|
X/29
Vrijdag 4 december 2015
Peace People
Van woensdag tot zaterdag (25-28 november 2015) logeerde de internationale vredesdelegatie, onder leiding van Mairead Maguire, Nobelprijswinnares voor de vrede in ons klooster. Deze reis en het verblijf werden voorbereid en georganiseerd door moeder Agnès-Mariam. De leden hiervan stelden we vorige week al voor. Ziehier het vervolg van hun verblijf. Donderdagmorgen celebreerde ik samen met father Timothy en father Andrew, waarbij father Timothy een kort sermoen gaf met Engelse humor. Na het ontbijt vertrokken we met de groep naar Qara, waar we ontvangen werden door de gouverneur, de burgemeester en zijn hele staf op het gemeentehuis. Vandaar ging het naar de centrale moskee, die eens de St. Nikolaaskerk was, gebouwd op een heidense tempel, waar we zittend op het tapijt enkele ogenblikken samen in stilte baden voor de vrede. Dan bezochten we de St. Michaels kerk van onze byzantijnse, katholieke priester abouna Georges en het 5e eeuwse orthodoxe kerkje. Uiteraard hebben we ook hier samen gebeden voor vrede. De boodschap was ook overal dezelfde: Syriërs van verschillende afkomst en geloof zijn en blijven één familie. Herhaaldelijk stelden ze het zo voor: Syrië is en blijft ons aller moeder, die zorg draagt voor al haar kinderen. Aan buitenlandse mogendheden wordt dringend gevraagd op te houden met liegen over Syrië, de terroristen niet te blijven steunen en te zorgen dat de soevereiniteit van het volk gerespecteerd wordt. Vandaar ging de groep naar Homs om daar het volk en de gouverneur te ontmoeten. Er werd ook een bezoek gebracht aan het graf van de vermoorde Nederlandse pater Jezuïet Frans Van der Lugt. ’s Avonds terug in Mar Yakub vierden we heel plechtig de vespers van de vooravond van het feest van onze patroonheilige Jakob de Verminkte: kaarsenprocessie met de icoon van de heilige Jakob, zegening van brood en wijn, zegening met gewijde olie (lees zijn boeiend levensverhaal: http://www.maryakub.net/english/life-in-syria-our-community/saint James; of in de Franse versie). Dan een feestelijke maaltijd, waaronder een sketch dat de overgang van harmonie naar oorlog in Syrië uitbeeldde en eindigde met een herwonnen vrede. De zak met papierproppen die tijdens de sketch gebruikt was om de oorlog uit te beelden werd daarna al vlug benut. De internationale vredesdelegatie veranderde even in een groep kleine kinderen die elkaar met papierproppen bekogelden. Een heerlijke avond die in vrede eindigde.
Op stap met de patriarch
Vrijdagmorgen stond de groep klaar om te vertrekken toen patriarch Gregorios III Laham toekwam met zijn chauffeur en secretaris. Een merkwaardig moment. De patriarc was al sinds zes jaar niet meer hier geweest, nu komt hij op het feest van onze patroonheilige, die de heilige is van de eenheid van de Kerk, op een moment dat een internationale groep aanwezig is. We gingen samen in de kerk even bidden en zingen op deze feestdag van de hl. Jakobus de Verminkte. Na een tas koffie in de hal vertrokken we naar het Noorden, langs Homs naar de kuststad Tartous. Het zou een zeer drukke dag worden. Onderweg keken we met heimwee en pijn naar de plaatsnamen zoals Qousseir, waar rebellen zoveel dood en vernieling hebben gezaaid. Langs de weg was er evenwel niet zo veel van te merken. Naargelang we de kust naderden zagen we meer en meer serres tot grote velden toe. Hier is water en een rijke landbouwcultuur. Toen we eindelijk in Tartous arriveerden stond een menigte ons op te wachten met Syrische vlaggen en . foto’s van de president. De patriarch heeft hier samen met moeder Agnes-Mariam de derde “hospitainer” (mobiel hospitaal) ingewijd, bedoeld voor Idlib, helemaal in het noorden van het land. Er werd een kleine plechtigheid geïmproviseerd door de notabelen om onze groep te verwelkomen en daarna werden hulpgoederen uitgedeed en bezochten we de opslagplaats van al die goederen. Al de leden van onze groep kregen een pakje chocolade die ze daarna al vlug en spontaan aan de kinderen uitdeelden. In Tartous hebben we nog verschillende andere plaatsen bezocht. Vooreerst het centrum van de National Defence Force waar we gebeden hebben voor de martelaren. Het zijn vrijwilligers, een soort paramilitairen, die hun leven hebben gegeven voor het volk. Hun foto’s werden aangebracht op een heel lange muur, een eindeloze rij. Vervolgens trokken we naar de moskee die toegewijd is aan Onze Lieve Vrouw, een unicum. We werden er ontvangen door enkele imams en hebben samen een ogenblik gebeden. Een imam zong de bekende soera over Maria uit de Qoran, met de patriarch baden we het Onze Vader en het Weesgegroet. Het was alsof Onze Lieve Vrouw van Fatima (dit Portugese dorpje is genoemd naar de dochter van Mohammed) ons suggereerde dat zij voor de bekering van de moslims zal zorgen als wij er haar om vragen! Daarna werden we ontvangen door de minister van religieuze zaken en de gouverneur van Tartous. De ontmoeting tussen de patriarch en de minister was meer dan hartelijk. Je ziet dat het persoonlijke vrienden zijn, wat ook uit hun toespraken bleek. In haast nam de groep een maaltijd, samen met de patriarch, de minister en de goeverneur. Hierna vertrok de patriacht “om voor het vallen van de duisternis” thuis te zijn. De groep ging daarna naar een groot plein naast een ziekenhuis, waar de martelaren van de recente bevrijding van het militiar vliegveld van Kuweiri (Aleppo) geëerd werden. Het was een bijzonder emotioneel gebeuren. Een mensenmassa was hier samen gestroomd. De families droegen grote foto’s van de gedode soldaten, waarvan sommigen nog heel jong waren. Vrouwen, moeders en kinderen weenden luid toen de kisten, gehuld in de Syrische vlag, uit een container door de mensenmassa gedragen werden. Hier voelden we de eenheid van het volk rond zijn helden en de eerbied voor hen. Hier beseften we wat al herhaaldelijk was gezegd: er zijn maar twee groepen, het leger met het Syrische volk en de terroristen met hun buitenlandse steun en hun leugens over een burgeroorlog. Een kleine jongen van vier jaar kwam naar voren, bracht plechtig de soldatengroet en declameerde met heldere stem een hulde aan zijn vader en alle gedode soldaten: “mabroek, mabroek, proficiat, proficiat, jullie zijn niet dood maar leven bij God!” Hierna verlieten we Tartous en reden terug naar Homs om ontvangen te worden door P. Michel, een Syriac-katholieke priester, een van de bezielers van de verzoening. Bij het binnenrijden van Homs hadden we de verschrikkelijke verwoestingen aan de gebouwen al gezien. Hij en zijn groep vertelden nu hoe zij tijdens die dramatische 2,5 jaar belegering door de terroristen, geleefd en overleefd hebben. Vanaf het begin waren ze vast besloten om alle mogelijke middelen aan te wenden om tot verzoening te komen. Nadat p. Michel gesproken had nam ook een scheich het woord en zei: “We drukken ons meeleven uit met het lijden van het Franse volk voor de aanslagen in Parijs, maar niet jegens de Franse regering die hier deelneemt aan de verwoestingen.”
Een persmededeling
De verschillende leden van de groep denken na over de meest efficiënte bijdrage, die elk kan geven voor de vrede. De Anglicaanse priester van Winchester, die raadgever is voor interreligieuze aangelegenheden, zal naar de aartsbisschop van Canterbury gaan om de Britse plannen voor een militaire interventie in Syrië ten sterkste af te keuren. In tegenstelling tot ons land, wordt door de Britse regering en volk wel degelijk geluisterd naar de aartsbisschop van Canterbury. Hopen maar dat het toch enig effect heeft. Vanuit Ma’aloula zullen ze ook een oproep lanceren samen met kinderen die vragen op te houden met het bombarderen van het volk en het land.
In Damascus heeft de groep op 30/11/15 een persmededeling gegeven voor politici en journalisten met de volgende inhoud. Respecteer de soevereiniteit van het Syrische land en volk, hoe op met alle bemoeienissen en vooral met het sturen en steunen van gewapende groepen, stop met de leugens over hetgeen er hier gebeurt, hef de onrechtvaardige sancties tegen het volk op, help de massa Syrische vluchtelingen in het land zelf. Aan de geloofsgemeenschappen werd gevraagd om een krachtig standpunt in te nemen dat alle geweld afzweert. De mededeling eindigt met een dankwoord aan patriarch Gregorios III, aan de Groot Mufti Ahmad Badreddin Hassoun, aan moeder Agnès-Mariam en Sjeich Sjarif Martini. Moge hun oproep gehoord en nagevolgd worden.
Een geheel onverwachte wending
Hafez al-Assad, de vader van de huidige Syrische president heeft ooit in een stilzwijgend akkoord moeten toestaan dat Turkije 8 km van de noordgrens van Syrië mocht gebruiken om zich te verdedigen tegen de PKK van Abdullah Öcallan. Vanaf het begin van de oorlog tegen Syrië heeft Turkije hiervan gebruikt gemaakt om er terroristenkampen te huisvesten. In 2011 werden van hieruit 80.000 bedrijven en bedrijfjes van Aleppo, het economisch hart van Syrië, overvallen en geplunderd. De machines werden overgebracht naar Turkije. We herinneren ons de algemene verslagenheid nog goed. Vanuit de internationale gemeenschap kwam geen .protest. Sinds de komst van de Russen in Syrië ijveren Turkije, Israël en Frankrijk voor de bevrijding van N. Syrië en N.Irak, niet om die gebieden terug te geven, maar om er hun eigen, zeer uitgebreide kolonie te vestigen door middel van een groot onafhankelijk Koerdistan, dat Syrië en Irak (nog meer) in stukken moet breken. Op 24 november verwittigen de Russen het hoofdkwartier van de NAVO dat ze in die grensstreek gaan bombarderen. Het Russisch vliegtuig is 17 seconden over het Turks grondgebied geweest, daar waar Turkije met een tip in Syrië dringt. De Turken hebben het neergehaald (met goedkeuring van de NAVO en VS) boven Syrisch grondgebied. De bedoeling is duidelijk. Turkije wil het Syrisch grondgebied van 8 km niet alleen behouden maar uitbreiden en de Russen verplichten om zich te beperken tot de rest van het land. Voor Poetin is dit echter een dolksteek in de rug vanwege iemand die met de terroristen meedoet. Hij klaagt Turkije aan voor de organisatie van de verkoop van de gestolen olie voor Daesh. In een persconferentie van 2 december op het Russisch ministerie van landverdediging hebben enkele generaals met recente satellietbeelden duidelijk gemaakt hoe die smokkel precies verloopt vanuit drie centra waarbij duizenden tankwagens betrokken te zijn en... de familie van de Tukse president. Verder klaagt Poetin Turkije ook aan voor zijn terroristenkampen in Noord Syrië. Poetin reageert efficiënt. Vooreerst zijn er enkele economische sancties. Aan de 4, 5 miljoen Russen die op vakantie gaan naar Turkije wordt gevraagd een andere bestemming te kiezen en de Turken krijgen geen visum voor Rusland. Geen enkel nieuw contract met Turkije mag gesloten worden en er worden beperkingen van import en export opgelegd. Rusland kan die producten elders wel krijgen. En om te tonen dat het menens is heeft Rusland 30 extra jachtvliegtuigen, voorzien van raketten voor zelfverdediging ingezet. Tenslotte werden in Lattaquie de Russische S 400 luchtraketten geïnstalleerd met een reikwijdte van 600 km, zodat ze tot een stuk in Turkije het luchtruim kunnen beheersen. De coalitie o.l.v. de VS met Turkije en Frankrijk op kop, hebben meteen al hun vluchten boven Syrië gestaakt. Al maanden ijvert Turkije voor een internationaal erkende no-fly-zone boven N Syrië, zodat de Syrische luchtmacht verlamd zou worden. De Russen hebben in één klap de rollen omgekeerd. (Thierry Meyssan, Pourquoi la Turquie a-t-elle abattu le Soukhoi russe? Réseau voltaire, 30 november 2015).
De leugens van de mythen en de waarheid van het evangelie
In drie voorafgaande afleveringen heb ik getracht het originele gedachtegoed van René Girard (1923-2015) kort weer te geven. Hij kan ons iets leren over het geweld., wat ons vertrekpunt vormt. (Het wereldgebeuren: een chaos van toenemend geweld). Hierbij stelden we de persoon voor. Vervolgens gaven we de kern van zijn boodschap weer, die begint met het mimetisch (nabootsend) verlangen en eindigt met de collectieve uitdrijving van een slachtoffer, een zondebok (Van het “verlangen” naar de “zondebok”). Tenslotte toonden we hoe hij de onovertroffen grootheid ziet van de bijbelse openbaring en vooral van de passieverhalen van Jezus’ kruisiging, die een radicale breuk in de geschiedenis van de mensheid betekenen, een overgang van sacrificiële offers naar liefde (De bijbel als wereldliteratuur).
De zienswijze van René Girard is vrij eenvoudig en tegelijk veelomvattend. Ze raakt de antropologie, de psychologie, de etnologie, de sociologie, de geschiedenis, het christelijk geloof en de bijbelwetenschap. Vanuit sommige wetenschappen werd heftig geprotesteerd tegen zijn opvattingen, maar zonder afdoende bewijzen. Anderzijds trachten meerdere wetenschappers deze zienswijze verder te ontwikkelen. Volgens R. Girard wordt de mensheid met de bijbelse en christelijke openbaring uitgenodigd om over te gaan van een leven met de leugens van de mythen naar een leven in de waarheid van het evangelie. Hoe ver staan we nu, na meer dan twee millennia christelijk geloofsleven?
Jezus’ boodschap is een verwerping van het geweld. Hiermee is het geweld echter niet automatisch verdwenen. Deze boodschap moet nog aanvaard en beleefd worden. “En het licht schijnt in de duisternis, maar de duisternis nam het niet aan” (Johannes 1,5). Jezus past het psalmwoord (35, 19; 69, 5) op zich toe: “Zij hebben Mij gehaat zonder reden” (Johannes 15, 25). Wel werkt de boodschap als gist, zodat het steeds moeilijker wordt om een onschuldig slachtoffer unaniem uit te schakelen. Het geweld evenwel blijft voortduren en bovendien wordt het steeds gewelddadiger en omvangrijker omdat de technische mogelijkheden daartoe steeds groter worden.
We willen hier maar één enkele voorbeeld aanstippen. De oorlogen tegen Irak, Libië, Syrië tonen aan dat de leugens en het geweld jegens onschuldigen onverminderd verder gaan. Alle elementen van het archaïsche zondebok-mechanisme uit de mythen vinden we hier terug. De VS–Israël, met hun westerse en Arabische vazallen zijn jaloers op de onafhankelijkheid, harmonieuze samenleving en bodemrijkdommen van die landen. Zij verlangen wat die landen hebben. Voor Syrië komt er nog de uiterst belangrijke strategische ligging in het Midden Oosten bij. Uiteindelijk gaat het wellicht vooral om de doorvoer van gas en olie langs Syrië, zodat de gazprom van Rusland kan geboycot worden. Er wordt een oorlog ontketend met veel geweld, moorden en verwoestingen. Om dit onrecht te rechtvaardigen wordt een schuldige aangeduid, een zondebok. Rond de persoon van de president wordt een web van leugens geweven, die in de openbare opinie worden gebeiteld. De moorden en de verwoestingen in het land worden voorgesteld als een grote weldaad, een bevrijding voor het volk. Niemand voelt zich schuldig en niemand heeft persoonlijk contact met de persoon van de president of met de onschuldige slachtoffers. Toch heeft ook de waarheid van het Evangelie zijn invloed uitgeoefend. Er is geen eensgezindheid. Sommigen blijven de onschuld van de slachtoffers verdedigen en Syrië blijft in een grote eenheid weerstand bieden. Meerderen zijn in staat om de leugens en het bedrog van de moordenaars te doorzien. Het geweld dat als weldaad wordt voorgesteld is wel onnoemelijk gruwelijker dan ooit voorheen. Werd in de mythen één slachtoffer, eventueel met heel zijn familie gedood, de Amerikaanse oorlogen tegen Irak hebben twee miljoenen doden gekost, waarvan meer dan een half miljoen kinderen. En de president die hiervan de verantwoordelijkheid draagt, geniet nu op zijn ranch van een luxueus pensioen. Zullen ooit deze top-misdaden en volkerenmoorden voor het wereldforum ontmaskerd worden?
P. Daniel
04-12-2015 om 16:50
geschreven door Gust Adriaensen
|
