Zaterdag 9 vrijdag 15 februari 2013
Omdat de Maronieten op deze zaterdag het feest vieren van hun stichter, de heilige Maron, heeft de maronitische patriarch Bechara Boutros Rai in Bab Touma, de christelijke wijk van Damascus, een indrukwekkende dienst gevierd, die we hebben opgenomen en s avonds bekeken. Ook onze melchitisch-katholieke patriarch Gregorios III Laham was aanwezig, samen met een flinke menigte gelovigen. Hun dienst is nog gedeeltelijk in het oud Syrisch. Er werd gebeden voor de vele slachtoffers in dit land, voor de vier miljoen ontheemden, voor de christenen, dat ze in het land zouden kunnen blijven, voor de vrede. Het was een getuigenis van eenheid tussen de christenen van Libanon en Syrië. De heilige Maron en de Maronieten vertegenwoordigen een belangrijk deel van de ware ziel van de christenen in het Midden-Oosten.
Wat deze viering van de heilige Maron rond de patriarch in Damascus betekende, hebben we pas de volgende dag vernomen. Moeder Agnes-Mariam en zr. Carmel zijn met het konvooi van de maronitische patriarch vanuit Libanon meegekomen naar Damascus en hadden ons graag verrast met hun plotse terugkeer (na 8 maanden!) maar verderop was de weg afgesloten en ze zijn dus daar gestrand en later moeten terugkeren naar Libanon. De viering van de heilige Maron heeft wel een nieuw zelfbewustzijn bewerkt onder de christenen. Ook hebben meer dan 700 terroristen in Damascus zich overgegeven aan het leger en velen die zich wilden overgeven werden door hun eigen medeterroristen gedood. Anderzijds is het minder geruststellend dat de terroristen zich nu verzamelen
in Qâra. Ook de terroristen willen de druk opvoeren: op de grote weg hebben ze een bus aangevallen en verder weer drie priesters ontvoerd. Sommigen menen dat de terroristen en hun westerse broodheren zich nu op Libanon zullen richten om daar vooral de sjiiten als mikpunt te nemen.
In de byzantijnse liturgie is de voorbereiding van de vasten al sinds enkele zondagen begonnen. Vroeger was dat in de Latijnse liturgie trouwens ook, met de drie zondagen: septuagesima (7e zondag voor Pasen), sexagesima (6e) en quinquagesima (5e). Een gebruik dat al vanaf de 7e eeuw bestaat.. In de byzantijnse liturgie heet deze zevende zondag voor Pasen, de zondag van de tyrophagie of de zuivelproducten. Deze zondag is de laatste dag dat er zuivelproducten worden genuttigd, overeenkomstig de oude discipline van de vasten. Hier is dit nu nog de algemene regel. In het officie wordt de val van het eerste mensenpaar herdacht, het is de gedachtenis van het verloren paradijs. De eucharistie mag ik nogmaals voorgaan in een feestelijke mengeling van oost en west.
En s avonds kijken we weer naar een aangrijpende film: het leven van Jozefina Bakhita, een Soedanees meisje, dat als slavinnetje werd mishandeld en gemarteld. Uiteindelijk kocht een hardvochtig man haar en bracht haar naar Italia als dienstmeisje voor zijn dochter, totdat ze religieuze werd in een klooster in Venetië, waar ze eind 19e eeuw stierf. Het is een wonder hoe haar lijden en vernederingen haar juist zacht hebben gemaakt. Heel haar leven is een getuigenis van geweldloos verzet, zuiverheid van hart, blijheid, goedheid en meeleven met het leed van anderen. Hierdoor heeft ze de hardheid van de mensen om haar heen omgevormd tot barmhartigheid. In 2000 werd ze heilig verklaard.
Tijdens de vasten worden er goede maaltijden klaar gemaakt en er wordt ook hard gewerkt, o.a. de kleine binnentuin (40/30 m) wordt gans omgespit. De maaltijden zijn met vele bonen, rijst, spaghetti, groenten en fruit, maar zonder vlees of zuivelproducten. s Morgens drinken de meesten alleen maar een tas thee. Op de middag worden de vespers gebeden waarna de heilige Mis volgt. s Avonds worden de lange grote completen van de vasten gezongen, die ruim een uur duren. De dag begint met een uurtje stil gebed, voor de zusters in de kerk, voor de fraters in de kapel van de toren. Onder het middageten wordt meestal de profetie en het evangelie van de dag hernomen, waarover dan informeel van gedachten wordt gewisseld. En dit levert soms toch wel mooie getuigenissen op.
Maandag kijken en luisteren we tijdens het middageten naar het lange interview dat de Syrische tv Adounia gisteravond heeft uitgezonden met moeder Agnes-Mariam. Ze vermijdt iedere politieke uitspraak maar blijft vanuit humanitair en religieus standpunt de misdaden aanklagen tegen het Syrische volk en land vanwege criminele bendes, gesteund door het buitenland. Ze klaagt de uitbuiting van vluchtelingen aan in de omliggende landen. De internationale gemeenschap geeft geld, waarvan men niet weet of het bij de behoeftigen terecht komt en ondertussen worden meisjes en vrouwen systematisch misbruikt en verkocht zonder dat hiertegen iemand iets onderneemt.
Tijdens de eucharistie van dinsdag begint plots de kerk te daveren vanwege ontploffingen, waarna we schoten horen. Tegen het einde van de mis doet zich nogmaals hetzelfde voor. Na de mis gaan we niet buiten langs het atrium (dat een glazen dak heeft) maar verzamelen we in de crypte totdat we weten wat er gaande is. Bij dergelijke acties is het klooster trouwens al twee keren in de prijzen gevallen. Rondvliegende scherven kunnen dodelijk zijn. Van onze engelbewaarder alawiet en onze medebroeder Libanees vernemen we dat terroristen naar het anti-Libanongebergte gevlucht zijn en nu door het leger worden bestookt. Het is dus iets verder weg dan we dachten. Hopelijk zijn het stilaan de stuiptrekkingen van de terroristen.
Al is de echte vasten hier al op maandag begonnen en niet vandaag op aswoensdag zoals in de Latijnse liturgie, in de plechtige completen van de vasten lassen we vanavond een asoplegging in. s Avonds laat is er weer een ontploffing in de buurt te horen. En donderdag komt er in de voormiddag een helikopter overgevlogen en daarna horen we schieten. Het blijft onrustig maar voor ons schijnt er niet direct extra gevaar te zijn.
Van harte wil ik tenslotte de vreedzame manifestatie aanbevelen die voorzien is voor zaterdag16 februari van 13.00 u tot 15.30 u bij de Israëlische ambassade, Binnenhof 47 DEN HAAG om de blijvende destructieve houding aan te klagen van Israël in het Midden-Oosten en in Syrië (zie mediawerkgroepsyrie.wordpress.com).
17-02-2013 om 21:20
geschreven door Gust Adriaensen
|