekenhuis opgenomen in Kraków, alwaar hij onder strikt toezicht geplaatst werd.Trakl verzonk daar in nog zwaardere depressies en schreef Ficker om advies. Ficker overtuigde hem ervan dat hij contact moest opnemen met Wittgenstein, die inderdaad op weg ging na Trakls bericht te hebben ontvangen. Op 4 november 1914, drie dagen voordat Wittgenstein aan zou komen, overleed hij echter aan een overdosis cocaïne
Paul Celan
Paul Celan werd onder de naam Paul Antschel op 23 november 1920 geboren in Czernowitz, toentertijd de hoofdstad van de Roemeense Boekovina, nu behorend bij de Oekraïne. Paul Celans ouders waren Duitssprekende joden die hun zoon joods opvoedden en hem naar Duitse christelijke scholen stuurden. In 1942 werden Celans ouders door de Duitse bezetter naar een werkkamp gedeporteerd en daar vermoord. Hijzelf wist aanvankelijk onder te duiken, maar moest vanaf juli 1942 in een werkkamp dwangarbeid verrichten. Celan overleefde de oorlog. Via Boekarest en Wenen vestigde Celan zich in 1948 in Parijs. Daar was hij werkzaam als dichter, vertaler en doceerde hij aan de prestigieuze Ecole Normale Supérieure. Vermoedelijk op 20 april 1970 beëindigde hij zijn leven zelf door in de Seine te springen.
Gerard Reve
Gerard Reve over: Medearbeiders ”God is in de mensen, de dieren, de planten en alle dingen - in de schepping, die verlost moet worden of waaruit God verlost moet worden, door onze arbeid, aangezien wij medearbeiders van God zijn.” Openbaring ”Tja, waar berust elk godsbegrip op, elke vorm van religie? Op een openbaring, dat wil zeggen op een psychische ervaring van zulk een dwingende en onverbiddelijke kracht, dat de betrokkene het gevoel heeft, niet dat hij een gedachte of een visioen heeft, maar dat een gedachte gedachte of visioen hem bezit en overweldigt.”
Simon Vestdijk
Simon Vestdijk (Harlingen, 17 oktober 1898 – Utrecht, 23 maart 1971) was een Nederlands romancier, dichter, essayist en vertaler. Zijn jeugd te Harlingen en Leeuwarden beschreef hij later in de Anton Wachter-cyclus. Van jongs af aan logeerde hij regelmatig bij zijn grootouders in Amsterdam, waar hij zich in 1917 aan de Universiteit van Amsterdam inschrijft als student in de medicijnen. Tijdens zijn studie die van 1917 tot 1927 duurde, leerde hij Jan Slauerhoff kennen.Tot 1932 is hij als arts in praktijken door heel Nederland werkzaam. In 1932 volgt zijn officiële schrijversdebuut met de uitgave van de bundel Verzen in De Vrije Bladen. Doorslaggevend voor Vestdijks uiteindelijke keuze voor de literatuur is zijn ontmoeting in 1932 met Eddy Du Perron en Menno ter Braak. Deze ontmoeting had tot resultaat dat hij redactielid werd van het tijdschrift Forum Kort daarop, in 1933, wordt zijn eerste novelle, De oubliette, uitgegeven. In hetzelfde jaar schrijft hij Kind tussen vier vrouwen, dat, eerst geweigerd door de uitgever, later de basis zal vormen voor de eerste drie delen van de Anton Wachter-romans. In 1951 ontvangt Vestdijk de P.C. Hooftprijs voor zijn in 1947 verschenen roman De vuuraanbidders. In 1957 wordt hij voor het eerst door het PEN-centrum voor Nederland voorgedragen voor de Nobelprijs voor de Literatuur, die hij echter nooit zal krijgen. Op 20 maart 1971 wordt hem de Prijs der Nederlandse Letteren toegekend, maar voor hij deze kan ontvangen overlijdt hij op 23 maart te Utrecht op 72-jarige leeftijd. Vestdijk was auteur van ca. 200 boeken. Vanwege deze enorme productie noemde de dichter Adriaan Roland Holst hem 'de man die sneller schrijft dan God kan lezen'. Andere belangrijke boeken van Simon Vestdijk zijn: "Kind van stad en land" (1936), "Meneer Visser's hellevaart" (1936), "Ierse nachten" (1946), "De toekomst de religie" (1947), "Pastorale 1943" (1948), "De koperen tuin" (1950), "Ivoren wachters" (1951), "Essays in duodecimo" (1952) en "Het genadeschot" (1964).
K.P. Kavafis K.P. Kavafis werd als kind van Griekse ouders, afkomstig uit Konstantinopel, geboren in 1863 in Alexandrië (tot vandaag een Griekse enclave) waar hij ook het grootste deel van zijn leven woonde en werkte. Twee jaar na de dood van zijn vader verhuist het gezin in 1872 naar Engeland om na een verblijf van vijf jaar naar Alexandrië terug te keren. Vanwege ongeregeldheden in Egypte vlucht het gezin in 1882 naar Konstantinopel, om na drie jaar opnieuw naar Alexandrië terug te gaan. In de jaren die volgen maakt Kavafis reizen naar Parijs, Londen en in 1901 zijn eerste reis naar Griekenland, in latere jaren gevolgd door nog enkele bezoeken. Op de dag van zijn zeventigste verjaardag, in 1933 sterft Kavafis in Alexandrië. De roem kwam voor Kavafis pas na zijn dood, dus postuum. Deels is dat toe te schrijven aan zijn eigen handelswijze. Hij was uiterst terughoudend met de publicatie van zijn gedichten, liet af en toe een enkel gedicht afdrukken in een literair tijdschrift, gaf in eigen beheer enkele bundels met een stuk of twintig gedichten uit en het merendeel van zijn poëzie schonk hij op losse bladen aan zijn beste vrienden.
Thomas Mann
Thomas Mann, de jongere broer van Heinrich Mann, werd geboren op 6 juni 1875 in Lübeck. Hij was de tweede zoon van de graankoopman Thomas Johann Heinrich Mann welke later één van de senatoren van Lübreck werd. Zijn moeder Julia (geboren da Silva-Bruhns) was Duits-Braziliaans van Portugees Kreoolse afkomst. In 1894 debuteerde Thomas Mann met de novelle "Gefallen". Toen Thomas Mann met 21 jaar eindelijk volwassen was en hem dus geld van zijn vaders erfenis toestond - hij kreeg ongeveer 160 tot 180 goldmark per jaar - besloot hij dat hij genoeg had van al die scholen en instituties en werd onafhankelijk schrijver. Kenmerkend voor zijn stijl zijn de ironie, de fenomenale taalbeheersing en de minutieuze detailschildering. Manns reputatie in Duitsland was sterk wisselend. Met zijn eerste roman, Buddenbrooks (1901), had hij een enorm succes, maar door zijn sceptische houding tegenover Duitsland na de Eerste Wereldoorlog veranderde dit volledig. Stelde hij zich tot aan de jaren twintig apolitiek op (Betrachtungen eines Unpolitischen, 1918), meer en meer raakte hij bij het Politiek gebeuren betrokken. Zijn afkeer van het nationaal socialisme groeide, zijn waarschuwingen werden veelvuldiger en heftiger. In 1944 accepteerde hij het Amerikaanse staatsburgerschap. Tussen 1943 en 1947 schreef Mann Doktor Faustus (zie Faust), de roman van de 'Duitse ziel' in de gecamoufleerd geschilderde omstandigheden van de 20ste eeuw. In 1947 bezocht hij voor het eerst sinds de Oorlog Europa, twee jaar later pas Duitsland. In 1952 vertrok hij naar Zwitserland. Op 12 augustus 1955 stierf hij in Zürich. Twintig jaar na zijn dood, in aug. 1975, is zijn literaire nalatenschap geopend: dagboekaantekeningen van 15 maart 1933 tot 29 juli 1955, alsmede notities uit de jaren 1918 tot en met 1921.Belangrijke werken zijn: Der Zauberberg, Der Tod in Venedig, Dokter Faustus , Joseph und seine Brüder en Die Bekenntnisse des Hochstaplers Felix Krull.
Rainer Maria Rilke
Rilke werd op 4 december 1875 geboren in Praag. Hij had al naam gemaakt als dichter met zijn bundels Das Stundenbuch en Das Buch der Bilder, toen hij de literaire wereld versteld deed staan en wereldfaam verwierf met de publicatie van zijn twee delen Neue Gedichte in 1907 en 1908. Hij verzamelde daarin het beste werk uit een van zijn vruchtbaarste periodes, die hij grotendeels doorbracht in Parijs. Rilke was daar diep onder de indruk gekomen van Rodin, bij wie hij een tijdlang in dienst was als particulier secretaris. Rodin, zei hij later, had hem leren kijken. Dit kijken kwam neer op intense concentratie, om het mysterie te kunnen zien ‘achter de schijnbare werkelijkheid'. Latere en rijpere werken als Duineser Elegien (1912-1923) en het ronduit schitterende Die Sonette an Orfeus (1924) illustreren Rilkes metafysische visie op het onzegbare, dat haar verwoording vindt in een hermetische muzikale taal. Op 29 december 1926 overlijdt Rilke in het sanatorium in Val-Mont aan de gevolgen van leukemie. Enkele dagen later wordt hij, overeenkomstig zijn wens, begraven op het kerkhof van Raron.
* * * * * * * * * * * * * * * *
Romenu
Over literatuur, gedichten, kunst en cultuur
16-11-2014
Frits van der Meer
De Nederlandse literator, kunsthistoricus, archeoloog en katholiek priester Frederik Gerben Louis (Frits) van der Meer werd geboren in Bolsward op 16 november 1904. Van der Meer volgde het Magister Alvinus-gymnasium in Sneek. Hij besloot in 1919 priester te worden en volgde de middelbare opleiding op het Aartsbisschoppelijk Kleinseminarie in Culemborg. Daarna studeerde hij tussen 1924 en 1928 aan het Groot-seminarie Rijsenburg en werd op 22 juli 1928 tot priester gewijd. In 1932 begon hij christelijke archeologie te studeren aan het Pontificio Istituto di Archeologia Cristiana in Rome. Hij promoveerde in 1934 op een iconografisch proefschrift over de representaties van de Apocalyps. In 1939 werd hij benoemd tot lector aan de Katholieke Universiteit van Nijmegen. In 1941 verscheen zijn Catechismus die in vele edities veel katholieke huisgezinnen zou bereiken. Hij werd in 1946 bijzonder hoogleraar christelijke archeologie en liturgie. Internationaal maakte hij naam met zijn studie naar Aurelius Augustinus, Augustinus de zielzorger uit (1947). In 1955 volgde zijn benoeming tot gewoon hoogleraar Schoonheidsleer en kunstgeschiedenis, christelijke archeologie en iconografie. Hij stond bekend als een zeer enthousiast docent. Met de bestuurlijke kant van het hoogleraarschap hield hij zich niet bezig en hij bezocht ook vrijwel nooit congressen of symposia. Hij had een aansprekende en bevlogen stijl van schrijven, waaruit een sterk religieus besef sprak. Zijn Atlas van de Westerse beschaving (1951) en Atlas van de Oudchristelijke wereld (1958) zijn in diverse talen vertaald en worden internationaal nog steeds door zowel studenten als docenten veel gebruikt. Na zijn emeritaat in 1974 woonde hij in het Lentse klooster Huize St. Jozef bij de Zusters Franciscanessen van Waltbreitbach alwaar hij dagelijks de Mis opdroeg en werkte aan enkele iconen en publicaties. Van der Meer werd in 1950 gevraagd als lid van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen. In 1964 ontving hij de P.C. Hooft-prijs. In 1978 verscheen een herdruk van zijn rijkelijk geïllustreerde proefschrift uit 1938 gelijktijdig in het Nederlands, Duits, Frans en Engels. Hij ontving in 1980 de Karel de Grote-prijs van de stad Nijmegen.
Uit:: Ten huize van…Prof. dr. Frits van der Meer(interview door Joos Florquin, 1975)
“Men begint in zijn leven zo maar niet op zekere dag ikonen te schilderen. Men moet er toch wat van kennen, begaafd zijn.
Dat is een verhaal op zichzelf. Als kleine jongen al was ik bezeten door het tekenen. Aan de pianoles had ik een grondige hekel maar als ik kon tekenen, was ik echt gelukkig. Het is meer dan een keer gebeurd dat ik tijd en uur vergat en tot diep in de nacht bleef zitten doortekenen in het prieel in onze tuin, zelfs in november als het koud was. Opeens verscheen dan mijn vader met zo een ouderwetse lantaarn in de hand en zonder een woord te zeggen, gaf hij met zijn duim een duidelijk teken! Dat tekenen was dus een echte passie maar toen ik priester ben geworden, heb ik het opgegeven en heb ik het meeste weggedaan. Wat ik aan tekeningen uit die tijd nog bezit, werd door anderen gered. Nu heb ik een zuster die een jaar jonger is dan ik en die leeft nu apart in een kluis in Friesland. Ze behoort tot de orde van de Karmel. Die zuster heeft het ikonen tekenen geleerd van een Rus uit Parijs. Ze maakt er van alle soorten, grote en kleine, maar ze zijn alle verrukkelijk. Ze zijn ook erg gevraagd en ze verdient er aardig haar brood mee, wat het klooster ten goede komt en dat is nodig. Zij is het, samen met de oude organist hier in huis, die er mij toe hebben gebracht me ook op het ikonen tekenen toe te leggen. Mijn zuster zei: je bent straks 70 en dan ben je geen hoogleraar meer en dan heb je wat anders te doen. Alhoewel ik in 40 jaar geen penseel meer heb aangeraakt, gaat het me wel enigszins van de hand. Je hebt er niet veel voor nodig: een tekenplank, wat aardverven, eierdooiers, water en penselen. Ik kan er mijn weg in vinden omdat ik de voorschriften van de ortodokse kerk goed ken. Daarbij gaf Martine mij een receptenboek. Wat ik maak, zijn geen kopieën. Het is allemaal vrij uitgedacht. De personages hebben vaak het gezicht van iemand die ik ken. Zo heeft de H. Maagd op haar sterfbed het gezicht van mijn moeder.”
Frits van der Meer (16 november 1904 – 19 juli 1994) Hier links bij de uitreiking van de P. C. Hooftprijs in 1964
Jan Telouw, Wolf Biermann, Clemens J. Setz, J. G. Ballard, Gerhart Hauptmann, Marianne Moore
De Nederlandse schrijver, fysicus en voormalig politicus voor Democraten 66 Jan Terlouw werd geboren in Kamperveen op 15 november 1931. Zie ook alle tags voor Jan Terlouw op dit blog.
Uit: Briefgeheim
“"Eva en Jackie hadden het grootste deel van de zaterdag samen doorgebracht. Dat was niets ongewoons. Ze waren bezig aan de laatste paar maanden van de basisschool, en al vanaf de eerste klas waren ze hartsvriendinnen. Ze woonden in dezelfde laan, niet meer dan een paar huizen van elkaar. Verschillend waren ze overigens wel, die twee. Eva tenger, magere schouders en armen, een beetje bangig ook. Jackie hoog op de benen, een hardloopster van jewelste, altijd te vinden voor een geintje. Ze durfde ongeveer alles, en volgens Eva was ze mateloos brutaal. Verder had ze een broer, terwijl Eva van Zuilen enig kind was. Tja, die broer, Thomas Smit van Zevenbergen. Hij was elf, een jaar jonger dan zijn zusje, maar veel respect voor haar toonde hij niet. Hij verbeeldde zich dat hij veel sterker was dan zij, maar dat was niet bewezen. Als ze ruzie hadden won degene die het kwaadst was, en dat wisselde nogal eens Thomas kon enorm goed gooien met stenen. Hij kon bijvoorbeeld de wijzerplaat van de kerktoren raken met een steen, en deed dat dan ook geregeld. De wijzers raken, dat was even iets moeilijker, dat lukte niet zo vaak. Het was een keer gebeurd dat ze om vijf over halfnegen langs de toren kwamen, terwijl de school al om half begon. Toen had Thomas zijn meesterworp gedaan. Met een driehoekige kei had hij het vijf vóór halfnegen gemaakt en daarna waren ze hard naar school gehold. ‘Schoolblijven,’ had de meester gezegd, maar Jackie had op de torenklok gewezen, die je vanuit het lokaal kon zien, en ze had gezegd dat het nog niet eens half was. En toen zei de meester dat de klok achterliep, maar goed, schoolblijven hoefde dan niet. Dat was een grote dag voor Thomas. Om elf uur zat hij nog te glunderen, of was het tien over elf?"
1. Anmut sparet nicht noch Mühe Leidenschaft nicht noch Verstand das ein gutes Deutschland blühe, wie ein and'res gutes Lnd.
2. Das die Völker nicht erbleichen wie vor einer Räuberin sondern ihre Hände reichen uns, wie and'ren Völkern hin.
3. Und nicht über und nicht unter andreren Völkern woll'n wir sein. Von der See bis zu den Alpen, von der Oder bis zum Rhein.
4. Und weil wir dies Land verbessern, lieben und beschirmen wir's, und das libste mags uns scheinen; so wie anderen Völkern ihr's.
Bei Flut
Bei Flut drückt die See den Fluß in das Land in Altona saß ich am Elbestrand und sah, wie die Boje nach Osten hin zeigt das Wasser läuft auf und steigt verdrehte Welt! das seh ich gerne der Fluß, er fließt zurück! Die Wassermassen der Elbe wollen wieder nach Dresden zurück Das sah ich gern aber gelassen
Die innere Unsicherheit. Der fehlende Glaube an etwas danach.
Die Literatur Die falsche Musik zum falschen Zeitpunkt. Der knarrende Kronleuchter im Nebenzimmer.
Das Geschrei von Betrunkenen unten auf der Strasse. Die Eisblumen am Fenster. Das Gedicht von Rossetti. Von John Donne.
Die Vorstellung von riesigen Kraken. Von Nabelschnüren. Von Brei.
Das Quietschen der Bettfedern. Der bittere Geruch nach heute Morgen verzehrten Orangen. Die Tonnen von Seife, angesammelt im Lauf eines ganzen Lebens. Der dreibeinige Hund, gesehen in einem Park vor fünfzehn Jahren.
Der Stromausfall im Jahr 98. Die Atmosphäre in der Wohnung im Winter gegen vier Uhr am Nachmittag.
Das kalte, insektengesprenkelte Licht der Leuchtstoffröhren über uns. Die Spielzeuge unter dem Bett in der Kiste. Die Muskelschmerzen im Nacken. Das Meer.
Auf einen Migräneanfall mit Flimmerskotom
Blaise Pascal sah an manchen Tagen einen Abgrund neben sich. Wenn er seinen Kopf bewegte, bewegte sich der Abgrund mit. Wenn er versuchte, hineinzuspringen, fiel er auf den Boden.
Dann rappelte er sich mühsam auf und schrieb unter dröhnendem Kopfschmerz über die Angst und über das Schweigen dieser unendlichen Räume.
“The only figure on the ground who is aware of the imminent catastrophe is a man in a white jacket and panama hat who stands at the foot of the tower, both hands raised to the marble flank. His face is hidden, but his arms are braced against the shifting stone, his back arched above his straining legs. We can see that in his desperate way he is trying to hold upright the collapsing tower that is about to obliterate him. Or so everyone assumes. The newspaper caption writers, the commentators on TV documentaries, all commend the bravery of this solitary figure. Surprisingly, he has never been identified, and neither his hat nor his white jacket were found in the mountain of rubble that was later removed, stone by stone, from the unhappy site. But was he trying to support the tower or, rather, helping it on its way? I, of course, can answer the question, since I am the man in the panama hat, the husband at whom Elaine, in the last moments of her life, so triumphantly stares. »
Hin durch den Forst schießt eine weiße Schlange, spitz ist ihr Haupt, ihr Schweif verweht im Wind; darunter braust auf stählernem Gewinde der Erdenpuls in nimmermüdem Gange.
Verschwunden ist sie tief im Forste lang, stumm ragt die Kiefer, um die rote Rinde spielt schon der Nachthauch, schweifen Nebel linde, und Uhuschrei tönt ferneher und bange
Ein Tümpel liegt in weltvergessenen Träumen, vom Frühlingsregen angefüllt, am Raine; es spiegeln drin sich einsam Ost und West
Tiefblau der Ost steht über schwarzen Bäumen Die Stirn geziert mit einem Demantsteine; Der Westen prahlt mit fahlen Sonnenresten.
Gesang der Engel
Auf jenen Hügeln die Sonne, Sie hat dir ihr Gold nicht gegeben ; Das wehende Grün in den Tälern, es hat sich für dich nicht bereitet.
Das goldene Brot auf den Äckern, Dir woolt`es den Hunger nicht stillen; Die Milch der weidenden Rinder, Dir schäumt sie nicht in den Krug.
Die Blumen und Blüten der Erde, Gesogen voll Duft und voll Süße, Voll purpur und himmlischer Bläue, Dir säumten sie nicht deinen Weg.
Wir bringen ein erstes Grüßen Durch finsternis getragen; Wir haben auf unsern Feldern Ein Hauchen von Glück.
Wir führen am Saum uns`rer Kleider Ein erstes Duften des Frühlings; es blühet von unsern Lippen Die erste Röte des Tages
Es leuchtet von unsern Füßen der grüne Schein uns`rer Heimat; Es blitzen im Grund uns`rer Augen Die Zinnen der ewigen Stadt.
Gerhart Hauptmann (15 november 1862 - 6 juni 1946) Monument in Berlin-Wilmersdorf
„Man fragte sie, wie sie so etwas Lustiges schreiben könne, und mich, wieso so etwas Ernstes, wir redeten ein wenig, bekamen Schnittchen und tranken Tee im Lehrerzimmer. Danach gingen wir noch ein paar Schritte bis zur Bahn zusammen, sie bescheinigte mir Begabung und daß mein Text sie an einen anderen Text erinnere, den sie einmal gelesen habe, von einer Französin, glaube sie, sei er gewesen, so etwas Ähnliches, ein bißchen anders, aber er erinnere sie. Woran ich arbeite, was ich mache, meine Telefonnummer wollte sie wissen, sie wünschte mir Erfolg, dann stieg sie etwas behäbig in die Linie 9 ein und ich in mein schmales Leben. Ich wohnte damals hinter einem Durchgangszimmer am Ende eines langen Flures. An meinen Wänden hingen Poster, an eine hatte ich den Druck eines Tafelbildes von Diego Rivera geklebt. Ein Bild voll Geschichte: Hinrichtungen, Folter, Gemetzel, Indianer, Mexikaner, berühmte Persönlichkeiten, Hunde, Kinder und Luftballons. In der Mitte das Skelett einer Dame, die Calavera Catrina heißt, mit schrillem Hut, weißem Kleid und Klapperschlange um den Hals. Mit ihren Knochenfingern hält sie den Künstler fest, der klein ist wie ein Kind, Ringelsocken trägt und in der Jackentasche Frösche. »Traum eines Sonntagnachmittags im Alameda Park«. Auf meiner Reise durch Mexiko hatte ich sehr lange vor dem Original gesessen. Rivera hatte es in ein teures Hotel gemalt, dessen Foyer war von da an für jedermann offen. Mein Rucksack stand noch an die Wand gelehnt, auf dem Boden lag mein Bett, dreigeteilt aus blauen kleinen Matratzen. Ich hatte Locken, Sehnsucht, Angst, einen abwesenden Freund und einen Job bei einer Versicherung. Insgesamt war ich ratlos.”
I, too, dislike it: there are things that are important beyond all this fiddle. Reading it, however, with a perfect contempt for it, one discovers in it after all, a place for the genuine. Hands that can grasp, eyes that can dilate, hair that can rise if it must, these things are important not because a
high-sounding interpretation can be put upon them but because they are useful. When they become so derivative as to become unintelligible, the same thing may be said for all of us, that we do not admire what we cannot understand: the bat holding on upside down or in quest of something to
eat, elephants pushing, a wild horse taking a roll, a tireless wolf under a tree, the immovable critic twitching his skin like a horse that feels a flea, the base- ball fan, the statistician-- nor is it valid to discriminate against 'business documents and
school-books'; all these phenomena are important. One must make a distinction however: when dragged into prominence by half poets, the result is not poetry, nor till the poets among us can be 'literalists of the imagination'--above insolence and triviality and can present
for inspection, 'imaginary gardens with real toads in them', shall we have it. In the meantime, if you demand on the one hand, the raw material of poetry in all its rawness and that which is on the other hand genuine, you are interested in poetry.
Marianne Moore (15 november 1887 – 5 februari 1972)
Ils n’existent plus, en Pologne, les villages juifs, non A Hrubieszów, Karczew, Brody ou Falenica, En vain tu cherches la lueur des bougies allumées Et tends l’oreille vers le chant de la synagogue de bois.
Disparus les derniers vestiges, le saint-frusquin des juifs, Recouvert de sable le sang, effacées toutes traces, Les murs blanchis à la chaux, sur toutes leurs faces Comme pour un grand jour ou après une épidémie.
Ici brille une lune pâle, étrangère et froide, Dès la sortie de la ville, sur la chaussée, quand la nuit déploie sa lumière, Mes parents juifs, gens à l’âme poétique, Ne retrouvent plus les deux lunes d’or de Chagall.
Les lunes voyagent déjà au-dessus d’une autre planète Chassées par le sombre silence, d’elles plus une trace. Ils ne sont plus les villages, où le cordonnier était poète, L’horloger, philosophe, le barbier, troubadour.
Ils ne sont plus ces villages où les chants bibliques, Poussés par le vent, s’alliaient au chant polonais et à la tristesse slave, Où les vieux juifs s’asseyaient à l’ombre du cerisier Et pleuraient les saintes murailles de Jérusalem.
Ils ne sont plus ces villages, disparus comme des ombres Et cette ombre s’étendra entre nos paroles Jusqu’à ce qu’ils s’unissent fraternellement et recommencent au début, Deux peuples nourris de la même souffrance.
„Mein Name ist Morgan Lamont. Wenn ich nun endlich beginne, diese Geschichte zu erzählen, verweile ich an einem Ort, den nur wenige meiner Leser jemals besucht haben werden - es ist ein rauher Ort, ein schöner Ort. Soweit ich weiß, ist hier noch niemals ein Mensch zur Welt gekommen, denn bisher hat es auch nur wenige Frauen hierher verschlagen. Viele allerdings sind hier gestorben. Durch das Fenster meines Zimmers in Framheim sehe ich den Erebus unter dem Mond Erebus, der für mich immer mein Vulkan sein wird. Er ist benannt nach einem der Schiffe, mit denen James Clark Ross 1840 in die Antarktis kam - das andere war die Terror -; sein Name geht also direkt auf die ersten Erkundungen dieses Kontinentes durch unsere Spezies zurück. In der klassischen Mythologie war Erebus der Ort, den die Seelen der Toten auf ihrem Weg zum Hades passierten. Sie setzten über von einem Leben zu einem anderen, und das gleiche ist mir widerfahren; ich habe das Eis der Antarktis durchmessen und bin dadurch eine andere geworden. Auf jeden Fall will ich meine Geschichte von Anfang an erzählen, wenigstens, soweit dies möglich ist. Mir ist aufgefallen, daß viele Geschichten in der Mitte beginnen, wo sie am umfangreichsten sind. Aber in Wirklichkeit fangen die Dinge klein an und werden dann größer, bis sie schließlich wieder klein werden. So geht es mit allem Lebendigen und auch mit den meisten Dingen, die nicht lebendig sind. Wir alle gehen aus von einem einzelnen Atom, einem Samen oder einer Zelle, von einem einzelnen Elektron, einem einzelnen subatomaren Partikel. Und Geschichten fangen mit einem einzelnen Ausdruck an, »vor langer, langer Zeit«, »am Anfang«. Die Geschichte vom Eis begann mit den griechischen Vorsokratikern, die nicht nur vermuteten, daß die Erde rund sei, sondern auch annahmen, daß es eine südliche Landmasse geben müsse.“
Uit: Die grässliche Bescherung in der Via Merulana (Vertaald door Toni Kienlechner)
„Ein Problem, das sich mit solchen Fragen verbindet wie: »Warum die Klassiker lesen, anstatt uns auf Lesestoff zu konzentrieren, der uns ein tieferes Verständnis unserer Zeit eröffnet?« und »Woher die Zeit und die Muße zur Lektüre der Klassiker nehmen, so wie wir von der Flut bedruckten Papiers zu aktuellen Problemen überschwemmt sind?« Sicherlich kann man sich einen glücklichen Menschen vorstellen, der die »Lesezeit« seiner Tage ausschließlich der Lektüre von Lukret, Lukian, Montaigne, Erasmus, Quevedo, Marlowe, Des Discours de la méthode, des Wilhelm Meister, von Coleridge,Ruskin, Proust und Valéry widmet, mit einigen Abschweifungen zu Muraski oder den isländischen Sagas. All dies, ohne Rezensionen der letzten Neuauflage zu Papier bringen zu müssen, noch Publikationen für die Bewerbung um einen Lehrstuhl, noch Verlagsarbeiten für eine in Kürze anstehende Vertragserfüllung. Um seine Diät ohne jegliche Belastung fortzusetzen, müßte dieser glückliche Mensch sich der Zeitungslektüre enthalten, sich nicht im geringsten vom neuesten Roman oder von der letzten soziologischen Umfrage verlocken lassen. Es sei dahingestellt, wie richtig und ergiebig eine solche Sittenstrenge wäre. Die Aktualität mag banal und demütigend sein, sie bleibt aber immer ein Punkt, der unsere Lage bestimmt, von dem wir vorwärts oder rückwärts schauen. Um die Klassiker zu lesen, muß man wohl festlegen, »von wo aus« man sie liest, sonst verlieren sich das Buch und der Leser in einer zeitlosen Wolke. So stellt sich also heraus, daß die Lektüre der Klassiker für den am »ergiebigsten« ist, der es versteht, sie fein dosiert mit aktueller Lektüre abzuwechseln. Und das setzt nicht unbedingt eine ausgewogene innere Ruhe voraus: es kann auch das Ergebnis einer ungeduldigen Nervosität, einer schnaubenden Unzufriedenheit sein.“
Carlo Emilio Gadda (15 november 1893 – 21 mei 1973)
"Mais il est vrai aussi que les hérésies me charment. Et tandis que je n’ai jamais pu me visser plus de huit jours dans le crâne les preuves classiques de l’existence du Très-Haut, je ne me fatigue pas de dresser le catalogue des innombrables solutions que trois siècles ont proposées au casse-tête de l’Homme-Dieu ; les adoptiannistes pour qui Jésus a reçu l’esprit divin lors de son baptême, mais n’est devenu Dieu qu’après sa résurrection ; les docètes, qui veulent que Jésus soit un corps astral, un fantôme n’appartenant pas à notre monde pondérable ; les aphtartodocètes qui cherchent à écarter l’insoutenable et scandaleuse notion d’un Dieu souffrant, et font un Christ doté d’un corps pareil au nôtre mais jouissant d’une surnaturelle insensibilité ; les origénistes qui ne peuvent pas s’empêcher de nuancer l’égalité du Père et du Fils ; les sabéliens, les subordinationnistes, les ariens qui soutiennent que Jésus n’a été qu’un homme inspiré par Dieu, le plus grand des hommes créés ; les nestoriens qui donnent au Christ deux natures, humaine et divine, mais les séparent totalement et enseignent que l’homme seul est mort sur la croix ; l’évêque Photin qui invente un Verbe à extensions, Raison impersonnelle de Dieu dans la première extension, mais devenant fils de Dieu dans la seconde, pénétrant ainsi l’humanité de Jésus jusqu’à en faire une espèce de Dieu ; les monophysites, qui acceptent la nature humaine du Christ, mais enseignent qu’elle a été absorbée par sa nature divine ; les monothélites qui disent qu’il n’y a eu dans la nature humaine du Christ d’autre volonté que celle de Dieu, que son corps était un instrument du Tout-Puissant… »
Lucien Rebatet (15 november 1903 - 24 augustus 1972)
Het IIII. kvsken. Sonet Bij Douza. Ten zijn geen kuskens, tian, welck mij Neaera biedt; T'is zuijker, t'is kaneel, t' zijn Indische muskaeten: Tis thijm, t'is Hemelbroot, t'zijn Grieckze honichraeten, Zulck alsmen op d'Hymet' of Hybla vloeijen ziet. Woudt ghij mij met zulck aes dick voeden, eer lang ijet Ontsterffelijck ick werd, oic onder sHemels Staeten Vermeeren dat tgetal: alwaer de gulde vaeten Vrous Hebes volle handt mit Nectar overghiet. Maer zulcke ghaven doch een weijnich staeken wilt, En met dit zoet gekus niet wezen al te mildt: Of van gelijcker macht met mij zyn wilt deelachtich, En werden een Goddin. der Goden disch ick haet, Als ick u derven moet; al wilde mij zijn staet Zelfs overdoen Iuppijn met hant, en mont opdrachtich.
“For his grown-up sister Ethel he had bought a box of coloured chalks. That also might come in useful later. Funds now had been running low, but for his mother he had bought a small cream-jug which, after fierce bargaining, the man had let him have at half-price because it was cracked. Singing "Christians Awake!" at the top of his lusty young voice, he went along the landing, putting his gifts outside the doors of his family, and pausing to yell "Happy Christmas" as he did so. From within he was greeted in each case by muffled groans. He went downstairs into the hall, still singing. It was earlier than he thought—just five o'clock. The maids were not down yet. He switched on lights recklessly, and discovered that he was not the only person in the hall. His four-year-old cousin Jimmy was sitting on the bottom step in an attitude of despondency, holding an empty tin. Jimmy's mother had influenza at home, and Jimmy and his small sister Barbara were in the happy position of spending Christmas with relations, but immune from parental or maternal interference. "They've gotten out," said Jimmy, sadly. "I got 'em for presents yesterday, an' they've gotten out. I've been feeling for 'em in the dark, but I can't find 'em." "What?" said William. "Snails. Great big suge ones wiv great big suge shells. I put 'em in a tin for presents an' they've gotten out an' I've gotten no presents for nobody." He relapsed into despondency. William surveyed the hall. "They've got out right enough!" he said, sternly. "They've got out right enough. Jus' look at our hall! Jus' look at our clothes! They've got out right enough."
Richmal Crompton (15 november 1890 – 11 januiri 1969)
“Ein stürmischer Novembernachmittag war es. Herr Bäckermeister Butz saß gemütlich am Fenster seines Wohnzimmers zu ebener Erde und rauchte seine Pfeife. Er sah hinaus auf den Marktplatz und hatte seinen Spaß an dem bunten Gewimmel vor seiner Tür. Die Leute flogen fast in die Luft bei dem heftigen Sturm und dem argen Schneetreiben. Hier klappte dem einen der Schirm in die Höhe, daß dieser alle Arme gen Himmel streckte, – dort riß der Wind einem andern die Mütze vom Kopfe, und der mußte hinterherjagen, um sie wieder zu erwischen, jetzt fuhr er unter das schützende Schirmdach einer Höckerin, welche Äpfel feilbot, hob es hoch in die Luft und sauste wie toll damit über den Marktplatz. Die Frau lief ihm nach, in der Eile warf sie einen Korb mit Äpfeln um, daß diese lustig in den hartgefrorenen Schnee kollerten. Schnell machten sich ein paar Kinder, die in der Nähe standen, darüber her und fingen an aufzulesen; jedes wollte die meisten haben, sie zankten sich darum, stießen sich mit den Ellbogen und endlich purzelten sie in einem Knäuel zur Erde nieder. Herr Butz fing laut über diesen kleinen Vorfall an zu lachen. »Was lachst du denn?« fragte seine Frau und trat aus dem Verkaufsraum, der sich dicht nebenan befand und dessen Tür stets geöffnet war, in das Wohnzimmer. »Was gibt es denn?« Er zeigte mit der Pfeife auf den umgefallenen Korb. »Sieh nur,« sagte er, noch immer lachend, »ist das nicht komisch?« »Wenn es weiter nichts ist,« entgegnete sie mürrisch, »ich weiß nicht, wie man darüber lachen kann. Ist denn die Schule noch nicht aus? Ich will froh sein, wenn die Kinder erst zu Hause sind, die armen Würmer werden tüchtig durchfroren sein, es ist ja ein Wetter, daß man keinen Hund hinausjagen möchte.«
Uit: La Carte de Tendre (Clélie, histoire romaine)
« Ensuite pour faire un plus grand progrès dans cette route, vous voyez Sincérité, Grand Cœur, Probité, Générosité, Respect, Exactitude, et Bonté, qui est tout contre Tendre : pour faire connoistre qu’il ne peut y avoir de véritable estime sans bonté : et qu’on ne peut arriver à Tendre de ce costé là, sans avoir cette précieuse qualité. Après cela, Madame, il faut s’il vous plaist retourner à Nouvelle Amitié, pour voir par quelle route on va de là à Tendre sur Reconnoissance. Voyez donc je vous en prie, comment il faut d’abord aller de Nouvelle Amitié à Complaisance : ensuite à ce petit Village qui se nomme Soumission ; et qui en touche un autre fort agréable, qui s’appelle Petits Soins. Voyez, dis-je, que de là, il faut passer par Assiduité, pour faire entendre que ce n’est pas assez d’avoir durant quelques jours tous ces petits soins obligeans, qui donnent tant de reconnoissance, si on ne les a assidûment. Ensuite vous voyez qu’il faut passer à un autre village qui s’appelle Empressement : et ne faire pas comme certaines gens tranquiles, qui ne se hastent pas d’un moment, quelque prière qu’on leur face : et qui sont incapables d’avoir cet empressement qui oblige quelques fois si fort. Après cela vous voyez qu’il faut passer à Grands Services : et que pour marquer qu’il y a peu de gens qui en rendent de tels, ce village est plus petit que les autres. Ensuite, il faut passer à Sensibilité, pour faire connoistre qu’il faut sentir jusques aux plus petites douleurs de ceux qu’on aime. »
Madeleine de Scudéry (15 november 1607 – 2 juni 1701)
Uit: Life and Deeds of the Mangy Little Parrot Written by Him and for His Children (Vertaald door William Little)
“I was born in Mexico City, capital of North America, in New Spain. No amount of praise from my lips is sufficient to describe my dear homeland. But, seriously, none of my praise would be suspect. The people who live there and foreigners who have seen it can make their panegyric more believably; so, leaving the description of Mexico City for impartial witnesses, I state that I was born in this rich and well-populated city sometime between 1771 and 1773. My parents were not affluent, but neither were they sunk in misery. At the same time they had no Jewish blood, which they showed and advertised by their virtue. Oh, if children could always and constantly follow their parents' good examples! After I was born, after I was washed and given the usual attentions of that moment, my aunts, my grandmothers and other old women who held to the old ways wanted to tie my hands and to bind or package me up like a firecracker, claiming that if they were left free, I would be inclined to scare myself or to become very light-fingered. God help me! How much my father had to fight against the fretting of those blessed elderly women! How much saliva he failed to hold back making them see that tying and binding babies' hands was an absurdly pernicious chimera! And how much effort it cost him persuading those innocent old women that no jet, bone, stone or other amulets of this or any other kind had any value whatsoever against drafts, rabies, the evil eye, or similar highfalutin nonsense!”
José de Lizardi (15 november 1776 - 27 april 1827) Cover
A high-finned squad car welcomes your arrival on the town square.
That booth in the corner is all for you & the girl on your arm.
If you want meatloaf and gravy it’s all yours, baby.
Ain’t nothin’ but Elvis on the radio & black & white on TV.
Whenever you come back you are, once again, King for a Day, oh yeah!
Prolog: Angel of Power and Protection —Sculpture, Bridge to Vatican City, Rome—
What happens when the Angel falls asleep after the mother and father who held the baby have to walk back into their lives
and the boy walks out into the world and a servant of God touches him wrong when the parents aren’t looking?
By the time he is ready to cross the bridge to Vatican City his feet will not move forward but turn in the opposite direction.
It is decades before he can talk to the old God by finding his own sacred places and a new language for praying.
Norbert Krapf (Jasper, 14 november1943)
De Zweedse schrijfster Astrid Lindgrenwerd als Astrid Ericsson geboren op 14 november 1907 en groeide op op de boerderij Näs in Vimmerby in Småland. Zie ook alle tags voor Astrid Lindgrenop dit blog.
Uit: Pippi Langstrumpf (Vertaald door Cäcilie Heinig)
„Er hatte recht. Pippi war ein sehr merkwürdiges Kind. Das allermerkwürdigste an ihr war, da ß sie so stark war. Sie war so furchtbar stark, daß es in der ganzen Welt keinen Schutzmann gab, der so stark war wie sie. Sie konnte ein ganzes Pferd hochheben, wenn sie wollte. Und das wollte sie. Sie hatte ein eigenes Pferd, das sie für eines ihrer vielen Goldstücke gekauft hatte, an demselben Tage, an dem sie heimgekommen war. Sie hatte sich immer nach einem eigenen Pferd gesehnt. Und jetzt wohnte es auf der Veranda. Aber wenn Pippi ihren Nachmittagskaffee dort trinken wollte, hob sie es ohne weiteres in den Garten hinaus. Neben der Villa war ein anderer Garten und darin ein anderes Haus. In dem Haus wohnten ein Vater und eine Mutter mit ihren beiden netten Kindern, einem Jungen und einem Mädchen. Der Junge hieß Thomas und das Mädchen Annika. Das waren zwei sehr liebe, wohlerzogene und artige Kinder. Niemals biß Thomas an seinen Nägeln, immer tat er das, was ihm seine Mutter sagte. Annika murrte niemals, wenn sie nicht ihren Willen bekam. Sie sah immer ordentlich aus in ihren gebügelten Baumwollkleidern, und sie nahm sich sehr in acht, daß sie sich nicht schmutzig machte. Thomas und Annika spielten hübsch zusammen in ihrem Garten, aber sie hatten sich oft einen Spielkameraden gewünscht, und zu der Zeit, als Pippi noch mit ihrem Vater auf dem Meer herumsegelte, standen sie mitunter am Gartenzaun und sagten: „Zu dumm, daß niemand hier in dieses Haus zieht. Hier sollte jemand wohnen, jemand, der Kinder hat.“
Astrid Lindgren (14 november 1907 - 28 januari 2002) Hier met Inger Nilsson als Pippi Langkous in 1968
Inderdaad: ‘de’ allochtoon bestaat niet. Maar bestaat ‘de’ Surinamer dan wel? Of ‘de’ Oost-Europeaan? Natuurlijk niet, net zomin als ‘de’ frisdrank bestaat. Zo gaat dat nu eenmaal met woorden, die duiden vaak een hele verzameling aan. Hoe ver je wilt ‘inzoomen’, hangt van de situatie af: soms is het woord ‘sinas’ handig, soms kun je beter ‘Fanta’ zeggen. Het evidente verschil tussen cola en tonic is geen logische reden om het woord ‘frisdrank’ te verbieden. Wat moeten ambtenaren nu zeggen als ze het willen hebben over de groep die tot deze week met ‘allochtonen’ werd aangeduid? Immigranten-en-hun-kinderen is te lang, bovendien heb je het dan alsnog over die groep, en dat mag juist niet. Op de vraag van AT5 of ‘bepaalde problematiek’ nog wel bespreekbaar zou blijven, zei Akel: ‘Een heel recent en goed voorbeeld is obesitas. Veel Turkse Amsterdammers hebben last van obesitas. Nou, dan heb je het over “de Turkse Amsterdamse kinderen”, en zeg je niet: “de allochtonen zijn te dik”.’ Dus dáár gaat het om: er zijn blijkbaar ambtenaren die bij cijfers over ‘sinas’ liever over ‘frisdrank’ praten. Hierdoor ontstaat, in dit geval, het beeld dat ‘de allochtonen’ te dik zijn. De oplossing van de PvdA is om het woord ‘allochtoon’ te verbieden, zodat voor iedereen duidelijk is dat alleen Turkse kinderen te dik zijn.
Jonathan van het Reve (Amsterdam, 14 november 1983)
Moeder zit te driegen Aan een mantelzoom. Zusje moet nu wiegen: Zoeteke, slaap en droom. Broederke, broederke mijn, Laat mij uw moederke zijn.
Dekken zal u zusje, Ligt ge blootgewoeld; Kussen met een kusje Dat ge bijna niet voelt. Broederke, broederke mijn, Laat mij uw moederke zijn!
Moet ge mee naar schole, Dwars door weer en wind, Kom dan stil gescholen Onder die mantel, kind. Broederke, broederke mijn, Laat mij uw moederke zijn.
Poes
Poes-poes-poes is thuis. Wat kan bollen zal ze rollen, rukken lappen uit en lint. Poes-poes-poes is thuis.
Poes-poes-poes is thuis. Voor de krauwkens van haar klauwkens, vreest alleen een heel klein kind en een oude muis.
René de Clercq (14 november 1877 - 12 juni 1932) Gedenkbeeld in Deerlijk
De Engels-Mexicaanse schrijfster Chloe Aridjis werd geboren in New York op 6 november 1971 (en dus niet op 14 november zoals eerder vermeld). Zie ook alle tags voor Chloe Aridjis op dit blog.
Uit: Assunder
« Only time can distinguish us. Yet museum acedia isn’t triggered by a crisis of faith or the shifting angle of the sun and, what’s more, my profession is actually suited to those afflicted by it, perfect for individuals who are unconcerned with their position in the world and have fallen prey to a relatively permanent mental or physical sloth. The museum provides an activity for which we are paid to do little more than stand or sit for hours contemplating immobile images and mobile figures. Occasionally I remind myself that I could have become a dozen things in life. I could have finished university, got a degree in English, perhaps added some letters after my name. I could have had a desk and a fountain pen, people knocking at the door bringing in papers to sign. Or, at the very least, my own filing cabinet and phone extension. But I have always been more interested in being than becoming, and as soon as I stumbled upon this job I knew nothing would budge me. Ambition has never been high on the list, nor marriage or adventure: the only thing that occasionally tempts me is the thought of another museum. And I admit that at first I was more than a little jealous of the guards at Tate Modern, watching over their collection housed within an old power station, yet the energy being generated, while neither nuclear nor electric, came with its own set of perils. But it wasn’t until the Scandinavian artist set up an immense fake sun in the Turbine Hall that I thanked my guardian angels for my job at the National Gallery. »
“Wait, you’re a what?” “It’s a new undergraduate major.” “Weird.” “You?” “Philosophy.” “Philosophy. Interesting. Really. And difficult. Wow, philosophy, wow. I’ve read Kierkegaard. God ordered Abraham to murder his kid and Abraham said, Okay okay, whatever you say, not a problem. He didn’t even try to get out of it. He didn’t run away to Nineveh, which sounds to me like a pretty fun place. That’s faith? I mean, at least Jonah gave defying a totally unreasonable God a shot. And Kierkegaard says Abraham’s a great man? To me, he just sounds like a bad dad. Did I miss something?” She just let his gibberish float there between them without answering. Lunch at a Chinese restaurant on South University. The place was dark, the blinds drawn against the afternoon sun. Above each table a small round bulb; Popper thought, Each table its own sad moon. This isn’t going very well at all. She is from Wisconsin and her name is Katherine but her father had called her Kat since she was six minutes old. Kat Rubin. I’ll never see her again. “Who do you read, then?” “Oh, you know, lately a lotta Ray Carver.” “Who?” “People call him a minimalist, but that’s really a misnomer. Carver just doesn’t use a barrel of words to say something he could say in half a phrase. He’s the poet of modern despair. Drunken, laconic husbands. Lonely, cheating wives. You know, the gritty truths—” “Fuck that. Are you related to Karl Popper?”
Aan de Vlaamse schrijver Stefan Hertmans is voor zijn boek "Oorlog en terpentijn" de AKO Literatuurprijs 2014 toegekend. Dat maakte juryvoorzitter Job Cohen gisteravond bekend in de Koninklijke Schouwburg in Den Haag. De winnaar ontvangt een bedrag van 50.000 euro. Zie ook alle tags voor Stefan Hertmans op dit blog.
Uit: Oorlog en terpentijn
‘Meer dan dertig jaar heb ik de schriften, waarin hij zorgvuldig, in zijn weergaloze vooroorlogse handschrift, zijn herinneringen had neergeschreven, bewaard en gesloten gehouden; hij heeft ze me gegeven enkele maanden voor zijn dood in 1981. Hij was toen negentig jaar. Hij was geboren in 1891, zijn leven leek niet meer geweest te zijn dan het over elkaar heen springen van twee cijfers in een jaartal. Tussen die twee jaartallen lagen twee oorlogen, rampzalige massaslachtingen, de meest hardvochtige eeuw uit de hele mensengeschiedenis, het ontstaan en de neergang van de moderne kunst, de wereldwijde expansie van de motorenindustrie, de Koude Oorlog, de opkomst en de neergang van grote ideologieën, de uitvinding van bakeliet, de popularisering van telefoon en saxofoon, de industrialisering, de filmindustrie, het plastic, de jazz, de vliegtuigindustrie, de landing op de maan, het uitsterven van talloze diersoorten, de eerste grote ecologische rampen, de ontwikkeling van penicilline en antibiotica, mei ’68, het eerste Rapport van de Club van Rome, de popmuziek, de uitvinding van de pil, de vrouwenemancipatie, de opkomst van de televisie, van de eerste computers – en zijn lange leven als vergeten oorlogsheld. Het is het leven dat hij mij vroeg te beschrijven door me die cahiers toe te vertrouwen. Een leven dat bijna een eeuw omspant en dat begon op een andere planeet. Een planeet van dorpen, veldwegen, paardenkoetsen, gaslampen, wasteilen, bidprentjes, oude wandkasten, een tijd waarin vrouwen bejaard waren op hun veertigste, een tijd van almachtige pastoors die naar sigaren en ongewassen ondergoed roken, van weerspannige burgermeisjes in nonnenkloosters, een tijd van grootseminaries, bisschoppelijke en keizerlijke verordeningen, een tijd die aan zijn lange doodstrijd begon toen de kleine groezelige Serviër Gavrilo Princip in 1914 met een niet eens zo welgemikt schot de schone illusie van het oude Europa aan flarden schoot en daarmee aanleiding gaf tot de catastrofe die ook hem, mijn kleine blauwogige grootvader zou treffen en zijn leven voorgoed zou beheersen.’
Uit: The Athenian Murders (Vertaald door Sonia Soto)
« Like a thick mane of hair ruffled by a capricious wind, each strand waving independently, the humble crowd gradually dispersed, some leaving separately, others in groups, some in silence, others commenting on the horrifying event. "It's true, Hemodorus, wolves abound on Lycabettus. I've heard that several peasants, too, have been attacked." "And now this poor ephebe! We must discuss the matter at the Assembly." A short, very fat man remained behind, standing by the corpse's feet, peering at it placidly, his stout, though neat, face impassive. He appeared to have fallen asleep. The departing crowd avoided him, passing without looking at him, as if he were a column or a rock. One of the soldiers went to him and tugged at his cloak. "Return home, citizen. You heard our captain." The man took little notice, and continued to stare at the corpse, stroking his neatly trimmed gray beard with thick fingers. The soldier, thinking he must be deaf, gave him a slight push and raised his voice. "Hey, I'm talking to you! Didn't you hear the captain? Go home!" "I'm sorry," said the man, though actually appearing quite unconcerned by the soldier's command. "I'll be on my way." "What are you looking at?" The man blinked twice and raised his eyes from the corpse, which another soldier was now covering with a cloak. He said, "Nothing. I was thinking." "Well, think in your bed." "You're right," said the man, as if he had woken from a catnap. He glanced around and walked slowly away. All the onlookers had gone by now, and Aschilos, in conversation with the captain, swiftly disappeared as soon as the opportunity arose. Even old Candaulus was crawling away, still racked with pain and whimpering, helped on his way by the soldiers' kicks, in search of a dark corner to spend the night in demented dreams. His long white mane seemed to come alive, flowing down his back, then rising in an untidy snowy cloud, a white plume in the wind. In the sky, above the precise outline of the Parthenon, Night lazily loosened her mane, cloud-decked and edged with silver, like a maiden slowly combing her hair.”
“Ik zit hier in Nagarkot en denk: hier zou ik mijn pen moeten neerleggen. Dat zou een normale reactie zijn voor een schrijver. Welk belang hebben mijn woorden, wat betekenen mijn ambities, mijn verrichtingen tegenover de ondoorgrondelijke kosmische pracht waarvan die ketens een signaal zijn? Het lijkt of de betekenis van mijn leven van mij wordt weggenomen, met kleine fragmentjes tegelijk, alsof dat leven zelf wegsiepelt door de planken van mijn huisje, ‘s nachts, terwijl ik wakker lig, alleen door het rietdak gescheiden van het onmetelijk nachtelijke uitspansel. Ik slaap, of beter: ik waak in gezelschap van die gigantische buren, de Gonasharkar en de Langtang, in het duister, en het is of ik op het maanoppervlak lig, in de vreemde schoonheid van een dodelijke planeet waar geen zuurstof is om te kunnen leven. Iedere dag word ik psychisch iets doorzichtiger, iets dunner, ik word zo dun als een kippeveertje. Ik moet hier niet al te lang blijven, in deze al te pure lucht, ik voel hoe, tegelijk met mijn gevoel van lichtheid, ook een zekere passiviteit van mij bezit neemt.”
“Deze is voor de puberende lente, die een volwassen zomer nog even wil uitstellen. En voor alle vogels die ons ‘s ochtends wakker kwetteren. Voor de bloemen die bloeien, grillende steaks, karkassen die rotten, en urinerende zwervers. Want al die dingen samen, zorgen voor de zoete geur van zomer in een grote stad. Deze is voor alle jongens en meisjes die zittend en rollend langs pittoreske grachtjes niet kunnen begrijpen hoe half 1 opeens half 5 ‘s ochtends werd. En voor alle onbedoelde eigenaars van gebroken harten, die zich afvragen waarom het lot nou nooit eens meewerkt. Voor alle mensen die niet eerlijk durven te zijn, uit angst voor pijn. En voor de mensen die dat, uit angst om hetzelfde te ontwijken, wel zijn. Voor alle mensen die deze lente doorkomen op pure endorfine, knuffels en zoete kersen. Voor alle jongeren die niet weten wat ze overkomt. En voor de volwassenen die dat wel weten, maar nog niet willen toegeven. Totdat het echt niet meer anders kan. Deze is voor iedereen die nooit bang is om uitgelachen te worden. Of dat wel is, maar zich daar niet door laat weerhouden. Voor iedereen die niet bang is om teleur te stellen. En voor iedereen die dat wel is, maar niet onder de verwachtingen bukt.”
De wedstrijd was het juiste spiegelbeeld van die 2-1 in het gedoemd verleden. Eerst werd ik in de Hel gevierendeeld, en daarna kwam ik in de Hof van Eden.
Twee-een verliezen of met 2-1 winnen: ontgoocheling of een uitzinnig feest. Je kunt er maar het best niet aan beginnen, dan is je leven wel zo kalm geweest.
Ik vond het jammer dat wij toen niet wonnen, want winnen is het doel van elke sport. Maar anderzijds is voetbal meer dan verzonnen: geen mens die er veel menslijker door wordt.
Natuurlijk was ik blij met onze zege, als journalist was ik zelfs dubbelblij. Wij hadden immers iets cadeau gekregen: kopij, kopij, o en voorgoed kopij!
Een blijvertje
Het feit dat ik in Holland ben geboren, en bovendien precies in Amsterdam, bewijst toch wel dat ik ben uitverkoren: ik kreeg de hamvraag en ik won de ham.
Een ander wordt geboren in Vietnam of raakt bij voorbaat in Algiers verloren, maar ik, die zo terloops ter wereld kwam, mag rustig tot de blijvertjes behoren.
En ook het tijdstip was perfect gekozen: te jong voor crisis, oorlog en verzet. Wat dat betreft zat ik dus ook op rozen, want niemand gaf mij later een brevet van onvermogen in het goede of boze.
Mijn leven is een aangenaam verpozen, een ander krijgt de schillen en de dozen.
Nico Scheepmaker (13 november 1930 - 5 april 1990)
“But though I was so terrified by the idea of the seafaring man with one leg, I was far less afraid of the captain himself than anybody else who knew him. There were nights when he took a deal more rum and water than his head would carry; and then he would sometimes sit and sing his wicked, old, wild sea-songs, minding nobody; but sometimes he would call for glasses round and force all the trembling company to listen to his stories or bear a chorus to his singing. Often I have heard the house shaking with "Yo-ho-ho, and a bottle of rum," all the neighbours joining in for dear life, with the fear of death upon them, and each singing louder than the other to avoid remark. For in these fits he was the most overriding companion ever known; he would slap his hand on the table for silence all round; he would fly up in a passion of anger at a question, or sometimes because none was put, and so he judged the company was not following his story. Nor would he allow anyone to leave the inn till he had drunk himself sleepy and reeled off to bed. His stories were what frightened people worst of all. Dreadful stories they were — about hanging, and walking the plank, and storms at sea, and the Dry Tortugas, and wild deeds and places on the Spanish Main. By his own account he must have lived his life among some of the wickedest men that God ever allowed upon the sea, and the language in which he told these stories shocked our plain country people almost as much as the crimes that he described. My father was always saying the inn would be ruined, for people would soon cease coming there to be tyrannized over and put down, and sent shivering to their beds; but I really believe his presence did us good. People were frightened at the time, but on looking back they rather liked it; it was a fine excitement in a quiet country life, and there was even a party of the younger men who pretended to admire him, calling him a "true sea-dog" and a "real old salt" and such like names, and saying there was the sort of man that made England terrible at sea.”
Robert Louis Stevenson (13 november 1850 – 3 december 1894) Standbeeld in Colinton
Dich schlafen zu sehen, eingerollt wie eine Katze und ausgeschlossen zu sein aus deinem Traum – nach so vielen Jahren genieße ich es, nichts zu haben von dir als dieses ungleiche Vertrauen.
Kaspar Hauser
Eine Liebste möchte er, die seinen Mund bewohnt und aus ihm spricht. Damals, als sie ihn blindgemacht, ersann er Blumen, die’s nicht gibt. Jetzt hat er sie für sie gemalt. Sprich, bittet er, sprich mich, wohn dich in mir ein und ändre mich: Einer Prinzessin stellen sie nicht nach. Dann singt er wie sein Holzpferd sang in dem Verlies, in dem er sich vergaß.
De Nederlandse schrijver en journalist Frank Martin Westerman werd geboren in Emmen op 13 november 1964. Westerman groeide op in een Nederlands-hervormd gezin in Assen, als zoon van een NAM-ingenieur. Hij studeerde Tropische Cultuurtechniek aan de Landbouwuniversiteit Wageningen. Voor zijn afstudeeronderzoek verbleef hij in 1987 in Puno in het zuiden van Peru, waar hij de pre-Columbiaanse irrigatiemethoden van de Aymara in de Andes bestudeerde. In die tijd schreef hij zijn eerste journalistieke reportages. In 1992 werd Westerman correspondent voor de Volkskrant in Belgrado. Als verslaggever van NRC Handelsblad bezocht hij nadien diverse internationale brandhaarden. Samen met collega-journalist Bart Rijs wist hij als enige journalist door te dringen tot Srebrenica ten tijde van de val in 1995. Zij schreven daarover het boek “Het Zwartste Scenario” waarbij ze geheime VN-documenten en interviews met ooggetuigen gebruikten om de oorlogsjaren van Srebrenica te reconstrueren. Tussen 1997 en 2002 was Westerman correspondent voor het NRC Handelsblad in Moskou. Sinds 2002 woont en werkt Frank Westerman als fulltime schrijver in Amsterdam. In 2013 presenteerde hij wekelijks de serie Nederland in 7 overstromingen van de NTR op Nederland 2.
Uit: Ararat
“Turkije, dat een alliantie met Duitsland was aangegaan, werd in de rug aangevallen door het Rusland van de tsaar. De christelijke Armenen, onderdrukt door de islamitische landheren, zagen de orthodox-christelijke Russen als verlosser en sloten zich deels bij hen aan. In de ogen van de Turkse driemanschap [Enver, Talaat en Djamal] was de Armeense bevolking een vijfde colonne. Op 24 april 1915 lieten de militaire leiders zo’n achthonderd vooraanstaande Armenen ophangen op pleinen in Istanbul, op beschuldiging van het heulen met de vijand. Talaat Pasja, de minister van Binnenlandse Zaken, beval tegelijk ook de deportatie van alle Armenen uit eigen land. Het was in de zomer van 1915, tijdens gedwongen voetmarsen naar dump- en sterfplaatsen in de woestijnen van Syrië en Irak, onder ‘begeleiding’ van Koerdische roversbenden en onderbetaalde soldaten, dat honderdduizenden Armenen (of meer dan een miljoen?) stierven van honger, uitdroging en wanhoop. De pas opgerichte Volkerenbond had willen ingrijpen, maar voor er actie was ondernomen, had de Sovjet-Unie het huidige Armeense grondgebied in 1920 ingelijfd, net zonder de Ararat. ‘Tsavut danem,’ zeiden de Armenen nog dagelijks tegen elkaar, bij wijze van groet. Het betekende: Laat mij je pijn dragen. Pas toen ik alweer vertrokken was uit Etsjmiadzin, was het tot me doorgedrongen dat de speerpunt die de zij van het Lam Gods had doorboord, voor Armenen als Hovannes een gewichtiger relikwie moest zijn dan het stukje arkhout.” (…)
Alleen: tot dan toe had ik bij die benaming steeds het accent gelegd op het voorvoegsel ‘ark’. Die was onvindbaar, had vermoedelijk nooit bestaan en stond wat mij betreft voor iets onstoffelijks, een metafoor. Bleef over het achtervoegsel ‘zoekers’. Ik realiseerde me dat het broze wereldbeeld van de arkzoeker bestond bij de gratie van het niet-vinden, zijn doel diende aldoor net buiten bereik te blijven — dát hield hem op de been en gaf zijn leven richting. De arkzoeker ontleendde zijn eigenaardigheid niet aan de ark, maar aan het feit dat hij die zocht. En dat deed ik ook.”
I dreamed about you, baby. It was just the other night. Most of you was naked Ah but some of you was light.
- Leonard Cohen -
halfnaakt lig je ik weet het ik zie het je borsten je oksels je buikje met navel je naakte glimlach je naakte blik
ik kan het dromen en doe dat ook vaak
eens was dat allemaal voor mij en mij alleen het doet me niets het doet me niets meer
het verlangen hoe je keek als ik in je schoof het voldoeningszweet achteraf
geen idee wat deze dag brengen zal de e-nummers zwieren in mijn yoghurtdrinkontbijt deze ochtend koffiedik zingen een stalinorgelsymfonie
hij die ik niet ken hij is ook nog vreemd voor jou hij ligt naast je ik weet het het zal niet lang meer duren of hij kruipt op je ik weet het hij niet ik
Daniël Dee (Empangeni, 12 november 1975) Portret door Harriët Geertjes, 2007
(1) 2 winterjassen overelkaar Heen & op zak kunstbaarden- En snor, 17 zonnebrillen & 3 verschillende pruiken, - Uit betrouwbare bron Vernomen dat ik Voortdurend door een Politiewagen word Gevolgd: Op iedere straathoek Verwissel ik van Vermomming & in Iedere pisbak plak Ik een andere baard Op mijn gezicht, In ieder portiek Verwissel ik van Zonnebril & ik Loop mank en krom & Dan weer als een Mie Zo soepel 7 ik word Krankjorum van die Ellendige klootzakken, - Ze sturen het erop Aan dat ik me uit Eigen beweging Aangeven zal: Ze hebben geen Enkel bewijs, 40 fotoos van mij In bezit & Mijn tenen zijn Bevroren (van de honger Hou ik niet meer) : diezelfde nacht wordt Mijn bebaarde Vriend Roderic de Prikker (met identiek Nachtelijk silhouet) Op brute wijze Opgebracht.
Johnny van Doorn (12 november 1944 – 26 januari 1991)
Uit: Fetishists Anonymous (Vertaald door Tobias Hecht)
“On Saturday afternoons, I'm the only woman at the Fetishists' Club. Otherwise it's just men. We meet on the weekends, before Sunday, stupid old Sunday, the gloomiest, most depressing day of the week. Sundays are a lost cause: reality plain and simple, unadorned. If you're lucky, you can sleep a little longer, between one noise and the next-the neighbor's shower, the elevator full of children (children are let loose on Sundays and there's no telling what can happen with all those exploding hormones), the telephone (which is always ringing to announce the ritual visit of your parents-in-law, someone's forgotten birthday, or that your great aunt who suffers from, among other things, the eighty years she's already been alive, is sick). The full weight of reality, that's Sunday, when you have incontrovertible evidence that your apartment is too small for four people and that lack of space creates hostility (or at least puts it on display), when you can eat paella or baked lamb, go to movies with your husband and feel lonely or go alone and feel lonely. That's why, as fetishists, we like to get together on Saturdays, at dusk. Saturdays seem to be full of potential, of fantasy, of hope. On Saturdays some people dream about a man or a woman capable of awakening an unknown passion, others of a nocturnal voyage through the subterranean entrails of the city (marvelous things are never at the surface, you have to submerge yourself to find them; they're peripheral, marginal, hidden-a tunnel, a sunken world, a region of limbo); some people think they're capable of writing a book, others of winning a fortune gambling.”
Cristina Peri Rossi (Montevideo, 12 november 1941)
““Their [girls] sexual energy, their evaluation of adolescent boys and other girls goes thwarted, deflected back upon the girls, unspoken, and their searching hungry gazed returned to their own bodies. The questions, Whom do I desire? Why? What will I do about it? are turned around: Would I desire myself? Why?...Why not? What can I do about it? The books and films they see survey from the young boy's point of view his first touch of a girl's thighs, his first glimpse of her breasts. The girls sit listening, absorbing, their familiar breasts estranged as if they were not part of their bodies, their thighs crossed self-consciously, learning how to leave their bodies and watch them from the outside. Since their bodies are seen from the point of view of strangeness and desire, it is no wonder that what should be familiar, felt to be whole, become estranged and divided into parts. What little girls learn is not the desire for the other, but the desire to be desired. Girls learn to watch their sex along with the boys; that takes up the space that should be devoted to finding out about what they are wanting, and reading and writing about it, seeking it and getting it. Sex is held hostage by beauty and its ransom terms are engraved in girls' minds early and deeply with instruments more beautiful that those which advertisers or pornographers know how to use: literature, poetry, painting, and film.“
„Das Land, in dem Lukas der Lokomotivführer lebte, hieß Lummerland und war nur sehr klein. Es war sogar ganz außerordentlich klein im Vergleich zu anderen Ländern wie zum Beispiel Deutschland oder Afrika oder China. Es war ungefähr doppelt so groß wie unsere Wohnung und bestand zum größten Teil aus einem Berg mit zwei Gipfeln, einem hohen und einem, der etwas niedriger war. Um den Berg herum schlängelten sich verschiedene Wege mit kleinen Brücken und Durchfahrten. Außerdem gab es auch noch ein kurvenreiches Eisenbahngleis. Es lief durch fünf Tunnels, die kreuz und quer durch den Berg und seine beiden Gipfel führten. Häuser gab es natürlich auch im Lummerland, und zwar ein ganz gewöhnliches und ein anderes mit einem Kaufladen drin. Dazu kam noch eine kleine Bahnstation, die am Fuße des Berges lag. Dort wohnte Lukas der Lokomotivführer. Und oben auf dem Berg zwischen den beiden Gipfeln stand ein Schloss. Man sieht es also, das Land war ziemlich voll. Es passte nicht mehr viel hinein. Wichtig ist vielleicht noch, dass man sich sehr vorsehen musste die Landesgrenzen nicht zu überschreiten, weil man dann sofort nasse Füße bekam. Das Land war nämlich eine Insel. Diese Insel lag mitten im weiten, endlosen Ozean und die großen und kleinen Wellen rauschten Tag und Nacht an den Landesgrenzen. Manchmal allerdings war das Meer auch still und glatt, so dass nachts der Mond und tags die Sonne sich darin spiegelten. Das war jedes Mal besonders schön und feierlich und Lukas der Lokomotivführer setzte sich dann immer an den Strand und freute sich. Warum die Insel übrigens Lummerland hieß und nicht irgendwie anders, wusste kein Mensch. Aber sicherlich wird das eines Tages erforscht werden.“
Michael Ende (12 november 1929 – 28 augustus 1995) Cover
Bij Sint Maarten, 85 Jaar Hans Magnus Enzensberger, Mircea Dinescu, Carlos Fuentes, Nilgün Yerli
Bij Sint Maarten
Sint Maarten en de bedelaar door Alfred Rethel, 1836
SINT-MAARTEN
't Was vrijdag dat ze langs de deuren gingen De lampions en tassen lagen klaar Ze doken in de schemering om daar De werken van Sint-Maarten te bezingen
Ik zag mijn zoontje staan op het trottoir Een reus tussen zijn kleine volgelingen Hij hoefde niet meer naar de bel te springen Hij kon erbij, het was zijn laatste jaar
Het volgend jaar dan kan hij niet meer mee Dan trekt Sint-Maarten andermaal zijn degen En hakt zijn jeugd genadeloos in twee
Dan staart hij als een puber door de ruit Dan bromt zijn veel te zware stem mij tegen Dan blaast de tijd zijn jongenslampje uit
Where they trample by with their damp imagination the lichen and reindeer bloom, lamps swallow wicks in disgust like wise men tongues before the tyrant, but the gods born in the hum of the coffeehouse vanish some night on south bound freight trains sentenced without witness to a tangled and forced mythology to seek the seed of the flute in who knows what swamps' reeds, under the rains to hollow out their graves so we can stumble upon an exit to the sea... O, vulnerable gods, vulnerable gods, death is a country without newspapers
Uit:Destiny and Desire (Vertaald door Edith Grossman)
“Only Mediterranean cuisine assures us of a healthy balance between what comes in at the mouth and what goes out through the asshole, as if olive oil and vinegar from Modena, the produce of the gardens of Southern Europe, peaches and figs, melons and peppers, knew beforehand that the pleasure of eating should be balanced by the pleasure of shitting, very much in accordance with Quevedo’s lines: “I love you more than a strong desire to take a shit.” In any case—in my case—shit is almost always firm and brown, sometimes artfully coiled like the clay turds sold in the markets, sometimes diluted and tortured by our hot national spices: O shit of mine. And rarely (above all when I travel) reticent and ugly-?looking. I know that with these diversions, my dear survivors, I am putting off what is most important. Getting to my head. Telling you what my face was like after making it clear that the buttocks, as everyone knows, are man’s second face. Or are they the first? I’ve already indicated, when combing my hair, that I have a good Indian thatch of dark hair, more deeply rooted than a maguey. I have to say that my eyes are dark and set deep in the sockets of a bony facial structure that would be almost transparent if not for the dark mask of my skin. (Dark skin hides feelings better than white. That’s why when they are revealed, they are more brutal though less hypocritical.) In short, I have invisible eyebrows, a pleasant, slender mouth, almost always smiling for no reason other than courtesy. Ears neither large nor small, barely adequate to my extremely thin face, skin adhering to bone, the roots of my hair springing up like nocturnal thickets that grow without light.”
“Ik zit in de auto en zie een dame rennen achter de bus die ze ‘net’ gemist heeft. Ik stop bij de halte en geef de dame een lift tot de volgende halte. Het is een gezellige, leuke dame en vol dankbaarheid. Ik zeg: kom een keer bij me eten. Ze zegt: waarom? Ik zeg: waarom niet. Dit maak ik vaker mee. Het lijkt wel alsof het in dit land alleen legitiem is om iemand uit te nodigen als je collega’s bent, of je naaste buren bent, of samen een sportschool of een clubje deelt of je kinderen naar dezelfde school gaan. Iemand die je hebt ontmoet bij de bloemist, bank, Hema, supermarkt, bushalte of een bijeenkomst is raar..dan wordt men achterdochtig.. Ik vroeg eens aan een man die ik ontmoet had bij een boekuitreiking, of hij een keer met mij wilde lunchen, waarop hij zei: ik ben geen lunchtype, bovendien ben ik getrouwd. Alsof ik hem had gevraagd, ga je mee naar bed. Ik weet niet hoe je vriendschappen sluit in dit land, je ontmoet mensen, op vele gelegenheden en denkt die zou ik meer willen leren kennen niet om de titel of man-vrouw-sex maar om de individu die iets sympathieks heeft en een snaar van genegenheid en interesse bij je heeft geraakt. En dan is een uitnodiging een eerste stap. Hoe ontmoeten mensen elkaar…? Ontdekken hoeft niet van twee kanten te komen, maar ontmoeten weer wel.”
Rastlos vorwärts musst du streben, nie ermüdet Stille stehn, willst du die Vollendung sehn, musst ins Breite dich entfalten, soll sich deine Welt gestalten, in die Tiefe musst du steigen, soll sich dir das Wesen zeigen, nur Beharrung führt zum Ziel, nur die Fülle führt zur Klarheit, und im Abgrund wohnt die Wahrheit.
Hoffnung
Es reden und träumen die Menschen viel Von bessern künftigen Tagen, Nach einem glücklichen goldenen Ziel Sieht man sie rennen und jagen. Die Welt wird alt und wird wieder jung, Doch der Mensch hofft immer Verbesserung.
Die Hoffnung führt ihn ins Leben ein, Sie umflattert den fröhlichen Knaben, Den Jüngling locket ihr Zauberschein, Sie wird mit dem Greis nicht begraben, Denn beschließt er im Grabe den müden Lauf, Noch am Grabe pflanzt er – die Hoffnung auf.
Es ist kein leerer schmeichelnder Wahn, Erzeugt im Gehirne des Toren, Im Herzen kündet es laut sich an: Zu was Besserm sind wir geboren! Und was die innere Stimme spricht, Das täuscht die hoffende Seele nicht.
Die Führer des Lebens
Zweierlei Genien sinds, die dich durchs Leben geleiten, Wohl dir, wenn sie vereint helfend zur Seite dir stehn! Mit erheiterndem Spiel verkürzt dir der eine die Reise, Leichter an seinem Arm werden dir Schicksal und Pflicht. Unter Scherz und Gespräch begleitet er bis an die Kluft dich, Wo an der Ewigkeit Meer schaudernd der Sterbliche steht. Hier empfängt dich entschlossen und ernst und schweigend der andre, Trägt mit gigantischem Arm über die Tiefe dich hin. Nimmer widme dich einem allein. Vertraue dem erstern Deine Würde nicht an, nimmer dem andern dein Glück.
Friedrich Schiller (10 november 1759 - 9 mei 1805) Charlotte Schiller - Schillers Gartenhaus in Jena, aquarel, ca. 1798
Hij is voortaan alleen nog maar tuinier, Vergat voorgoed de straten en de steden En hij verzorgt, verlost van zijn verleden, De teere phlox, de stralende anjelier.
Hij woont zoo ver, wie achterhaalt hem hier? Het kleine dorp ligt rustig daar beneden.... Zijn leven heeft voortaan geen andre reden, Dan de berusting van het vreedzaam dier.
Maar soms in vroegen nacht, wanneer de maan Oranjekleurig bloeit aan de bewaasde kimmen, Voelt hij zijn hart heel even sneller slaan,
Als hij ziet rijzen in opalen gloor Al de gedaanten uit het rijk der schimmen Die hij bemind heeft en voorgoed verloor.
Circuslicht
'k Zie elke avond aan de hemel branden De gloed van 't circus en ik ben verblind Door 't lokkend licht, ginds in de lage landen. 't Is of in droom het leven herbegint,
Of ik weer kind ben en nog weer verlang Naar 't lieve spel van clowns en acrobaten, Naar wigwam, vredespijp en boomerang En naar de strijd van cowboys of piraten.
Dit teder licht verheldert de atmosfeer: Morgen wellicht ontluiken de eerste blaren En bouwen weer de vogels aan hun nest.
En ik begrijp, thans deftige meneer, Hoe het geluk van de verloren jaren Het enige is wat mij ten slotte rest.
Heloise en abelard
Alles had ons moeten scheiden, alles bracht ons tot elkaar; van een grondeloos verblijden werd de najaarshemel klaar.
Nooit in 't bitterste uur van lijden vroeg het hunkrend hart: tot waar? Alles had ons moeten scheiden, alles bracht ons tot elkaar.
Liefde die geknecht moet strijden wordt eens luide en openbaar; eens dekt ons dezelfde baar die voor eeuwig zal bevrijden.
Alles had ons moeten scheiden...
Jan van Nijlen (10 november 1884 – 14 augustus 1965)
"Um Deutschland geht es uns ...: dass in dem Land, dessen Rock wir tragen, und für dessen Sache wir in Dreck und Elend zu verrecken bereit sind, Recht richtig und Gerechtigkeit der Ordnung nach gewogen werde. Dass dies geliebte Land nicht verkomme, während es zu steigen glaubt. Dass unsere Mutter Deutschland nicht auf die falsche Seite der Welt gerate. Denn wer das Recht verlässt, der ist erledigt." (…)
"'Der siegt für uns, der plagt sich für uns, nu lass ihn man schlafen, Matz. Die Welt wird ja nicht einstürzen und Deutschland nicht ins Wasser fallen, bloß wenn er das 'ne Stunde später erfährt.' Damit entnahm er der Zigarrenkiste zwei der großen Brasil, um sich für seine Rücksicht zu belohnen und kopfschüttelnd, voll aufrichtiger Bewunderung, nach einem letzten Blick auf den Ruhenden, zog er ganz leise die Tür hinter sich zu." (…)
»Tja«, räusperte sich Posnanski endlich, »wie sagten Sie, Deutschland? Was will das heißen, mein Lieber? Wer hochsteigt und ein gemischtes Wesen ist, trampelt auf seiner Seele herum und sinkt also innerlich. Deutschland an Macht geht auf wie ein Napfkuchen, Deutschland als Sittlichkeit schrumpft ein zur Fadendünne. Wen wundert das? So geht es den Staaten. Und es macht auch nicht viel Erst wenn der Faden risse, wenn Rechtlosigkeit als Zustand allgemeine Billigung und ein Siegerbehagen fände, sähe es etwas schlimmer aus.“
Arnold Zweig (10 november 1887 – 26 november 1968) Gedenksteen aan zijn voormalige woning in Berlijn-Niederschönhausen
Echte mannen scheiden niet (Samen met Erik Jan Harmens)
Wat piekte werd gesmoord Het pad langs de diepte was zo smal het was geen pad
Wat piekte werd gesmoord Wat kiemde werd vermoord Het pad langs de diepte was zo smal het was geen pad
Wat piekte werd gesmoord Wat kiemde werd vermoord Alleen wat ik niet zei werd gehoord Het pad langs de diepte was zo smal het was geen pad
Wat piekte werd gesmoord Wat kiemde werd vermoord Alleen wat ik niet zei werd gehoord Wij werd een drieletterwoord Het pad langs de diepte was zo smal het was geen pad
Toen ik de deur achter me dichttrok voelde ik geen strop maar juist Een hand die losliet omdat het eindelijk kon
IK HOU VAN JOU Staat met gemeende streken op een muur in de stad gekalkt
IK HIELD VAN JOU Maar zoiets schreeuw je niet op oude muren
Niet elke waarheid leent zich voor publicatie
En trouwens De mannen van het sloopbedrijf zijn al onderweg
Als in een klucht heb ik ze een kaart op de kop meegegeven Het pad langs de diepte was zo smal het was geen pad Het was een muur
Rick de Leeuw (Haarlem, 10 november 1960) Rick de Leeuw en Erik Jan Harmens
Laatst ging ik in de hof, daar schreef ik op een linde, Ik sneed in een pompoen de naam van mijn beminde; Het schrift was eerstmaal teer, men zag daar anders niet Als dat het groen gewas beschreidde mijn verdriet: Maar als ik naderhand hier weder kwam getreden, Toen stond ’t uitgepuild al wat ik had gesneden; Dies riep ik overluid: dus gaat ’t met de min, Daar komt een grote wond ook van een klein begin.
Niet zonder vragen
Gij wenst een echte Wijf, gij wenst te mogen trouwen, Gij wenst (gelijk het schijnt) uw huis te mogen bouwen, Gij wenst en anders niet. Maar lieve, zeg een reis, Wie trouwt’er in de droom of in een dom gepeis? Het vrijen eist verzoek. Geen Echo zal der kwelen Dan als haar iemand vergt, en dat met luider kelen; Wel, tijd dan aan het werk; want ziet! een rechte Maagd En komt niet ongenood, en geeft niet ongevraagd.
Jacob Cats (10 november 1577 – 12 september 1660) Standbeeld in Brouwershaven
„And so, at last, I was there and happy! But, unfortunately, I had to go back home: first by sea to Trabzon, and then along the road to Georgia. It was not at all easy for me to leave. But it wasn't easy to live without my family any longer either. As for the family, well, they were already used to my long-term disappearings from time to time. Nevertheless, I was returning home, and like a man of infinite precocity, I started packing my luggage ten days in advance. During my stay in Santa City, I haven't lost a single day without writing something. There are some fine, thin notebooks sold at every shop on John's Isles. They have funny covers and remind me of my childhood notebooks – the thin ones of twelve pages – that were a bit wider. I bought nearly two hundred of those, and filled them with various stories. Some of the stories were condensed versions of the local historical facts, or of the current events borrowed from the local papers. Some others had been heard from the natives, and in case I failed to hear them to the end, I tried to invent the end myself. I had lots of them, those exciting stories recorded in my notebooks. All the stories were quite different, none of them resembled another. Every time I tried to record a new one, I thought a lot. No wonder I managed to succeed in understanding a great deal of the mode of the Johnians' life-style. Those more than a hundred notebooks (to be more exact, there were one hundred and forty-one, when I last counted them) made up a huge excess baggage. For that I had to blame my age-long passion for using unexploited notebooks – I could never relinquish a bad habit of starting a new piece in a fresh one! The temptation of buying them in huge amounts was boosted by the fact that they were extremely cheap – three-pence each. Thus, on the whole, all my expenses for them amounted to three local pounds only.”
Uit: Vaders en zonen (vertaald door Karel van het Reve)
'Aristocratisme, liberalisme, vooruitgang, principes' zei Bazarov ondertussen, 'wat een vreemde, overbodige en nutteloze woorden allemaal! De Rus kan ze missen als kiespijn.' 'Wat kan hij dan niet missen volgens u? Als ik u zo hoor bevinden wij ons buiten de samenleving, buiten haar wetten. Neem me niet kwalijk, de logica der geschiedenis eist...' 'Wat moeten we met die logica? Zonder logica komen we er ook best.' 'Hoe dan?' 'Heel eenvoudig. U hebt toch hoop ik ook geen logica nodig om een stuk brood in uw mond te steken als u honger hebt. Wat hebben we aan die abstracties!' Pavel Petrovitsj maakte een afwerend gebaar. 'Nu begrijp ik het niet meer. U beledigt het Russische volk. Ik begrijp niet hoe men geen princiepen, geen regels erkennen kan! Op grond waarvan handelt u dan?' 'Ik heb u toch al gezegd, oom, dat wij geen autoriteiten erkennen,' mengde Arkadi zich in het gesprek. 'Wij handelen op grond van wat wij nuttig achten,' zei Bazarov. 'Op het ogenblik is het nuttig alles te loochenen ¬¬¬¬− en daarom loochenen wij.' 'U loochent alles?' 'Alles.' 'Wat? Niet alleen de kunst, de poëzie... maar ook... ik waag het niet uit te spreken...' 'Alles,' herhaalde Bazarov doodkalm. Pavel Petrovitsj keek hem strak aan. Hij had dit niet verwacht, en Arkadi kreeg zelfs een kleur van plezier. 'Maar neemt u me niet kwalijk,' begon Nikolaj Petrovitsj. 'U loochent alles, of, nauwkeuriger uitgedrukt, u breekt alles af... Maar er moet toch ook gebouwd worden.' 'Dat is onze zaak niet... Eerst moet er schoon schip gemaakt worden.'
Ivan Toergenjev (9 november 1818 – 3 september 1883) Portret door Aleksej Harlamov, 1876
“3. Februar 1946 an Lotte Walter Das garstige, unselige Volk, die Deutschen, sind mittlerweile selbst dem naiven, unberatenen und keineswegs haßerfüllten Fremden (dem Angelsachsen) unleidlich geworden. Wie erst dem Kenner, der auf sie wie auf die eigene, teuflisch mißratenen Familie schaut. Daß sie nicht besetzt sein wollen und, zu feige zu offener Revolte, uns mit passiver Resistenz, vereinzelten Sabotage-Akten und Morden und notdürftig kaschierten Frechheiten in Presse und Radio kommen, ist noch das netteste an ihnen. Weniger nett ist ihr triefendes Mitleid mit sich selbst, das der Leiden anderer schon deshalb niemals gedenkt, weil solche Leiden von jemandem verschuldet sein müssen, weil dieser jemand am Ende Deutschland heißt und weil Deutschland sich so uferlos nicht leid tun dürfte, wenn es schuld wäre, an anderer Leute ebenbürtigem Elend.“ (…)
Ruhe möchte man haben; ein wenig still sollen sie sein wenigstens jetzt, ein paar Jahre lang, möchte man, daß sie leise wären. Nicht doch! Schon wieder ist es Beispielloses, Ungeheures, Unerhörtes, was den erwähltenGrausbirnen widerfährt, und schon wieder gellen der armen Welt die Ohren von ihrem Gezeter. Pfui Spinne.“
Erika Mann (9 november 1905 - 27 augustus 1969) Klaus en Erika Mann
Über den Versuch, ein Gedicht auf Kim Jong Un zu schreiben „Literatur muss aus dem Wollen entstehen. Wo sie erzwungen ist, wirkt sie konturlos und fad. Erzwungen wird sie vom Autor selbst, nicht von der Gesellschaft – sehen wir von Huldigungsgedichten an den nordkoreanischen Staats- und Parteiführer Kim Jong Un ab. Dem Gedicht kommt in der Demokratie eine besondere Bedeutung zu, weil es das reinste Wollen ist. Es hat das Poetische selbst zum Gegenstand. Ein Gedicht auf Kim Jong Un hieße, das Unmögliche zu wollen. Der Literatur sind in der Demokratie ansonsten keine Schranken gesetzt. Sie liegen allenfalls in der Einbildung des Autoren, sein Schaffen sei so und nicht anders erwünscht. Ein Spannungsverhältnis zwischen Wollen und Können besteht in der Demokratie immer fiktional, während es in einem gesellschaftlich-repressiven System real besteht. Wir müssen in der Demokratie von individuellen Maßstäben reden, wenn wir von Literatur reden. Wann gab es in der Demokratie schon einmal eine Massendemonstration für ein Gedicht? Andererseits: Hätte der Autor es einfacher, wenn sein Können von der Gesellschaft vorbestimmt wäre? Der Raum, auf dem man es in der Demokratie nun abstellt, wenn man von Literatur redet, hat eine gewisse Flüchtigkeit. Es ist die Stimme des Autors. Die Demokratie wartet ab und lauscht. Das ist ihr vornehmes Recht. Eine Literaturdemonstration meint in der Demokratie nicht das Protestieren auf der Straße, sondern das Präsentieren einer Autorenstimme. Auch hier ist das Gedicht die reinste Form. Eine Probepackung Literatur. Alle anderen Formen sind in der Demokratie nur Wucherungen und Verwässerungen der Autorenstimme. Sie sind beliebter als das Gedicht, weil sie mit gesellschaftlichen Massenritualen einhergehen, dem Gang ins Theater oder dem Klick beim Online-Buchhändler. Außerdem ist die Demokratie selbst eine verwässerte Form, die aus diesem Zustand eine Tugend macht. In Nordkorea ist die Ungleichheit der Genres aufgehoben. Huldigungsgedichte erleben Massenauflagen. Die Wucherung besteht im immer gleichen Gegenstand: Kim Jong Un.”
Who will forgive me for the things I do? With no special legend of God to refer to, With my calm white pedigree, my yankee kin, I think it would be better to be a Jew.
I forgive you for what you did not do. I am impossibly quilty. Unlike you, My Friend, I can not blame my origin With no special legend or God to refer to.
They wear The Crucifix as they are meant to do. Why do their little crosses trouble you? The effigies that I have made are genuine, (I think it would be better to be a Jew).
Watching my mother slowly die I knew My first release. I wish some ancient bugaboo Followed me. But my sin is always my sin. With no special legend or God to refer to.
Who will forgive me for the things I do? To have your reasonable hurt to belong to Might ease my trouble like liquor or aspirin. I think it would be better to be a Jew.
And if I lie, I lie because I love you, Because I am bothered by the things I do, Because your hurt invades my calm white skin: With no special legend or God to refer to, I think it would be better to be a Jew.
The Moss of His Skin
It was only important to smile and hold still, to lie down beside him and to rest awhile, to be folded up together as if we were silk, to sink from the eyes of mother and not to talk. The black room took us like a cave or a mouth or an indoor belly. I held my breath and daddy was there, his thumbs, his fat skull, his teeth, his hair growing like a field or a shawl. I lay by the moss of his skin until it grew strange. My sisters will never know that I fall out of myself and pretend that Allah will not see how I hold my daddy like an old stone tree.
On this day of sky-blue bears Running across quiet eyelashes, I divine beyond the blue waters In the cup of my eyes an order to wake.
The silver spoon of my extended eyes Offers me a sea buoying a storm petrel; And I see how the Russian bird flies Through unknown lashes to the roaring sea.
A sea of heavenlove has capsized Someone's sail in the round-blue water, But the first storm is hopeless and gone And from now on the journey is spring.
Grasshopper
Wingletting with the golden scrawl Of its finest sinews, The grasshopper loaded its trailer-belly With many coastal herbs and faiths. "Ping, ping, ping!" tra-lah-ed the zingzinger. O, swanderful! O, illuminate!
Velemir Chlebnikov (9 november 1885 - 28 juni 1922)
Wenn keine weiteren Mordmeldungen vorliegen möchten wir nun angesichts der näherrückenden Geiherstunde unsere Diskussion über die nötigen Schreiräume in einer Gesellschaft verenden und abschießend feststellen daß alle zunächst überredensgroß erscheinenden Probleme doch noch gelöst und sozusagen einem Begattungsinstitut übergeben werden konnten
An die Dichter
Die Welt ist eingeschlafen in der Stunde eurer Geburt
allein mit den Tagträumen erweckt ihr sie wieder
roh und süß und wild auf ein Abenteuer
eine Partie Wirklichkeit lang unbesiegbar im Spiel
«2. Januar 2001. Neujahr. Das alte war schwer und ziemlich unproduktiv, mit garstigen Krankheiten gescheckt, von denen eine lebenslänglich bedeutet (Parkinson) und diese bezaubernde Handschrift zur Folge hat; aber sie mahnt mich, daß der Tod nahe ist und also das Leben, das heißt die Arbeit pressiert. – Vor zwei Tagen habe ich mir eine elektronische Schreibmaschine (Laptop) angesehen und beschlossen, mir diese technische Errungenschaft zu eigen zu machen; ich sehe dem mit Aufregung entgegen, denn eine andere Lösung gibt es ohnehin nicht – und wie gut, daß es diese gibt. Der langweiligen Kaste der Erfinder Dank und Respekt!
7. April 2001. Ich kann meine von Gott verliehene Einsamkeit nicht schützen. Vielleicht ist damit das Debakel benannt, das mich in kritischen Momenten quält.“
5. November 2001. Es gibt keine dümmere Frage als die, womit wir ein derartiges Schicksal verdient haben – auch wenn wir nicht begreifen, womit wir es verdient haben. Das bedeutet Schicksal ja gerade, und jeder bezahlt dafür, daß er es gewagt hat, geboren zu werden, auch wenn er dafür genauso wenig kann wie für seinen Tod. Heute Abend ermaß ich die Entfernung zwischen Balkon und Asphalt und schrak zurück. Doch früher oder später muß ich handeln.
20. November 2001. In ca. vier Jahren möchte ich sterben. (Ich werde mich dann befragen – falls ich noch da bin.) Alles ist falsch. Richtig gelebt habe ich bis 1990. Glücklich war ich sieben Jahre lang, zwischen 1983 und 1989. Mein Volk wurde ausgerottet, ich kann keine Familie haben. Meine sogenannte Schriftstellerkarriere interessiert mich nicht mehr. Ich möchte am liebsten verschwinden und A. mit mir nehmen. (Warum muß ich alles geschrieben sehen, auch das, was ich vielleicht gar nicht sehen will?) – Im übrigen ist es mein Vorsatz, alle meine albernen Pflichten mit Anstand zu erfüllen.»
Ah ! quel été, quel été, quel été ! Il pleuvait tant sur la côte où j'étais ! On sentait bien que l'hiver était proche ! On se baignait les deux mains dans les poches ! La p'tite amie avec laquelle j'étais... Ah ! quel été, quel été, qu'elle était moche !
Dernier soupir :
Elle était si discrète Qu'après avoir rendu Son tout dernier soupir... Rhah !... Elle en rendit un autre Que personne n'entendit...
“Look again at that dot. That's here. That's home. That's us. On it everyone you love, everyone you know, everyone you ever heard of, every human being who ever was, lived out their lives. The aggregate of our joy and suffering, thousands of confident religions, ideologies, and economic doctrines, every hunter and forager, every hero and coward, every creator and destroyer of civilization, every king and peasant, every young couple in love, every mother and father, hopeful child, inventor and explorer, every teacher of morals, every corrupt politician, every "superstar," every "supreme leader," every saint and sinner in the history of our species lived there-on a mote of dust suspended in a sunbeam. (…)
“How is it that hardly any major religion has looked at science and concluded, “This is better than we thought! The Universe is much bigger than our prophets said, grander, more subtle, more elegant?” Instead they say, “No, no, no! My god is a little god, and I want him to stay that way.” A religion, old or new, that stressed the magnificence of the Universe as revealed by modern science might be able to draw forth reserves of reverence and awe hardly tapped by the conventional faiths.”
De Deense schrijver Jens Christian Grøndahl werd geboren in Lyngby op 9 november 1959. Grøndahl studeerde filosofie van 1977 tot 1979. Zijn eerste boek, het realistisch geschreven “Kvinden i midten”, verscheen in 1985. Daarna volgden met regelmatige intervallen een vijftiental andere romans. Hij schreef daarnaast echter ook essays, toneelstukken en teksten voor de radio. Liefde, en de relaties van moderne koppels, vormen de leidende thema's in zijn werk, dat in binnen- en buitenland werd genomineerd voor, en bekroond met verschillende literaire prijzen. Zo ontving hij onder meer De Gyldne Laurbær voor zijn roman “Lucca” (in 1999) en stond hij met zijn boek “An altered light” in 2006 op de shortlist voor de International IMPAC Dublin Literary Award.
Uit:An Altered Light (Vertaald door Anne Born)
“The tree trunks move in time with the rhythm of her rubber soles on the wet path, where the air is still cool after the night rain. The woodland floor is white with anemones; in one place, growing close to the roots of an ancient tree, they make her think of an old, wrinkled hand. She could go on and on without getting tired, without meeting anyone or thinking of anything in particular, and without coming to the edge of the woods. As if the town did not begin just behind the trees, the leafy suburb with its peaceful roads and its houses hidden behind close-trimmed hedges. She doesn't want to think about anything, and almost succeeds; her body is no more than a porous, pulsating machine. The sun breaks through the clouds as she runs back, its light diffused on the gravel drive and the magnolia in front of the kitchen window. His car is no longer parked beside hers, he must have left while she was in the woods. He hadn't stirred when she rose, and she'd already been in bed when he came home late last night. She lay with her back turned, eyes closed, as he undressed, taking care not to wake her. She leans against one of the pillars of the garage and stretches, before emptying the mailbox and letting herself into the house. She puts the mail on the kitchen table. The little light on the coffeemaker is on; she switches it off. Not so long ago, she would have felt a stab of irritation or a touch of tenderness, depending on her mood. He always forgets to turn off that machine. She puts the kettle on, sprinkles tea leaves into the pot, and goes over to the kitchen window. She observes the magnolia blossoms, already starting to open. They'll have to talk about it, of course, but neither of them seems able to find the right words, the right moment.”
"The mouth is a weird place. Not quite inside and not quite out, not skin and not organ, but something in between: dark, wet, admitting access to an interior most people would rather not contemplate—where cancer starts, where the heart is broken, where the soul might just fail to turn up. I encouraged my patients to floss. It was hard to do some days. They should have flossed. Flossing prevents periodontal disease and can extend life up to seven years. It's also time consuming and a general pain in the ass. That's not the dentist talking. That's the guy who comes home, four or five drinks in him, what a great evening, ha-has all around, and, the minute he takes up the floss, says to himself, What's the point? In the end, the heart stops, the cells die, the neurons go dark, bacteria consumes the pancreas, flies lay their eggs, beetles chew through tendons and ligaments, the skin turns to cottage cheese, the bones dissolve, and the teeth float away with the tide. But then someone who never flossed a day in his life would come in, the picture of inconceivable self-neglect and unnecessary pain—rotted teeth, swollen gums, a live wire of infection running from enamel to nerve—and what I called hope, what I called courage, above all what I called defiance, again rose up in me, and I would go around the next day or two saying to all my patients, "You must floss, please floss, flossing makes all the difference." A dentist is only half the doctor he claims to be. That he's also half mortician is the secret he keeps to himself. The ailing bits he tries to turn healthy again. The dead bits he just tries to make presentable. He bores a hole, clears the rot, fills the pit, and seals the hatch. He yanks the teeth, pours the mold, fits the fakes, and paints to match. Open cavities are the eye stones of skulls, and molars stand erect as tombstones.”
“But these days, of course, there are fewer and fewer donors left who I remember, and so in practice, I haven't been choosing that much. As I say, the work gets a lot harder when you don't have that deeper link with the donor, and though I'll miss being a carer, it feels just about right to be finishing at last come the end of the year. Ruth, incidentally, was only the third or fourth donor I got to choose. She already had a carer assigned to her at the time, and I remember it taking a bit of nerve on my part. But in the end I managed it, and the instant I saw her again, at that recovery centre in Dover, all our differences-while they didn't exactly vanish-seemed not nearly as important as all the other things: like the fact that we'd grown up together at Hailsham, the fact that we knew and remembered things no one else did. It's ever since then, I suppose, I started seeking out for my donors people from the past, and whenever I could, people from Hailsham. There have been times over the years when I've tried to leave Hailsham behind, when I've told myself I shouldn't look back so much. But then there came a point when I just stopped resisting. It had to do with this particular donor I had once, in my third year as a carer; it was his reaction when I mentioned I was from Hailsham. He'd just come through his third donation, it hadn't gone well, and he must have known he wasn't going to make it. He could hardly breathe, but he looked towards me and said: "Hailsham. I bet that was a beautiful place." Then the next morning, when I was making conversation to keep his mind off it all, and I asked where he'd grown up, he mentioned some place in Dorset and his face beneath the blotches went into a completely new kind of grimace. And I realised then how desperately he didn't want reminded. Instead, he wanted to hear about Hailsham. So over the next five or six days, I told him whatever he wanted to know, and he'd lie there, all hooked up, a gentle smile breaking through. He'd ask me about the big things and the little things. About our guardians, about how we each had our own collection chests under our beds, the football, the rounders, the little path that took you all round the outside of the main house, round all its nooks and crannies, the duck pond, the food, the view from the Art Room over the fields on a foggy morning."
„Die waren zunächst ernüchternd. Nach fünf Stunden Fahrt endlich im „Gasthaus zum Paradies“ gelandet, verspürten wir nur noch den Wunsch, uns den Magen zu füllen. Doch daran war vorläufig nicht zu denken, denn wie uns der Wirt, der zu unserer Begrüßung erschienen war, gerade erklärte, würden wir zunächst eine exquisite Modenschau erleben können - mit Verkauf versteht sich. Die beiden Models, Damen bereits fortgeschrittenen Alters und mit entsprechender Figur, boten aber nicht nur Röcke und Jacken feil, sondern sie zauberten darüber hinaus immer neue verblüffende Produkte ans Licht, angefangen von Handtaschen, Damenuhren und Fernsehleuchten ( die an Häßlichkeit kaum zu überbieten waren) bis zu Gartenzwergen ( der nächste Frühling kommt bestimmt!) und Sparbüchsen, deren Neuheit darin bestand, daß der Einwurf-Schlitz diesmal nicht am Bauch des Schweinchens, sondern an dem eines lässig dahingestreckten Hündchens angebracht war. Über alledem verging viel Zeit, und unsere Mägen begannen immer nachdrücklicher zu revoltieren. Einige hatten sich schon, leichenfahl im Gesicht, in die hinteren Räume geschlichen, wo der bewußte Ort zu vermuten war. Doch plötzlich, zu unserer Erlösung, servierte man jedem von uns ein Kännchen Kaffee, und auch leckere Brötchen wurden herumgereicht. Sie waren im Nu vergriffen. „ Sehr aufmerksam!“ lobte meine Tischnachbarin, denn sie ahnte noch nicht, wie teuer sie diese „Aufmerksamkeit“ würde bezahlen müssen. Auch das Mittagessen, das nach Stunden folgte, hatte seinen Preis. Sollte der nicht im Fahrtpreis von 19,90 enthalten sein? Der Wirt wußte davon nichts, und von den Veranstaltern ließ sich hier niemand sehen. Sie erschienen auch später nicht, um uns zum Abschied das versprochenen Wurstpaket (mit Delikatessen) zu überreichen.“
Elfriede Brüning (8 november 1910 – 5 augustus 2014)
“At the bottom of the long hill was the river and how cool and still were the tangled trees overhanging the water! She sank down on the low bank, and stripping off the remnants of her slippers and stockings, dabbled her burning feet in the cool water. It would be so good to sit here all day, away from the helpless eyes of Tara, here where only the rustle of leaves and the gurgle of slow water broke the stillness. But reluctantly she replaced her shoes and stockings and trudged down the bank, spongy with moss, under the shady trees. The Yankees had burned the bridge but she knew of a footlog bridge across a narrow point of the stream a hundred yards below. She crossed it cautiously and trudged uphill the hot half-mile to Twelve Oaks. There towered the twelve oaks, as they had stood since Indian days, but with their leaves brown from fire and the branches burned and scorched. Within their circle lay the ruins of John Wilkes' house, the charred remains of that once stately home which had crowned the hill in white-columned dignity. The deep pit which had been the cellar, the blackened field-stone foundations and two mighty chimneys marked the site. One long column, half-burned, had fallen across the lawn, crushing the cape jessamine bushes.”
Margaret Mitchell (8 november 1900 – 16 augustus 1949)
„Es mochte sodann wohl ein geruhsames Viertelchen in die gute Stube gewandert sein, als Friedrich Wilhelm Schmidt es schlüslich darauf absah, das Bewußtsein zurück zu erlangen.‘ So helfen Sie mir doch auf, Sie sehen ja wohl...’, stöhnte er, schier verärgert ob des Fremden Teilnahmslosigkeit - und folglich noch in gläubigstem Glauben — und bemerkte ganz peu à peu erst, daß jener, irgendwie so, gar nicht mehr zugegen war. Wie es ihm nun mühsam gelang, am Ofen gestützt sich aufzurichten, wie er nun zugleich das Blut verspürte, das an seinem Gesicht herunter auf den Morgenrock tröpfte, ja zu seinen Füßen schon ein rechtes Rinnsal gebildet hatte, so schwante ihm endlich-endlich, er möchte Opfer eines Hinterhalts geworden sein. Und wie wahr : sperrangelweit, wie nach dem Erkenntiß jetzt seine entsetzten Augen, standen überall die Schubfächer offen, und ein paar hastige Blicke nur genügten dem geschlagenen Krösus zu überschauen, in welch heilloses Durcheinander alle darinnen geordneten Papire gebracht warn, noch über die Schwelle zum Vorsaal hin lagen die Documenten verstreut. Ohne jeden Schmerz, ohne Schwäche mehr zu verspüren, hatte der Kaufmann auf den Schlag all seine Gedancken im hellsten Lichte beieinander, und schon die erste flüchtige Verprüfung erbrachte zur Gewißheit : es fehlten elf städtische Obligationen, mindestens - macht al pari 3000 Rthr. Gold. Höchst indignirt in seinem Wesen und mit Kräften, die einem erst die Wuth verleibt, schrie er die alte Vetterin herbey und trug ihr auf, ihm dick die Butter auf die Kratzer zu schmieren, und zwar schleunigst! Denn er muß auf die Stadt!"
Detlef Opitz (Steinheidel-Erlabrunn, 8 november 1956)
A wave boils with its foam, freezing, And dissipates – just only once, A heart could not to live with treason. No treason! Love is one for us!
We may be angry, may be reasoned, Or false – but heart did not decline To black adultery, to treason: Our soul is one – our love is one.
In its monotony and emptiness, All life could usually be gone… And in this life as long as endless, Our love is one, yes, always one.
Helplessness
I look at a sea – the greedy one and fervent, Chained to the earth, on the depleted shore… Stand by a gulf – over the endless heavens, And could not fly to azure, as before.
I didn’t decide to join or slaves, or rebels, Have no a courage nor to live, nor – die… I feel my God – but cannot say my prayers, I want my love – but can’t find love of mine.
I send to sun my worship and my groan, I see a sheet of clouds, pale and cold… What is a truth? It seems to me, I know, – But for the truth I have not the right world.
Vertaald door Yevgeny Bonver
Zinaida Gippius (8 november 1869 – 9 september 1945) Portret door Leon Bakst, 1906
„Das eine schilderte die Abreise des Königs Wilhelm zur Armee, am einunddreißigsten Juli Siebzig. Unter den Linden stand, ehrfürchtig sich verneigend oder in strammer Haltung, hüteschwingend, jubelnd, schluchzend vor Rührung das Volk, und huldvoll winkte der Regent in der Kutsche und fuhr in Richtung Brandenburger Tor, Sedan, Versailles, seiner Proklamierung zum Kaiser und der Gründung des Deutschen Reichs entgegen. Das andre, aus dem Jahr Neunundsiebzig, zeigte ein Ballsouper in den Prunksälen des Schlosses, wo, umglänzt von Gold und Kristall, die ordengeschmückten Herrn in Frack und Galauniform ihre Gläser und Teller balancierten, mit Damen in großer Toilette plaudernd. Zwischen solch festlichem Farbenrausch, schwirrend von Seide, von Juwelen glitzernd, und dem Gewoge von wehenden Fahnen, von Hochrufen auf besonnter Straße, bot sich das verrauchte Eisenwalzwerk dar. Links das Ereignis, von dem es hieß, der Herzschlag der Nation käme darin zum Ausdruck, rechts die Hofgesellschaft unterm Reigen der Engel. Auf der einen Seite die begeisterte Begrüßung des Kriegs, die Erziehung zum Bückling, zum Speichellecken, auf der andern Seite die Verherrlichung schwülstiger Pracht. In der Mitte härteste Schufterei, um denen zur Rechten und Linken den Reichtum zu schaffen. Ein Triptychon über die neuere deutsche Geschichte. Das zentrale Stück mit den Männern in ledernen Schürzen, schwere Stangen und Zangen schwingend, wies den ganzen Betrug auf, der an der Arbeiterklasse begangen wurde. So waren die Arbeitenden, ausgenützt von den Machthabenden, dazu gezwungen worden, den Feldzug gegen Frankreich zu ermöglichen, so hatten sie, verleitet von ihren eignen Parteiführern, den Weltkrieg mit ins Rollen gebracht, und so schmiedeten sie nun dem Faschismus die Waffen. Das Gemälde des Eisenwalzwerks, als Farbdruck weit verbreitet, wurde ihnen, den Produzierenden, als Vorbild, als Mittel zur Erbauung, vorgelegt.“
"Yes," I said, "Jonathan Harker." She smiled, and gave some message to an elderly man in white shirtsleeves, who had followed her to the door. He went, but immediately returned with a letter: "My friend.--Welcome to the Carpathians. I am anxiously expecting you. Sleep well tonight. At three tomorrow the diligence will start for Bukovina; a place on it is kept for you. At the Borgo Pass my carriage will await you and will bring you to me. I trust that your journey from London has been a happy one, and that you will enjoy your stay in my beautiful land.--Your friend, Dracula." 4 May--I found that my landlord had got a letter from the Count, directing him to secure the best place on the coach for me; but on making inquiries as to details he seemed somewhat reticent, and pretended that he could not understand my German. This could not be true, because up to then he had understood it perfectly; at least, he answered my questions exactly as if he did. He and his wife, the old lady who had received me, looked at each other in a frightened sort of way. He mumbled out that the money had been sent in a letter, and that was all he knew. When I asked him if he knew Count Dracula, and could tell me anything of his castle, both he and his wife crossed themselves, and, saying that they knew nothing at all, simply refused to speak further. It was so near the time of starting that I had no time to ask anyone else, for it was all very mysterious and not by any means comforting. Just before I was leaving, the old lady came up to my room and said in a hysterical way: "Must you go? Oh! Young Herr, must you go?" She was in such an excited state that she seemed to have lost her grip of what German she knew, and mixed it all up with some other language which I did not know at all. I was just able to follow her by asking many questions. When I told her that I must go at once, and that I was engaged on important business, she asked again: "Do you know what day it is?" I answered that it was the fourth of May. She shook her head as she said again: "Oh, yes! I know that! I know that, but do you know what day it is?"
Bram Stoker (8 november 1847 – 20 april 1912) Portret door Aidan Hickey, 2012
“The adults of Germany, who knew Nazism and in their millions cheered and adored Hitler until he started losing, have performed a nationwide act of amnesia; no one individually had a thing to do with the Hitlerian regime and its horrors. (This amnesia began as soon as the conquering Allies entered Germany; not a soul could be found who had approved Hitler or harmed a fly.) The young realize this cannot be true, yet one by one, each explains how guiltless his father was; somebody else's father must have been doing the dirty work. Santayana observed that if a man forgets his past he is condemned to relive it. Germans trained in obedience and dedicated to moral whitewashing are not a new people, nor are they reliable partners for anyone else. There has always been a small minority of Germans who thought of themselves as members of the human race first, and Germans afterward; there still is such a minority, and they are exiles-at-home. For the sake of humanity, it is to be hoped that their numbers will grow until, for the first time, they wield power in Germany. But if what makes Germans the way they are -- the home, the churches, the schools, the universities -- does not change, Germany will continue to be itself. It is fat, rich, and happy now, and no German wants a war; life is good. What happens if life becomes less good? And no one seems to notice that peaceful Germany is, nevertheless, the one great obstacle to peace in Europe. We quarrel with Russia over the divided Germans as over a festering bone; and no one considers that the fears of our former allies, now enemies in the Soviet bloc, are not hysterical fantasies but are based on a long memory.”
Martha Ellis Gellhorn (8 november 1908 - 16 februari 1998)
„Der Seele wurde der Trost von Religion und Psychologie angeboten und glücklicherweise, darf ich wohl sagen, darüber hinaus das, was zu meiner wichtigsten Stütze wurde: der junge Mann, der jeden Montag und Freitag mit seinem Bücherwagen auftauchte. Ich bin immer schon ein leidenschaftlicher Leser gewesen, aber jetzt las ich wie ein Besessener, und dieses Lesen wuchs zu einem leicht überspannten Projekt, einem Versuch, dem großen Widersacher in die Karten zu schauen und den Kampf auf diese Weise ausgeglichener und die Niederlage erträglicher zu gestalten. Man hat mir nicht vorenthalten, dass meine bemühten Studien in der Kunst des Sterbens mein Leben eher noch verkürzen würden. Das mag stimmen, aber das war es in dem Fall wert. Ich merkte schnell, dass Harry und Börje, meine Zimmergenossen, die Bücherstapel mit Widerwillen betrachteten, als verstieße ich gegen die Regeln und begäbe mich aus Feigheit vor dem Feind auf Abwege. Auch wenn mir das nichts ausmachte, bekam es auf längere Sicht doch eine gewisse Bedeutung, es führte zu einer Distanz zwischen uns, die bis zuletzt bestehen blieb. Ich habe von zwei Zimmergenossen gesprochen, aber eigentlich waren es drei. Der dritte hatte eine stumme Rolle und war zudem unsichtbar. Die Erklärung folgt sofort. Im Bett gegenüber lag Harry, der trotz allem mein Freund wurde - mehr oder weniger, das schwankte je nach Tagesform. Er war in meinem Alter, seit ein paar Jahren pensioniert.“
“Was halten Sie von Panelouxs Predigt, Doktor?“ Die Fragewar einfach und zwanglos gestellt und Rieux beantwortete sie ebenso selbstverständlich. „Ich habe zu lange in den Hospitälern zugebracht, um die Idee einer Kollektivstrafe zu lieben. Aber Sie wissen, die Christen sprechen manchmal so, ohne jemals wirklich daran denken. Sie sind besser als sie zu sein scheinen.“ „Sie denken aber gleich viel, wie Paneloux, daß die Pest auch ihr gutes habe; daß sie die Augen öffnet, das sie zum Denken zwingt.“ Der Doktor schüttelte ungeduldig den Kopf. „Wie alle Krankheiten dieser Welt. Aber was für alle Übel dieser Welt gilt, gilt auch für die Pest Sie kann dazu dienen, einigen wenigen zum Wachstum zu helfen. Wenn man indessen das Elend und den Schmerz sieht, den sie mit sich bringt, dann muß man verrückt, blind oder feige sein, um sich mit der Pest abfinden zu können.“ Rieux war im Ton kaum lauter geworden. Dennoch machte Tarrau eine Handbewegung, als wolle er ihn beruhigen. Er lächelte. „Ja“, sagte Rieux und zuckte, die Schultern. „Aber Sie haben mir nicht geantwortet. Haben Sie es sich gut überlegt?“ Tarrou richtete sich in seinem Sessel ein wenig auf, und schob seinen – Kopf vor in das Licht. „Glauben Sie an Gott, Doktor?“ Auch diese Frage wurde ganz zwanglos gestellt. Aber diesmal zögerte Rieux. „Mein, das nicht, aber was will das schon heissen? Ich befinde mich im Dunkel der Nacht und ich bemühe mich, darin klar zu sehen. Ich habe seit langem aufgehört, darin etwas besonderes zu finden.“ „Ist es nicht gerade das, was Euch von Paneloux trennt?“ „Ich glaube nicht. Paneloux isr ein studierter Mann. Er hat noch nicht genug Leute sterben sehen, und deswegen spricht er im Namen einer Wahrheit. Aber der einfachste Landpfarrer, der sich um das Seelenheil seiner Pfarrkinder kümmert, und der das Röcheln eines Sterbenden gehört hat, denkt wie ich. Ehe er auf die Vorzüge des Leidens hinwiese, würde er daran gehen, es zu heilen.“ – Rieux richtete sich auf. Sein Antlitz war jetzt im Dunkel. „Lassen wir das“, sagte er, „da Sie ja doch nicht antworten wollen.“ Tarrou lächelte, ohne sich in seinem Sessel zu bewegen.“
“Hij heette Wilhelm Dietrichs en was reeds tien jaar bij het Fransche vreemdelingenlegioen. Hij had zes veldtochten achter de rug in de Hooge Atlas, waarbij hij in het zonnige zuiden meer kou geleden had dan ooit in zijn geboorteplaats nabij Dantzig; hij had een detachement van vele maanden aan de rand van de groote zandwoestijn ondergaan, vanwaar niet enkel de manschappen maar ook de officieren half-getroubleerd waren teruggekeerd tengevolge van de dorst en de vereenzaming; hij had eindeloos veel en eindeloos lange wachtposten betrokken op de hooge met alfagras begroeide duinen van de Hammada, waar je een medemensch alleen tegenkomt als witte stip in de verte op een andere heuvelkam, en voorbijtrekkende ooievaars de eenige afleiding brengen; hij had in de lichte eikenbosschen van Mamora en de infernale wildernis van Ito in hinderlaag gelegen, weken en wekenlang, en geschoten op onzichtbare vijanden; één keer had hij het kampement gered door op een middernachtelijk uur, toen hij van de onverdraaglijke hitte niet slapen kon, zijn tent uit te sluipen en toevallig een troep omsingelaars te ontdekken, zoodat hij op tijd alarm kon slaan; het had hem een lintje en een korporaalsrang kunnen bezorgen, als hij wacht geweest was, en niet door een overtreding het zaakje ontdekt had; maar de wacht werd gedegradeerd en hìj mocht blij zijn dat hij er zonder verdere herrie van af kwam. Dit was ongeveer alles wat de laatste tien jaar voor hem behelsden. Sergeant had hij niet willen worden; nog steeds haatte hij teveel alle gezag om zelf over zijn medeberoerlingen eenig commando te willen voeren. Telkens als de een of andere bevordering in uitzicht was, haalde hij een kleine streek uit, precies genoeg om hem weer een douw achteruit te bezorgen; en dan was hij tevreden; als het hem te goed ging leek het of hij ook het laatste beetje achting verloor, dat hij, zeer in het verborgen overigens, nog voor zichzelf koesterde.”
“Should Japanese technology ever invent a means of fusing electronics with human beings, the people of Isla Negra could claim to have been precursors of the phenomenon. But they would do so without arrogance, full of the same humility and sweetness with which they now drank in the bard's speech. "Exactly on hundred years ago today, a poor and splendid poet, the most profoundly despairing of all, wrote this prophecy: ‘A l'aurore, armés d'une ardente patience, nous entrerons aux splendides villes.' At dawn, armed with burning patience, we shall enter the splendid cities. "I believe in that prophecy of Rimbaud, the clairvoyant. I come from a faraway province in a country separated from all other countries in the world by its sharply defined geography. I was the most obscure poet and my poetry was regional, painful, and pluvial. But I always believed in mankind. I never lost hope. As a result, I have arrived here today with my poetry and my flag. "To conclude, I want to say to all men of good faith, to the workers, and to the poets, that the entire future was expressed by Rimbaud in that one sentence: only with burning patience shall we conquer the splendid city that will give light, justice, and dignity to all men." "Thus poetry will not have sung in vain."
"Et il sait ce qui, lors de cette unique rencontre, le frappa au point qu’il devait le relater par la suite (dans “Divagations”) : “Il a des mains de blanchisseuse”. En 1871, les blanchisseuses lavent le linge à la rivière, maniant l’eau, souvent très froide, le savon et le battoir, on peut imaginer qu’elles ont les mains fortes et rouges, crevassées peut-être , on imagine donc Rimbaud tenant de cette main, forte, rouge, crevassée, sa queue, et au lieu ce jour-là, de pisser contre un mur ou par terre, de pisser vers le ciel le plus haut qu’il peut. Tous les petits garçons l’ont fait, le font et le feront , quoiqu’un seul, après des millénaires d’attente en fait un poème ! La peinture et la photographie américaines, nous ont montré, ces dernières années, des filles androgynes , provocantes, pissant debout dans les urinoirs -conques fixés dans les toilettes-hommes à bonne hauteur, et nous connaissons tous de jeunes personnes qui nous ont pissé dessus, les deux pieds sur le rebord de la baignoire au fond de laquelle nous nous étions étendus les yeux grands ouverts - tant pis si ça brûle - ou qui pissent ainsi, dans la cuvettte des wc ou le lavabo familier, debout , comme des hommes. Mais, cela dit, elles pissent toujours de haut en bas, elles ne pissent pas vers le ciel, de bas en haut, comme des milliards de petits garçons , comme Rimbaud. Tout est là !"
Pierre Bourgeade (7 november 1927 – 12 maart 2009)
De Indonesische dichter en toneelregisseur Wahyu Sulaeman Rendra (eig. Willibrordus Surendra Broto Rendra) werd geboren in Surakarta op 7 november 1935. Zie ook alle tags voor W. S. Rendra op dit blog.
Sermon (Fragment)
"You can see I am still young. Allow me to care for my own soul. Please go away. Allow me to praise holiness I want to go back to the monastery to meditate on the glory of God."
Again they complained. No one moved. Their faces looked sad. Their eyes questioned. Their mouths gaped wanting very much to hear.
"This people ask for guidance, Lord God, why have you left me at this moment? Like a flock of hungry lazy jackals they hang their mouths. It is hot. I piss in my pants. Father. Father. Why hast Thou forsaken me?"
Still no one moved. Their faces were wet. Their hair was wet. Their whole bodies were wet. Sweat poured onto the floor because it was so hot and of the misery they bore. The stench was extraordinarily foul And their questions took stank foully.
“A celestial light appeared to Barrett Meeks in the sky over Central Park, four days after Barrett had been mauled, once again, by love. It was by no means his first romantic dropkick, but it was the first to have been conveyed by way of a five-line text, the fifth line of which was a crushingly corporate wish for good luck in the future, followed by three lowercase xxx’s. During the past four days, Barrett had been doing his best to remain undiscouraged by what seemed, lately, to be a series of progressively terse and tepid breakups. In his twenties, love had usually ended in fits of weeping, in shouts loud enough to set off the neighbors’ dogs. On one occasion, he and his soon-to-be-ex had fought with their fists (Barrett can still hear the table tipping over, the sound the pepper mill made as it rolled lopsidedly across the floorboards). On another: a shouting match on Barrow Street, a bottle shattered (the words “falling in love” still suggest, to Barrett, green glass shards on a sidewalk under a streetlamp), and the voice of an old woman, neither shrill nor scolding, emanating from some low dark window, saying, simply, “Don’t you boys understand that people live here, people are trying to sleep,” like the voice of an exhausted mother. As Barrett moved into his mid-, and then late, thirties, though, the partings increasingly tended to resemble business negotiations. They were not devoid of sorrow and accusation, but they had without question become less hysterical. They’d come to resemble deals and investments that had, unfortunately, gone wrong, despite early promises of solid returns. This last parting, however, was his first to be conveyed by text, the farewell appearing, uninvited, unanticipated, on a screen no bigger than a bar of hotel soap. Hi Barrett I guess u know what this is about. Hey we gave it our best shot right?”
„Als die Gesellschaft junger Leute zwischen die ersten niedrigen, hüttenartigen Häuser kam, wich dieses dumpfe Brüten von Törleß. Wie von einem plötzlichen Interesse erfaßt, hob er den Kopf und blickte angestrengt in das dunstige Innere der kleinen, schmutzigen Gebäude, an denen sie vorübergingen. Vor den Türen der meisten standen die Weiber, in Kitteln und groben Hemden, mit breiten, beschmutzten Füßen und nackten, braunen Armen. Waren sie jung und drall, so flog ihnen manches derbe slawische Scherzwort zu. Sie stießen sich an und kicherten über die »jungen Herren«; manchmal schrie eine auch auf, wenn im Vorübergehen allzu hart ihre Brüste gestreift wurden, oder erwiderte mit einem lachenden Schimpfwort einen Schlag auf die Schenkel. Manche sah auch bloß mit zornigem Ernste hinter den Eilenden drein; und der Bauer lächelte verlegen – halb unsicher, halb gutmütig – wenn er zufällig hinzugekommen war.
Scene uit „Der junge Törless“ van Volker Schlöndorff uit 1966
Törleß beteiligte sich nicht an dieser übermütigen, frühreifen Männlichkeit seiner Freunde. Der Grund hiezu lag wohl teilweise in einer gewissen Schüchternheit in geschlechtlichen Sachen, wie sie fast allen einzigen Kindern eigentümlich ist, zum größeren Teile jedoch in der ihm besonderen Art der sinnlichen Veranlagung, welche verborgener, mächtiger und dunkler gefärbt war als die seiner Freunde und sich schwerer äußerte. Während die anderen mit den Weibern schamlos – taten, beinahe mehr um »fesch« zu sein als aus Begierde, war die Seele des schweigsamen, kleinen Törleß aufgewühlt und von wirklicher Schamlosigkeit gepeitscht. Er blickte mit so brennenden Augen durch die kleinen Fenster und winkligen, schmalen Torwege in das Innere der Häuser, daß es ihm beständig wie ein feines Netz vor den Augen tanzte.“
Robert Musil (6 november 1880 – 15 april 1942) In 1918
“Ik keek mijn aanstaande eigendom aan. De pick-up stond er geduldig bij, dromerig als een ezel. Hij viel niet tegen in levenden lijve. De cabine was ruim. Er hing een geur in van snoep. Dat was de spray waarmee de occasions jong en verleidelijk werden gemaakt. ‘Zo, jongen,’ zei ik. ‘Nu nog de prijs. Ik heb niet meer dan twaalfduizend Canadian dollar voor je over. Bij de huidige koers van de euro is dat een koopje maar dat hoeft onze Canadese vriend niet te weten.’ Ik nam wat afstand en begon zuinig te kijken. ‘En?’ vroeg de verkoper terwijl hij zijn mobiel dichtklapte en in zijn broekzak stopte. ‘Tja,’ zei ik, en somde de nadelen op: weinig profiel op de banden, veel kilometers op de teller, verdacht brullend geluid bij de uitlaat. De man was slim genoeg om me niet meteen tegen te spreken. Of hij had vandaag geen zin. Graag of niet. Ik deed een belachelijk laag openingsbod, waarop hij alleen maar de schouders ophaalde. ‘Probeer het nog maar eens,’ zei hij. Het kopen van een auto was een van de eerste en meest noodzakelijke dingen die ik me had voorgenomen te doen in Canada. Zonder eigen vervoer zou ik niet ver komen, en mijn bestemming had ik nog niet bereikt. Uiteindelijk liet ik me voor dertienduizend dollar in het pak naaien. Een uur later was de Dakota van mij.” Het Best Western Hotel in Vancouver was een smakeloos brok beton aan de zuidkant van het centrum. Trendy eetgelegenheden naast dubieuze kroegjes en afgebladderde winkels gaven de indruk dat de buurt opveerde uit een diep dal. Ik parkeerde mijn Dodge in de hotelgarage. Mijn houding en loop waren nog te Europees en stedelijk. Die moest ik nodig aanpassen aan het ruige landelijke dat Dodge-mannen uitwasemden: een tikje wijdbeens het portier als een staldeur dichtzwaaien.”
Af en toe neemt in een plaatselijk gesprek het vraagstuk van hoe ruim en rustig wonen, door mij in de belangstelling gebracht, de broze overhand. En zie het bleek bezoek verstarren om de wensbeschrijving van mijn erf, mijn huis met alles altijd open. Ik zeg maar: het is niet hier, maar daar begonnen, waar we naar het schijnt niet meer zullen komen en waar we elkaar achterelkaar op de vlucht hebben gejaagd.
Recept
Bij iedere windvlaag krijgen de guavebladeren een andere plaats: een stukje erf in afwisselend décor, 's middags onder het raam van mijn kamer Ik ben net wakker volgens het voorbestemde recept: geschuifel van dorre bladeren, weggeveegde tranen, een neus vol snot alsof de verpleger van 's Lands Hospitaal met een quasi-ernstig gezicht zijn hand uitstrekt en mijn vader het doorlopend bewijs voor de barak waar mijn moeder ligt overhandigt.
Bea Vianen (Paramaribo, 6 november 1935) Paramaribo, Onafhankelijkheidsplein
“De studenten hebben het moeilijk. Het bijvak Nederlands vormt een onderdeel van een zwaar studieprogramma. DDR-studenten krijgen wekelijks een 30 uren kollege (met als voor ons merkwaardigste onderdelen: 3 à 4 uur sport; filozofie, politieke ekonomie, marxistische-leninistische taalwetenschap, wetenschappelijk kommunisme, kritiek van de burgerlijke filozofie); daarnaast worden ze geacht nog 's 30 uren opdrachten te maken en te studeren. Een 60-uren week dus, wat zo'n 2400 arbeidsuren per jaar betekent; in Nederland is de norm 1600 à 1700 uren. Dat die 60 uren vrij goed begeleid worden, dat de tentamenof eksamendruk en -angst nauwelijks bestaan en dat de studenten hun studie over het algemeen zinvol lijken te ervaren, dat alles neemt niet weg dat het een zware, arbeidsintensieve opgave blijft. Een bijkomend probleem is gelegen in de zeer beperkte mogelijkheid Nederlands te praten of zelfs maar te lezen (daarover straks meer). De staf heeft het niet makkelijker. Mevrouw Posthuma is een Nederlandse die als waarnemend lektor sinds een jaar vooral instaat voor het praktisch Nederlands (fonetiek, konversatie, stijlen vertaaloefeningen) en daarnaast ook het onderdeel Landeskunde (de sociaal-ekonomische, politieke en kulturele Vlaamse en Nederlandse werkelijkheid) verzorgt. Ze sprak met geestdrift over de werklust, de inzet, de belangstelling en de motivatie van de studenten.”
Bert Vanheste (6 november 1937 - 23 februari 2007)
Der Himmel ist gegangen durch's Gras geht nicht ein Hauch die Häuser knien nieder die Menschen tun es auch die Bäume kralln sich fester ins Erdreich als vorher wie Blei lastet die Stille auf allem rings umher
vier Reiter sieht man jagen die Erde wogt und bebt es kommt ein Sturm
kyrie eleison
ein Regen wie aus Eisen zerreißt das Tuch der Nacht es splittern schon die Bäume wie Knochen in der Schlacht dann bricht das 6. Siegel ein Stern fällt in das Meer die Wasser werden bitter die Sonne schwarz wie Teer
vier Reiter sieht man jagen die Erde wogt und bebt es kommt ein Sturm
De Nederlandse schrijver, dichter en predikant Johannes Petrus Hasebroek werd geboren in Leiden op 6 november 1812. Hij bezocht daar het Stedelijk Gymnasium en studeerde er theologie aan de Rijksuniversiteit. In oktober 1836 werd hij predikant in Heiloo, in 1843 te Breda, in 1852 te Middelburg en uiteindelijk op 12 november 1851 te Amsterdam. In 1883 werd hij emeritus. Hasebroek was een typische 19de-eeuwse schrijver, die zowel boeken publiceerde als preekte, net als zijn twee vrienden Nicolaas Beets en Jan Jakob Lodewijk ten Kate. Met enkele anderen werden zij de dominee-dichters genoemd, tegen wier moralistische gedichten de Tachtigers protesteerden. Hasebroek was ook bekend onder het pseudoniem Jonathan.
Uit:Waarheid en droomen (De stamboom)
“Niet waar, dat zoudt ge niet gedacht hebben, dat Jonathan er ook een stamboom op nahoudt? En hoe meent ge wel dat hij er uitziet? Denkt gij misschien aan een een groote perkamenten kaart met cirkels en lijnen, waaraan de namen der respectieve leden van de familie zijn opgehangen, die, zich van boven naar beneden uitbreidende, het hartroerende figuur van een omgekeerde peer opleveren? Of verbeeldt gij u mogelijk een enorme schilderij, met wapens bemaald, waarop het aandoenlijk is te zien, hoe het wilde zwijn zich met het hert, en de sperwer zich met de duif verdraagt? Als ware het een voorspel van die gouden eeuw, door de profeten geschilderd: Het Lam zal met den Wolf verkeeren als gespeel: De Luiaard naast het kalf zich vleien in 't gareel: De Leeuw zal zich op 't stroo aan 's Rundiers kreb vergasten: Green Beer, geen Tijger taalt om 't Geitje aan te tasten.
Of hebt gij misschien een dik wapenboek voor den geest, waarin al de Edelen achtereenvolgens op een rij staan geschaard, even als in een kabinet van Natuurlijke historie, mannetje en wijfje naast elkander, ieder op zijn plaats en in zijn orde? In elk geval misgeraden! Neen, wanneer gij mij ooit de eer doet van mij een bezoek te brengen, zult gij in een hoek van onze huishoudkamer een ouderwetschen standaard op drie voeten zien staan, met een schuins staand blad, waarop gij een boek in folio in zwart lederen band met koperen sloten zult zien liggen - daarin zult gij mijn Stamboom vinden. Maar dat is een Bijbel! voert gij mij tegen. Gij zijt er! dat is het ook. Welnu, in dien band, vóór den Bijbel, vindt gij een blad door verschillende handen beschreven: dat zijn familiepapieren! Dat ziet er niet best uit, niet waar? Gij hebt gelijk. Ik ben niets dan een simpele roturier. Geen heraut heeft ooit een schelling aan mijn geslacht verdiend. Ik moet mij met den troost van alle laaggeborenen behelpen, dat ik in Adam, den algemeenen Stamvader der menschen, van den oudsten adel ter wereld ben. Verder kan ik het niet brengen. Ik zou er mijn hals niet onder durven verwedden, of ik uit Joodsch of Heidensch bloed gesproten ben; of mijn voorvaderen onder het Romeinsche juk zijn doorgegaan of den Romeinschen adelaar gedragen hebben; of zij bij de tornooien tot degenen behoord hebben, die den hals braken, of die halzen zagen breken; of zij sporen aangespten, of sporen vervaardigden; of de groote Potentaten ze met hun zwaard op de schouders of op den rug sloegen, dat zulk een groot verschil maakt. Kortom, ik weet er niets hoegenaamd van en, als dit niet uit de lex non scripta der natuur volgde, zou ik zelfs niet eens kunnen bewijzen, dat ik ooit verre voorvaders gehad had.”
Johannes Petrus Hasebroek (6 november 1812 – 29 maart 1896) Portret door Louis Chantal, 1847
De Nederlandse dichter, schrijver, essayist en kunstcriticus K. Schippers, pseudoniem van Gerard Stigter, werd geboren in Amsterdam op 6 november 1936. Hij heeft een omvangrijk oeuvre op zijn naam staan, dat bestaat uit romans, poëzie, essays, verhalen & beschouwingen, en een enkel kinderboek. Al vroeg werd hij bekend door het literaire tijdschrift “Barbarber”, dat hij in 1958 samen met J. Bernlef en G. Brands oprichtte. Hij introduceerde de readymade als poëzievorm. Van het cultureel tijdschrift “Hollands Diep”, dat van 1975 tot 1977 bestond, was hij een van de oprichters en eerste redacteuren. Zijn werk is veel gelauwerd. Voor zijn poëzie ontving hij in 1996 de P.C. Hooftprijs. Een jaar later kreeg hij de Pierre Bayle-Prijs voor zijn kunstkritieken. Zijn roman “Poeder en wind” (1996) werd genomineerd voor de Generale Bank Literatuurprijs; de roman “Waar was je nou” (2005) werd bekroond met de Libris Literatuur Prijs en groeide uit tot een bestseller. In 2011 publiceerde K. Schippers sinds lange tijd weer poëzie, de bundel “Tellen en wegen” verscheen. Hij is de schrijver van “Buiten beeld”, het Poëziegeschenk van de Poëzieweek 2014.
Dictee
de blauwe inkt en het groene boek de zilveren lepel en de gouden kan
de inkt, het boek, de lepel en de kan het blauw, het groen, het zilver en het goud
de, het, de en de het, het, het en het
het geel, het wit, het paars en het rood de doos, het licht, de beker en de ring
de paarse beker en de rode ring de gele doos en het witte licht
Vulpen, groen gevlamd
gekregen in '86 dop vervangen in '91 houder vervangen in '93 clip vervangen in '98 dop opnieuw vervangen in '02 gouden pen vervangen in '07 met deze pen geschreven in '09
alles anders alles hetzelfde
De koe
Een koe is een merkwaardig beest wat er ook in haar geest moge zijn haar laatste woord is altijd boe
