Naast dat van De Wever is ook het opiniestuk van Lachaert in DS van 11 januari, een boeiend artikel, waarbij twee partijvoorzitters vanuit hun (partij)politieke en ideologische invalshoek het begrip 'vrijheid' onder de loep nemen.

Interessant om op te merken is dat deze beide politici wat het sociaaleconomische beleid betreft geleid worden door een neoliberale kapitalistische visie, maar erg verschillend denken over de persoonlijke 'ideeënvrijheid'.

Lachaert hangt zijn (bevlogen) verdediging van 'zijn' vrijheid op aan het concept van de twee vrijheden, dat de 20ste-eeuwse (politiek) filosoof Isaiah Berlin bedacht: de negatieve en de positieve vrijheid. Lachaert verwijt De Wever dat hij niet verder komt dan een nauwe, conservatieve, negatieve vrijheid, die alleen maar de afwezigheid van externe dwang inhoudt. Lachaert stelt dat de vrijheid die hij en zijn partij voorstaan, ook een 'positieve vrijheid' is: jezelf ontwikkelen, kansen grijpen, opkomen voor je grondrechten, zonder in totalitarisme af te glijden.

12-01-2022 om 17:04 geschreven door Gust Adriaensen

1.  In een boeiend en uitgebreid opiniestuk onder de titel 'De tirannie van slechte wetten', citeert Bart De Wever, voorzitter van N-VA, de filosofen Edmund Burke en Thomas Hobbes.

   Niet verwonderlijk dat De Wever Edmund Burke citeert. Hij is een grote aanhanger van deze 18de-eeuwse Brits-Ierse filosoof (en politicus), die beschouwd wordt als de grondlegger van het moderne conservatisme maar ook als de inspirator van de antiverlichtingsbeweging.

   Opvallend is wel dat De Wever plaats inruimt voor de 17de-eeuwse Britse filosoof Thomas Hobbes en hem op een goedkeurende manier inpast in het verlichtingsdenken. Deze Hobbes is de theoreticus van het absolutisme maar ook de bedenker van het 'sociaal contract tussen overheid en burger'. In hun opvattingen over verlichting en 'sociaal contract', verschilden Hobbes en Burke enorm van mekaar. Burke was tegen de Verlichting maar hij was ook een fervente tegenstander van het 'sociaal contract'.

   Edmund Burke was nog TEGEN meer.

   Hij was tegen de rede en tegen een rationele hervorming van bestaande structuren en instellingen. Hij was intolerant ten aanzien van andere religies dan het katholicisme. Hij verzette zich tegen mensenrechten.

   Waar was de goeroe van het modern conservatisme wel voor?

   Hij was voorstander van respect voor de standenmaatschappij Hij geloofde in en promootte een organisch gegroeide en goddelijk bekrachtigde traditie. Het is duidelijk dat nogal wat ideeën van Burke zijn doorgesijpeld in de mens- en maatschappijvisie van het rechtse nationalistisch conservatisme.

   In navolging van Burke hebben conservatieven het altijd moeilijk gehad met de Verlichtingsidealen. Zij zijn ervan overtuigd dat in de Verlichting de kiemen te vinden zijn van identiteits- en traditieverlies, religieus en cultureel relativisme. Maar conservatieve politici hoeden er zich wel voor de Verlichting rechtstreeks aan te vallen. Dat zou slecht vallen bij een aantal potentiële kiezers.

11-01-2022 om 16:49 geschreven door Gust Adriaensen

'Lokale partijen zijn achterhaald, ideologie speelt plaatselijk geen rol', schrijft Gwendolyn Rutten in De Standaard van 8 januari.

Voor iemand die jarenlang een vooraanstaande rol heeft gespeeld in de nationale politiek, getuigt de mening dat ideologie op het plaatselijk niveau nauwelijks een rol speelt (of zou moeten spelen, wat Ruttens wens is), van domme simplificering of van sluwe machtspolitieke berekening.

Rutten komt bv. voor de dag met het cliché dat 'fietspaden geen politieke kleur hebben' , maar zij vergeet (bewust?) dat het soort maatschappijvisie wel bepalend kan zijn voor hoe het fietspadenbeleid eruitziet. En mevrouw Rutten moet me niet vertellen dat ideologie geen  (en vaak vooral op het plaatselijke beleidsniveau) sterk bepalende rol speelt in het sociale beleid, de ruimtelijke ordening en de mobiliteit.

Het stedenbouwkundige beleid bv. met de ruimtelijke wanorde en de verkavelingsrage, is al jarenlang een ziekmakend voorbeeld van hoe neoliberale machtsblokken, met daarin grondeigenaars, projectontwikkelaars, makelaars én politieke partijen, ook plaatselijk, de urbanisering benaderen en bepalen.

10-01-2022 om 10:22 geschreven door Gust Adriaensen

'Waarom zorgen we zo weinig?' 

Het is niet omdat veel mensen deugen, dat er op maatschappelijk niveau zorgzaam wordt gehandeld. Dirk Holemans, Marie-Monique Franssen en Philsan Osman pleiten voor een economie van de empathie.

Dirk Holemans, Marie-Monique Franssen & Philsan Osman

Coördinator van Denktank Oikos, lid onderzoeksgroep Cresc (UAntwerpen); verbonden aan denktank Oikos; studeert Afrikaanse Talen en Culturen en is schrijfster, activist en community builder. Auteurs van Voor wie willen we zorgen (EPO).

 De Standaard, woensdag 5 januari 2022 

-----------

De auteurs formuleren enkele pertinente vaststellingen en adviezen, waarmee ik het helemaal eens ben.

Zij wijzen op het verlies aan empathie en wederzijds begrip en op de onhoudbare scheiding tussen mens en natuur. We moeten op een totaal andere manier 'zijn', gebaseerd op het besef dat we niet zonder elkaar kunnen.

We moeten streven naar een zorgethiek die het verzet tegen alle vormen van onrecht inhoudt. Die zorgethiek is alleen maar mogelijk wanneer de uitgangspunten van de economie gewijzigd worden. De economie moet dienen om iedereen een menswaardig bestaan te bieden, binnen de grenzen van wat de planeet kan dragen. Daarom moeten de vermarkting begrensd , het belang van de publieke diensten erkend en burgerinitiatieven ondersteund worden.

Een economie van het genoeg moet het streefdoel zijn, en nieuwe vormen van relaties gebaseerd op empathie moeten gecultiveerd worden.

05-01-2022 om 22:06 geschreven door Gust Adriaensen

De Damiaanactie vecht al vele jaren voor een lepravrije wereld.

Dankzij de steun van velen, kunnen heel wat projecten opgestart en begeleid worden. 

Maar door corona worden de traditionele inzamelacties sterk bemoeilijkt en dreigen vele projecten niet (verder) gerealiseerd te kunnen worden.

Vecht door een gift, samen met de Damiaanactie, verder  voor een lepravrije wereld.

Bijlagen:
Damiaanactie 1 001.jpg (539.5 KB)   
Damiaanactie 2 001.jpg (670.3 KB)   
Damiaanactie 3 001.jpg (244.7 KB)   
Damiaanactie4 001.jpg (214.2 KB)   

Het vijfdelige kerstessay van Tinneke Beeckman in De Standaard, geeft op een boeiende en indringende wijze de 'machtsstrijd' tussen individualisme en gemeenschapszin weer, die in de laatste decennia in West-Europa beslecht lijkt te zijn in het voordeel van het individualisme.

Tegelijk heeft zij een scherp oog voor de negatieve, steriele, soms destructieve gevolgen daarvan. De verbrokkeling van de grote verhalen of de complete verdwijning ervan, laat de mens, en zeker de jongere generaties , uiteindelijk, na de uitwerking van de prestatie- en consumptieroes, vereenzaamd, doelloos en toekomstloos achter.

Beeckman volgt Arendt in haar opvatting dat in de loop der eeuwen het christendom in sterke mate gezorgd heeft voor het grote, zingevende verhaal waarin de mens steeds het nieuwe kan creëren. Die mogelijkheid is terug te voeren op de geboorte van Jezus . 'Christus wordt de nieuwe inspiratie, ook voor de religieuze en ­politieke grondslagen van de samen­leving', aldus Arendt. Christus verbindt de gelovigen

Wellicht heeft Beeckman zich bij de planning en het schrijven van dit essay, als ongelovige (cfr. deel 1) voorgenomen zich zo goed mogelijk te beperken tot de analyse van wat zij in verleden en heden waarneemt en meent te onderkennen. Zij ziet de kwalen, gevaren en de oorzaken ervan. Maar zij heeft ook oog voor wat doorheen de tijd de mens(heid) behoedde voor de destructieve reductie tot homo laborans en homo faber.

En zij weet, net als Arendt, hoe belangrijk het Christuskind en het christendom altijd geweest zijn voor de 'handelende mens', de mens heeft een 'initium' (Augustins), een 'begin' (steeds opnieuw) om te handelen binnen en ten bate van een gemeenschap.

Ik ben ervan overtuigd dat ook Beeckman het christendom ziet als een van de belangrijkste remedies om de enorme problemen voor mens en samenleving aan te pakken. De conclusies uit haar essay zijn voor iedere lezer duidelijk: het christendom kan voor een ommekeer zorgen, kan het zingevende grote verhaal brengen.

Waarom schrijft zij dat niet openlijk?

30-12-2021 om 21:12 geschreven door Gust Adriaensen

In het derde deel van haar kerstessay in De Standaard trekt Tinneke Beeckman  de aandacht op de botsing tussen individualisme en gemeenschapsgevoel.

Ik denk dat die spanning er altijd in min of meerdere mate geweest is en niet alleen bij de jongere generaties. Afhankelijk van de cultuur en het geestelijk klimaat zal het individu sterker op de voorgrond treden of zal de gemeenschap een dominante rol spelen.

Het is duidelijk dat in de laatste decennia, althans in West-Europa, individualisme, zelfbeschikking, persoonlijke identiteit, authenticiteit prominent zijn, ten nadele van het grote verhaal, de gedeelde normen en waarden.

Dat 'jezelf kunnen, mogen, willen zijn', is ongetwijfeld waardevol maar Beeckman wijst ook en terecht op de 'collateral damage'. En die geldt niet alleen voor jongeren. Voor hen zijn de eenzaamheid en de ontreddering wellicht het sterkste omdat buiten henzelf de grote leegte dreigt. De ouderen kunnen terugvallen op, zoeken troost in het grote verhaal van hun kinder- en jeugdtijd waar volgens hun aanvoelen nog een sterk gemeenschapsgevoel heerste. 

Voor de overgrote meerderheid van de Vlamingen werd dat 'grote verhaal' gevormd en verteld door het christendom en de katholieke Kerk.

30-12-2021 om 09:40 geschreven door Gust Adriaensen

In een reactie op de hommage aan de Zuid-Afrikaanse anglicaanse aartsbisschop Tuto, door Bob Geldog, in DS van 28 december, schrijft een lezer:

29-12-2021 om 14:25 geschreven door Gust Adriaensen

Alle misvieringen, zowel op weekdag (11.30 uur) als op zondag (10 uur), van de norbertijnengemeenschap van Postel, zijn openbaar toegankelijk.

Ook het morgengebed (elke dag om 6.45 u.) en avondgebed (elke dag om 18.00 u.) van de abdijgemeenschap kunnen bijgewoond worden.

Van harte welkom!

29-12-2021 om 14:13 geschreven door Gust Adriaensen

27-12-2021 om 11:33 geschreven door Gust Adriaensen